Vrijheid is niets waard zonder solidariteit

In ‘Reflecties ten tijde van pandemie’ kwam het aspect vrijheid sterk aan bod.

Vrijheid is volgens Peter Mangelschots, schrijver en dichter, het meest misbruikte begrip waarop een beroep werd gedaan tijdens het voorbije coronajaar.

Vrijheid staat volgens sommigen op nummer één, vóór gezondheid, veiligheid en milieu. Ook bij de Franse revolutionairen in 1789 stond vrijheid op kop: 'Liberté, égalité, fraternité’.

Dat is fout, zegt Mangelschots. Fraternité staat ver boven liberté. Het gaat om solidariteit.

Er is in de loop van de jaren een disharmonie ontstaan tussen vrijheid als democratisch en breed gedragen vorm van zelfbestuur en vrijheid als een loutere veiligstelling van het eigen doen en laten. De klemtoon is verschoven naar dit laatste en dat individualistisch omgaan met vrijheid is antidemocratisch.

In een samenleving waar iedereen angstvallig zijn eigen rechten opeist ten koste van de maatschappij, is echte vrijheid niet mogelijk. Wie streeft naar alsmaar meer, is niet vrij, maar zit gevangen in het web van zijn eigen hebzucht.

Het kan anders, maar dan is er solidariteit nodig. Echte vrijheid vloeit voort uit solidariteit. Alleen dan is het leefbaar voor iedereen. Als we ons constant moeten beschermen en verdedigen tegen de absolute vrijheidsdrang van de anderen, zijn we niet vrij.

Om dat alles in goede banen te leiden, is er een overheid nodig om de spelregels te bepalen en te bewaken.

Iets om te onthouden als de klimaatcrisis ooit op volle toeren gaat draaien?

Bron: De Standaard – maandag 19 april 2021  - OPINIE VRIJHEID & DEMOCRATIE - ‘Liberté’ is niets waard zonder ‘fraternité’. Door Peter Mangelschots.