Hieronder lees je het meest recente verhaal. Wil je alle verhalen chronologisch volgen dan moet je helemaal naar onder scrollen.
El Alto del Perdón
Het pédicure-salon Pier meldt slechts twee bezoeken deze morgen. Alleen maar om te zeggen dat dergelijk laag cijfer uitzonderlijk is na een calvarietocht als gisteren. Ik noteer enkel, denk niet dat ik de bijverdienste van die lieve man controleer. Het is gewoon om mijn statistieken up-to-date te houden.
Nu ik aan mijn laatste “Vuelta de peregrinos” bezig ben, kan ik misschien over enige tijd een boekje uitgeven vol met tips voor de toekomstige Neospelgrims, die na het lezen van mijn blog zich in blok zullen aanmelden.
Hoe heerlijk de akoestiek in de refter (toch moeilijk om deze kille kelderruimte als ontbijtzaal te omschrijven). Het geschuifel van de ijzeren stoelpoten over de stenen vloer kan beslist een nieuw geluid worden op Tomorrowland.
Mathias heeft zijn kraam uitgestald: broodjes met kaas en ham, een appeltje voor de dorst, een yoghurtje als toetje, een koekje als tussendoortje en een flesje water om het verloren zweet te compenseren.
Nu verneem ik pas de oorzaak van de val van een van onze kranige pelgrims. In het vervolg geen boterhammen meer met ei en spek. Persoonlijk vond ik het een zeer lekkere keuze maar ik heb geen spreken, ik eet ze terwijl ik op het klavier van mijn laptop aan het tokkelen ben. Absoluut geen vergelijk met het beulenwerk die pelgrims op de ruige flanken van die Zuid-Franse bergketen moeten afzien. Toch moet er iets van mijn hart: als ik gisteren het schoeisel zag van die lieve pelgrimsvriendin wist ik meteen dat spek met eieren een uitvlucht was. Had Hannibal deze sandalen gezien, dan was hij er nooit aan begonnen om de Alpen over te steken met zijn troep olifanten.
Wij vergeten het verleden. Het is vandaag om doen. Vandaag kunnen we onze fouten van het verleden vergeten, kunnen we fouten van andere vergeven. Vergeten en vergeven. Het begint goed: ik heb dit zalfje vergeten, mag ik gauw nog naar de kamer? Op de losplaats in Cizur Menor: ik heb mijn portefeuille en pet vergeten. Ja, wat nu? Dank voor de vlugge actie van de vlot Spaanssprekende peregrina. Oei nu voel ik het, ik vergat mijn broek toe te ritsen.
We gaan vandaag over de Alto del Perdón, letterlijk vertaald over de berg van vergiffenis. De fouten vergeten die je aangedaan werden is niet altijd eenvoudig. Trouwens door te vergeten kan men immers geen lessen trekken uit wat er fout is gelopen. Vergeving betekent ook niet dat men onrecht zo maar moet laten gebeuren.
Zoveel pertinente gedachten om op je persoonlijke bezinningstocht een eindje zoet mee te zijn.
Op de berg van de vergeving zie je windmolens zo ver je oog kan reiken. De eentonigheid van het zwiepend geluid van die turbines wordt aangenaam gebroken door die roeste pelgrimskaravaan waarvan ik in 2001 dacht dat dit het gevecht van Don Quichot tegen de windmolens moest verbeelden. In 2004 wist ik al beter: Dit is de weg van de wind die de sterren (van de Melkweg) kruisen.
Deze vermaarde plek op de camino is zonder twijfel een van de meest gefotografeerde plaatsen op de camino.
Vroeger zou hier een kerkje gestaan hebben. Toen konden hier pelgrims die hun tocht naar Santiago niet konden afmaken vergeving krijgen van hun zonden.
Een hommage van de kinderen en familie aan Gabriël Van Hauwermeiren die in 2002 de camino van in Veurne liep in 100 dagen.
De man met de acheruitkijkspiegel op de zonnehoed.
Maar onze pelgrims zien er zo gezond uit dat zij Compostela zullen halen. Of zij zonder zonde zouden zijn, neen, dat geloof ik niet. Bovendien hij die zonder zonde is dat hij de eerste steen gooit. Ik vind de ideale steen, niet om te gooien maar om over enige dagen af te leggen aan het Cruz de Ferro. Een steen vol symboliek, je ziet er mijn zondevlekken zo in afgedrukt. Alle moeite om hem zuiver te krijgen is tevergeefs. Dit wordt mijn laatste steentje dat ik dan aan dat hoge kruis zal afleggen. Ik wil de camino definitief verlaten met een rein zieltje. Ik heb geen schrik dat ze me in Spanje gaan vasthouden. Trouwens dit steentje heeft volgens mij niet de minste archeologische waarde, het blijft in zijn land van oorsprong.
Geen stevigere absolutie dan de inspanning van onze pelgrims over dit nijdig bergpad. Ze ontvangen uit handen van Mathias de sleutel niet van de hemelpoort maar van de bescheiden deur van hun cel in hotel Jakue, Baskisch voor Jacobus.
Rond zes uur zie ik op de afgesproken plaats uitgedoste heren en fleurige dames. Met dit keurig gezelschap ga ik naar het stemmige kerkje in Puente la Reina. Aan de voet van El Crucifijo, de gekruisigde, vragen wij vergeving, wij beamen het met het refrein van ons lied: “Ultreya e suseya! Deus adjuva nos”. In een gedicht van Toon Hermans horen we een toepasselijk zinnetje:
“…Hij had het over anders leven, over vergeten en vergeven. Over elkaar de hand toesteken en over samen brood te breken…”
Was jij daar toen ze mijn Heer aan het kruis sloegen, toen ze hem in het graf legden?
Hoe toepasselijk klinkt hier die indringende gospelsong: “Were you there when they crucified my Lord”? Ik zing die song zo graag, hier nog meer met ziel en hart.
Vergeten en vergeven, zo mooi als het kan.
…En vergeef ons onze schulden zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren…
Hieronder lees je het meest recente verhaal. Wil je alle verhalen chronologisch volgen dan moet je helemaal naar onder scrollen.
Ierse Zegenwens
Een stipte groep geeft ons een stipt vertrek. Ons pas aangeleerd lijflied galmt al luid in de car. “Ultreya y suseya, Deus adjuva nos!” “Vooruit en steeds hogerop!” zal vandaag in de Pyreneeën meer dan waar zijn.
Vanop de zijlijn horen onze pelgrims wat hen vandaag te wachten staat. Ze ontvangen de Ierse zegenwens op een kaartje dat ze aan hun rugzak kunnen hangen.
Uit deze wens spreekt niet alleen een groot respect voor de geweldige natuur waardoor onze pelgrims vandaag doorwandelen maar ook het grote besef dat ons bestaan een groot mysterie is.
Moge de weg je tegemoetkomen. Moge de wind altijd in je rug zijn. Moge de zon warm op je gezicht schijnen, de regen zacht op je velden vallen.
En tot we elkaar weerzien, moge God je vasthouden in de palm van Zijn hand.
Het is ingetogen stil op de bus als op elke gedachte een woordje uitleg volgt. Ik zing de sfeervolle melodie “May the road rise to meet you…May God hold you in the palm of his hand.”
In het middeleeuws kerkje van St.-Jean-Pied-de-Port spreken we onze zegen voor elkaar uit om dit kort ritueel af te sluiten met de woorden: “Ga nu maar pelgrim op zoek naar vrede en alle goeds.”
Een jeugdig jongetje schiet de onvergetelijke start van onze pelgrimstocht op de schijf van mijn mobieltje. De poort van Spanje draait symbolisch open en het pad naar het onbekende ligt open.
Mathias voert de oude herder naar Roncesvalles. Onderweg zien we dat onze pelgrims een unieke tocht zullen beleven. Doorheen mistgordijnen, de zon die zich door het grijze dekbed boort, een stralend blauwe hemel, het palet herfstkleuren een onbeschrijflijke variatie. Om stil te worden bij dit wonder van de natuur. Onze pelgrims laten zich opnemen in dat enig mooie landschap.
En wat doet de eenzaat die zo vaak mee op het pelgrimsfront liep? Rondkuieren op de binnenkoer van de abdij in Roncesvalles. Stil, diep stil worden in de halfduistere 12de eeuwse kerk.
Een tempel om zoveel gedachten door mijn geest te laten stromen. Dit zal wel de laatste maal zijn dat ik hier op een kerkbank kan mediteren. Hoeveel onvergetelijke momenten mocht ik op de camino beleven. In 2001 ontving ik hier op 1 mei de pelgrimszegen. Zoveel jaren zijn ondertussen weggevlogen. Toen wist de sterke senior in wording zeer goed wat hij fysiek nog in zijn mars had. Vandaag weet de echte senior met heel wat pelgrimservaring wat hij duidelijk niet meer kan.
In die oase van stilte en rust mijmer ik over zoveel familiegeluk, pieker ik als gelovige wat de kerk ons de voorbije decennia aandeed. Gisteren in de film “The Way” zei Jack de Ierse schrijver dat hij geen kerk meer kon binnengaan na alle soort misbruiken en seksschandalen in zijn groen land. Hij noemde het kerkgebouw de tempel van tranen. Het is inderdaad om luid te schreien. Maar gelukkig heb ik dit instituut dat mij ook al zo vaak teleurstelde niet nodig om te geloven. Het Evangelie is nog steeds mijn beste kompas. En toch blijven die eeuwenoude gebouwen sowieso een rustplaats voor mijn soms drukke geest.
Ik word plots uit mijn rust wakker geschud. Een pelgrim meldt haar aankomst. Het is een duivinneke dat op de til van “La Posada” neerstrijkt. De herder is flexibel en wordt omgetoverd in een duivenmelker. Een na een vallen ze op de til. Het blij roekoeën houdt niet op. Alsof zij de beslissende slag wonnen om verder het Noord-Spaanse land te infiltreren. Hier in Roncesvalles werd Roland, de trouwe Paladijn van Karel de Grote in een hinderlaag gelokt, werd in de rug aangevallen en gedood. Je gelooft het of niet maar een pientere pelgrim had zijn voorzorgen genomen. Mij zullen ze niet in de rug aanvallen dacht hij en hij monteerde prompt een achteruitkijkspiegeltje op zijn zonnehoed.
De laatste twee duivinnetjes komen uit het oosten aangewaaid en ze werden ontvangen met een staande ovatie. Zo stond de hele kudde al recht om naar de car te stappen. Nog een uurtje rijden langs slingerende wegen en het duivenkot van zo net werd nu een rijdend kippenhok. Wat een gekakel. Geen oorlogskrant ter wereld kon al die epiek bijhouden, laat staan dat ik er als verslaggever iets van begreep.
Het enige positieve dat ik uit hun gekakel kon filteren was: Onze Neospelgrims hebben vandaag het herfstlied van de Pyreneeën gehoord in alle toonaarden in alle variaties van tempi. Niets gekunsteld, een lied ontsproten in de natuur van de puurste makelij. En ondertussen zakt zachtjes de zon achter de kim en naderen wij onze luxe albergue in Pamplona. De stieren van Pamplona werden veilig op stal gehouden zeker als de veehouders hoorden dat een horde uitgelaten Vlaamse pelgrims op komst was.
Je wil weten hoe het met Dick d’Arm gaat? Ja, het gaat vlot.
In het begin was er complete duisternis in een dertigtal Neos-hersenen. Toen kwam hij (zonder hoofdletter, hij mag zich God wanen maar hij is het niet) en bracht licht in hun duisternis. Hij (aan het begin van een zin wel met hoofdletter) zag dat het goed was en hij zei: ”Deze kudde vrome zielen wil ik nog één keer als een goede herder veilig door de woestijn, of het woeste land van Noord-Spanje leiden tot bij zijn sinds 2001 goede vriend Jacobus. Hij zag dat het goed was. Het klinkt haast als een nieuw hoofdstuk in het Genesisboek.
Hij had al eerder aangekondigd dat er eens een eind moest komen aan die herderlijke taak. Hij rijdt immers zijn laatste rit op tram 7 en bovendien is het zijn 7de tocht waar hij aan begint om schaapjes langs veilige paden te leiden naar de ster in het veld (in campo stella of Compostela).
Tram 7 en zevenmaal, hoe heilig klinken deze getallen. Zelfs die heiligheid kan hem niet overtuigen verder te doen. Ergens in een stil hoekje slaakt hij een diepe zucht: “het is genoeg geweest”.
Waar is de tijd dat hij met zijn herderlijke staf zijn selecte kudde naar heilige oorden dreef. Helaas, zes infiltraties (dus net geen zeven) konden hem niet helpen om nog over berg en dal verder te hijgen, om bezweet als een os bij zijn schaapjes te arriveren. Je moet hem nu langs de zijlijn zien zitten vanwaar hij zijn bokken en ooien de goede richting uitstuurt. Het is niet omdat hij thans met smartphone en whatsapp de situatie van ver onder controle heeft dat hij de nieuwe herder heeft uitgevonden. Een herder voelt zich pas thuis in zijn kudde. En dat gevoel begint hij te missen.
Hij voelt zich eerder een geslagen bordercollie, net niet uitgeteld. De herder loopt niet meer mee maar staat stil bij zoveel moois dat hij langs dat enig pad mocht beleven. Pelgrimeren, stilstaand lopen.
Wat voor andere als een nieuw pad begint, is voor hem – gelukkig – nog niet het begin van het einde, wel het begin van afbouwen, het begin om nog lang te genieten van ontelbaar onvergetelijke ontmoetingen, het begin om zoveel kleurige verhalen, als het ware zijn evangelie van de wondere camino te delen met een massa volgelingen verbonden met een digitale streng.
Vandaag begint hij aan dit laatste verhaal, voor hem het zoveelste pelgrimsverhaal, zijn pelgrimsverhaal gemixt met het pelgrimsverhaal van 32 pelgrims. Pelgrims met een groot Neoshart.
Vandaag, dinsdag 3 oktober, in de nog zeer vroege duisternis verzamelden ze in Antwerpen, Gent en Kortrijk. Ze kwamen uit alle provincies van het Vlaamse land. Met 33 pelgrims reden vader en zoon Sercu, alias Jan en Mathias aan een strak tempo naar de klarende lichtstad waar het een doffe ellende werd. Nog slechter dan op de Singel rond Antwerpen. Tweeëneenhalf uur om vanuit de ene bouchon in de andere te geraken.
De sfeer bleef rustig op de bus. Ze ontvingen een bezinningsboekje, zelfs een liedboek en een wandelgids, het hield hen bezig en zonder dat ze het wisten hadden ze Parijs al achter de rug. Je moest ze zien pronken met hun roepnaam op de borst. Er was zelfs een mondige dame die graag op elke borst een klever wilde. Het deed mij jaren terugdenken, aan die filmaffiches waar de mooiste plekjes van een vrouwenlichaam afgedekt werden met zwarte klevers.
33 pelgrims: 22 vrouwen en 11 mannen. Voor elke adam twee eva’s. Wat een straffe cocktail gaat dat worden. Laat ons hopen dat er geen nieuwe parlementaire commissie moet samengeroepen worden voor een nieuw schandaal. Geen kindermisbruik maar nu seniorenmishandeling.
In Gent zouden ze er subiet een mocktail van maken: 22 mokken met 11 venten.
Noch cock- of mocktail als aperitief. Een snelle stop langs de snelweg, snel onze eigen picknick naar binnen en weer snel weg. Het kan niet snel genoeg gaan.
In mijn muizenslaapje had ik een heel intiem gesprek met een bekende uit mijn onderwereld. Dick d’ Arm wist mij te zeggen dat hij allesbehalve in zijn nopjes was. “Wat is er nu weer gaande?” was mijn directe reactie. “Dat is het juist, antwoordde Dick, er is niets gaande! Het gaat gewoon niet, duwen en zuchten en nog gaat het niet. Waarom moest jij mij zo vroeg in de morgen helemaal in een knoop doen slaan. Je weet toch dat ik je elke morgen bijna klokvast naar de verloskamer breng. Je kunt het straks weer op mij steken als de knoop niet ontward raakt.”
Tijd om de ontknoping van een film te zien, ideaal om Dick uit mijn hoofd te zetten. The Way met Martin Sheen is een ideaal begin om elke pelgrim kennis te laten maken met de kracht van de meest belopen spirituele weg.
Daniel is de zoon van de Amerikaanse oogarts Tom. Daniel is een fervente wandelaar en legt de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela af. Tijdens de tocht wordt Daniel echter het slachtoffer van een storm in de Pyreneeën en hij komt om het leven. Tom heeft nooit begrepen waarom zijn zoon die tocht wou afleggen. Hij komt naar St.-Jean-Pied-de-Port om het lijk van zijn zoon te herkennen maar ook wil hij op zoek gaan wat zijn zoon bezielde. Hij begint aan de tocht die zijn zoon pas begonnen was. Onderweg wordt hij onderworpen aan de gevaren van een lange wandeltocht, maar ontmoet hij ook enkele lotgenoten.
Deze film raakt mij telkens opnieuw, steeds wekt hij nieuwe gedachten op. De zoon brak met zijn doctoraatstudies. Hij wilde de wereld zien. Helaas, het lukte hem niet. Zijn vader Tom vertelt een Spaanse vrouw dat hij oogarts is en zij repliceert pienter: Oogarts om de wereld beter te zien.
Onderweg strooit hij op plaatsen die hem doen stilstaan een hoopje as van het gecremeerd lichaam van zijn zoon. Aan het slot schudt hij de rest van de plastic zak leeg in de oceaan. De milieubewuste toeschouwer zal zich meteen afvragen: en wat deed hij met de plastic zak?
Ultreya e suseya. Ook dit jaar wordt dit ons strijd- en lijflied: Vooruit en steeds hogerop. Die vertaling niet delen met Conner Rousseau of hij misbruikt ze nog als zijn slogan.
Het werd een superlange dag. Jan en Mathias worden bedankt voor de kilometerslange rit, voor hun vakmanschap. We overnachten in Le Bayonne. Mijn blog moet morgen de deur uit. Dit wil zeggen dat mijn ogen zeer moe worden en dat het tijd wordt om ze te sluiten. A.u.b. Dick laat mij deze nacht met rust.
Waar is de tijd toen het kraken en piepen amper te horen was? In 2004 na ongeveer 1700 km tocht.
Creatieve pelgrims in 2022
Geen mogelijkheid meer om een last minute voor Neos Compostela te boeken. Alle plaatsen zijn ingenomen. Ik maak mij wel klaar om mijn last one te lopen, fout, te begeleiden. Zoveel kilometer aan één stuk lopen, zoveel hoogtemeters overwinnen, neen, mijn kuiten, mijn artrose gewrichten, ze weigeren mij dit enorm genot dat ik zovele keren royaal mocht beleven. Maar zij verbieden mij niet om 32 pelgrims de weg te tonen naar Santiago of in ’t Vlaams naar Jacobus. Ik beschouw het wel als een geschenk dat ik mijn persoonlijke ervaring van jaren kan en mag doorgeven: In 2001 een eerste maal schuchter begonnen aan de voet van de Pyreneeën in St.-Jean-Pied-de-Port. In 2004 van aan mijn voordeur in Zottegem. Ken je dat niet? Wel als je ooit naar de Vlaamse Ardennen komt dan is ons Egmontstadje de poort van die “heuvelende” en glooiende regio”. Geen vergelijk met de hoogtemeters over die 2400 km lange pelgrimsweg. In 2009 ging opa met zijn puberende kleinzoon langs de Via de la Plata, van Sevilla tot Compostela. 40 dagen zwoegen en zweten in temperaturen van 40 tot 50 graden over steile bergpaden, doorheen dorre vlaktes, 1000 km lang. Jasper, onze puberende kleinzoon kon zijn 16de verjaardag vieren in Santiago de Compostela. In 2014 een eerste maal een groep Neospelgrims mogen begeleiden. Uit het traject van St.-Jean-Pied-de-Port naar Compostela, ongeveer 800 km lang, maakte ik een selectie van 11 etappes van ongeveer 20 km. Een groep pelgrims gidsen was voor mij een totaal nieuwe ervaring. En met die nieuwe uitdaging kreeg mijn pelgrimsverhaal onverwachts een zeer boeiend vervolg. 2023 wordt mijn zevende begeleiding. Satan Corona had ervoor gezorgd dat mijn vervolgverhaal twee jaar ongeschreven bleef. 2023 wordt de last one, mijn allerlaatste begeleiding, het laatste hoofdstuk met epiloog van een voor mij onuitwisbare levenservaring. Neen, aan het eind van deze tocht zal je geen zucht van verlichting horen, geen zucht van “eindelijk”. Het zal eerder in een stil hoekje wegdromen zijn. Wat enig moois heb ik op deze weg, op deze camino mogen proeven. Welke schitterende mensen mocht ik op die weg naar Jacobus ontmoeten. Hoe ontroerend mooi klonken de verhalen die recht uit het pelgrimshart kwamen. Hoe verbindend kan een pelgrimsweg zijn, een wondere weg. Zo vaak zei en schreef ik het al: een weg waarop vreemden vrienden worden.
In al die jaren probeerde ik via een blog de thuisblijver, de pelgrim op het thuisfront mee de sfeer te laten proeven van wat Neos pelgrims op hun gouden i.p.v. hun oude leeftijd nog ondernemen en van wat zij diep in hun hart beleven langs die spirituele weg waarop miljoenen pelgrims ons door de eeuwen zijn voorgegaan.
Dit blog werd in het verleden super gewaardeerd. Waarom zou ik er nu geen einde aan breien? Het was en is nog steeds mijn bedoeling om iemand die het fysiek niet aankan ook de innerlijke taal van een pelgrim te laten horen. Waarom zouden zoveel geïnteresseerden op het thuisfront niet in het hart van een pelgrim mogen lezen.
Mag dit blog daarom weer als een opendeur zijn van een pelgrimshart. Mag dit blog je over enige dagen weer boeien. Mag dit blog misschien de prikkel worden om volgend jaar met Neos naar Santiago te gaan. Ik ben dankbaar voor de waardevolle opvolger die met evenveel pelgrimservaring klaar staat om vanaf 2024 de volgende groep te begeleiden. Luc Van Laere, dank dat je die dienende taak wil verderzetten.
Dit was de opening en de eerste kennismaking van het blog editie 2023. Geef het blogadres door aan zoveel mogelijk vrienden en kennissen.
Het volgende verhaal lees je rond 3 of 4 oktober. Tot zolang.
