6.8.1.2.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Wout de Waal: Hoe ik er plompverloren in gemoeid werd

Om te beginnen dezelfde riedel als Joke. Ja: zelfs nog pittiger:

-         Zij:

“Van 1985 tot 1998 niets van me laten horen.”

-         Ik:

“Van 1982 tot 1998… idem.”

Ger kwam bij me:

            “Kunt u over de ‘Jo-crisis’ een stukje schrijven?”

Nu ja, dat moet dan maar…

Toch eerst even de herinnering verlevendigen.

Ik ben een vroegere buurman van de Donkers.

Twintig jaar lang hebben ze ‘naast’ ons gewoond. Nu ja… zo’n beetje: wij op 7a (beneden); zij op 9b (boven). Maar láát dat nu maar.

Toen ik in het verhaal binnenkwam, was ik 76, mijn vrouw Suzan 75. Wij hadden al dertig jaar een probleem in ons leven: in 1950 waren wij gebrouilleerd geraakt met onze enige zoon Ferdy en onze schoondochter Carolien. Och, je weet, hoe stóm die dingen kunnen gaan. Jíj bent 46, je zoon is 23… Je bent in de volle kracht van je leven. Je denkt, dat je alles kunt doen. Je boefbaft hem áf…

            Nu ja, hij hád ongelijk

… maar híj zegt:

“Bekijk ’t maar pa. Carolien en ik gaan naar Nieuw Zeeland.”

En… wég zijn ze! Geen taal en teken verder. En dat vreet dan dertig jaar door. Stel je een zwaar stuk beton voor –zo’n Duitse bunker bijvoorbeeld- dat op drassige grond staat. Dat gaat zákken, dat wordt een poel, met dat zware gewicht steeds dieper wegzinkend, het diepste van je wezen altijd maar meer vernielend.

Eindeloos elkaar overtuigen, dat je indertijd gelijk had. Maar op de duur is de wederzijdse argumentatie al overbekend op het momént dat er weer eens een gedachtewisseling begint. Dat maakt kotsmisselijk.

En tóen kwamen Jan en Joke binnen onze gezichtskring. Eerst gewoon als wilde, ruwe, onaangename buren, die een opstandige sfeer uitdroegen, vooral Jan. Maar in 1980 veranderde dat.

Jan en Joke begonnen Jezus te volgen en veranderden snel in beschaafde lieden, die vrijmoedig getuigenden van de schat, die ze gevonden hadden. Dat deden ze ook tegen óns.

Zélf degelijke kerkmensen zijnde, werden wij opmerkzaam op dat sprankelend, blijde geloof van hen. En voornamelijk trof dít ons:

-         Zíj hadden een beslissing genomen: breken met oude, ingesleten revolutionaire gewoonten.

-         Wij zouden ook een beslissing moeten nemen: eindelijk eens de hand ter verzoening moeten reiken aan Ferdy en Carolien.

En: wij schréven die brief uiteindelijk.

We maakten daarbij nog een stomme fout. Zó gefixeerd op ‘Nieuw Zeeland’, dat we schreven: Australië. En in Australië zijn divers plaatsnamen die veel lijken óp of zelfs gelijk zijn áán de Nieuw-Zeelandse plaatsnaam, die wij wél goed hadden vermeld.

De brief, geschreven in 1983, is na ontzaglijke omzwervingen in 1984 toch nog bij Ferdy en Carolien aangekomen. Daarna kwam al gauw heel lief antwoord, dat ze ons graag zouden ontmoeten.

Wij hebben van dat aanbod niet direct gebruik gemaakt. Want in 1983 gebeurde er iets onnóemelijks vervelends. Jan Donker kwam in moeilijkheden door zijn eigen stomme schuld. Overspel; een oude truc van satan. Maar allemaal wel heel pijnlijk. De dochter van de voorganger van zijn eigen samenkomst raakte van hem in verwachting. Ze beviel van een dochter, die na een paar maanden overleed (wiegendood). Ik ga nu niet in op de algemene deining. Ik bepaal me tot de opschudding bij Suzan en mij.

Jan:

-         Had ons geloof nieuw elan gegeven.

-         Had de stoot gegeven tot de brief aan onze kinderen.

-         Had ons zodoende verlost van een levensgevaarlijke obsessie.

… en nu dít!

Dan ga je denken:

“Bij hem kennelijk een strovuurtje. Dan zal ónze opwekking óók wel gauw voorbij zijn.”

Maar hij herstelde zich. Het wás geen strovuur. Hij werd meer bezónken, kreeg blíjvend minder praatjes, vond zijn geloof terug, werd na die val en dat opstaan toch een betere christen.

En in 1986 -82 en 81 jaar oud- hadden we, ná die schok, nochtans moed om naar Nieuw Zeeland toe te gaan.

Heel gek, wat ik nu ga vertellen, maar ’t viel niet eens zo mee in het begin. Na de eerste, warme begroeting, kwam de controverse van 36 jaar geleden weer levensgroot te voorschijn, te beginnen bij de dames. En Ferdy en ik konden het niet tegenhouden, werden er in meegesleept, namen op de duur zelfs het voortouw. Een toestand! … de jongelui hebben er zelfs nog hun voorganger bijgehaald. Die bad met ons vieren, stelde ons gerust:

“Echt, dit komt méér voor. Ouders die hun kinderen na decennia bezoeken. Maar de duivel reist mee. Altijd onveranderlijk slecht. Hij blaast oude tegenstellingen aan en verziekt het bezoek. Maar dat zal nú niet gebeuren!...

            ‘Satan, in de naam van Jezus: wég met je streken en je sfeerbederf!’.”

Ik geef het allemaal maar wat globaal aan.

Maar hoe dan ook: daarna kon het bezoek niet meer stuk: genieten van kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen; tochten, zó mooi. Ik heb er een dagboek van bijgehouden, mag je van me lezen.

Een half jaar zijn we daar gebleven: de gelukkigste tijd van ons leven.

Even nog dít: Suzan vroeg nog eens aan Carolien:

“Kind….waarom heb jullie ons nooit geschreven. Waarom moesten wij het voortouw nemen”.

Maar Carolien antwoordde:

“Hebt u zich nooit afgevraagd waarom Jozef nooit eens aan zijn oude vader bericht zond, dat het hem na aanvankelijke tegenspoed pico bello ging in Egypte. Jozef zal daarvan –misschien tegen zijn wil- door de Heilige Geest weerhouden zijn, al de zeven jaar van overvloed en ook de eerste twee jaar van de honger (Gen. 45:6). Want God wist, dat eerst Jozefs broers tot inzicht en erkenning moesten komen (42:21, 22). Dan pas was de tijd rijp!

Nu is ónze situatie maar váág met die van Jozef vergelijkbaar. Maar hoe dan ook:

Wij hebben vaak willen schrijven. Telkens was het of onze hand werd tegengehouden. Nú begrijpen wij waaróm! Uw tijd moest rijpen!”

Meesterlijk hè… zo echt: ‘een zacht antwoord keert de grimmigheid af’. En dat, terwijl die speldenprik van Suzan eigenlijk wel het gevaar in zich droeg van ‘een smartend woord, dat de toorn kan doen oprijzen’. (Spr. 5:1).

Vier jaar later –in 1990- overleed Suzan, toch nog 85 geworden. Tot het laatst toe levenskwaliteit. Blij en vredig naar haar Heer gegaan. Als 86 jarige bleef ik over. Dacht:

            “ik heb het nu wel gehad.”

Maar nee hoor: zó gezond… zo blij met Jezus.

Toen Carolien schreef:

            “Durft u het aan, nóg eens te komen?”

voelde ik mij zó sterk, alsof ik met arendsvleugelen op zou kunnen stijgen, alsof ik zou kunnen ‘lopen zonder moe te worden’(Jes. 40:31) en ik schreef terug, na de dokter geraadpleegd te hebben: “Ik kom.”

Dat was in 1993. Ik heb dáár mijn 90^ste verjaardag gevierd, kwam pas vér in ’94 thuis.

Al de tijd daarvóór en daarná had ik telkens contact met Jan en Joke. Prima ondersteunende gelovigen. Die steun kon ik ook wel gebruiken. Ik kom uit een oersterk geslacht. Maar de last van de jaren begon toch te drukken. Prostaat zus, staaringreep zo, een blaascyste, een liesbreuk… ach, hoe gaan die dingen. En altijd, wanneer ik dan in de put zat…

            Als oude, eenzame man kan je tegen van alles als een berg opzien (Pred. 12:5)

… dan was er die líeve hulp.