Het was een paar dagen stil op onze blog omdat we deze blog gestart zijn terwijl we in België waren en nu zijn we weer in Polen. En zolang er geen machines bestaan zoals bij Star Trek en wij dus niet opgebeamd kunnen worden, moeten wij deze verplaatsing nog met de auto doen. Het zou natuurlijk ook met de trein, de bus of het vliegtuig kunnen, maar dan zit ge zonder voertuig en dan is het veel minder gemakkelijk om u te verplaatsen.

Het is hier weer prachtig. Niet te warm en daar het de vorige dagen geregend heeft, is alles prachtig groen. En toch ligt er nog sneeuw in het Reuzegebergte. Niet erg veel meer, maar dat contrast van al die kleuren van bloemen en het groen met de sneeuw in het gebergte is een lust voor het oog.

Ilona heeft mij gevraagd of er ook wat foto's zouden komen en die komen er zeker. Maar op dit ogenblik beschikken wij nog niet over een goed toestel, zodat de foto's niet super zijn. Wij beschikken niet over een zoom en dus gaan er dikwijls heel mooie details verloren. De meeste zonsondergangen zijn hier prachtig, maar we zijn er nog niet in geslaagd om er ook maar één mooie foto van te maken.
Zoals we in het begin al aangaven is het onze bedoeling om onze ervaringen met jullie te delen. Daarom dat jullie hier regelmatig tips zullen vinden, zoals de vorige items over het rijden in Polen. Voor heel wat mensen zal dit misschien belachelijk of onnodig lijken, maar wij krijgen regelmatig vragen en opmerkingen van vrienden of kennissen die ons dan telkens laten weten dat het toch goed is om die dingen op voorhand te weten. Vandaar....

Neder - Silezië is een boeiende streek en niet in het minst omwille van de vrij recente geschiedenis. Als men bedenkt dat dit vroeger Duitsland was en nu Polen, dan kan men zich al een idee vormen van wat er zich hier heeft afgespeeld. Stel u maar eens voor dat men morgen beslist om alle Vlamingen naar Nederland te deporteren en te vervangen door Fransen. Iedere familie mag 25 kg. bagage meenemen en de rest moet ge achterlaten en zult ge nooit meer terugzien. Dat is wat er gebeurt is na de tweede wereldoorlog. En natuurlijk heeft dat diepe wonden geslagen in dit gebied. Geen enkele inwoner van Neder - Silezië kan zeggen dat zijn wortels hier liggen. Geen enkele. Het zijn allemaal inwijkelingen, maar dan verplicht door een vreemd land en een vreemde regering. Het is niet de Poolse staat die hen naar hier heeft gestuurd, maar de Russen, die maar één doel voor ogen hadden: de Duitsers verjagen en de streek vernietigen. Op sommige plaatsen werden zelfs premies uitgeloofd voor diegenen die huizen verwoesten.

Op dit moment komen er regelmatig bussen vol Duitsers die "hun streek" komen bezoeken. Heimat reizen worden ze genoemd. Er zijn er ook die trachten om de eigendommen van hun ouders of grootouders terug te kopen en sommige slagen daar ook in.

Maar die volksverhuizing op het einde van de tweede wereldoorlog was niet de eerste volksverhuizing die in deze streek plaatsvond. In 1838 werd er in de nabijheid van Jelenia Góra reeds een nederzetting gebouwd door een hele volksgroep mensen die uit Oostenrijk waren verdreven. Hier volgt hun verhaal.

De Tirolerhuizen in Myslakowice

In 1838/39 werd de Tiroler nederzetting aangelegd voor een groep Krytoprotestanten die verdreven werden uit het Zillertal in Oostenrijk door keizer Jozef II wegens hun geloof.

Deze  sekte had geen kerkgebouwen, parochies of geestelijken. Het religieuze leven concentreerde zich rond bijeenkomsten in de huizen, waar men samenkwam om te lezen en te zingen. Ceremonies zoals huwelijken en begrafenissen bestonden niet, de doden moesten buiten de kerkhoven in de “vrije aarde” begraven worden. Alle pogingen om deze verdwaalde schapen terug naar de oude Kerk terug te halen, mislukten.

Er werd onderhandeld met de Pruisische protestante koning Friedrich Wilhelm III die het “een daad van christelijke naastenliefde” vond deze mensen te helpen en zich hun lot persoonlijk aantrok.

In de zomer van 1837 vertrokken 416 personen met wagens, ezels- en handkarren of te voet. Meer dan 700 km reisden ze naar het Pruisische Silezië. Kowary was de eerste halte waar ze in noodkwartieren de winter doorbrachten. Dit alles werd georganiseerd door een comité bestaand  uit de Landraad van Jelenia Góra, de burgemeester van Kowary en gravin Friederike von Reden van Bukowiec.

Er werd gekozen voor deze plaats vlakbij de Sneeuwkop omdat het karakter van het landschap het meest aansloot bij hun thuisland. Toch was de heimwee groot en velen reisden naar Beieren. Anderen trokken naar Canada, Australië of Chili.

In de herfst van het volgend jaar werd er aangevangen met de bouw van nieuwe huizen en 66 aangekochte huizen werden in Tiroler stijl veranderd. In tegenstelling tot de in Silezië overwegend Frankische boerderijen (3 gebouwen rond een rechthoekig erf) zijn dit één-huis boerderijen met een 2 verdiepingen tellend woongedeelte, stal en schuur onder een dak. Het woongedeelte werd in hout opgetrokken met een balkon rond de verdieping , dienend als bergruimte en om was te drogen. Verschillende hoven hebben een oprit naar de 1^ste verdieping van de schuur, berijdbaar door hooiwagens.

Voor ongetrouwde mannen en vrouwen die als knechten en meiden werkten, werd een vrijgezellenhuis gebouwd. Heel vlug werd er ook een school opgetrokken met geld van de schatkist.

De benaming “kolonia Tyrolska” bestaat nog altijd, de meeste huizen zijn bewaard gebleven en geklasseerd. Sommigen zijn in hun oorspronkelijke staat gerestaureerd zoals het museumrestaurant Dom Tyrolski . Ook de inscriptie op het balkon van het Lublasser–huis ”Gott segne den Koenig Friedrich Wilhelm III” verkondigt nog altijd de geschiedenis van de Hohenzollern en de evangelische Tiroler in het dal van Jelenia Góra

Morgen volgen er enkele foto's van "Tirolerhuizen" in Myslakowice.

’s Nachts rijden in Polen is rijden in het donker. En het is daar hééééééél donker in vergelijking met België. Het is ook bijna zeker dat u hier of daar een mooie vos zult tegenkomen, die lopen daar zeer regelmatig over de weg. Ook opletten voor reeën. Indien er langs de kant een waarschuwingsteken staat, hou er dan rekening mee dat het echt mogelijk is dat er een ree uit het bos te voorschijn komt. Indien u alleen op de baan bent, kunt u best uw faren opzetten en als u dan de bosrand in het oog houdt, kunt u hun ogen zien flikkeren. Meestal schrikken ze omwille van het licht en vertrekken ze vanuit stilstand. Op dat ogenblik zijn ze vrij gemakkelijk te ontwijken. Komen ze echter uit het bos gesprongen terwijl ze met twee achter elkaar lopen, dan is het veel moeilijker. Vandaar dat het aan te raden is niet te snel te rijden daar waar er waarschuwingen staan.

Het is ’s nachts trouwens beter om voorzichtig te rijden, daar er zich wel eens dronken personen op de baan bevinden, die al waggelend over de baan huiswaarts keren. De laatste jaren is het fel geminderd, maar rond de feestdagen is het toch nog steeds aan te raden zeer voorzichtig door de dorpjes te rijden. In de grotere steden heeft men daar veel minder last van.

De toestand van de wegen is zeer verschillend van seizoen tot seizoen. De winters zijn er vrij lang en zeer koud en bij gebrek aan autostrades rijden de vrachtwagens over al die kleine wegen. Gevolg: na de winter zijn de wegen totaal vernield. In België zou men die wegen afsluiten voor het verkeer wegens te gevaarlijk. In Polen is dat onmogelijk omdat het overgrote deel van de wegen zich in die toestand bevindt. Gaten, gaten en gaten. Een Gruyèrekaas op zijn best. Sommige chauffeurs houden daar rekening mee en rijden traag, anderen worden er aan gewoon en na een tijdje rijden ze of er niets aan de hand is. Voor iemand die het niet gewoon is, is het aan te raden om traag te rijden en te trachten zo goed en zo kwaad als mogelijk de gaten te vermijden.

Na een tweetal maanden is 90 % van het wegennet terug normaal berijdbaar.

Ik weet niet of het reeds verplicht is in Polen, maar ik weet wel dat het aangeraden is om nij pech een fluovestje te dragen. Heel wat chauffeurs doen het reeds en het verhoogt uiteraard uw veiligheid. Vooral bij duisternis als er geen enkel licht in de buurt is, zult u blij zijn met dit kleine hebbeding.

Parkeren in Polen is meestal betalend. Bij zover ik weet zijn er 3 manieren van betaald parkeren. De eerste is via een parkeermeter (zelfde als in België). De tweede is via het aankopen van parkeerbonnetjes in een nabijgelegen kiosk. Dit moet gebeuren als er aangegeven staat dat u in een betaalzone staat en er geen meters of parkeerwachters te zien zijn. De derde manier is via een parkeerwachter. Zij zijn meestal zeer vriendelijk als u hen vriendelijk behandelt. Probeer steeds duidelijk te maken dat u uit België komt, want onze nummerplaten worden nogal eens verward met die uit Wit Rusland. Ook Wit-Rusland heeft een witte achtergrond met rode letters en hun kenletter is BY in plaats van B. En de Wit Russen zijn niet altijd erg geliefd. De parkeerwachter zal u vragen hoe lang u wenst te parkeren en dat kan al vanaf een half uur (1 złoty). Eén uur kost meestal 2 złoty en twee uur 4,40 złoty. Indien u niet zeker bent hoe lang u wil parkeren, geef hem dan 1 złoty en hij zal later het verschil komen ontvangen.

Laat vooral niets zichtbaar in uw wagen liggen en een stuurslot is zeker geen overbodige luxe. Indien u dit nog niet hebt, kunt u dat best in Polen kopen. Ze zijn hier veel goedkoper.

De meeste Polen zijn zeer hoffelijke chauffeurs en zullen niet foeteren indien u ergens aarzelt omdat u de weg aan het zoeken bent. Indien u wil invoegen, laten zij dat heel vriendelijk toe.

Indien u naar Polen komt, wensen we u veel plezier. Indien u op deze punten let, zal het rijden op de Poolse wegen geen probleem zijn en is het zeker geen gevaarlijk avontuur. Succes.

Als je het niet gewoon bent soms wel.
Om te beginnen zijn er zeer weinig autostrades. En op de autostrades hebben de meeste Polen de onhebbelijke gewoonte om steeds op het linkse baanvak te rijden en blijkbaar hoe kleiner de auto, hoe linkser men rijdt. Telkens wij Poolse mensen meenamen in onze auto, waren zij verbaasd dat wij na elke inhaalbeweging terug rechts van de baan gingen rijden. Het is dus belangrijk om er rekening mee te houden, want die kleine wagentjes reageren daarbij meestal nog zeer traag.
De meeste wegen in Polen zijn tweevaks banen met aan weerszijden een zogezegd fietspad. Altans wij denken dat het als fietspaden bedoelde stroken zijn. De meeste Polen denken daar anders over en rijden op de gewone banen meestal uiterst recht, waardoor de tweebaansvakken driebaansvakken worden. De eerste keer dat u dit overkomst is het angstaanjagend, want terwijl u zich normaal verplaatst op uw baanvak, kunnen er plots uit de tegenovergestelde richting 2 wagens naast elkaar op u afkomen. Als het normale wagens zijn, gaat dat nog. Anders wordt het indien er één van de twee een vrachtwagen is en helemaal spannend wordt het indien beiden mastodonten zijn.
Het beste is om te rijden zoals wij gewoon zijn in België, maar zodra een snellere wagen langs achter nadert, kijkt u of er een fietser of voetganger rechts is en indien niet, gaat u uiterst rechts rijden tot die wagen voorbij is.
Normaal zal de wagen die u voorbij gestoken heeft zijn vier pinkers opzetten of afwisselend naar links en naar rechts pinken om u te bedanken.
Hetzelfde doet u als u twee wagens in tegenovergestelde richting ziet afkomen.
Na een tijdje zult u merken dat zelfs de politie zo rijdt.

Vanaf 1 oktober tot 1 maart is men verplicht altijd zijn lichten op te zetten. Dat staat ook aangegeven aan de grensposten. Er wordt vrij ernstig gecontrolleerd en bijna onmiddellijk beboet indien u gestopt wordt. Dat is ook de reden dat heel wat Polen het hele jaar door met hun lichten aan rijden.

In de bebouwde kom is de snelheid 50 km/uur, tenzij anders aangegeven. De bebouwde kom wordt aangeduid door een wit rechthoekig bord met de naam van de stad of gemeente in zwarte letters. Let op, want de politie controlleert zeer regelmatig en zij eisen bij overtreding onmiddellijke betaling. Geen Pools geld (zloty) bijhebben is geen reden om niet te moeten betalen. De politie zal u in dat geval uitnodigen hen te volgen naar de dichts bijzijnde bank, geldautomaat of wisselkantoor. Buiten die bebouwde kom is er vrijwel nooit controle.
Er wordt soms beweert dat men indien het donker is niet verplicht is om te stoppen, maar dat is onjuist. Trouwens de politie staat meestal op een verlichte plaats. Wel stellen zij zich meestal zeer verdekt op en de controles gebeuren bij middel van een speedgun, die men u onmiddellijk laat zien, zodanig dat u zich kunt overtuigen van de juistheid van hun bevinding.
Zij zullen u ook naar uw paspoort, uw rijbewijs en uw autopapieren vragen. Tracht niet te doen of u hen niet verstaat, want dat maakt voor hen geen enkel verschil uit. Bij de meeste patrouilles is er wel steeds één van de twee die zich in het duits kan behelpen.

Wordt vervolgd....

Toen we voor het eerst met onze vrienden spraken over een huis kopen in Polen, verklaarden ze ons gek. Zo een gevaarlijk land. Een land van criminelen en dronkaards. Ook wij vertrokken met een klein hartje, maar we hadden ons hart verloren aan die omgeving. Het was immers liefde op het eerste zicht. Heel mijn leven had ik gedroomd van een huis gelegen aan de voet van een berg, omgeven door de natuur, maar de financiële werkelijkheid liet dit niet toe. En toen ontmoetten we Piotr. Piotr had een vriend die omwille van financiële problemen zijn huis moest verkopen en liefst van al wilde hij het verkopen aan iemand die de sfeer van het huis wilde bewaren en er toch iets moois van wilde maken.

En dat was nu juist wat wij ook wilden. Greet heeft er altijd van gedroomd om een huis helemaal naar haar smaak te kunnen inrichten. Een oud huis, maar dan met alle comfort dat de meeste Vlamingen gewoon zijn.

Het werd dus bang afwachten wat soort nieuwe geburen we er zouden vinden. Zouden het echt criminelen en dronkaards zijn?

Helemaal niet. Allemaal vriendelijke mensen die altijd klaar staan om te helpen waar het kan. Ze leven daar nog zoals wij hier leefden in de jaren 50. Iedereen kent iedereen, iedereen praat met iedereen, iedereen helpt iedereen. Gewoon fantastisch.

Drinken doen ze wel graag. Vooral wanneer ze samen zitten. Ze hebben geen reden nodig om een feestje te bouwen en als het feest is wordt er gedronken. Bier en Wodka vloeien dan ook rijkelijk bij zulke gelegenheden. Eén van de dingen die wij als Vlamingen niet gewoon zijn is om bij elk bezoekje dat je brengt aan vrienden of kennissen een geschenkje mee te nemen. Meestal is dat dan iets om te drinken: bier, wijn of vodka. En hetgeen ge ontvangt, serveert ge onmiddellijk en wordt volledig verbruikt. Dus, als er een 4 tal personen op de koffie komen, is er een grote kans dat ge 4 flessen vodka ontvangt en dat die allemaal geledigd worden. Gevolg: ...... Dat is natuurlijk even wennen. Maar, dat went rap. En de kunst is om niet teveel mensen tegelijk uit te nodigen.

Natuurlijk hebben wij het hier over Neder-Silezië. Of de rest van Polen ook zo is, weten we niet. Maar de mensen die wij ontmoet hebben, zijn fijne mensen, heel gastvrij en steeds klaar om te helpen, niettegenstaande het feit dat wij de taal niet kennen en nieuw zijn voor hen.

Wij beklagen ons onze beslissing om juist daar een huis te kopen dan ook helemaal niet.