Een vereniging is geen 'BENDE'!

'We eisen ons recht op vereniging en vrije meningsuiting.'

27 juni 2007

België heeft een lange democratische traditie van actieve participatie van het maatschappelijk middenveld in het politieke debat. Doorgaans bestaat er een vrij brede interpretatie van het recht op vereniging en het recht op vrije meningsuiting, die beide grondwettelijk zijn verankerd. Sociale actie is onlosmakelijk verbonden met deze rechten.

Nu blijkt dat vrijheid van vereniging en vrije meningsuiting nog altijd niet definitief verworven zijn. In het kader van de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit en het terrorisme zijn de bevoegdheden van de politiediensten de laatste jaren enorm uitgebreid. De nieuwe instrumenten maken het mogelijk om sociale bewegingen te controleren en hun actievrijheid in te perken.

Het werkveld van ngo's dreigt te worden gecriminaliseerd. Legitieme vragen en kritiek worden gezien als een bedreiging. Zij komen vaak in conflict met het recht op eigendom of met de openbare orde. Telkens wanneer een zakelijk belang in het gedrang komt, wordt al snel naar middelen gegrepen om het recht op sociale actie in te perken. De recente beschuldiging van bendevorming aan het adres van Greenpeace Belgium door Electrabel, is een gevaarlijke evolutie.

Sinds 11 september is er daarenboven ook in België een tendens om radicale standpunten te koppelen aan terrorisme.

De gerechtelijke actualiteit in ons land (de beschuldiging van drie Luikse andersglobalisten voor lidmaatschap van een criminele organisatie, de affaire-Bahar Kimyongür) doet de indruk ontstaan dat de antiterrorismewetgeving zware straffen mogelijk maakt voor daden die onder geen enkele vorm gewelddadig, laat staan terroristisch waren.

De verenigingen ondervinden dat hun grondwettelijk recht op vereniging en vrije meningsuiting op ontoelaatbare wijze wordt aangetast. Het gaat dan om:
– misbruik van procedure (voorbeeld: verwijzing naar artikels uit het strafrecht die niet van toepassing zijn, zoals artikel 322 over bendevorming);
– strafrechtelijke vervolging van acties (intimidatie door zware beschuldigingen);
– een antiterrorismewet die fundamentele rechten aantast;
– uitbreiding van bevoegdheden van politie- en inlichtingendiensten;
– eenzijdige verzoekschriften die acties stopzetten;
– het afdreigen met schade-eisen of klachten voor laster en eerroof;
– arrestaties en huiszoekingen.

Militanten van vakbonden, politieke partijen, ngo's, de andersglobalistische beweging en de vele anderen die zich inzetten voor sociale en ecologische vooruitgang, internationale solidariteit of mensenrechten kunnen gecriminaliseerd en disproportioneel zwaar veroordeeld worden. De bescherming van de grondwettelijke vrijheden behoort tot de essentie van de rechtsstaat. Ondergetekenden vragen dan ook aan de volgende federale regering om deze trend te corrigeren en wetgevende initiatieven te nemen om de interpretatie over wat behoort tot het gebied van de sociale contestatie in al haar vormen, te verduidelijken en uit de sfeer van de strafwet, van misdadige of terroristische actie te halen.