### De Slag aan de Somme: Een Keerpunt in de Eerste Wereldoorlog

De Slag aan de Somme, een van de grootste en meest bloedige veldslagen van de Eerste Wereldoorlog, vond plaats van 1 juli tot 18 november 1916. Dit offensief, uitgevoerd door de geallieerde legers van Groot-Brittannië en Frankrijk tegen het Duitse Keizerrijk, had als doel om de druk op het Franse leger bij Verdun te verlichten en een doorbraak te forceren aan het westelijk front. De slag staat bekend om het immense aantal slachtoffers en de beperkte territoriale winst, maar ook als een cruciaal moment in de oorlog dat de aard van moderne oorlogsvoering veranderde.

#### Achtergrond

De Eerste Wereldoorlog was in een patstelling terechtgekomen met loopgraven die zich uitstrekten van de Noordzee tot de Zwitserse grens. De geallieerden zochten naar manieren om deze patstelling te doorbreken. Het Somme-offensief werd oorspronkelijk gepland als een gezamenlijk Frans-Brits offensief, maar door de Duitse aanval op Verdun eerder dat jaar werden de plannen aangepast. Het Britse leger nam de leiding, met de nieuw gevormde Britse Expeditieleger (BEF) onder leiding van generaal Sir Douglas Haig.

#### Het Begin van de Slag

De slag begon op 1 juli 1916 met een massale artilleriebeschieting die zeven dagen duurde, bedoeld om de Duitse verdedigingswerken te verzwakken. Om 07:30 uur die ochtend gingen de Britse troepen "over the top" en vielen de Duitse linies aan. Wat volgde was een catastrofe: het bombardement had de Duitse stellingen niet voldoende vernietigd en de Britse troepen werden geconfronteerd met hevig machinegeweervuur. De eerste dag van de Slag aan de Somme resulteerde in ongeveer 60.000 Britse slachtoffers, waarvan meer dan 19.000 doden, de bloedigste dag in de geschiedenis van het Britse leger.

#### Het Verloop van de Slag

Gedurende de zomer en herfst van 1916 vochten de geallieerden en Duitsers een uitputtingsslag. Kleine stukken land werden veroverd en weer verloren, en beide zijden leden zware verliezen. Nieuwe technologieën en tactieken, zoals tanks en luchtovermacht, werden geïntroduceerd, hoewel hun effectiviteit aanvankelijk beperkt was. De geallieerden wisten uiteindelijk enkele strategische doelen te bereiken, zoals de verovering van het dorp Thiepval en de vernietiging van delen van de Duitse verdedigingswerken.

#### Slachtoffers en Gevolgen

De Slag aan de Somme eindigde officieel op 18 november 1916. In totaal hadden de geallieerden en Duitsers samen ongeveer een miljoen slachtoffers geleden, waaronder doden, gewonden en vermisten. Ondanks de beperkte terreinwinst van slechts enkele kilometers, had de slag grote gevolgen. Het verminderde de Duitse reserves aanzienlijk en dwong hen tot een defensieve houding. Ook bracht het de verschrikkingen van de moderne oorlogsvoering naar voren, met massale verliezen en psychologische trauma’s bij de overlevenden.

#### Historische Betekenis

De Slag aan de Somme wordt vaak gezien als een symbool van de gruwelen en de zinloosheid van de Eerste Wereldoorlog. Het toonde de beperkingen van de bestaande militaire tactieken en de noodzaak voor vernieuwing. De ervaringen van de Somme leidden tot belangrijke veranderingen in militaire strategie en technologie, die later in de oorlog en in toekomstige conflicten zouden worden toegepast.

### Conclusie

De Slag aan de Somme blijft een van de meest besproken en onderzochte gebeurtenissen van de Eerste Wereldoorlog. Het was een keerpunt dat zowel de loop van de oorlog als de perceptie van oorlogvoering veranderde. Ondanks de enorme verliezen en de minimale terreinwinst, speelde de slag een cruciale rol in het uiteindelijk ondermijnen van de Duitse oorlogsmachine en het vormgeven van de moderne militaire geschiedenis.
De stellingen op 1 juli 1916.
Een stellingenkaart van de Somme op 1 juli 1916 laat zien hoe de frontlinies van de strijdende legers waren gepositioneerd op de eerste dag van de Slag aan de Somme. Hier volgt een beschrijving van de belangrijkste frontlinies en posities:

### Britse en Geallieerde Linies

- **Noordelijke Sector**: In het noorden van het slagveld bevonden zich Britse troepen in de omgeving van Gommecourt, een geplande afleidingsaanval die uiteindelijk niet succesvol was.
- **Centrum**: De Britse linies strekten zich uit van Serre, via Beaumont-Hamel, Thiepval, en Ovillers-la-Boisselle, tot aan La Boisselle en Mametz.
- **Zuidelijke Sector**: Verder naar het zuiden lagen de Britse linies rond Fricourt, Montauban, en Mametz Wood. Hier bevonden zich ook Franse troepen die de zuidelijke flank van het offensief ondersteunden, met posities rond Maricourt en het gebied ten zuiden daarvan.

### Duitse Linies

- **Eerste Duitse Verdedigingslinie**: Deze liep van Gommecourt in het noorden, langs Serre, Beaumont-Hamel, Thiepval, en verder zuidwaarts via Ovillers, La Boisselle, en Fricourt, tot aan Montauban en het zuiden daarvan. Dit was een sterk versterkte linie met uitgebreide loopgraven, prikkeldraad, en bunkers.
- **Tweede Duitse Verdedigingslinie**: Achter de eerste linie lag een tweede verdedigingslinie, bedoeld om verdere opmars van de geallieerden te stuiten als de eerste linie zou vallen. Deze linie liep parallel aan de eerste, maar enkele kilometers verder naar het oosten.

### Belangrijke Dorpen en Locaties

- **Gommecourt**: Het noordelijke uiteinde van de geallieerde aanval, waar een afleidingsaanval werd uitgevoerd.
- **Serre**: Een belangrijk verdedigingspunt in de Duitse linies.
- **Beaumont-Hamel**: Een zwaar verdedigd dorp dat doelwit was van de Britse aanvallen.
- **Thiepval**: Bekend om zijn sterke Duitse fortificaties, die later in de slag werden veroverd.
- **La Boisselle en Ovillers**: Cruciale doelen voor de Britse troepen, met zware verliezen tot gevolg.
- **Fricourt**: Een ander belangrijk verdedigingspunt in de Duitse linies.
- **Montauban**: Een van de weinige dorpen die succesvol werden ingenomen door de geallieerden op de eerste dag van de slag.

### Voorstelling van de Stellingenkaart

Hieronder is een schematische weergave van de frontlinies op 1 juli 1916:```
Noord Zuid
___________________________________________
| |
| Gommecourt |
| _____________________________________ |
| | | |
| | Duitse Eerste Verdedigingslinie | |
| |_____________________________________| |
| | Serre Beaumont-Hamel Thiepval|
| | Ovillers-La Boisselle Fricourt|
| | Montauban Duitse Tweede Verdedigingslinie|
| | Maricourt | |
|_________________________________________|
```
Deze schematische weergave geeft een vereenvoudigd beeld van de stellingen. In werkelijkheid waren de linies complexer met veelvuldige loopgraven, bunkers en prikkeldraadversperringen.

Voor een gedetailleerde stellingenkaart van de Slag aan de Somme op 1 juli 1916 kunt u online historische kaarten raadplegen, zoals die beschikbaar zijn bij oorlogsmusea, historische archieven, of gespecialiseerde websites over de Eerste Wereldoorlog.

Diegenen die geïnteresseerd zijn in wat WO1 betekende en teweeg bracht, vinden een schat aan informatie (tekst, kaarten, foto’s van toen en nu) op de website van mijn Nederlandse vriend Pierre Grandeguerre zaliger waarna hier de link. Pierre was een expert terzake, bezocht zo goed als alle frontplaatsen van WO1 in de westelijke sector. Zijn bezoeken aan de verschillende frontplaatsen zijn gedocumenteerd met kaarten en foto’s van de tijd van toen en van de tijd waarop hij de bezoeken bracht. Je bent lang zoet met lezen en kijken. Een echte aanrader voor wie geïnteresseerd is in WO1.
https://www.pierreswesternfront.nl/somme-british-sector-a-concise-introduction-to-the-battle-of-the-somme