KOETERWAALS

VRIJDAG 29 > ZONDAG 29 APRIL 2018

DE BEWONDERENSWAARDIGE VIROINVALLEI

altijd kleurig dal

eender welk seizoen

daar in de viroinval

is het hem om doen

HET NUTTIGE EN HET AANGENAME

Een bevriend Vlaams muzikantenkoppel dat 18 jaar woonde tussen Samber en Maas vroeg ons of we ‘hun laatste loodjes’ met onze aanhangwagen konden helpen verhuizen van het Waalse Oignies-en-Thièrache naar het Vlaamse Tielt.  Geen probleem voor mij als we maar het nuttige aan het aangename konden koppelen. We hadden een ‘meublé de vacances’ gehuurd in Nismes, op twintig minuten rijden van Oignies waar ons bevriend koppel hun laatste dagen verbleven. Op naar een ‘housecooling’.

EEN ALTERNATIEVE ROUTE

Om de ring van Brussel en de werken aan de kleine ring in Charleroi te vermijden had ik een alternatieve route uitgestippeld van De Haan aan Zee (waar mijn aanhangwagen stond) richting Kortrijk, over Doornik, richting Maubeuge, Chimay, Beaumont en Couvin naar Nismes in het Waalse Henegouwen. 210 kilometer duidde mijn iPhone kaart aan, de laatste 100 km een uur en drie kwart, langs binnenwegen dus. Lange ‘roetsjbanen’ met zicht op het glooiende landschap, lintbebouwing, winkelcentra, leien daken en kastelen in de verte gleden onze blik voorbij.  Kleine file in het gezellige centrum van Beaumont waar de door zon overgoten caféterrasjes dicht bevolkt waren en de Chimay-Trappist rijkelijk was uitgeschonken.

DE BESTEMMING, ALTIJD SPANNEND

De googlecamerawagen was nog niet op onze bestemming geweest wat het spannend maakte om ons verblijf voor twee nachten te ontdekken.  Nismes bleek één bouwwerf te zijn met opengebroken straten en omleidingsplakkaten, niet evident om mét de aanhangwagen onze verblijfplaats te vinden.  Nismes ligt zo’n 110 km ten zuiden van Brussel en het dorp wordt doorkruist door het riviertje l ‘eau noire. Bij onze aankomst stond een vriendelijke man ons in het frans te woord en konden we ons installeren op het tweede verdiep van een huis met klasse via een mooi krakende eiken trap met wiebelende smeedijzeren leuning. Onze golden retreiver hond Madou was mee en is trappen gewend. Haar staart kwispelde van nieuwsgierigheid en haar teennagels tikten omhoog de gebeitste trap op.

COULEURS LOCALES

Nadat we een beetje geïnstalleerd waren in het knusse appartement toch besloten om de aanhangwagen bij onze vrienden te gaan afzetten daar we er niet echt een plaats voor vonden in het kleine rivierdorp. Dorstig van de reis en in de streek van Chimay zijnde zochten we, na een hartelijk terugzien bezegeld met de klassieke Waalse zoenen, een plaatselijk café op voor een drankje en een hapje. Café l’église aan de kerk van Oignies leek ons logisch.  De barvrouw des huizes was druk in de weer om een Hollandse familie van eten te voorzien, de helper des huizes vertrok mee met een eerlijk Hollands koppel en zoon om de weg te tonen naar een bancontact enkele kilometer verder in het Franse Fumay voor contant geld daar die dachten hun rekening te kunnen betalen met een bankkaart. De televisie stond luid en overstemde een lokale jongere die het gitaartje dat naast de kachel stond trachtte te bespelen. De twee puppy’s van de pas bevallen zwart - witte schaapsherderhond liepen het café door en door en ééntje had zelfs iets achtergelaten naast de zetel waar wij ons een ‘Chimay blanc’ van ’t vat zouden laten smaken.

KOETERWAALS

Ondanks het feit dat we goed frans verstaan en ons kunnen verstaanbaar maken in die taal was het gesprek van lokale tooghangers, luid genoeg, niet te verstaan.  Eén van de tooghangers dronk Leffe uit ’t flesje en had daar de bijnaam Asterix. Met zuiders temperament en grote handgebaren hadden ze het waarschijnlijk over het feit of het morgen al dan niet zou regenen en of dat de kettingzaag moest geslepen worden. Om onze avond te besluiten zakten we af naar een ander lokaal café aan een camping die aan de rand van de welriekende sparrenbossen gelegen was.  Daar werden we elk door een rokende dame in het deurgat ontvangen met drie fransklinkende zoenen waardoor ze zichzelf onmiddellijk de naam ‘Madame Bisou’ gaf. Binnen stond ons ‘de zatte Zwitser’, nog een lokale tooghanger, te woord in het koeterwaals en probeerde ietwat lallend een discussie uit te lokken over ledzeppelin en het al of niet Vlaams spreken als Vlaming in Wallonië.

HET GELUID VAN DIAMANT SLIJPEN EN STOOMFLUIT

De volgende dag besloten we, vooraleer het stoofpotje dat door de man des huizes zou worden bereid te verorberen, eerst een stapje te gaan zetten in volle natuur.  We kozen voor een prachtig natuurgebied in de omgeving van Nismes, Le Fondry des Chiens. Een met 20 meter diepe ravijnen doorkliefd kalkgrasland dat zijn naam zou te danken hebben aan de Muzelmannen die er ijzererts ontgonnen en smolten (Fondry = ijzersmelterij).  In de ogen van de Muzelmannen waren de autochtone christenen heidense ‘honden’. (des Chiens). Ook talrijke andere legenden over deze speciale plek doen hier de ronde. Een wandeling in die omgeving prikkelt alleszins de fantasie.  In de bossen erom heen groeien onder andere prachtige wilde orchideeën, bosviooltjes, wolfskers, sleutelbloem en hondsdraf, waarschijnlijk door de kalkrijke grond.  Tijdens een wandeling door de welriekende sparrenbossen die daar nog volop ontgonnen worden hoorden we regelmatig het stoomfluitje van het open dieseltreintje getrokken door een tractor die vooral oudere bezoekers aan de streek vanaf het centrum van het dorpje Nismes naar de geheimzinnige plek brengt om een blik te werpen in de kleine indrukwekkende ravijnen. De weg die van het dorp Nismes naar de Fondry des Chiens gaat is redelijk stijl en bezaaid met kleine steentjes.  Eén daarvan had de weg gevonden in mijn open schrijfrem rechtsvoor met een schrijnend piepend lawaai als gevolg voor de volgende kilometers met de wagen. Blijkbaar is men daar zulke geluiden gewend daar niemand opkeek toen we een bancontact opzochten in het stadje Couvin. Zelf wonen we in de diamantslijpersstraat in Brugge en deden we onze woonstraat daar ter plaatse eer aan.  

 AFSCHEID MET VLEERMUIS EN VALLENDE STER

Na het eten van een lekker stoofpotje gekookt door onze huiskok ter plaatse nog even genoten van de knalblauwe lucht boven de reeds donkere bossen waardoor enkele sterren kwamen priemen in de vooravond.  Een vleermuis toerde rond het stoere winterharde huis aan de rand van een immens bos toen ook een ellenlange flitsstreep zichtbaar was van een vallende ster.  Hopelijk kwam mijn wens in vervulling dat de verhuisrit met de aanhangwagen naar Tielt vlot, regenvrij en zonder accidenten zou mogen verlopen.  Enkel het dekzeil kwam los op de autostrade vooraleer we het met striemende regen gedoopte West-Vlaanderen binnenreden … 

WEETJES

• In de kleine Henegouwse dorpen tussen de bossen ruikt het nog sfeervol naar houtkachels en open haarden.  Er wordt dan ook intens aan bosbouw gedaan. Bij velen ligt een ganse stock stookhout om de winters door te brengen bij de warmte van een gezellig vuur.
• In het wilde hoogland van Scourmont staat de abdij waar de lekkere Chimay trappist wordt gebrouwen. Ook hun kazen en het samenspel met hun trappist zijn vermaard. Chimay presenteert in 2018 terug een editie van de ‘Grande Réserve’: drievoudig gegiste trappist dat wordt gefermenteerd op gebruikte whiskyvaten. Chimay draagt ethiek hoog in het vaandel. De inkomsten uit de verkoop worden grotendeels besteed aan onderlinge sociale hulpverlening. Er wordt bijzondere aandacht besteed aan de verantwoorde consumptie van de producten. Respect en waardering voor de mensen die meewerken. Fabricage op basis van 100% natuurlijke en beschermde producten.

DOORVERWIJZINGEN

Een woordenboek met waalse woorden:

https://nl.wiktionary.org/wiki/Categorie:Woorden_in_het_Waals

Een geheimzinnige plek in de henegouwse ardennen:

http://www.viroinval.be/nl/wandeling-de-fondry-des-chiens.html?IDC=25389&IDD=35837

De trappistenabdij van Scourmont bij Chimay en een adres waar je de kazen en trappist kunt proeven:

http://chimay.com/nl/labbaye/

Een leuke gîte met alle comfort behalve eierdopjes:

http://www.viroinval.be/nl/residence-ainseveau.html?IDC=24831&IDD=35405