Ik ben in diepe rouw,groot verlies ! Jan is mijn lievelingsschrijver.RUST ZACHT JAN ik zal je nooit vergeten.
Jan Wolkers bezweerde de dood door hem te bespotten
Uitgegeven op vrijdag 19 oktober 2007 om 17:59:06, bijgewerkt om 18:23:24 |
|
|
(Novum) - Jan Wolkers die vrijdag op 81-jarige leeftijd overleed werd gezien als een van de grootste schrijvers van Nederland en vormde samen met Willem Frederik Hermans, Gerard Reve en Harry Mulisch De Grote Vier van de Nederlandse literatuur. Wolkers werd beroemd met boeken als Kort Amerikaans (1962) en Turks Fruit (1969), maar was naast schrijver ook beeldhouwer en schilder.
Jan Hendrik Wolkers wordt op 26 oktober 1925 geboren in Oegstgeest als derde in een gezin met tien kinderen. Op 13-jarige leeftijd wordt Jan Wolkers van de Mulo gehaald om mee te helpen in de kruidenierswinkel van zijn vader. Maar door de economische crisis wordt de winkel in 1939 opgeheven. De oorlog breekt uit, en in 1944 overlijdt de oudste broer van Jan. Zijn oudste broer Gerrit Johannes was een groot voorbeeld voor hem. De barre oorlogstijd en de dood van zijn broer zorgen ervoor dat Wolkers afstand doet van het streng gereformeerde geloof dat hij in zijn opvoeding had meegekregen.
In 1943 dook hij onder in Leiden en studeerde aan de Leidse schilderacademie. Na de oorlog trouwt hij in 1947 met zijn eerste vrouw, Sybille. In de jaren daarna studeert hij aan verschillende kunstopleidingen in Den Haag, Salzburg en Parijs. In Frankrijk trouwt de 33-jarige Wolkers voor de tweede keer. Kort daarna schrijft hij zijn eerste boek, de verhalenbundel Serpentina's petticoat (1961) dat met gemengde gevoelens werd ontvangen. Zijn debuut krijgt twee jaar later de Novelleprijs van de gemeente Amsterdam. Uit protest tegen de acties van de regering tegen de provorerellen in 1966, tijdens het Huwelijk van prinses Beatrix en prins Claus, geeft hij de prijs drie jaar later weer terug aan de gemeente. Het zou niet de eerste keer zijn dat hij afstand doet van een prijs.
Jan Wolkers' eerste roman 'Kort Amerikaans' verschijnt in 1962. Hierin, en in 'Terug uit Oegstgeest' uit 1965, vertelt de schrijver over zijn dramatische jeugd. Zijn strenge geloofsleer, zijn tijd als lid van de Schilderacademie in Leiden, zijn blijvende litteken op zijn hoofd opgelopen door stoom tegen zijn slaap worden allemaal beschreven in de twee romans.
Met zijn schrijfstijl, een combinatie van korte zinnen, ironie en bespottingen met het geloof, weet hij in de jaren zeventig veel publiek te winnen. Het grote succes komt in 1969, met 'Turks Fruit'. In 1974 wordt het boek verfilmd door Paul Verhoeven. Ook andere boeken van Wolkers zoals 'Kort Amerikaans', 'Brandende liefde' en 'Terug naar Oegstgeest' worden later verfilmd.
Ook collega's van Wolkers weten zijn schrijfkunst te waarderen. Zo schreef Gerard Reve: "Terwijl ik probeer de dood te bezweren door hem te bevleien en te bezingen, probeert Wolkers hem te bezweren door hem bespottelijk te maken. Hij wordt ook wel eens de pornograaf van de dood genoemd. En dat vind ik een soort vreemde overmoed die mij niet ligt. Maar als Wolkers raak schiet is het ook verdomd mooi".
Hoewel zijn boeken gretig aftrek genieten, vindt Wolkers dat critici zijn werk steeds slordiger bespreken. "Literaire prijzen zijn een farce in Nederland", aldus Wolkers. In 1982 weigert hij de Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre. Zeven jaar later, in 1989, bedankt hij voor de P.C. Hooftprijs. "Mijn uitgever vroeg me wel eens of ze me mochten opgeven voor de AKO-literatuurprijs. Dan zei ik: Laten ze die prijs maar in hun reet steken", zei Wolkers in 1994.
In 1980 verhuist Jan Wolkers met zijn derde vrouw Karina van Amsterdam naar het eiland Texel en blijft daar wonen. In 1981 krijgt Karina een tweeling. Wolkers heeft nu vier zonen.
Jan Wolkers is ook bekend geworden om zijn sculpturen en beeldhouwwerken. Vooral op Texel stak hij meer tijd in zijn kunstwerken. In onder meer Groningen, Amsterdam en Leiden zijn beeldhouwwerken en sculpturen van de kunstenaar te vinden. Zo staat in het Amsterdamse Wertheimpark het glazen Auschwitz-monument, dat een paar keer is vernield.
Ook andere kunst van Wolkers werd niet door iedereen gewaardeerd. Zo werd in 1997 de glassculptuur 'Vrouwen in verzet' in Oegstgeest vernield. Ook het in 1998 gemaakte glaskunstwerk 'Tot hiertoe en niet verder' in Texel werd in maart 2002 aan stukken geslagen. "Die agressie komt waarschijnlijk door het materiaal. In glas zie je jezelf weerspiegeld", aldus Jan Wolkers in 2003.
In oktober 2000 werd met een groot feest de 75-jarige verjaardag van Wolkers gevierd. Door Wolkers' literaire succes mag hij tot één van de grootste naoorlogse Nederlandse schrijvers worden gerekend. "De beschrijving van seksualiteit, onderdrukte erotiek en gulzige seks, wreedheid en tederheid - de vermenging van al die tegendelen is de kracht van Wolkers' oeuvre", stelde literair recensent Aleid Truijens.
Hij publiceerde in 2005 Boekenweekgeschenk Zomerhitte dat in 2007 wordt verfilmd door Monique van de Ven, die in de film Turks Fruit met Rutger Houwer de hoofdrol speelde. Daarna publiceerde hij nog enkele dichtbundels en dagboeken. Ook steunde hij in 2006 de verkiezingscampagne van de Partij voor de Dieren als lijstduwer.
"Schrijven heeft voor mij niets met erkenning te maken, ik móét het gewoon doen. Alles wat ik heb gepubliceerd, is uit noodzaak geschreven" zei Wolkers in 2002 in Trouw.
[Copyright 2007, Novum]
19-10-2007 om 18:32
geschreven door birdie
|