’t Soete Land van Waas! Dat stukje Vlaanderen onder Zeeland, geprangd tussen Durme en Schelde. Achter de Scheldedijken de broekpolders, bezaaid met vijvers, poelen en weelen. Deze laatste gevoed door twissels een Bazelse benaming voor brede grachten. Op de bolle akkers, afgezoomd met knotwilgen en canada’s, groeit er nu vooral maïs voor het melkvee, maar eertijds was dat vlas, koren, tarwe, haver ... Smalle kasseiwegjes verbonden de stille dorpen gelegen rond een spitse kerktoren. Waar de wegen elkaar kruisten, een Mariabeeldje tegen een linde of eik. In dat Waasland woonde de helft van mijn voorouders, want mijn moeder, een van Acker zag het levenslicht in Haasdonk. Mijn voorzaten waren arbeiders, boerenknechten, keuter- en herenboeren, wevers, chirurgen, brouwers, vlastelers, klompenmakers … Zij bevolkten vooral het Zuiden van het Waasland: Haasdonk met er omheen Nieuwkerken, Beveren, Melsele, Kruibeke, Bazel, Rupelmonde en Temse. In deze prochies leefden mijn Wase Geslachten. Af en toe breng ik wat lokale geschiedenis, een brokje heemkunde of belicht een bepaalde familie uit mijn kwartierstaat.
Gebruikte afkortingen ss = peter en meter tt = getuigen bij huwelijk dr of fa = dochter van zn of fs = zoon van RABev = Rijksarchief Beveren GOA = Gemeente Oud Archief AOKLW = Annalen Oudheidkundige Kring Land van Waas
FAMILIEKUNDE of sibbenkunde, met een duur woord ook genealogie genoemd, is een hulpwetenschap van de geschiedenis. De beoefenaar ervan doet aan afstammingsonderzoek en gaat op zoek naar zijn voorouders. Vroeger uitsluitend beoefend door adel of burgerij, onderging de familiekunde in het interbellum een democratiseringsproces. Zij het In Vlaanderen iets later, vooral sinds de oprichting in 1964 van de Vlaamse Vereniging voor Familiekunde. De amateur-genealogen zijn nu de voornaamste bezoekers van onze archieven. De resultaten van hun onderzoek worden vastgelegd in kwartierstaten, stambomen of genealogieën, stamreeksen en parenteelstaten.
Een KWARTIERSTAAT geeft een overzicht van alle voorouders van iemand, zowel in mannelijke als in vrouwelijke lijn. Het aantal personen verdubbelt dus per generatie. De persoon wiens kwartierstaat men maakt noemt men ook wel probant of kwartierdrager. Hij krijgt het cijfer 1. Zijn vader wordt nummer 2 en zijn moeder nummer 3. Grootouders langs vaderszijde 4 en 5, en die langs moederszijde 6 en 7. Zo verder verdubbelen voor de overgrootouders, betovergrootouders, enz… Een even cijfer geeft steeds een mannelijke voorouder. Een oneven een vrouwelijke voorouder, namelijk die van hun man + 1. In een kwartierstaat noemt men de voorouders “kwartieren“. Ondanks de verdubbeling kan men niet oneindig doorgaan. Vroeg of laat stuit men op dezelfde voorouder(s). Bv. bij huwelijk van neef of nicht. Men krijgt dan dezelfde kwartieren. Men spreekt dan van kwartierverlies of kwartierherhaling.
Een STAMBOOM daarentegen vertrekt van de oudstgekende voorvader of stamvader en schetst een overzicht van al zijn nakomelingen met hun echtgenoten. Soms gebeurt dit in de vorm van een boom. De stamvader staat dan vanonder aan de stam; zijn nazaten in takken, zijtakken, twijgen en vruchten. Een onpraktische vorm die in onbruik is geraakt. Huidige publicatievormen opteren voor een tekst, waarin elke generatie aangeduid wordt met romeinse cijfers of hoofdletters uit het alfabet. Bv. de stamvader is nr. I, zijn zoon II, zijn kleinzoon III, enz… Of A, B, C … Zijn er meerdere zonen met nakomelingschap wordt dit bv. II-a, II-b, II-c … Worden in een stamboom alle takken van de mannelijke nazaten weergegeven, dan spreekt men van een GENEALOGIE.
In een PARENTEELSTAAT noteert men van een stamvader of ander ouderpaar alle nakomelingen, zowel in de mannelijke als in de vrouwelijke lijn.
Een STAMREEKS geeft een overzicht van de mannelijke voorouders in rechte lijn, vertrekkend van de stamvader of van één der afstammelingen.
Met een FAMILIEGESCHIEDENIS poogt de genealoog de saaie opsomming van namen en data te vermijden. Zijn voorouders worden mensen van vlees en bloed. Hij situeert ze in het tijdskader en het milieu waarin ze leefden. Dit bij middel van foto’s, gegevens omtrent hun bezittingen, persoonsbeschrijvingen, beroepen, geschiedkundige feiten, kaarten, dorpsgebeurtenissen, bidprentjes, enz …
Beveren: Hof ter Welle Barbierbeek (Foto Sir Andro) Hoeve in Kruibeke Kerk van Haasdonk Beveren: Hof ter Saksen (Foto Sir Andro) Bazel: Polderkapelletje Kerk van Bazel Haasdonk: Westcademolen Kerk van Temse (Foto Sir Andro)
Kerktoren Tielrode In dorpskern Elvcrsele Temse: Huis De Klokke
Welke taak kan grootser en edeler zijn, dan het leven van zovele doden, de herinnering aan zovele vergetenen, en het licht van velerlei wat in het duister verscholen bleef,terug te geven.
H. de Sosa
WASE GESLACHTEN
01-05-2009
BURSSENS uit Bazel en Temse in m'n kwartierstaat
BURSSENS is een patronimicum afgeleid van Buse, Busin, Bussijn, Bursijn. Germaanse mansnaam Buso. Aanvoerder van de Franken 6de eeuw. Volgens De Brabander vleivorm van Borsaert of Burchard (6). In Bazel en Temse ook BEURSENS, BEUSSENS, BORSENS, BURSENS, BUSSENS, BUIJ(S)SENS. Tussen mijn oudouders is Josijne Bursens echtg. Anthonie Rooman (kwartieren 117 en 116) de eerste Burssens in mijn kwartierstaat (cfr. blog van 18.11.2007).
234 en 235. Jan Baptista BURSSENS fs Frans en Joosijne WITTOCK, geb. Bazel 28.09.1702 en overl. Rupelmonde 31.08.1764. Huwde 1° Bazel 25.05.1724 Elisabeth SUY fa Frans en Elisabeth de RYCK, geb. Bazel 20.05.1696 en er begr. 11.11.1733; 2° Joanna van RAEMDONCK fa Paulus en 3° Catharina de WAEN fa Andries (? en Elisabeth van Aelst), geb. Bazel 17.02.1702 ? Het sterfhuis Elisabeth Suy met als voogden Frans Suije en Adriaen Burssens vermeldt in 1734 een behuijsde hofstede,gekocht in 1728 van Catharine de Wael en haar dochter Catharina de Clerck, geleghen in de varentwijck (onder nr. 24) tusschen 30 a 40 Roeden o. jan van mieghem fs. jaecques s. sheeren straete en w. de cooren wint meulen van de heere graeve van Rupelmonde en n. dhoors van de weduwe phe. vermeulenJan en Elisabeth pachtten toen twee stukken land van J.B. Jaspaert en een akker van Jan Weyns. Twee koeien zorgden voor melk en de hinnen voor eieren. Onder de andere meubilaire baten: 2 spinnewielen, 31 ellen lijnwaet, hemden, de capot met den rooden rock, rocklijven met de borst, 2 robben met de borst, schoenen ende muylen, het meel met het koeffer met de mastellen (1). Jan verongelukte op 31.08.1764 onder sijnen hoeijwaeghen in den dyck Sloodt van Craeghe in den polder van Rupelmonde. Aldaar begraven in de kerk. Uit sterfhuis jan burssens fs frans daer moeder af is geweest Josijne Wittock metals voogden Jan de Waen en Heijnderickx Burssens, blijkt dat hij in 1744 samen met Catharina de Waen nog 7 ½ roeden grond had gekocht gelegen aan zijn hofstede waarop zij een waegen huijs ende voordere stallagie hebben gebouwd. Openbare verkoop van Peird en koeijen runders waeghen kerren sledde ploeghe ende eeghde bracht ruim 979 gulden op. De vrouw van Frans Nijs - zilversmid te Temse - raamde het ongemunt goud, bestaande uit een Gauwen trouw ende cnoprrinck en een senteurgepse, op 17 gulden 16 stuiver. Jan Baptiste bebouwde toen zeker tarwe, koren, klaver, gerst. Deels op volgende gepachte gronden: 100 roeden in denEijerputwijck, 350 r. in de meire, 4 stukken land in den blauwhofwijck samen 2 bunder 1 gemet 200 r., 3 stukken land in den Robberecht samen 1 b. 1 g. 150 r., 4 stukken land in de vaerentwijck samen 1 b. 2 g. 135 r. Onder de begrafeniskosten: 3 gulden voor het luijden van de groote clock te Rupelmonde, 1 fl. 4 st. voor het baercleedt, 4 fl. 5 st. aan Phelipus van Steenacker die na het ongeluk het doodt lichaem tsijnen huijse heeft opgebaard, aan Jacobus Buytaert 8 fl. voor leveren en tappen van een ton bruin bier en 8 fl. 16 st. voor een zak koren aan de armen van Bazel uitgedeeld (2). Kinderen uit eerste bed geboren te Bazel: 1. Josijne, geb. en ged. 24.06.1725 (ss: Franciscus Borsens en Joanne van Royen). Getrouwd te Bazel 29.08.1745 (tt: Mathias van gen (?) en Catharina de Waen) met Anthonie ROOMAN (Temse 19.02.1713 - Bazel 23.04.1768) fa Antony en Joanna Vermeulen (nrs. 116 en 177). 2. Anna Marie, geb. en ged. 26.10.1726 (ss: Joannes Jaspaert en Anna Maria de Roeck). 3. Judocus, geb. en ged. 22.08.1728 (ss: Judocus de Roeck en Anna Catharina van Mighem). Overl. Bazel 02.01.1781. Huwde te Temse 09.03.1765 Elisabeth COLMAN. 4. Pieter Jan, geb. en ged. 18.12.1730 (ss: Hendricus Bursens en Catharina de Clerck). 5. Marie Catharina, geb. en ged. 31.08.1733 (ss: Petrus Huijbens en Joanna Maria Borsens). Voor overlijden moeder gestorven? Uit tweede bed geboren te Bazel: 6. Dominicus, geb. en ged. 04.04.1735 (ss: Dominicus Bursens en Petronella van Raemdonck). Jong gestorven? 7. Jan Baptiste, ged. 03.07.1736. Jong gestorven? 8. Anna Catharina, geb. en ged. 30.06.1737 (ss: Joannes van Raemdonck en Anna Maria Vergauwen). Kinderen uit derde bed geboren te Bazel: 9. Elisabeth, geb. 22.02.1740 en 23ste ged. (ss: Judocus Meiremans en Elisabeth van Haelst). 10. Marie Catharina, geb. en ged. 25.09.1742 (ss: Petrus de Keismaeker en Judoca Burssens). 11. Egidius, geb. en ged. 15.03.1744 (ss: Egidius Weijn en Elisabeth de Waen). Jong gestorven? 12. Amelberga, geb. 16.05.1745 en 17de ged. (ss: Petrus van Raemdonck en Anna Catharina de Waen). Jong gestorven? 13. Isabella Theresia, ged. 12.07.1746. Jong gestorven? Of is zij dezelfde als Colleta Theresia waarvan sprake in Staat van Goed? 14. Mathias, geb. en ged. 16.04.1749 (ss: Mathias van Hoywegen en Amelberga de Keirsmacker). Jong gestorven? 15. Colleta Theresia. Dezelfde als Isabella Theresia??? 468 en 469. Frans BURSSENS fs Gillis en Paschasia VOLDERS. Geb. en ged. Bazel 07.08.1669 en begr. Bazel 30.10.1736. Trouwde 1° Bazel 30.04.1695 Joosijne WITTOCK, geb. ca 1666 en overl. Bazel 27.10.1706 (40 j.?); 2° te Bazel 01.10.1707 Petronella de MAER fa Rumoldus, geb. ca 1681 en overl. Bazel 30.09.1760. Na het overlijden in 1706 van Joosijne Wittock werden Jan wittoeck ende Adriaen buijssens als voogden aangesteld. Frans en Joosijne woonden toen in een hofstede aangekocht tijdens hun huwelijk voor 436 guldens: seker behuijsde hofstede soo de selve gestaen ende gelegen is binnen dese prochie van baesel inde meulen cauter wijck groot van gronden ontrent een half buynders, oost daeranne gelant gillis van steenacker suyt de straete west jan geldolf ende noort den selven steenacker ende jan Lijssens ... Op zijn hofstede stond een cijns te betalen aan de armen van Rupelmonde. Als landbouwer pachtte hij drie stukken land samen iets groter dan 6 gemeten, waarvan twee stucken landt in baesel polder. Hierop verbouwde hij wellicht boekweit, klaver, vlas, tarwe, koren en haver. Hij bezat twee koeyen maar geen paard, want in 1706 staet noch te betaelen aen Jan de Lamper over peerdewerck eene somme van 13 guldens. De staat van goed gemaakt ten sterfhuyse van Joosijne wittock sloot tenslotte af met een boni van 227 gulden 18 stuiver, met als baten ondermeer twee goude ringhen (3). Na overlijden van Frans Burssens hertrouwde Petronella de Maer met Petrus de Rop. Kinderen uit eerste bed geboren te Bazel: 1. Adriaen, geb. en ged. 22.01.1696 (ss: Adrianus Wittock en Joanna Smets). 2. Gillis, geb. 15.02.1698 (ss: Adrianus Buijsens en Catharina de Smet). 3. Jan Baptista, geb. 28.09.1702 en 29ste ged. (ss: Joannes de Lamper Junior en Joanna de Roeck). Overleden te Rupelmonde 31.08.1764. Huwde 1°te Bazel 25.05.1724 (tt: Adrianus Beursens en Anna de Rijck) Elisabeth SUY (Bazel 20.05.1696 - Bazel 11.11.1733) (nrs. 234 en 235) fa Frans en Elisabeth de Rijck; 2° te Bazel 03.05.1734 Joanna van RAEMDONCK fa Paulus; 3°te Bazel 10.03.1738 Catharina de WAEN fa Andries (en Elisabeth van Aelst ?) geb. te Bazel 17.02.1702 ? Kinderen uit tweede bed, eveneens geboren te Bazel: 4. Henri, geb. Bazel 30.08.1708 en er overl. 05.12.1783. Huwde te Bazel 19.07.1738 Anna Catharina van BRITSOM, geb. 04.07.1714 en overl. Bazel 03.12.1791. 5. Joanna, geb. 28.12.1711 en 29ste ged. (ss: Gillis Lijssens en ....oca Delee....). Overl. Bazel 26.10.1774 en gehuwd te Bazel 06.05.1738 met Judocus MEERSMAN. 6. Dominicus Frans, geb. 07.01.1714 en 8ste ged. (ss: Gillis de Lamper en Joanna van Strijdonck). Overl. Bazel 29.04.1773. Huwde te Bazel 12.02.1737 Maria de KERF (Bazel 03.01.1716 - Bazel 04.09.1796) fa Joos en Judoca Maria Vercouteren. Uit dit huwelijk geb. te Bazel: 1. Judocus, geb. 26.03.1741. 2. Adrianus, geb. 10.11.1742. 3. Theresia, geb. 10.04.1746. 4. Joannes Jacobus, geb. 28.08.1752. Overl. Kruibeke 03.04.1789. Huwde Kruibeke 27.11.1781 Anna Isabella VONCK (Glimbach/Erkelenz (D) 04.12.1756 - Kruibeke 06.03.1830) fa Jan Petrus en Gertrudis Agnes Goebels. Waarvan afstammelingen. 5. ? Josephus Augustinus, overl. Sint-Gillis-Dendermonde 31.01.1847. 7. Joseph, geb. en ged. 19.03.1716 (ss: Joannes de Lamper en Judoca Buytaert). Overl. Bazel 14.06.1720. 8. Petrus, geb. 15.11.1717. Overl. Bazel 18.06.1720. 9. Elisabeth, geb. 17.09.1720 en 18de ged.(ss: Joachim Beernaert en Elisabet de Groucken). Overl. Bazel 11.03.1721. 936 en 937. Gillis BURSSENS fs Frans en Elisabeth SPILDOREN. Geb. Temse 30.09.1642 en overl. Bazel 01.10.1676. Huwde Kruibeke 08.05.1666 Paschasia de VOLDER (Bazel 26.06.1642 - Bazel 21.06.1680 of 1689) fa Adriaen en Barbara van STRYDONCK (in de hoofdcijns Sint-Gertrudis, Melsele 1). In 1676 vermeldt de staat van goed opgesteld ter sterfhuyse van wijlent gillis Bussens waervan hauderige gebleven is paesschijntien de volder als voogden Jan van Leugenhaegen en Pieter de Volder. Geen eigendom. Hun woning werd gepacht van Gillis de Lamper en een half bunder land te Kruibeke in den hoochrothoeck van Jan de Wolf tot melsene. Onder de schamele bezittingen: brander, rooster, tang, een grote en kleine ketel, ijzer potje, botervat, melkkuip, wastobbe, tafel, stoelen, riek, zeisen, bijl, hekel met eenen heusel, koffer, een roer met eenen poeder hooren, schapraai, bed, 20 ellen lijnwaad, 7 hemden, 3 slaaplakens, 3 tafelkleden, lijnzaad, 36 wissen vlas, 8 hopen stro en 51 hopen hooi en een kruiwagen Jan van Leugenhaegen (schoonbroer ?) stond bij hen voor 39 gulden in het krijt. De enige koe werd geraamd op 24 gulden. Bij de uitvaart werden de buren getrakteerd tot raemdonckx en de vrienden thuis te eten ende drincken gegeven (4) Hun kinderen geboren te Bazel: 1. Magdalena, geb. 26.02.1667 en 27ste ged. (ss: Judocus Verhoecken en Magdalena Bussens). 2. Frans, geb. en ged. 07.08.1669 (ss: Judocus van Strijdonck en Elisabeth Bussens). Huwde 1° Bazel 30.04.1695 (tt. Adriaen Beursens en Petrus Kole ?) Joosijne WITTOCK, geb. ca 1666 en overl. Bazel 27.10.1706 (nrs. 468 en 469); 2° Bazel 01.10.1707 Petronella de MAER (ca 1681 - Bazel 30.09.1760) fa Rumoldus en N.N. 3. Adriaen, geb. 12.12.1671 en 13de ged. (ss: Michiel Blijweert en Josina Vergauwen). Huwde 1° Bazel 15.05.1701 Joanna van STRIJDONCK; 2° Bazel 15.09.1716 Anna Maria van HAVENBERGHE. Uit eerste huwelijk: 1. Jan Frans, geb. Bazel 28.09.1707 en overl. Bazel 17.03.1770.
1872 en 1873. Frans BUSSENS a. BURSSENS huwde Elisabeth SPILDOREN fa Aegidius en Elisabeth Luycx, geb. Temse 06.04.1598. Frans pacht in 1634 te Temse een hofstede groot 180 roeden en land groot 2 gemeten 122 roeden (5). Hun kinderen geboren te Temse: 1. Jan, geb. 30.05.1627 (ss: Jan Brijs en Elisabeth Vermeire). Huwde te Temse 27.04.1646 Lijsbette van GALE (Temse 21.12.1627 - Temse 25.12.1667) fa Pieter en Joanna Brijs (in de hoofdcijns Sint-Pauwels, Sint-Baafs-Gent, app. 7). Waarvan geboren te Temse: 1. Jan. 2. Thomaes. 3. Lijsbette geh. Gillis de VRE. 4. Catarine. 2. Cathalijn, geb. 30.09.1629 (ss: Thomas Spildoere en Jekemeijne Beussens). 3. Gillis, geb. Temse 30.09.1642 (ss: Aegidius Spildoren en Maria van Roij). Overleden
Bazel 01.10.1676. Trouwde te Kruibeke 08.05.1666 (tt: Thomas Spildooren en Barbara van Strydonck) Paschasia de VOLDER (Bazel 26.06.1642 - Bazel 21.06.1680 of 1689) fa Adriaen en Barbara van Strydonck (nrs. 936 en 937). 4. Elisabeth, geb. 19.02.1636 (ss: Adrianus van Wauwe en Elisabeth Luijckx). Huwde te Bazel 04.03.1670 Jan van LEUGENHAEGEN.
3744 EN 3745. BURSSENS geh. N.N., waarvan: 1. Frans, geh. Elisabeth SPILDOREN fa Aegidius en Elisabeth Luycx, geb. Temse 06.04.1598 (nrs.1872 en 1873). 2. Jekemeijne ? Meter in 1629 bij geboorte kind van Frans.
Bronnen: (1) RABev, GOA Bazel nr. 220, f° 19v t.m. 22v dd 15.01.1734.Sterfhuis Elisabeth Suye, houder Jan Burssens.(2) RABev, GOA Bazel nr. 222, f° 96v t.m. 104 r dd. 28.05.1765. Sterfhuis Jan Burssens fs Frans en Josijne Wittock. Id., f° 104r. t.m. 105r. Suppliek. (3) RABev, GOA Bazel, nr. 214, f° 325r-327v. Sterfhuis Joosijne Wittock dd 20.12.1706 (4) RABev GOA Bazel-Wissekerke nr. 28, f° 24 v tm 25v: Sterfhuis Gillis Bussens dd. 21.11.1676. (5) en (6), Jerome Smet, op.cit. p. 168. Andere Bronnen: Hans-Dieter Wilts en Klaus Metelmann op Geneanet.
