Wat geweld doet bij het weerloze kind is door identificatie een blinde vlek creeren voor het geweld in zichzelf. Een andere mogelijkheid is de letterlijke vernietiging van het kind door zelfvernietiging omdat het in zijn machteloosheid niet anders kan dan overtuigd geraken van de eigen schuld. Het tegengif is de erkenning van de eigen geschiedenis en Alice Miller wijst op het belang van de wetende getuige. Van wat zoiets concreet kan betekenen, heb ik een voorbeeld, zoals ik daar letterlijk getuige van was. Een vrouw was getuige van de vernedering van een kind in een gezinssituatie. Tijdens de toevallige ontmoeting op een later tijdstip waarvan ik getuige was, spreekt de vrouw het ongeveer 10 jarig kind heel sterk toe als een volwaardig persoon en zij zegt heel concreet dat ze de hele behandeling waarvan beiden kennis dragen vanuit een heel ander standpunt onwaardig vond en onterecht. Het kind zal waarschijnlijk ook in de toekomst niet gespaard blijven van een onwaardige en onterechte behandeling maar misschien kan het die nu totaal anders tegemoet treden, bevestigd in zijn integriteit. Dit is heel concreet een handelswijze in een situatie van onrecht waarvan ik geloof dat die, hoe klein ook, een daadwerkelijk verschil maakt.
In Vrij van leugens, van Alice Miller, stelt de schrijfster, een bekende Zwitserse psychoanalytica, dat het niet erkennen van een kind in zijn 'integriteit' de voorwaarde schept voor een samenleving van individuen die niet gruwen van geweld en onder de juiste omstandigheden zelf ook in staat zijn tot het plegen van geweld. Een kind dat in zijn opvoeding gerespecteerd werd als mens, is ook in gewelddadige situaties nooit in staat tot het plegen van geweld. Het is ook als volwassene gewend te handelen als een integer persoon. Niet iedereen die als kind geweld werd aangedaan, groeit op tot een geweldenaar maar iedere geweldenaar werd als kind mishandeld. Op die manier verklaart Miller het niet herkennen van het geweld in een mens als Hitler en ze schuwt ook niet de waarschuwing dat geweld nog lang niet gebannen is uit de hedendaagse samenleving, met alle destructieve en autodestructieve gevaren vandien.
En nog eens Obama verrassend in het nieuws. Bij het begin van het Amerikaanse schooljaar wil hij in navolging van presidenten Reagan en Bush senior de Amerikaanse studenten bemoedigend toespreken. Sommige ouders protesteren om verschillende redenen. Ik wil niet dat mijn kind aangezet wordt om een of ander sociaal werkertje te worden, was de reactie van een geinterviewde ouder. In het nieuws ook een stukje uit de speech. Obama zet de schoolgangers en studenten aan om zichzelf niet teleur te stellen en goede schoolresultaten te halen. Iedere gave en ieder talent is nodig om de problemen van de toekomst aan te pakken. Nergens, ook niet tussen de regels, heb ik gehoord dat sociaal assistent het beroep van de toekomst is.
