De 2de grootste stad buiten Dili is zeker BAUCAU, een kleurrijke stad hoog boven de zee, vanwaar de koele zeebries een weldoende verademing is. Baucau heeft ook het meest interessante ( roze ) hotel- de Pousada de Baucau-en een fijne oude markt-building. Halfweg de route Dili- Baucau vinden we Manatuto- een excellente rustpauze.Vele populaire duik-centra vindt men lags deze kant ten Oosten van Dili. Verder oostwaarts komen we de dorpen Laga, Lautem en tenslotte COM tegen, waar ook de weg eindigt. Recent werd in Com een nieuw beach resort geopend : Com Beach Resort- welk afhangt van Timor Lodge Hotel in Dili.
Hoe een stad als Ermera bijna van de kaart is verdwenen. Tony Wheeler van L.Planet vond in zijn notities hoe hij in 1974 via Maubisse en Hatubuilco ( en via Aileu ) ERMERA bereikte." A pleasant little town " met een net en proper Chinees hotel, een restaurant dat verwonderlijk goed eten serveerde en er was zelfs een filmvertoning op het marktplein. Nu 30 jaar later is Ermera een grijs-grauwe hoop vuil, een modderige hoofdstraat die als het ware van de heuvels is gevallen. Er zijn geen hotels en restaurants meer, en van dat mooie Chinese hotel is zelfs geen spoor meer te bekennen. De tijd dat East Timor nog Portugees Timor was.. ligt lang achter ons ...
De weg ten zuiden van Dili is in tamelijk goede staat en loopt over Aileu ( met een uitzonderlijk goed restaurant ) , Maubisse en dan- ofwel naar Same en Betano aan de Timor zee- of via Ainaro naar Cassa. Het stadje ( ? ) Aileu, met de bekende restaurants " ZERY " ( US$ 3-5) waar ze zelfs batata frita serveren, " Rest. 17 de Agosto 1975 " en " Rest. Moris Mesak ". Een frisse pint of een heerlijke Portugese wijn ... hum ... Maubisse, 70 km ten zuiden van Dili,is het vertrekpunt voor de beklimming van de Mt. Ramelau ( 2963 m ). Vanaf de top - met het beeld van de H. Maagd- heeft men een wijds zicht op zowel de Noord als de Zuid-kust van E.T . Eten en slapen kan men in de Pousada Maubisse( week-dagen : US$ 34-35 / week-ends US$ 67-78) . De bus van Dili naar Maubisse doet er 3 u. over en kost US$ 2 .
Voor diegenen die dromen van een world-tour, kunnen Jan en Stijn volgen tijdens hun reis - de wereld rond in 10 maanden . Ze zijn nu al 274 dagen aan het rondhollen en zijn via Mexico-LA- Fiji- NZ. - Australia- Singapore - Maleisia- Thailand- Cambodja- Laos aangekomen in VIETNAM. Ook op de vreemdste plekken staat lekker eten centraal. Een wereldreis a la carte !
OECUSSI : een Oost-Timorese enclave in West-Timor ( Indonesia )
De geisoleerde 2700 km2 kust-enclave Oecussi maakt politiek gezien deel uit van East Timor, maar geografisch en kultureel sluit het volledig aan bij West Timor ( Indonesia ). Het vroegere Ambeno- nu Oecussi- met als voornaamste stad Pantemakassar- heeft zowat 50.000 inwoners. Deze bevolking behoort tot de Dawan stam, de grootste etnische groep in West Timor. De curieuze ligging van Oecussi vormt een complex probleem voor de nieuwe natie East Timor. Vervoer tussen Oecussi en E.T. is moeilijk en zal een nauwe samenwerking vereisen tussen E.T, en Indonesia. Nota : de fun bestaat erin om er te geraken; hetzij met de Dash 7 van de UN of met de ferry MV Uma Kalada vanuit Dili. http://www.geocities.com/laineberman/ET03.htm
Wagens werden van zowat overal geimporteerd wanneer het internationale contingent ( UN ) East Timor binnen stroomde eind '99. Vandaag zijn E. Timor's eigen nummerplaten - witte achtergrond met TLS ( = Timor Loro Sae ) - beschikbaar, maar maanden ( nu zelfs jaren ...) na de onafhankelijkheid rijden de meeste wagens nog rond met nummerplaten van Indonesia, een varieteit van de Australische staten ( nl. van de Northen Territories ) , Singapore, Hong Kong en zelfs van verder ...
The second largest town of East Timor, Baucau is 123 km east of Dili and sits at an altitude of 330 m where the seabreeze make it noticebly cooler than the coast.This charmingly raffish colonial town has many Portuguese buildings. ...As you approach Baucau from Dili the big airport is 7 km before the town.Past the airport a statue marks where the road forks : turning left takes you directly to the colonial-era Old Town, while turning right will take you first to the New Town before dropping down to the Old Town.
Dili to Bacau is a 3-hour bus trip ( US $2 ) along the coast. ( see : L.P.)
Sleeping and Eating : Pousada de Baucau : this establishment is also known as the Hotel Flamboyant, its Portuguese -era name - and an appropriate one, since it's painted a flamboyant shade of pink. Recently,it has had a major renovation, and although it's not going to win any design awards, it's probably the most interesting and certainly the most CHARMING place to stay in the country. Th 10 new rooms are in a newer block beside the original old pousada building.The new rooms have balconies, an attached bathroom, satellite TV, a fridge and other mod coms.... http://www.virtualtourist.com/hotels/Asia/East-Timor/Baucau
Radio : Far and away the most important branch of media is radio,with a national broadcaster Radio de Timor Leste ( RTL ) and a host of community stations. The Catholic Church 's very popular radio station, Radio Timor Kmanek ( RTK ) , is the only community station that was on the air before the 1999 referendum.Since 1999 it has been joined by more than a dozen other stations ...
TV : The national public TV station is Televisao de Timor Leste ( TVTL ) which produces a small amount of local content, which it broadcasts along with Australian, British and Portuguese programming. Satellite dishes bring in a very wide range of international television broadcasting, specially for the wealthier East Timorese.
Hoogtepunten : * beklim de heuvel op Cape Fatucama met daarop het Kristus-beeld- geniet van een prachtig zicht over de baai van Dili. * slenter langs het waterfront, sla het aktieve leven ga, bewonder de Portugese architektuur en kijk aan de overkant naar Atauro eiland. * luier op het Areia Branca strand- geniet van verse vis in een van de vele strand-restaurants. *winkel in de "tais market ", waar ge traditionele weefstoffen vindt van over het hele land. ( vergelijk met de Ikat van de Indonesische eilanden Flores en Sumba ). * woon de zondag-dienst bij in Dili's imposante kathedraal - gebouwd door Soeharto en een jaar later ingezegend door de paus.
Dili is de enige "echte " stad in East Timor. Nergens anders vindt ge zo'n keuze aan hotels en restaurants. Het is DE plaats voor : het boeken van een vliegticket, om internationale telefoon-oproepen te doen, geld te wisselen of op internet te gaan.Het is ook de enige plaats met een benzine-station; elders moet ge u behelpen met een ton en overpompen met trechter.
Momenteel zijn er slechts 2 vertrekpunten naar East Timor : Darwin in Australia en Denpasar op Bali ( Indonesia). Dili's international airport is klein genoeg om er " fairly relaxed " binnen te komen.De inkom-balie om uw US$ 25 aankomst-tax te betalen is buiten de terminal; men betaalt voor het ophalen van de bagage.Op een mum van tijd zijt ge door " immigration " - douane en buiten is een open air cafe, een wisselkantoor ( waarschijnlijk gesloten...) en wachtende taxis...
Paspoort : een internationale reispas die nog 6 maand geldig is na vertrek volstaat.
Airports & Airlines : Dili is East Timor's enige internationale aankomst - en vertrekpunt, alhoewel niet de grootste luchthaven. Dili's Nicolau Lobato International Airport ( vroeger : Comoro Airport ) heeft een piste van 1850 m, standaard-lengte voor 737's. Er is geen radar op Dili ; vluchten opereren enkel tijdens " daylight hours ". BAUCAU's airport ( met een piste van 2500 m ) wordt momenteel enkel door de UN en voor militaire doeleinden gebruikt. Wel denkt men er aan om deze luchthaven terug open te stellen voor de burgerluchtvaart. East Timor heeft zelf geen nationale luchtvaartmaatschappij. Vluchten naar East Timor : Air North ( vanuit Darwin Australia ) : http://www.airnorth.com.au
* beste reis-tijd : tussen mei en november = droog seizoen. Er is geen toeristen-seizoen, vermits weinig toeristen ( tot nu toe ) East Timor bezoeken. * East Timor is niet bepaald goedkoop- vergeleken met Indonesie ( en zelfs Australia). Er zijn ook extremen - vb. een verblijf in MAUBISSE : het enige verblijf heeft kamers vanaf US $ 67. In andere steden vindt men dan weer logement waar je US$5 of US$10 betaalt. * de officiele munt is de Amerikaanse dollar. Vroeger hanteerde men de Indonesische rupiah( of course ..) en de Australische dollar.Toen de prijzen veranderden van Austr.$ naar Amerikaanse, werd enkel de munt-eenheid veranderd, maar de prijzen bleven... dezelfde. Iets war vroeger 10 Austr.$ kostte, kost nu .. 10 Amerik. $ !!!( = bijna 2x zo duur )
*ATM's : ANZ bank heeft er in DILI. De Portugese bank ( BNU = Banco Nacional de Ultramarino) en de Indonesische bank Mandari zouden er installeren.
*Klassieke reisroutes : a) QUICK Taste : 1 week/ Dili- langs de Oostkust en de bergen b) EXPLORER : 2-3 weken/ heel het land door met inbegrip het enclave-gebied OECUSSI met als stad Pantemakassar. Er naartoe vliegen is mogelijk met het Dash-7 UN vliegtuig, of per Ferry Dili- Oecussi( de MV Uma Kalada heeft 2 afvaarten per week ) http://www.discoverdili.com/tourismactivities.html
A land of amazing variety, of crumbling Portuguese churches, misty mountains,pristine reefs, translucent seas rich with fish, and an inspiring people who wouldn't accept anything less than an independent homeland. Experience the pleasures and treasurers of the world's newest nation...- this is your ticket to a brand-new journey. see: Lonely Planet Travel Guide Books- search EAST TIMOR klik op : http://shop.lonelyplanet.com/ search East Timor
East Timor : zelfs de nieuwste natie en een van de armste landen op deze aardbol heeft een site over toerisme. Klik op de officiele website : http://www.turismotimorleste.com/
1ste editie van Lonely Planet ( LP) over 's werelds NIEUWSTE natie !Is ook de enige gids op de markt over S.E Asia's nieuwste natie- geschreven door Tony WHEELER, met bijdragen van President Xanana GUSMAO en First Lady Kirsty SWORD- Gusmao. East Timor is een gloednieuwe bestemming, een plaats om PIONIER te zijn !! Behalve dit fijne gevoel als eerste op de scene te zijn, genieten de weinige bezoekers van de vroegere Portugese koloniale smaken en de kristal-heldere onderwaterwereld, zonder zich zorgen te maken over massa-toerisme.
Michelle Bennett ( Victoria, Austr ) en Jocelyn Harewood ( Melbourne, Austr ). TANK YU TUMAS : aan al dat geweldige volk dat ik op mijn weg door VANUATU mocht ontmoeten. In een land waar iedereen wil helpen, moet ik ... een massa mensen bedanken. Vooral " All the wonderful people who laughed and gave me flowers or lopped the tops of coconuts,or helped me over boulders. I had a great time because of you and your fascinating country. Thank you all. "
