Afspraak met zoon van koning van Abomey. Bezoek aan paalwoningdorp Ganisse.
7,15 u.: Ik; zoals gewoonlijk vroeg op, zocht in de buurt naar een bakker om Franse broden te kopen. Dit lukte in de vroegte niet zo gauw, tot ik in een klein steegje een oud vrouwtje vond die enkele franse broden aanbood voor een prikje.
Liesbeth en ik begonnen vast te ontbijten op onze kamer omdat er nog geen leven te bekennen was op de kamer van Lily en Ludo. Toen we klaar waren verhuisden we alle attributen (messen; brood, boter, thee, oploskoffie, waterkoker, beleg, bekers enz) naar de kamer van Lily en Ludo onder ons, zodat ook zij van een gezond ontbijt konden genieten.
10,10 u.: We werden opgehaald door Gervais. Hij voerde ons door de stad, allelei Godsdienstige namen van diverse handelszaken gleden aan ons voorbij: OptiekAve Maria, Restaurant La Paix de Dieu, restaurant Le bon Samaritan, Bar Christo, Ettablissement Dieu est grande, Librerie Jerusalem enz.
10,50 u.: We vaarden met een bootje doorheen het paaldorp Ganisse. Heel indrukwekkend! We voeren voorbij allerlei handelaars te boot, mensen die voor hun werk per boot heen en weer moesten, vissers, kunstige jongeren die voor een centje op hun hoofd gingen staan op de boot, bedelaars enz. Op verschillende plaatsen gingen we aan land bij souvenierszaken ( we kochten er enkele T-shirts en batikdoeken) en een restaurant waar we een frisdrank gebruikten.
13,30 u.: Terug op het vasteland, Gervais had het aan de stok met de uitbater van de boottochten. Hij dacht dat ie als aanbrenger van 4 toeristen wel gratis kon meevaren op de trip, maar de uitbater dacht er duidelijk anders over. Uiteindelijk, na enige discussie werd het pleit beslecht in het voordeel van Gervais.
14,15 u.: Op aanraden van Gervais gingen we eten in een eenvoudig maar zeer verzorgt rastaurantje aan de rand van de stad (Cotonou): Restaurant Bahia Cabana. We kregen er een heerlijke schotel (ovaal) voorgeschoteld met allerlei soorten vis en vlees en groente.
15,00 u.: We gingen een kijkje nemen aan het strand. Gervais vond dat we maar niet moesten gaan zwemmen, het was er te gevaarlijk voor overvallers. Protest van Ludo, die zo graag in de zee wilde spartelen, maar door de gezonde redenatie van Lily bond hij in.
16,00 u.: We wilden graag de studiegenoot van Ludo bezoeken waar hij destijds acupultuur studies mee gevolgd heeft in China. Maar die bleek ondertussen koning geworden te zijn van het district Abomey. Dus niet zo simpel. We vonden het adres van één van zijn zonen in Cotonou en gingen met hem onderhandelen over hoe we zijn vader konden ontmoeten. Voor 30 Euro konden we met zn vijven de koning bezoeken, cash te betalen aan de zoon. Nou ja, je bezoekt niet alle dagen een koning, dus gingen we maar op het aanbod van de koningszoon in.
17,30.: Na een heerlijke douche bij de nonnen (Hotel Godiam) Wandelden we naar de markt van Cotonou. Voor we ter plekke waren moesten we heel wat walmen en uitlaatgassen van brommers en autos doorstaan. Op de markt was het een drukte van jewelste. We zagen er heer bijzondere tafereeltjes van allerlei aard. We kochten er ook enkele souvenirs voor onze dierbaren. We snoepten er ook heerlijke ananas, op kundige wijze ontdaan van de schil. Heerlijk! Heerlijk!
19,30 u.: Avondmaal op de kamer van Lily en Ludo met de aangekochte lekkernijen van de markt. Daarna nog een drink op het terras van de nonnen en de nachtrust kon niet meer kapot!
Busreis naar Cotonou/ Logeren bij de nonnen van pater Pio: Hotel Godian.
6,30 u.: We namen het ontbijt in hotel Kantaborfa, omelet met tomaat. Ludo had weer last van diaree en was voorzichtig met het ontbijt.
7,00 u.: We vertrokken met de Confort-bus (naam van de maatschappij) voor het hotel waar we logeerden.
7,15 u.: De bus moest plots stoppen op aanvraag van Lily; Ludo was heel misselijk en moest overgeven.
8,15 u.: Plaspauze in Djougou, een kwartier later reden we verder.
11,00 u.: We kwamen aan in Savalou. De chauffeur stopte om benzine te tanken
11,30 u.: Stop in Dassa, we stopten hier om wat te eten. Lily gleed hier uit omdat de bus vlak naast een geasfalteerde berm stond en had zich lelijk bezeerd aan haar knie met ook schade aan haar broek.
12,50 u.: We kwamen aan in Bohicon; er stonden nog enkele bussen van dezelfde maatschappij, dus moesten de chauffeurs even een babbel slaan.
14,30 u.: Aankomst in COTONOU, onze bestemming.
15,30 u.: We werden omringd door wel 20 taxichauffeurs die onze koffers wilden opladen. We probeerden hen duidelijk te maken dat we zouden opgehaald worden door bekenden. Met een kwinkslag zeiden de chauffers: dan zal het wel met een camion zijn zeker! wijzend naar al onze koffers.
16,00 u.: Gervais, de man van Leen Swinnen arriveerde aan de indrukwekkende plaza, waar we op hem stonden te wachten. Het was een zeer prettige kennismaking. Gervais voerde ons met de auto van de partij naar het hotel: hotel Godian van de filles de padre Pio. We installeerden ons; boven, beneden, weer boven, tot we uiteindelijk onze stek vonden. Gingen op het terras van de nonnen wat drinken om nader kennis te maken met de man die we wel van naam kenden, maar niet persoonlijk. Wat viel dat mee zeg! Een heel bescheiden, knappe, intelligente man. Leen weet wel van wanten zeg!
18,00 u.: Ik ging met Liesbeth op zoek naar levensmiddelen (en wijn natuurlijk). We vonden 500 meter verder in de straat een mini supermarkt (worden uitgebaat door Libanezen), waar we onze voorraad insloegen.
19,30 u.: We bestelden een vismaaltijd op het terras bij de nonnen. Tijdens het wachten begon plots een folkloristisch optreden in de aula van het nationaal ballet van Benin. Dus wij daar naartoe. Ik hield wel een oogje in het zeil om te zien wanneer men ons zou brengen. Gelukkig duurde dit, zoals gewoonlijk, nogal lang zodat we het grootste deel van dit prachtige optreden konden bijwonen.
20,15 u.: En dan aan de maaltijd, tijdens ons peuzelen kwam een Frans ex-militair met ons babbelen. Hij was ook zo weg van het leven in Benin. Hij reisde heel Afrika rond, had veel gevaren en wat weet ik nog meer. Rond 22 uur hielden we het voor bekeken en gingen naar bed. Lily en ludo op het gelijkvloers en wij op het eerste.
Bezoek aan het dorp Somba: lemen 'kasteeltjes'/ Pleidooi van Lily bij politie:
7,00 u.: Blij dat we konden opstaan bij de kolonel te Boukombé. Van slapen was niet veel terechtgekomen. Uit de douche kwam maar een klein lekje water, dus was het lang wachten voor we alle vier klaar waren met deze welgekomen verfrissing. We betaalden de kolonel het verschuldigde bedrag voor de kamer ( 6 Euro per koppel). We mochten in zijn living wachten tot Constant ons zou komen ophalen. Ondertussen maakten we kennis met enkele familieleden van de kolonel en vertelde hij aan de hand van allerlei fotos tegen de muur over zijn leven als kolonel bij het leger. Hij bleek ook de koning van Abomey persoonlijk te kennen, de koning die we later nog zullen bezoeken.
8,15 u.: Constant haalde ons op en bracht ons naar een eettentje in het dorp waar we typisch Afrikaans konden ontbijten voor een paar centen (nog geen 2 Euro voor 4 personen). Een gezellige oudere vrouw had tal van warme gerechten bereidt en stalde deze uit in grote schalen. Voor ons wat ongewoon om s morgens al zon uitgebreid dis met warme gerechten te nuttigen. We lieten het ons echter daarom niet minder goed smaken.
8,45 u.: Constant bracht ons, we reden in een 4x4 met chauffeur, hijzelf legde alle afstanden af op de motor, bracht ons voor naar de lagere school van het dorp: Ong. Kuweeri.Hijzelf reed ondertussen naar zijn verpleegwerk in het dispensarium. We werden ontvangen door de directeur op pensioen, Noël. Noël was tevens de oprichter van het dispensarium van Boukombé en leidde de plaatselijke verkiezingen. Hij legde ons het Beninse kiessysteem uit aan de hand van fotomateriaal.
9,45 u.: We werden met de 4x4 terug naar het dispensarium gebracht, waar Contant, volledig in het wit, aan het werk was. Ook met zijn medewerk(st)ers maakten we kennis, woonden een verzorging van een gewonde bij, kregen nadien nog een korte rondleiding doorheen het centrum en zijn eigen woning iets verderop. Er werd een foto gemaakt van alle medewerkers met ons erbij, door een voorbijganger getrokken, na de derde poging lukte dit,
( eerste zonder hoofden, tweede zonder voeten, derde goed). We moesten nog anderhalf uur wachten, dan was Constant klaar met zn werk en kon hij zich terug met ons bezighouden. Dus de buurt maar verkennen; de waterput tegenover het centrum, de weinige aanwezige planten in de buurt. Er stond iets verderop wel een reusachtige Boubab die ik eens wat naderbij wilde bekijken. De grote noten lagen her en der verspreid over de grond. Ik nam er enkele mee voor nader onderzoek. De noten zijn bedekt met een laagje fluweel dat de huid kan irriteren.
11,50 u.: Constant was klaar met zn werk en weidde zich geheel aan ons. Ludo had allerlei medische spullen en medicijnen vanuit België meegenomen en overhandigde aan Constant nu plechtig het koffertje met waardevol medisch materiaal. Constant, duidelijk in de wolken, bekeek alle spulletjes één voor één, kreeg daarbij uitleg van Ludo. Bovenop gaf Ludo hem nog een som geld dat hij vanuit de België (PvdA) had meegenomen.
12,15 u.: We liepen te voet naar het dorp Tata SOMBA, Constant wilde ons een lemen woning laten zien, opgetrokken met kantelen, van op afstand leek het wel een kasteeltje. Deze woningen zijn zeer specifiek voor deze streek en worden bewoond door het Sombavolk. We er echt wel op uit om het eens van naderbij te aanschouwen. We klopten aan maar niemand bleek thuis behalve het hondje dat ons blaffend verwelkomde. Constant was blijkbaar vriend aan huis, we konden zomaar binnen, niets was op slot. Via laddertjes konden we ook de hoger gelegen etage bezoeken. Het was een ware openbaring voor ons hoe die huisjes wonderlijk waren opgebouwd. Op het dak stonden als het ware verschillende iglos, waarschijnlijk voor de verschillende vrouwen van de eigenaar. Ook aan de nagedachtenis van de voorouders werd tijd en ruimte besteed.
13,00 u.: Middagmaal, weer in restaurant: Chez Pascalinne samen met Constant en de chauffeur die ons de ganse morgen had rondgereden.
14,00 u.: Te voet wandelden we terug naar het huis van de kolonel. Onderweg kwamen we voorbij een souvenirtentje. Alleen een kind was aanwezig en verwittigde via via de jonge verantwoordelijke van de tent die even later als een pijl uit een boog kwam aangerend, zijn hele lichaam fel bezweet. Hij begon ons, buiten adem, allerlei dingen aan te prijzen. Uiteindelijk kocht ik van hem een behaard hoofddeksel met hoorn, dat plaatselijk tijdens ceremoniefeesten wordt gebruikt. Hij wilde ons nog allerlei andere dingen aansmeren, maar dat lukte niet, we mochten er wel mee op de foto.
14,30 u.: De chauffeur die ons naar Boukombé had gebracht en door ons halvelings was besteld om ons terug naar Natitingue te brengen werd door Constant afgezegd wegens te duur en omdat hij zelf voor een chauffeur wilde zorgen die goedkoper was namelijk de chauffeur van de schooldirecteur Noël die we eerder bezochten. De eerste chauffeur was daar helemaal niet mee gediend en zou het daarbij niet laten zitten, zo bleek later.
15,00 u.: Aangekomen bij het huis van de kolonel namen we even platte rust in onze respectievelijke kamers alvorens alles op te ruimen en afscheid te nemen van de kolonel en zijn familie. We moesten zijn groeten overbrengen aan de koning, die hij persoonlijk kende.
16,15 u.: Met onze nieuwe chauffeur terug op weg naar Natitingue. Onderweg vroeg hij of we niet even halt wilden houden in een dorpje in de buurt waar op dat ogenblik een zeer typische markt aan de gang was. Direct akkoord natuurlijk. Hij week dus van het hoofdpad af (alle wegen waren dus in geel-bruin zand), recht naar het plaatsje Koiruba waar de bijzondere markt bruiste van leven. Ook voor de inwoners van het Koiruba was het een evenement om eens enkele bleekscheten op hun markt te zien verschijnen, we hadden dus alle bekijks. We leerden weer een heleboel nieuwe groenten en vruchten kennen en onze chauffeur speelde gids en legde alles fijntjes aan ons uit.
17,30 u.: Aan de ingang van Natitingue was een politiecontrole zoals er wel meer zijn aan grote steden. Deze keer echter hadden de politiemensen veel aandacht voor onze wagen. De chauffeur moest al zijn papieren tonen. We moesten mee naar het bureau. Voor en achter ons werden we begeleid door een politieman op de motor, recht naar het politiekantoor. De eerste persoon die we daar zagen was de taxichauffeur die Constant de dag voordien afgezegd had. We roken dus gelijk nattigheid. Onze eerste taxichauffeur die zich onheus behandeld voelde had klacht ingediend bij de politie van Natitingue. Wij en vooral onze chauffeur, moesten ons op het politiekantoor komen verantwoorden waarom we een andere taxichauffeur hadden genomen en de eerste hadden afgezegd. De politieambtenaar geraakte niet wijs uit onze beweringen en stuurde ons door naar de politierechter die op dat moment, toevallig of niet, aanwezig was. Bleek deze rechter ook nog een oom te zijn van onze huidige chauffeur. Dit echter deed niets af aan zijn pleidooi. Hij vond dat we onze eerste chauffeur onheus behandeld hadden en veroordeelde ons tot een boete. Toen maakte Lily bekend dat zij advocate is in België, kreeg promp een hand van de politierechter, maar hij hield zijn been stokstijf en stelde een minnelijke schikking voor die voor beide partijen aanvaardbaar was (alhoewel ikzelf had het er moeilijk mee). Na de uitspraak van de politierechter: de Belgen en de Beninezen zijn eerlijk, maar de Amerikanen zijn oneerlijk, konden we ons verzoenen met de uitspraak. We betaalden onze eerste chauffeur 12.000 F.cefa, aldus gelijk aan de uitspraak van de rechter.
19,00 u.: We namen het avondmaal in hotel Kantaborfa en bleven er ook logeren.
Verkiezingen in Benin/ Per taxi naar Boukombé/ Logeren bij de kolonel:
7,30 u.: Liesbeth en ik waren reeds uit de veren. We bleven wachten op Lily en Ludo die eerst om 9 uur opdaagden. We bestelden als ontbijt een omelet met brood, een kan heet water en een staafje Nescafékoffie of builtje Lipton-thee (heel erg ingeburgerd in die landen). We bleven nog wat rondhangen, een wasje doen en zo meer.
12,45 u.: We wandelden naar het centrum van Nattingou. We wilden er een voertuig zoeken die ons naar Boukombé kon brengen tegen een billijke prijs. Onderweg kwamen we een gebouw tegen waar verkiezingsbureaus gevestigd waren. Een man die net aan zn plicht voldaan had toonde ons zn duim waarop nog de inkt van de afdruk zat en zn kaart waarop stond dat hij mee de verkiezingsuitslag van Benin zou bepalen. Aan het busstation kwamen al verschillende taxichauffeurs op ons af die ons tegen een prikje naar Boukombé wilden vervoeren. Een vrij jonge man met zware bril en wit kleed won het van zn rivalen. Hij zou ons vanavond ter bestemming brengen.
14,00 u.: We hadden al eens geïnformeerd bij een busmaatschappij voor onze verdere reis na Boukombé. Deze maatschappij was ook verbonden aan een hotel. Op onze terugweg naar Albergo Tanekas kwam de luxe bus ons achternagereden om ons te overtuigen met hen verder te reizen na ons bezoek aan Boukombé. Het leek ons een goede deal en we kochten onze tickets voor Cotonu op de bus. We wilden ook liever verhuizen van Albergo Tanekas naar hotel Kantaborfa. De buschauffeur stelde gelijk voor om onze bagage op te halen in Albergo Tanekas en te verhuizen naar zijn compagnon; hotel Chez pas Calinne. Zonder problemen konden we onze spullen ophalen in ons albergo. Wat wil je, als je zo komt voorrijden in een mooie toeristenbus.
14,50 u.: We installeerden ons in hotel Kantaborfa; bestelden er ons middagmaal en aten smakelijk. Helaas kon ik mn eten niet goed doorspoelen, men kon geen frisdrank of flessenwater serveren omdat het er gewoon niet was. Voor Lily, Ludo en Liesbeth niet zo erg, want die waren best tevreden met en reuze fles Beninoize (bier; de Flag van Benin)).
16,00 u.: Toen we ongeveer klaar waren met ons late middagmaal, zat onze taxichauffeur reeds besheiden op ons te wachten aan een ander tafeltje. We vertrokken dan ook gelijk met hem naar Boukombé. De rit ging vooral over verharde zandwegen, tussen rotsen en velden met waltuintjes. Een keertje zagen we voor ons een aapje de weg oversteken. Een prachtig en apart landschap, met...jawel, veel apenbroodbomen.
18,00 u.: We werden afgezet aan het gezondheidscentrum van Constant te Boukombé. Het was een zeer hartelijke kennismaking en babbel over gemeenschappelijke bekenden. Na een korte rondleiding in zijn dispensaria, kennismaking met het personeel, loodste hij ons even verder naar een drankgelegenheid waar hij ons een frisdrank aanbood. Nadien liet hij ons kennismaken met de kolonel, een oudgediende bij het leger van Benin. Hij zou tegen een zacht prijsje voor ons logies bezorgen. We maakten kennis met hem en enkele leden van zijn gezin. Hij toonde ons de kamers en de accommodaties daaromheen en kregen de sleutel van de voordeur mee.
20,00 u.: Constant nam ons mee naar een restaurantje waar eenvoudig maar lekker gekookt werd: Restaurant Chez Pascalinne. We namen ook de maaltijd van Constant voor onze rekening.
21,30 u.: Constant nam ons mee naar de plaatselijk schooldirecteur. Op zij erf was het een drukte van je reinste! Van jong tot oud , een 20-tal personen liepen aan en af. We werden binnen verwelkomd door de directeur himself. Hij bood ons enkele glaasjes jenever aan (of iets dat daarop trok) en pochte met zn kleinkinderen. Het interieur was helemaal beplakt met heiligenprentjes. Na een uurtje hielden we het voor bekeken en namen afscheid van hem en zijn gezin. We bedisselden nog even onder elkaar dat we hem een bedrag voor zijn gezin zouden schenken. Ik, als penningmaakster gaf hem het afgesproken bedrag:10.000 F.cefa. ( 7,50 Euro). Hij aanvaardde met dank en verwondering in zn ogen.
22,30 u.: Terug naar de woning van de kolonel waar we ons bed opzochten (iedere bewoner was al naar bed). We konden die nacht echter bijna niet of zeer weinig de slaap vatten wegens de vochtige klamme temperatuur. Er was geen koeling aanwezig en dan weet jet wel zeker.
Reis in minibusje naar Benin. Lekke band onderweg:
5,00 u.: We kregen al zo vroeg een ontbijt in Pavillion Vert, hadden we gisterenavond om gevraagd.
6,00 u.: Onze bereidwillige garagist van gisteren kwam ons alweer ophalen om ons naar het busstation te brengen. Al onze bagage moest in zijn autootje, dus zon 7 reiskoffers. De autokoffer werd met een touw vastgebonden en weg waren we. Echter niet voor lang. We hoorden ergens iets aanlopen en na enkele minuutjes hing er een doordringende brandlucht in de auto. We maanden onze chauffeur aan om toch maar te stoppen en keken uit naar ander vervoer. Niet zo gemakkelijk s morgenvroeg in het pikkedonker. De taxis die soms voorbijreden hadden, zo midden ergens op de weg, natuurlijk allemaal al passagiers bij zich. De tijd begon krap te worden en eigenlijk hadden we er al moeten zijn. Gelukkig stopte toch een taxi met reeds twee passagiers aan boord. We vertelden aan de voerder wat ons overkomen was en ja hoor, de passagiers moesten niet ver meer en wilden het laatste stukje wel te voet afleggen. De helft van onze bagage ging in de taxi, de andere helft bleef in de aanlopende wagen die nu niet meer zou aanlopen, dat hoopten we tenminste. Even later kwamen we aan het busstation, we keken uit naar de andere wagen met onze bagage... en ja hoor in de verte kwam ook hij aangepuft.
6,30 u.: Het busje (VW) stond reeds op ons te wachten. Algauw bleek dat er 13 personen mee moesten, dat comfortabele konden we dus al vergeten. Ook boven op het dak werd alles tot op een hoogte van 1,5 meter opgestouwd, zelfs fietsen gingen er nog bovenop. Ook onze koffers zaten daar ergens tussen, dus hoop op zege.
7,30 u.: Het busje vertrok, onderweg kwamen nog er enkele mensen bij, enkele moeders met zuigelingen, die geen van beide verlegen waren om te voeden en gevoed te worden.Na een uurtje rijden donderde er wat van het dak af; oei-oei, als dat maar geen koffer van ons was. Gelukkig niet, we verloren een kartonnen doos met levensmiddelen, in blik en karton, natuurlijk alles erg beschadigd. Na de opruiming konden we onze reis verder zetten.
11,20 u.: Het moest ervan komen; een lekke band. Voor ons vertrek zagen we al dat de band over een lengte van wel 10 cm dichtgenaaid was en keken toen al bedenkelijk. Nu was het dan zover. Iedereen moest uitstappen. Vrouwen en kinderen zochten wat schaduw op naast de berm van de weg, Ludo filmde deze uitzonderlijke momenten en alle mannen moesten helpen bij de herstelling, want..... er was geen krik aan boord. Het ging dus van alla één, alla twee, alla drie en hop, met zn allen de bus naar boven tillen zodat een waaghals er een rotsblok kon ondersteken, zodat het wiel kon verwisseld worden (gelukkig was er een reservewiel aan boord). Na de vierde poging werd de wagen hoog genoeg getild om de steen eronder te duwen. Van dan af verliep alles vlot en konden we verder. We passeerden de volgende dorpen: GOURMA, PAMA en NADIAGU: Daar hielden we in een busstation een grote rustpauze en was er politiecontrole, voor ons het bewijs dat we dicht bij de grens van Benin kwamen.
15,00 u.: Na nog een kwartiertje rijden kwamen we tot stilstand bij de politiepost van Benin en even later bij de Douanepost te PORGA. Dan nog eens een stop bij de Brigade de Benin en we waren weer vrije vogels.
16,15 u.: We werden door onze chauffeur afgezet aan het busstation van TANGUETA, daar namen we een taxi naar NATTINGOU. Het viel ons op dat het landschap in Benin veel groener was dan dat van Burkina Faso; zeiden dit ook tegen onze taxichauffeur en hij was zo fier als een gieter.
17,15 u.: Aankomst in Nattingou. We werden door de taxi afgezet bij Albergo Tanekas, waar we ons installeerden, een douche namen en een maaltijd bestelden die we op het terras nuttigden genietend van de koelte onder de cashewnootbomen. Spijtig waren de frisdranken en het bier niet gekoeld, en daar snakten we eigenlijk naar.
20,30 u.: Door de vermoeiende reis kropen we na het eten onder de lakens. Door de vochtige hitte hadden we moeite met de slaap, je bleef als maar door transpireren. De nachten waren veel aangenamer in Burkina Faso, daar begon het s avonds af te koelen. Hier dus niet. We moesten ook de tijd een uur later zetten dan in Burkina Faso.
Ontmoeting met Dr. Timbo. Eten op zijn kosten in chick restaurant:'Au Verdoyant':
8,15 u.: Klassiek ontbijt in Pavillion Vert. Stokbrood met boter en confituur.
9,30 u.: De Schoonbroer van de douanier die we in het begin van onze reis hadden ontmoet maakte met ons kennis en wilde verder voor ons zorgen qua vervoer tot we Uoaga zouden verlaten hebben. Hij is garagist, dus autoproblemen zouden ons gespaard blijven. Ludo Lily en ik reden met hem mee op zoek naar vervoer voor Benin. Na verschillende busstations bezocht te hebben werd het ons duidelijk dat we met normaal vervoer niet meer het land uit zouden geraken omdat de dag daarop verkiezingen waren in Benin en daardoor de grenzen gesloten werden. Onze chauffeur verloor er de moet niet bij en deed alles om ons toch nog aan tickets te helpen voor de volgende dag; een dag eerder dan we geplant hadden. Eindelijk vonden we een maatschappij bereid om ons de volgende dag nog naar Benin te brengen. We betaalden de tickets en men verzekerde ons dat de reis comfortabel zou verlopen. Het zou een minibusje worden dat ons naar Tanquito zou voeren in Benin. Op de goeie afloop gingen we nog wat drinken in een soort vleeshal die net feest hadden. Bij het eerste stalletje vingen we bot; veel lawaai uit de boxen, maar weinig te drinken. Dan maar een ander kraampje proberen. Daar werd de frisdrank gekoeld met stukjes ijs. Alleen ik durfde dit aan en ben er niet ziek van geweest. We bezochten op hetzelfde terrein ook nog enkele huisjes à la Bokrijk o.l.v. een gids.
13,30 u.: Terug naar Pavillion Vert voor het middagmaal. Liesbeth die al die tijd in het hotel was gebleven, voelde zich al een stuk beter en nuttigde samen met ons het middagmaal: omelet met tomaat, we trakteerden ook aan onze begeleider een menu, hij nam alleen een bord Haricots vert.
14,50 u.: Onze Chauffeur garagist bracht ons naar een chick hotel in Uoaga, niet om te logeren, maar met een prachtig zwembad en daar wilden we wel eens gebruik van maken. Dus wij waagden de sprong in het zwembad van hotel Indepedance . Tijdens onze zwempartij kreeg Liesbeth een telefoontje van onze Roel dat pas bekend is geworden dat Klara in verwachting is. Liesbeth kon haar tranen van blijdschap niet bedwingen; eindelijk dan toch! Onze chauffeur die geduldig op het terrasje van het zwembed zat te wachten, zelf geen behoefte had om ook te zwemmen, werd door Ludo getrakteerd op een biertje; iets wat hij zich waarschijnlijk zelf niet kon veroorloven in dit chick hotel.
19,30 u.: Terug in Pavillion Vert zaten op het terras te wachten op een gast; Dr. Tambo die vroeger nog bij Lily en Ludo gelogeerd had tijdens zn studies in België. Hij is nu hoofd van een ziekenhuis ergens in Uoaga en zou vanavond onze gast wezen. Toen hij arriveerde bleek algauw dat hij er op stond dat wij zijn gasten waren en niet omgekeerd. Ludo overhandigde hem enkele cadeautjes die hem van dienst konden zijn in zijn ziekenhuis. Even later bracht hij ons naar het prachtig restaurant in openlucht Au verdoyant waar we a la carte
konden eten en Capitain (vis) konden krijgen op diverse exotische wijzen. Het was voortreffelijk, heerlijk!
Ludo had een CD rom bij met fotos van vroeger met hem in Antwerpen en hij, die zn laptop bij zich had, vertoonde die voor de maaltijd.
Liesbeth kon spijtig genoeg niet zo genieten van deze maaltijd; blijkbaar was zij nog steeds niet helemaal hersteld van haar ongesteldheid. Dr. Tambo stond er op om zelf de rekening te betalen; ons protest werd door hem gewoon gesmoord, niks aan te doen, ik betaal! Na de maaltijd en een heerlijk gesprek bracht Dr. Tambo ons weer naar ons hotel en nam afscheid.
7,45 u.: Het moest er eens van komen: we namen afscheid van Klara (zij moest naar haar werk) en later na het ontbijt op het heerlijke terras, ook van Roel en Florence. Florence was druk in de weer om voor ons taxis te bestellen. Toen de eerste kwam, vond hij een tweede niet nodig, hij kon de koffers van ons gevieren wel laden. De tweede taxi die ondertussen gearriveerd was zag dat het goed was en vertrok zonder morren naar een mogelijk nieuwe klant. We werden ontroerend uitgewuifd door Roel, Florence en de buurvrouw met haar zoontje, die iedere dag trouw voor de deur pindas stond te verkopen. De taxichauffeur bracht ons naar het busstation, waar iedereen gelijk wilde komen helpen om de koffers naar de bus de sjouwen.
10,05 u.: We verlieten het mooie Bobo, misschien wel voor goed? De bus bracht ons na een eerste etappe naar Borono, waar we om 12,40 uur aankwamen. Het was er een drukte van jewelste, haast meer verkoopsters dan passagiers, je kwam er zeker niet om van honger en dorst.
15,15 u.: Aankomst in Uoagadougu. Weer een gemoedelijke aanslag op onze bagage. We namen een taxi naar Pavillion Vert; het hotel waar we ook logeerden toen we hier aankwamen. Wel namen we deze keer de aircokamers op de eerste etage, iets duurder maar meer comfortabel. Even een siësta op het bed, genietend van de airco. Daarna een drink in het groen (tuinterras).
18,00 u.: We liepen over de drukke weg, zonder verlichting, op zoek naar een restaurantje, na ongeveer een km lopen vonden we er eentje dat ons wel wat leek; We installeerden ons op het terras. Kozen een menu op de kaart enne... toen werd Liesbeth plots onwel, was misselijk, had braakneigingen enz. Wat doe je dan in dergelijke situatie? Je bent solidair en je laat je maag maar knorren en keert met onze zieke weer naar het hotel terug om haar lekker onder te stoppen met een kopje thee om te vertroetelen en de pijn te verzachten.
19,30 u.: Lily en Ludo en ikzelf namen dan maar een eenvoudig menuutje in Pavillion Vert zelf en bestelden karbonade met mosterd met frietjes en groene boontjes (Die schijnen ze daar heel veel te hebben). Na de maaltijd even gaan kijken hoe Liesbeth het stelde; zij sliep als een roosje; dus weer naar beneden om nog even op het terras bij te babbelen
Nationaal muzeum van Bobo/Afscheidsdinner in restaurant 'Canne D'Or':
9,30 u.: Lily en Ludo trekken op de brommer naar het centrum, terwijl Liesbeth en ik te voet naar het centrum wandelden waar we het nationaal muzeum bezochten. Naast allerlei oude klederdrachten was er zowat van alles te zien wat je gewoonlijk in zon muzeum vindt: munten, wapens maskers, beelden enz. De oppasser van het muzeum had ook een kraampje bij de uitgang in eigen beheer en verkocht zelf vervaardigd artisanaat. We vroegen wat de kunstig met olifanten gegraveerde kalebas die als lampenkap dienst moest doen dan wel zou moeten kosten? Hij vroeg 15 Euro (omgerekend dan). Liesbeth vroeg of dat le premier prix was. Hij zei dat het in zijn muzeum niet zo werkte en dat alles aan vaste prijzen werd verkocht. Toen we dan niet toehapten, kon er plots toch wat van de prijs af en kregen het kunstwerk mee voor 9 Euro. Buiten stonden enkele hutten a la Bokrijk, die eveneens te bezichtigen waren. Een Touarekswoning uit riet en stro en een lemen hut met etage en terras. Onze gids vergezelde leidde ons door beide woningen en ging daarna met ons wat drinken op het terras van het muzeum. We betaalden met een briefje van 2000 Fr.Cefa ( ongeveer 3 euro). Het duurde ongeveer 3 kwartier voor men het wisselgeld terugbracht. Een jongetje was namelijk op de fiets ergens anders ons briefje gaan omwisselen en was daar maar eerst na zoveel tijd in gelukt. Achter het muzeum waren nog allerlei mensn bezig met het vervaardigen van allerlei kunstvoorwerpen, zoals weven. We kochten er een tafelkleed (of was het een bedsprei) met allerlei dieren op geborduurd en betaalden er 25,50 Euro voor.
13,30 u.: Na het middagmaal begonnen we allen in te pakken. Het zou vandaag immers onze laatste nacht bij Klara en Roel worden.
18,00 u.: We dronken het afscheidaperitief op het terras bij Klara en Roel.
19,30 u.: We gingen met zn allen chieck uiteten in restaurant Canne Dor (klinkt niet gek he?) We wilden Klara en Roel vanavond vrijhouden voor hun gastvrijheid die we bij hen genoten hadden. Het werd een uitgebreide maaltijd à la carte en de bediening was navanant.
22,00 u.: We wandelden nog even langs bar Nathalia, maar buiten veel gekleurde lichtjes viel daar niet veel meer te beleven. Liesbeth was ondertussen reeds naar bed gegaan ( de bar is nl. tegnover hun huis) . in de plaats daarvan namen we nog een glaasje frisse Franse wijn van de Libanees of een grote fles Flag-bier op het terras bij hen thuis. Nog één keer slapen en we zouden weer nieuwe avonduren beleven.
Djembé dansen op het terras (2de les). Zwemmen bij de Libanees.
10,30 u.: ik trok met Liesbeth te voet naar het centrum om boodschappen te doen, geld af te halen en een terrasje te doen. We namen wat te drinken in het hotel waar onze vroegere chauffeur Housman werkte. We liepen hem dan ook tegen het lijf en tracteerden hem een drankje. Hij hielp ons ook aan een venter die ansichtkaarten verkocht, we namen er gelijk tien. Ondertussen waren ook Lily en Ludo met het brommertje van onze Roel naar het centrum gereden, ook zij hadden reeds met Housman een drankje genuttigd. Zij hadden ook met hem onderhandeld om ons naar Uoaga te voeren. Maar hij was veel te duur. Dan maar met de bus. Liesbeth kocht een halssnoer voor Florence en wilde nog een zilvere armband voor Klara kopen, maar de verkoper vroeg er veel te veel voor. ( Later gaven we Klara dan maar geld om zelf eens uit te kijken naar een armband). We wandelden nog langs de grote moskee, kuierden langs de straat vol openluchtplantenwinkels. We kochten er een rode Hybiscusplant voor Klara en Roel en reden per taxi terug naar huis.
13,15 u.: Liesbeth en ik wandelden naar het zwembad van de Libanees:LEscale. We namen er enkele frisse duiken, namen frisdrank en heerlijk gekoelde witte wijn met een gratis knabbeltje. We reden met de taxi terug naar huis.
Lily en Ludo waren ondertussen in het centrum tegengehouden door de politie, omdat ze aan een hoek niet gestopt waren, hij had dus het stopteken genegeerd. Ze zouden een fikse boete moeten betalen en de brommer zou in beslag genomen worden (kon dan later op het bureau weer afgehaald worden). Zover kwam het echter niet omdat Lily haar beroep als advocate in de practijk omzette en de hele politieagent ondertseboven praatte, zo van: We zijn hier op bezoek bij onze zoon enz: allee, twas goed voor deze keer, maar pasop voor een volgende keer!
17,00 u.: Marie kwam met haar vriedin op de brommer langs en bracht een heleboel gekookt eten mee: gebakken vis, gebakken bananen, gekookte maniok, allelei soorten inheemse drank in petflessen en allerlei gekookte groenten. Marie had ook enkele pakjes bij voor haar familie te Merksem dat we voor haar moesten meenemen. Zij bleven een glas water drinken en namen weer afscheid. Zo dan waren weer gelijk klaar voor de avond. Alles was nog warm dus gingen we gelijk maar aan tafel.
19,00 u.: Het was weer djembé dansles die avond. De leerlingen kwamen de één na de ander binnengesijpeld en schuifden gelijk mee aan de tafel. Er was immers genoeg voor iedereen.
19,30 u.: De oefeningen begonnen. Iedereen moest apart een dansje uitvoeren en daarin de dingen verwerken die pas aangeleerd waren. Ik moest alles weer filmen en het is kostelijk om naar dat filmpje te kijken. Later zou blijken dat die danspasjes ons nog van pas zouden komen in Benin, maar dat komt dan ook later.
Nijlpaarden op het meer(Tengeruela).Bezoek aan het bijschooltje Terya-so(Bobo):
6,00 u.: We wandelden naar het nabijgelegen meer op zon 3 km van het kampement. Daar stond onze gids met een bootje op ons te wachten. Hij hiep ons in te schepen. Aan boord was nog een koppel waarmee we de zocht zouden delen. Met een paal werd het bootje in beweging gebracht en zo gleden we over het meer. Na een half uurtje kreeg eerst Liesbeth met behulp van haar verrekijker enkele dieren in de gaten. Onze kapitein loodste het bootje tot op enkele 100 meter van de dieren? We telden 8 nijlpaarden, die soms eens wat water de lucht inbliezen, maar voor de rest haast niet bewogen. Één keertje trok er een zijn muil wijd open en liet zijn tanden zien. Na een kwartiertje hield onze kapitein het voor bekeken en voerde het bootje terug naar de oever. Onderweg vielen ons de prachtige waterlelies op; wit, roze tot diep blauw. Onze bootjesman vlocht voor de vrouwen met de stengels van de lelies een prachtig halssnoer. Waarschijnlijk wilde hij er wel wat voor hebben, maar dit uitstapje had ons al behoorlijk wat gekost, dus deze keer niet.
8,30 u.: We namen een eenvoudig ontbijt in het kampement, pakten ons boeltje bij elkaar en vroegen aan de campingbaas wat de vervoersmogelijkheden waren naar Bamfora. Hij wilde voor ons wel een taxi bellen, maar wilde ook zelf ons naar Bamfora voeren. Toen we de wagen zagen staan die hij aanwees, moesten we wel even slikken: De wagen was één grote bluts en beschilderd met rastatekens en kleuren. Hij zag onze bezorgde gezichten en zei dat we niet bang moesten zijn voor een panne, de motor was het enige goeie dat er nog inzat. We namen hem dan maar en inderdaad, hij bracht ons door elkaar geschut, heelhuids aan het busstation van Banfora. Bij het afscheid moesten we nog e-mailadressen uitwisselen en we zouden hem adressen bezorgen van evenementen in België, waar hij met muziekgroepjes naartoe zou willen komen.
11,00 u.: Vertrek van de bus naar Bobo, waar we om 12,40 uur aankwamen.
Ik ging met Klara boodschappen halen voor de middag en voor vanavond en maakte daarna samen met Roel het middagmaal klaar.
12,30 u.: Ludo verscheen niet aan tafel voor het middagmaal, zijn maag was totaal van streek; Hij had diarree en moest verschillende keren overgeven.
14,00 u.: Ook Liesbeth en ikzelf waren van al dat reizen wel moe en gingen samen een middagdutje doen, terwijl Lily voor Ludo zorgde.
17,00 u.: Lily, Liesbeth, Klara en ik trokken naar het bijschooltje Terya-so. Ludo bleef thuis omdat hij nog niet helemaal de oude was. Ik nam zijn functie van fotograaf over. Klara voerde ons ernaartoe met de 4x4. We hadden allerlei spullen mee voor de kinderen van heet schooltje: leesboekjes, kleurtjes, schrijfgerei, gezelschapsspelen, T-shirts enz en een heleboel centen. Alles bijeen gebedeld bij de mensen van de Wilrijkse Wereldwinkel. Hieronder vinden jullie het bericht dat Klara via Internet de wereld instuurde i.v.m. deze giften:
En waar is nu al dat geld naar toe?
Het is al even geleden dat mijn ouders hier waren. Zij hadden samen met de Wereldwinkel van Wilrijk maarliefst 1382 euro ingezameld. Bovendien namen ze een schat aan franse schoolboekjes, spelletjes en knutselgerei mee zodat geen enkele toegelaten kilo vliegtuigbagage onbenut bleef. De hoogste tijd om een overzicht te geven van waar dit alles naar toe is gegaan.
TERYA SO
(Het huis van de vrienden)
Het grootste deel van het geld; 1082 euro wordt weldra op een rekening gestort van de associatie. Alvorens te starten met de naschoolse opvang heeft Terya So gedurende twee jaar tijdens de maand augustus een vakantiekamp georganiseerd voor de kinderen. De begeleiders waren vrijwilligers. Om water en de potloden voor de kinderen te kunnen bekostigen, legden ze hun eigen geld samen. Laure Guinot animatrice van CEMEA (een centrum voor educatie) heeft de vrijwilligers opgeleid tot bekwame animators. Naar aanleiding van het enthousiasme van de kinderen en de animatoren is Terya So sinds september 2005 met naschoolse activiteiten gestart om de jongeren uit de Tounouma wijk (sector 3) te Bobo Dioulasso te ondersteunen bij hun schoolopleiding.
Er zijn vijftig kinderen ingeschreven. Elk kind komt twee avonden per week voor bijscholing van 17.30 tot 18.30 of maandag en woensdag of dinsdag en vrijdag. Elke animator begeleid vijf kinderen per avond. Donderdagochtend tussen 9-12 uur komen alle kinderen om spelletjes te spelen, tekeningen te maken (donderdag is er geen school in Burkina Faso). Verder heeft hetzelfde team ook nog een theatergroep waarmee ze de dorpen rondtrekken. Met hilarische toneelstukjes leren ze de dorpsbewoners over hygiëne, Malaria en aids. Met het geld kunnen een jaar lang alle werkingskosten gedekt worden.
Tot zover de mail van Klara.
We werden verwelkomt door gans het lerarenkorps dat zich om beurten plechtig aan ons voorstelde. We kregen dan een rondleiding doorheen het gebouw. De aanwezige kinderen zongen uitbundige liedjes voor ons en gaven enkele spontane danspasjes ten beste. Ik filmde alles! Een deel van de kinderen was huiswerk aant maken op een grondkleedje bij gebrek aan tafels en stoelen, met ons geld zouden die er nu komen.Toen Liet Jerome, een knappe dertiger, die het project in handen had, het speelgoed, boekjes en spelen aan de kinderen zien en we kregen van hen een daverend applaus. We konden volgen hoe de kinderen hun huiswerk maakten en hoe ze daarbij geholpen werden door de leiding. Lily vroeg zich wel af hoe kinderen die haast geen woord Frans kennen, hun huiswerk in het Frans moeten maken, dus die hulp was geen overdadige luxe.
18,30 u.: Ascheid van de kinderen en het lararenkorps (onder hen slechts één vrouw) en terug naar huis waar onze Roel ondertussen weer lekker gekookt had. Ook Ludo voelde zich terug wat beter en kwam één patatje meesteken.
Bezoek aan de watervallen van Banfora. Logeren in Farafina:
10,00 u.: Na eens lekker uitgeslapen te hebben zaten we rond die tijd aan het ontbijt.
12,00 u.: We reden naar Bamfora. Klara bracht ons met de 4x4 van haar werk naar onze bestemming; Natuurlijk betaalden we de benzine voor dit voertuig aan de organisatie waarvoor Klara werkt.
13,30 u.: Stop in Soutiana om langs de weg mangos te kopen. Ze waren daar in alle maten en gewichten en spotgoedkoop. We kochten er een kilo of drie. Lily kon niet nalaten om van de oude vrouwtjes ook nog wat artisanaal te kopen en deed dit dan ook, nadien vervolgden we onze weg.
13,50 u.: aankomst bij de watervallen van Karfiguela nabij Bamfora. Een gids die zichzelf aanbood en niet wachtte op ons antwoord, vergezelde ons naar boven. Onderweg vertelde hij alles wat we horen wilden en stak zelfs een handje toe bij moeilijke opstapjes. We zwommen lekker onder de watervallen. de veelvuldig aanwezige jongeren die van op een hoge rots in het water duikelden of sprongen waren trots over hun kunstjes die zij breed uitsmeerden voor de aanwezigen. Klara en Ludo waagden zichzelf ook aan zon sprong en veroorzaakten een ware hilariteit onder de massa jongeren, er kwam dan ook algemeen applaus voor les blanches. Ook ikzelf dook van de kant, maar niet van zon hoogte, geen applaus voor mij. De gekochte mangos kwamen hier goed van pas, we vulden er ons middagmaal mee. De schillen voerden we aan de talrijk aanwezige koeien die door het voeren zo dichtbij kwamen dat ze door onze gids verjaagd moesten worden. Op de terugweg naar beneden gaven we onze gids een goeie fooi en de kinderen die meegelopen waren een zuurtje en reden verder richting kampement in Farafina. Onderweg namen we nog een jonge lifter mee die naar het centrum van Bamfora moest. We maakten nog een tussenstop bij kennissen van Klara & Roel uit Australië, maar ze waren niet thuis. Na een telefonisch berichtje van Klara zaten zij op ons te wachten op een terrasje in Banfora. Zij werkte voor Oxfam Australië in Banfora. We dronken samen een glas en namen afscheid.
17,00 u.: Klara bracht ons naar het kampement in Farafina. Roel had nog wat babykleding mee voor iemand die daar zou werken of zou gewerkt hebben, maar de uitbater herinnerde zich geen vrouw met baby die voor hem zou gewerkt hebben. We namen afscheid van Klara & Roel en installeerden ons in een rondavo op het kampement. Het was wel broeierig heet in die hutjes, er waren geen raampjes, dus allen maar de ingangdeur.
18,00, u.: We bestelden het avondmaal en mochten de kippen die we wilden opeten zelf uitkiezen in het kippenhok.
20,30 u.: Zoals je ziet duurde het wel even voor we wat te eten kregen, maar de kip smaakte voortreffelijk, terwijl de frieten wel iets minder vettig mochten zijn. Door middel van onze koplampen aten we ons bord leeg. Nadien nog even naar het toilet, nu ja toilet is veel gezegd... het was een gat in de grond, in iedere hoek van het afgesloten hokje zat een reuze kakkerlak, je zit dus zo niet echt op je gemakje. Dan maar eerst jacht maken op die ongezellige diertjes en dan maar mikken in dat gat wat niet zo vanzelfsprekend is zonder verlichting.
23,00.: We zochten onze hut op en probeerden wat te slapen. Even over middernacht kregen we bezoek van een bende schapen die het leuk vonden om aan onze openstaande deur te komen blaten. Ook bij Lily en Ludo hebben ze voor de deur gestaan, maar naar zijn zeggen heeft hij ze naar ons doorgestuurd.
Voor de rest niets aan de hand en werden we rond 5 uur wakker door de vele aanwezige hanen op het erf.
Filmavond in Bobo: tekenfilm: de kippengevangenis:
9,30 u.: Het werd vandaag een rustdag bij Klara en Roel thuis. Lily en Liesbeth deden gezellig een wasje. Lily schuurde zelfs de rood bestofte koffers af. Ludo en ik gingen internetten. Later gingen Roel en ik de tuinslang van Moussa herstellen. Op de brommer reden we naar het centrum en kochten er enkele slangklemmen, een stuk tuinslang en enkel bouten en schroeven. Ik had van thuis een regelbare spuitkop meegenomen en het was de bedoeling om die op de tuinslang van hen te bevestigen om alzo water te besparen. Moussa moest nl. ieder ochtend te tuin besproeien (we zaten in het droogseizoen) en het dure water vloeide te rijkelijk uit de slang.
15,30 u.: Liesbeth en Klara gingen naar het centrum om boodschappen. Ik ging met Lily en Ludo zwemmen in het zwembad dat verbonden was aan het restaurant LEscale, uitgebaat door een Libanees. Het zwembad lag tussen een oase van palm - en bananenbomen en het water was heerlijk en helder. Hier, dacht ik toen, moet ik met Liesbeth zeker nog eens terugkomen.
18,00 u.: Avondmaal op het terras van Klara en Roel door mezelf bereid. Tijdens de maaltijd kwam Marie (je weet wel, familie van iemand van de wereldwinkel van Ekeren) een kijkje nemen, zij merkte dat we aan de tafel zaten en zou later op de dag terugkomen.
18,30 u.: Doordat we naar de film gingen, moesten we voortmaken met onze maaltijd. De film werd mede georganiseerd door Sophie en Karsten de Frans - Duitse vrienden van klara van het bijschooltje Terya-so. Voor de film begon werden dias getoond met informatie over Aids en TBC. Ook een groepje jonge rappers brachten live zang met muziek op de computer gezet door onze Roel. De film zelf handelde over een kippengevangenis en het plan van de kippen om eruit te ontsnappen (de titel is me ontgaan). Ook Marie en haar vriendin Delphine hadden we uitgenodigd bij de voorstelling. De vooral aanwezige kinderen vonden de film prachtig. Na de voorstelling scheen onze Roel nog dias over onze recente reis naar Mali en schonken de medewerk(st)ers een drankje op basis van bessen. Ook werden ballonen van de provincie antwerpen uitgedeeld, die wijzelf nog bij de provincie Apen gaan bedelen waren via Agnes Steenssens.
21,30 u.: Liesbeth ging wat vroeger naar bed omdat ze erg moe was, Ikzelf bleef op de anderen wachten die nog niet thuis waren. Rond 23 uur waren die er ook. We dronken samen nog een Flag (Klara en ik witte wijn) op het terras en gingen dan ook naar Bethlehem.
7,30 u.: Als ontbijt hadden we een omelet besteld in de Albergo, stokbrood hadden we nog over van gisteren. Daarna alles inpakken en wegwezen.
8,20 u.: Laatste etappe van onze uitstap. Alles ging over zandwegen (rood zand) en onze koffers en wijzelf waren nog roder dan de aarde. Housman reed met de voorraampjes dicht en achteraan moesten ze half open, om het stof terug een weg naar buiten te geven.
10,00 u.: Beentjes strekken in Toegan. We zagen er hoe ze met behulp van een kameel water uit een diepe put haalden. De rubber emmer was met een touw aan de kameel bevestigd. Een jongetje sloeg met een zweepje op de billen van het dier, die ging dan hollen zo had ie kon en hop daar was de gevulde emmer al, zo werd dan een ton gevuld naast de put.
11,55 u.: Middagmaal in restaurant onder een rieten dak. We kregen er het klassieke menu: kip met frieten. De bereiding liet nogal lang op zich wachten, zon anderhalf uur, daardoor smaakte het des te lekkerder. Klara die opeens geen trek meer had gaf haar menu aan Housman die gretig alles opsmulde.
15,50 u.: Stop in Boundoukui. We waren nog maar net terug vertrokken en knal! Een klapband. Allemaal kwamen we in actie, wieldop eraf, bouten losdraaien. Housman krikte de wagen omhoog. Een bout zat zo erg vast, net toen ludo eraan aan wringen was en nog eens knal; een verschot in zn rug. Daar heeft hij nog dagen last van gehad. Na een klein uurtje zat het reservewiel erop en konden we weer verder. De lege waterpetflessen die we ter plekke leeggedronken hadden gingen vlot van de hand aan de aanwezige kinderen. Zij hergebruiken deze flessen om hun drinken mee naar school te nemen.
19,00 u.: aankomst in Bobo. Housman reed eerst langs zijn huis om zn eigendom te laten bewonderen. Florence en Mousa stonden ons op te wachten aan het huis van Klara en Roel. In de gauwte maakte Florence nog een salade met tonijn en een cougettesoepje zij werd geassisteerd door Klara. Na het avondmaal liet dudo nog al de fotos en filmpjes van de reis zien via de televisie.
Bezoek aan de Heilige dorpen in de rotsen. Zonsopgang over Teli.
5,00 u.: Het was nog pikdonker, dat moest want we wilden de zonsopgang meemaken vanuit de Heilige dorpen. We moesten zon 500 meter naar boven klauteren, van de ene rotsblok naar de andere met behulp van een zak of koplamp. Gelukkig was de klimpartij niet zo erg stijl want een misstap kon vlug weer goedgemaakt worden.
6,30 u.: De zon kwam langzaam vanachter de rotsen geschoven en zette Teli helemaal in het goud. Een prachtig schouwtoneel vanuit de bergen. Ook het leven in Teli begon stilaan op gang te komen. Kinderen die ons vanuit hun dorp zagen klauteren kwamen ons achterna en boden tijdens de afdaling allerlei spulletjes aan om wat te verdienen.
7,15 u.: Ontbijt in het kampement: We kregen een soort smoutbollen met rietsuiker, brood met aardbeienconfituur, een staafje Nestlé oploskoffie of builtje Lipton thee en een termos heet water.
8,30 u.: Housman reed de 4x4 voor om onze reis te verder te zetten. We tankten benzine in het volgende dorp Bankas. De weg was weer zeer hobbelig, we moesten weer meermaals uitstappen omdat de mogelijkheid bestond dat de 4x4 zou omvallen.
11,45 u.: We kwamen aan de grens van Burkina Faso. Housman probeerde langs de nieuwe weg te rijden die eigenlijk nog niet af was en ja hoor, op een gegeven moment konden we niet meer verder en moesten ongeveer 15 km terug rijden.
12,47 u.: Aankomst in Ouahigouya. Hier zouden we de coöperatie bezoeken waarvan Magazins du Monde Oxfam producten afneemt, o.a. verschillende zeepproducten. Omdat de verantwoordelijke van de Coöperatie NAAM nog niet aanwezig was, gingen we eerst ons middagmaal gebruiken in het restaurant van een jeugdcentrum. Ikzelf zakte er door een stoel (met lamme poten natuurlijk!). Op het menu stond Capitain of kip met sla en frieten. We kregen een overvloed aan eten dat we met moeite opkregen. De botten van de kippen en vissenkoppen voerden we aan de gieren die op het binnenpleintje massaal aant bedelen waren en begonnen te vechten voor het toegeworpen aas.
16,00 u.: Ludo had telefonisch een afspraak gemaakt met de verantwoordelijke van de zeepfabriek, dus konden we daar nu terecht. We werden heel uitbundig ontvangen door de directrice, kregen elk vier kussen en onder een luifel stond zij ons te woord. Roel was ondertussen naar het naaiatelier afgezakt, de naaister was een knap jong meisje die hem in de gauwte 2 mooie hemden verlapte. Ondertussen was ook de verantwoordelijke van de fruit en groentedrogerij (o.a. de gedroogde mangos van de Wereldwinkel komen ook van daar) erbij komen zitten. Weer allemaal 4 kussen en een hartelijk gesprek. Toen zakten we af naar het zeepatelier. We kregen alle uitleg over de zeepproductie. Her en der zaten vrouwen, jong en oud, de verschillende soorten zeep inpakken. De productie zelf lag op dat moment stil, dus tijd genoeg om ons een rondleiding te bezorgen. Toen de uitleg rond was, kochten we allemaal enkele soorten zeep en kregen we elk bovenop nog een zakje cadeau met verschillende zeepsoorten. Dan gingen we de drooginstallatie bekijken en werden te woord gestaan door de algemene directrice. Zij toonde ons de droogovens, die nu stillagen wegens geen mangoseizoen. Deze ovens werden aangedreven met zonne-energie. Wel lagen nogal wat tomaat en aardappelschijfjes te drogen op grote rekken in de zon, die werden dan verpakt in plasticzakjes en verkocht op de interne markt. We kregen ook wat producten mee voor een medewerkster van Magazins du Monde Oxfam in België. Nadien bezochten we nog enkele andere projecten van de coöperatie; o.a. de schrijnwerkerij, kookstellen op zonne-energie (leek op parabolische antennes) en het naaiatelier, waar ik trouwens ook nog een hemd kocht, dat later werd overgenomen door Ludo wegens perkamentachtig gevoel, voor hem niet erg, maar ik kon er niet tegen. Rond 17 uur namen we afscheid van het aanwezige gezelschap en gingen op zoek naar een plek voor de nacht.
17,50 u.: Na enig zoekwerk, het begon Housman fel op de zenuwen te werken van al dat heen en weer gerij, vonden we de in de Lanely Planet aangegeven albergo Collibri. Na onze installatie in de slecht onderhouden kamers, toiletten waren kapot, water bleef gewoon doorlopen, het douchewater liep maar heel traag weg en zou bij een uitgebreide douchebeurt ook de kamer hebben doen onderlopen, gingen we onder begeleiding van 3 jongens des huizes, brood en drank kopen in het centrum. Door alles pikdonker was (geen straatverlichting) werd ons door de huisbewaarder aangeraden om niet alleen op stap te gaan. We namen elk een douche en gebruikten het avondmaal onder een rotonde in de tuin, waar ook een TV opgesteld stond.
22,30 u.: Door de muggen geplaagd gingen we op tijd naar bed.
6,00 u.: Ook vandaag weer vroeg op. We namen een eenvoudig ontbijt in de Albergo, rekenden onze schulden af en maakten ons klaar om de vallei van ons leven te bezoeken.
7,30 u.: Vertrek naar de Dogonvallei. We namen een gids mee uit die streek, meestel zat hij op het dak van onze 4x4, maar als de weg te hobbelig werd, klopte hij op het dak ten teken dat hij liever in de wagen wilde. Onderweg zagen we een prachtige natuur, een overstekende aap en veel velden met voor ons onbekende gewassen en speciale teelwijzen.
9,10 u.: Aankomst aan de vallei, we namen afscheid van Housman, onze chauffeur (hij zou ons morgen na een fikse wandeling in een ander dorp weer ophalen). We daalden af in de vallei onder kundige leiding van onze gids; hij was in klederdracht van de Dogonstreek (helemaal in het wit, muts incluis). Na een fikse wandeling langs dorpen, schapenkuddes en prachtige Baubabs en de zengende zonnestralen trotserend kwamen we in het dorp Yala-Talu aan.
12,15 u.: In Yala- Yala werd ons een maaltijd geserveerd; spaghetti Bolonése met enkele frisse pinten of cola. De resterende spaghetti werd broederlijk verdeeld onder de dorpsouderen en kinderen. Daarna kwamen de dorpsbewoners aandraven met rieten matjes die onder de bamboeafdaken gelegd werden, blijkbaar voor onze siësta. We maakten daar dankbaar gebruik van en rustten uit (sliepen) tot 16,30 uur.
17,00 u.: Vervolg van de tocht. Er werd een buffel met kar ingeschakeld voor hen onder ons die te moe waren om nog te lopen. Wat bleek, het dier bezweek bijna onder ons aller gewicht en kreeg daardoor zweepslagen van zijn baasje tegen zijn bult. Dit namen we niet en sprongen spontaan van de kar. Om beurten gingen we dan plaatsnemen om ons te laten voeren, zodat het dier en zijn aanvoerder het veel gemakkelijker hadden om alles in toom te houden. Aan het volgende dorp daagde plots onze chauffeur, veel vroeger dan oorspronkelijk geplant, op. We hebben Housman nog geeneens zo graag gezien dan toen. Het laatste deel van onze tocht werd dus met de 4X4 afgelegd. Onderweg moesten we wel enkele keren uitstappen doordat de weg zo onberijdbaar werd dat ie onverantwoord was met passagiers.
17,40.: aankomst in Teli; het dorp waar we in een kampement gingen overnachten en van waaruit we de prachtige Heilige dorpen in de rotsen konden bewonderen die destijds door de Pigmeeën werden gebouwd ter verdediging tegen indringers. Je geloofd het of niet, maar aan de ingang van dit dorp lagen zowaar verkeersdrempels!
19,40 u.: In het donker en met behulp van onze koplampjes werd ons het avondmaal geserveerd: Couscous met groente en schapenboutjes (meer knook dan vlees). Tijdens de maaltijd kwamen nogal wat dorpsbewoners, jong en oud, hun kunstwerkjes aanbieden aan eerst onredelijke en later redelijke prijzen. Roel kon zelfs onze Dogon-gids overhalen om zn witte pak te ruilen voor 2 afritsbare broeken.
20,30 u.: Daar je in het pikkedonker niet zoveel kan beginnen zochten we maar onze slaapgelegenheid op. We sliepen in ronde hutjes waarvan de binnenmuren heel kunstig beschilderd waren. Klara en Roel sliepen in de hut naast de onze (Liesbeth en Pol) en Lily en Ludo sliepen boven op ons dak, in openlucht dus. Toen zij op het dak heen en weer liepen, kregen wij allerlei leemresten over ons heen, dus waren we blij toen ze neerstreken.
Boottocht over de Banirivier/ bezoek Peulendorp Kaboulu Doga.
6,30 u.: Vroeg uit de veren; We gingen een boottocht maken over de Niger-rivier, tenminste dat dachten we eerst, uiteindelijk bleek het de Banirivier te zijn. Deze twee rivieren lopen parallel met elkaar en vloeien op een gegeven moment samen.
11,45 u.: Onderweg gingen we twee keer aan land, eerst aan het Tuariksdorp Kaboelu Doga; de volwassenen keken nogal vreemd op toen we zomaar tussen hun hebben en houden kwamen neuzen, maar de kinderen beleefden aan ons bezoek veel leut, om beurten mochten ze een ritje maken op onze schouders. Later legden we aan bij een Peulendorp gelegen tussen de Bani en de Niger.
Daar leerde Liesbeth zelfs vliegeren, zij kreeg les van de kinderen ter plaatse en Lily en Ludo mochten mee de maniok stampen in een grote houten pot met een reuze stamper.
12,30.: We gebruikten het middagmaal bij de ongehuwde moeders van Mopti die samen een restaurant uitbaten naast het hotel waar we logeerden. Op het menu stond Capitain met couscous.
14,00 u.: Vertrek met de bus naar Bandiagara waar we rond kwart over vijf aankwamen.
15,15 u.: We vonden logies in Albergo Kansayo te Bandiagara, een soort Rastahotelletje waar Bob Marley duidelijk wat in de pap te brokken had.
17,30 u.: We gingen zwemmen in het zwembad van een chick hotel even verderop: Cambari- Cheval blanc. Merkwaardig was dat in dit hotel een plaatje hing: Buch en Bin Laden zijn hier niet welkom.
19,00 u.: Avondmaal in onze albergo: Kip met rijst en erwtjes. Niettegenstaande de lange wachttijd, bijna koud opgediend, maar toch heerlijk van smaak. Er was zoveel kip dat er minstens één overschoot, we haalden dus onze chauffeur Housman erbij die het resterende smakelijk verslond.
22,00 u.: Nog wat wedervaren uitwisselen met een Gentse Globentrotter die al enkele maanden onderweg was en het daar in Mali wel naar zijn zin had. Na de babbel naar bed, helaas zonder douche.
7,00 u.: Half bevroren van de kou werd de een na de ander wakker. We waren natuurlijk niet voorzien om buiten te slapen en hoe warm het ook overdag mag zijn (33%C); de nachten zijn er ijskoud. Half geradbraakt maakten we ons klaar voor het ontbijt bij Baba.
8,30 u.: We hadden geluk, juist die dag was het marktdag in Djennee. Een drukte van jewelste, we kochten enkele souvenirs en kuierden de ganse voormiddag de markt af, gelegen rond de beroemde in leem gebouwde moskee, die echter niet toegankelijk is voor toeristen. Onderweg liepen enkele jonge knullen met ons mee om de pakjes te dragen en om wat bij te verdienen. Zij weken geen moment van onze zijde en gidsten ons doorheen de markt.
12,10 u.: Vertrek uit Djenee, terug met het pondje over de rivier. We werden op de boot overvallen met venters en kinderen die allerlei artisanale producten wilden slijten. Housman reed nu met zn 4x4 richting Mopti.
15,10 u.: We reden Mopti binnen. We hadden een logeeradres via de Lonely Planet. Na even zoeken kwamen we terecht bij de katholieke missie St. Joseph waar kamers verhuurd werden. Helaas was deze orde net gestopt met dit initiatief en moesten we verder zoeken. Aan de rand van de stad stonden al enkele knullen om ons het beste hotel aan te wijzen. Eentje die onze voorkeur uitdroeg reed ons voor op zn brommer naar Hotel Doux reves, We konden overnachten in een gemeenschappelijke slaapzaal en ook, als we dat wilden op het plat dak, maar daar bedankten we voor.
18,15 u.: We voeren met een bootje doorheen de haven van Mopti, aan de overkant lag het restaurantje Bozo, waar we allen een steak au poivre namen met frieten. We hadden er een prachtig uitzicht op de haven en konden prachtige fotos maken bij ondergaande zon. Het werd ondertussen al vrij laat en Housman onze chauffeur was ongerust waar we zolang bleven. Hij kwam ons dan ook zoeken met zn wagen en bracht ons, licht uit zn humeur, terug naar het hotel.
Dinsdag 21 februari: Boottocht over de Banirivier/ bezoek Peulendorp Kaboulu Doga.
6,30 u.: Vandaag vroeg op; we vertrekken namelijk met zn allen naar Mali. Dus met zn zevenen: Klara & Roel, Lily & Ludo, Liesbeth & Pol (ikke) en onze chauffeur van de 4x4 Housman. Toen we net onderweg waren merkte Klara dat zij haar gele vaccinatieboekje vergeten was. Dus Housman keerde terug naar hun thuis. Ondertussen was het al acht uur geworden.
9,50 u.: We arriveerden aan de grens. Maar voor we echt Mali konden binnenrijden was het al 10,50 u. geworden. Dit kwam doordat je eerst je papieren moest tonen aan de douane van B.F. dan de grenspolitie van B.F., dan de politie van Mali, wat verder dan weer de Douane van Mali en als slot nog een extra controlepost van de Malinese politie (zoals er onderweg wel meerdere waren, ook in B.F.)
13,15 u.: We gingen eten in een restaurantje in Koutiala en bestelden capitain, de bekendste en lekkerste vissoort van West-Afrika.
17,35 u.: We kwamen aan bij Djennee. Voor we de stad binnenmochten moesten we per koppel 3,00 Euro betalen (doordat deze stad als museum van het werelderfgoed staat genoteerd). We moesten vervolgens met een pondje de Banirivier oversteken en dan kwam de openbaring. Het stadje, helemaal in leem opgetrokken met een prachtige moskee. We zochten eerst naar een hotelletje en kwamen terecht bij albergo Chez Baba. Alle kamers waren reeds volzet, maar geen nood, op het plat dak was nog plaats in overvloed. In het begin leek ons dat te gek om los te lopen. Later echter zou blijken dat deze manier van overnachten meer de regel dan een uitzondering is. We gingen ons eerst installeren op het dak. We kregen elk een zeer dun slaapzakje. Ludo ging van zijnen tak maken met als gevolg dat we er elk twee kregen. We moesten opschieten met de bedden op te maken want er was geen licht (trouwens bijna nergens in Djenee). Nadien gingen we eten in het restaurant (in openlucht) van Baba. De tafels hadden als verlichting een kaars in een omgekeerde waterfles, waarvan de bodem verwijderd was. We kregen kip met couscous met een fles bier of cola. Na de maaltijd gingen Klara en Liesbeth naar hun stek op het dak en gingen Lily & Ludo, Roel en ikzelf nog een wandeling maken doorheen het donkere Djenee. Op de hoeken van elk straatje stond een verlichtingspaal. Daaronder zaten tientallen mensen in de Koran te lezen. Na een halfuurtje hielden we het ook voor bekeken en zakten eveneens af... naar ons dak.
7,15 u.: Liesbeth en ik waren reeds op, ik zorgde voor ontbijt en koffie (toen Florence binnenkwam nam zij het van mij over). Ludo en Lily kwamen maar niet opdagen. Om 9 uur kwam Lily met het slechte nieuws dat Ludo misselijk was, moest overgeven en diaree had. Hij moest dus even uitzieken.
10,00 u.: Ivo en de jongens waren op de webcam. Toch wel raar dat je mekaar gewoon ziet en kan babbelen over zon grote afstand. --------------------
10,45 u.: Lily en Liesbeth gingen in het centrum van Bobo Euros omwisselen in Fr.Cefas. In de wisselkantoren bleek je geen commissieloon te moeten betalen, in de banken daarentegen wel.
11,30 u.: We vertrokken met de 4x4 van Klara haar werk naar Dafrha (we betaalden natuurlijk wel het benzineverbruik van de auto). We moesten in een soort canyon afdalen. Daar konden we de Heilige vissen bewonderen. Onderweg moesten we wel eerst een kip kopen aan een boerderij die we passeerden, om aan de vissen te voeren (offeren). De kip werd op rituele wijze geslacht. Het was vooral om de ingewanden waar het om te doen was, want die werden aan de Heilige vissen gevoederd. Het vlees zelf zou aan arme bedevaarders geschonken worden. Het waren animisten die zich met dit ritueel bezighielden. De vissen zelf waren reusachtige meervallen met (vissen met snorren); zij vochten zich te pletter voor de heerlijke hapjes die hen door de priester werden voorgehouden. Op onze blote voeten moesten we door het massaal aanwezige slachtafval en een bed aan veren ploeteren om tot bij de vissen te geraken. We mochten tijdens onze boetewandeling ook niet praten. Na het ritueel werd door Roel nog even onderhandeld over de prijs van de attractie. Toen ging de wandeling terug naar boven langs indrukwekkende rotsen en paden. Tijdens deze wandeling zagen we ook veel exemplaren van de Caritéboom. De vruchten van deze boom: Beurre de Carité bezit veel weldadige eigenschappen voor de gezondheid. Ook zou de boter die ervan gemaakt wordt bestand zijn tegen de hitte en maar eerst smelten rond de 35°C., dus zeer geschikt in die landen om smeerstof voor boterhammen te bewaren. Verder wordt er ook zeep van gemaakt (wordt in de wereldwinkels verkocht!), die een heel heilzame werking op de huid zou hebben.
17,15.: Terug thuis in Bobo bij Klara & Roel en gelijk weer weg: Ludo die zich nog steeds niet lekker voelde bleef thuis. Klara bracht ons naar de markt. Daar werd door een groep vrijwilligers (onder impuls van een koppel Franse ontwikkelingshelpers) een toneeltje opgevoerd voor de marktbezoekers over aids en malariapreventie. Op een luchtige manier werd de toeschouwers bijgebracht hoe je te beschermen tegen aids of malaria.
19,00 u.: Klara & Roel kregen nog nogal wat bezoek over de vloer. Ikzelf zorgde ondertussen voor het eten. Vond daarvoor in de koelkast vooral groente uit Roels tuin (door Moussa de tuinier onderhouden). Dus maakte ik maar een koude schotel met alles erop en eraan. Ja, nu ik het over die moestuin heb. Roel vertelde me dat het, tijdens deze droogteperiode, eigenlijk onverantwoord is om een tuin aan te leggen, omdat je hem elke dag moet besproeien en het water harstikke duur is. Hij wil het toch doen omdat Moussa ervan geniet en ook groente mee naar de markt mag nemen om daar te slijten.
11,20 u.: Bezoek aan de kliniek van Bobo. We hadden er een afspraak met Dr. Michel (Stuivenberg) van het brandwondencentrum en zou ons daar een rondleiding geven. We werden er naartoe gevoerd met Housman gechauffeerd van de Toyota die ons naar Mali zal vergezellen; dit was gelijk een proefrit. Na enige tijd wachten in het ziekenhuis bleek dat Michel zich niet kon vrijmaken en keerden we op onze stappen terug. In plaats daarvan wandelden we naar de markt. Lily & Ludo kochten er twee maskers voor een prikje. Wij hielden het been stijf en kochten uiteindelijk niets. We kuierden een uurtje de markt rond en namen dan een taxi naar Klara & Roel. Het was dikwijls moeilijk op uit te leggen waar we naartoe gebracht moesten worden. Wat bleek, de dancingbordeel tegenover Klara & Roel; Bar Nathalia was bekend bij alle taximannen, dus tijdens de volgende ritten die we deden hadden we maar twee woorden nodig: Bar Nathalia en we kwamen steeds thuis.
14,00 u.: Roel had voor een lekker middagmaal gezorgd, één van zijn specialiteiten Pesto met pasta.
15,00 u.: We bekeken via de tv een filmpje over het werk van Klara in Banfora. Daarna het filmwerk van Ludo, ook Florence kwam gretig meekijken. Vooral de dansles, door mij gefilmd, zorgde voor heel wat hilariteit.
16,00 u.: Klara reed met Lily en Liesbeth naar het centrum van Bobo om wat te winkelen. Onderweg botsten ze op een muziekbandje die heel wat wan hun kunnen ten beste gaven, onder hen ook een Albino, dus een witte zwarte. Roel, Ludo en ikzelf waren op hetzelfde moment eveneens naar het centrum gewandeld en bleven plakken bij het Frans Cultureel centrum. We bezochten er de boekerij en een juwelententoonstelling. Op het terras dronken we een fles Flag (bier ½ L.) (ik cola) leeg. Even later kwamen ook de vrouwen bij ons langs en hadden alleen maar oog voor de juwelententoonstelling. Klara en Liesbeth kochten elk een mooi halssnoer, Lily paste bijna alles maar vond haar gading niet.
18,40 u.: Marie en Delphine kwamen, samen op de brommer(Delphine is de vriendin van Marie en is tevens directrice van een kleuterschooltje in Bobo) op visiete. Marie had van alles te eten bij: Kip met rijst en gebakken bananen. Alles nog warm, dat kwam goed uit, hoevden we zelf niets meer klaar te maken en konden we gelijk aanschuiven. Zelf aten Marie en Delphine niet mee en vertokken even later naar hun kerkgemeenschap enkele huizen voorbij Klara en Roels woning.
21,00 u.: We reden met zn allen opnieuw (K&R, L&L, L&P) naar het Franse CC waar we een optreden bijwoonden van een dans-toneelgroep uit Ivoorkust. Prachtig gewoon! Na de voorstelling zagen we nog de mensen van het brandwondencentrum. Dus babbelen en drinken.
7,15 u.: Ik; zoals gewoonlijk vroeg op, zocht in de buurt naar een bakker om Franse broden te kopen. Dit lukte in de vroegte niet zo gauw, tot ik in een klein steegje een oud vrouwtje vond die enkele franse broden aanbood voor een prikje.
Liesbeth en ik begonnen vast te ontbijten op onze kamer omdat er nog geen leven te bekennen was op de kamer van Lily en Ludo. Toen we klaar waren verhuisden we alle attributen (messen; brood, boter, thee, oploskoffie, waterkoker, beleg, bekers enz) naar de kamer van Lily en Ludo onder ons, zodat ook zij van een gezond ontbijt konden genieten.
10,10 u.: We werden opgehaald door Gervais. Hij voerde ons door de stad, allelei Godsdienstige namen van diverse handelszaken gleden aan ons voorbij: OptiekAve Maria, Restaurant La Paix de Dieu, restaurant Le bon Samaritan, Bar Christo, Ettablissement Dieu est grande, Librerie Jerusalem enz.
10,50 u.: We vaarden met een bootje doorheen het paaldorp Ganisse. Heel indrukwekkend! We voeren voorbij allerlei handelaars te boot, mensen die voor hun werk per boot heen en weer moesten, vissers, kunstige jongeren die voor een centje op hun hoofd gingen staan op de boot, bedelaars enz. Op verschillende plaatsen gingen we aan land bij souvenierszaken ( we kochten er enkele T-shirts en batikdoeken) en een restaurant waar we een frisdrank gebruikten.
13,30 u.: Terug op het vasteland, Gervais had het aan de stok met de uitbater van de boottochten. Hij dacht dat ie als aanbrenger van 4 toeristen wel gratis kon meevaren op de trip, maar de uitbater dacht er duidelijk anders over. Uiteindelijk, na enige discussie werd het pleit beslecht in het voordeel van Gervais.
14,15 u.: Op aanraden van Gervais gingen we eten in een eenvoudig maar zeer verzorgt rastaurantje aan de rand van de stad (Cotonou): Restaurant Bahia Cabana. We kregen er een heerlijke schotel (ovaal) voorgeschoteld met allerlei soorten vis en vlees en groente.
15,00 u.: We gingen een kijkje nemen aan het strand. Gervais vond dat we maar niet moesten gaan zwemmen, het was er te gevaarlijk voor overvallers. Protest van Ludo, die zo graag in de zee wilde spartelen, maar door de gezonde redenatie van Lily bond hij in.
16,00 u.: We wilden graag de studiegenoot van Ludo bezoeken waar hij destijds acupultuur studies mee gevolgd heeft in China. Maar die bleek ondertussen koning geworden te zijn van het district Abomey. Dus niet zo simpel. We vonden het adres van één van zijn zonen in Cotonou en gingen met hem onderhandelen over hoe we zijn vader konden ontmoeten. Voor 30 Euro konden we met zn vijven de koning bezoeken, cash te betalen aan de zoon. Nou ja, je bezoekt niet alle dagen een koning, dus gingen we maar op het aanbod van de koningszoon in.
17,30.: Na een heerlijke douche bij de nonnen (Hotel Godiam) Wandelden we naar de markt van Cotonou. Voor we ter plekke waren moesten we heel wat walmen en uitlaatgassen van brommers en autos doorstaan. Op de markt was het een drukte van jewelste. We zagen er heer bijzondere tafereeltjes van allerlei aard. We kochten er ook enkele souvenirs voor onze dierbaren. We snoepten er ook heerlijke ananas, op kundige wijze ontdaan van de schil. Heerlijk! Heerlijk!
19,30 u.: Avondmaal op de kamer van Lily en Ludo met de aangekochte lekkernijen van de markt. Daarna nog een drink op het terras van de nonnen en de nachtrust kon niet meer kapot!
8,15 u.: Klassiek ontbijt in Pavillion Vert. Stokbrood met boter en confituur.
9,30 u.: De Schoonbroer van de douanier die we in het begin van onze reis hadden ontmoet maakte met ons kennis en wilde verder voor ons zorgen qua vervoer tot we Uoaga zouden verlaten hebben. Hij is garagist, dus autoproblemen zouden ons gespaard blijven. Ludo Lily en ik reden met hem mee op zoek naar vervoer voor Benin. Na verschillende busstations bezocht te hebben werd het ons duidelijk dat we met normaal vervoer niet meer het land uit zouden geraken omdat de dag daarop verkiezingen waren in Benin en daardoor de grenzen gesloten werden. Onze chauffeur verloor er de moet niet bij en deed alles om ons toch nog aan tickets te helpen voor de volgende dag; een dag eerder dan we geplant hadden. Eindelijk vonden we een maatschappij bereid om ons de volgende dag nog naar Benin te brengen. We betaalden de tickets en men verzekerde ons dat de reis comfortabel zou verlopen. Het zou een minibusje worden dat ons naar Tanquito zou voeren in Benin. Op de goeie afloop gingen we nog wat drinken in een soort vleeshal die net feest hadden. Bij het eerste stalletje vingen we bot; veel lawaai uit de boxen, maar weinig te drinken. Dan maar een ander kraampje proberen. Daar werd de frisdrank gekoeld met stukjes ijs. Alleen ik durfde dit aan en ben er niet ziek van geweest. We bezochten op hetzelfde terrein ook nog enkele huisjes à la Bokrijk o.l.v. een gids.
13,30 u.: Terug naar Pavillion Vert voor het middagmaal. Liesbeth die al die tijd in het hotel was gebleven, voelde zich al een stuk beter en nuttigde samen met ons het middagmaal: omelet met tomaat, we trakteerden ook aan onze begeleider een menu, hij nam alleen een bord Haricots vert.
14,50 u.: Onze Chauffeur garagist bracht ons naar een chick hotel in Uoaga, niet om te logeren, maar met een prachtig zwembad en daar wilden we wel eens gebruik van maken. Dus wij waagden de sprong in het zwembad van hotel Indepedance . Tijdens onze zwempartij kreeg Liesbeth een telefoontje van onze Roel dat pas bekend is geworden dat Klara in verwachting is. Liesbeth kon haar tranen van blijdschap niet bedwingen; eindelijk dan toch! Onze chauffeur die geduldig op het terrasje van het zwembed zat te wachten, zelf geen behoefte had om ook te zwemmen, werd door Ludo getrakteerd op een biertje; iets wat hij zich waarschijnlijk zelf niet kon veroorloven in dit chick hotel.
19,30 u.: Terug in Pavillion Vert zaten op het terras te wachten op een gast; Dr. Tambo die vroeger nog bij Lily en Ludo gelogeerd had tijdens zn studies in België. Hij is nu hoofd van een ziekenhuis ergens in Uoaga en zou vanavond onze gast wezen. Toen hij arriveerde bleek algauw dat hij er op stond dat wij zijn gasten waren en niet omgekeerd. Ludo overhandigde hem enkele cadeautjes die hem van dienst konden zijn in zijn ziekenhuis. Even later bracht hij ons naar het prachtig restaurant in openlucht Au verdoyant waar we a la carte
konden eten en Capitain (vis) konden krijgen op diverse exotische wijzen. Het was voortreffelijk, heerlijk!
Ludo had een CD rom bij met fotos van vroeger met hem in Antwerpen en hij, die zn laptop bij zich had, vertoonde die voor de maaltijd.
Liesbeth kon spijtig genoeg niet zo genieten van deze maaltijd; blijkbaar was zij nog steeds niet helemaal hersteld van haar ongesteldheid. Dr. Tambo stond er op om zelf de rekening te betalen; ons protest werd door hem gewoon gesmoord, niks aan te doen, ik betaal! Na de maaltijd en een heerlijk gesprek bracht Dr. Tambo ons weer naar ons hotel en nam afscheid.
7,45 u.: Het moest er eens van komen: we namen afscheid van Klara (zij moest naar haar werk) en later na het ontbijt op het heerlijke terras, ook van Roel en Florence. Florence was druk in de weer om voor ons taxis te bestellen. Toen de eerste kwam, vond hij een tweede niet nodig, hij kon de koffers van ons gevieren wel laden. De tweede taxi die ondertussen gearriveerd was zag dat het goed was en vertrok zonder morren naar een mogelijk nieuwe klant. We werden ontroerend uitgewuifd door Roel, Florence en de buurvrouw met haar zoontje, die iedere dag trouw voor de deur pindas stond te verkopen. De taxichauffeur bracht ons naar het busstation, waar iedereen gelijk wilde komen helpen om de koffers naar de bus de sjouwen.
10,05 u.: We verlieten het mooie Bobo, misschien wel voor goed? De bus bracht ons na een eerste etappe naar Borono, waar we om 12,40 uur aankwamen. Het was er een drukte van jewelste, haast meer verkoopsters dan passagiers, je kwam er zeker niet om van honger en dorst.
15,15 u.: Aankomst in Uoagadougu. Weer een gemoedelijke aanslag op onze bagage. We namen een taxi naar Pavillion Vert; het hotel waar we ook logeerden toen we hier aankwamen. Wel namen we deze keer de aircokamers op de eerste etage, iets duurder maar meer comfortabel. Even een siësta op het bed, genietend van de airco. Daarna een drink in het groen (tuinterras).
18,00 u.: We liepen over de drukke weg, zonder verlichting, op zoek naar een restaurantje, na ongeveer een km lopen vonden we er eentje dat ons wel wat leek; We installeerden ons op het terras. Kozen een menu op de kaart enne... toen werd Liesbeth plots onwel, was misselijk, had braakneigingen enz. Wat doe je dan in dergelijke situatie? Je bent solidair en je laat je maag maar knorren en keert met onze zieke weer naar het hotel terug om haar lekker onder te stoppen met een kopje thee om te vertroetelen en de pijn te verzachten.
19,30 u.: Lily en Ludo en ikzelf namen dan maar een eenvoudig menuutje in Pavillion Vert zelf en bestelden karbonade met mosterd met frietjes en groene boontjes (Die schijnen ze daar heel veel te hebben). Na de maaltijd even gaan kijken hoe Liesbeth het stelde; zij sliep als een roosje; dus weer naar beneden om nog even op het terras bij te babbelen
9,30 u.: Lily en Ludo trekken op de brommer naar het centrum, terwijl Liesbeth en ik te voet naar het centrum wandelden waar we het nationaal muzeum bezochten. Naast allerlei oude klederdrachten was er zowat van alles te zien wat je gewoonlijk in zon muzeum vindt: munten, wapens maskers, beelden enz. De oppasser van het muzeum had ook een kraampje bij de uitgang in eigen beheer en verkocht zelf vervaardigd artisanaat. We vroegen wat de kunstig met olifanten gegraveerde kalebas die als lampenkap dienst moest doen dan wel zou moeten kosten? Hij vroeg 15 Euro (omgerekend dan). Liesbeth vroeg of dat le premier prix was. Hij zei dat het in zijn muzeum niet zo werkte en dat alles aan vaste prijzen werd verkocht. Toen we dan niet toehapten, kon er plots toch wat van de prijs af en kregen het kunstwerk mee voor 9 Euro. Buiten stonden enkele hutten a la Bokrijk, die eveneens te bezichtigen waren. Een Touarekswoning uit riet en stro en een lemen hut met etage en terras. Onze gids vergezelde leidde ons door beide woningen en ging daarna met ons wat drinken op het terras van het muzeum. We betaalden met een briefje van 2000 Fr.Cefa ( ongeveer 3 euro). Het duurde ongeveer 3 kwartier voor men het wisselgeld terugbracht. Een jongetje was namelijk op de fiets ergens anders ons briefje gaan omwisselen en was daar maar eerst na zoveel tijd in gelukt. Achter het muzeum waren nog allerlei mensn bezig met het vervaardigen van allerlei kunstvoorwerpen, zoals weven. We kochten er een tafelkleed (of was het een bedsprei) met allerlei dieren op geborduurd en betaalden er 25,50 Euro voor.
13,30 u.: Na het middagmaal begonnen we allen in te pakken. Het zou vandaag immers onze laatste nacht bij Klara en Roel worden.
18,00 u.: We dronken het afscheidaperitief op het terras bij Klara en Roel.
19,30 u.: We gingen met zn allen chieck uiteten in restaurant Canne Dor (klinkt niet gek he?) We wilden Klara en Roel vanavond vrijhouden voor hun gastvrijheid die we bij hen genoten hadden. Het werd een uitgebreide maaltijd à la carte en de bediening was navanant.
22,00 u.: We wandelden nog even langs bar Nathalia, maar buiten veel gekleurde lichtjes viel daar niet veel meer te beleven. Liesbeth was ondertussen reeds naar bed gegaan ( de bar is nl. tegnover hun huis) . in de plaats daarvan namen we nog een glaasje frisse Franse wijn van de Libanees of een grote fles Flag-bier op het terras bij hen thuis. Nog één keer slapen en we zouden weer nieuwe avonduren beleven.
10,30 u.: ik trok met Liesbeth te voet naar het centrum om boodschappen te doen, geld af te halen en een terrasje te doen. We namen wat te drinken in het hotel waar onze vroegere chauffeur Housman werkte. We liepen hem dan ook tegen het lijf en tracteerden hem een drankje. Hij hielp ons ook aan een venter die ansichtkaarten verkocht, we namen er gelijk tien. Ondertussen waren ook Lily en Ludo met het brommertje van onze Roel naar het centrum gereden, ook zij hadden reeds met Housman een drankje genuttigd. Zij hadden ook met hem onderhandeld om ons naar Uoaga te voeren. Maar hij was veel te duur. Dan maar met de bus. Liesbeth kocht een halssnoer voor Florence en wilde nog een zilvere armband voor Klara kopen, maar de verkoper vroeg er veel te veel voor. ( Later gaven we Klara dan maar geld om zelf eens uit te kijken naar een armband). We wandelden nog langs de grote moskee, kuierden langs de straat vol openluchtplantenwinkels. We kochten er een rode Hybiscusplant voor Klara en Roel en reden per taxi terug naar huis.
13,15 u.: Liesbeth en ik wandelden naar het zwembad van de Libanees:LEscale. We namen er enkele frisse duiken, namen frisdrank en heerlijk gekoelde witte wijn met een gratis knabbeltje. We reden met de taxi terug naar huis.
Lily en Ludo waren ondertussen in het centrum tegengehouden door de politie, omdat ze aan een hoek niet gestopt waren, hij had dus het stopteken genegeerd. Ze zouden een fikse boete moeten betalen en de brommer zou in beslag genomen worden (kon dan later op het bureau weer afgehaald worden). Zover kwam het echter niet omdat Lily haar beroep als advocate in de practijk omzette en de hele politieagent ondertseboven praatte, zo van: We zijn hier op bezoek bij onze zoon enz: allee, twas goed voor deze keer, maar pasop voor een volgende keer!
17,00 u.: Marie kwam met haar vriedin op de brommer langs en bracht een heleboel gekookt eten mee: gebakken vis, gebakken bananen, gekookte maniok, allelei soorten inheemse drank in petflessen en allerlei gekookte groenten. Marie had ook enkele pakjes bij voor haar familie te Merksem dat we voor haar moesten meenemen. Zij bleven een glas water drinken en namen weer afscheid. Zo dan waren weer gelijk klaar voor de avond. Alles was nog warm dus gingen we gelijk maar aan tafel.
19,00 u.: Het was weer djembé dansles die avond. De leerlingen kwamen de één na de ander binnengesijpeld en schuifden gelijk mee aan de tafel. Er was immers genoeg voor iedereen.
19,30 u.: De oefeningen begonnen. Iedereen moest apart een dansje uitvoeren en daarin de dingen verwerken die pas aangeleerd waren. Ik moest alles weer filmen en het is kostelijk om naar dat filmpje te kijken. Later zou blijken dat die danspasjes ons nog van pas zouden komen in Benin, maar dat komt dan ook later.
10,00 u.: Na eens lekker uitgeslapen te hebben zaten we rond die tijd aan het ontbijt.
12,00 u.: We reden naar Bamfora. Klara bracht ons met de 4x4 van haar werk naar onze bestemming; Natuurlijk betaalden we de benzine voor dit voertuig aan de organisatie waarvoor Klara werkt.
13,30 u.: Stop in Soutiana om langs de weg mangos te kopen. Ze waren daar in alle maten en gewichten en spotgoedkoop. We kochten er een kilo of drie. Lily kon niet nalaten om van de oude vrouwtjes ook nog wat artisanaal te kopen en deed dit dan ook, nadien vervolgden we onze weg.
13,50 u.: aankomst bij de watervallen van Karfiguela nabij Bamfora. Een gids die zichzelf aanbood en niet wachtte op ons antwoord, vergezelde ons naar boven. Onderweg vertelde hij alles wat we horen wilden en stak zelfs een handje toe bij moeilijke opstapjes. We zwommen lekker onder de watervallen. de veelvuldig aanwezige jongeren die van op een hoge rots in het water duikelden of sprongen waren trots over hun kunstjes die zij breed uitsmeerden voor de aanwezigen. Klara en Ludo waagden zichzelf ook aan zon sprong en veroorzaakten een ware hilariteit onder de massa jongeren, er kwam dan ook algemeen applaus voor les blanches. Ook ikzelf dook van de kant, maar niet van zon hoogte, geen applaus voor mij. De gekochte mangos kwamen hier goed van pas, we vulden er ons middagmaal mee. De schillen voerden we aan de talrijk aanwezige koeien die door het voeren zo dichtbij kwamen dat ze door onze gids verjaagd moesten worden. Op de terugweg naar beneden gaven we onze gids een goeie fooi en de kinderen die meegelopen waren een zuurtje en reden verder richting kampement in Farafina. Onderweg namen we nog een jonge lifter mee die naar het centrum van Bamfora moest. We maakten nog een tussenstop bij kennissen van Klara & Roel uit Australië, maar ze waren niet thuis. Na een telefonisch berichtje van Klara zaten zij op ons te wachten op een terrasje in Banfora. Zij werkte voor Oxfam Australië in Banfora. We dronken samen een glas en namen afscheid.
17,00 u.: Klara bracht ons naar het kampement in Farafina. Roel had nog wat babykleding mee voor iemand die daar zou werken of zou gewerkt hebben, maar de uitbater herinnerde zich geen vrouw met baby die voor hem zou gewerkt hebben. We namen afscheid van Klara & Roel en installeerden ons in een rondavo op het kampement. Het was wel broeierig heet in die hutjes, er waren geen raampjes, dus allen maar de ingangdeur.
18,00, u.: We bestelden het avondmaal en mochten de kippen die we wilden opeten zelf uitkiezen in het kippenhok.
20,30 u.: Zoals je ziet duurde het wel even voor we wat te eten kregen, maar de kip smaakte voortreffelijk, terwijl de frieten wel iets minder vettig mochten zijn. Door middel van onze koplampen aten we ons bord leeg. Nadien nog even naar het toilet, nu ja toilet is veel gezegd... het was een gat in de grond, in iedere hoek van het afgesloten hokje zat een reuze kakkerlak, je zit dus zo niet echt op je gemakje. Dan maar eerst jacht maken op die ongezellige diertjes en dan maar mikken in dat gat wat niet zo vanzelfsprekend is zonder verlichting.
23,00.: We zochten onze hut op en probeerden wat te slapen. Even over middernacht kregen we bezoek van een bende schapen die het leuk vonden om aan onze openstaande deur te komen blaten. Ook bij Lily en Ludo hebben ze voor de deur gestaan, maar naar zijn zeggen heeft hij ze naar ons doorgestuurd.
Voor de rest niets aan de hand en werden we rond 5 uur wakker door de vele aanwezige hanen op het erf.
9,30 u.: Het werd vandaag een rustdag bij Klara en Roel thuis. Lily en Liesbeth deden gezellig een wasje. Lily schuurde zelfs de rood bestofte koffers af. Ludo en ik gingen internetten. Later gingen Roel en ik de tuinslang van Moussa herstellen. Op de brommer reden we naar het centrum en kochten er enkele slangklemmen, een stuk tuinslang en enkel bouten en schroeven. Ik had van thuis een regelbare spuitkop meegenomen en het was de bedoeling om die op de tuinslang van hen te bevestigen om alzo water te besparen. Moussa moest nl. ieder ochtend te tuin besproeien (we zaten in het droogseizoen) en het dure water vloeide te rijkelijk uit de slang.
15,30 u.: Liesbeth en Klara gingen naar het centrum om boodschappen. Ik ging met Lily en Ludo zwemmen in het zwembad dat verbonden was aan het restaurant LEscale, uitgebaat door een Libanees. Het zwembad lag tussen een oase van palm - en bananenbomen en het water was heerlijk en helder. Hier, dacht ik toen, moet ik met Liesbeth zeker nog eens terugkomen.
18,00 u.: Avondmaal op het terras van Klara en Roel door mezelf bereid. Tijdens de maaltijd kwam Marie (je weet wel, familie van iemand van de wereldwinkel van Ekeren) een kijkje nemen, zij merkte dat we aan de tafel zaten en zou later op de dag terugkomen.
18,30 u.: Doordat we naar de film gingen, moesten we voortmaken met onze maaltijd. De film werd mede georganiseerd door Sophie en Karsten de Frans - Duitse vrienden van klara van het bijschooltje Terya-so. Voor de film begon werden dias getoond met informatie over Aids en TBC. Ook een groepje jonge rappers brachten live zang met muziek op de computer gezet door onze Roel. De film zelf handelde over een kippengevangenis en het plan van de kippen om eruit te ontsnappen (de titel is me ontgaan). Ook Marie en haar vriendin Delphine hadden we uitgenodigd bij de voorstelling. De vooral aanwezige kinderen vonden de film prachtig. Na de voorstelling scheen onze Roel nog dias over onze recente reis naar Mali en schonken de medewerk(st)ers een drankje op basis van bessen. Ook werden ballonen van de provincie antwerpen uitgedeeld, die wijzelf nog bij de provincie Apen gaan bedelen waren via Agnes Steenssens.
21,30 u.: Liesbeth ging wat vroeger naar bed omdat ze erg moe was, Ikzelf bleef op de anderen wachten die nog niet thuis waren. Rond 23 uur waren die er ook. We dronken samen nog een Flag (Klara en ik witte wijn) op het terras en gingen dan ook naar Bethlehem.
7,30 u.: Als ontbijt hadden we een omelet besteld in de Albergo, stokbrood hadden we nog over van gisteren. Daarna alles inpakken en wegwezen.
8,20 u.: Laatste etappe van onze uitstap. Alles ging over zandwegen (rood zand) en onze koffers en wijzelf waren nog roder dan de aarde. Housman reed met de voorraampjes dicht en achteraan moesten ze half open, om het stof terug een weg naar buiten te geven.
10,00 u.: Beentjes strekken in Toegan. We zagen er hoe ze met behulp van een kameel water uit een diepe put haalden. De rubber emmer was met een touw aan de kameel bevestigd. Een jongetje sloeg met een zweepje op de billen van het dier, die ging dan hollen zo had ie kon en hop daar was de gevulde emmer al, zo werd dan een ton gevuld naast de put.
11,55 u.: Middagmaal in restaurant onder een rieten dak. We kregen er het klassieke menu: kip met frieten. De bereiding liet nogal lang op zich wachten, zon anderhalf uur, daardoor smaakte het des te lekkerder. Klara die opeens geen trek meer had gaf haar menu aan Housman die gretig alles opsmulde.
15,50 u.: Stop in Boundoukui. We waren nog maar net terug vertrokken en knal! Een klapband. Allemaal kwamen we in actie, wieldop eraf, bouten losdraaien. Housman krikte de wagen omhoog. Een bout zat zo erg vast, net toen ludo eraan aan wringen was en nog eens knal; een verschot in zn rug. Daar heeft hij nog dagen last van gehad. Na een klein uurtje zat het reservewiel erop en konden we weer verder. De lege waterpetflessen die we ter plekke leeggedronken hadden gingen vlot van de hand aan de aanwezige kinderen. Zij hergebruiken deze flessen om hun drinken mee naar school te nemen.
19,00 u.: aankomst in Bobo. Housman reed eerst langs zijn huis om zn eigendom te laten bewonderen. Florence en Mousa stonden ons op te wachten aan het huis van Klara en Roel. In de gauwte maakte Florence nog een salade met tonijn en een cougettesoepje zij werd geassisteerd door Klara. Na het avondmaal liet dudo nog al de fotos en filmpjes van de reis zien via de televisie.
5,00 u.: Het was nog pikdonker, dat moest want we wilden de zonsopgang meemaken vanuit de Heilige dorpen. We moesten zon 500 meter naar boven klauteren, van de ene rotsblok naar de andere met behulp van een zak of koplamp. Gelukkig was de klimpartij niet zo erg stijl want een misstap kon vlug weer goedgemaakt worden.
6,30 u.: De zon kwam langzaam vanachter de rotsen geschoven en zette Teli helemaal in het goud. Een prachtig schouwtoneel vanuit de bergen. Ook het leven in Teli begon stilaan op gang te komen. Kinderen die ons vanuit hun dorp zagen klauteren kwamen ons achterna en boden tijdens de afdaling allerlei spulletjes aan om wat te verdienen.
7,15 u.: Ontbijt in het kampement: We kregen een soort smoutbollen met rietsuiker, brood met aardbeienconfituur, een staafje Nestlé oploskoffie of builtje Lipton thee en een termos heet water.
8,30 u.: Housman reed de 4x4 voor om onze reis te verder te zetten. We tankten benzine in het volgende dorp Bankas. De weg was weer zeer hobbelig, we moesten weer meermaals uitstappen omdat de mogelijkheid bestond dat de 4x4 zou omvallen.
11,45 u.: We kwamen aan de grens van Burkina Faso. Housman probeerde langs de nieuwe weg te rijden die eigenlijk nog niet af was en ja hoor, op een gegeven moment konden we niet meer verder en moesten ongeveer 15 km terug rijden.
12,47 u.: Aankomst in Ouahigouya. Hier zouden we de coöperatie bezoeken waarvan Magazins du Monde Oxfam producten afneemt, o.a. verschillende zeepproducten. Omdat de verantwoordelijke van de Coöperatie NAAM nog niet aanwezig was, gingen we eerst ons middagmaal gebruiken in het restaurant van een jeugdcentrum. Ikzelf zakte er door een stoel (met lamme poten natuurlijk!). Op het menu stond Capitain of kip met sla en frieten. We kregen een overvloed aan eten dat we met moeite opkregen. De botten van de kippen en vissenkoppen voerden we aan de gieren die op het binnenpleintje massaal aant bedelen waren en begonnen te vechten voor het toegeworpen aas.
16,00 u.: Ludo had telefonisch een afspraak gemaakt met de verantwoordelijke van de zeepfabriek, dus konden we daar nu terecht. We werden heel uitbundig ontvangen door de directrice, kregen elk vier kussen en onder een luifel stond zij ons te woord. Roel was ondertussen naar het naaiatelier afgezakt, de naaister was een knap jong meisje die hem in de gauwte 2 mooie hemden verlapte. Ondertussen was ook de verantwoordelijke van de fruit en groentedrogerij (o.a. de gedroogde mangos van de Wereldwinkel komen ook van daar) erbij komen zitten. Weer allemaal 4 kussen en een hartelijk gesprek. Toen zakten we af naar het zeepatelier. We kregen alle uitleg over de zeepproductie. Her en der zaten vrouwen, jong en oud, de verschillende soorten zeep inpakken. De productie zelf lag op dat moment stil, dus tijd genoeg om ons een rondleiding te bezorgen. Toen de uitleg rond was, kochten we allemaal enkele soorten zeep en kregen we elk bovenop nog een zakje cadeau met verschillende zeepsoorten. Dan gingen we de drooginstallatie bekijken en werden te woord gestaan door de algemene directrice. Zij toonde ons de droogovens, die nu stillagen wegens geen mangoseizoen. Deze ovens werden aangedreven met zonne-energie. Wel lagen nogal wat tomaat en aardappelschijfjes te drogen op grote rekken in de zon, die werden dan verpakt in plasticzakjes en verkocht op de interne markt. We kregen ook wat producten mee voor een medewerkster van Magazins du Monde Oxfam in België. Nadien bezochten we nog enkele andere projecten van de coöperatie; o.a. de schrijnwerkerij, kookstellen op zonne-energie (leek op parabolische antennes) en het naaiatelier, waar ik trouwens ook nog een hemd kocht, dat later werd overgenomen door Ludo wegens perkamentachtig gevoel, voor hem niet erg, maar ik kon er niet tegen. Rond 17 uur namen we afscheid van het aanwezige gezelschap en gingen op zoek naar een plek voor de nacht.
17,50 u.: Na enig zoekwerk, het begon Housman fel op de zenuwen te werken van al dat heen en weer gerij, vonden we de in de Lanely Planet aangegeven albergo Collibri. Na onze installatie in de slecht onderhouden kamers, toiletten waren kapot, water bleef gewoon doorlopen, het douchewater liep maar heel traag weg en zou bij een uitgebreide douchebeurt ook de kamer hebben doen onderlopen, gingen we onder begeleiding van 3 jongens des huizes, brood en drank kopen in het centrum. Door alles pikdonker was (geen straatverlichting) werd ons door de huisbewaarder aangeraden om niet alleen op stap te gaan. We namen elk een douche en gebruikten het avondmaal onder een rotonde in de tuin, waar ook een TV opgesteld stond.
22,30 u.: Door de muggen geplaagd gingen we op tijd naar bed.
6,00 u.: Ook vandaag weer vroeg op. We namen een eenvoudig ontbijt in de Albergo, rekenden onze schulden af en maakten ons klaar om de vallei van ons leven te bezoeken.
7,30 u.: Vertrek naar de Dogonvallei. We namen een gids mee uit die streek, meestel zat hij op het dak van onze 4x4, maar als de weg te hobbelig werd, klopte hij op het dak ten teken dat hij liever in de wagen wilde. Onderweg zagen we een prachtige natuur, een overstekende aap en veel velden met voor ons onbekende gewassen en speciale teelwijzen.
9,10 u.: Aankomst aan de vallei, we namen afscheid van Housman, onze chauffeur (hij zou ons morgen na een fikse wandeling in een ander dorp weer ophalen). We daalden af in de vallei onder kundige leiding van onze gids; hij was in klederdracht van de Dogonstreek (helemaal in het wit, muts incluis). Na een fikse wandeling langs dorpen, schapenkuddes en prachtige Baubabs en de zengende zonnestralen trotserend kwamen we in het dorp Yala-Talu aan.
12,15 u.: In Yala- Yala werd ons een maaltijd geserveerd; spaghetti Bolonése met enkele frisse pinten of cola. De resterende spaghetti werd broederlijk verdeeld onder de dorpsouderen en kinderen. Daarna kwamen de dorpsbewoners aandraven met rieten matjes die onder de bamboeafdaken gelegd werden, blijkbaar voor onze siësta. We maakten daar dankbaar gebruik van en rustten uit (sliepen) tot 16,30 uur.
17,00 u.: Vervolg van de tocht. Er werd een buffel met kar ingeschakeld voor hen onder ons die te moe waren om nog te lopen. Wat bleek, het dier bezweek bijna onder ons aller gewicht en kreeg daardoor zweepslagen van zijn baasje tegen zijn bult. Dit namen we niet en sprongen spontaan van de kar. Om beurten gingen we dan plaatsnemen om ons te laten voeren, zodat het dier en zijn aanvoerder het veel gemakkelijker hadden om alles in toom te houden. Aan het volgende dorp daagde plots onze chauffeur, veel vroeger dan oorspronkelijk geplant, op. We hebben Housman nog geeneens zo graag gezien dan toen. Het laatste deel van onze tocht werd dus met de 4X4 afgelegd. Onderweg moesten we wel enkele keren uitstappen doordat de weg zo onberijdbaar werd dat ie onverantwoord was met passagiers.
17,40.: aankomst in Teli; het dorp waar we in een kampement gingen overnachten en van waaruit we de prachtige Heilige dorpen in de rotsen konden bewonderen die destijds door de Pigmeeën werden gebouwd ter verdediging tegen indringers. Je geloofd het of niet, maar aan de ingang van dit dorp lagen zowaar verkeersdrempels!
19,40 u.: In het donker en met behulp van onze koplampjes werd ons het avondmaal geserveerd: Couscous met groente en schapenboutjes (meer knook dan vlees). Tijdens de maaltijd kwamen nogal wat dorpsbewoners, jong en oud, hun kunstwerkjes aanbieden aan eerst onredelijke en later redelijke prijzen. Roel kon zelfs onze Dogon-gids overhalen om zn witte pak te ruilen voor 2 afritsbare broeken.
20,30 u.: Daar je in het pikkedonker niet zoveel kan beginnen zochten we maar onze slaapgelegenheid op. We sliepen in ronde hutjes waarvan de binnenmuren heel kunstig beschilderd waren. Klara en Roel sliepen in de hut naast de onze (Liesbeth en Pol) en Lily en Ludo sliepen boven op ons dak, in openlucht dus. Toen zij op het dak heen en weer liepen, kregen wij allerlei leemresten over ons heen, dus waren we blij toen ze neerstreken.
6,30 u.: Vroeg uit de veren; We gingen een boottocht maken over de Niger-rivier, tenminste dat dachten we eerst, uiteindelijk bleek het de Banirivier te zijn. Deze twee rivieren lopen parallel met elkaar en vloeien op een gegeven moment samen.
11,45 u.: Onderweg gingen we twee keer aan land, eerst aan het Tuariksdorp Kaboelu Doga; de volwassenen keken nogal vreemd op toen we zomaar tussen hun hebben en houden kwamen neuzen, maar de kinderen beleefden aan ons bezoek veel leut, om beurten mochten ze een ritje maken op onze schouders. Later legden we aan bij een Peulendorp gelegen tussen de Bani en de Niger.
Daar leerde Liesbeth zelfs vliegeren, zij kreeg les van de kinderen ter plaatse en Lily en Ludo mochten mee de maniok stampen in een grote houten pot met een reuze stamper.
12,30.: We gebruikten het middagmaal bij de ongehuwde moeders van Mopti die samen een restaurant uitbaten naast het hotel waar we logeerden. Op het menu stond Capitain met couscous.
14,00 u.: Vertrek met de bus naar Bandiagara waar we rond kwart over vijf aankwamen.
15,15 u.: We vonden logies in Albergo Kansayo te Bandiagara, een soort Rastahotelletje waar Bob Marley duidelijk wat in de pap te brokken had.
17,30 u.: We gingen zwemmen in het zwembad van een chick hotel even verderop: Cambari- Cheval blanc. Merkwaardig was dat in dit hotel een plaatje hing: Buch en Bin Laden zijn hier niet welkom.
19,00 u.: Avondmaal in onze albergo: Kip met rijst en erwtjes. Niettegenstaande de lange wachttijd, bijna koud opgediend, maar toch heerlijk van smaak. Er was zoveel kip dat er minstens één overschoot, we haalden dus onze chauffeur Housman erbij die het resterende smakelijk verslond.
22,00 u.: Nog wat wedervaren uitwisselen met een Gentse Globentrotter die al enkele maanden onderweg was en het daar in Mali wel naar zijn zin had. Na de babbel naar bed, helaas zonder douche.
7,00 u.: Half bevroren van de kou werd de een na de ander wakker. We waren natuurlijk niet voorzien om buiten te slapen en hoe warm het ook overdag mag zijn (33%C); de nachten zijn er ijskoud. Half geradbraakt maakten we ons klaar voor het ontbijt bij Baba.
8,30 u.: We hadden geluk, juist die dag was het marktdag in Djennee. Een drukte van jewelste, we kochten enkele souvenirs en kuierden de ganse voormiddag de markt af, gelegen rond de beroemde in leem gebouwde moskee, die echter niet toegankelijk is voor toeristen. Onderweg liepen enkele jonge knullen met ons mee om de pakjes te dragen en om wat bij te verdienen. Zij weken geen moment van onze zijde en gidsten ons doorheen de markt.
12,10 u.: Vertrek uit Djenee, terug met het pondje over de rivier. We werden op de boot overvallen met venters en kinderen die allerlei artisanale producten wilden slijten. Housman reed nu met zn 4x4 richting Mopti.
15,10 u.: We reden Mopti binnen. We hadden een logeeradres via de Lonely Planet. Na even zoeken kwamen we terecht bij de katholieke missie St. Joseph waar kamers verhuurd werden. Helaas was deze orde net gestopt met dit initiatief en moesten we verder zoeken. Aan de rand van de stad stonden al enkele knullen om ons het beste hotel aan te wijzen. Eentje die onze voorkeur uitdroeg reed ons voor op zn brommer naar Hotel Doux reves, We konden overnachten in een gemeenschappelijke slaapzaal en ook, als we dat wilden op het plat dak, maar daar bedankten we voor.
18,15 u.: We voeren met een bootje doorheen de haven van Mopti, aan de overkant lag het restaurantje Bozo, waar we allen een steak au poivre namen met frieten. We hadden er een prachtig uitzicht op de haven en konden prachtige fotos maken bij ondergaande zon. Het werd ondertussen al vrij laat en Housman onze chauffeur was ongerust waar we zolang bleven. Hij kwam ons dan ook zoeken met zn wagen en bracht ons, licht uit zn humeur, terug naar het hotel.
Dinsdag 21 februari: Boottocht over de Banirivier/ bezoek Peulendorp Kaboulu Doga.
6,30 u.: Vandaag vroeg op; we vertrekken namelijk met zn allen naar Mali. Dus met zn zevenen: Klara & Roel, Lily & Ludo, Liesbeth & Pol (ikke) en onze chauffeur van de 4x4 Housman. Toen we net onderweg waren merkte Klara dat zij haar gele vaccinatieboekje vergeten was. Dus Housman keerde terug naar hun thuis. Ondertussen was het al acht uur geworden.
9,50 u.: We arriveerden aan de grens. Maar voor we echt Mali konden binnenrijden was het al 10,50 u. geworden. Dit kwam doordat je eerst je papieren moest tonen aan de douane van B.F. dan de grenspolitie van B.F., dan de politie van Mali, wat verder dan weer de Douane van Mali en als slot nog een extra controlepost van de Malinese politie (zoals er onderweg wel meerdere waren, ook in B.F.)
13,15 u.: We gingen eten in een restaurantje in Koutiala en bestelden capitain, de bekendste en lekkerste vissoort van West-Afrika.
17,35 u.: We kwamen aan bij Djennee. Voor we de stad binnenmochten moesten we per koppel 3,00 Euro betalen (doordat deze stad als museum van het werelderfgoed staat genoteerd). We moesten vervolgens met een pondje de Banirivier oversteken en dan kwam de openbaring. Het stadje, helemaal in leem opgetrokken met een prachtige moskee. We zochten eerst naar een hotelletje en kwamen terecht bij albergo Chez Baba. Alle kamers waren reeds volzet, maar geen nood, op het plat dak was nog plaats in overvloed. In het begin leek ons dat te gek om los te lopen. Later echter zou blijken dat deze manier van overnachten meer de regel dan een uitzondering is. We gingen ons eerst installeren op het dak. We kregen elk een zeer dun slaapzakje. Ludo ging van zijnen tak maken met als gevolg dat we er elk twee kregen. We moesten opschieten met de bedden op te maken want er was geen licht (trouwens bijna nergens in Djenee). Nadien gingen we eten in het restaurant (in openlucht) van Baba. De tafels hadden als verlichting een kaars in een omgekeerde waterfles, waarvan de bodem verwijderd was. We kregen kip met couscous met een fles bier of cola. Na de maaltijd gingen Klara en Liesbeth naar hun stek op het dak en gingen Lily & Ludo, Roel en ikzelf nog een wandeling maken doorheen het donkere Djenee. Op de hoeken van elk straatje stond een verlichtingspaal. Daaronder zaten tientallen mensen in de Koran te lezen. Na een halfuurtje hielden we het ook voor bekeken en zakten eveneens af... naar ons dak.
7,15 u.: Liesbeth en ik waren reeds op, ik zorgde voor ontbijt en koffie (toen Florence binnenkwam nam zij het van mij over). Ludo en Lily kwamen maar niet opdagen. Om 9 uur kwam Lily met het slechte nieuws dat Ludo misselijk was, moest overgeven en diaree had. Hij moest dus even uitzieken.
10,00 u.: Ivo en de jongens waren op de webcam. Toch wel raar dat je mekaar gewoon ziet en kan babbelen over zon grote afstand. --------------------
10,45 u.: Lily en Liesbeth gingen in het centrum van Bobo Euros omwisselen in Fr.Cefas. In de wisselkantoren bleek je geen commissieloon te moeten betalen, in de banken daarentegen wel.
11,30 u.: We vertrokken met de 4x4 van Klara haar werk naar Dafrha (we betaalden natuurlijk wel het benzineverbruik van de auto). We moesten in een soort canyon afdalen. Daar konden we de Heilige vissen bewonderen. Onderweg moesten we wel eerst een kip kopen aan een boerderij die we passeerden, om aan de vissen te voeren (offeren). De kip werd op rituele wijze geslacht. Het was vooral om de ingewanden waar het om te doen was, want die werden aan de Heilige vissen gevoederd. Het vlees zelf zou aan arme bedevaarders geschonken worden. Het waren animisten die zich met dit ritueel bezighielden. De vissen zelf waren reusachtige meervallen met (vissen met snorren); zij vochten zich te pletter voor de heerlijke hapjes die hen door de priester werden voorgehouden. Op onze blote voeten moesten we door het massaal aanwezige slachtafval en een bed aan veren ploeteren om tot bij de vissen te geraken. We mochten tijdens onze boetewandeling ook niet praten. Na het ritueel werd door Roel nog even onderhandeld over de prijs van de attractie. Toen ging de wandeling terug naar boven langs indrukwekkende rotsen en paden. Tijdens deze wandeling zagen we ook veel exemplaren van de Caritéboom. De vruchten van deze boom: Beurre de Carité bezit veel weldadige eigenschappen voor de gezondheid. Ook zou de boter die ervan gemaakt wordt bestand zijn tegen de hitte en maar eerst smelten rond de 35°C., dus zeer geschikt in die landen om smeerstof voor boterhammen te bewaren. Verder wordt er ook zeep van gemaakt (wordt in de wereldwinkels verkocht!), die een heel heilzame werking op de huid zou hebben.
17,15.: Terug thuis in Bobo bij Klara & Roel en gelijk weer weg: Ludo die zich nog steeds niet lekker voelde bleef thuis. Klara bracht ons naar de markt. Daar werd door een groep vrijwilligers (onder impuls van een koppel Franse ontwikkelingshelpers) een toneeltje opgevoerd voor de marktbezoekers over aids en malariapreventie. Op een luchtige manier werd de toeschouwers bijgebracht hoe je te beschermen tegen aids of malaria.
19,00 u.: Klara & Roel kregen nog nogal wat bezoek over de vloer. Ikzelf zorgde ondertussen voor het eten. Vond daarvoor in de koelkast vooral groente uit Roels tuin (door Moussa de tuinier onderhouden). Dus maakte ik maar een koude schotel met alles erop en eraan. Ja, nu ik het over die moestuin heb. Roel vertelde me dat het, tijdens deze droogteperiode, eigenlijk onverantwoord is om een tuin aan te leggen, omdat je hem elke dag moet besproeien en het water harstikke duur is. Hij wil het toch doen omdat Moussa ervan geniet en ook groente mee naar de markt mag nemen om daar te slijten.
11,20 u.: Bezoek aan de kliniek van Bobo. We hadden er een afspraak met Dr. Michel (Stuivenberg) van het brandwondencentrum en zou ons daar een rondleiding geven. We werden er naartoe gevoerd met Housman gechauffeerd van de Toyota die ons naar Mali zal vergezellen; dit was gelijk een proefrit. Na enige tijd wachten in het ziekenhuis bleek dat Michel zich niet kon vrijmaken en keerden we op onze stappen terug. In plaats daarvan wandelden we naar de markt. Lily & Ludo kochten er twee maskers voor een prikje. Wij hielden het been stijf en kochten uiteindelijk niets. We kuierden een uurtje de markt rond en namen dan een taxi naar Klara & Roel. Het was dikwijls moeilijk op uit te leggen waar we naartoe gebracht moesten worden. Wat bleek, de dancingbordeel tegenover Klara & Roel; Bar Nathalia was bekend bij alle taximannen, dus tijdens de volgende ritten die we deden hadden we maar twee woorden nodig: Bar Nathalia en we kwamen steeds thuis.
14,00 u.: Roel had voor een lekker middagmaal gezorgd, één van zijn specialiteiten Pesto met pasta.
15,00 u.: We bekeken via de tv een filmpje over het werk van Klara in Banfora. Daarna het filmwerk van Ludo, ook Florence kwam gretig meekijken. Vooral de dansles, door mij gefilmd, zorgde voor heel wat hilariteit.
16,00 u.: Klara reed met Lily en Liesbeth naar het centrum van Bobo om wat te winkelen. Onderweg botsten ze op een muziekbandje die heel wat wan hun kunnen ten beste gaven, onder hen ook een Albino, dus een witte zwarte. Roel, Ludo en ikzelf waren op hetzelfde moment eveneens naar het centrum gewandeld en bleven plakken bij het Frans Cultureel centrum. We bezochten er de boekerij en een juwelententoonstelling. Op het terras dronken we een fles Flag (bier ½ L.) (ik cola) leeg. Even later kwamen ook de vrouwen bij ons langs en hadden alleen maar oog voor de juwelententoonstelling. Klara en Liesbeth kochten elk een mooi halssnoer, Lily paste bijna alles maar vond haar gading niet.
18,40 u.: Marie en Delphine kwamen, samen op de brommer(Delphine is de vriendin van Marie en is tevens directrice van een kleuterschooltje in Bobo) op visiete. Marie had van alles te eten bij: Kip met rijst en gebakken bananen. Alles nog warm, dat kwam goed uit, hoevden we zelf niets meer klaar te maken en konden we gelijk aanschuiven. Zelf aten Marie en Delphine niet mee en vertokken even later naar hun kerkgemeenschap enkele huizen voorbij Klara en Roels woning.
21,00 u.: We reden met zn allen opnieuw (K&R, L&L, L&P) naar het Franse CC waar we een optreden bijwoonden van een dans-toneelgroep uit Ivoorkust. Prachtig gewoon! Na de voorstelling zagen we nog de mensen van het brandwondencentrum. Dus babbelen en drinken.
