Uiteindelijk bereiken we het museum zonder kleerscheuren. Het ziet er niet overweldigend uit. Toch is dit een van de prachtigste musea ter wereld: wat achter die muren verborgen ligt is onvoorstelbaar en dat niet alleen wat de materiële waarde betreft. Het is wellicht wereldwijd de enige drukkerij uit die periode die gaaf bewaard is gebleven. Niet voor niets staan het woonhuis en het drukkersbedrijf op de prestigieuze lijst van UNESCO Werelderfgoed.
En wat een schat aan boeken: van wiegendrukken (boeken van voor 1500) tot unieke exemplaren van meertalige bijbels. Aan de muren hangen schilderijen, o.a. van Rubens. Het is niet de eerste keer dat ik hier kom, toch voel ik me weer gegrepen door wat hier aangeboden wordt. Wat een vakmanschap of moeten we spreken van kunstenaarschap?
Nog maar te bedenken wat het betekende dat door de drukkunst informatie uiteindelijk voor iedereen beschikbaar werd: een echte bevrijding. Nu is het evident dat kinderen leren lezen, ze worden, bij wijze van spreken, geboren met een computer onder hun vingers. Ik krijg kippenvel bij de gedachte dat kinderen leren lezen en schrijven en zo toegang krijgen tot de hele wereld. Mensen die niet kunnen lezen
voelen zich die niet opgesloten? Ik leerde ooit een jonge man van vooraan in de twintig lezen: op school werd hij steeds achteraan gezet
tja, waarom? Hij zal wellicht niet de enige zijn geweest die tussen de mazen van het onderwijs viel. Zijn motivatie om te leren lezen: hij wou de sport lezen in de krant. Een nonkel die met hem werkte stuurde hem door naar mij. En op zijn ritme leerde hij lezen. Aanvankelijk woordjes waarbij ik tekeningen maakte
heel intuïtief ging ik met die opdracht om. Hij oefende en oefende
en vrij vlug vertelde mijn nonkel dat hij de gazet zat te spellen tijdens de middagpauze. Ik hoop dat het hem goed gegaan is in het leven. Voor mij was het een pracht van een cadeau: iemand mogen leren lezen. Ik mocht even een goede fee zijn uit de sprookjeswereld die iemand mocht binnenleiden in de wondere wereld van geschreven woorden.
Omdat er in dit museum een tijdelijke tentoonstelling georganiseerd is Komen en gaan Beelden en beschouwingen over migratie waar tekeningen, linos, lithos, etsen en gravures getoond worden uit verschillende tijden en landen hebben we voor dit museum gekozen. Deze tentoonstelling sluit goed aan bij de vaste collectie. Zoals in het programmaboekje vastgelegd: Vijf eeuwen geleden ligt een jonge ambitieuze boekbinder te woelen in de Franse nacht. Durft hij alles achterlaten om in het verre Antwerpen drukker te worden? Zijn twijfel is die van alle mensen die op zoek gaan naar een ander leven. Plantin nodigt u uit om migratieverhalen te bekijken en mee te beleven; bij hem thuis. Want hij weet hoe het voelt om die stap in het onbekende te zetten.
Hier ervaar ik een vorm van thuiskomen. Er liggen niet alleen boeken om te bekijken of schilderijen hangen aan de muren, maar zoveel etsen, gravures
nu ik met lino bezig ben kijk ik er toch met een extra aandachtig oog naar. Hier beleef je de grens tussen ambachtelijkheid en kunst
en wellicht horen die twee samen.
Er zijn niet zoveel bezoekers, zodat ik alle tijd heb om wat aangeboden wordt rustig te bekijken. Het feit dat je in het oorspronkelijke huis en de oorspronkelijke drukkerij rondzwerft maakt de tentoonstelling nog indrukwekkender. Het huis op zich is een bezienswaardigheid: muren, behangen met kostbaar (goud)behang), vol met schilderijen van bekende meesters (o.a. Rubens, vriend van Plantin), een bibliotheek die zich over verschillende kamers uitstrekt met kostbare boeken waarvan de waarde nauwelijks voor te stellen is. En dan de drukkerij: van de oude kachels tot de in spiegelschrift gegoten letters. Wat een ambachtslui waren de mensen die zich met het drukken bezig hielden.
Naast de vaste collectie is er een tijdelijke tentoonstelling op het gelijkvloers Over komen en gaan. Beelden over migratie. Alle aspecten van migratie komen aan bod: het afscheid, de angst voor het onbekende, de aantrekkingskracht van datzelfde onbekende. Vlucht voor armoede en oorlog als oorzaak van migratie. Heel aangrijpende werken. Deze tentoonstelling loopt nog tot 05.01.2014
|