7,00 u.: Half bevroren van de kou werd de een na de ander wakker. We waren natuurlijk niet voorzien om buiten te slapen en hoe warm het ook overdag mag zijn (33%C); de nachten zijn er ijskoud. Half geradbraakt maakten we ons klaar voor het ontbijt bij Baba.
8,30 u.: We hadden geluk, juist die dag was het marktdag in Djennee. Een drukte van jewelste, we kochten enkele souvenirs en kuierden de ganse voormiddag de markt af, gelegen rond de beroemde in leem gebouwde moskee, die echter niet toegankelijk is voor toeristen. Onderweg liepen enkele jonge knullen met ons mee om de pakjes te dragen en om wat bij te verdienen. Zij weken geen moment van onze zijde en gidsten ons doorheen de markt.
12,10 u.: Vertrek uit Djenee, terug met het pondje over de rivier. We werden op de boot overvallen met venters en kinderen die allerlei artisanale producten wilden slijten. Housman reed nu met zn 4x4 richting Mopti.
15,10 u.: We reden Mopti binnen. We hadden een logeeradres via de Lonely Planet. Na even zoeken kwamen we terecht bij de katholieke missie St. Joseph waar kamers verhuurd werden. Helaas was deze orde net gestopt met dit initiatief en moesten we verder zoeken. Aan de rand van de stad stonden al enkele knullen om ons het beste hotel aan te wijzen. Eentje die onze voorkeur uitdroeg reed ons voor op zn brommer naar Hotel Doux reves, We konden overnachten in een gemeenschappelijke slaapzaal en ook, als we dat wilden op het plat dak, maar daar bedankten we voor.
18,15 u.: We voeren met een bootje doorheen de haven van Mopti, aan de overkant lag het restaurantje Bozo, waar we allen een steak au poivre namen met frieten. We hadden er een prachtig uitzicht op de haven en konden prachtige fotos maken bij ondergaande zon. Het werd ondertussen al vrij laat en Housman onze chauffeur was ongerust waar we zolang bleven. Hij kwam ons dan ook zoeken met zn wagen en bracht ons, licht uit zn humeur, terug naar het hotel.
Dinsdag 21 februari: Boottocht over de Banirivier/ bezoek Peulendorp Kaboulu Doga.
Boottocht over de Banirivier/ bezoek Peulendorp Kaboulu Doga.
6,30 u.: Vroeg uit de veren; We gingen een boottocht maken over de Niger-rivier, tenminste dat dachten we eerst, uiteindelijk bleek het de Banirivier te zijn. Deze twee rivieren lopen parallel met elkaar en vloeien op een gegeven moment samen.
11,45 u.: Onderweg gingen we twee keer aan land, eerst aan het Tuariksdorp Kaboelu Doga; de volwassenen keken nogal vreemd op toen we zomaar tussen hun hebben en houden kwamen neuzen, maar de kinderen beleefden aan ons bezoek veel leut, om beurten mochten ze een ritje maken op onze schouders. Later legden we aan bij een Peulendorp gelegen tussen de Bani en de Niger.
Daar leerde Liesbeth zelfs vliegeren, zij kreeg les van de kinderen ter plaatse en Lily en Ludo mochten mee de maniok stampen in een grote houten pot met een reuze stamper.
12,30.: We gebruikten het middagmaal bij de ongehuwde moeders van Mopti die samen een restaurant uitbaten naast het hotel waar we logeerden. Op het menu stond Capitain met couscous.
14,00 u.: Vertrek met de bus naar Bandiagara waar we rond kwart over vijf aankwamen.
15,15 u.: We vonden logies in Albergo Kansayo te Bandiagara, een soort Rastahotelletje waar Bob Marley duidelijk wat in de pap te brokken had.
17,30 u.: We gingen zwemmen in het zwembad van een chick hotel even verderop: Cambari- Cheval blanc. Merkwaardig was dat in dit hotel een plaatje hing: Buch en Bin Laden zijn hier niet welkom.
19,00 u.: Avondmaal in onze albergo: Kip met rijst en erwtjes. Niettegenstaande de lange wachttijd, bijna koud opgediend, maar toch heerlijk van smaak. Er was zoveel kip dat er minstens één overschoot, we haalden dus onze chauffeur Housman erbij die het resterende smakelijk verslond.
22,00 u.: Nog wat wedervaren uitwisselen met een Gentse Globentrotter die al enkele maanden onderweg was en het daar in Mali wel naar zijn zin had. Na de babbel naar bed, helaas zonder douche.
6,00 u.: Ook vandaag weer vroeg op. We namen een eenvoudig ontbijt in de Albergo, rekenden onze schulden af en maakten ons klaar om de vallei van ons leven te bezoeken.
7,30 u.: Vertrek naar de Dogonvallei. We namen een gids mee uit die streek, meestel zat hij op het dak van onze 4x4, maar als de weg te hobbelig werd, klopte hij op het dak ten teken dat hij liever in de wagen wilde. Onderweg zagen we een prachtige natuur, een overstekende aap en veel velden met voor ons onbekende gewassen en speciale teelwijzen.
9,10 u.: Aankomst aan de vallei, we namen afscheid van Housman, onze chauffeur (hij zou ons morgen na een fikse wandeling in een ander dorp weer ophalen). We daalden af in de vallei onder kundige leiding van onze gids; hij was in klederdracht van de Dogonstreek (helemaal in het wit, muts incluis). Na een fikse wandeling langs dorpen, schapenkuddes en prachtige Baubabs en de zengende zonnestralen trotserend kwamen we in het dorp Yala-Talu aan.
12,15 u.: In Yala- Yala werd ons een maaltijd geserveerd; spaghetti Bolonése met enkele frisse pinten of cola. De resterende spaghetti werd broederlijk verdeeld onder de dorpsouderen en kinderen. Daarna kwamen de dorpsbewoners aandraven met rieten matjes die onder de bamboeafdaken gelegd werden, blijkbaar voor onze siësta. We maakten daar dankbaar gebruik van en rustten uit (sliepen) tot 16,30 uur.
17,00 u.: Vervolg van de tocht. Er werd een buffel met kar ingeschakeld voor hen onder ons die te moe waren om nog te lopen. Wat bleek, het dier bezweek bijna onder ons aller gewicht en kreeg daardoor zweepslagen van zijn baasje tegen zijn bult. Dit namen we niet en sprongen spontaan van de kar. Om beurten gingen we dan plaatsnemen om ons te laten voeren, zodat het dier en zijn aanvoerder het veel gemakkelijker hadden om alles in toom te houden. Aan het volgende dorp daagde plots onze chauffeur, veel vroeger dan oorspronkelijk geplant, op. We hebben Housman nog geeneens zo graag gezien dan toen. Het laatste deel van onze tocht werd dus met de 4X4 afgelegd. Onderweg moesten we wel enkele keren uitstappen doordat de weg zo onberijdbaar werd dat ie onverantwoord was met passagiers.
17,40.: aankomst in Teli; het dorp waar we in een kampement gingen overnachten en van waaruit we de prachtige Heilige dorpen in de rotsen konden bewonderen die destijds door de Pigmeeën werden gebouwd ter verdediging tegen indringers. Je geloofd het of niet, maar aan de ingang van dit dorp lagen zowaar verkeersdrempels!
19,40 u.: In het donker en met behulp van onze koplampjes werd ons het avondmaal geserveerd: Couscous met groente en schapenboutjes (meer knook dan vlees). Tijdens de maaltijd kwamen nogal wat dorpsbewoners, jong en oud, hun kunstwerkjes aanbieden aan eerst onredelijke en later redelijke prijzen. Roel kon zelfs onze Dogon-gids overhalen om zn witte pak te ruilen voor 2 afritsbare broeken.
20,30 u.: Daar je in het pikkedonker niet zoveel kan beginnen zochten we maar onze slaapgelegenheid op. We sliepen in ronde hutjes waarvan de binnenmuren heel kunstig beschilderd waren. Klara en Roel sliepen in de hut naast de onze (Liesbeth en Pol) en Lily en Ludo sliepen boven op ons dak, in openlucht dus. Toen zij op het dak heen en weer liepen, kregen wij allerlei leemresten over ons heen, dus waren we blij toen ze neerstreken.
Bezoek aan de Heilige dorpen in de rotsen. Zonsopgang over Teli.
5,00 u.: Het was nog pikdonker, dat moest want we wilden de zonsopgang meemaken vanuit de Heilige dorpen. We moesten zon 500 meter naar boven klauteren, van de ene rotsblok naar de andere met behulp van een zak of koplamp. Gelukkig was de klimpartij niet zo erg stijl want een misstap kon vlug weer goedgemaakt worden.
6,30 u.: De zon kwam langzaam vanachter de rotsen geschoven en zette Teli helemaal in het goud. Een prachtig schouwtoneel vanuit de bergen. Ook het leven in Teli begon stilaan op gang te komen. Kinderen die ons vanuit hun dorp zagen klauteren kwamen ons achterna en boden tijdens de afdaling allerlei spulletjes aan om wat te verdienen.
7,15 u.: Ontbijt in het kampement: We kregen een soort smoutbollen met rietsuiker, brood met aardbeienconfituur, een staafje Nestlé oploskoffie of builtje Lipton thee en een termos heet water.
8,30 u.: Housman reed de 4x4 voor om onze reis te verder te zetten. We tankten benzine in het volgende dorp Bankas. De weg was weer zeer hobbelig, we moesten weer meermaals uitstappen omdat de mogelijkheid bestond dat de 4x4 zou omvallen.
11,45 u.: We kwamen aan de grens van Burkina Faso. Housman probeerde langs de nieuwe weg te rijden die eigenlijk nog niet af was en ja hoor, op een gegeven moment konden we niet meer verder en moesten ongeveer 15 km terug rijden.
12,47 u.: Aankomst in Ouahigouya. Hier zouden we de coöperatie bezoeken waarvan Magazins du Monde Oxfam producten afneemt, o.a. verschillende zeepproducten. Omdat de verantwoordelijke van de Coöperatie NAAM nog niet aanwezig was, gingen we eerst ons middagmaal gebruiken in het restaurant van een jeugdcentrum. Ikzelf zakte er door een stoel (met lamme poten natuurlijk!). Op het menu stond Capitain of kip met sla en frieten. We kregen een overvloed aan eten dat we met moeite opkregen. De botten van de kippen en vissenkoppen voerden we aan de gieren die op het binnenpleintje massaal aant bedelen waren en begonnen te vechten voor het toegeworpen aas.
16,00 u.: Ludo had telefonisch een afspraak gemaakt met de verantwoordelijke van de zeepfabriek, dus konden we daar nu terecht. We werden heel uitbundig ontvangen door de directrice, kregen elk vier kussen en onder een luifel stond zij ons te woord. Roel was ondertussen naar het naaiatelier afgezakt, de naaister was een knap jong meisje die hem in de gauwte 2 mooie hemden verlapte. Ondertussen was ook de verantwoordelijke van de fruit en groentedrogerij (o.a. de gedroogde mangos van de Wereldwinkel komen ook van daar) erbij komen zitten. Weer allemaal 4 kussen en een hartelijk gesprek. Toen zakten we af naar het zeepatelier. We kregen alle uitleg over de zeepproductie. Her en der zaten vrouwen, jong en oud, de verschillende soorten zeep inpakken. De productie zelf lag op dat moment stil, dus tijd genoeg om ons een rondleiding te bezorgen. Toen de uitleg rond was, kochten we allemaal enkele soorten zeep en kregen we elk bovenop nog een zakje cadeau met verschillende zeepsoorten. Dan gingen we de drooginstallatie bekijken en werden te woord gestaan door de algemene directrice. Zij toonde ons de droogovens, die nu stillagen wegens geen mangoseizoen. Deze ovens werden aangedreven met zonne-energie. Wel lagen nogal wat tomaat en aardappelschijfjes te drogen op grote rekken in de zon, die werden dan verpakt in plasticzakjes en verkocht op de interne markt. We kregen ook wat producten mee voor een medewerkster van Magazins du Monde Oxfam in België. Nadien bezochten we nog enkele andere projecten van de coöperatie; o.a. de schrijnwerkerij, kookstellen op zonne-energie (leek op parabolische antennes) en het naaiatelier, waar ik trouwens ook nog een hemd kocht, dat later werd overgenomen door Ludo wegens perkamentachtig gevoel, voor hem niet erg, maar ik kon er niet tegen. Rond 17 uur namen we afscheid van het aanwezige gezelschap en gingen op zoek naar een plek voor de nacht.
17,50 u.: Na enig zoekwerk, het begon Housman fel op de zenuwen te werken van al dat heen en weer gerij, vonden we de in de Lanely Planet aangegeven albergo Collibri. Na onze installatie in de slecht onderhouden kamers, toiletten waren kapot, water bleef gewoon doorlopen, het douchewater liep maar heel traag weg en zou bij een uitgebreide douchebeurt ook de kamer hebben doen onderlopen, gingen we onder begeleiding van 3 jongens des huizes, brood en drank kopen in het centrum. Door alles pikdonker was (geen straatverlichting) werd ons door de huisbewaarder aangeraden om niet alleen op stap te gaan. We namen elk een douche en gebruikten het avondmaal onder een rotonde in de tuin, waar ook een TV opgesteld stond.
22,30 u.: Door de muggen geplaagd gingen we op tijd naar bed.
7,30 u.: Als ontbijt hadden we een omelet besteld in de Albergo, stokbrood hadden we nog over van gisteren. Daarna alles inpakken en wegwezen.
8,20 u.: Laatste etappe van onze uitstap. Alles ging over zandwegen (rood zand) en onze koffers en wijzelf waren nog roder dan de aarde. Housman reed met de voorraampjes dicht en achteraan moesten ze half open, om het stof terug een weg naar buiten te geven.
10,00 u.: Beentjes strekken in Toegan. We zagen er hoe ze met behulp van een kameel water uit een diepe put haalden. De rubber emmer was met een touw aan de kameel bevestigd. Een jongetje sloeg met een zweepje op de billen van het dier, die ging dan hollen zo had ie kon en hop daar was de gevulde emmer al, zo werd dan een ton gevuld naast de put.
11,55 u.: Middagmaal in restaurant onder een rieten dak. We kregen er het klassieke menu: kip met frieten. De bereiding liet nogal lang op zich wachten, zon anderhalf uur, daardoor smaakte het des te lekkerder. Klara die opeens geen trek meer had gaf haar menu aan Housman die gretig alles opsmulde.
15,50 u.: Stop in Boundoukui. We waren nog maar net terug vertrokken en knal! Een klapband. Allemaal kwamen we in actie, wieldop eraf, bouten losdraaien. Housman krikte de wagen omhoog. Een bout zat zo erg vast, net toen ludo eraan aan wringen was en nog eens knal; een verschot in zn rug. Daar heeft hij nog dagen last van gehad. Na een klein uurtje zat het reservewiel erop en konden we weer verder. De lege waterpetflessen die we ter plekke leeggedronken hadden gingen vlot van de hand aan de aanwezige kinderen. Zij hergebruiken deze flessen om hun drinken mee naar school te nemen.
19,00 u.: aankomst in Bobo. Housman reed eerst langs zijn huis om zn eigendom te laten bewonderen. Florence en Mousa stonden ons op te wachten aan het huis van Klara en Roel. In de gauwte maakte Florence nog een salade met tonijn en een cougettesoepje zij werd geassisteerd door Klara. Na het avondmaal liet dudo nog al de fotos en filmpjes van de reis zien via de televisie.
Filmavond in Bobo: tekenfilm: de kippengevangenis:
9,30 u.: Het werd vandaag een rustdag bij Klara en Roel thuis. Lily en Liesbeth deden gezellig een wasje. Lily schuurde zelfs de rood bestofte koffers af. Ludo en ik gingen internetten. Later gingen Roel en ik de tuinslang van Moussa herstellen. Op de brommer reden we naar het centrum en kochten er enkele slangklemmen, een stuk tuinslang en enkel bouten en schroeven. Ik had van thuis een regelbare spuitkop meegenomen en het was de bedoeling om die op de tuinslang van hen te bevestigen om alzo water te besparen. Moussa moest nl. ieder ochtend te tuin besproeien (we zaten in het droogseizoen) en het dure water vloeide te rijkelijk uit de slang.
15,30 u.: Liesbeth en Klara gingen naar het centrum om boodschappen. Ik ging met Lily en Ludo zwemmen in het zwembad dat verbonden was aan het restaurant LEscale, uitgebaat door een Libanees. Het zwembad lag tussen een oase van palm - en bananenbomen en het water was heerlijk en helder. Hier, dacht ik toen, moet ik met Liesbeth zeker nog eens terugkomen.
18,00 u.: Avondmaal op het terras van Klara en Roel door mezelf bereid. Tijdens de maaltijd kwam Marie (je weet wel, familie van iemand van de wereldwinkel van Ekeren) een kijkje nemen, zij merkte dat we aan de tafel zaten en zou later op de dag terugkomen.
18,30 u.: Doordat we naar de film gingen, moesten we voortmaken met onze maaltijd. De film werd mede georganiseerd door Sophie en Karsten de Frans - Duitse vrienden van klara van het bijschooltje Terya-so. Voor de film begon werden dias getoond met informatie over Aids en TBC. Ook een groepje jonge rappers brachten live zang met muziek op de computer gezet door onze Roel. De film zelf handelde over een kippengevangenis en het plan van de kippen om eruit te ontsnappen (de titel is me ontgaan). Ook Marie en haar vriendin Delphine hadden we uitgenodigd bij de voorstelling. De vooral aanwezige kinderen vonden de film prachtig. Na de voorstelling scheen onze Roel nog dias over onze recente reis naar Mali en schonken de medewerk(st)ers een drankje op basis van bessen. Ook werden ballonen van de provincie antwerpen uitgedeeld, die wijzelf nog bij de provincie Apen gaan bedelen waren via Agnes Steenssens.
21,30 u.: Liesbeth ging wat vroeger naar bed omdat ze erg moe was, Ikzelf bleef op de anderen wachten die nog niet thuis waren. Rond 23 uur waren die er ook. We dronken samen nog een Flag (Klara en ik witte wijn) op het terras en gingen dan ook naar Bethlehem.
Bezoek aan de watervallen van Banfora. Logeren in Farafina:
10,00 u.: Na eens lekker uitgeslapen te hebben zaten we rond die tijd aan het ontbijt.
12,00 u.: We reden naar Bamfora. Klara bracht ons met de 4x4 van haar werk naar onze bestemming; Natuurlijk betaalden we de benzine voor dit voertuig aan de organisatie waarvoor Klara werkt.
13,30 u.: Stop in Soutiana om langs de weg mangos te kopen. Ze waren daar in alle maten en gewichten en spotgoedkoop. We kochten er een kilo of drie. Lily kon niet nalaten om van de oude vrouwtjes ook nog wat artisanaal te kopen en deed dit dan ook, nadien vervolgden we onze weg.
13,50 u.: aankomst bij de watervallen van Karfiguela nabij Bamfora. Een gids die zichzelf aanbood en niet wachtte op ons antwoord, vergezelde ons naar boven. Onderweg vertelde hij alles wat we horen wilden en stak zelfs een handje toe bij moeilijke opstapjes. We zwommen lekker onder de watervallen. de veelvuldig aanwezige jongeren die van op een hoge rots in het water duikelden of sprongen waren trots over hun kunstjes die zij breed uitsmeerden voor de aanwezigen. Klara en Ludo waagden zichzelf ook aan zon sprong en veroorzaakten een ware hilariteit onder de massa jongeren, er kwam dan ook algemeen applaus voor les blanches. Ook ikzelf dook van de kant, maar niet van zon hoogte, geen applaus voor mij. De gekochte mangos kwamen hier goed van pas, we vulden er ons middagmaal mee. De schillen voerden we aan de talrijk aanwezige koeien die door het voeren zo dichtbij kwamen dat ze door onze gids verjaagd moesten worden. Op de terugweg naar beneden gaven we onze gids een goeie fooi en de kinderen die meegelopen waren een zuurtje en reden verder richting kampement in Farafina. Onderweg namen we nog een jonge lifter mee die naar het centrum van Bamfora moest. We maakten nog een tussenstop bij kennissen van Klara & Roel uit Australië, maar ze waren niet thuis. Na een telefonisch berichtje van Klara zaten zij op ons te wachten op een terrasje in Banfora. Zij werkte voor Oxfam Australië in Banfora. We dronken samen een glas en namen afscheid.
17,00 u.: Klara bracht ons naar het kampement in Farafina. Roel had nog wat babykleding mee voor iemand die daar zou werken of zou gewerkt hebben, maar de uitbater herinnerde zich geen vrouw met baby die voor hem zou gewerkt hebben. We namen afscheid van Klara & Roel en installeerden ons in een rondavo op het kampement. Het was wel broeierig heet in die hutjes, er waren geen raampjes, dus allen maar de ingangdeur.
18,00, u.: We bestelden het avondmaal en mochten de kippen die we wilden opeten zelf uitkiezen in het kippenhok.
20,30 u.: Zoals je ziet duurde het wel even voor we wat te eten kregen, maar de kip smaakte voortreffelijk, terwijl de frieten wel iets minder vettig mochten zijn. Door middel van onze koplampen aten we ons bord leeg. Nadien nog even naar het toilet, nu ja toilet is veel gezegd... het was een gat in de grond, in iedere hoek van het afgesloten hokje zat een reuze kakkerlak, je zit dus zo niet echt op je gemakje. Dan maar eerst jacht maken op die ongezellige diertjes en dan maar mikken in dat gat wat niet zo vanzelfsprekend is zonder verlichting.
23,00.: We zochten onze hut op en probeerden wat te slapen. Even over middernacht kregen we bezoek van een bende schapen die het leuk vonden om aan onze openstaande deur te komen blaten. Ook bij Lily en Ludo hebben ze voor de deur gestaan, maar naar zijn zeggen heeft hij ze naar ons doorgestuurd.
Voor de rest niets aan de hand en werden we rond 5 uur wakker door de vele aanwezige hanen op het erf.
7,00 u.: Half bevroren van de kou werd de een na de ander wakker. We waren natuurlijk niet voorzien om buiten te slapen en hoe warm het ook overdag mag zijn (33%C); de nachten zijn er ijskoud. Half geradbraakt maakten we ons klaar voor het ontbijt bij Baba.
8,30 u.: We hadden geluk, juist die dag was het marktdag in Djennee. Een drukte van jewelste, we kochten enkele souvenirs en kuierden de ganse voormiddag de markt af, gelegen rond de beroemde in leem gebouwde moskee, die echter niet toegankelijk is voor toeristen. Onderweg liepen enkele jonge knullen met ons mee om de pakjes te dragen en om wat bij te verdienen. Zij weken geen moment van onze zijde en gidsten ons doorheen de markt.
12,10 u.: Vertrek uit Djenee, terug met het pondje over de rivier. We werden op de boot overvallen met venters en kinderen die allerlei artisanale producten wilden slijten. Housman reed nu met zn 4x4 richting Mopti.
15,10 u.: We reden Mopti binnen. We hadden een logeeradres via de Lonely Planet. Na even zoeken kwamen we terecht bij de katholieke missie St. Joseph waar kamers verhuurd werden. Helaas was deze orde net gestopt met dit initiatief en moesten we verder zoeken. Aan de rand van de stad stonden al enkele knullen om ons het beste hotel aan te wijzen. Eentje die onze voorkeur uitdroeg reed ons voor op zn brommer naar Hotel Doux reves, We konden overnachten in een gemeenschappelijke slaapzaal en ook, als we dat wilden op het plat dak, maar daar bedankten we voor.
18,15 u.: We voeren met een bootje doorheen de haven van Mopti, aan de overkant lag het restaurantje Bozo, waar we allen een steak au poivre namen met frieten. We hadden er een prachtig uitzicht op de haven en konden prachtige fotos maken bij ondergaande zon. Het werd ondertussen al vrij laat en Housman onze chauffeur was ongerust waar we zolang bleven. Hij kwam ons dan ook zoeken met zn wagen en bracht ons, licht uit zn humeur, terug naar het hotel.
Dinsdag 21 februari: Boottocht over de Banirivier/ bezoek Peulendorp Kaboulu Doga.
6,30 u.: Vroeg uit de veren; We gingen een boottocht maken over de Niger-rivier, tenminste dat dachten we eerst, uiteindelijk bleek het de Banirivier te zijn. Deze twee rivieren lopen parallel met elkaar en vloeien op een gegeven moment samen.
11,45 u.: Onderweg gingen we twee keer aan land, eerst aan het Tuariksdorp Kaboelu Doga; de volwassenen keken nogal vreemd op toen we zomaar tussen hun hebben en houden kwamen neuzen, maar de kinderen beleefden aan ons bezoek veel leut, om beurten mochten ze een ritje maken op onze schouders. Later legden we aan bij een Peulendorp gelegen tussen de Bani en de Niger.
Daar leerde Liesbeth zelfs vliegeren, zij kreeg les van de kinderen ter plaatse en Lily en Ludo mochten mee de maniok stampen in een grote houten pot met een reuze stamper.
12,30.: We gebruikten het middagmaal bij de ongehuwde moeders van Mopti die samen een restaurant uitbaten naast het hotel waar we logeerden. Op het menu stond Capitain met couscous.
14,00 u.: Vertrek met de bus naar Bandiagara waar we rond kwart over vijf aankwamen.
15,15 u.: We vonden logies in Albergo Kansayo te Bandiagara, een soort Rastahotelletje waar Bob Marley duidelijk wat in de pap te brokken had.
17,30 u.: We gingen zwemmen in het zwembad van een chick hotel even verderop: Cambari- Cheval blanc. Merkwaardig was dat in dit hotel een plaatje hing: Buch en Bin Laden zijn hier niet welkom.
19,00 u.: Avondmaal in onze albergo: Kip met rijst en erwtjes. Niettegenstaande de lange wachttijd, bijna koud opgediend, maar toch heerlijk van smaak. Er was zoveel kip dat er minstens één overschoot, we haalden dus onze chauffeur Housman erbij die het resterende smakelijk verslond.
22,00 u.: Nog wat wedervaren uitwisselen met een Gentse Globentrotter die al enkele maanden onderweg was en het daar in Mali wel naar zijn zin had. Na de babbel naar bed, helaas zonder douche.
6,00 u.: Ook vandaag weer vroeg op. We namen een eenvoudig ontbijt in de Albergo, rekenden onze schulden af en maakten ons klaar om de vallei van ons leven te bezoeken.
7,30 u.: Vertrek naar de Dogonvallei. We namen een gids mee uit die streek, meestel zat hij op het dak van onze 4x4, maar als de weg te hobbelig werd, klopte hij op het dak ten teken dat hij liever in de wagen wilde. Onderweg zagen we een prachtige natuur, een overstekende aap en veel velden met voor ons onbekende gewassen en speciale teelwijzen.
9,10 u.: Aankomst aan de vallei, we namen afscheid van Housman, onze chauffeur (hij zou ons morgen na een fikse wandeling in een ander dorp weer ophalen). We daalden af in de vallei onder kundige leiding van onze gids; hij was in klederdracht van de Dogonstreek (helemaal in het wit, muts incluis). Na een fikse wandeling langs dorpen, schapenkuddes en prachtige Baubabs en de zengende zonnestralen trotserend kwamen we in het dorp Yala-Talu aan.
12,15 u.: In Yala- Yala werd ons een maaltijd geserveerd; spaghetti Bolonése met enkele frisse pinten of cola. De resterende spaghetti werd broederlijk verdeeld onder de dorpsouderen en kinderen. Daarna kwamen de dorpsbewoners aandraven met rieten matjes die onder de bamboeafdaken gelegd werden, blijkbaar voor onze siësta. We maakten daar dankbaar gebruik van en rustten uit (sliepen) tot 16,30 uur.
17,00 u.: Vervolg van de tocht. Er werd een buffel met kar ingeschakeld voor hen onder ons die te moe waren om nog te lopen. Wat bleek, het dier bezweek bijna onder ons aller gewicht en kreeg daardoor zweepslagen van zijn baasje tegen zijn bult. Dit namen we niet en sprongen spontaan van de kar. Om beurten gingen we dan plaatsnemen om ons te laten voeren, zodat het dier en zijn aanvoerder het veel gemakkelijker hadden om alles in toom te houden. Aan het volgende dorp daagde plots onze chauffeur, veel vroeger dan oorspronkelijk geplant, op. We hebben Housman nog geeneens zo graag gezien dan toen. Het laatste deel van onze tocht werd dus met de 4X4 afgelegd. Onderweg moesten we wel enkele keren uitstappen doordat de weg zo onberijdbaar werd dat ie onverantwoord was met passagiers.
17,40.: aankomst in Teli; het dorp waar we in een kampement gingen overnachten en van waaruit we de prachtige Heilige dorpen in de rotsen konden bewonderen die destijds door de Pigmeeën werden gebouwd ter verdediging tegen indringers. Je geloofd het of niet, maar aan de ingang van dit dorp lagen zowaar verkeersdrempels!
19,40 u.: In het donker en met behulp van onze koplampjes werd ons het avondmaal geserveerd: Couscous met groente en schapenboutjes (meer knook dan vlees). Tijdens de maaltijd kwamen nogal wat dorpsbewoners, jong en oud, hun kunstwerkjes aanbieden aan eerst onredelijke en later redelijke prijzen. Roel kon zelfs onze Dogon-gids overhalen om zn witte pak te ruilen voor 2 afritsbare broeken.
20,30 u.: Daar je in het pikkedonker niet zoveel kan beginnen zochten we maar onze slaapgelegenheid op. We sliepen in ronde hutjes waarvan de binnenmuren heel kunstig beschilderd waren. Klara en Roel sliepen in de hut naast de onze (Liesbeth en Pol) en Lily en Ludo sliepen boven op ons dak, in openlucht dus. Toen zij op het dak heen en weer liepen, kregen wij allerlei leemresten over ons heen, dus waren we blij toen ze neerstreken.
5,00 u.: Het was nog pikdonker, dat moest want we wilden de zonsopgang meemaken vanuit de Heilige dorpen. We moesten zon 500 meter naar boven klauteren, van de ene rotsblok naar de andere met behulp van een zak of koplamp. Gelukkig was de klimpartij niet zo erg stijl want een misstap kon vlug weer goedgemaakt worden.
6,30 u.: De zon kwam langzaam vanachter de rotsen geschoven en zette Teli helemaal in het goud. Een prachtig schouwtoneel vanuit de bergen. Ook het leven in Teli begon stilaan op gang te komen. Kinderen die ons vanuit hun dorp zagen klauteren kwamen ons achterna en boden tijdens de afdaling allerlei spulletjes aan om wat te verdienen.
7,15 u.: Ontbijt in het kampement: We kregen een soort smoutbollen met rietsuiker, brood met aardbeienconfituur, een staafje Nestlé oploskoffie of builtje Lipton thee en een termos heet water.
8,30 u.: Housman reed de 4x4 voor om onze reis te verder te zetten. We tankten benzine in het volgende dorp Bankas. De weg was weer zeer hobbelig, we moesten weer meermaals uitstappen omdat de mogelijkheid bestond dat de 4x4 zou omvallen.
11,45 u.: We kwamen aan de grens van Burkina Faso. Housman probeerde langs de nieuwe weg te rijden die eigenlijk nog niet af was en ja hoor, op een gegeven moment konden we niet meer verder en moesten ongeveer 15 km terug rijden.
12,47 u.: Aankomst in Ouahigouya. Hier zouden we de coöperatie bezoeken waarvan Magazins du Monde Oxfam producten afneemt, o.a. verschillende zeepproducten. Omdat de verantwoordelijke van de Coöperatie NAAM nog niet aanwezig was, gingen we eerst ons middagmaal gebruiken in het restaurant van een jeugdcentrum. Ikzelf zakte er door een stoel (met lamme poten natuurlijk!). Op het menu stond Capitain of kip met sla en frieten. We kregen een overvloed aan eten dat we met moeite opkregen. De botten van de kippen en vissenkoppen voerden we aan de gieren die op het binnenpleintje massaal aant bedelen waren en begonnen te vechten voor het toegeworpen aas.
16,00 u.: Ludo had telefonisch een afspraak gemaakt met de verantwoordelijke van de zeepfabriek, dus konden we daar nu terecht. We werden heel uitbundig ontvangen door de directrice, kregen elk vier kussen en onder een luifel stond zij ons te woord. Roel was ondertussen naar het naaiatelier afgezakt, de naaister was een knap jong meisje die hem in de gauwte 2 mooie hemden verlapte. Ondertussen was ook de verantwoordelijke van de fruit en groentedrogerij (o.a. de gedroogde mangos van de Wereldwinkel komen ook van daar) erbij komen zitten. Weer allemaal 4 kussen en een hartelijk gesprek. Toen zakten we af naar het zeepatelier. We kregen alle uitleg over de zeepproductie. Her en der zaten vrouwen, jong en oud, de verschillende soorten zeep inpakken. De productie zelf lag op dat moment stil, dus tijd genoeg om ons een rondleiding te bezorgen. Toen de uitleg rond was, kochten we allemaal enkele soorten zeep en kregen we elk bovenop nog een zakje cadeau met verschillende zeepsoorten. Dan gingen we de drooginstallatie bekijken en werden te woord gestaan door de algemene directrice. Zij toonde ons de droogovens, die nu stillagen wegens geen mangoseizoen. Deze ovens werden aangedreven met zonne-energie. Wel lagen nogal wat tomaat en aardappelschijfjes te drogen op grote rekken in de zon, die werden dan verpakt in plasticzakjes en verkocht op de interne markt. We kregen ook wat producten mee voor een medewerkster van Magazins du Monde Oxfam in België. Nadien bezochten we nog enkele andere projecten van de coöperatie; o.a. de schrijnwerkerij, kookstellen op zonne-energie (leek op parabolische antennes) en het naaiatelier, waar ik trouwens ook nog een hemd kocht, dat later werd overgenomen door Ludo wegens perkamentachtig gevoel, voor hem niet erg, maar ik kon er niet tegen. Rond 17 uur namen we afscheid van het aanwezige gezelschap en gingen op zoek naar een plek voor de nacht.
17,50 u.: Na enig zoekwerk, het begon Housman fel op de zenuwen te werken van al dat heen en weer gerij, vonden we de in de Lanely Planet aangegeven albergo Collibri. Na onze installatie in de slecht onderhouden kamers, toiletten waren kapot, water bleef gewoon doorlopen, het douchewater liep maar heel traag weg en zou bij een uitgebreide douchebeurt ook de kamer hebben doen onderlopen, gingen we onder begeleiding van 3 jongens des huizes, brood en drank kopen in het centrum. Door alles pikdonker was (geen straatverlichting) werd ons door de huisbewaarder aangeraden om niet alleen op stap te gaan. We namen elk een douche en gebruikten het avondmaal onder een rotonde in de tuin, waar ook een TV opgesteld stond.
22,30 u.: Door de muggen geplaagd gingen we op tijd naar bed.
7,30 u.: Als ontbijt hadden we een omelet besteld in de Albergo, stokbrood hadden we nog over van gisteren. Daarna alles inpakken en wegwezen.
8,20 u.: Laatste etappe van onze uitstap. Alles ging over zandwegen (rood zand) en onze koffers en wijzelf waren nog roder dan de aarde. Housman reed met de voorraampjes dicht en achteraan moesten ze half open, om het stof terug een weg naar buiten te geven.
10,00 u.: Beentjes strekken in Toegan. We zagen er hoe ze met behulp van een kameel water uit een diepe put haalden. De rubber emmer was met een touw aan de kameel bevestigd. Een jongetje sloeg met een zweepje op de billen van het dier, die ging dan hollen zo had ie kon en hop daar was de gevulde emmer al, zo werd dan een ton gevuld naast de put.
11,55 u.: Middagmaal in restaurant onder een rieten dak. We kregen er het klassieke menu: kip met frieten. De bereiding liet nogal lang op zich wachten, zon anderhalf uur, daardoor smaakte het des te lekkerder. Klara die opeens geen trek meer had gaf haar menu aan Housman die gretig alles opsmulde.
15,50 u.: Stop in Boundoukui. We waren nog maar net terug vertrokken en knal! Een klapband. Allemaal kwamen we in actie, wieldop eraf, bouten losdraaien. Housman krikte de wagen omhoog. Een bout zat zo erg vast, net toen ludo eraan aan wringen was en nog eens knal; een verschot in zn rug. Daar heeft hij nog dagen last van gehad. Na een klein uurtje zat het reservewiel erop en konden we weer verder. De lege waterpetflessen die we ter plekke leeggedronken hadden gingen vlot van de hand aan de aanwezige kinderen. Zij hergebruiken deze flessen om hun drinken mee naar school te nemen.
19,00 u.: aankomst in Bobo. Housman reed eerst langs zijn huis om zn eigendom te laten bewonderen. Florence en Mousa stonden ons op te wachten aan het huis van Klara en Roel. In de gauwte maakte Florence nog een salade met tonijn en een cougettesoepje zij werd geassisteerd door Klara. Na het avondmaal liet dudo nog al de fotos en filmpjes van de reis zien via de televisie.
9,30 u.: Het werd vandaag een rustdag bij Klara en Roel thuis. Lily en Liesbeth deden gezellig een wasje. Lily schuurde zelfs de rood bestofte koffers af. Ludo en ik gingen internetten. Later gingen Roel en ik de tuinslang van Moussa herstellen. Op de brommer reden we naar het centrum en kochten er enkele slangklemmen, een stuk tuinslang en enkel bouten en schroeven. Ik had van thuis een regelbare spuitkop meegenomen en het was de bedoeling om die op de tuinslang van hen te bevestigen om alzo water te besparen. Moussa moest nl. ieder ochtend te tuin besproeien (we zaten in het droogseizoen) en het dure water vloeide te rijkelijk uit de slang.
15,30 u.: Liesbeth en Klara gingen naar het centrum om boodschappen. Ik ging met Lily en Ludo zwemmen in het zwembad dat verbonden was aan het restaurant LEscale, uitgebaat door een Libanees. Het zwembad lag tussen een oase van palm - en bananenbomen en het water was heerlijk en helder. Hier, dacht ik toen, moet ik met Liesbeth zeker nog eens terugkomen.
18,00 u.: Avondmaal op het terras van Klara en Roel door mezelf bereid. Tijdens de maaltijd kwam Marie (je weet wel, familie van iemand van de wereldwinkel van Ekeren) een kijkje nemen, zij merkte dat we aan de tafel zaten en zou later op de dag terugkomen.
18,30 u.: Doordat we naar de film gingen, moesten we voortmaken met onze maaltijd. De film werd mede georganiseerd door Sophie en Karsten de Frans - Duitse vrienden van klara van het bijschooltje Terya-so. Voor de film begon werden dias getoond met informatie over Aids en TBC. Ook een groepje jonge rappers brachten live zang met muziek op de computer gezet door onze Roel. De film zelf handelde over een kippengevangenis en het plan van de kippen om eruit te ontsnappen (de titel is me ontgaan). Ook Marie en haar vriendin Delphine hadden we uitgenodigd bij de voorstelling. De vooral aanwezige kinderen vonden de film prachtig. Na de voorstelling scheen onze Roel nog dias over onze recente reis naar Mali en schonken de medewerk(st)ers een drankje op basis van bessen. Ook werden ballonen van de provincie antwerpen uitgedeeld, die wijzelf nog bij de provincie Apen gaan bedelen waren via Agnes Steenssens.
21,30 u.: Liesbeth ging wat vroeger naar bed omdat ze erg moe was, Ikzelf bleef op de anderen wachten die nog niet thuis waren. Rond 23 uur waren die er ook. We dronken samen nog een Flag (Klara en ik witte wijn) op het terras en gingen dan ook naar Bethlehem.
10,00 u.: Na eens lekker uitgeslapen te hebben zaten we rond die tijd aan het ontbijt.
12,00 u.: We reden naar Bamfora. Klara bracht ons met de 4x4 van haar werk naar onze bestemming; Natuurlijk betaalden we de benzine voor dit voertuig aan de organisatie waarvoor Klara werkt.
13,30 u.: Stop in Soutiana om langs de weg mangos te kopen. Ze waren daar in alle maten en gewichten en spotgoedkoop. We kochten er een kilo of drie. Lily kon niet nalaten om van de oude vrouwtjes ook nog wat artisanaal te kopen en deed dit dan ook, nadien vervolgden we onze weg.
13,50 u.: aankomst bij de watervallen van Karfiguela nabij Bamfora. Een gids die zichzelf aanbood en niet wachtte op ons antwoord, vergezelde ons naar boven. Onderweg vertelde hij alles wat we horen wilden en stak zelfs een handje toe bij moeilijke opstapjes. We zwommen lekker onder de watervallen. de veelvuldig aanwezige jongeren die van op een hoge rots in het water duikelden of sprongen waren trots over hun kunstjes die zij breed uitsmeerden voor de aanwezigen. Klara en Ludo waagden zichzelf ook aan zon sprong en veroorzaakten een ware hilariteit onder de massa jongeren, er kwam dan ook algemeen applaus voor les blanches. Ook ikzelf dook van de kant, maar niet van zon hoogte, geen applaus voor mij. De gekochte mangos kwamen hier goed van pas, we vulden er ons middagmaal mee. De schillen voerden we aan de talrijk aanwezige koeien die door het voeren zo dichtbij kwamen dat ze door onze gids verjaagd moesten worden. Op de terugweg naar beneden gaven we onze gids een goeie fooi en de kinderen die meegelopen waren een zuurtje en reden verder richting kampement in Farafina. Onderweg namen we nog een jonge lifter mee die naar het centrum van Bamfora moest. We maakten nog een tussenstop bij kennissen van Klara & Roel uit Australië, maar ze waren niet thuis. Na een telefonisch berichtje van Klara zaten zij op ons te wachten op een terrasje in Banfora. Zij werkte voor Oxfam Australië in Banfora. We dronken samen een glas en namen afscheid.
17,00 u.: Klara bracht ons naar het kampement in Farafina. Roel had nog wat babykleding mee voor iemand die daar zou werken of zou gewerkt hebben, maar de uitbater herinnerde zich geen vrouw met baby die voor hem zou gewerkt hebben. We namen afscheid van Klara & Roel en installeerden ons in een rondavo op het kampement. Het was wel broeierig heet in die hutjes, er waren geen raampjes, dus allen maar de ingangdeur.
18,00, u.: We bestelden het avondmaal en mochten de kippen die we wilden opeten zelf uitkiezen in het kippenhok.
20,30 u.: Zoals je ziet duurde het wel even voor we wat te eten kregen, maar de kip smaakte voortreffelijk, terwijl de frieten wel iets minder vettig mochten zijn. Door middel van onze koplampen aten we ons bord leeg. Nadien nog even naar het toilet, nu ja toilet is veel gezegd... het was een gat in de grond, in iedere hoek van het afgesloten hokje zat een reuze kakkerlak, je zit dus zo niet echt op je gemakje. Dan maar eerst jacht maken op die ongezellige diertjes en dan maar mikken in dat gat wat niet zo vanzelfsprekend is zonder verlichting.
23,00.: We zochten onze hut op en probeerden wat te slapen. Even over middernacht kregen we bezoek van een bende schapen die het leuk vonden om aan onze openstaande deur te komen blaten. Ook bij Lily en Ludo hebben ze voor de deur gestaan, maar naar zijn zeggen heeft hij ze naar ons doorgestuurd.
Voor de rest niets aan de hand en werden we rond 5 uur wakker door de vele aanwezige hanen op het erf.
