Hierover wordt geen debat gevoerd

De iets ouderen ons zullen hem nog wel herinneren: de Mechelse Catechismus. In dat dunne boekje stond in 447 vragen en antwoorden alles beschreven wat een goed christen hoorde te weten. In de gemeentelijke jongensschool moesten we dan ook elke morgen een deeltje voordragen.

“Eerste les, vraag 4: Moeten alle mensen de christelijke leer kennen en onderhouden?

Antwoord: Alle mensen moeten de christelijke leer kennen en onderhouden, want dit is de wil van God: anders kunnen zij niet zalig worden, en zelfs niet oprecht gelukkig zijn in dit leven”

O wee als je aan de catechismus twijfelde en kritiek had! De hel werd dan je deel!

In deze eenentwintigste eeuw hebben we een nieuwe catechismus, namelijk het veranderende klimaat!

Niet geheel ten onrechte natuurlijk dat er veel aandacht is voor de opwarming van de aarde. Gevaarlijker is het dat er geen debat mogelijk is over deze problematiek. Er is een consensus bij een aantal wetenschappers over de mogelijke oorzaken, ernst en aanpak. Mensen die hier niet in meegaan worden opzijgezet als “klimaatontkenners”. Zij worden volledig genegeerd en op gelijke hoogte geplaatst met ontkenners van de Holocaust! Eén Belgisch politicus speelde zelfs met het idee om het ontkennen van de opwarming strafbaar te maken!

Vooraleer ik verder ga met mijn betoog wil ik toch eerst de betekenis van “weer” en “klimaat” verduidelijken. Ik merk meermaals het verschil tussen die twee termen niet echt duidelijk is.

Het weer is wat je waarneemt als je buiten komt. Het is een beschrijving van verschillende verschijnselen die je kan waarnemen en ondergaan op een bepaalde plaats en op een bepaald ogenblik. Het weer wordt bepaald door de temperatuur, neerslag, bewolking, wind, zon … Meteorologen kunnen het weer slechts voor korte periodes voorspellen, hoogstens enkele dagen op voorhand.

Het klimaat is een gemiddelde van de weersomstandigheden in een bepaald gebied, bekeken over een langere periode, minstens 30 tot 40 jaar. De positie van een plaats ten opzichte van de evenaar is een bepalende factor voor het klimaat, net als de nabijheid van de zee en de hoogteligging. Enkele dagen van extreme hitte tijdens de zomer of intense koude tijdens de winter hebben weinig invloed op het klimaat.

We kunnen in de benadering van het klimaatprobleem drie strekkingen onderscheiden.

Een eerste groep mensen die gewoon aannemen dat CO2 het grootste probleem is.

Een tweede groep die niet ontkent dat er sprake is van klimaatverandering maar die er van uit gaat dat dit een normaal proces is.

En last but not least een derde groep die gewoon ontkent dat er sprake is van een veranderend klimaat.

 Dat de zomers de laatste jaren warmer zijn geworden en de winters zachter, kan natuurlijk niemand ontkennen, maar zoals hierboven reeds aangehaald is het spijtig dat er niet kan gediscussieerd worden over oorzaak,  gevolg en remedie.

De aarde bestaat ongeveer 4,5 miljard jaar. Het eerste leven zou 3,5 miljard jaar geleden zijn ontstaan. De aarde heeft in al die tijd verschillende periodes van opwarming, droogte en koude gekend. Daarom ook dat niet weinig wetenschappers de consensus dat CO2 de oorzaak is van de opwarming bestrijden. Zij beweren dat de gedetailleerde gegevens waarover men pas sinds 140 jaar beschikt, onvoldoende bewijs zijn om CO2 als oorzaak van de opwarming aan te duiden.

 Ik ben een leek in deze materie, maar zoals ik vroeger niet alles wat in de catechismus stond zomaar voor waarheid aannam, zo stel ik me bij de klimaatproblematiek en de aanpak hiervan ook vragen.

In de jaren ’90 van de vorige eeuw waarschuwden klimaatexperten ons voor de snel aankomende afkoeling van de aarde! De laatste jaren hebben we volgens diezelfde experten dan weer met de opwarming van de aarde te maken.

 Waarom eens niet in de krantenarchieven duiken, vroeg ik me enkele weken geleden af. Misschien kon ik op die manier nagaan of er in het recente verleden nog melding werd gemaakt van extreme of veranderende weersomstandigheden.

En ja hoor, bij het ingeven van zoektermen zoals hitte, droogte, koude, bosbranden, orkanen, kreeg ik telkens honderden resultaten. Eigenlijk was dit resultaat onverhoopt en heb ik uren doorgebracht met het lezen van Belgische, Nederlandse en lokale kranten.

 Om te beginnen wil ik jullie een artikel uit de Leeuwardercourant van 28 juli 1847 zeker niet onthouden:

“Warme zomers.

Ziet hier de nauwkeurige lijst der Warme Zomers, die in Europa opgemerkt zijn, en waarvan de geschiedschrijvers spreken, te beginnen met de zevende eeuw onzer tijdrekening.

In 658 zijn de bronnen opgedroogd; 879 bij Worms, vallen de werklieden dood in de velden;1000 in Duitschland zijn de rivieren en bronnen opgedroogd, de visch verrot en dit bragt de pest voort.”

Zo worden in het artikel bijna 50 gebeurtenissen aangehaald om te eindigen met:

“in 1751 en 1753 stond de thermometer 37 en 38 graden; in 1802 was te Parijs de grootste hitte die er ooit opgemerkt  werd, sedert de ontdekking van den thermometer; de hitte klom tot 39 graden. In 1811 was de zomer zeer warm; in 1818 was hij ondraaglijk.. ........ Eindelijk heeft men te Parijs dit jaar 34 graden in den lommer, en bijna 40 graden in de zon en buiten de wind gehad, ……”

In 1931, 1934, 1936, 1937 kregen de Verenigde Staten af te rekenen met hittegolven en periodes van extreme droogte met gemeten temperaturen tot 115°F, (of 46° Celsius). Het gevolg van deze opeenvolgende hittegolven en extreme droogtes waren duizenden slachtoffers en mislukte oogsten.

Er moest door president Hoover een nationaal relanceplan worden afgekondigd voor de gezondheidszorg en de landbouw.

Ons land werd tussen de twee wereldoorlogen trouwens ook meermaals getroffen door periodes van extreme droogte waarbij zelf  rivieren droog kwamen te staan.

Nog een korte selectie uit krantenartikelen van na de tweede wereldoorlog die ik jullie niet wil onthouden:

Gazet van Antwerpen van 09 juli 1949: “Wordt Portugal een woestijn? De droogte wordt voor Portugal een ware ramp. Woensdag is te Colmbra 70 graden in de zon waargenomen. In die streek sterft het vee van de dorst. De arbeiders zijn verplicht hun werk te verlaten. De Modegorivier is geheel droog en enorme hoeveelheden vissen bedekken de bedding. Op de hoeven sterven bijna alle kippen en konijnen…….”

De Nederlandse krant “Het Vaderland” van 15 oktober 1959: “De Droogte is van grote invloed op de waterstand in zogenaamde regenrivieren. De Maas is daar een goed voorbeeld van. Bij het dorpje Stein staat de bedding van de Maas bijna droog. Er is op de Maas op het ogenblik dan ook bijna geen scheepvaart meer mogelijk, tenminste, waar het Limburg en een deel van Brabant betreft en de brede rivier is op sommige plaatsen veranderd in een ondiep beekje dat zich in de bijna uitgedroogde bedding een weg naar zee zoekt.”

Na raadpleging van de krantenarchieven vind ik het toch iets te simplistisch om de verhoogde hoeveelheid CO2 als grote boosdoener van de opwarming aan te duiden.

Als de opwarming daarentegen te wijten zou zijn aan een normale evolutie op onze aarde hebben we echter een nog groter probleem. In dat geval zullen we onze manier van leven moeten aanpassen. Wat met de landbouw, drinkwaterprobleem, mensen die zich moeten aanpassen aan de warmte?

Moest het onomstotelijk komen vast te staan dat de Co2 uitstoot wel degelijk de oorzaak is van de klimaatverandering, krijgen we te maken met een ander probleem. Hoe gaan wij landen als China en Indië die volop in een industriële revolutie zitten, kunnen vragen om hun uitstoot van Co2 te verminderen. Wat zou België hebben gedaan indien men 100 jaar geleden, tijdens onze industriële revolutie, had gevraagd om de koolmijnen te sluiten. De koolmijnen die hier de economie een boost hadden gegeven en vooral in de arme Zuiderkempen de werkloosheid drastisch hadden verminderd.

Waarom wordt kernenergie altijd betrokken bij de discussies over de opwarming? Kernenergie is tot op heden nog altijd de enige bron van energie met zero uitstoot van CO2. Waarom wil men kernenergie vervangen door fossiele brandstoffen zoals gas of hout of erger nog bruinkool die wel zorgen voor CO2 uitstoot?

In het geval van biomassacentrales wordt door deskundigen gediscussieerd over de duurzaamheid van bio-energie. Helpt het verbranden van hout tegen klimaatverandering? Of wordt de klimaatverandering hierdoor juist verergerd?

Bij het verbranden van hout komt namelijk in één keer alle CO2 vrij die in tientallen jaren is vastgelegd, zelfs meer dan bij de verbranding van steenkool voor dezelfde hoeveelheid energie. Deze CO2 draagt op korte termijn bij aan klimaatverandering, ook als er nieuwe bomen worden geplant. 

 De mensen die meegaan in het CO2-verhaal hebben het, zoals de volgelingen van de Mechelse Catechismus, eerder makkelijk. Wij gaan gewoon anders leven en door een aantal maatregelen te nemen kan de gemiddelde temperatuur op aarde volgens hen omlaag. Los van fossiele brandstoffen gaan de maatregelen die men wil invoeren ons echter enorm veel geld kosten. Geld dat de meeste mensen niet hebben. Hoe gaan mensen die krap bij kas zitten hun woning kunnen aanpassen aan de nieuwe normen voor isolatie en beglazing? Wie kan zich een elektrische auto veroorloven? Zelfs in het “rijke” westen zullen veel mensen dit financieel niet aankunnen.

Het moet duidelijk zijn dat over de klimaatverandering het laatste woord nog niet is gezegd!