’t Soete Land van Waas! Dat stukje Vlaanderen onder Zeeland, geprangd tussen Durme en Schelde. Achter de Scheldedijken de broekpolders, bezaaid met vijvers, poelen en weelen. Deze laatste gevoed door twissels een Bazelse benaming voor brede grachten. Op de bolle akkers, afgezoomd met knotwilgen en canada’s, groeit er nu vooral maïs voor het melkvee, maar eertijds was dat vlas, koren, tarwe, haver ... Smalle kasseiwegjes verbonden de stille dorpen gelegen rond een spitse kerktoren. Waar de wegen elkaar kruisten, een Mariabeeldje tegen een linde of eik. In dat Waasland woonde de helft van mijn voorouders, want mijn moeder, een van Acker zag het levenslicht in Haasdonk. Mijn voorzaten waren arbeiders, boerenknechten, keuter- en herenboeren, wevers, chirurgen, brouwers, vlastelers, klompenmakers … Zij bevolkten vooral het Zuiden van het Waasland: Haasdonk met er omheen Nieuwkerken, Beveren, Melsele, Kruibeke, Bazel, Rupelmonde en Temse. In deze prochies leefden mijn Wase Geslachten. Af en toe breng ik wat lokale geschiedenis, een brokje heemkunde of belicht een bepaalde familie uit mijn kwartierstaat.
Gebruikte afkortingen ss = peter en meter tt = getuigen bij huwelijk dr of fa = dochter van zn of fs = zoon van RABev = Rijksarchief Beveren GOA = Gemeente Oud Archief AOKLW = Annalen Oudheidkundige Kring Land van Waas
FAMILIEKUNDE of sibbenkunde, met een duur woord ook genealogie genoemd, is een hulpwetenschap van de geschiedenis. De beoefenaar ervan doet aan afstammingsonderzoek en gaat op zoek naar zijn voorouders. Vroeger uitsluitend beoefend door adel of burgerij, onderging de familiekunde in het interbellum een democratiseringsproces. Zij het In Vlaanderen iets later, vooral sinds de oprichting in 1964 van de Vlaamse Vereniging voor Familiekunde. De amateur-genealogen zijn nu de voornaamste bezoekers van onze archieven. De resultaten van hun onderzoek worden vastgelegd in kwartierstaten, stambomen of genealogieën, stamreeksen en parenteelstaten.
Een KWARTIERSTAAT geeft een overzicht van alle voorouders van iemand, zowel in mannelijke als in vrouwelijke lijn. Het aantal personen verdubbelt dus per generatie. De persoon wiens kwartierstaat men maakt noemt men ook wel probant of kwartierdrager. Hij krijgt het cijfer 1. Zijn vader wordt nummer 2 en zijn moeder nummer 3. Grootouders langs vaderszijde 4 en 5, en die langs moederszijde 6 en 7. Zo verder verdubbelen voor de overgrootouders, betovergrootouders, enz… Een even cijfer geeft steeds een mannelijke voorouder. Een oneven een vrouwelijke voorouder, namelijk die van hun man + 1. In een kwartierstaat noemt men de voorouders “kwartieren“. Ondanks de verdubbeling kan men niet oneindig doorgaan. Vroeg of laat stuit men op dezelfde voorouder(s). Bv. bij huwelijk van neef of nicht. Men krijgt dan dezelfde kwartieren. Men spreekt dan van kwartierverlies of kwartierherhaling.
Een STAMBOOM daarentegen vertrekt van de oudstgekende voorvader of stamvader en schetst een overzicht van al zijn nakomelingen met hun echtgenoten. Soms gebeurt dit in de vorm van een boom. De stamvader staat dan vanonder aan de stam; zijn nazaten in takken, zijtakken, twijgen en vruchten. Een onpraktische vorm die in onbruik is geraakt. Huidige publicatievormen opteren voor een tekst, waarin elke generatie aangeduid wordt met romeinse cijfers of hoofdletters uit het alfabet. Bv. de stamvader is nr. I, zijn zoon II, zijn kleinzoon III, enz… Of A, B, C … Zijn er meerdere zonen met nakomelingschap wordt dit bv. II-a, II-b, II-c … Worden in een stamboom alle takken van de mannelijke nazaten weergegeven, dan spreekt men van een GENEALOGIE.
In een PARENTEELSTAAT noteert men van een stamvader of ander ouderpaar alle nakomelingen, zowel in de mannelijke als in de vrouwelijke lijn.
Een STAMREEKS geeft een overzicht van de mannelijke voorouders in rechte lijn, vertrekkend van de stamvader of van één der afstammelingen.
Met een FAMILIEGESCHIEDENIS poogt de genealoog de saaie opsomming van namen en data te vermijden. Zijn voorouders worden mensen van vlees en bloed. Hij situeert ze in het tijdskader en het milieu waarin ze leefden. Dit bij middel van foto’s, gegevens omtrent hun bezittingen, persoonsbeschrijvingen, beroepen, geschiedkundige feiten, kaarten, dorpsgebeurtenissen, bidprentjes, enz …
Beveren: Hof ter Welle Barbierbeek (Foto Sir Andro) Hoeve in Kruibeke Kerk van Haasdonk Beveren: Hof ter Saksen (Foto Sir Andro) Bazel: Polderkapelletje Kerk van Bazel Haasdonk: Westcademolen Kerk van Temse (Foto Sir Andro)
Kerktoren Tielrode In dorpskern Elvcrsele Temse: Huis De Klokke
Welke taak kan grootser en edeler zijn, dan het leven van zovele doden, de herinnering aan zovele vergetenen, en het licht van velerlei wat in het duister verscholen bleef,terug te geven.
H. de Sosa
WASE GESLACHTEN
24-11-2008
Weerbare mannen te Melsele in 1480
Jan AERTSONE, Jan BAERT, Jan BAES Joessone, Jan BAES, Joos BAES, Jacop BASELIS, Michiel BASELISSONE, Adriaen van BAVEN, Jan van BAVEN, Jan BETTENSONE, Willem de BLARE, Jacop BLOMMAERT, Daem BOEYAERT, Michiel BOEYAERT fs Jans, Pieter BOEYE, Claeus van BOGHARDE, Joos BOGHAERT,Jan van BORBUER fs Jan, Aernout BOSSELE, Thuenijs de BOT, Jan BOYAERT fs Joos, Michiel BOYAERT Jordaenssone, Martijn BOYE, Willem BORECKAERT, Jacop vander BRUGGHEN, Pieter CAES, Adriaen CALUWAERT, Lauwer CALVAERT, Jan CLAESSONE, Thijs CLAESSONE, Zegher de CLEENE of Cleene de ZEGHER ?, Jan COLE, Jan de CONINC, Karel de CONINC (schepene), Pieter de CONINC, Jan de CONINC, Heyn de COOMAN, Aert vander COUTEREN, Gheeraerd vander COUTEREN (schepene), Gheeraert vander COUTEREN fs Boudijn, Gillis vander COUTEREN, Heyne vander COUTEREN, Jacop vander COUTEREN, Jan vander COUTEREN fs Gillis, Jan vander COUTEREN fs Jans, Jan vander COUTEREN fs Michiels, Joos vander COUTEREN, Michiel vander COUTEREN, Nychasijn vander COUTEREN, Willem vander COUTEREN fs Michiels, Pieter van CRUBEKE (schepene), Heyne DANKAERT, Pieter DANSAERT, Gills DERTE, Dieric DIERICXSONE, Symoen DIERICXSONE, Jan de DIJKERE, Cornelis DOYE, Michiel vander EEKEN, Jan vander ELST, Jan van ENDE, Jan EVERMOET, Pieter EYVAERT, Joos GAWECH, Willem GAWECH, Jan van GHEERTSEM, Pieter van GOESELAER, Symoen GOORIJS, Jan van GOYE, Daem vander HAGHEN, Jan vander HAGHEN, Lauwer vander HAGHEN, Michiel vander HAGHEN, Sanders vander HAGHEN, Gilis HANNEMAN, Jacop HANNEMAN, Jan HASAERT, Adriaen HELLEGHEER, Gillis HELLEGHEER, Jan HELLEGHEER fs Barthels, Jan HELLEGHEER, Lauwer HELLEGHEER fs Thuenijns, Michiel HELLEGHEER, Pauwels HELLEGHEER, Pieter HELLEGHEER, Thuenijs HELLEGHEER, Willem HELLEGHEER, Jan HEYNSSONE fs Mathijs, Jan HEYNSSONE, Jan van HOEWEGHE, Lauwer HOUMAN, Philips de JONCKERE, Luuc de KERF, Adriaen de KEUER, Christiaen van LARE, Jan van LARE, Ghelnijn LIJBROUC fs Jans, Jan LIJSBROUC fs Gheerts, Jan LIJBROUC fs Jacops, Adriaen LONISSONE, Jacop de MAYERE fs Jans, Jacop de MAYERE, Jan de MAYERE fs Wouters, Jan de MAYERE, Loonijs MOENSSONE, Joorijs MOENSSONE, Martijn MOENSSONE, Michiel MOENSSONE fs Michiels, Michiel MOENSSONE, Symoen MOENSSONE, Joorijs MOERDIJC, Joos van MOORTERE, Zeger de MUELNARE, Gheert de NACHT, Joos de NACHT, Pieter PERNENTIER ende sijn sone, Jan PIERSONE, Lauwer PIERSONE, Jan PIERSSONE fs Cornelis, Jan van PUDEMBROUC fs Pieters, Martijn van PUTTE, Pieter van PUTTE, Joos van QUAETHUEKE, Bernard van RAEMDONC, Jacop van RAEMDONC, Symoen van RAEMDONC, Michiel van RAEMSDONC, Jan RAYWAERT, Olivier RAYWAERT, Jan REYNOUD, Pieter REYNS, Pieter ROELOF, Claeus ROES, Jacop ROTTIER, Adriaen de ROUC (meyere),Gheeraert de RUTERE, Jacop de RUTERE fs Gheerts, Symoen SAMAN, Claus van SCAVERBEKE, Jan van SCAVERBEKE (schepene), Gillis de SCOEMAKERE (schepene), Raes SERGHEERTS, Willem SEYSONE, Thijs SEYSONE, Gillis de SMET, Jan de SMET fs Gillis, Jan de SMET fs Meeus, Jan SMET, Jan SOYSSONE, Adriaen de SPOELDERE, Thijs STAES, Sanders STOUTE, Willem SWANAERT, Olivier SYMOENS, Gillis TAYBAERT, Cornelis de TAYE, Jan de TAYE, Sent de TAYE, Willem de TAYE, Philips TRIELANT, Jan TUCLANT, Pauwels TUCLANT, Claus de TUTELARE, Jan van VELDE, Wouter van VELDE, Michiel van VERNE, Philips VEYKE (schepen), Zegher VIJD, Nyclasijn van VIVERE, Jan vanden VIVERE fs Pieters, Pieter de VLIEGHERE, Willem VOET, Jan VOLKERIC, Pieter VOLKERIC, Wouter VOOLMAN, Lauwer VRANKE, Jan van WALE, Michiel van WALE, Pieter van WALE (schepene), Joos van Werve, Gillis WEYN, Jan WEYNS, Willem de WITTE, Jacop WOLBRAND fs Jans, Jan WOLBRANT, Pieter WOLBRANT, Joos WOUTERS fs Luucx, Jan WOUTERSSONE, Pieter ZEGHERS.
Bron en info: cfr. mijn blog dd. 05.09.2005. Voor Melsele bestaat er ook nog een lijst van weerbare mannen in 1552. Foto: Landsknecht met vrouw, ets van Daniël Hopfer (ca 1470-1536).