Maneblussers en andere spotnamen


Luchtfoto Abdijcomplex van Middelburg met de Lange Jan

Bijna elke oude stad of dorp is in het verleden wel getroffen door een onnozele anecdote waardoor de inwoners voor altijd gebrandmerkt zijn voor beschamend gedrag. De spotnaam blijft kleven tot op de dag van vandaag ook aan huidige generaties die er niets aan kunnen doen, en er beslist niets mee te maken hebben. Je zult maar als "nieuwe" Nederlander als "Flessetrekker" worden uitgescholden, wanneer je in Middelburg vertelt, dat je uit Vlissingen komt. De Turkse-Zeeuw begrijpt daar niets van. Maar als hij een beetje bij de pinken is, ketst hij meteen terug door de Middelburger in het hart te treffen door hem voor "Maneblusser" uit te schelden. Meer leed kun je niet aanrichten.

Rood gloeiende maan

Of opa Klercq ook tot de Maneblussers gerekend kan worden is niet zeker. Daar heeft hij zich nooit over uitgelaten. Was hij ook zo beschaamd om uitgelachen te worden? Of had die gebeurtenis lang voor zijn tijd plaats gevonden, toen men dacht dat de Lange Jan in brand stond. Middelburgers praten niet over dit voorval, ze houden het liever stil. Het zijn de buitenlui, die graag de gevoelige snaar willen raken bij de van huis uit deftige burgerij. Een gevat weerwoord hebben ze meestal niet paraat, zo serieus als Middelburgers zijn. Ze hebben de gebeurtenis verdrongen, ze weten niet eens meer wanneer de fabel is ontstaan. In archieven staat het wel te lezen.

Misterieuze mist rond de toren

Op een nacht was het volle maan, er hing een lage nevelige bewolking over de stad. Het was bijna windstil, de inwoners lagen al vroeg op bed. Uit de laatst nog open kroeg waar nog klandizie zat vertrok een man naar huis. In het schemerlicht keek hij onderweg op de toren hoe laat het was geworden. Tot zijn grote schrik zag hij brand in de toren. Onmiddelijk sloeg hij groot alarm. Hij maakte zoveel kabaal dat de hele buurt daar wakker van werd. De mensen vroegen zich af wat aan de hand was, de benevelde man wees naar de toren. Ze zagen toen ook dat de Lange Jan in brand stond. Brand in de toren !! Achter de vensters gloeide vuur. In geen mum van tijd was de hele stad in rep en roer, de noodklok werd onmiddelijk geluid.

Brand in de toren !! ??

Het stadsbestuur, de burgemeester op kop, snelde naar de plaats des onheil en begon in ijltempo de blussingswerken te organiseren. Langs de torentrap gingen emmers water als een ketting van hand tot hand omhoog, maar nog voordat de top werd bereikt schoof de maan door de nevel en moesten de moedige Middelburgers toegeven dat slechts een rossige nevelgloed door de ramen had geschenen. Beschaamd van zoveel onbenul togen de mensen huiswaarts en probeerden het voorval stil te houden. Maar net zoals dat met roddels gaat, ook deze gebeurtenis blijft hardnekkig de ronde doen. Eén troost zij u gegund; gij Middelburgers. Ook Mechelaren worden voor hetzelfde feit als Maneblussers uitgescholden. 

Sint Rombouts kathedraal van Mechelen

Want in de ijskoude nacht van 27 op 28 januari 1687 gebeurde in Mechelen een gelijk voorval. De trotse Sint Romboutstoren was omgeven door een zware lage mist terwijl de maan de toren bescheen met een rode gloed, veroorzaakt door de reflectie van krachtig zonlicht. In 1722 waren de Tienenaren aan de beurt. Maar het kan nog straffer. In Diest waren de inwoners zelfs bereid de zon te blussen, die haar stralen bloedrood door de vensters liet schijnen, dat in 1728 tot grote consternatie had geleid. En of niemand had geleerd van bijzondere natuurver-schijnselen gebeurde rond 1850 in Edegem opnieuw een poging de zon te blussen, waarvoor het hele brandweercorps uitrukte. Afrijders en zonneblussers wonen daar. 

Spotprent van de Mechelse Maneblussers

© 2011 Albert Prins

Servicepoint:
Maneblusssers van Mechelen, zie http://www.sintromboutstoren.be/maneblussers.php
Videoclip; Carillon Lange Jan Middelburg (3,45 min) http://youtu.be/yOxVJSeNrDU
Videoclip; Overview Middelburg from Lange jan (3,58 min) http://youtu.be/PBFWqMRl6sY