Liesbeth schrijft:"Pol en Liesbeth uit Antwerpen" (maart '08)
Pol is 65 (gepensioneerd), Ik ben 64 en huisvrouw.
In 1966 hebben wij elkaar ontmoet op Sicilië (Italië) waar we enkele jaren als vrijwilligers gewerkt hebben voor mentaal en motorisch gehandicapte kinderen.
In 1968 zijn we getrouwd. Pol werkte op Agfa-Gevaert, en ik werkte thuis voor de zorg van onze 3 kinderen
Onze bekommernis voor het Zuiden en de mensenrechten uitte zich in vrijwilligerswerk voor Oxfam Wereldwinkels, 11.11.11, Amnesty International en Geneeskunde voor het volk.
Ik ben in de jaren 70 met een groep naar Zuid India geweest waar we kleinschalige projecten bezochten die ten goede kwamen aan de allerarmsten(Vrienden van Kottar).
Pol ging enkele jaren later naar Tanzania en bezocht er o.a. de koffiecoöperatie waarvan de Oxfam-wereldwinkels hun koffie afnemen. Ook bezocht hij er een melaatsendorp en één van de Ujaamadorpen, destijds opgericht door Jullius Neyrere..
In 1992 gingen we samen naar Cuba met een groep van A.I.B. (Anti Imperialistische Bond). We ondervonden er de kracht van het Socialisme dat leefde onder de bevolking.
Later volgden nog verre reizen met meestal bezoeken aan maatschappelijke projecten. Eerst naar Zuid Afrika in 1992: We bezochten er een Township nabij Kaapstad en het Robbeneiland, waar Nelson Mandela 25 jaar gevangen werd gehouden.
Een paar jaar later bezochten we Laos (bezoek aan de konfituur- en paarse rijst coöperatie), Taïland, Chili (We waren er te gast bij een gezin dat onder het regime van Pinochet veel geleden had. Hij was vakbondsafgevaardigde en zat tot tweemaal toe in de beruchte voetbalstadiongevangenis van Santiago en kwam vrij door toedoen van Amnesty International. In Peru waren we 4 dagen te gast bij priester Jef Van Den Ouweland die in Ichuna (boven in de Andes) een universiteit voor de dorpsjongeren uit de grond stampte.We bezochten met hem ook enkele afgelegen dorpsgemeen-schappen. Met de bus trokken we verder naar La Paz, de hoofdstad van Bolovia.
Een ander jaar bezochten we Mexico met vrienden en diezelfde reis ook Guatemala waar we onze nicht Maria bezochten, zij werkte als vrijwilligster in een weeshuis. Weer wat later, in 2006 reisden we naar Burkina Faso met Lily en Ludo Fonteyne.. We logeerden er bij onze zoon en zn vrouw (Klara en Roel) die in Bobo Dioulasso werkten, zij als verpleegster, Zij is trouwens een goede vriendin van Elly. Roel als computerdeskundige. Hij maakte er ook een film voor de sensibilisatiecampagne tegen aids, tbc en malaria in Bobo, (te bekijken via You tube). Klara en Roel hadden ook een steunproject opgezet voor het schooltje Terya So waar bijscholing werd gegeven aan kinderen. We brachten nadien in Antwerpen veel geld samen om dit project te steunen (3.736 euro).Verder bezochten we de zeepcoöperatie van Magazin du Monde en de mangodrogerij van mangos die wij al jaren in de wereldwinkel verkopen.
Diezelfde reis trokken we verder naar Mali (waar we dorpsgemeenschappen bezochten in de Dogonvallei, en Benin. In Cotunou (Benin) Hadden we weer contact met een weeshuis die met de bouw van een varkenskwekerij bezig waren. Die kwekerij was nodig voor de voedselvoorziening (proteïne) van de kinderen in het weeshuis.
We hebben nooit in opdracht van een NGO gereisd, maar steeds op eigen kosten.
Overal was onze grootste interesse hoe de mensen er (over)leven, medische projecten, weeskinderen, onderwijs, mensenrechten en Fair Trade projecten van Oxfam.
Om die reden hebben wij ook veel belangstelling voor uw organisatie Gabriela.
Liesbeth
Solidariteit met het Filipijnse volk: inleefreis februari '08
Dag Elly en Chris en vooral niet te vergeten, Boas & Hanna. VROLIJK PAASFEEST!
Na Liesbeth stuur ik nu ook een mailje met enkele foto's, maar ook met een verslaagje over onze reis voor Alyado (WWW.Alyado.info), zoals je gevraagd had. Ik ben nog steeds hartstikke verkouden en ben nu een antibioticakuur aan't volgen op aanraden van Guido. Ik was vorige woensdag op de praktijk en moest m'n verhaal wel 7 keer opnieuw vertellen; aan Kris, Erik, beide Jannen, Ilke, Sandra en Sanne. Volgende vrijdag gaat Mie een interview van ons afnemen op de volgende Café Santé (28-3)
Hier gaan we dan: Op Woensdag 13 februari, 3 dagen na de rommelmarkt die we organiseerden ten voordele van Amnesty International (opbrengst 3000 euro), vertrokken we, dat zijn Liesbeth en Pol, naar de Filipijnen, vooral om het werk van Elly bij Gabriela te zien. We kwamen de volgende ochtend aan het huisje van Elly en Chris, op de voordeur hing een welkomskaartje van Elly en de plaats waar de sleutel verborgen lag; Elly zelf was aan het werk en Chris was met de kinderen en z'n ouders en de kinderen enkele dagen aan zee. Na de bagage binnengesleurd te hebben, trokken we de stad Manila in om op verkenning te gaan. Wat een drukte, verkeer, stank en toeteren van de auto's die de voetgangers gewoon uit de weg toeteren.Tijdens de vooravond troffen we Elly thuis aan en was het een heerlijk weerzien.Doordat Elly alleen thuis was konden we enkele dagen bij haar overnachten. De volgende dag was er de kennismaking met enkele mensen van Gabriela, ook weer een hartelijke ontvangst en gelijk afspraken maken om mee te gaan betogen tegen president Gloria Arroyo, de volgende dag. We waren zeker met 20.000 betogers, vooral vrouwen van Gabriela, die het beleid van Arroyo op der korrel namen. Een van de belangrijkste eisen was het stoppen met saneren van huisjes van de arme bevolking. De volgende dag bezochten we een gezondheidscentrum in Manila, waar een 5tal dokters, waaronder Elly, gratis consultaties verstrekten aan de bewoners van die wijk. Elly had voor ons, haar vader en Diane, zin vriendin, haar schoonouders, de kinderen en haarzelf een uitstapje van een kleine week georganiseerd naar Bolinau, een bergachtige streek in het noorden van Luzon. We bezochten een dierenpark met botanische tuin in Botalan, en trokken de volgende dag verder naar Bolinau.
We logeerden in een luxe resort aan zee, maar gingen bij de buren in een zeer eenvoudig resort eten omdat dit veel aangenamer en lekkerder was. Vooral voor Hanna en Boas was het zwembad van ons logement wel een verademing en wij genoten er natuurlijk ook van.
We reden verder met ons huurbusje naar Baguio, 5 uren rijden. Daar logeerden we in een appartementje en kwamen ook Chris en z'n broer Danny zich bij ons vervoegen.
In Baguio bezochten we eveneens een afdeling van Gabriela. Nadien naar een openluchtmuseum met die avond een traktatie van Elly's vader en Diane; een etentje in zijn hotel.
Op vrijdag 22 februari, Elly en haar schoonbroer Danny vertrekken dan naar Manila, bezoeken we met de kinderen een circus-vlindertuin (de vlinders werden door een medewerker met een net gevangen en ergens op je lichaam gezet) en botanische tuin en mochten Boas en Hanna paardrijden.
Dan terug naar Manila, een rit van 7,5 uren, soms moeilijk voor de kinderen, die werden dan zoet gehouden met mopjes, verhaaltjes, liedjes en versjes.
In Manila opnieuw betogen met dezelfde eisen als vorige keer, weer 20.000 activisten met veel Gabriela-vlaggen. Deze keer liep de betoging door tot 19,30 uur 's avonds met fakkels en gezang.
Gabrioela loodste ons de volgende dag naar het de wijk Tukla, helemaal aan de andere kant van Manila. We gingen er op inleefperiode van drie dagen bij de mensen van dit eenvoudige dorp, Nora was onze gastvrouw. Zij sloofde zich samen met haar twee zussen uit om ons het naar de zin te maken.Samen met hen kochten we op het marktje ingrediënten voor de maaltijd die zij voor ons met veel liefde heeft bereidt.
Ondertussen werden we verwacht bij nog verschillende mensen van de plaatselijke Gabriela-gemeenschap waar we met elkaar van gedachten konden wisselen. Er werden samenkomsten georganiseerd met een 20tal vrouwen waar ook wij op uitgenodigd werden. We spraken met vakbondsvrouwen in een BH-atelier die net een nederlaag geïncasseerd hadden over het toelaten van een vakbond in hun atelier.
Na twee dagen reden we met de bus weer naar een andere wijk Iskabulusa waar we één nacht gelogeerd hebben bij toevallig ook weer een Nora (we noemden haar Nora 1, de vorige Nora 2). We bleven bij haar ook 2 dagen te gast en werden op het einde van de tweede dag door haar broer, die taxichauffeur is, terug naar Manila Quessoncity gebracht. Een hele opdracht door de helse drukte en files van Manila. Hij zei: paquesa, wij: salama!
Bij Elly en Chris kregen we nog een warme maaltijd en de Hana en Boas waren blij ons weer terug te zien (ja met die kinderen heb ik wel een bijzondere band opgebouwd denk ik, door mijn fantasie, mopjes, verhaaltjes, gedichtjes en liedjes).
De dag daarop was er weer een betoging tegen Arroyo. Elly en Chris gingen er naartoe en wij stelden voor te babysitten op de kinderen. Leuk om doen, maar vrij zwaar met de hele tijd 2 kinderen op je schouders. Boas wou de hele tijd maar sabelen en z'n dieren laten vechten en Hanna kwam steeds pauzeren als schoonheidskoningin.
Ondertussen 1 maart. We namen de vlieger naar het eiland Cebu en logeerden in de gelijknamige hoofdstad Cebu bij de YMCA.
Vlak naast de YMCA bulding was een wereldwinkel waar Gigi de scepter zwaaide. Deze lieftallige dame nam ons voor enkele dagen op sleeptouw. In de Fairtradeshop liet ze ons een hele DVD zien met de producten die ze daar verkopen en welke organisaties ze daarmee steunen. We kochten als echte WW- goeroes allerlei producten in de shop.
Op haar verzoek gingen we diezelfde avond mee met haar naar een bijeenkomst van een mensenrechtenbeweging, waar we trouwens een lekkere maaltijd voorgeschoteld kregen. De avond werd verder opgebouwd met getuigenissen van mensen die door het leger van Gloria (Arroyo) een familielid verloren hadden. Boerenlijders die door het leger vermoord werden onder beshuldiging van terrorisme of communisme (Communisme is op de Filipijnen verboden, alleen staatsterrorisme is toegelaten, al heeft het daar wel een andere naam). Het waren hartverscheurende getuigenissen en ik durf ronduit bekennen dat de tranen over m'n wangen liepen.
We kregen de dag daarop van Gigi nog een DVD te zien over de Mangoboeren en bezochten even later met een medewerkster van Gigi een atelier waar vrouwen recyclagetassen maken van lege verpakkingen van fruitsap.
5 Maart; we vliegen naar Negros, het derde eiland van de filipijnen. Aan de luchthaven werden we opgewacht door Bundo, verantwoordelijke van de suikerboeren op Negros. Hij zou ons de volgende dagen rondrijden naar verschillende projecten op Negros en ook enkele dagen ontspanning inbouwen.Hij was een goede bekende van Gigi (Cebu).
We reden als eerste recht naar...jawel Gabriela waar nog maar eens een keer zeer hartelijk ontvangen werden. Toen we zegden dat we minstens tot 8 maart, vrouwendag dus, op Negros wilden blijven, sprongen ze een gat in de lucht, we zouden op vrouwendag met hen gaan betogen in de hoofdstad.
Bundo bracht ons naar een gezellig goedkoop recort aan de kust waar we enkele dagen konden bijkomen.We wandelden langs het strand enkele kleine vissersdorpen binnen, maakten kennis met de dorpsbewoners en bewonderden hun eenvoudige maar vindingrijke manier van leven. Zo hadden de meeste bewoners hun miniscule tuintje vol staan met orchideeën op afgeknotte boomstammen. We zochten op het strand speciale schelpen voor onze kleindochter Ante en waren s'morgens vroeg op om de binnenkomende vissers in hun specifieke sloepen te zien binnenroeien met hun schaarse vangst.
Zaterdag 8 maart: Internationale vrouwendag; nog nooit zo intens meegevierd als op Negros! We werden door Bundo opgehaald en naar Gabriela gebracht. We kochten er een T-shirt dat we tijdens de betoging hebben gedragen. Ook eerst weer een lekkere maaltijd en daarna met de Jeepney (speciaal busautootje met een bank aan weerzijden) naar de startplaats van de betoging gebracht. Tijdens de vorming van de stoet filmde ik enkele zeer interessante intervieuws met een vakbondsleidster van een fabriek en met de verantwoordelijke van Gabriela Negros over de Mascobadosuiker van Alter Trade (waarvan de suiker in de Belgische wereldwinkels verkocht wordt) en het eerlijke alternatief van suikerfarmers naast Alter Trade.
De betoging liep onder soms kletsende regen, maar niemand werd daardoor minder enthusiast. Weer was de hoofdaanklacht: Gloria (Arroyo) buiten! Aan het einde van de betoging kwamen weer allerlei toespraken, dansen (die het lijden van hun volk uitbeelden) en verschillende bedankingen naar ons toe wegens onze solidariteit die we betuigden met het Filipijnse volk. Allee, uwe neus zou voor minder gaan krullen.
Voor ons was de dag nog niet voorbij: Rona, een zeer jong lid van Gabriela bracht ons in de gietende regen naar de suikerfarmers. De laatste km's moesten we met de brommer met sidecar afleggen en toen die zich vastreet in het slijk moesten we te voet verder. Ook hier weer hebben we zeer arme farmers ontmoet waarvan de vrouw lid is van de vrouwenbeweging Gabriela. Op de terugweg trok een farmer een vers bananenblad af een boom en gaf het me om me te beschutten tegen de regen. s'Avonds werden we nog door Bundo en zijn gezin verwacht, hij had voor ons een maaltijd gereserveerd in een beter restaurant.
De dag daarop zorgde Bundo weer voor een ontspannigsmoment. Hij bracht ons naar een resort in de bergen (waar hij en z'n vrouw ook gelogeerd hadden vlak na hun huwelijk). We konden er genieten van zwavelbronnen, Vleermuizen (eigenlijk vliegende honden), zwembaden, weer een vlindertuin (maar zonder circus), prachtige tropische planten van volledig tot rustkomende pik nikplaatsen.
We werden weer opgehaald door Bundo die ons naar het Mascobadosuiker Fair Tradebedrijf bracht in de buurt van Gabriela (u weet wel, waarvan de suiker in onze wereldwinkels wordt verkocht). We hadden niet veel tijd over, want de vlieger naar Manila was besteld om 16 uur. We kregen een korte vriendelijke rondleiding door de mensen van Alter Trade. Ze vroegen of we de suikermolen nog wilden zien, maar die was ver weg en daar hadden we de tijd niet meer voor.
Rond 19,30 landden we terug in Manila en kwamen natuurlijk weer terecht bij Elly en Chris, Boas en Hanna. Zij zaten met een pot kippensoep op ons te wachten.
Onze laatste dag op de Filipijnen bestond uit ravotten met de kinderen, met hen gaan zwemmen. Ik uitwandelen met Elly op zoek naar wijn en versnapering om ons afscheid te vieren van hen, maar ook de mensen van Gabriela Manila
Op woensdag 11 maart brengt de KLM ons weer terug op het koude thuisfront. Bedankt Elly en Chris aan het meebouwen aan ons zinvol velof! Bedankt Boas en Hanna dat jullie zo'n aangename drukke (pffft!) kinderen zijn! Bedankt Geneeskunde voor de Derde Wereld en Intal dat jullie Elly en Chris steunen in hun zinvol werk in de Filipijnen.
Groetjes Pol
maandag 13-feb Vertek met Sabenabus Vliegtuig stop Tripoli: felle regenbuienkele koekjes v. Lily
dinsdag 14-feb Met pick up door Ouaga hotel Pav. Vert 14 u: per bus naar Bobo Diulasso, via Boromo:snelle hap
woensdag 15-feb met brommer naar centr. bij R&K (broodmaalt.)Pol naar tandarts, anderen centrum bij R&K: Ratjetoe
donderdag 16-feb L&P naar Marie, L&L naar reisbureau voor Malireis bij R&K: groente uit eigen tuin Opening & rec. Brandwondencentr. Afrikaans: vis op de BBQ
vrijdag 17-feb Bez. kliniek Bobo & markt bij R&K:Pesto àla roel Lily & Liesb. Winkelen, Ludo en Pol naar Frans CC Rijst met kip van Marie
zaterdag 18-feb Ludo ziek, Mailen thuisfront Snelle hap H. Vissen Dafrha bij R&K: Pol Kookte
zondag 19-feb naar Mali Koutiala (Capitain) Mali -> Djenné Rest. Baba bij kaarslicht
maandag 20-feb Kuieren over markt Djenee Snelle hap onderweg Mopti: rit door de stad Staek poivre in rest.Bozo
dinsdag 21-feb Boottocht over de Banirivier Ongehuwde moeders zwemmen in Cambari Cheval blanc Kip met rijst in alb.kansayo
woensdag 22-feb Mali: Tocht door Dogavallei Yala-Talu: Spagetti Tocht met ossespan door vallei Couscous met schapenbotjes
donderdag 23-feb Tocht naar H. Dorp (rotsen) Capitain in jongerenrest. Bezoek coöperatie o.a. Zeep v.Oxfam Alb. Colibri; zelf gemaakt
vrijdag 24-feb Via slechte weg naar Bobo DeDougou:kip met friet Lekke band in Boundoukui Salade met tonijn (Florence)
zaterdag 25-feb Wassen&plassen bi jK&R bij K&R: broodmaaltijd zwemmen in resto. L'escale;
Bobo bij K&R; eigen bereidsel
zondag 26-feb Voorber. reis Banfora Mangos langs de weg duik in waterval v. Karfiguela (Banfora)zelfgev. Kip & friet campem.
maandag 27-feb Bootje naar nijlpaarden Roel & Pol maken middagmaal Bezoek bijschooltje Terya- So (L&L&P, Ludo ziek) bij R&K: Roel kookte
dinsdag 28-feb Centrumbezoek Bobo bij K&R: broodmaaltijd zwemmen in resto. L'escale; Bobo (L&P) Marie bracht eten
woensdag 01-mrt nr justitiepaleis (L&L), P&L Nat.naar muzeum bij K&R: broodmaaltijd Koffers pakken & afscheidsaperitief op terras Rest. canne D'or chiek eten
donderdag 02-mrt Met bus naar Ouaga Boromo: snelle hap Ouaga (181 km) Liesbeth ziek Cortelet, friet, boontjes hotel
vrijdag 03-mrt Op zoek bustickets Benin Pav.Vert: ommelet-tomaat zwemmen in Hotel Independance Rest." Au Verdoyant" (trac. Dr Timbo)
zaterdag 04-mrt Met gam.busje naar Benin Nadiagou: snelle hap Fada, Tanguita, Gourma, Pama, In rest. Albergo Tanekas
zondag 05-mrt Verhuis v. Tanekas n. Kantarorifa in hotel Kantarorifa om 17 uur naar Boukoumbé Chez Pascalinne
maandag 06-mrt Noël, Constant; bez. Somba Chez Pascalinne Markt van Koiriba Zelf samengest.op kamer
dinsdag 07-mrt Cotonou m. Confortbus (Ludo ziek) Dassa: snelle hap. Lily viel Reis verder naar Cotonou Filles de padre Pio
woensdag 08-mrt Paaldorp Ganissé Rest. Bahia Cabana; uitgebr.menu Naar zoon van koning- marktbezoek op kamer van L&L (Lily bereidt)
donderdag 09-mrt Quidah: Historisch muzeum Bij de nonnen Slangen te Quidah- Bijeenkomst Iniref op kamer van L&L (Lily bereidt)
vrijdag 10-mrt Rit naar Abomay Azove: Pretty & Kaern Abomay: bezoek koning (omkleden) Azove:
zaterdag 11-mrt Wandeling naar varkenskwekerij Lokassa: Flamboyan Verder naar Cotonou op, kamer van L&L (Lily bereidt)
zondag 12-mrt Stranddag Rest. La Piroque Zee in zee uit en zonnen snelle hap op de kamer
maandag 13-mrt Niamey- Tripoli- Zaventem Vliegtuig Landing Zaventem Thuis
7,30 u.: Ontbijt in onze kamer, Dan alles weer verhuizen naar de kamer van Lily en Ludo, zodat ook zij konden eten.
10,30 u.: Gervais bracht ons met de wagen naar het strand. Eindelijk zou Ludo zijn hartje eens kunnen ophalen en de zee doorklieven. Liesbeth vond het water nogal eng wegens de sterke stroming en hield het bij zonnebaden. We hadden lekkere strandstoelen en tafels gekregen waar we luilekker een frisdrankje konden nuttigen. Ludo en ik namen het ervan en zaten meer in de zee dan op het strand. Lily en ik maakten even later een korte strandwandeling en zagen even verder een groepje mensen ritueel dansen met telkens een muntstuk tegen het voorhoofd? Lily, je kent haar, was gelijk kind aan den huize en begon volop mee te dansen. Zij hield er zelfs een muntstukje aan over.
Na het zwemmen wilden we douchen, ook hier aan dit chique restaurant een douche met een plastic waterketeltje dat je over je hoofd moest gieten.
14,30 u.: We zaten al een tijdje te loeren naar het carrousel restaurant: Auberge La Piroque, vlak voor onze neus en de lekkere dingen die er opgediend werden. We keken elkaar eens veelbetekenend aan en knikten; we zullen het maar doen op deze laatste dag. We schoven aan een tafeltje en bestelden allen een vismaaltijd a la carte en witte wijn. Dat was nog eens genieten! Ik zeg altijd: beter genieten dan niet eten (zie de Kampioenen, die we wel eens nadeden)
Later kwam ook Gervais terug naar het strand nam enkele forse duiken in de zee en pikte ons op om te vertrekken.
18,00 u.: Netjes afgezet voor ons hotel door Gervais. Het was nu inpakken geblazen. We moesten dus al winterkleding aandoen omdat we de rest in de koffers moesten doen. Het was dus nog wel puffen die laatste uurtjes in Benin. We aten al onze brood -en belegresten nog op en dan was het wachten tot...
21,00 u.: Gervais en zn broer, een ijzerbewerker, kwamen ons met 2 wagens ophalen om naar de vlieghaven te rijden. Onderweg, vlak bij de Maggitoren, stopten zij en parkeerden hun wagen bij een grot café-dancing. Op het terras tracteerden zij een biertje, onze laatst Beninoise, mijn laatste cola. Dit was dan onze afscheidsrink!
Zij brachten ons even later naar de luchthaven en hier was het dan menens; de afscheidsomhelzing.
Om 23,00 uur zaten we op het vliegtuig en om 23,40 uur gingen we de lucht in.
1,00 u.: Tussenstop in Niamey tot 2,15 uur.
5,17 u.: Tussenstop in Tripoli, geen Benioise meer te krijgen (alleen alcoholvrij bier). Terug opstijgen om 8,26 uur
10,54 u.: Landing te Zaventem met een temperatuur van 5 ° C, maar gelukkig mooi weer.
12,00 u.: We reden met de Brussels Airline bus naar Wilrijk, waar ons Martine met Ante ons ophaalde en waar Lily en Ludo na enig gezoek en etterlijke telefoontjes hun auto terug vonden.
Dit was het einde van een bewogen reis! Bedankt Lily en Ludo, bedankt Klara en Roel, bedankt Liesbeth!
Kouwgombedeling voor de kinderen van Houédugu /Dansfeest voor de deur met de vrouwen uit het dorp/ bezoek varkenskwekerij voor het weeshuis:
8,30 u.: Ontbijt aan de grote tafel, ik had van tevoren al koffie en theewater opgezet en we hadden nog brood van gisteren in onze bagage. Tijdens het ontbijt vroeg Lily aan Gervais of hij misschien een klein potje Yoghurt wilde hebben? Waarop hij antwoordde: non, je naime pas une petit gervais.
9,00.: We trokken terug naar het dorp om afscheid te nemen van de familie Gervais. Nu werden we door de vader binnenshuis ontvangen. Het was de bedoeling dat we nu ook al zijn vrouwen bezochten. zij woonden elk in een aparte hut, kookten ieder voor zichzelf en deden hun eigen wasje en plasje. We deden dus onze ronde, bij het eerste gezinnetje waren de vrouwen hun teennagels op een heel kundige artistieke wijze aant schilderen, zelfs die van hun kleinkinderen. Bij de volgende konden we Gervais zijn petekind aanschouwen. De derde vrouw was net met haar dochter brood aan t bakken. Nog eentje zat heel bescheiden binnen op een stoeltje en kwam niet eens naar buiten toen we passeerden. Toen onze ronde af was maakten we nog enkele familiefotos waarop ook papa fier kwam bijstaan. We namen afscheid van hem, ik drukte hem nog met de gauwte een biljet van 10.000 F.Cfas in de hand, we verlieten al wuivend het erf.
10,00 u.: Ondertussen had zich weer een hele horde kinderen aan onze voordeur verzameld. Lily bedacht dat zij een hele zak kauwgom bij zich had, zij begon die uit te delen, maar dit liep al gauw uit de hand. We moesten eerst orde op zaken stellen. Allemaal in twee rijen naast elkaar staan, je hand opsteken en na het geschenk verdwijnen. Dit lukte min of meer, alhoewel de helft wel twee keer is komen aanschuiven. Ja, wat wil je, we konden die zwarte snoeten niet uit elkaar houden he!
De vrouwen die van op de weg zagen dat er bij ons een drukte van jewelste heerste, kwamen ook een kijkje nemen. Zij begonnen spontaan voor ons te dansen en te zingen. Na het lied moesten wij dansen. Ik probeerde met Lily een walsje, ha ja, iets van bij ons he en daar werd gretig om gelachen. Gervais had enkele flessen brandewijn laten aanrukken, die er bij de oudere vrouwtjes goed inging. In een slok waren de borrelglaasje leeg.later bracht nog iemand een plastic box van dat spul en toen kwamen pas de togen los: er werd gezongen en gedanst tegen de sterren op en Lily deed spontaan met hen mee, terwijl ik de kinderen gekke bekken leerde trekken.
11,00 u.: Bezoek aan het microproject varkenskwekerij. We wandelden door de plaatselijke Maniokvelden (overal
stokjes in de grond die na een tijdje gaan schieten) naar een naburig dorp Houedogli, waar de vereniging Hadegnon-Benin een varkenskwekerij aant bouwen is ten bate van het weeshuis van St. Salamon De Klouekanme. De varkens zullen er gekweekt worden om als voedsel te dienen voor deze kinderen om hun gebrek aan proteïnen op te vangen. De ruwbouw van de stallen en een grote waterreservoirs die het water van staldaken opvangt zijn momenteel al klaar, of toch bijna. We beloofden plechtig aan Mr. Kouhey Ehounké Degbey, de plaatselijk verantwoordelijke voor dit project, dat we in België veel publiciteit zouden maken voor dit initiatief.(Mocht iemand dit lezen en ik maakte iets los in haar of hem, dan kan er altijd een gift gestort worden op rekeningnummer: 001-0451780-30 van het Steunfonds Derde Wereld vzw. Haachtsestw. 53,1210 Brussel met vermelding: Hadegnon- Benin. Giften vanaf 30 Euro zijn fiscaal aftrekbaar.
12,30 u.: Gervais vond dat we al genoeg gewandeld hadden en huurde 3 brommers met chauffeur om ons terug te brengen naar ons logement. Zo met zn tweeën achterop was geen lachertje over die paden vol putten en met een snelheid van heb ik jou daar!
12,45 u.: We namen afscheid van de mensen en kinderen omheen het gebouw. We hadden alles gepakt en vertokken opnieuw richting Cotonou.
14,35 u.: We stopten in Lokassa waar we in restaurant Flam Boyant het middagmaal gingen nuttigen. Een uurtje later reden we weer verder.
17,30 u.: Netjes afgezet door Gervais voor de deur van Hotel Godiam, waar onze achtergelaten bagage nog netjes aan het onthaal stond. Na een fris bad dronken we nog iets fris op het terras bij de nonnen
19,00 u.: Avondmaal op de kamer bij Lily en Ludo. Na de maaltijd gingen we in de eetzaal van de nonnen de filmen die Ludo gemaakt had tijdens onze reis, bekijken via de televisie die er stond. We moesten alleen nog aan een verdeelstekker zien te komen en die was alleen maar te vinden aan het keet aan de ingang van het hotel. De waker wilde hem eigenlijk niet afstaan omdat hij ook een radiootje had voor hij die stekker voor gebruikte. Ludo had echter aan alles gedacht. We hadden van Gervais een fles vuurwater meegekregen uit zijn dorp. Ludo schonk de nachtwaker een glas uit en we kregen de stekker direct. Tijdens het afspelen van de film kwamen ook enkele jonge nonnetjes meekijken. Toen er op de video gedanst werd begonnen zij natuurgetrouw spontaan met hun heupen mee te wiegen. We namen elk ook, tijdens het kijken, enkele borrels van het meegebrachte vuurwater, waar Lily achteraf hoofdpijn aan overhield.
Bezoek aan de koning van Abomey / Bezoek aan Houédogu, dorp van Gervais:
7,00 u.: Ik wandelde naar de Maggitoren op de hoek van onze straat om er Frans brood te kopen. Het viel me op dat veel, vooral oudere mensen, voor hun deur het stof aant wegvegen waren met kleine uit palmboom vervaardigde handvleugeltjes. Eigenlijk was het meer het stof netjes leggen in mooie strepen dan het weg te vegen.
7,45 u.: We maakten zelf ons ontbijt klaar op de kamer van Lily en Ludo. Ons zelf meegebracht waterkokertje had al dikwijls dienst gedaan alsook de nescafé en de zakjes capuchino, thee en soep van Lily.
Ik had gisterenavond mn Afrikaans hemd bij de nonnen in de was gegeven en wilde het vanochtend weer ophalen. Het was nergens meer te vinden. Toen trok Liesbeth erop uit. Zij ging zelf in de gewassen spullen snollen (tussen alle nonnenpijen?) en zij kwam er toch mee terug zeker! De betaling bleek ook hier weer een probleem; er was weer eens geen wisselgeld. Op 1000 F.Cfas (1,5 Euro) kan men hier niet teruggeven. Niet alleen hier, maar in gans Benin (ook in Mali en Burkina Faso).
9,45 u.: Gervais stond weer klaar om ons weg te brengen naar Abomey. We reden via de Boulevard de lEurope. Ook hier weer benzine tanken uit een fles. Elke verkoper heeft langs de weg een standje met enkele rekken met daarop ongeveer 4 à 5 flessen benzine, groot en klein, je kan gewoon je fles kiezen.
11,30 u.: We reden door prachtige wouden met zeer hoge merkwaardige bomen. Ik vroeg aan Gervais welke boomsoort dit was? Het was teak, een snelgroeiende tropische hardhout soort, speciaal aangeplant voor de handel.
12,00 u.: We komen aan in de stad Bohicon en even later in Abomey. Nu ging het gebeuren: Gervais parkeerde de wagen op 200 meter van het paleis, We stapten uit om ons te verkleden naast de wagen (er waren geen cabines), want je kon niet in korte broek en T-shirt bij de koning aankomen. Dit tafereeltje werkte nogal op de lachspieren van de voorbijgangers. Terug de auto in om de laatste 200 meter af te leggen. Daar stond een grote pijl met daarop: Palais du Roi. We waren er! We werden door de koning en al z,n vrouwen zeer hartelijk ontvangen. De koning zat in een clubzetel en de zijnen op de grond. Wij hadden stoeltjes om op te zitten. We kregen een glas water uit een champagneglas en daarna echte champagne. Ondertussen wisselden Ludo en de koning verhalen van vroeger uit en liet Lily een collage van fotos zien van hun familie. Toen begonnen de vrouwen liederen te zingen en dansten de onderdanen voor de koning. Elke dans werd beëindigd met een kus op de grond voor de koning. Wat ik al begon te denken werd bewaarheid! Ook wij moesten voor de koning dansen. Ieder van ons kreeg wel een voordanser die we moesten nabootsen, dus een walsje was er niet bij. Eerst kwam Lily aan de beurt, dan Liesbeth, dan Ludo met het verschot in zn rug en tenslotte ikzelf. Blijkbaar brachten we het er goed af, want de koning knikte tevreden. We kregen van een van skoningszonen een rondleiding omheen het gebouw waarop de muren allerlei symbolen geschilderd waren. Dat was wel mooi, maar niet niks in deze zengende hitte. Tot slot stond de koning op, kwam onder een parasolletje met zn gevolg naar buiten en liet zich daar nog eens uitgebreid fotograferen. Dat was het einde van onze twee uren durende audiëntie.
14,05 u.: We reden tot in het dorp Azove om in een restaurantje ons middagmaal te gebruiken. Er was vis of kip op het menu met rijst of frieten en een grote fles Beninoise (bier).
16,35 u.: We kwamen in de buurt waar Gervais al bekend was, want hij stopte bij een garage om een kleine herstelling aan de wagen te laten uitvoeren. Al de techniekers maakten een gezellig praatje met hem en drukten hem stevig de hand.
17,30 u.: Aankomst in Houédugu, het dorp waar de familie van Gervais woont. Hij brengt ons naar een vrij nieuw huis (nog niet helemaal af) dat eigendom is van de partij en ten dienste staat van bezoekers uit binnen - en buitenland. We installeerden, hadden voor en achter veel bekijks van kinderen die aan alle kanten kwamen gluren. 18,30 u.: Gervais kwam ons halen om kennis te maken met zijn familie en vooral zijn vader in het dorp 500 meter verderop.We wanderden het erf op, een hele sliert kinderen achter ons aan, waarmee we onderweg kat en muisspelletjes deden, de vader van Gervais kwam naar buiten, drukte ons de hand, gebaarde dat we op de op voorhand klaargezette stoelen mochten plaatsnemen en ging zelf tegenover ons, voor zijn huisgevel in een zetel zitten. Na een korte babbel werden we rondgeleid op het erf en voorgesteld aan een aantal broers van Gervais. De indrukwekkende waterput en de handigheid hoe de vrouwen ermee omgingen was een ware bezienswaardigheid. De put kon aan beide kanten bediend worden via een zwengel, zodat het minder zwaar werd om een emmer water naar boven te halen. Het begon al te schemeren en we wandelden terug naar ons gastenverblijf, nog steeds met de kinderen van gans het dorp achter ons aan. Onderweg in het dorp bezochten we toch nog even het voormalig dorpshoofd. zijn hele interieur hing vol met portretten van allerlei lieden waarover we in het kort uitleg kregen. Na een kwartiertje namen we van hem afscheid. Gervais maakte een warme maaltijd voor ons klaar, geholpen door verschillende jongeren. Toen we aan tafel konden was het al pikdonker en moesten de koplampen weer bovengehaald worden om ons bord te vinden. Er lag in het gebouw wel elektriciteit en waterleiding, maar die nutsvoorzieningen waren gans het dorp nog niet aanwezig. Er waren wel gesprekken aan de gang met de overheid om daar verandering in te brengen.
21,30 u.: We konden in het donker niets meer beginnen, tenzij nog een korte wandeling langs het pad voor de deur met eigen verlichting. Dan maar eens vroeg naar bed, onder de muskietennetten.
6,45 u.: Liesbeth en ik opgestaan, allebei een douche genomen in de gedeelde badkamer (ook de buren moesten gebruik maken van dezelfde badkamer, dus wie het vroegst opwas maalde eerst). Na het douchen haalde ik brood voor het ontbijt; we ontbeten eerst zelf en brachten de rest, zoals gisteren, naar onze onderburen Lily en Ludo
9,10 u.: Gervais kwam ons ophalen. Hij voerde ons naar Quidah. Onderweg moest hij benzine tanken. Hij stopte langs de weg waar venters benzine verkochten uit glazen kruiken van +- 20 lts. die met speciale brommertjes gesmokkeld werd uit buurland Nigeria. Een gevaarlijk transport waar in het verleden al ongevallen mee gebeurt zijn. Eigenlijk verboden, maar oogluikend toegelaten. We kwamen in Quidah aan waar we het historisch museum bezochten. Een vrouwelijke gids voerde ons tegen een prijsje rond doorheen de gebouwen. Na afloop; ik moest nog een heleboel wisselgeld op het toegangbedrag terugkrijgen, bleek geen kleingeld voorradig om mij weer te geven. OK, dan komen we straks terug om onze centen op te halen.
11,20 u.: Gervais reed ons met de auto langs de slavenroute en de talrijke monumenten die daar neergepoot waren. Onderweg hadden we nog wat moeite met een gids die zichzelf aanbood en niet tevreden was met het bedrag dat we hem voor zijn aangeboden diensten gaven.
12,00 u.: Aankomst aan: La porte de non retour, de plaats waar de Afrikaanse slaven destijds ingescheept werden naar Amerika. We vonden er een zeer indrukwekkend monument, en natuurlijk ook weer een gids die een centje wou bijverdienen. Ook hier weer kreeg Ludo de kriebels en wilde graag de zee in duiken en ook nu weer werd hem dit ten stelligste afgeraden door Gervais wegens onveilig voor zakkenrollers, hem daarin bijgetreden door Lily. Even een lang gezicht en hij was het alweer vergeten.
12,45 u.: Terug naar het museum om onze wisselcenten op te halen. Daar was op dat moment maar één persoon aanwezig, en die gebaarde van krommen haas. Op ons aandringen wist hij toch iemand op te bellen om te melden dat wij moeilijk deden en een uurtje later was de kassier daar met onze centen.
13,15 u.: Bezoek aan de Heilige Pythons te Quidah. Tegen betaling kon je de slangen als sierraad rond je nek hangen, bibbergeld hoefde je niet te betalen. Mijn python begon in mijn hemdzakje te snollen, rook waarschijnlijk dat daar centen zaten, ik liet hem echter niet begaan en gaf het beest vlug terug aan de oppasser. Al bij al hebben we tussen de rillingen door wel wat afgelachen daar! De slangen zouden volgend de legenden des nachts uit wandelen gaan en tegen de ochtend terug in hun nest zijn.
14,30.: Terug naar ons hotel waar we het middagmaal namen bij de nonnen. Zoals gewoonlijk kon men na de maaltijd niet weergeven op onze betaling. We moesten de volgende dag ons wisselgeld maar ophalen.
16,50 u.: Gervais kwam ons weer ophalen: We gingen een congres bijwonen van de Communistische partij van Benin (PCB). De meeting was in het cultureel centrum van de stad en de zaal zat afgeladen vol. Er waren nogal belangrijke personen aanwezig, velen in traditionele klederdracht. Er werd gezongen, voorgedragen en er waren 8tal sprekers. De voorzitter was blijkbaar erg populair want hij kreeg regelmatig een overdonderend applaus. Na de meeting was er een korte receptie op het plein naast de zaal. De advocaat waar Lily al eerder kennis had mee gemaakt, kwam op ons toe gestapt en stelde ons nog voor aan enkele andere mensen.
We gingen nu nog even winkelen in de buurt. Lily zocht een jurkje voor de uistap van morgen: het bezoek aan de koning! Zij vond er eentje in traditionele (blauwe) stof, hij zat haar als gegoten. Mij wilden ze een lang wit kleed opsolferen, maar het beviel me niet wegens het perkamentachtig gevoel. Toen trok de uitbater zelf het kleed aan en voerde er, samen met zijn medewerkers, gelijk een toneeltje mee op. Hilariteit alom! De hele straat kon mee genieten.
20,30 u.: Bij de Libanees verder in onze straat kochten we levensmiddelen en maakten het avondmaal klaar op de kamer van Lily en Ludo. De koningszoon die we gisteren ontmoet hadden kwam in ons hotel nog enkele dingen met Ludo afspreken, omdat ons bezoek morgen vlekkeloos zou verlopen.
We mochten onze bagage gratis een nacht in het onthaal van hotel Godian laten staan, tijdens onze reis naar de koning morgen.
Afspraak met zoon van koning van Abomey. Bezoek aan paalwoningdorp Ganisse.
7,15 u.: Ik; zoals gewoonlijk vroeg op, zocht in de buurt naar een bakker om Franse broden te kopen. Dit lukte in de vroegte niet zo gauw, tot ik in een klein steegje een oud vrouwtje vond die enkele franse broden aanbood voor een prikje.
Liesbeth en ik begonnen vast te ontbijten op onze kamer omdat er nog geen leven te bekennen was op de kamer van Lily en Ludo. Toen we klaar waren verhuisden we alle attributen (messen; brood, boter, thee, oploskoffie, waterkoker, beleg, bekers enz) naar de kamer van Lily en Ludo onder ons, zodat ook zij van een gezond ontbijt konden genieten.
10,10 u.: We werden opgehaald door Gervais. Hij voerde ons door de stad, allelei Godsdienstige namen van diverse handelszaken gleden aan ons voorbij: OptiekAve Maria, Restaurant La Paix de Dieu, restaurant Le bon Samaritan, Bar Christo, Ettablissement Dieu est grande, Librerie Jerusalem enz.
10,50 u.: We vaarden met een bootje doorheen het paaldorp Ganisse. Heel indrukwekkend! We voeren voorbij allerlei handelaars te boot, mensen die voor hun werk per boot heen en weer moesten, vissers, kunstige jongeren die voor een centje op hun hoofd gingen staan op de boot, bedelaars enz. Op verschillende plaatsen gingen we aan land bij souvenierszaken ( we kochten er enkele T-shirts en batikdoeken) en een restaurant waar we een frisdrank gebruikten.
13,30 u.: Terug op het vasteland, Gervais had het aan de stok met de uitbater van de boottochten. Hij dacht dat ie als aanbrenger van 4 toeristen wel gratis kon meevaren op de trip, maar de uitbater dacht er duidelijk anders over. Uiteindelijk, na enige discussie werd het pleit beslecht in het voordeel van Gervais.
14,15 u.: Op aanraden van Gervais gingen we eten in een eenvoudig maar zeer verzorgt rastaurantje aan de rand van de stad (Cotonou): Restaurant Bahia Cabana. We kregen er een heerlijke schotel (ovaal) voorgeschoteld met allerlei soorten vis en vlees en groente.
15,00 u.: We gingen een kijkje nemen aan het strand. Gervais vond dat we maar niet moesten gaan zwemmen, het was er te gevaarlijk voor overvallers. Protest van Ludo, die zo graag in de zee wilde spartelen, maar door de gezonde redenatie van Lily bond hij in.
16,00 u.: We wilden graag de studiegenoot van Ludo bezoeken waar hij destijds acupultuur studies mee gevolgd heeft in China. Maar die bleek ondertussen koning geworden te zijn van het district Abomey. Dus niet zo simpel. We vonden het adres van één van zijn zonen in Cotonou en gingen met hem onderhandelen over hoe we zijn vader konden ontmoeten. Voor 30 Euro konden we met zn vijven de koning bezoeken, cash te betalen aan de zoon. Nou ja, je bezoekt niet alle dagen een koning, dus gingen we maar op het aanbod van de koningszoon in.
17,30.: Na een heerlijke douche bij de nonnen (Hotel Godiam) Wandelden we naar de markt van Cotonou. Voor we ter plekke waren moesten we heel wat walmen en uitlaatgassen van brommers en autos doorstaan. Op de markt was het een drukte van jewelste. We zagen er heer bijzondere tafereeltjes van allerlei aard. We kochten er ook enkele souvenirs voor onze dierbaren. We snoepten er ook heerlijke ananas, op kundige wijze ontdaan van de schil. Heerlijk! Heerlijk!
19,30 u.: Avondmaal op de kamer van Lily en Ludo met de aangekochte lekkernijen van de markt. Daarna nog een drink op het terras van de nonnen en de nachtrust kon niet meer kapot!
Busreis naar Cotonou/ Logeren bij de nonnen van pater Pio: Hotel Godian.
6,30 u.: We namen het ontbijt in hotel Kantaborfa, omelet met tomaat. Ludo had weer last van diaree en was voorzichtig met het ontbijt.
7,00 u.: We vertrokken met de Confort-bus (naam van de maatschappij) voor het hotel waar we logeerden.
7,15 u.: De bus moest plots stoppen op aanvraag van Lily; Ludo was heel misselijk en moest overgeven.
8,15 u.: Plaspauze in Djougou, een kwartier later reden we verder.
11,00 u.: We kwamen aan in Savalou. De chauffeur stopte om benzine te tanken
11,30 u.: Stop in Dassa, we stopten hier om wat te eten. Lily gleed hier uit omdat de bus vlak naast een geasfalteerde berm stond en had zich lelijk bezeerd aan haar knie met ook schade aan haar broek.
12,50 u.: We kwamen aan in Bohicon; er stonden nog enkele bussen van dezelfde maatschappij, dus moesten de chauffeurs even een babbel slaan.
14,30 u.: Aankomst in COTONOU, onze bestemming.
15,30 u.: We werden omringd door wel 20 taxichauffeurs die onze koffers wilden opladen. We probeerden hen duidelijk te maken dat we zouden opgehaald worden door bekenden. Met een kwinkslag zeiden de chauffers: dan zal het wel met een camion zijn zeker! wijzend naar al onze koffers.
16,00 u.: Gervais, de man van Leen Swinnen arriveerde aan de indrukwekkende plaza, waar we op hem stonden te wachten. Het was een zeer prettige kennismaking. Gervais voerde ons met de auto van de partij naar het hotel: hotel Godian van de filles de padre Pio. We installeerden ons; boven, beneden, weer boven, tot we uiteindelijk onze stek vonden. Gingen op het terras van de nonnen wat drinken om nader kennis te maken met de man die we wel van naam kenden, maar niet persoonlijk. Wat viel dat mee zeg! Een heel bescheiden, knappe, intelligente man. Leen weet wel van wanten zeg!
18,00 u.: Ik ging met Liesbeth op zoek naar levensmiddelen (en wijn natuurlijk). We vonden 500 meter verder in de straat een mini supermarkt (worden uitgebaat door Libanezen), waar we onze voorraad insloegen.
19,30 u.: We bestelden een vismaaltijd op het terras bij de nonnen. Tijdens het wachten begon plots een folkloristisch optreden in de aula van het nationaal ballet van Benin. Dus wij daar naartoe. Ik hield wel een oogje in het zeil om te zien wanneer men ons zou brengen. Gelukkig duurde dit, zoals gewoonlijk, nogal lang zodat we het grootste deel van dit prachtige optreden konden bijwonen.
20,15 u.: En dan aan de maaltijd, tijdens ons peuzelen kwam een Frans ex-militair met ons babbelen. Hij was ook zo weg van het leven in Benin. Hij reisde heel Afrika rond, had veel gevaren en wat weet ik nog meer. Rond 22 uur hielden we het voor bekeken en gingen naar bed. Lily en ludo op het gelijkvloers en wij op het eerste.
Bezoek aan het dorp Somba: lemen 'kasteeltjes'/ Pleidooi van Lily bij politie:
7,00 u.: Blij dat we konden opstaan bij de kolonel te Boukombé. Van slapen was niet veel terechtgekomen. Uit de douche kwam maar een klein lekje water, dus was het lang wachten voor we alle vier klaar waren met deze welgekomen verfrissing. We betaalden de kolonel het verschuldigde bedrag voor de kamer ( 6 Euro per koppel). We mochten in zijn living wachten tot Constant ons zou komen ophalen. Ondertussen maakten we kennis met enkele familieleden van de kolonel en vertelde hij aan de hand van allerlei fotos tegen de muur over zijn leven als kolonel bij het leger. Hij bleek ook de koning van Abomey persoonlijk te kennen, de koning die we later nog zullen bezoeken.
8,15 u.: Constant haalde ons op en bracht ons naar een eettentje in het dorp waar we typisch Afrikaans konden ontbijten voor een paar centen (nog geen 2 Euro voor 4 personen). Een gezellige oudere vrouw had tal van warme gerechten bereidt en stalde deze uit in grote schalen. Voor ons wat ongewoon om s morgens al zon uitgebreid dis met warme gerechten te nuttigen. We lieten het ons echter daarom niet minder goed smaken.
8,45 u.: Constant bracht ons, we reden in een 4x4 met chauffeur, hijzelf legde alle afstanden af op de motor, bracht ons voor naar de lagere school van het dorp: Ong. Kuweeri.Hijzelf reed ondertussen naar zijn verpleegwerk in het dispensarium. We werden ontvangen door de directeur op pensioen, Noël. Noël was tevens de oprichter van het dispensarium van Boukombé en leidde de plaatselijke verkiezingen. Hij legde ons het Beninse kiessysteem uit aan de hand van fotomateriaal.
9,45 u.: We werden met de 4x4 terug naar het dispensarium gebracht, waar Contant, volledig in het wit, aan het werk was. Ook met zijn medewerk(st)ers maakten we kennis, woonden een verzorging van een gewonde bij, kregen nadien nog een korte rondleiding doorheen het centrum en zijn eigen woning iets verderop. Er werd een foto gemaakt van alle medewerkers met ons erbij, door een voorbijganger getrokken, na de derde poging lukte dit,
( eerste zonder hoofden, tweede zonder voeten, derde goed). We moesten nog anderhalf uur wachten, dan was Constant klaar met zn werk en kon hij zich terug met ons bezighouden. Dus de buurt maar verkennen; de waterput tegenover het centrum, de weinige aanwezige planten in de buurt. Er stond iets verderop wel een reusachtige Boubab die ik eens wat naderbij wilde bekijken. De grote noten lagen her en der verspreid over de grond. Ik nam er enkele mee voor nader onderzoek. De noten zijn bedekt met een laagje fluweel dat de huid kan irriteren.
11,50 u.: Constant was klaar met zn werk en weidde zich geheel aan ons. Ludo had allerlei medische spullen en medicijnen vanuit België meegenomen en overhandigde aan Constant nu plechtig het koffertje met waardevol medisch materiaal. Constant, duidelijk in de wolken, bekeek alle spulletjes één voor één, kreeg daarbij uitleg van Ludo. Bovenop gaf Ludo hem nog een som geld dat hij vanuit de België (PvdA) had meegenomen.
12,15 u.: We liepen te voet naar het dorp Tata SOMBA, Constant wilde ons een lemen woning laten zien, opgetrokken met kantelen, van op afstand leek het wel een kasteeltje. Deze woningen zijn zeer specifiek voor deze streek en worden bewoond door het Sombavolk. We er echt wel op uit om het eens van naderbij te aanschouwen. We klopten aan maar niemand bleek thuis behalve het hondje dat ons blaffend verwelkomde. Constant was blijkbaar vriend aan huis, we konden zomaar binnen, niets was op slot. Via laddertjes konden we ook de hoger gelegen etage bezoeken. Het was een ware openbaring voor ons hoe die huisjes wonderlijk waren opgebouwd. Op het dak stonden als het ware verschillende iglos, waarschijnlijk voor de verschillende vrouwen van de eigenaar. Ook aan de nagedachtenis van de voorouders werd tijd en ruimte besteed.
13,00 u.: Middagmaal, weer in restaurant: Chez Pascalinne samen met Constant en de chauffeur die ons de ganse morgen had rondgereden.
14,00 u.: Te voet wandelden we terug naar het huis van de kolonel. Onderweg kwamen we voorbij een souvenirtentje. Alleen een kind was aanwezig en verwittigde via via de jonge verantwoordelijke van de tent die even later als een pijl uit een boog kwam aangerend, zijn hele lichaam fel bezweet. Hij begon ons, buiten adem, allerlei dingen aan te prijzen. Uiteindelijk kocht ik van hem een behaard hoofddeksel met hoorn, dat plaatselijk tijdens ceremoniefeesten wordt gebruikt. Hij wilde ons nog allerlei andere dingen aansmeren, maar dat lukte niet, we mochten er wel mee op de foto.
14,30 u.: De chauffeur die ons naar Boukombé had gebracht en door ons halvelings was besteld om ons terug naar Natitingue te brengen werd door Constant afgezegd wegens te duur en omdat hij zelf voor een chauffeur wilde zorgen die goedkoper was namelijk de chauffeur van de schooldirecteur Noël die we eerder bezochten. De eerste chauffeur was daar helemaal niet mee gediend en zou het daarbij niet laten zitten, zo bleek later.
15,00 u.: Aangekomen bij het huis van de kolonel namen we even platte rust in onze respectievelijke kamers alvorens alles op te ruimen en afscheid te nemen van de kolonel en zijn familie. We moesten zijn groeten overbrengen aan de koning, die hij persoonlijk kende.
16,15 u.: Met onze nieuwe chauffeur terug op weg naar Natitingue. Onderweg vroeg hij of we niet even halt wilden houden in een dorpje in de buurt waar op dat ogenblik een zeer typische markt aan de gang was. Direct akkoord natuurlijk. Hij week dus van het hoofdpad af (alle wegen waren dus in geel-bruin zand), recht naar het plaatsje Koiruba waar de bijzondere markt bruiste van leven. Ook voor de inwoners van het Koiruba was het een evenement om eens enkele bleekscheten op hun markt te zien verschijnen, we hadden dus alle bekijks. We leerden weer een heleboel nieuwe groenten en vruchten kennen en onze chauffeur speelde gids en legde alles fijntjes aan ons uit.
17,30 u.: Aan de ingang van Natitingue was een politiecontrole zoals er wel meer zijn aan grote steden. Deze keer echter hadden de politiemensen veel aandacht voor onze wagen. De chauffeur moest al zijn papieren tonen. We moesten mee naar het bureau. Voor en achter ons werden we begeleid door een politieman op de motor, recht naar het politiekantoor. De eerste persoon die we daar zagen was de taxichauffeur die Constant de dag voordien afgezegd had. We roken dus gelijk nattigheid. Onze eerste taxichauffeur die zich onheus behandeld voelde had klacht ingediend bij de politie van Natitingue. Wij en vooral onze chauffeur, moesten ons op het politiekantoor komen verantwoorden waarom we een andere taxichauffeur hadden genomen en de eerste hadden afgezegd. De politieambtenaar geraakte niet wijs uit onze beweringen en stuurde ons door naar de politierechter die op dat moment, toevallig of niet, aanwezig was. Bleek deze rechter ook nog een oom te zijn van onze huidige chauffeur. Dit echter deed niets af aan zijn pleidooi. Hij vond dat we onze eerste chauffeur onheus behandeld hadden en veroordeelde ons tot een boete. Toen maakte Lily bekend dat zij advocate is in België, kreeg promp een hand van de politierechter, maar hij hield zijn been stokstijf en stelde een minnelijke schikking voor die voor beide partijen aanvaardbaar was (alhoewel ikzelf had het er moeilijk mee). Na de uitspraak van de politierechter: de Belgen en de Beninezen zijn eerlijk, maar de Amerikanen zijn oneerlijk, konden we ons verzoenen met de uitspraak. We betaalden onze eerste chauffeur 12.000 F.cefa, aldus gelijk aan de uitspraak van de rechter.
19,00 u.: We namen het avondmaal in hotel Kantaborfa en bleven er ook logeren.
Verkiezingen in Benin/ Per taxi naar Boukombé/ Logeren bij de kolonel:
7,30 u.: Liesbeth en ik waren reeds uit de veren. We bleven wachten op Lily en Ludo die eerst om 9 uur opdaagden. We bestelden als ontbijt een omelet met brood, een kan heet water en een staafje Nescafékoffie of builtje Lipton-thee (heel erg ingeburgerd in die landen). We bleven nog wat rondhangen, een wasje doen en zo meer.
12,45 u.: We wandelden naar het centrum van Nattingou. We wilden er een voertuig zoeken die ons naar Boukombé kon brengen tegen een billijke prijs. Onderweg kwamen we een gebouw tegen waar verkiezingsbureaus gevestigd waren. Een man die net aan zn plicht voldaan had toonde ons zn duim waarop nog de inkt van de afdruk zat en zn kaart waarop stond dat hij mee de verkiezingsuitslag van Benin zou bepalen. Aan het busstation kwamen al verschillende taxichauffeurs op ons af die ons tegen een prikje naar Boukombé wilden vervoeren. Een vrij jonge man met zware bril en wit kleed won het van zn rivalen. Hij zou ons vanavond ter bestemming brengen.
14,00 u.: We hadden al eens geïnformeerd bij een busmaatschappij voor onze verdere reis na Boukombé. Deze maatschappij was ook verbonden aan een hotel. Op onze terugweg naar Albergo Tanekas kwam de luxe bus ons achternagereden om ons te overtuigen met hen verder te reizen na ons bezoek aan Boukombé. Het leek ons een goede deal en we kochten onze tickets voor Cotonu op de bus. We wilden ook liever verhuizen van Albergo Tanekas naar hotel Kantaborfa. De buschauffeur stelde gelijk voor om onze bagage op te halen in Albergo Tanekas en te verhuizen naar zijn compagnon; hotel Chez pas Calinne. Zonder problemen konden we onze spullen ophalen in ons albergo. Wat wil je, als je zo komt voorrijden in een mooie toeristenbus.
14,50 u.: We installeerden ons in hotel Kantaborfa; bestelden er ons middagmaal en aten smakelijk. Helaas kon ik mn eten niet goed doorspoelen, men kon geen frisdrank of flessenwater serveren omdat het er gewoon niet was. Voor Lily, Ludo en Liesbeth niet zo erg, want die waren best tevreden met en reuze fles Beninoize (bier; de Flag van Benin)).
16,00 u.: Toen we ongeveer klaar waren met ons late middagmaal, zat onze taxichauffeur reeds besheiden op ons te wachten aan een ander tafeltje. We vertrokken dan ook gelijk met hem naar Boukombé. De rit ging vooral over verharde zandwegen, tussen rotsen en velden met waltuintjes. Een keertje zagen we voor ons een aapje de weg oversteken. Een prachtig en apart landschap, met...jawel, veel apenbroodbomen.
18,00 u.: We werden afgezet aan het gezondheidscentrum van Constant te Boukombé. Het was een zeer hartelijke kennismaking en babbel over gemeenschappelijke bekenden. Na een korte rondleiding in zijn dispensaria, kennismaking met het personeel, loodste hij ons even verder naar een drankgelegenheid waar hij ons een frisdrank aanbood. Nadien liet hij ons kennismaken met de kolonel, een oudgediende bij het leger van Benin. Hij zou tegen een zacht prijsje voor ons logies bezorgen. We maakten kennis met hem en enkele leden van zijn gezin. Hij toonde ons de kamers en de accommodaties daaromheen en kregen de sleutel van de voordeur mee.
20,00 u.: Constant nam ons mee naar een restaurantje waar eenvoudig maar lekker gekookt werd: Restaurant Chez Pascalinne. We namen ook de maaltijd van Constant voor onze rekening.
21,30 u.: Constant nam ons mee naar de plaatselijk schooldirecteur. Op zij erf was het een drukte van je reinste! Van jong tot oud , een 20-tal personen liepen aan en af. We werden binnen verwelkomd door de directeur himself. Hij bood ons enkele glaasjes jenever aan (of iets dat daarop trok) en pochte met zn kleinkinderen. Het interieur was helemaal beplakt met heiligenprentjes. Na een uurtje hielden we het voor bekeken en namen afscheid van hem en zijn gezin. We bedisselden nog even onder elkaar dat we hem een bedrag voor zijn gezin zouden schenken. Ik, als penningmaakster gaf hem het afgesproken bedrag:10.000 F.cefa. ( 7,50 Euro). Hij aanvaardde met dank en verwondering in zn ogen.
22,30 u.: Terug naar de woning van de kolonel waar we ons bed opzochten (iedere bewoner was al naar bed). We konden die nacht echter bijna niet of zeer weinig de slaap vatten wegens de vochtige klamme temperatuur. Er was geen koeling aanwezig en dan weet jet wel zeker.
Reis in minibusje naar Benin. Lekke band onderweg:
5,00 u.: We kregen al zo vroeg een ontbijt in Pavillion Vert, hadden we gisterenavond om gevraagd.
6,00 u.: Onze bereidwillige garagist van gisteren kwam ons alweer ophalen om ons naar het busstation te brengen. Al onze bagage moest in zijn autootje, dus zon 7 reiskoffers. De autokoffer werd met een touw vastgebonden en weg waren we. Echter niet voor lang. We hoorden ergens iets aanlopen en na enkele minuutjes hing er een doordringende brandlucht in de auto. We maanden onze chauffeur aan om toch maar te stoppen en keken uit naar ander vervoer. Niet zo gemakkelijk s morgenvroeg in het pikkedonker. De taxis die soms voorbijreden hadden, zo midden ergens op de weg, natuurlijk allemaal al passagiers bij zich. De tijd begon krap te worden en eigenlijk hadden we er al moeten zijn. Gelukkig stopte toch een taxi met reeds twee passagiers aan boord. We vertelden aan de voerder wat ons overkomen was en ja hoor, de passagiers moesten niet ver meer en wilden het laatste stukje wel te voet afleggen. De helft van onze bagage ging in de taxi, de andere helft bleef in de aanlopende wagen die nu niet meer zou aanlopen, dat hoopten we tenminste. Even later kwamen we aan het busstation, we keken uit naar de andere wagen met onze bagage... en ja hoor in de verte kwam ook hij aangepuft.
6,30 u.: Het busje (VW) stond reeds op ons te wachten. Algauw bleek dat er 13 personen mee moesten, dat comfortabele konden we dus al vergeten. Ook boven op het dak werd alles tot op een hoogte van 1,5 meter opgestouwd, zelfs fietsen gingen er nog bovenop. Ook onze koffers zaten daar ergens tussen, dus hoop op zege.
7,30 u.: Het busje vertrok, onderweg kwamen nog er enkele mensen bij, enkele moeders met zuigelingen, die geen van beide verlegen waren om te voeden en gevoed te worden.Na een uurtje rijden donderde er wat van het dak af; oei-oei, als dat maar geen koffer van ons was. Gelukkig niet, we verloren een kartonnen doos met levensmiddelen, in blik en karton, natuurlijk alles erg beschadigd. Na de opruiming konden we onze reis verder zetten.
11,20 u.: Het moest ervan komen; een lekke band. Voor ons vertrek zagen we al dat de band over een lengte van wel 10 cm dichtgenaaid was en keken toen al bedenkelijk. Nu was het dan zover. Iedereen moest uitstappen. Vrouwen en kinderen zochten wat schaduw op naast de berm van de weg, Ludo filmde deze uitzonderlijke momenten en alle mannen moesten helpen bij de herstelling, want..... er was geen krik aan boord. Het ging dus van alla één, alla twee, alla drie en hop, met zn allen de bus naar boven tillen zodat een waaghals er een rotsblok kon ondersteken, zodat het wiel kon verwisseld worden (gelukkig was er een reservewiel aan boord). Na de vierde poging werd de wagen hoog genoeg getild om de steen eronder te duwen. Van dan af verliep alles vlot en konden we verder. We passeerden de volgende dorpen: GOURMA, PAMA en NADIAGU: Daar hielden we in een busstation een grote rustpauze en was er politiecontrole, voor ons het bewijs dat we dicht bij de grens van Benin kwamen.
15,00 u.: Na nog een kwartiertje rijden kwamen we tot stilstand bij de politiepost van Benin en even later bij de Douanepost te PORGA. Dan nog eens een stop bij de Brigade de Benin en we waren weer vrije vogels.
16,15 u.: We werden door onze chauffeur afgezet aan het busstation van TANGUETA, daar namen we een taxi naar NATTINGOU. Het viel ons op dat het landschap in Benin veel groener was dan dat van Burkina Faso; zeiden dit ook tegen onze taxichauffeur en hij was zo fier als een gieter.
17,15 u.: Aankomst in Nattingou. We werden door de taxi afgezet bij Albergo Tanekas, waar we ons installeerden, een douche namen en een maaltijd bestelden die we op het terras nuttigden genietend van de koelte onder de cashewnootbomen. Spijtig waren de frisdranken en het bier niet gekoeld, en daar snakten we eigenlijk naar.
20,30 u.: Door de vermoeiende reis kropen we na het eten onder de lakens. Door de vochtige hitte hadden we moeite met de slaap, je bleef als maar door transpireren. De nachten waren veel aangenamer in Burkina Faso, daar begon het s avonds af te koelen. Hier dus niet. We moesten ook de tijd een uur later zetten dan in Burkina Faso.
Ontmoeting met Dr. Timbo. Eten op zijn kosten in chick restaurant:'Au Verdoyant':
8,15 u.: Klassiek ontbijt in Pavillion Vert. Stokbrood met boter en confituur.
9,30 u.: De Schoonbroer van de douanier die we in het begin van onze reis hadden ontmoet maakte met ons kennis en wilde verder voor ons zorgen qua vervoer tot we Uoaga zouden verlaten hebben. Hij is garagist, dus autoproblemen zouden ons gespaard blijven. Ludo Lily en ik reden met hem mee op zoek naar vervoer voor Benin. Na verschillende busstations bezocht te hebben werd het ons duidelijk dat we met normaal vervoer niet meer het land uit zouden geraken omdat de dag daarop verkiezingen waren in Benin en daardoor de grenzen gesloten werden. Onze chauffeur verloor er de moet niet bij en deed alles om ons toch nog aan tickets te helpen voor de volgende dag; een dag eerder dan we geplant hadden. Eindelijk vonden we een maatschappij bereid om ons de volgende dag nog naar Benin te brengen. We betaalden de tickets en men verzekerde ons dat de reis comfortabel zou verlopen. Het zou een minibusje worden dat ons naar Tanquito zou voeren in Benin. Op de goeie afloop gingen we nog wat drinken in een soort vleeshal die net feest hadden. Bij het eerste stalletje vingen we bot; veel lawaai uit de boxen, maar weinig te drinken. Dan maar een ander kraampje proberen. Daar werd de frisdrank gekoeld met stukjes ijs. Alleen ik durfde dit aan en ben er niet ziek van geweest. We bezochten op hetzelfde terrein ook nog enkele huisjes à la Bokrijk o.l.v. een gids.
13,30 u.: Terug naar Pavillion Vert voor het middagmaal. Liesbeth die al die tijd in het hotel was gebleven, voelde zich al een stuk beter en nuttigde samen met ons het middagmaal: omelet met tomaat, we trakteerden ook aan onze begeleider een menu, hij nam alleen een bord Haricots vert.
14,50 u.: Onze Chauffeur garagist bracht ons naar een chick hotel in Uoaga, niet om te logeren, maar met een prachtig zwembad en daar wilden we wel eens gebruik van maken. Dus wij waagden de sprong in het zwembad van hotel Indepedance . Tijdens onze zwempartij kreeg Liesbeth een telefoontje van onze Roel dat pas bekend is geworden dat Klara in verwachting is. Liesbeth kon haar tranen van blijdschap niet bedwingen; eindelijk dan toch! Onze chauffeur die geduldig op het terrasje van het zwembed zat te wachten, zelf geen behoefte had om ook te zwemmen, werd door Ludo getrakteerd op een biertje; iets wat hij zich waarschijnlijk zelf niet kon veroorloven in dit chick hotel.
19,30 u.: Terug in Pavillion Vert zaten op het terras te wachten op een gast; Dr. Tambo die vroeger nog bij Lily en Ludo gelogeerd had tijdens zn studies in België. Hij is nu hoofd van een ziekenhuis ergens in Uoaga en zou vanavond onze gast wezen. Toen hij arriveerde bleek algauw dat hij er op stond dat wij zijn gasten waren en niet omgekeerd. Ludo overhandigde hem enkele cadeautjes die hem van dienst konden zijn in zijn ziekenhuis. Even later bracht hij ons naar het prachtig restaurant in openlucht Au verdoyant waar we a la carte
konden eten en Capitain (vis) konden krijgen op diverse exotische wijzen. Het was voortreffelijk, heerlijk!
Ludo had een CD rom bij met fotos van vroeger met hem in Antwerpen en hij, die zn laptop bij zich had, vertoonde die voor de maaltijd.
Liesbeth kon spijtig genoeg niet zo genieten van deze maaltijd; blijkbaar was zij nog steeds niet helemaal hersteld van haar ongesteldheid. Dr. Tambo stond er op om zelf de rekening te betalen; ons protest werd door hem gewoon gesmoord, niks aan te doen, ik betaal! Na de maaltijd en een heerlijk gesprek bracht Dr. Tambo ons weer naar ons hotel en nam afscheid.
7,45 u.: Het moest er eens van komen: we namen afscheid van Klara (zij moest naar haar werk) en later na het ontbijt op het heerlijke terras, ook van Roel en Florence. Florence was druk in de weer om voor ons taxis te bestellen. Toen de eerste kwam, vond hij een tweede niet nodig, hij kon de koffers van ons gevieren wel laden. De tweede taxi die ondertussen gearriveerd was zag dat het goed was en vertrok zonder morren naar een mogelijk nieuwe klant. We werden ontroerend uitgewuifd door Roel, Florence en de buurvrouw met haar zoontje, die iedere dag trouw voor de deur pindas stond te verkopen. De taxichauffeur bracht ons naar het busstation, waar iedereen gelijk wilde komen helpen om de koffers naar de bus de sjouwen.
10,05 u.: We verlieten het mooie Bobo, misschien wel voor goed? De bus bracht ons na een eerste etappe naar Borono, waar we om 12,40 uur aankwamen. Het was er een drukte van jewelste, haast meer verkoopsters dan passagiers, je kwam er zeker niet om van honger en dorst.
15,15 u.: Aankomst in Uoagadougu. Weer een gemoedelijke aanslag op onze bagage. We namen een taxi naar Pavillion Vert; het hotel waar we ook logeerden toen we hier aankwamen. Wel namen we deze keer de aircokamers op de eerste etage, iets duurder maar meer comfortabel. Even een siësta op het bed, genietend van de airco. Daarna een drink in het groen (tuinterras).
18,00 u.: We liepen over de drukke weg, zonder verlichting, op zoek naar een restaurantje, na ongeveer een km lopen vonden we er eentje dat ons wel wat leek; We installeerden ons op het terras. Kozen een menu op de kaart enne... toen werd Liesbeth plots onwel, was misselijk, had braakneigingen enz. Wat doe je dan in dergelijke situatie? Je bent solidair en je laat je maag maar knorren en keert met onze zieke weer naar het hotel terug om haar lekker onder te stoppen met een kopje thee om te vertroetelen en de pijn te verzachten.
19,30 u.: Lily en Ludo en ikzelf namen dan maar een eenvoudig menuutje in Pavillion Vert zelf en bestelden karbonade met mosterd met frietjes en groene boontjes (Die schijnen ze daar heel veel te hebben). Na de maaltijd even gaan kijken hoe Liesbeth het stelde; zij sliep als een roosje; dus weer naar beneden om nog even op het terras bij te babbelen
Nationaal muzeum van Bobo/Afscheidsdinner in restaurant 'Canne D'Or':
9,30 u.: Lily en Ludo trekken op de brommer naar het centrum, terwijl Liesbeth en ik te voet naar het centrum wandelden waar we het nationaal muzeum bezochten. Naast allerlei oude klederdrachten was er zowat van alles te zien wat je gewoonlijk in zon muzeum vindt: munten, wapens maskers, beelden enz. De oppasser van het muzeum had ook een kraampje bij de uitgang in eigen beheer en verkocht zelf vervaardigd artisanaat. We vroegen wat de kunstig met olifanten gegraveerde kalebas die als lampenkap dienst moest doen dan wel zou moeten kosten? Hij vroeg 15 Euro (omgerekend dan). Liesbeth vroeg of dat le premier prix was. Hij zei dat het in zijn muzeum niet zo werkte en dat alles aan vaste prijzen werd verkocht. Toen we dan niet toehapten, kon er plots toch wat van de prijs af en kregen het kunstwerk mee voor 9 Euro. Buiten stonden enkele hutten a la Bokrijk, die eveneens te bezichtigen waren. Een Touarekswoning uit riet en stro en een lemen hut met etage en terras. Onze gids vergezelde leidde ons door beide woningen en ging daarna met ons wat drinken op het terras van het muzeum. We betaalden met een briefje van 2000 Fr.Cefa ( ongeveer 3 euro). Het duurde ongeveer 3 kwartier voor men het wisselgeld terugbracht. Een jongetje was namelijk op de fiets ergens anders ons briefje gaan omwisselen en was daar maar eerst na zoveel tijd in gelukt. Achter het muzeum waren nog allerlei mensn bezig met het vervaardigen van allerlei kunstvoorwerpen, zoals weven. We kochten er een tafelkleed (of was het een bedsprei) met allerlei dieren op geborduurd en betaalden er 25,50 Euro voor.
13,30 u.: Na het middagmaal begonnen we allen in te pakken. Het zou vandaag immers onze laatste nacht bij Klara en Roel worden.
18,00 u.: We dronken het afscheidaperitief op het terras bij Klara en Roel.
19,30 u.: We gingen met zn allen chieck uiteten in restaurant Canne Dor (klinkt niet gek he?) We wilden Klara en Roel vanavond vrijhouden voor hun gastvrijheid die we bij hen genoten hadden. Het werd een uitgebreide maaltijd à la carte en de bediening was navanant.
22,00 u.: We wandelden nog even langs bar Nathalia, maar buiten veel gekleurde lichtjes viel daar niet veel meer te beleven. Liesbeth was ondertussen reeds naar bed gegaan ( de bar is nl. tegnover hun huis) . in de plaats daarvan namen we nog een glaasje frisse Franse wijn van de Libanees of een grote fles Flag-bier op het terras bij hen thuis. Nog één keer slapen en we zouden weer nieuwe avonduren beleven.
Djembé dansen op het terras (2de les). Zwemmen bij de Libanees.
10,30 u.: ik trok met Liesbeth te voet naar het centrum om boodschappen te doen, geld af te halen en een terrasje te doen. We namen wat te drinken in het hotel waar onze vroegere chauffeur Housman werkte. We liepen hem dan ook tegen het lijf en tracteerden hem een drankje. Hij hielp ons ook aan een venter die ansichtkaarten verkocht, we namen er gelijk tien. Ondertussen waren ook Lily en Ludo met het brommertje van onze Roel naar het centrum gereden, ook zij hadden reeds met Housman een drankje genuttigd. Zij hadden ook met hem onderhandeld om ons naar Uoaga te voeren. Maar hij was veel te duur. Dan maar met de bus. Liesbeth kocht een halssnoer voor Florence en wilde nog een zilvere armband voor Klara kopen, maar de verkoper vroeg er veel te veel voor. ( Later gaven we Klara dan maar geld om zelf eens uit te kijken naar een armband). We wandelden nog langs de grote moskee, kuierden langs de straat vol openluchtplantenwinkels. We kochten er een rode Hybiscusplant voor Klara en Roel en reden per taxi terug naar huis.
13,15 u.: Liesbeth en ik wandelden naar het zwembad van de Libanees:LEscale. We namen er enkele frisse duiken, namen frisdrank en heerlijk gekoelde witte wijn met een gratis knabbeltje. We reden met de taxi terug naar huis.
Lily en Ludo waren ondertussen in het centrum tegengehouden door de politie, omdat ze aan een hoek niet gestopt waren, hij had dus het stopteken genegeerd. Ze zouden een fikse boete moeten betalen en de brommer zou in beslag genomen worden (kon dan later op het bureau weer afgehaald worden). Zover kwam het echter niet omdat Lily haar beroep als advocate in de practijk omzette en de hele politieagent ondertseboven praatte, zo van: We zijn hier op bezoek bij onze zoon enz: allee, twas goed voor deze keer, maar pasop voor een volgende keer!
17,00 u.: Marie kwam met haar vriedin op de brommer langs en bracht een heleboel gekookt eten mee: gebakken vis, gebakken bananen, gekookte maniok, allelei soorten inheemse drank in petflessen en allerlei gekookte groenten. Marie had ook enkele pakjes bij voor haar familie te Merksem dat we voor haar moesten meenemen. Zij bleven een glas water drinken en namen weer afscheid. Zo dan waren weer gelijk klaar voor de avond. Alles was nog warm dus gingen we gelijk maar aan tafel.
19,00 u.: Het was weer djembé dansles die avond. De leerlingen kwamen de één na de ander binnengesijpeld en schuifden gelijk mee aan de tafel. Er was immers genoeg voor iedereen.
19,30 u.: De oefeningen begonnen. Iedereen moest apart een dansje uitvoeren en daarin de dingen verwerken die pas aangeleerd waren. Ik moest alles weer filmen en het is kostelijk om naar dat filmpje te kijken. Later zou blijken dat die danspasjes ons nog van pas zouden komen in Benin, maar dat komt dan ook later.
Nijlpaarden op het meer(Tengeruela).Bezoek aan het bijschooltje Terya-so(Bobo):
6,00 u.: We wandelden naar het nabijgelegen meer op zon 3 km van het kampement. Daar stond onze gids met een bootje op ons te wachten. Hij hiep ons in te schepen. Aan boord was nog een koppel waarmee we de zocht zouden delen. Met een paal werd het bootje in beweging gebracht en zo gleden we over het meer. Na een half uurtje kreeg eerst Liesbeth met behulp van haar verrekijker enkele dieren in de gaten. Onze kapitein loodste het bootje tot op enkele 100 meter van de dieren? We telden 8 nijlpaarden, die soms eens wat water de lucht inbliezen, maar voor de rest haast niet bewogen. Één keertje trok er een zijn muil wijd open en liet zijn tanden zien. Na een kwartiertje hield onze kapitein het voor bekeken en voerde het bootje terug naar de oever. Onderweg vielen ons de prachtige waterlelies op; wit, roze tot diep blauw. Onze bootjesman vlocht voor de vrouwen met de stengels van de lelies een prachtig halssnoer. Waarschijnlijk wilde hij er wel wat voor hebben, maar dit uitstapje had ons al behoorlijk wat gekost, dus deze keer niet.
8,30 u.: We namen een eenvoudig ontbijt in het kampement, pakten ons boeltje bij elkaar en vroegen aan de campingbaas wat de vervoersmogelijkheden waren naar Bamfora. Hij wilde voor ons wel een taxi bellen, maar wilde ook zelf ons naar Bamfora voeren. Toen we de wagen zagen staan die hij aanwees, moesten we wel even slikken: De wagen was één grote bluts en beschilderd met rastatekens en kleuren. Hij zag onze bezorgde gezichten en zei dat we niet bang moesten zijn voor een panne, de motor was het enige goeie dat er nog inzat. We namen hem dan maar en inderdaad, hij bracht ons door elkaar geschut, heelhuids aan het busstation van Banfora. Bij het afscheid moesten we nog e-mailadressen uitwisselen en we zouden hem adressen bezorgen van evenementen in België, waar hij met muziekgroepjes naartoe zou willen komen.
11,00 u.: Vertrek van de bus naar Bobo, waar we om 12,40 uur aankwamen.
Ik ging met Klara boodschappen halen voor de middag en voor vanavond en maakte daarna samen met Roel het middagmaal klaar.
12,30 u.: Ludo verscheen niet aan tafel voor het middagmaal, zijn maag was totaal van streek; Hij had diarree en moest verschillende keren overgeven.
14,00 u.: Ook Liesbeth en ikzelf waren van al dat reizen wel moe en gingen samen een middagdutje doen, terwijl Lily voor Ludo zorgde.
17,00 u.: Lily, Liesbeth, Klara en ik trokken naar het bijschooltje Terya-so. Ludo bleef thuis omdat hij nog niet helemaal de oude was. Ik nam zijn functie van fotograaf over. Klara voerde ons ernaartoe met de 4x4. We hadden allerlei spullen mee voor de kinderen van heet schooltje: leesboekjes, kleurtjes, schrijfgerei, gezelschapsspelen, T-shirts enz en een heleboel centen. Alles bijeen gebedeld bij de mensen van de Wilrijkse Wereldwinkel. Hieronder vinden jullie het bericht dat Klara via Internet de wereld instuurde i.v.m. deze giften:
En waar is nu al dat geld naar toe?
Het is al even geleden dat mijn ouders hier waren. Zij hadden samen met de Wereldwinkel van Wilrijk maarliefst 1382 euro ingezameld. Bovendien namen ze een schat aan franse schoolboekjes, spelletjes en knutselgerei mee zodat geen enkele toegelaten kilo vliegtuigbagage onbenut bleef. De hoogste tijd om een overzicht te geven van waar dit alles naar toe is gegaan.
TERYA SO
(Het huis van de vrienden)
Het grootste deel van het geld; 1082 euro wordt weldra op een rekening gestort van de associatie. Alvorens te starten met de naschoolse opvang heeft Terya So gedurende twee jaar tijdens de maand augustus een vakantiekamp georganiseerd voor de kinderen. De begeleiders waren vrijwilligers. Om water en de potloden voor de kinderen te kunnen bekostigen, legden ze hun eigen geld samen. Laure Guinot animatrice van CEMEA (een centrum voor educatie) heeft de vrijwilligers opgeleid tot bekwame animators. Naar aanleiding van het enthousiasme van de kinderen en de animatoren is Terya So sinds september 2005 met naschoolse activiteiten gestart om de jongeren uit de Tounouma wijk (sector 3) te Bobo Dioulasso te ondersteunen bij hun schoolopleiding.
Er zijn vijftig kinderen ingeschreven. Elk kind komt twee avonden per week voor bijscholing van 17.30 tot 18.30 of maandag en woensdag of dinsdag en vrijdag. Elke animator begeleid vijf kinderen per avond. Donderdagochtend tussen 9-12 uur komen alle kinderen om spelletjes te spelen, tekeningen te maken (donderdag is er geen school in Burkina Faso). Verder heeft hetzelfde team ook nog een theatergroep waarmee ze de dorpen rondtrekken. Met hilarische toneelstukjes leren ze de dorpsbewoners over hygiëne, Malaria en aids. Met het geld kunnen een jaar lang alle werkingskosten gedekt worden.
Tot zover de mail van Klara.
We werden verwelkomt door gans het lerarenkorps dat zich om beurten plechtig aan ons voorstelde. We kregen dan een rondleiding doorheen het gebouw. De aanwezige kinderen zongen uitbundige liedjes voor ons en gaven enkele spontane danspasjes ten beste. Ik filmde alles! Een deel van de kinderen was huiswerk aant maken op een grondkleedje bij gebrek aan tafels en stoelen, met ons geld zouden die er nu komen.Toen Liet Jerome, een knappe dertiger, die het project in handen had, het speelgoed, boekjes en spelen aan de kinderen zien en we kregen van hen een daverend applaus. We konden volgen hoe de kinderen hun huiswerk maakten en hoe ze daarbij geholpen werden door de leiding. Lily vroeg zich wel af hoe kinderen die haast geen woord Frans kennen, hun huiswerk in het Frans moeten maken, dus die hulp was geen overdadige luxe.
18,30 u.: Ascheid van de kinderen en het lararenkorps (onder hen slechts één vrouw) en terug naar huis waar onze Roel ondertussen weer lekker gekookt had. Ook Ludo voelde zich terug wat beter en kwam één patatje meesteken.
Bezoek aan de watervallen van Banfora. Logeren in Farafina:
10,00 u.: Na eens lekker uitgeslapen te hebben zaten we rond die tijd aan het ontbijt.
12,00 u.: We reden naar Bamfora. Klara bracht ons met de 4x4 van haar werk naar onze bestemming; Natuurlijk betaalden we de benzine voor dit voertuig aan de organisatie waarvoor Klara werkt.
13,30 u.: Stop in Soutiana om langs de weg mangos te kopen. Ze waren daar in alle maten en gewichten en spotgoedkoop. We kochten er een kilo of drie. Lily kon niet nalaten om van de oude vrouwtjes ook nog wat artisanaal te kopen en deed dit dan ook, nadien vervolgden we onze weg.
13,50 u.: aankomst bij de watervallen van Karfiguela nabij Bamfora. Een gids die zichzelf aanbood en niet wachtte op ons antwoord, vergezelde ons naar boven. Onderweg vertelde hij alles wat we horen wilden en stak zelfs een handje toe bij moeilijke opstapjes. We zwommen lekker onder de watervallen. de veelvuldig aanwezige jongeren die van op een hoge rots in het water duikelden of sprongen waren trots over hun kunstjes die zij breed uitsmeerden voor de aanwezigen. Klara en Ludo waagden zichzelf ook aan zon sprong en veroorzaakten een ware hilariteit onder de massa jongeren, er kwam dan ook algemeen applaus voor les blanches. Ook ikzelf dook van de kant, maar niet van zon hoogte, geen applaus voor mij. De gekochte mangos kwamen hier goed van pas, we vulden er ons middagmaal mee. De schillen voerden we aan de talrijk aanwezige koeien die door het voeren zo dichtbij kwamen dat ze door onze gids verjaagd moesten worden. Op de terugweg naar beneden gaven we onze gids een goeie fooi en de kinderen die meegelopen waren een zuurtje en reden verder richting kampement in Farafina. Onderweg namen we nog een jonge lifter mee die naar het centrum van Bamfora moest. We maakten nog een tussenstop bij kennissen van Klara & Roel uit Australië, maar ze waren niet thuis. Na een telefonisch berichtje van Klara zaten zij op ons te wachten op een terrasje in Banfora. Zij werkte voor Oxfam Australië in Banfora. We dronken samen een glas en namen afscheid.
17,00 u.: Klara bracht ons naar het kampement in Farafina. Roel had nog wat babykleding mee voor iemand die daar zou werken of zou gewerkt hebben, maar de uitbater herinnerde zich geen vrouw met baby die voor hem zou gewerkt hebben. We namen afscheid van Klara & Roel en installeerden ons in een rondavo op het kampement. Het was wel broeierig heet in die hutjes, er waren geen raampjes, dus allen maar de ingangdeur.
18,00, u.: We bestelden het avondmaal en mochten de kippen die we wilden opeten zelf uitkiezen in het kippenhok.
20,30 u.: Zoals je ziet duurde het wel even voor we wat te eten kregen, maar de kip smaakte voortreffelijk, terwijl de frieten wel iets minder vettig mochten zijn. Door middel van onze koplampen aten we ons bord leeg. Nadien nog even naar het toilet, nu ja toilet is veel gezegd... het was een gat in de grond, in iedere hoek van het afgesloten hokje zat een reuze kakkerlak, je zit dus zo niet echt op je gemakje. Dan maar eerst jacht maken op die ongezellige diertjes en dan maar mikken in dat gat wat niet zo vanzelfsprekend is zonder verlichting.
23,00.: We zochten onze hut op en probeerden wat te slapen. Even over middernacht kregen we bezoek van een bende schapen die het leuk vonden om aan onze openstaande deur te komen blaten. Ook bij Lily en Ludo hebben ze voor de deur gestaan, maar naar zijn zeggen heeft hij ze naar ons doorgestuurd.
Voor de rest niets aan de hand en werden we rond 5 uur wakker door de vele aanwezige hanen op het erf.
Filmavond in Bobo: tekenfilm: de kippengevangenis:
9,30 u.: Het werd vandaag een rustdag bij Klara en Roel thuis. Lily en Liesbeth deden gezellig een wasje. Lily schuurde zelfs de rood bestofte koffers af. Ludo en ik gingen internetten. Later gingen Roel en ik de tuinslang van Moussa herstellen. Op de brommer reden we naar het centrum en kochten er enkele slangklemmen, een stuk tuinslang en enkel bouten en schroeven. Ik had van thuis een regelbare spuitkop meegenomen en het was de bedoeling om die op de tuinslang van hen te bevestigen om alzo water te besparen. Moussa moest nl. ieder ochtend te tuin besproeien (we zaten in het droogseizoen) en het dure water vloeide te rijkelijk uit de slang.
15,30 u.: Liesbeth en Klara gingen naar het centrum om boodschappen. Ik ging met Lily en Ludo zwemmen in het zwembad dat verbonden was aan het restaurant LEscale, uitgebaat door een Libanees. Het zwembad lag tussen een oase van palm - en bananenbomen en het water was heerlijk en helder. Hier, dacht ik toen, moet ik met Liesbeth zeker nog eens terugkomen.
18,00 u.: Avondmaal op het terras van Klara en Roel door mezelf bereid. Tijdens de maaltijd kwam Marie (je weet wel, familie van iemand van de wereldwinkel van Ekeren) een kijkje nemen, zij merkte dat we aan de tafel zaten en zou later op de dag terugkomen.
18,30 u.: Doordat we naar de film gingen, moesten we voortmaken met onze maaltijd. De film werd mede georganiseerd door Sophie en Karsten de Frans - Duitse vrienden van klara van het bijschooltje Terya-so. Voor de film begon werden dias getoond met informatie over Aids en TBC. Ook een groepje jonge rappers brachten live zang met muziek op de computer gezet door onze Roel. De film zelf handelde over een kippengevangenis en het plan van de kippen om eruit te ontsnappen (de titel is me ontgaan). Ook Marie en haar vriendin Delphine hadden we uitgenodigd bij de voorstelling. De vooral aanwezige kinderen vonden de film prachtig. Na de voorstelling scheen onze Roel nog dias over onze recente reis naar Mali en schonken de medewerk(st)ers een drankje op basis van bessen. Ook werden ballonen van de provincie antwerpen uitgedeeld, die wijzelf nog bij de provincie Apen gaan bedelen waren via Agnes Steenssens.
21,30 u.: Liesbeth ging wat vroeger naar bed omdat ze erg moe was, Ikzelf bleef op de anderen wachten die nog niet thuis waren. Rond 23 uur waren die er ook. We dronken samen nog een Flag (Klara en ik witte wijn) op het terras en gingen dan ook naar Bethlehem.
7,00 u.: Ik wandelde naar de Maggitoren op de hoek van onze straat om er Frans brood te kopen. Het viel me op dat veel, vooral oudere mensen, voor hun deur het stof aant wegvegen waren met kleine uit palmboom vervaardigde handvleugeltjes. Eigenlijk was het meer het stof netjes leggen in mooie strepen dan het weg te vegen.
7,45 u.: We maakten zelf ons ontbijt klaar op de kamer van Lily en Ludo. Ons zelf meegebracht waterkokertje had al dikwijls dienst gedaan alsook de nescafé en de zakjes capuchino, thee en soep van Lily.
Ik had gisterenavond mn Afrikaans hemd bij de nonnen in de was gegeven en wilde het vanochtend weer ophalen. Het was nergens meer te vinden. Toen trok Liesbeth erop uit. Zij ging zelf in de gewassen spullen snollen (tussen alle nonnenpijen?) en zij kwam er toch mee terug zeker! De betaling bleek ook hier weer een probleem; er was weer eens geen wisselgeld. Op 1000 F.Cfas (1,5 Euro) kan men hier niet teruggeven. Niet alleen hier, maar in gans Benin (ook in Mali en Burkina Faso).
9,45 u.: Gervais stond weer klaar om ons weg te brengen naar Abomey. We reden via de Boulevard de lEurope. Ook hier weer benzine tanken uit een fles. Elke verkoper heeft langs de weg een standje met enkele rekken met daarop ongeveer 4 à 5 flessen benzine, groot en klein, je kan gewoon je fles kiezen.
11,30 u.: We reden door prachtige wouden met zeer hoge merkwaardige bomen. Ik vroeg aan Gervais welke boomsoort dit was? Het was teak, een snelgroeiende tropische hardhout soort, speciaal aangeplant voor de handel.
12,00 u.: We komen aan in de stad Bohicon en even later in Abomey. Nu ging het gebeuren: Gervais parkeerde de wagen op 200 meter van het paleis, We stapten uit om ons te verkleden naast de wagen (er waren geen cabines), want je kon niet in korte broek en T-shirt bij de koning aankomen. Dit tafereeltje werkte nogal op de lachspieren van de voorbijgangers. Terug de auto in om de laatste 200 meter af te leggen. Daar stond een grote pijl met daarop: Palais du Roi. We waren er! We werden door de koning en al z,n vrouwen zeer hartelijk ontvangen. De koning zat in een clubzetel en de zijnen op de grond. Wij hadden stoeltjes om op te zitten. We kregen een glas water uit een champagneglas en daarna echte champagne. Ondertussen wisselden Ludo en de koning verhalen van vroeger uit en liet Lily een collage van fotos zien van hun familie. Toen begonnen de vrouwen liederen te zingen en dansten de onderdanen voor de koning. Elke dans werd beëindigd met een kus op de grond voor de koning. Wat ik al begon te denken werd bewaarheid! Ook wij moesten voor de koning dansen. Ieder van ons kreeg wel een voordanser die we moesten nabootsen, dus een walsje was er niet bij. Eerst kwam Lily aan de beurt, dan Liesbeth, dan Ludo met het verschot in zn rug en tenslotte ikzelf. Blijkbaar brachten we het er goed af, want de koning knikte tevreden. We kregen van een van skoningszonen een rondleiding omheen het gebouw waarop de muren allerlei symbolen geschilderd waren. Dat was wel mooi, maar niet niks in deze zengende hitte. Tot slot stond de koning op, kwam onder een parasolletje met zn gevolg naar buiten en liet zich daar nog eens uitgebreid fotograferen. Dat was het einde van onze twee uren durende audiëntie.
14,05 u.: We reden tot in het dorp Azove om in een restaurantje ons middagmaal te gebruiken. Er was vis of kip op het menu met rijst of frieten en een grote fles Beninoise (bier).
16,35 u.: We kwamen in de buurt waar Gervais al bekend was, want hij stopte bij een garage om een kleine herstelling aan de wagen te laten uitvoeren. Al de techniekers maakten een gezellig praatje met hem en drukten hem stevig de hand.
17,30 u.: Aankomst in Houédugu, het dorp waar de familie van Gervais woont. Hij brengt ons naar een vrij nieuw huis (nog niet helemaal af) dat eigendom is van de partij en ten dienste staat van bezoekers uit binnen - en buitenland. We installeerden, hadden voor en achter veel bekijks van kinderen die aan alle kanten kwamen gluren. 18,30 u.: Gervais kwam ons halen om kennis te maken met zijn familie en vooral zijn vader in het dorp 500 meter verderop.We wanderden het erf op, een hele sliert kinderen achter ons aan, waarmee we onderweg kat en muisspelletjes deden, de vader van Gervais kwam naar buiten, drukte ons de hand, gebaarde dat we op de op voorhand klaargezette stoelen mochten plaatsnemen en ging zelf tegenover ons, voor zijn huisgevel in een zetel zitten. Na een korte babbel werden we rondgeleid op het erf en voorgesteld aan een aantal broers van Gervais. De indrukwekkende waterput en de handigheid hoe de vrouwen ermee omgingen was een ware bezienswaardigheid. De put kon aan beide kanten bediend worden via een zwengel, zodat het minder zwaar werd om een emmer water naar boven te halen. Het begon al te schemeren en we wandelden terug naar ons gastenverblijf, nog steeds met de kinderen van gans het dorp achter ons aan. Onderweg in het dorp bezochten we toch nog even het voormalig dorpshoofd. zijn hele interieur hing vol met portretten van allerlei lieden waarover we in het kort uitleg kregen. Na een kwartiertje namen we van hem afscheid. Gervais maakte een warme maaltijd voor ons klaar, geholpen door verschillende jongeren. Toen we aan tafel konden was het al pikdonker en moesten de koplampen weer bovengehaald worden om ons bord te vinden. Er lag in het gebouw wel elektriciteit en waterleiding, maar die nutsvoorzieningen waren gans het dorp nog niet aanwezig. Er waren wel gesprekken aan de gang met de overheid om daar verandering in te brengen.
21,30 u.: We konden in het donker niets meer beginnen, tenzij nog een korte wandeling langs het pad voor de deur met eigen verlichting. Dan maar eens vroeg naar bed, onder de muskietennetten.
6,45 u.: Liesbeth en ik opgestaan, allebei een douche genomen in de gedeelde badkamer (ook de buren moesten gebruik maken van dezelfde badkamer, dus wie het vroegst opwas maalde eerst). Na het douchen haalde ik brood voor het ontbijt; we ontbeten eerst zelf en brachten de rest, zoals gisteren, naar onze onderburen Lily en Ludo
9,10 u.: Gervais kwam ons ophalen. Hij voerde ons naar Quidah. Onderweg moest hij benzine tanken. Hij stopte langs de weg waar venters benzine verkochten uit glazen kruiken van +- 20 lts. die met speciale brommertjes gesmokkeld werd uit buurland Nigeria. Een gevaarlijk transport waar in het verleden al ongevallen mee gebeurt zijn. Eigenlijk verboden, maar oogluikend toegelaten. We kwamen in Quidah aan waar we het historisch museum bezochten. Een vrouwelijke gids voerde ons tegen een prijsje rond doorheen de gebouwen. Na afloop; ik moest nog een heleboel wisselgeld op het toegangbedrag terugkrijgen, bleek geen kleingeld voorradig om mij weer te geven. OK, dan komen we straks terug om onze centen op te halen.
11,20 u.: Gervais reed ons met de auto langs de slavenroute en de talrijke monumenten die daar neergepoot waren. Onderweg hadden we nog wat moeite met een gids die zichzelf aanbood en niet tevreden was met het bedrag dat we hem voor zijn aangeboden diensten gaven.
12,00 u.: Aankomst aan: La porte de non retour, de plaats waar de Afrikaanse slaven destijds ingescheept werden naar Amerika. We vonden er een zeer indrukwekkend monument, en natuurlijk ook weer een gids die een centje wou bijverdienen. Ook hier weer kreeg Ludo de kriebels en wilde graag de zee in duiken en ook nu weer werd hem dit ten stelligste afgeraden door Gervais wegens onveilig voor zakkenrollers, hem daarin bijgetreden door Lily. Even een lang gezicht en hij was het alweer vergeten.
12,45 u.: Terug naar het museum om onze wisselcenten op te halen. Daar was op dat moment maar één persoon aanwezig, en die gebaarde van krommen haas. Op ons aandringen wist hij toch iemand op te bellen om te melden dat wij moeilijk deden en een uurtje later was de kassier daar met onze centen.
13,15 u.: Bezoek aan de Heilige Pythons te Quidah. Tegen betaling kon je de slangen als sierraad rond je nek hangen, bibbergeld hoefde je niet te betalen. Mijn python begon in mijn hemdzakje te snollen, rook waarschijnlijk dat daar centen zaten, ik liet hem echter niet begaan en gaf het beest vlug terug aan de oppasser. Al bij al hebben we tussen de rillingen door wel wat afgelachen daar! De slangen zouden volgend de legenden des nachts uit wandelen gaan en tegen de ochtend terug in hun nest zijn.
14,30.: Terug naar ons hotel waar we het middagmaal namen bij de nonnen. Zoals gewoonlijk kon men na de maaltijd niet weergeven op onze betaling. We moesten de volgende dag ons wisselgeld maar ophalen.
16,50 u.: Gervais kwam ons weer ophalen: We gingen een congres bijwonen van de Communistische partij van Benin (PCB). De meeting was in het cultureel centrum van de stad en de zaal zat afgeladen vol. Er waren nogal belangrijke personen aanwezig, velen in traditionele klederdracht. Er werd gezongen, voorgedragen en er waren 8tal sprekers. De voorzitter was blijkbaar erg populair want hij kreeg regelmatig een overdonderend applaus. Na de meeting was er een korte receptie op het plein naast de zaal. De advocaat waar Lily al eerder kennis had mee gemaakt, kwam op ons toe gestapt en stelde ons nog voor aan enkele andere mensen.
We gingen nu nog even winkelen in de buurt. Lily zocht een jurkje voor de uistap van morgen: het bezoek aan de koning! Zij vond er eentje in traditionele (blauwe) stof, hij zat haar als gegoten. Mij wilden ze een lang wit kleed opsolferen, maar het beviel me niet wegens het perkamentachtig gevoel. Toen trok de uitbater zelf het kleed aan en voerde er, samen met zijn medewerkers, gelijk een toneeltje mee op. Hilariteit alom! De hele straat kon mee genieten.
20,30 u.: Bij de Libanees verder in onze straat kochten we levensmiddelen en maakten het avondmaal klaar op de kamer van Lily en Ludo. De koningszoon die we gisteren ontmoet hadden kwam in ons hotel nog enkele dingen met Ludo afspreken, omdat ons bezoek morgen vlekkeloos zou verlopen.
We mochten onze bagage gratis een nacht in het onthaal van hotel Godian laten staan, tijdens onze reis naar de koning morgen.
7,15 u.: Ik; zoals gewoonlijk vroeg op, zocht in de buurt naar een bakker om Franse broden te kopen. Dit lukte in de vroegte niet zo gauw, tot ik in een klein steegje een oud vrouwtje vond die enkele franse broden aanbood voor een prikje.
Liesbeth en ik begonnen vast te ontbijten op onze kamer omdat er nog geen leven te bekennen was op de kamer van Lily en Ludo. Toen we klaar waren verhuisden we alle attributen (messen; brood, boter, thee, oploskoffie, waterkoker, beleg, bekers enz) naar de kamer van Lily en Ludo onder ons, zodat ook zij van een gezond ontbijt konden genieten.
10,10 u.: We werden opgehaald door Gervais. Hij voerde ons door de stad, allelei Godsdienstige namen van diverse handelszaken gleden aan ons voorbij: OptiekAve Maria, Restaurant La Paix de Dieu, restaurant Le bon Samaritan, Bar Christo, Ettablissement Dieu est grande, Librerie Jerusalem enz.
10,50 u.: We vaarden met een bootje doorheen het paaldorp Ganisse. Heel indrukwekkend! We voeren voorbij allerlei handelaars te boot, mensen die voor hun werk per boot heen en weer moesten, vissers, kunstige jongeren die voor een centje op hun hoofd gingen staan op de boot, bedelaars enz. Op verschillende plaatsen gingen we aan land bij souvenierszaken ( we kochten er enkele T-shirts en batikdoeken) en een restaurant waar we een frisdrank gebruikten.
13,30 u.: Terug op het vasteland, Gervais had het aan de stok met de uitbater van de boottochten. Hij dacht dat ie als aanbrenger van 4 toeristen wel gratis kon meevaren op de trip, maar de uitbater dacht er duidelijk anders over. Uiteindelijk, na enige discussie werd het pleit beslecht in het voordeel van Gervais.
14,15 u.: Op aanraden van Gervais gingen we eten in een eenvoudig maar zeer verzorgt rastaurantje aan de rand van de stad (Cotonou): Restaurant Bahia Cabana. We kregen er een heerlijke schotel (ovaal) voorgeschoteld met allerlei soorten vis en vlees en groente.
15,00 u.: We gingen een kijkje nemen aan het strand. Gervais vond dat we maar niet moesten gaan zwemmen, het was er te gevaarlijk voor overvallers. Protest van Ludo, die zo graag in de zee wilde spartelen, maar door de gezonde redenatie van Lily bond hij in.
16,00 u.: We wilden graag de studiegenoot van Ludo bezoeken waar hij destijds acupultuur studies mee gevolgd heeft in China. Maar die bleek ondertussen koning geworden te zijn van het district Abomey. Dus niet zo simpel. We vonden het adres van één van zijn zonen in Cotonou en gingen met hem onderhandelen over hoe we zijn vader konden ontmoeten. Voor 30 Euro konden we met zn vijven de koning bezoeken, cash te betalen aan de zoon. Nou ja, je bezoekt niet alle dagen een koning, dus gingen we maar op het aanbod van de koningszoon in.
17,30.: Na een heerlijke douche bij de nonnen (Hotel Godiam) Wandelden we naar de markt van Cotonou. Voor we ter plekke waren moesten we heel wat walmen en uitlaatgassen van brommers en autos doorstaan. Op de markt was het een drukte van jewelste. We zagen er heer bijzondere tafereeltjes van allerlei aard. We kochten er ook enkele souvenirs voor onze dierbaren. We snoepten er ook heerlijke ananas, op kundige wijze ontdaan van de schil. Heerlijk! Heerlijk!
19,30 u.: Avondmaal op de kamer van Lily en Ludo met de aangekochte lekkernijen van de markt. Daarna nog een drink op het terras van de nonnen en de nachtrust kon niet meer kapot!
8,15 u.: Klassiek ontbijt in Pavillion Vert. Stokbrood met boter en confituur.
9,30 u.: De Schoonbroer van de douanier die we in het begin van onze reis hadden ontmoet maakte met ons kennis en wilde verder voor ons zorgen qua vervoer tot we Uoaga zouden verlaten hebben. Hij is garagist, dus autoproblemen zouden ons gespaard blijven. Ludo Lily en ik reden met hem mee op zoek naar vervoer voor Benin. Na verschillende busstations bezocht te hebben werd het ons duidelijk dat we met normaal vervoer niet meer het land uit zouden geraken omdat de dag daarop verkiezingen waren in Benin en daardoor de grenzen gesloten werden. Onze chauffeur verloor er de moet niet bij en deed alles om ons toch nog aan tickets te helpen voor de volgende dag; een dag eerder dan we geplant hadden. Eindelijk vonden we een maatschappij bereid om ons de volgende dag nog naar Benin te brengen. We betaalden de tickets en men verzekerde ons dat de reis comfortabel zou verlopen. Het zou een minibusje worden dat ons naar Tanquito zou voeren in Benin. Op de goeie afloop gingen we nog wat drinken in een soort vleeshal die net feest hadden. Bij het eerste stalletje vingen we bot; veel lawaai uit de boxen, maar weinig te drinken. Dan maar een ander kraampje proberen. Daar werd de frisdrank gekoeld met stukjes ijs. Alleen ik durfde dit aan en ben er niet ziek van geweest. We bezochten op hetzelfde terrein ook nog enkele huisjes à la Bokrijk o.l.v. een gids.
13,30 u.: Terug naar Pavillion Vert voor het middagmaal. Liesbeth die al die tijd in het hotel was gebleven, voelde zich al een stuk beter en nuttigde samen met ons het middagmaal: omelet met tomaat, we trakteerden ook aan onze begeleider een menu, hij nam alleen een bord Haricots vert.
14,50 u.: Onze Chauffeur garagist bracht ons naar een chick hotel in Uoaga, niet om te logeren, maar met een prachtig zwembad en daar wilden we wel eens gebruik van maken. Dus wij waagden de sprong in het zwembad van hotel Indepedance . Tijdens onze zwempartij kreeg Liesbeth een telefoontje van onze Roel dat pas bekend is geworden dat Klara in verwachting is. Liesbeth kon haar tranen van blijdschap niet bedwingen; eindelijk dan toch! Onze chauffeur die geduldig op het terrasje van het zwembed zat te wachten, zelf geen behoefte had om ook te zwemmen, werd door Ludo getrakteerd op een biertje; iets wat hij zich waarschijnlijk zelf niet kon veroorloven in dit chick hotel.
19,30 u.: Terug in Pavillion Vert zaten op het terras te wachten op een gast; Dr. Tambo die vroeger nog bij Lily en Ludo gelogeerd had tijdens zn studies in België. Hij is nu hoofd van een ziekenhuis ergens in Uoaga en zou vanavond onze gast wezen. Toen hij arriveerde bleek algauw dat hij er op stond dat wij zijn gasten waren en niet omgekeerd. Ludo overhandigde hem enkele cadeautjes die hem van dienst konden zijn in zijn ziekenhuis. Even later bracht hij ons naar het prachtig restaurant in openlucht Au verdoyant waar we a la carte
konden eten en Capitain (vis) konden krijgen op diverse exotische wijzen. Het was voortreffelijk, heerlijk!
Ludo had een CD rom bij met fotos van vroeger met hem in Antwerpen en hij, die zn laptop bij zich had, vertoonde die voor de maaltijd.
Liesbeth kon spijtig genoeg niet zo genieten van deze maaltijd; blijkbaar was zij nog steeds niet helemaal hersteld van haar ongesteldheid. Dr. Tambo stond er op om zelf de rekening te betalen; ons protest werd door hem gewoon gesmoord, niks aan te doen, ik betaal! Na de maaltijd en een heerlijk gesprek bracht Dr. Tambo ons weer naar ons hotel en nam afscheid.
7,45 u.: Het moest er eens van komen: we namen afscheid van Klara (zij moest naar haar werk) en later na het ontbijt op het heerlijke terras, ook van Roel en Florence. Florence was druk in de weer om voor ons taxis te bestellen. Toen de eerste kwam, vond hij een tweede niet nodig, hij kon de koffers van ons gevieren wel laden. De tweede taxi die ondertussen gearriveerd was zag dat het goed was en vertrok zonder morren naar een mogelijk nieuwe klant. We werden ontroerend uitgewuifd door Roel, Florence en de buurvrouw met haar zoontje, die iedere dag trouw voor de deur pindas stond te verkopen. De taxichauffeur bracht ons naar het busstation, waar iedereen gelijk wilde komen helpen om de koffers naar de bus de sjouwen.
10,05 u.: We verlieten het mooie Bobo, misschien wel voor goed? De bus bracht ons na een eerste etappe naar Borono, waar we om 12,40 uur aankwamen. Het was er een drukte van jewelste, haast meer verkoopsters dan passagiers, je kwam er zeker niet om van honger en dorst.
15,15 u.: Aankomst in Uoagadougu. Weer een gemoedelijke aanslag op onze bagage. We namen een taxi naar Pavillion Vert; het hotel waar we ook logeerden toen we hier aankwamen. Wel namen we deze keer de aircokamers op de eerste etage, iets duurder maar meer comfortabel. Even een siësta op het bed, genietend van de airco. Daarna een drink in het groen (tuinterras).
18,00 u.: We liepen over de drukke weg, zonder verlichting, op zoek naar een restaurantje, na ongeveer een km lopen vonden we er eentje dat ons wel wat leek; We installeerden ons op het terras. Kozen een menu op de kaart enne... toen werd Liesbeth plots onwel, was misselijk, had braakneigingen enz. Wat doe je dan in dergelijke situatie? Je bent solidair en je laat je maag maar knorren en keert met onze zieke weer naar het hotel terug om haar lekker onder te stoppen met een kopje thee om te vertroetelen en de pijn te verzachten.
19,30 u.: Lily en Ludo en ikzelf namen dan maar een eenvoudig menuutje in Pavillion Vert zelf en bestelden karbonade met mosterd met frietjes en groene boontjes (Die schijnen ze daar heel veel te hebben). Na de maaltijd even gaan kijken hoe Liesbeth het stelde; zij sliep als een roosje; dus weer naar beneden om nog even op het terras bij te babbelen
9,30 u.: Lily en Ludo trekken op de brommer naar het centrum, terwijl Liesbeth en ik te voet naar het centrum wandelden waar we het nationaal muzeum bezochten. Naast allerlei oude klederdrachten was er zowat van alles te zien wat je gewoonlijk in zon muzeum vindt: munten, wapens maskers, beelden enz. De oppasser van het muzeum had ook een kraampje bij de uitgang in eigen beheer en verkocht zelf vervaardigd artisanaat. We vroegen wat de kunstig met olifanten gegraveerde kalebas die als lampenkap dienst moest doen dan wel zou moeten kosten? Hij vroeg 15 Euro (omgerekend dan). Liesbeth vroeg of dat le premier prix was. Hij zei dat het in zijn muzeum niet zo werkte en dat alles aan vaste prijzen werd verkocht. Toen we dan niet toehapten, kon er plots toch wat van de prijs af en kregen het kunstwerk mee voor 9 Euro. Buiten stonden enkele hutten a la Bokrijk, die eveneens te bezichtigen waren. Een Touarekswoning uit riet en stro en een lemen hut met etage en terras. Onze gids vergezelde leidde ons door beide woningen en ging daarna met ons wat drinken op het terras van het muzeum. We betaalden met een briefje van 2000 Fr.Cefa ( ongeveer 3 euro). Het duurde ongeveer 3 kwartier voor men het wisselgeld terugbracht. Een jongetje was namelijk op de fiets ergens anders ons briefje gaan omwisselen en was daar maar eerst na zoveel tijd in gelukt. Achter het muzeum waren nog allerlei mensn bezig met het vervaardigen van allerlei kunstvoorwerpen, zoals weven. We kochten er een tafelkleed (of was het een bedsprei) met allerlei dieren op geborduurd en betaalden er 25,50 Euro voor.
13,30 u.: Na het middagmaal begonnen we allen in te pakken. Het zou vandaag immers onze laatste nacht bij Klara en Roel worden.
18,00 u.: We dronken het afscheidaperitief op het terras bij Klara en Roel.
19,30 u.: We gingen met zn allen chieck uiteten in restaurant Canne Dor (klinkt niet gek he?) We wilden Klara en Roel vanavond vrijhouden voor hun gastvrijheid die we bij hen genoten hadden. Het werd een uitgebreide maaltijd à la carte en de bediening was navanant.
22,00 u.: We wandelden nog even langs bar Nathalia, maar buiten veel gekleurde lichtjes viel daar niet veel meer te beleven. Liesbeth was ondertussen reeds naar bed gegaan ( de bar is nl. tegnover hun huis) . in de plaats daarvan namen we nog een glaasje frisse Franse wijn van de Libanees of een grote fles Flag-bier op het terras bij hen thuis. Nog één keer slapen en we zouden weer nieuwe avonduren beleven.
10,30 u.: ik trok met Liesbeth te voet naar het centrum om boodschappen te doen, geld af te halen en een terrasje te doen. We namen wat te drinken in het hotel waar onze vroegere chauffeur Housman werkte. We liepen hem dan ook tegen het lijf en tracteerden hem een drankje. Hij hielp ons ook aan een venter die ansichtkaarten verkocht, we namen er gelijk tien. Ondertussen waren ook Lily en Ludo met het brommertje van onze Roel naar het centrum gereden, ook zij hadden reeds met Housman een drankje genuttigd. Zij hadden ook met hem onderhandeld om ons naar Uoaga te voeren. Maar hij was veel te duur. Dan maar met de bus. Liesbeth kocht een halssnoer voor Florence en wilde nog een zilvere armband voor Klara kopen, maar de verkoper vroeg er veel te veel voor. ( Later gaven we Klara dan maar geld om zelf eens uit te kijken naar een armband). We wandelden nog langs de grote moskee, kuierden langs de straat vol openluchtplantenwinkels. We kochten er een rode Hybiscusplant voor Klara en Roel en reden per taxi terug naar huis.
13,15 u.: Liesbeth en ik wandelden naar het zwembad van de Libanees:LEscale. We namen er enkele frisse duiken, namen frisdrank en heerlijk gekoelde witte wijn met een gratis knabbeltje. We reden met de taxi terug naar huis.
Lily en Ludo waren ondertussen in het centrum tegengehouden door de politie, omdat ze aan een hoek niet gestopt waren, hij had dus het stopteken genegeerd. Ze zouden een fikse boete moeten betalen en de brommer zou in beslag genomen worden (kon dan later op het bureau weer afgehaald worden). Zover kwam het echter niet omdat Lily haar beroep als advocate in de practijk omzette en de hele politieagent ondertseboven praatte, zo van: We zijn hier op bezoek bij onze zoon enz: allee, twas goed voor deze keer, maar pasop voor een volgende keer!
17,00 u.: Marie kwam met haar vriedin op de brommer langs en bracht een heleboel gekookt eten mee: gebakken vis, gebakken bananen, gekookte maniok, allelei soorten inheemse drank in petflessen en allerlei gekookte groenten. Marie had ook enkele pakjes bij voor haar familie te Merksem dat we voor haar moesten meenemen. Zij bleven een glas water drinken en namen weer afscheid. Zo dan waren weer gelijk klaar voor de avond. Alles was nog warm dus gingen we gelijk maar aan tafel.
19,00 u.: Het was weer djembé dansles die avond. De leerlingen kwamen de één na de ander binnengesijpeld en schuifden gelijk mee aan de tafel. Er was immers genoeg voor iedereen.
19,30 u.: De oefeningen begonnen. Iedereen moest apart een dansje uitvoeren en daarin de dingen verwerken die pas aangeleerd waren. Ik moest alles weer filmen en het is kostelijk om naar dat filmpje te kijken. Later zou blijken dat die danspasjes ons nog van pas zouden komen in Benin, maar dat komt dan ook later.
10,00 u.: Na eens lekker uitgeslapen te hebben zaten we rond die tijd aan het ontbijt.
12,00 u.: We reden naar Bamfora. Klara bracht ons met de 4x4 van haar werk naar onze bestemming; Natuurlijk betaalden we de benzine voor dit voertuig aan de organisatie waarvoor Klara werkt.
13,30 u.: Stop in Soutiana om langs de weg mangos te kopen. Ze waren daar in alle maten en gewichten en spotgoedkoop. We kochten er een kilo of drie. Lily kon niet nalaten om van de oude vrouwtjes ook nog wat artisanaal te kopen en deed dit dan ook, nadien vervolgden we onze weg.
13,50 u.: aankomst bij de watervallen van Karfiguela nabij Bamfora. Een gids die zichzelf aanbood en niet wachtte op ons antwoord, vergezelde ons naar boven. Onderweg vertelde hij alles wat we horen wilden en stak zelfs een handje toe bij moeilijke opstapjes. We zwommen lekker onder de watervallen. de veelvuldig aanwezige jongeren die van op een hoge rots in het water duikelden of sprongen waren trots over hun kunstjes die zij breed uitsmeerden voor de aanwezigen. Klara en Ludo waagden zichzelf ook aan zon sprong en veroorzaakten een ware hilariteit onder de massa jongeren, er kwam dan ook algemeen applaus voor les blanches. Ook ikzelf dook van de kant, maar niet van zon hoogte, geen applaus voor mij. De gekochte mangos kwamen hier goed van pas, we vulden er ons middagmaal mee. De schillen voerden we aan de talrijk aanwezige koeien die door het voeren zo dichtbij kwamen dat ze door onze gids verjaagd moesten worden. Op de terugweg naar beneden gaven we onze gids een goeie fooi en de kinderen die meegelopen waren een zuurtje en reden verder richting kampement in Farafina. Onderweg namen we nog een jonge lifter mee die naar het centrum van Bamfora moest. We maakten nog een tussenstop bij kennissen van Klara & Roel uit Australië, maar ze waren niet thuis. Na een telefonisch berichtje van Klara zaten zij op ons te wachten op een terrasje in Banfora. Zij werkte voor Oxfam Australië in Banfora. We dronken samen een glas en namen afscheid.
17,00 u.: Klara bracht ons naar het kampement in Farafina. Roel had nog wat babykleding mee voor iemand die daar zou werken of zou gewerkt hebben, maar de uitbater herinnerde zich geen vrouw met baby die voor hem zou gewerkt hebben. We namen afscheid van Klara & Roel en installeerden ons in een rondavo op het kampement. Het was wel broeierig heet in die hutjes, er waren geen raampjes, dus allen maar de ingangdeur.
18,00, u.: We bestelden het avondmaal en mochten de kippen die we wilden opeten zelf uitkiezen in het kippenhok.
20,30 u.: Zoals je ziet duurde het wel even voor we wat te eten kregen, maar de kip smaakte voortreffelijk, terwijl de frieten wel iets minder vettig mochten zijn. Door middel van onze koplampen aten we ons bord leeg. Nadien nog even naar het toilet, nu ja toilet is veel gezegd... het was een gat in de grond, in iedere hoek van het afgesloten hokje zat een reuze kakkerlak, je zit dus zo niet echt op je gemakje. Dan maar eerst jacht maken op die ongezellige diertjes en dan maar mikken in dat gat wat niet zo vanzelfsprekend is zonder verlichting.
23,00.: We zochten onze hut op en probeerden wat te slapen. Even over middernacht kregen we bezoek van een bende schapen die het leuk vonden om aan onze openstaande deur te komen blaten. Ook bij Lily en Ludo hebben ze voor de deur gestaan, maar naar zijn zeggen heeft hij ze naar ons doorgestuurd.
Voor de rest niets aan de hand en werden we rond 5 uur wakker door de vele aanwezige hanen op het erf.
9,30 u.: Het werd vandaag een rustdag bij Klara en Roel thuis. Lily en Liesbeth deden gezellig een wasje. Lily schuurde zelfs de rood bestofte koffers af. Ludo en ik gingen internetten. Later gingen Roel en ik de tuinslang van Moussa herstellen. Op de brommer reden we naar het centrum en kochten er enkele slangklemmen, een stuk tuinslang en enkel bouten en schroeven. Ik had van thuis een regelbare spuitkop meegenomen en het was de bedoeling om die op de tuinslang van hen te bevestigen om alzo water te besparen. Moussa moest nl. ieder ochtend te tuin besproeien (we zaten in het droogseizoen) en het dure water vloeide te rijkelijk uit de slang.
15,30 u.: Liesbeth en Klara gingen naar het centrum om boodschappen. Ik ging met Lily en Ludo zwemmen in het zwembad dat verbonden was aan het restaurant LEscale, uitgebaat door een Libanees. Het zwembad lag tussen een oase van palm - en bananenbomen en het water was heerlijk en helder. Hier, dacht ik toen, moet ik met Liesbeth zeker nog eens terugkomen.
18,00 u.: Avondmaal op het terras van Klara en Roel door mezelf bereid. Tijdens de maaltijd kwam Marie (je weet wel, familie van iemand van de wereldwinkel van Ekeren) een kijkje nemen, zij merkte dat we aan de tafel zaten en zou later op de dag terugkomen.
18,30 u.: Doordat we naar de film gingen, moesten we voortmaken met onze maaltijd. De film werd mede georganiseerd door Sophie en Karsten de Frans - Duitse vrienden van klara van het bijschooltje Terya-so. Voor de film begon werden dias getoond met informatie over Aids en TBC. Ook een groepje jonge rappers brachten live zang met muziek op de computer gezet door onze Roel. De film zelf handelde over een kippengevangenis en het plan van de kippen om eruit te ontsnappen (de titel is me ontgaan). Ook Marie en haar vriendin Delphine hadden we uitgenodigd bij de voorstelling. De vooral aanwezige kinderen vonden de film prachtig. Na de voorstelling scheen onze Roel nog dias over onze recente reis naar Mali en schonken de medewerk(st)ers een drankje op basis van bessen. Ook werden ballonen van de provincie antwerpen uitgedeeld, die wijzelf nog bij de provincie Apen gaan bedelen waren via Agnes Steenssens.
21,30 u.: Liesbeth ging wat vroeger naar bed omdat ze erg moe was, Ikzelf bleef op de anderen wachten die nog niet thuis waren. Rond 23 uur waren die er ook. We dronken samen nog een Flag (Klara en ik witte wijn) op het terras en gingen dan ook naar Bethlehem.
