Nationaal muzeum van Bobo/Afscheidsdinner in restaurant 'Canne D'Or':
9,30 u.: Lily en Ludo trekken op de brommer naar het centrum, terwijl Liesbeth en ik te voet naar het centrum wandelden waar we het nationaal muzeum bezochten. Naast allerlei oude klederdrachten was er zowat van alles te zien wat je gewoonlijk in zon muzeum vindt: munten, wapens maskers, beelden enz. De oppasser van het muzeum had ook een kraampje bij de uitgang in eigen beheer en verkocht zelf vervaardigd artisanaat. We vroegen wat de kunstig met olifanten gegraveerde kalebas die als lampenkap dienst moest doen dan wel zou moeten kosten? Hij vroeg 15 Euro (omgerekend dan). Liesbeth vroeg of dat le premier prix was. Hij zei dat het in zijn muzeum niet zo werkte en dat alles aan vaste prijzen werd verkocht. Toen we dan niet toehapten, kon er plots toch wat van de prijs af en kregen het kunstwerk mee voor 9 Euro. Buiten stonden enkele hutten a la Bokrijk, die eveneens te bezichtigen waren. Een Touarekswoning uit riet en stro en een lemen hut met etage en terras. Onze gids vergezelde leidde ons door beide woningen en ging daarna met ons wat drinken op het terras van het muzeum. We betaalden met een briefje van 2000 Fr.Cefa ( ongeveer 3 euro). Het duurde ongeveer 3 kwartier voor men het wisselgeld terugbracht. Een jongetje was namelijk op de fiets ergens anders ons briefje gaan omwisselen en was daar maar eerst na zoveel tijd in gelukt. Achter het muzeum waren nog allerlei mensn bezig met het vervaardigen van allerlei kunstvoorwerpen, zoals weven. We kochten er een tafelkleed (of was het een bedsprei) met allerlei dieren op geborduurd en betaalden er 25,50 Euro voor.
13,30 u.: Na het middagmaal begonnen we allen in te pakken. Het zou vandaag immers onze laatste nacht bij Klara en Roel worden.
18,00 u.: We dronken het afscheidaperitief op het terras bij Klara en Roel.
19,30 u.: We gingen met zn allen chieck uiteten in restaurant Canne Dor (klinkt niet gek he?) We wilden Klara en Roel vanavond vrijhouden voor hun gastvrijheid die we bij hen genoten hadden. Het werd een uitgebreide maaltijd à la carte en de bediening was navanant.
22,00 u.: We wandelden nog even langs bar Nathalia, maar buiten veel gekleurde lichtjes viel daar niet veel meer te beleven. Liesbeth was ondertussen reeds naar bed gegaan ( de bar is nl. tegnover hun huis) . in de plaats daarvan namen we nog een glaasje frisse Franse wijn van de Libanees of een grote fles Flag-bier op het terras bij hen thuis. Nog één keer slapen en we zouden weer nieuwe avonduren beleven.
Djembé dansen op het terras (2de les). Zwemmen bij de Libanees.
10,30 u.: ik trok met Liesbeth te voet naar het centrum om boodschappen te doen, geld af te halen en een terrasje te doen. We namen wat te drinken in het hotel waar onze vroegere chauffeur Housman werkte. We liepen hem dan ook tegen het lijf en tracteerden hem een drankje. Hij hielp ons ook aan een venter die ansichtkaarten verkocht, we namen er gelijk tien. Ondertussen waren ook Lily en Ludo met het brommertje van onze Roel naar het centrum gereden, ook zij hadden reeds met Housman een drankje genuttigd. Zij hadden ook met hem onderhandeld om ons naar Uoaga te voeren. Maar hij was veel te duur. Dan maar met de bus. Liesbeth kocht een halssnoer voor Florence en wilde nog een zilvere armband voor Klara kopen, maar de verkoper vroeg er veel te veel voor. ( Later gaven we Klara dan maar geld om zelf eens uit te kijken naar een armband). We wandelden nog langs de grote moskee, kuierden langs de straat vol openluchtplantenwinkels. We kochten er een rode Hybiscusplant voor Klara en Roel en reden per taxi terug naar huis.
13,15 u.: Liesbeth en ik wandelden naar het zwembad van de Libanees:LEscale. We namen er enkele frisse duiken, namen frisdrank en heerlijk gekoelde witte wijn met een gratis knabbeltje. We reden met de taxi terug naar huis.
Lily en Ludo waren ondertussen in het centrum tegengehouden door de politie, omdat ze aan een hoek niet gestopt waren, hij had dus het stopteken genegeerd. Ze zouden een fikse boete moeten betalen en de brommer zou in beslag genomen worden (kon dan later op het bureau weer afgehaald worden). Zover kwam het echter niet omdat Lily haar beroep als advocate in de practijk omzette en de hele politieagent ondertseboven praatte, zo van: We zijn hier op bezoek bij onze zoon enz: allee, twas goed voor deze keer, maar pasop voor een volgende keer!
17,00 u.: Marie kwam met haar vriedin op de brommer langs en bracht een heleboel gekookt eten mee: gebakken vis, gebakken bananen, gekookte maniok, allelei soorten inheemse drank in petflessen en allerlei gekookte groenten. Marie had ook enkele pakjes bij voor haar familie te Merksem dat we voor haar moesten meenemen. Zij bleven een glas water drinken en namen weer afscheid. Zo dan waren weer gelijk klaar voor de avond. Alles was nog warm dus gingen we gelijk maar aan tafel.
19,00 u.: Het was weer djembé dansles die avond. De leerlingen kwamen de één na de ander binnengesijpeld en schuifden gelijk mee aan de tafel. Er was immers genoeg voor iedereen.
19,30 u.: De oefeningen begonnen. Iedereen moest apart een dansje uitvoeren en daarin de dingen verwerken die pas aangeleerd waren. Ik moest alles weer filmen en het is kostelijk om naar dat filmpje te kijken. Later zou blijken dat die danspasjes ons nog van pas zouden komen in Benin, maar dat komt dan ook later.
Nijlpaarden op het meer(Tengeruela).Bezoek aan het bijschooltje Terya-so(Bobo):
6,00 u.: We wandelden naar het nabijgelegen meer op zon 3 km van het kampement. Daar stond onze gids met een bootje op ons te wachten. Hij hiep ons in te schepen. Aan boord was nog een koppel waarmee we de zocht zouden delen. Met een paal werd het bootje in beweging gebracht en zo gleden we over het meer. Na een half uurtje kreeg eerst Liesbeth met behulp van haar verrekijker enkele dieren in de gaten. Onze kapitein loodste het bootje tot op enkele 100 meter van de dieren? We telden 8 nijlpaarden, die soms eens wat water de lucht inbliezen, maar voor de rest haast niet bewogen. Één keertje trok er een zijn muil wijd open en liet zijn tanden zien. Na een kwartiertje hield onze kapitein het voor bekeken en voerde het bootje terug naar de oever. Onderweg vielen ons de prachtige waterlelies op; wit, roze tot diep blauw. Onze bootjesman vlocht voor de vrouwen met de stengels van de lelies een prachtig halssnoer. Waarschijnlijk wilde hij er wel wat voor hebben, maar dit uitstapje had ons al behoorlijk wat gekost, dus deze keer niet.
8,30 u.: We namen een eenvoudig ontbijt in het kampement, pakten ons boeltje bij elkaar en vroegen aan de campingbaas wat de vervoersmogelijkheden waren naar Bamfora. Hij wilde voor ons wel een taxi bellen, maar wilde ook zelf ons naar Bamfora voeren. Toen we de wagen zagen staan die hij aanwees, moesten we wel even slikken: De wagen was één grote bluts en beschilderd met rastatekens en kleuren. Hij zag onze bezorgde gezichten en zei dat we niet bang moesten zijn voor een panne, de motor was het enige goeie dat er nog inzat. We namen hem dan maar en inderdaad, hij bracht ons door elkaar geschut, heelhuids aan het busstation van Banfora. Bij het afscheid moesten we nog e-mailadressen uitwisselen en we zouden hem adressen bezorgen van evenementen in België, waar hij met muziekgroepjes naartoe zou willen komen.
11,00 u.: Vertrek van de bus naar Bobo, waar we om 12,40 uur aankwamen.
Ik ging met Klara boodschappen halen voor de middag en voor vanavond en maakte daarna samen met Roel het middagmaal klaar.
12,30 u.: Ludo verscheen niet aan tafel voor het middagmaal, zijn maag was totaal van streek; Hij had diarree en moest verschillende keren overgeven.
14,00 u.: Ook Liesbeth en ikzelf waren van al dat reizen wel moe en gingen samen een middagdutje doen, terwijl Lily voor Ludo zorgde.
17,00 u.: Lily, Liesbeth, Klara en ik trokken naar het bijschooltje Terya-so. Ludo bleef thuis omdat hij nog niet helemaal de oude was. Ik nam zijn functie van fotograaf over. Klara voerde ons ernaartoe met de 4x4. We hadden allerlei spullen mee voor de kinderen van heet schooltje: leesboekjes, kleurtjes, schrijfgerei, gezelschapsspelen, T-shirts enz en een heleboel centen. Alles bijeen gebedeld bij de mensen van de Wilrijkse Wereldwinkel. Hieronder vinden jullie het bericht dat Klara via Internet de wereld instuurde i.v.m. deze giften:
En waar is nu al dat geld naar toe?
Het is al even geleden dat mijn ouders hier waren. Zij hadden samen met de Wereldwinkel van Wilrijk maarliefst 1382 euro ingezameld. Bovendien namen ze een schat aan franse schoolboekjes, spelletjes en knutselgerei mee zodat geen enkele toegelaten kilo vliegtuigbagage onbenut bleef. De hoogste tijd om een overzicht te geven van waar dit alles naar toe is gegaan.
TERYA SO
(Het huis van de vrienden)
Het grootste deel van het geld; 1082 euro wordt weldra op een rekening gestort van de associatie. Alvorens te starten met de naschoolse opvang heeft Terya So gedurende twee jaar tijdens de maand augustus een vakantiekamp georganiseerd voor de kinderen. De begeleiders waren vrijwilligers. Om water en de potloden voor de kinderen te kunnen bekostigen, legden ze hun eigen geld samen. Laure Guinot animatrice van CEMEA (een centrum voor educatie) heeft de vrijwilligers opgeleid tot bekwame animators. Naar aanleiding van het enthousiasme van de kinderen en de animatoren is Terya So sinds september 2005 met naschoolse activiteiten gestart om de jongeren uit de Tounouma wijk (sector 3) te Bobo Dioulasso te ondersteunen bij hun schoolopleiding.
Er zijn vijftig kinderen ingeschreven. Elk kind komt twee avonden per week voor bijscholing van 17.30 tot 18.30 of maandag en woensdag of dinsdag en vrijdag. Elke animator begeleid vijf kinderen per avond. Donderdagochtend tussen 9-12 uur komen alle kinderen om spelletjes te spelen, tekeningen te maken (donderdag is er geen school in Burkina Faso). Verder heeft hetzelfde team ook nog een theatergroep waarmee ze de dorpen rondtrekken. Met hilarische toneelstukjes leren ze de dorpsbewoners over hygiëne, Malaria en aids. Met het geld kunnen een jaar lang alle werkingskosten gedekt worden.
Tot zover de mail van Klara.
We werden verwelkomt door gans het lerarenkorps dat zich om beurten plechtig aan ons voorstelde. We kregen dan een rondleiding doorheen het gebouw. De aanwezige kinderen zongen uitbundige liedjes voor ons en gaven enkele spontane danspasjes ten beste. Ik filmde alles! Een deel van de kinderen was huiswerk aant maken op een grondkleedje bij gebrek aan tafels en stoelen, met ons geld zouden die er nu komen.Toen Liet Jerome, een knappe dertiger, die het project in handen had, het speelgoed, boekjes en spelen aan de kinderen zien en we kregen van hen een daverend applaus. We konden volgen hoe de kinderen hun huiswerk maakten en hoe ze daarbij geholpen werden door de leiding. Lily vroeg zich wel af hoe kinderen die haast geen woord Frans kennen, hun huiswerk in het Frans moeten maken, dus die hulp was geen overdadige luxe.
18,30 u.: Ascheid van de kinderen en het lararenkorps (onder hen slechts één vrouw) en terug naar huis waar onze Roel ondertussen weer lekker gekookt had. Ook Ludo voelde zich terug wat beter en kwam één patatje meesteken.
Bezoek aan de watervallen van Banfora. Logeren in Farafina:
10,00 u.: Na eens lekker uitgeslapen te hebben zaten we rond die tijd aan het ontbijt.
12,00 u.: We reden naar Bamfora. Klara bracht ons met de 4x4 van haar werk naar onze bestemming; Natuurlijk betaalden we de benzine voor dit voertuig aan de organisatie waarvoor Klara werkt.
13,30 u.: Stop in Soutiana om langs de weg mangos te kopen. Ze waren daar in alle maten en gewichten en spotgoedkoop. We kochten er een kilo of drie. Lily kon niet nalaten om van de oude vrouwtjes ook nog wat artisanaal te kopen en deed dit dan ook, nadien vervolgden we onze weg.
13,50 u.: aankomst bij de watervallen van Karfiguela nabij Bamfora. Een gids die zichzelf aanbood en niet wachtte op ons antwoord, vergezelde ons naar boven. Onderweg vertelde hij alles wat we horen wilden en stak zelfs een handje toe bij moeilijke opstapjes. We zwommen lekker onder de watervallen. de veelvuldig aanwezige jongeren die van op een hoge rots in het water duikelden of sprongen waren trots over hun kunstjes die zij breed uitsmeerden voor de aanwezigen. Klara en Ludo waagden zichzelf ook aan zon sprong en veroorzaakten een ware hilariteit onder de massa jongeren, er kwam dan ook algemeen applaus voor les blanches. Ook ikzelf dook van de kant, maar niet van zon hoogte, geen applaus voor mij. De gekochte mangos kwamen hier goed van pas, we vulden er ons middagmaal mee. De schillen voerden we aan de talrijk aanwezige koeien die door het voeren zo dichtbij kwamen dat ze door onze gids verjaagd moesten worden. Op de terugweg naar beneden gaven we onze gids een goeie fooi en de kinderen die meegelopen waren een zuurtje en reden verder richting kampement in Farafina. Onderweg namen we nog een jonge lifter mee die naar het centrum van Bamfora moest. We maakten nog een tussenstop bij kennissen van Klara & Roel uit Australië, maar ze waren niet thuis. Na een telefonisch berichtje van Klara zaten zij op ons te wachten op een terrasje in Banfora. Zij werkte voor Oxfam Australië in Banfora. We dronken samen een glas en namen afscheid.
17,00 u.: Klara bracht ons naar het kampement in Farafina. Roel had nog wat babykleding mee voor iemand die daar zou werken of zou gewerkt hebben, maar de uitbater herinnerde zich geen vrouw met baby die voor hem zou gewerkt hebben. We namen afscheid van Klara & Roel en installeerden ons in een rondavo op het kampement. Het was wel broeierig heet in die hutjes, er waren geen raampjes, dus allen maar de ingangdeur.
18,00, u.: We bestelden het avondmaal en mochten de kippen die we wilden opeten zelf uitkiezen in het kippenhok.
20,30 u.: Zoals je ziet duurde het wel even voor we wat te eten kregen, maar de kip smaakte voortreffelijk, terwijl de frieten wel iets minder vettig mochten zijn. Door middel van onze koplampen aten we ons bord leeg. Nadien nog even naar het toilet, nu ja toilet is veel gezegd... het was een gat in de grond, in iedere hoek van het afgesloten hokje zat een reuze kakkerlak, je zit dus zo niet echt op je gemakje. Dan maar eerst jacht maken op die ongezellige diertjes en dan maar mikken in dat gat wat niet zo vanzelfsprekend is zonder verlichting.
23,00.: We zochten onze hut op en probeerden wat te slapen. Even over middernacht kregen we bezoek van een bende schapen die het leuk vonden om aan onze openstaande deur te komen blaten. Ook bij Lily en Ludo hebben ze voor de deur gestaan, maar naar zijn zeggen heeft hij ze naar ons doorgestuurd.
Voor de rest niets aan de hand en werden we rond 5 uur wakker door de vele aanwezige hanen op het erf.
Filmavond in Bobo: tekenfilm: de kippengevangenis:
9,30 u.: Het werd vandaag een rustdag bij Klara en Roel thuis. Lily en Liesbeth deden gezellig een wasje. Lily schuurde zelfs de rood bestofte koffers af. Ludo en ik gingen internetten. Later gingen Roel en ik de tuinslang van Moussa herstellen. Op de brommer reden we naar het centrum en kochten er enkele slangklemmen, een stuk tuinslang en enkel bouten en schroeven. Ik had van thuis een regelbare spuitkop meegenomen en het was de bedoeling om die op de tuinslang van hen te bevestigen om alzo water te besparen. Moussa moest nl. ieder ochtend te tuin besproeien (we zaten in het droogseizoen) en het dure water vloeide te rijkelijk uit de slang.
15,30 u.: Liesbeth en Klara gingen naar het centrum om boodschappen. Ik ging met Lily en Ludo zwemmen in het zwembad dat verbonden was aan het restaurant LEscale, uitgebaat door een Libanees. Het zwembad lag tussen een oase van palm - en bananenbomen en het water was heerlijk en helder. Hier, dacht ik toen, moet ik met Liesbeth zeker nog eens terugkomen.
18,00 u.: Avondmaal op het terras van Klara en Roel door mezelf bereid. Tijdens de maaltijd kwam Marie (je weet wel, familie van iemand van de wereldwinkel van Ekeren) een kijkje nemen, zij merkte dat we aan de tafel zaten en zou later op de dag terugkomen.
18,30 u.: Doordat we naar de film gingen, moesten we voortmaken met onze maaltijd. De film werd mede georganiseerd door Sophie en Karsten de Frans - Duitse vrienden van klara van het bijschooltje Terya-so. Voor de film begon werden dias getoond met informatie over Aids en TBC. Ook een groepje jonge rappers brachten live zang met muziek op de computer gezet door onze Roel. De film zelf handelde over een kippengevangenis en het plan van de kippen om eruit te ontsnappen (de titel is me ontgaan). Ook Marie en haar vriendin Delphine hadden we uitgenodigd bij de voorstelling. De vooral aanwezige kinderen vonden de film prachtig. Na de voorstelling scheen onze Roel nog dias over onze recente reis naar Mali en schonken de medewerk(st)ers een drankje op basis van bessen. Ook werden ballonen van de provincie antwerpen uitgedeeld, die wijzelf nog bij de provincie Apen gaan bedelen waren via Agnes Steenssens.
21,30 u.: Liesbeth ging wat vroeger naar bed omdat ze erg moe was, Ikzelf bleef op de anderen wachten die nog niet thuis waren. Rond 23 uur waren die er ook. We dronken samen nog een Flag (Klara en ik witte wijn) op het terras en gingen dan ook naar Bethlehem.
7,30 u.: Als ontbijt hadden we een omelet besteld in de Albergo, stokbrood hadden we nog over van gisteren. Daarna alles inpakken en wegwezen.
8,20 u.: Laatste etappe van onze uitstap. Alles ging over zandwegen (rood zand) en onze koffers en wijzelf waren nog roder dan de aarde. Housman reed met de voorraampjes dicht en achteraan moesten ze half open, om het stof terug een weg naar buiten te geven.
10,00 u.: Beentjes strekken in Toegan. We zagen er hoe ze met behulp van een kameel water uit een diepe put haalden. De rubber emmer was met een touw aan de kameel bevestigd. Een jongetje sloeg met een zweepje op de billen van het dier, die ging dan hollen zo had ie kon en hop daar was de gevulde emmer al, zo werd dan een ton gevuld naast de put.
11,55 u.: Middagmaal in restaurant onder een rieten dak. We kregen er het klassieke menu: kip met frieten. De bereiding liet nogal lang op zich wachten, zon anderhalf uur, daardoor smaakte het des te lekkerder. Klara die opeens geen trek meer had gaf haar menu aan Housman die gretig alles opsmulde.
15,50 u.: Stop in Boundoukui. We waren nog maar net terug vertrokken en knal! Een klapband. Allemaal kwamen we in actie, wieldop eraf, bouten losdraaien. Housman krikte de wagen omhoog. Een bout zat zo erg vast, net toen ludo eraan aan wringen was en nog eens knal; een verschot in zn rug. Daar heeft hij nog dagen last van gehad. Na een klein uurtje zat het reservewiel erop en konden we weer verder. De lege waterpetflessen die we ter plekke leeggedronken hadden gingen vlot van de hand aan de aanwezige kinderen. Zij hergebruiken deze flessen om hun drinken mee naar school te nemen.
19,00 u.: aankomst in Bobo. Housman reed eerst langs zijn huis om zn eigendom te laten bewonderen. Florence en Mousa stonden ons op te wachten aan het huis van Klara en Roel. In de gauwte maakte Florence nog een salade met tonijn en een cougettesoepje zij werd geassisteerd door Klara. Na het avondmaal liet dudo nog al de fotos en filmpjes van de reis zien via de televisie.
Bezoek aan de Heilige dorpen in de rotsen. Zonsopgang over Teli.
5,00 u.: Het was nog pikdonker, dat moest want we wilden de zonsopgang meemaken vanuit de Heilige dorpen. We moesten zon 500 meter naar boven klauteren, van de ene rotsblok naar de andere met behulp van een zak of koplamp. Gelukkig was de klimpartij niet zo erg stijl want een misstap kon vlug weer goedgemaakt worden.
6,30 u.: De zon kwam langzaam vanachter de rotsen geschoven en zette Teli helemaal in het goud. Een prachtig schouwtoneel vanuit de bergen. Ook het leven in Teli begon stilaan op gang te komen. Kinderen die ons vanuit hun dorp zagen klauteren kwamen ons achterna en boden tijdens de afdaling allerlei spulletjes aan om wat te verdienen.
7,15 u.: Ontbijt in het kampement: We kregen een soort smoutbollen met rietsuiker, brood met aardbeienconfituur, een staafje Nestlé oploskoffie of builtje Lipton thee en een termos heet water.
8,30 u.: Housman reed de 4x4 voor om onze reis te verder te zetten. We tankten benzine in het volgende dorp Bankas. De weg was weer zeer hobbelig, we moesten weer meermaals uitstappen omdat de mogelijkheid bestond dat de 4x4 zou omvallen.
11,45 u.: We kwamen aan de grens van Burkina Faso. Housman probeerde langs de nieuwe weg te rijden die eigenlijk nog niet af was en ja hoor, op een gegeven moment konden we niet meer verder en moesten ongeveer 15 km terug rijden.
12,47 u.: Aankomst in Ouahigouya. Hier zouden we de coöperatie bezoeken waarvan Magazins du Monde Oxfam producten afneemt, o.a. verschillende zeepproducten. Omdat de verantwoordelijke van de Coöperatie NAAM nog niet aanwezig was, gingen we eerst ons middagmaal gebruiken in het restaurant van een jeugdcentrum. Ikzelf zakte er door een stoel (met lamme poten natuurlijk!). Op het menu stond Capitain of kip met sla en frieten. We kregen een overvloed aan eten dat we met moeite opkregen. De botten van de kippen en vissenkoppen voerden we aan de gieren die op het binnenpleintje massaal aant bedelen waren en begonnen te vechten voor het toegeworpen aas.
16,00 u.: Ludo had telefonisch een afspraak gemaakt met de verantwoordelijke van de zeepfabriek, dus konden we daar nu terecht. We werden heel uitbundig ontvangen door de directrice, kregen elk vier kussen en onder een luifel stond zij ons te woord. Roel was ondertussen naar het naaiatelier afgezakt, de naaister was een knap jong meisje die hem in de gauwte 2 mooie hemden verlapte. Ondertussen was ook de verantwoordelijke van de fruit en groentedrogerij (o.a. de gedroogde mangos van de Wereldwinkel komen ook van daar) erbij komen zitten. Weer allemaal 4 kussen en een hartelijk gesprek. Toen zakten we af naar het zeepatelier. We kregen alle uitleg over de zeepproductie. Her en der zaten vrouwen, jong en oud, de verschillende soorten zeep inpakken. De productie zelf lag op dat moment stil, dus tijd genoeg om ons een rondleiding te bezorgen. Toen de uitleg rond was, kochten we allemaal enkele soorten zeep en kregen we elk bovenop nog een zakje cadeau met verschillende zeepsoorten. Dan gingen we de drooginstallatie bekijken en werden te woord gestaan door de algemene directrice. Zij toonde ons de droogovens, die nu stillagen wegens geen mangoseizoen. Deze ovens werden aangedreven met zonne-energie. Wel lagen nogal wat tomaat en aardappelschijfjes te drogen op grote rekken in de zon, die werden dan verpakt in plasticzakjes en verkocht op de interne markt. We kregen ook wat producten mee voor een medewerkster van Magazins du Monde Oxfam in België. Nadien bezochten we nog enkele andere projecten van de coöperatie; o.a. de schrijnwerkerij, kookstellen op zonne-energie (leek op parabolische antennes) en het naaiatelier, waar ik trouwens ook nog een hemd kocht, dat later werd overgenomen door Ludo wegens perkamentachtig gevoel, voor hem niet erg, maar ik kon er niet tegen. Rond 17 uur namen we afscheid van het aanwezige gezelschap en gingen op zoek naar een plek voor de nacht.
17,50 u.: Na enig zoekwerk, het begon Housman fel op de zenuwen te werken van al dat heen en weer gerij, vonden we de in de Lanely Planet aangegeven albergo Collibri. Na onze installatie in de slecht onderhouden kamers, toiletten waren kapot, water bleef gewoon doorlopen, het douchewater liep maar heel traag weg en zou bij een uitgebreide douchebeurt ook de kamer hebben doen onderlopen, gingen we onder begeleiding van 3 jongens des huizes, brood en drank kopen in het centrum. Door alles pikdonker was (geen straatverlichting) werd ons door de huisbewaarder aangeraden om niet alleen op stap te gaan. We namen elk een douche en gebruikten het avondmaal onder een rotonde in de tuin, waar ook een TV opgesteld stond.
22,30 u.: Door de muggen geplaagd gingen we op tijd naar bed.
6,00 u.: Ook vandaag weer vroeg op. We namen een eenvoudig ontbijt in de Albergo, rekenden onze schulden af en maakten ons klaar om de vallei van ons leven te bezoeken.
7,30 u.: Vertrek naar de Dogonvallei. We namen een gids mee uit die streek, meestel zat hij op het dak van onze 4x4, maar als de weg te hobbelig werd, klopte hij op het dak ten teken dat hij liever in de wagen wilde. Onderweg zagen we een prachtige natuur, een overstekende aap en veel velden met voor ons onbekende gewassen en speciale teelwijzen.
9,10 u.: Aankomst aan de vallei, we namen afscheid van Housman, onze chauffeur (hij zou ons morgen na een fikse wandeling in een ander dorp weer ophalen). We daalden af in de vallei onder kundige leiding van onze gids; hij was in klederdracht van de Dogonstreek (helemaal in het wit, muts incluis). Na een fikse wandeling langs dorpen, schapenkuddes en prachtige Baubabs en de zengende zonnestralen trotserend kwamen we in het dorp Yala-Talu aan.
12,15 u.: In Yala- Yala werd ons een maaltijd geserveerd; spaghetti Bolonése met enkele frisse pinten of cola. De resterende spaghetti werd broederlijk verdeeld onder de dorpsouderen en kinderen. Daarna kwamen de dorpsbewoners aandraven met rieten matjes die onder de bamboeafdaken gelegd werden, blijkbaar voor onze siësta. We maakten daar dankbaar gebruik van en rustten uit (sliepen) tot 16,30 uur.
17,00 u.: Vervolg van de tocht. Er werd een buffel met kar ingeschakeld voor hen onder ons die te moe waren om nog te lopen. Wat bleek, het dier bezweek bijna onder ons aller gewicht en kreeg daardoor zweepslagen van zijn baasje tegen zijn bult. Dit namen we niet en sprongen spontaan van de kar. Om beurten gingen we dan plaatsnemen om ons te laten voeren, zodat het dier en zijn aanvoerder het veel gemakkelijker hadden om alles in toom te houden. Aan het volgende dorp daagde plots onze chauffeur, veel vroeger dan oorspronkelijk geplant, op. We hebben Housman nog geeneens zo graag gezien dan toen. Het laatste deel van onze tocht werd dus met de 4X4 afgelegd. Onderweg moesten we wel enkele keren uitstappen doordat de weg zo onberijdbaar werd dat ie onverantwoord was met passagiers.
17,40.: aankomst in Teli; het dorp waar we in een kampement gingen overnachten en van waaruit we de prachtige Heilige dorpen in de rotsen konden bewonderen die destijds door de Pigmeeën werden gebouwd ter verdediging tegen indringers. Je geloofd het of niet, maar aan de ingang van dit dorp lagen zowaar verkeersdrempels!
19,40 u.: In het donker en met behulp van onze koplampjes werd ons het avondmaal geserveerd: Couscous met groente en schapenboutjes (meer knook dan vlees). Tijdens de maaltijd kwamen nogal wat dorpsbewoners, jong en oud, hun kunstwerkjes aanbieden aan eerst onredelijke en later redelijke prijzen. Roel kon zelfs onze Dogon-gids overhalen om zn witte pak te ruilen voor 2 afritsbare broeken.
20,30 u.: Daar je in het pikkedonker niet zoveel kan beginnen zochten we maar onze slaapgelegenheid op. We sliepen in ronde hutjes waarvan de binnenmuren heel kunstig beschilderd waren. Klara en Roel sliepen in de hut naast de onze (Liesbeth en Pol) en Lily en Ludo sliepen boven op ons dak, in openlucht dus. Toen zij op het dak heen en weer liepen, kregen wij allerlei leemresten over ons heen, dus waren we blij toen ze neerstreken.
Boottocht over de Banirivier/ bezoek Peulendorp Kaboulu Doga.
6,30 u.: Vroeg uit de veren; We gingen een boottocht maken over de Niger-rivier, tenminste dat dachten we eerst, uiteindelijk bleek het de Banirivier te zijn. Deze twee rivieren lopen parallel met elkaar en vloeien op een gegeven moment samen.
11,45 u.: Onderweg gingen we twee keer aan land, eerst aan het Tuariksdorp Kaboelu Doga; de volwassenen keken nogal vreemd op toen we zomaar tussen hun hebben en houden kwamen neuzen, maar de kinderen beleefden aan ons bezoek veel leut, om beurten mochten ze een ritje maken op onze schouders. Later legden we aan bij een Peulendorp gelegen tussen de Bani en de Niger.
Daar leerde Liesbeth zelfs vliegeren, zij kreeg les van de kinderen ter plaatse en Lily en Ludo mochten mee de maniok stampen in een grote houten pot met een reuze stamper.
12,30.: We gebruikten het middagmaal bij de ongehuwde moeders van Mopti die samen een restaurant uitbaten naast het hotel waar we logeerden. Op het menu stond Capitain met couscous.
14,00 u.: Vertrek met de bus naar Bandiagara waar we rond kwart over vijf aankwamen.
15,15 u.: We vonden logies in Albergo Kansayo te Bandiagara, een soort Rastahotelletje waar Bob Marley duidelijk wat in de pap te brokken had.
17,30 u.: We gingen zwemmen in het zwembad van een chick hotel even verderop: Cambari- Cheval blanc. Merkwaardig was dat in dit hotel een plaatje hing: Buch en Bin Laden zijn hier niet welkom.
19,00 u.: Avondmaal in onze albergo: Kip met rijst en erwtjes. Niettegenstaande de lange wachttijd, bijna koud opgediend, maar toch heerlijk van smaak. Er was zoveel kip dat er minstens één overschoot, we haalden dus onze chauffeur Housman erbij die het resterende smakelijk verslond.
22,00 u.: Nog wat wedervaren uitwisselen met een Gentse Globentrotter die al enkele maanden onderweg was en het daar in Mali wel naar zijn zin had. Na de babbel naar bed, helaas zonder douche.
7,00 u.: Half bevroren van de kou werd de een na de ander wakker. We waren natuurlijk niet voorzien om buiten te slapen en hoe warm het ook overdag mag zijn (33%C); de nachten zijn er ijskoud. Half geradbraakt maakten we ons klaar voor het ontbijt bij Baba.
8,30 u.: We hadden geluk, juist die dag was het marktdag in Djennee. Een drukte van jewelste, we kochten enkele souvenirs en kuierden de ganse voormiddag de markt af, gelegen rond de beroemde in leem gebouwde moskee, die echter niet toegankelijk is voor toeristen. Onderweg liepen enkele jonge knullen met ons mee om de pakjes te dragen en om wat bij te verdienen. Zij weken geen moment van onze zijde en gidsten ons doorheen de markt.
12,10 u.: Vertrek uit Djenee, terug met het pondje over de rivier. We werden op de boot overvallen met venters en kinderen die allerlei artisanale producten wilden slijten. Housman reed nu met zn 4x4 richting Mopti.
15,10 u.: We reden Mopti binnen. We hadden een logeeradres via de Lonely Planet. Na even zoeken kwamen we terecht bij de katholieke missie St. Joseph waar kamers verhuurd werden. Helaas was deze orde net gestopt met dit initiatief en moesten we verder zoeken. Aan de rand van de stad stonden al enkele knullen om ons het beste hotel aan te wijzen. Eentje die onze voorkeur uitdroeg reed ons voor op zn brommer naar Hotel Doux reves, We konden overnachten in een gemeenschappelijke slaapzaal en ook, als we dat wilden op het plat dak, maar daar bedankten we voor.
18,15 u.: We voeren met een bootje doorheen de haven van Mopti, aan de overkant lag het restaurantje Bozo, waar we allen een steak au poivre namen met frieten. We hadden er een prachtig uitzicht op de haven en konden prachtige fotos maken bij ondergaande zon. Het werd ondertussen al vrij laat en Housman onze chauffeur was ongerust waar we zolang bleven. Hij kwam ons dan ook zoeken met zn wagen en bracht ons, licht uit zn humeur, terug naar het hotel.
Dinsdag 21 februari: Boottocht over de Banirivier/ bezoek Peulendorp Kaboulu Doga.
6,30 u.: Vandaag vroeg op; we vertrekken namelijk met zn allen naar Mali. Dus met zn zevenen: Klara & Roel, Lily & Ludo, Liesbeth & Pol (ikke) en onze chauffeur van de 4x4 Housman. Toen we net onderweg waren merkte Klara dat zij haar gele vaccinatieboekje vergeten was. Dus Housman keerde terug naar hun thuis. Ondertussen was het al acht uur geworden.
9,50 u.: We arriveerden aan de grens. Maar voor we echt Mali konden binnenrijden was het al 10,50 u. geworden. Dit kwam doordat je eerst je papieren moest tonen aan de douane van B.F. dan de grenspolitie van B.F., dan de politie van Mali, wat verder dan weer de Douane van Mali en als slot nog een extra controlepost van de Malinese politie (zoals er onderweg wel meerdere waren, ook in B.F.)
13,15 u.: We gingen eten in een restaurantje in Koutiala en bestelden capitain, de bekendste en lekkerste vissoort van West-Afrika.
17,35 u.: We kwamen aan bij Djennee. Voor we de stad binnenmochten moesten we per koppel 3,00 Euro betalen (doordat deze stad als museum van het werelderfgoed staat genoteerd). We moesten vervolgens met een pondje de Banirivier oversteken en dan kwam de openbaring. Het stadje, helemaal in leem opgetrokken met een prachtige moskee. We zochten eerst naar een hotelletje en kwamen terecht bij albergo Chez Baba. Alle kamers waren reeds volzet, maar geen nood, op het plat dak was nog plaats in overvloed. In het begin leek ons dat te gek om los te lopen. Later echter zou blijken dat deze manier van overnachten meer de regel dan een uitzondering is. We gingen ons eerst installeren op het dak. We kregen elk een zeer dun slaapzakje. Ludo ging van zijnen tak maken met als gevolg dat we er elk twee kregen. We moesten opschieten met de bedden op te maken want er was geen licht (trouwens bijna nergens in Djenee). Nadien gingen we eten in het restaurant (in openlucht) van Baba. De tafels hadden als verlichting een kaars in een omgekeerde waterfles, waarvan de bodem verwijderd was. We kregen kip met couscous met een fles bier of cola. Na de maaltijd gingen Klara en Liesbeth naar hun stek op het dak en gingen Lily & Ludo, Roel en ikzelf nog een wandeling maken doorheen het donkere Djenee. Op de hoeken van elk straatje stond een verlichtingspaal. Daaronder zaten tientallen mensen in de Koran te lezen. Na een halfuurtje hielden we het ook voor bekeken en zakten eveneens af... naar ons dak.
7,15 u.: Liesbeth en ik waren reeds op, ik zorgde voor ontbijt en koffie (toen Florence binnenkwam nam zij het van mij over). Ludo en Lily kwamen maar niet opdagen. Om 9 uur kwam Lily met het slechte nieuws dat Ludo misselijk was, moest overgeven en diaree had. Hij moest dus even uitzieken.
10,00 u.: Ivo en de jongens waren op de webcam. Toch wel raar dat je mekaar gewoon ziet en kan babbelen over zon grote afstand. --------------------
10,45 u.: Lily en Liesbeth gingen in het centrum van Bobo Euros omwisselen in Fr.Cefas. In de wisselkantoren bleek je geen commissieloon te moeten betalen, in de banken daarentegen wel.
11,30 u.: We vertrokken met de 4x4 van Klara haar werk naar Dafrha (we betaalden natuurlijk wel het benzineverbruik van de auto). We moesten in een soort canyon afdalen. Daar konden we de Heilige vissen bewonderen. Onderweg moesten we wel eerst een kip kopen aan een boerderij die we passeerden, om aan de vissen te voeren (offeren). De kip werd op rituele wijze geslacht. Het was vooral om de ingewanden waar het om te doen was, want die werden aan de Heilige vissen gevoederd. Het vlees zelf zou aan arme bedevaarders geschonken worden. Het waren animisten die zich met dit ritueel bezighielden. De vissen zelf waren reusachtige meervallen met (vissen met snorren); zij vochten zich te pletter voor de heerlijke hapjes die hen door de priester werden voorgehouden. Op onze blote voeten moesten we door het massaal aanwezige slachtafval en een bed aan veren ploeteren om tot bij de vissen te geraken. We mochten tijdens onze boetewandeling ook niet praten. Na het ritueel werd door Roel nog even onderhandeld over de prijs van de attractie. Toen ging de wandeling terug naar boven langs indrukwekkende rotsen en paden. Tijdens deze wandeling zagen we ook veel exemplaren van de Caritéboom. De vruchten van deze boom: Beurre de Carité bezit veel weldadige eigenschappen voor de gezondheid. Ook zou de boter die ervan gemaakt wordt bestand zijn tegen de hitte en maar eerst smelten rond de 35°C., dus zeer geschikt in die landen om smeerstof voor boterhammen te bewaren. Verder wordt er ook zeep van gemaakt (wordt in de wereldwinkels verkocht!), die een heel heilzame werking op de huid zou hebben.
17,15.: Terug thuis in Bobo bij Klara & Roel en gelijk weer weg: Ludo die zich nog steeds niet lekker voelde bleef thuis. Klara bracht ons naar de markt. Daar werd door een groep vrijwilligers (onder impuls van een koppel Franse ontwikkelingshelpers) een toneeltje opgevoerd voor de marktbezoekers over aids en malariapreventie. Op een luchtige manier werd de toeschouwers bijgebracht hoe je te beschermen tegen aids of malaria.
19,00 u.: Klara & Roel kregen nog nogal wat bezoek over de vloer. Ikzelf zorgde ondertussen voor het eten. Vond daarvoor in de koelkast vooral groente uit Roels tuin (door Moussa de tuinier onderhouden). Dus maakte ik maar een koude schotel met alles erop en eraan. Ja, nu ik het over die moestuin heb. Roel vertelde me dat het, tijdens deze droogteperiode, eigenlijk onverantwoord is om een tuin aan te leggen, omdat je hem elke dag moet besproeien en het water harstikke duur is. Hij wil het toch doen omdat Moussa ervan geniet en ook groente mee naar de markt mag nemen om daar te slijten.
11,20 u.: Bezoek aan de kliniek van Bobo. We hadden er een afspraak met Dr. Michel (Stuivenberg) van het brandwondencentrum en zou ons daar een rondleiding geven. We werden er naartoe gevoerd met Housman gechauffeerd van de Toyota die ons naar Mali zal vergezellen; dit was gelijk een proefrit. Na enige tijd wachten in het ziekenhuis bleek dat Michel zich niet kon vrijmaken en keerden we op onze stappen terug. In plaats daarvan wandelden we naar de markt. Lily & Ludo kochten er twee maskers voor een prikje. Wij hielden het been stijf en kochten uiteindelijk niets. We kuierden een uurtje de markt rond en namen dan een taxi naar Klara & Roel. Het was dikwijls moeilijk op uit te leggen waar we naartoe gebracht moesten worden. Wat bleek, de dancingbordeel tegenover Klara & Roel; Bar Nathalia was bekend bij alle taximannen, dus tijdens de volgende ritten die we deden hadden we maar twee woorden nodig: Bar Nathalia en we kwamen steeds thuis.
14,00 u.: Roel had voor een lekker middagmaal gezorgd, één van zijn specialiteiten Pesto met pasta.
15,00 u.: We bekeken via de tv een filmpje over het werk van Klara in Banfora. Daarna het filmwerk van Ludo, ook Florence kwam gretig meekijken. Vooral de dansles, door mij gefilmd, zorgde voor heel wat hilariteit.
16,00 u.: Klara reed met Lily en Liesbeth naar het centrum van Bobo om wat te winkelen. Onderweg botsten ze op een muziekbandje die heel wat wan hun kunnen ten beste gaven, onder hen ook een Albino, dus een witte zwarte. Roel, Ludo en ikzelf waren op hetzelfde moment eveneens naar het centrum gewandeld en bleven plakken bij het Frans Cultureel centrum. We bezochten er de boekerij en een juwelententoonstelling. Op het terras dronken we een fles Flag (bier ½ L.) (ik cola) leeg. Even later kwamen ook de vrouwen bij ons langs en hadden alleen maar oog voor de juwelententoonstelling. Klara en Liesbeth kochten elk een mooi halssnoer, Lily paste bijna alles maar vond haar gading niet.
18,40 u.: Marie en Delphine kwamen, samen op de brommer(Delphine is de vriendin van Marie en is tevens directrice van een kleuterschooltje in Bobo) op visiete. Marie had van alles te eten bij: Kip met rijst en gebakken bananen. Alles nog warm, dat kwam goed uit, hoevden we zelf niets meer klaar te maken en konden we gelijk aanschuiven. Zelf aten Marie en Delphine niet mee en vertokken even later naar hun kerkgemeenschap enkele huizen voorbij Klara en Roels woning.
21,00 u.: We reden met zn allen opnieuw (K&R, L&L, L&P) naar het Franse CC waar we een optreden bijwoonden van een dans-toneelgroep uit Ivoorkust. Prachtig gewoon! Na de voorstelling zagen we nog de mensen van het brandwondencentrum. Dus babbelen en drinken.
7,00.: Liesbeth en even later ikzelf op. 8,30.: Lily & Ludo op. Ontbijt op het terras, klaargemaakt door Frorence die al naar de bakker was geweest, voor geurende koffie en een heerlijk slaatje gezorgd had.
10,15.: Ik wandelde met Liesbeth naar kennissen van Lut Vergauwen, winkelierster van Merksem. Naar Marie, een van haar kinderen was met een familielid van Lut getrouwd (we zagen hem nog op de luchthaven van Uoaga). We hadden voor Marie een pakje en geld van Lut bij. Na ongeveer een uur wandelen onder de brandende zon en op de stoffige wegen, vonden we eindelijk haar straat en huis. Een van haar dochters stond al op de uitkijk ons op te wachten. We maakten kennis met Marie, een zeer bijzondere vrouw, overhandigden haar de geschenken en spraken met haar over haar familie. Ook over haar man die net gestorven was en op het erf van haar woning rustte in een graftombe.Na een uurtje wilden we afscheid nemen, maar nee, ze wilden een heel eind met ons meewandelen omdat we niet verloren zouden lopen. Ondertussen noteerde zij het adres van Klara & Roel en zou nog contact met ons opnemen. Het werd de hoogste tijd dat we terug thuis kwamen bij Klara & Roel, want Liesbeth begon echt last te krijgen van de warmte. Ook Lily & Ludo hebben tijdens onze visite niet stilgezeten: Zij waren op de brommer van Roel in het centrum op zoek gegaan naar een reisbureautje om onze reis naar Mali te organiseren en te informeren naar de prijs.
13,30 u.: Middagmaal op het terras bij Klara & Roel. We aten boontjes, erwtjes en sla uit hun eigen tuin, die met veel zorg onderhouden wordt door hun nachtwaker Moussa. Roel vertelde me dat het eigenlijk onverantwoord is om zon tuintje te houden, want er moet alle dagen gesproeid worden met leidingwater dat vreselijk duur is. Hij houdt het toch aan omdat Moussa er helemaal in opgaat en meermaals sla meeneemt om op de markt te verkopen.
14,30 u.: We waren uitgenodigd bij de opening van het nieuw brandwondencentrum in Bobo. De initiatiefnemer van dit project is de Belgisch arts Michel Van Brussel, Ludo kende hem nog van in het Stuivenbergziekenhuis. Het brandwondencentrum, gelegen in een militair domein, werd opgezet met militaire steun uit België. Wij mochten plaatsnemen bij de genodigden en ondergingen een aantal toespraken, ook van dr. Michel zelve. Het gebouw werd nadien plechtig geopend met lint en al. Er volgde nog een rondleiding (die wij al op voorhand gehad hadden). De militaire fanfare werd erbij gehaald en tot slot kregen we onder een hangar een receptie aangeboden. We maakten ook kennis met de man, zelf ooit zwaar verbrand, die het Skincentrum in België had opgericht.
18,15 u.: Bij Klara & Roel maakten we kennis met de chauffeur Housman die ons zou begeleiden tijdens onze Malireis. We betaalden een voorschot aan zijn metgezel. Even later kwam ook nog Marie, op de brommer, dag zeggen. Zij dronk mee een glaasje en ging weer weg, ook omdat wijzelf de deur uit gingen.
20,30 u.: We gingen uiteten in een typisch Afrikaans restaurant waar men vis bakte op de b.b.q. Ook Klara, die net thuiskwam van haar werk en Roel gingen mee. Zij zouden ons eens leren hoe men in Afrika eet op traditionele wijze. De vis die we zelf mochten kiezen werd voor ons gebakken. Helaas waren er nog maar 2 catitains, dus voor de 4 overigen werd het een andere vis. We namen plaats in het afgeladen volle restaurantje aan een klein tafeltje in open lucht. We moesten onze koplampen gebruiken, want verlichting was er niet. De vis werd opgediend, bedolven onder een berg sla met een vinnegrette-sausje verrijkt met Maggi. We moesten onze 10 geboden gebruiken om de vis onderuit te halen. Eigenlijk zag je niet wat je naar binnenwerkte en of het stuk dat je nam niet al gegeten was door je metgezel. De capitains raakten snel vanonder het groen en werden lekker bevonden, maar de andere vissoort was veel minder lekker. Ik had dan nog moeite met het maggismaakje. Daardoor bleef de helft van de tweede schotel onaangeroerd, alhoewel...onaangeroerd? De hele boel was goed door elkaar geroerd! We waren weer een ervaring rijker.
javascript:emoticon(' ')7,00 u.: Liesbeth was al uit de veren om Klara uit te wuiven die voor enkele dagen naar Banfora moest voor haar werk. De anderen stonden rond 8 uur op. Florence, huishoudster van Klara & Roel, had al koffie gezet en op de brommer Frans brood gehaald. Zo konden we gelijk op het terras ontbijten.
11,30 u.: Ik had nogal wat last van de binnenkant van mijn mond doordat de scherpe kies, zonder vulling, daar nogal wat schade berokkende. Daarom ging ik met Roel, achterop de brommer, naar de tandarts. Ik moest, zoals bij ons ook wel gebruikelijk is, eerst een afspraak maken, gelukkig nog dezelfde dag om 16,30 u.
12,30 u.: Lily en Ludo huurden zelf een brommertje en trokken naar het ziekenhuis van Bobo om afspraken te maken voor de volgende dag.
14,30 u.: Na het middagmaal op het terras, reed Florence met Lily achterop, naar het centrum van Bobo om boodschappen te halen en geld om te wisselen (Euros in Fr.Cefas). Ludo reed met Liesbeth achterop, op de gehuurde brommer eveneens naar het centrum om diverse boodschappen.
16,30 u.: . Terug op de brommer naar de tandarts. Hij vond reparatie niet meer mogelijk en trok, na verdoving, de restanten van de kies. (30 Euro).
18,00 u.: Op de computerkamer van Roel, via de webcam met Jef Van Den Ende gesproken. Het was een heel gehakketak van woorden en wippende beelden, maar we konden elkaar zien en horen.
18,30 u.: Voor ons avondmaal had Florence een heerlijke ratjetoe bereid, heerlijk met warm stokbrood en een grote fles Flag (behalve ikzelf omdat ik niet van gerstenat hou.)
19,20.: De Dansles die normaal gisterenavond plaatsgehad zou hebben ging vanavond dan toch door. Onder djembé begeleiding kregen een 10tal aanwezigen les in Afrikaans dansen op het terras van Klara & Roel. Onder hen ook Lily & Ludo, Klara & Roel en Liesbeth, Florence en nog een viertal blanke vrienden die ook in Bobo werkzaam zijn. Ik filmde het hele gebeuren met de camera van Ludo (lachen geblazen!) De les werd kundig geleidt door een leraar van het schooltje Terya-so waar ik het later nog over zal hebben.
21,00 u.: Iemand die ook op de dansavond aanwezig was, was de Franse vriendin van Klara en vrijwilligster op het bijlesschooltje Terya-so. Voor dit schooltje zamelden Liesbeth allerlei spullen in bij de winkeliers van Wereldwinkel wilrijk en enkele mensen daarbuiten. Ik kreeg via Agnes Steenssens 100 stylos, ballonnen; petjes en T-shirts, ook allemaal voor het bijschooltje. Klara zelf was niet aanwezig (was voor haar werk in Bamfora) maar we hadden wel haar fiat gekregen om al de geschenken (vooral kleuterlectuur) al aan haar vriendin te laten zien. Zij was zo in de wolken dat ze al gelijk alles begon uit te sorteren en bleef plakken tot na middernacht.
7,00 u.:Na een slapeloze nacht, wegens harde bedden, piepende ventilator, ontbreken van lakens en wat weet ik nog meer, stonden we op, Ludo was het met me eens, we waren geradbraakt!
8,30 u.:We namen een ontbijt in het hotelletje; Frans brood, botertje, confituur, Nescafé of theebuiltje
10,00 u.: Saydou, die ons gisteren met zijn pick-up van de luchthaven naar het hotel bracht, werd door onze Roel aangezocht om voor ons een sight-seeing doorheen Ouaga(dougou) te organiseren met zn pick-up. De dames konden op de achterbank plaatsnemen en de heren in de laadbak. We reden door een mierennest van kleine winkeltjes en straatventers (waaronder veel kinderen). Ludo filmde met de, van zijn kinderen verworven, digitale camcorder, alle bezienswaardigheden vanuit de laadbak van de hobbelende pick-up. We reden even later over de Avenue Nelson Mandela waar nogal wat ministeries gehuisvest waren. Toen werden we naar Ouaga 2000 gevoerd; de residentiële wijk van de stad. Allemaal banken, villas en andere pretentieuze gebouwen, zelfs president Blaise Compaoré heeft er een aardig optrekje, waar niet mag gefotografeerd worden. Voor hem uit een prachtige vierbaanse weg (zonder verkeer) die later tot aan de luchthaven van Ouaga zou moeten eindigen.
12,30 u.: Terug aangekomen aan Pavillon Vert, namen we een warme maaltijd op het terras, onder een kiosk met ventilatoren (dat mocht wel bij de 36 ° C die dan heerste!). We moesten meer dan een uur wachten op onze bestelling. Dit kwam doordat ik kip bestelde en die nog gevangen moest worden. Liesbeth, Lily en Ludo met hun omeletje werden er ongedurig van omdat we de bus naar Bobo Dioulasso moesten halen van 14 uur. Eindelijk kwam dan de kip, waarschijnlijk een hele ouwe, want elk stukje dat ik ervan probeerde te ontfutselen moesten de anderen bekopen met enkele vetspetters in het gelaat.
14,00 u.: We kwamen net op tijd aan in het busstation en begonnen onze zes uur lange reis naar Bobo, de tweede stad van Burkina Faso, de woon en werkplaats van onze zoon en schoondochter Roel & Klara.
16,15 u.: Plas en happauze in Boromo. Toen je de bus uitstapte kwamen de verkopers met 20 tegelijk allerlei waren aanbieden tegen, voor onze beugel, een prikje. Sesamkoekjes met een heel alfabet aan vitamines, Frisdranken van bijna 30° C, allerlei gefrituurde hapjes, franse broden van 20 cm tot bijna 1 meter, Papaja s en Mango s in allerlei grootten. Als je wat wilde kopen, stonden ze gelijk met een 10-tal, vooral kinderen, te drammen om hun waren te slijten.
16,35 u.: Vervolg van de weg. We zaten vooraan in de bus en hadden maar zeer weinig beenruimte, we waren dus gelukkig toen we in Bobo arriveerden.
19,30 u.: Aankomst in Bobo. Klara, onze schoondochter, stond ons op te wachten aan het busstation. De ongeveer 20 kruiers die kwamen aandraven nam zij voor haar rekening. Ze gaf aan één persoon wat geld en suggereerde dat hij dit moest verdelen onder al de aanwezige (ongewenste) helpers.
Klara voerde ons met een 4x4 van de organisatie waarvoor ze werkt; naar hun thuisadres.
20,20 u.: Aankomst bij Klara & Roel; hun huishoudster Florence, die zo laat niet meer aanwezig was, had ervoor gezorgd dat we nog konden genieten van een lekkere maaltijd: Een slaschotel met een typisch sausje op basis van Maggi en stokbrood met beleg.
21,00 u.: Alles uitpakken en ons installeren: Klara was onder de indruk van al de goederen en de centen die we bij hadden voor het schooltje waar haar Franse vriendin voor een jaar als vrijwilligster werkt. Deze goederen en centen werden geschonken door de vrijwilligers van Wereldwinkel Wilrijk en door de wereldwinkel zelf.
We vertokken met de Sabena-bus aan het Crest-hotel naar Zaventem. Lyli & Ludo kwamen met eigen wagen tot aan het hotel, Liesbeth en Pol werden op het laatste nippertje gebracht door Marijs. (De eerste zenuwen waren dus al geleden; Liesbeth bellen naar Marijs waar ze bleef en Lily bellen naar Liesbeth waar wij bleven).
8,15 u.: De bus vertrok naar Zaventem, onderweg viel de file nogal mee, we stonden niet echt stil en kwamen op tijd op de luchthaven aan. Nog een koffietje, inchecken bij Afriqiyah Airways, nog wat rondwandelen, naar de transitzone en weer wachten. Om de tijd te doden deelde Ludo een tabletje kauwgom uit, had ik eigenlijk beter niet aangenomen. De vulling van een wijsheidskies (jaja, die had ik nog!) werd door de kauwgom losgetrokken en een bol zilver toverde ik uit mijn mond.
12,35.: Vertrek vliegtuig. We vliegen door tot Tripoli waar we om 15,15,uur aankwamen. Daar moesten we enkele uurtjes in de transitzone wachten, zonder Libische centen, alhoewel je in de taksvrije zone ook met Euros kon betalen (prijskaartjes alleen in Euros). Enkele fotos maken van Kaddafi die daar op de muur plakte. Plots begon het fiks te regenen op de luchthaven (waarschijnlijk ook daarbuiten, maar dat konden we niet zien he.)
18,25 u.: Opstijgen in Tripoli in de gietende regen. We moesten onze klok een uur terugdraaien om de juiste tijd van Burkina Faso te hebben.
21,38 u.: Landing in Ouagadougou, hoofdstad van Burkina Faso. De service die Afriqiyah ons tijdens de reis aangeboden had was voortreffelijk. We kregen onderweg 2 warme maaltijden aangeboden. In de aankomsthal was het een gaos van je reinste, aan alle kanten kwamen kruiers aangelopen die voor je koffers wilden instaan. De helft van de koffers was al buiten, terwijl we de rest nog aan het zoeken, of papieren aant invullen waren. Eentje erachteraan dus, de anderen verder zoeken. Alle kruiers moesten enkele F.Cefas hebben wegens bewezen diensten. Ook de zoon van Marie (zie later) kwam in al die drukte even goeiedag zeggen, Ludo dacht even dat hij zijn contactpersoon was, waar hij kilos Belgische chocolade meegebracht had, maar nee, hij was van Liesbeth en mij. Hij zou de dag daarop naar Europa vertrekken waar hij woont met zijn Belgische vrouw.
Even later daagde ook de persoon op waarnaar Lily en Ludo stonden uit te kijken, hij was zelf douane op de luchthaven en voerde ons mee naar het hotel. Roel stond ons op te wachten aan de luchthaven. Hij had voor chauffeur (Saydou) met pick-up gezorgd en had reeds gereserveerd in een hotelletje, in Pavillon Vert aangekomen, kregen we de goedkopere kamers toegewezen met harde matrassen, gammel meubilair en niet comfortabel sanitair op de koer. Toen we begonnen uit te pakken plots grote paniek bij Lily en Liesbeth. Of de 13de daar iets mee te maken had weet ik niet, maar we hadden elk een koffer tekort! Lily met gans haar garderobe en liesbeth die met de lieve centen voor het project. Hals over kop met reden we (Ludo, Lily en ikzelf) met de douane terug naar de luchthaven. We gaven onze chauffeur niet eens de kans om een parkeerplaats te zoeken, sprongen uit de nog net niet stilstaande wagen en renden de aankomsthal van de luchthaven binnen naar de transitzone, waar je normaal niet zomaar binnengeraakt. De aanwezige douanes moeten aan onze paniekreactie gemerkt hebben dat we geen kapers of dergelijke waren, want niemand greep in. Later kregen zij dan de juiste toedracht van het verhaal te horen van onze chauffeur, hun collega dus. We hadden geluk, in de aankomsthal was geen kat meer te zien, of toch één hele grote..., nee dat was de koffer van Lily die daar eenzaam op haar stond te wachten. De koffer van Liesbeth werd even later teruggevonden door Ludo, die daarvoor een verboden zone in rende en plots de tweede koffer zag staan. Het moet gezegd dat de douanes even blij waren als wij omdat alles terecht was. Toen we terug in Pavillon Vert aankwamen met de verloren koffers, gingen we gelijk een feestje bouwen op het terras van het hotel. Allemaal een grote fles Flag (plaatselijk bier) en voor mij een cola (ik lust immers geen bier).
9,30 u.: Lily en Ludo trekken op de brommer naar het centrum, terwijl Liesbeth en ik te voet naar het centrum wandelden waar we het nationaal muzeum bezochten. Naast allerlei oude klederdrachten was er zowat van alles te zien wat je gewoonlijk in zon muzeum vindt: munten, wapens maskers, beelden enz. De oppasser van het muzeum had ook een kraampje bij de uitgang in eigen beheer en verkocht zelf vervaardigd artisanaat. We vroegen wat de kunstig met olifanten gegraveerde kalebas die als lampenkap dienst moest doen dan wel zou moeten kosten? Hij vroeg 15 Euro (omgerekend dan). Liesbeth vroeg of dat le premier prix was. Hij zei dat het in zijn muzeum niet zo werkte en dat alles aan vaste prijzen werd verkocht. Toen we dan niet toehapten, kon er plots toch wat van de prijs af en kregen het kunstwerk mee voor 9 Euro. Buiten stonden enkele hutten a la Bokrijk, die eveneens te bezichtigen waren. Een Touarekswoning uit riet en stro en een lemen hut met etage en terras. Onze gids vergezelde leidde ons door beide woningen en ging daarna met ons wat drinken op het terras van het muzeum. We betaalden met een briefje van 2000 Fr.Cefa ( ongeveer 3 euro). Het duurde ongeveer 3 kwartier voor men het wisselgeld terugbracht. Een jongetje was namelijk op de fiets ergens anders ons briefje gaan omwisselen en was daar maar eerst na zoveel tijd in gelukt. Achter het muzeum waren nog allerlei mensn bezig met het vervaardigen van allerlei kunstvoorwerpen, zoals weven. We kochten er een tafelkleed (of was het een bedsprei) met allerlei dieren op geborduurd en betaalden er 25,50 Euro voor.
13,30 u.: Na het middagmaal begonnen we allen in te pakken. Het zou vandaag immers onze laatste nacht bij Klara en Roel worden.
18,00 u.: We dronken het afscheidaperitief op het terras bij Klara en Roel.
19,30 u.: We gingen met zn allen chieck uiteten in restaurant Canne Dor (klinkt niet gek he?) We wilden Klara en Roel vanavond vrijhouden voor hun gastvrijheid die we bij hen genoten hadden. Het werd een uitgebreide maaltijd à la carte en de bediening was navanant.
22,00 u.: We wandelden nog even langs bar Nathalia, maar buiten veel gekleurde lichtjes viel daar niet veel meer te beleven. Liesbeth was ondertussen reeds naar bed gegaan ( de bar is nl. tegnover hun huis) . in de plaats daarvan namen we nog een glaasje frisse Franse wijn van de Libanees of een grote fles Flag-bier op het terras bij hen thuis. Nog één keer slapen en we zouden weer nieuwe avonduren beleven.
10,30 u.: ik trok met Liesbeth te voet naar het centrum om boodschappen te doen, geld af te halen en een terrasje te doen. We namen wat te drinken in het hotel waar onze vroegere chauffeur Housman werkte. We liepen hem dan ook tegen het lijf en tracteerden hem een drankje. Hij hielp ons ook aan een venter die ansichtkaarten verkocht, we namen er gelijk tien. Ondertussen waren ook Lily en Ludo met het brommertje van onze Roel naar het centrum gereden, ook zij hadden reeds met Housman een drankje genuttigd. Zij hadden ook met hem onderhandeld om ons naar Uoaga te voeren. Maar hij was veel te duur. Dan maar met de bus. Liesbeth kocht een halssnoer voor Florence en wilde nog een zilvere armband voor Klara kopen, maar de verkoper vroeg er veel te veel voor. ( Later gaven we Klara dan maar geld om zelf eens uit te kijken naar een armband). We wandelden nog langs de grote moskee, kuierden langs de straat vol openluchtplantenwinkels. We kochten er een rode Hybiscusplant voor Klara en Roel en reden per taxi terug naar huis.
13,15 u.: Liesbeth en ik wandelden naar het zwembad van de Libanees:LEscale. We namen er enkele frisse duiken, namen frisdrank en heerlijk gekoelde witte wijn met een gratis knabbeltje. We reden met de taxi terug naar huis.
Lily en Ludo waren ondertussen in het centrum tegengehouden door de politie, omdat ze aan een hoek niet gestopt waren, hij had dus het stopteken genegeerd. Ze zouden een fikse boete moeten betalen en de brommer zou in beslag genomen worden (kon dan later op het bureau weer afgehaald worden). Zover kwam het echter niet omdat Lily haar beroep als advocate in de practijk omzette en de hele politieagent ondertseboven praatte, zo van: We zijn hier op bezoek bij onze zoon enz: allee, twas goed voor deze keer, maar pasop voor een volgende keer!
17,00 u.: Marie kwam met haar vriedin op de brommer langs en bracht een heleboel gekookt eten mee: gebakken vis, gebakken bananen, gekookte maniok, allelei soorten inheemse drank in petflessen en allerlei gekookte groenten. Marie had ook enkele pakjes bij voor haar familie te Merksem dat we voor haar moesten meenemen. Zij bleven een glas water drinken en namen weer afscheid. Zo dan waren weer gelijk klaar voor de avond. Alles was nog warm dus gingen we gelijk maar aan tafel.
19,00 u.: Het was weer djembé dansles die avond. De leerlingen kwamen de één na de ander binnengesijpeld en schuifden gelijk mee aan de tafel. Er was immers genoeg voor iedereen.
19,30 u.: De oefeningen begonnen. Iedereen moest apart een dansje uitvoeren en daarin de dingen verwerken die pas aangeleerd waren. Ik moest alles weer filmen en het is kostelijk om naar dat filmpje te kijken. Later zou blijken dat die danspasjes ons nog van pas zouden komen in Benin, maar dat komt dan ook later.
10,00 u.: Na eens lekker uitgeslapen te hebben zaten we rond die tijd aan het ontbijt.
12,00 u.: We reden naar Bamfora. Klara bracht ons met de 4x4 van haar werk naar onze bestemming; Natuurlijk betaalden we de benzine voor dit voertuig aan de organisatie waarvoor Klara werkt.
13,30 u.: Stop in Soutiana om langs de weg mangos te kopen. Ze waren daar in alle maten en gewichten en spotgoedkoop. We kochten er een kilo of drie. Lily kon niet nalaten om van de oude vrouwtjes ook nog wat artisanaal te kopen en deed dit dan ook, nadien vervolgden we onze weg.
13,50 u.: aankomst bij de watervallen van Karfiguela nabij Bamfora. Een gids die zichzelf aanbood en niet wachtte op ons antwoord, vergezelde ons naar boven. Onderweg vertelde hij alles wat we horen wilden en stak zelfs een handje toe bij moeilijke opstapjes. We zwommen lekker onder de watervallen. de veelvuldig aanwezige jongeren die van op een hoge rots in het water duikelden of sprongen waren trots over hun kunstjes die zij breed uitsmeerden voor de aanwezigen. Klara en Ludo waagden zichzelf ook aan zon sprong en veroorzaakten een ware hilariteit onder de massa jongeren, er kwam dan ook algemeen applaus voor les blanches. Ook ikzelf dook van de kant, maar niet van zon hoogte, geen applaus voor mij. De gekochte mangos kwamen hier goed van pas, we vulden er ons middagmaal mee. De schillen voerden we aan de talrijk aanwezige koeien die door het voeren zo dichtbij kwamen dat ze door onze gids verjaagd moesten worden. Op de terugweg naar beneden gaven we onze gids een goeie fooi en de kinderen die meegelopen waren een zuurtje en reden verder richting kampement in Farafina. Onderweg namen we nog een jonge lifter mee die naar het centrum van Bamfora moest. We maakten nog een tussenstop bij kennissen van Klara & Roel uit Australië, maar ze waren niet thuis. Na een telefonisch berichtje van Klara zaten zij op ons te wachten op een terrasje in Banfora. Zij werkte voor Oxfam Australië in Banfora. We dronken samen een glas en namen afscheid.
17,00 u.: Klara bracht ons naar het kampement in Farafina. Roel had nog wat babykleding mee voor iemand die daar zou werken of zou gewerkt hebben, maar de uitbater herinnerde zich geen vrouw met baby die voor hem zou gewerkt hebben. We namen afscheid van Klara & Roel en installeerden ons in een rondavo op het kampement. Het was wel broeierig heet in die hutjes, er waren geen raampjes, dus allen maar de ingangdeur.
18,00, u.: We bestelden het avondmaal en mochten de kippen die we wilden opeten zelf uitkiezen in het kippenhok.
20,30 u.: Zoals je ziet duurde het wel even voor we wat te eten kregen, maar de kip smaakte voortreffelijk, terwijl de frieten wel iets minder vettig mochten zijn. Door middel van onze koplampen aten we ons bord leeg. Nadien nog even naar het toilet, nu ja toilet is veel gezegd... het was een gat in de grond, in iedere hoek van het afgesloten hokje zat een reuze kakkerlak, je zit dus zo niet echt op je gemakje. Dan maar eerst jacht maken op die ongezellige diertjes en dan maar mikken in dat gat wat niet zo vanzelfsprekend is zonder verlichting.
23,00.: We zochten onze hut op en probeerden wat te slapen. Even over middernacht kregen we bezoek van een bende schapen die het leuk vonden om aan onze openstaande deur te komen blaten. Ook bij Lily en Ludo hebben ze voor de deur gestaan, maar naar zijn zeggen heeft hij ze naar ons doorgestuurd.
Voor de rest niets aan de hand en werden we rond 5 uur wakker door de vele aanwezige hanen op het erf.
9,30 u.: Het werd vandaag een rustdag bij Klara en Roel thuis. Lily en Liesbeth deden gezellig een wasje. Lily schuurde zelfs de rood bestofte koffers af. Ludo en ik gingen internetten. Later gingen Roel en ik de tuinslang van Moussa herstellen. Op de brommer reden we naar het centrum en kochten er enkele slangklemmen, een stuk tuinslang en enkel bouten en schroeven. Ik had van thuis een regelbare spuitkop meegenomen en het was de bedoeling om die op de tuinslang van hen te bevestigen om alzo water te besparen. Moussa moest nl. ieder ochtend te tuin besproeien (we zaten in het droogseizoen) en het dure water vloeide te rijkelijk uit de slang.
15,30 u.: Liesbeth en Klara gingen naar het centrum om boodschappen. Ik ging met Lily en Ludo zwemmen in het zwembad dat verbonden was aan het restaurant LEscale, uitgebaat door een Libanees. Het zwembad lag tussen een oase van palm - en bananenbomen en het water was heerlijk en helder. Hier, dacht ik toen, moet ik met Liesbeth zeker nog eens terugkomen.
18,00 u.: Avondmaal op het terras van Klara en Roel door mezelf bereid. Tijdens de maaltijd kwam Marie (je weet wel, familie van iemand van de wereldwinkel van Ekeren) een kijkje nemen, zij merkte dat we aan de tafel zaten en zou later op de dag terugkomen.
18,30 u.: Doordat we naar de film gingen, moesten we voortmaken met onze maaltijd. De film werd mede georganiseerd door Sophie en Karsten de Frans - Duitse vrienden van klara van het bijschooltje Terya-so. Voor de film begon werden dias getoond met informatie over Aids en TBC. Ook een groepje jonge rappers brachten live zang met muziek op de computer gezet door onze Roel. De film zelf handelde over een kippengevangenis en het plan van de kippen om eruit te ontsnappen (de titel is me ontgaan). Ook Marie en haar vriendin Delphine hadden we uitgenodigd bij de voorstelling. De vooral aanwezige kinderen vonden de film prachtig. Na de voorstelling scheen onze Roel nog dias over onze recente reis naar Mali en schonken de medewerk(st)ers een drankje op basis van bessen. Ook werden ballonen van de provincie antwerpen uitgedeeld, die wijzelf nog bij de provincie Apen gaan bedelen waren via Agnes Steenssens.
21,30 u.: Liesbeth ging wat vroeger naar bed omdat ze erg moe was, Ikzelf bleef op de anderen wachten die nog niet thuis waren. Rond 23 uur waren die er ook. We dronken samen nog een Flag (Klara en ik witte wijn) op het terras en gingen dan ook naar Bethlehem.
7,30 u.: Als ontbijt hadden we een omelet besteld in de Albergo, stokbrood hadden we nog over van gisteren. Daarna alles inpakken en wegwezen.
8,20 u.: Laatste etappe van onze uitstap. Alles ging over zandwegen (rood zand) en onze koffers en wijzelf waren nog roder dan de aarde. Housman reed met de voorraampjes dicht en achteraan moesten ze half open, om het stof terug een weg naar buiten te geven.
10,00 u.: Beentjes strekken in Toegan. We zagen er hoe ze met behulp van een kameel water uit een diepe put haalden. De rubber emmer was met een touw aan de kameel bevestigd. Een jongetje sloeg met een zweepje op de billen van het dier, die ging dan hollen zo had ie kon en hop daar was de gevulde emmer al, zo werd dan een ton gevuld naast de put.
11,55 u.: Middagmaal in restaurant onder een rieten dak. We kregen er het klassieke menu: kip met frieten. De bereiding liet nogal lang op zich wachten, zon anderhalf uur, daardoor smaakte het des te lekkerder. Klara die opeens geen trek meer had gaf haar menu aan Housman die gretig alles opsmulde.
15,50 u.: Stop in Boundoukui. We waren nog maar net terug vertrokken en knal! Een klapband. Allemaal kwamen we in actie, wieldop eraf, bouten losdraaien. Housman krikte de wagen omhoog. Een bout zat zo erg vast, net toen ludo eraan aan wringen was en nog eens knal; een verschot in zn rug. Daar heeft hij nog dagen last van gehad. Na een klein uurtje zat het reservewiel erop en konden we weer verder. De lege waterpetflessen die we ter plekke leeggedronken hadden gingen vlot van de hand aan de aanwezige kinderen. Zij hergebruiken deze flessen om hun drinken mee naar school te nemen.
19,00 u.: aankomst in Bobo. Housman reed eerst langs zijn huis om zn eigendom te laten bewonderen. Florence en Mousa stonden ons op te wachten aan het huis van Klara en Roel. In de gauwte maakte Florence nog een salade met tonijn en een cougettesoepje zij werd geassisteerd door Klara. Na het avondmaal liet dudo nog al de fotos en filmpjes van de reis zien via de televisie.
5,00 u.: Het was nog pikdonker, dat moest want we wilden de zonsopgang meemaken vanuit de Heilige dorpen. We moesten zon 500 meter naar boven klauteren, van de ene rotsblok naar de andere met behulp van een zak of koplamp. Gelukkig was de klimpartij niet zo erg stijl want een misstap kon vlug weer goedgemaakt worden.
6,30 u.: De zon kwam langzaam vanachter de rotsen geschoven en zette Teli helemaal in het goud. Een prachtig schouwtoneel vanuit de bergen. Ook het leven in Teli begon stilaan op gang te komen. Kinderen die ons vanuit hun dorp zagen klauteren kwamen ons achterna en boden tijdens de afdaling allerlei spulletjes aan om wat te verdienen.
7,15 u.: Ontbijt in het kampement: We kregen een soort smoutbollen met rietsuiker, brood met aardbeienconfituur, een staafje Nestlé oploskoffie of builtje Lipton thee en een termos heet water.
8,30 u.: Housman reed de 4x4 voor om onze reis te verder te zetten. We tankten benzine in het volgende dorp Bankas. De weg was weer zeer hobbelig, we moesten weer meermaals uitstappen omdat de mogelijkheid bestond dat de 4x4 zou omvallen.
11,45 u.: We kwamen aan de grens van Burkina Faso. Housman probeerde langs de nieuwe weg te rijden die eigenlijk nog niet af was en ja hoor, op een gegeven moment konden we niet meer verder en moesten ongeveer 15 km terug rijden.
12,47 u.: Aankomst in Ouahigouya. Hier zouden we de coöperatie bezoeken waarvan Magazins du Monde Oxfam producten afneemt, o.a. verschillende zeepproducten. Omdat de verantwoordelijke van de Coöperatie NAAM nog niet aanwezig was, gingen we eerst ons middagmaal gebruiken in het restaurant van een jeugdcentrum. Ikzelf zakte er door een stoel (met lamme poten natuurlijk!). Op het menu stond Capitain of kip met sla en frieten. We kregen een overvloed aan eten dat we met moeite opkregen. De botten van de kippen en vissenkoppen voerden we aan de gieren die op het binnenpleintje massaal aant bedelen waren en begonnen te vechten voor het toegeworpen aas.
16,00 u.: Ludo had telefonisch een afspraak gemaakt met de verantwoordelijke van de zeepfabriek, dus konden we daar nu terecht. We werden heel uitbundig ontvangen door de directrice, kregen elk vier kussen en onder een luifel stond zij ons te woord. Roel was ondertussen naar het naaiatelier afgezakt, de naaister was een knap jong meisje die hem in de gauwte 2 mooie hemden verlapte. Ondertussen was ook de verantwoordelijke van de fruit en groentedrogerij (o.a. de gedroogde mangos van de Wereldwinkel komen ook van daar) erbij komen zitten. Weer allemaal 4 kussen en een hartelijk gesprek. Toen zakten we af naar het zeepatelier. We kregen alle uitleg over de zeepproductie. Her en der zaten vrouwen, jong en oud, de verschillende soorten zeep inpakken. De productie zelf lag op dat moment stil, dus tijd genoeg om ons een rondleiding te bezorgen. Toen de uitleg rond was, kochten we allemaal enkele soorten zeep en kregen we elk bovenop nog een zakje cadeau met verschillende zeepsoorten. Dan gingen we de drooginstallatie bekijken en werden te woord gestaan door de algemene directrice. Zij toonde ons de droogovens, die nu stillagen wegens geen mangoseizoen. Deze ovens werden aangedreven met zonne-energie. Wel lagen nogal wat tomaat en aardappelschijfjes te drogen op grote rekken in de zon, die werden dan verpakt in plasticzakjes en verkocht op de interne markt. We kregen ook wat producten mee voor een medewerkster van Magazins du Monde Oxfam in België. Nadien bezochten we nog enkele andere projecten van de coöperatie; o.a. de schrijnwerkerij, kookstellen op zonne-energie (leek op parabolische antennes) en het naaiatelier, waar ik trouwens ook nog een hemd kocht, dat later werd overgenomen door Ludo wegens perkamentachtig gevoel, voor hem niet erg, maar ik kon er niet tegen. Rond 17 uur namen we afscheid van het aanwezige gezelschap en gingen op zoek naar een plek voor de nacht.
17,50 u.: Na enig zoekwerk, het begon Housman fel op de zenuwen te werken van al dat heen en weer gerij, vonden we de in de Lanely Planet aangegeven albergo Collibri. Na onze installatie in de slecht onderhouden kamers, toiletten waren kapot, water bleef gewoon doorlopen, het douchewater liep maar heel traag weg en zou bij een uitgebreide douchebeurt ook de kamer hebben doen onderlopen, gingen we onder begeleiding van 3 jongens des huizes, brood en drank kopen in het centrum. Door alles pikdonker was (geen straatverlichting) werd ons door de huisbewaarder aangeraden om niet alleen op stap te gaan. We namen elk een douche en gebruikten het avondmaal onder een rotonde in de tuin, waar ook een TV opgesteld stond.
22,30 u.: Door de muggen geplaagd gingen we op tijd naar bed.
6,00 u.: Ook vandaag weer vroeg op. We namen een eenvoudig ontbijt in de Albergo, rekenden onze schulden af en maakten ons klaar om de vallei van ons leven te bezoeken.
7,30 u.: Vertrek naar de Dogonvallei. We namen een gids mee uit die streek, meestel zat hij op het dak van onze 4x4, maar als de weg te hobbelig werd, klopte hij op het dak ten teken dat hij liever in de wagen wilde. Onderweg zagen we een prachtige natuur, een overstekende aap en veel velden met voor ons onbekende gewassen en speciale teelwijzen.
9,10 u.: Aankomst aan de vallei, we namen afscheid van Housman, onze chauffeur (hij zou ons morgen na een fikse wandeling in een ander dorp weer ophalen). We daalden af in de vallei onder kundige leiding van onze gids; hij was in klederdracht van de Dogonstreek (helemaal in het wit, muts incluis). Na een fikse wandeling langs dorpen, schapenkuddes en prachtige Baubabs en de zengende zonnestralen trotserend kwamen we in het dorp Yala-Talu aan.
12,15 u.: In Yala- Yala werd ons een maaltijd geserveerd; spaghetti Bolonése met enkele frisse pinten of cola. De resterende spaghetti werd broederlijk verdeeld onder de dorpsouderen en kinderen. Daarna kwamen de dorpsbewoners aandraven met rieten matjes die onder de bamboeafdaken gelegd werden, blijkbaar voor onze siësta. We maakten daar dankbaar gebruik van en rustten uit (sliepen) tot 16,30 uur.
17,00 u.: Vervolg van de tocht. Er werd een buffel met kar ingeschakeld voor hen onder ons die te moe waren om nog te lopen. Wat bleek, het dier bezweek bijna onder ons aller gewicht en kreeg daardoor zweepslagen van zijn baasje tegen zijn bult. Dit namen we niet en sprongen spontaan van de kar. Om beurten gingen we dan plaatsnemen om ons te laten voeren, zodat het dier en zijn aanvoerder het veel gemakkelijker hadden om alles in toom te houden. Aan het volgende dorp daagde plots onze chauffeur, veel vroeger dan oorspronkelijk geplant, op. We hebben Housman nog geeneens zo graag gezien dan toen. Het laatste deel van onze tocht werd dus met de 4X4 afgelegd. Onderweg moesten we wel enkele keren uitstappen doordat de weg zo onberijdbaar werd dat ie onverantwoord was met passagiers.
17,40.: aankomst in Teli; het dorp waar we in een kampement gingen overnachten en van waaruit we de prachtige Heilige dorpen in de rotsen konden bewonderen die destijds door de Pigmeeën werden gebouwd ter verdediging tegen indringers. Je geloofd het of niet, maar aan de ingang van dit dorp lagen zowaar verkeersdrempels!
19,40 u.: In het donker en met behulp van onze koplampjes werd ons het avondmaal geserveerd: Couscous met groente en schapenboutjes (meer knook dan vlees). Tijdens de maaltijd kwamen nogal wat dorpsbewoners, jong en oud, hun kunstwerkjes aanbieden aan eerst onredelijke en later redelijke prijzen. Roel kon zelfs onze Dogon-gids overhalen om zn witte pak te ruilen voor 2 afritsbare broeken.
20,30 u.: Daar je in het pikkedonker niet zoveel kan beginnen zochten we maar onze slaapgelegenheid op. We sliepen in ronde hutjes waarvan de binnenmuren heel kunstig beschilderd waren. Klara en Roel sliepen in de hut naast de onze (Liesbeth en Pol) en Lily en Ludo sliepen boven op ons dak, in openlucht dus. Toen zij op het dak heen en weer liepen, kregen wij allerlei leemresten over ons heen, dus waren we blij toen ze neerstreken.
6,30 u.: Vroeg uit de veren; We gingen een boottocht maken over de Niger-rivier, tenminste dat dachten we eerst, uiteindelijk bleek het de Banirivier te zijn. Deze twee rivieren lopen parallel met elkaar en vloeien op een gegeven moment samen.
11,45 u.: Onderweg gingen we twee keer aan land, eerst aan het Tuariksdorp Kaboelu Doga; de volwassenen keken nogal vreemd op toen we zomaar tussen hun hebben en houden kwamen neuzen, maar de kinderen beleefden aan ons bezoek veel leut, om beurten mochten ze een ritje maken op onze schouders. Later legden we aan bij een Peulendorp gelegen tussen de Bani en de Niger.
Daar leerde Liesbeth zelfs vliegeren, zij kreeg les van de kinderen ter plaatse en Lily en Ludo mochten mee de maniok stampen in een grote houten pot met een reuze stamper.
12,30.: We gebruikten het middagmaal bij de ongehuwde moeders van Mopti die samen een restaurant uitbaten naast het hotel waar we logeerden. Op het menu stond Capitain met couscous.
14,00 u.: Vertrek met de bus naar Bandiagara waar we rond kwart over vijf aankwamen.
15,15 u.: We vonden logies in Albergo Kansayo te Bandiagara, een soort Rastahotelletje waar Bob Marley duidelijk wat in de pap te brokken had.
17,30 u.: We gingen zwemmen in het zwembad van een chick hotel even verderop: Cambari- Cheval blanc. Merkwaardig was dat in dit hotel een plaatje hing: Buch en Bin Laden zijn hier niet welkom.
19,00 u.: Avondmaal in onze albergo: Kip met rijst en erwtjes. Niettegenstaande de lange wachttijd, bijna koud opgediend, maar toch heerlijk van smaak. Er was zoveel kip dat er minstens één overschoot, we haalden dus onze chauffeur Housman erbij die het resterende smakelijk verslond.
22,00 u.: Nog wat wedervaren uitwisselen met een Gentse Globentrotter die al enkele maanden onderweg was en het daar in Mali wel naar zijn zin had. Na de babbel naar bed, helaas zonder douche.
7,00 u.: Half bevroren van de kou werd de een na de ander wakker. We waren natuurlijk niet voorzien om buiten te slapen en hoe warm het ook overdag mag zijn (33%C); de nachten zijn er ijskoud. Half geradbraakt maakten we ons klaar voor het ontbijt bij Baba.
8,30 u.: We hadden geluk, juist die dag was het marktdag in Djennee. Een drukte van jewelste, we kochten enkele souvenirs en kuierden de ganse voormiddag de markt af, gelegen rond de beroemde in leem gebouwde moskee, die echter niet toegankelijk is voor toeristen. Onderweg liepen enkele jonge knullen met ons mee om de pakjes te dragen en om wat bij te verdienen. Zij weken geen moment van onze zijde en gidsten ons doorheen de markt.
12,10 u.: Vertrek uit Djenee, terug met het pondje over de rivier. We werden op de boot overvallen met venters en kinderen die allerlei artisanale producten wilden slijten. Housman reed nu met zn 4x4 richting Mopti.
15,10 u.: We reden Mopti binnen. We hadden een logeeradres via de Lonely Planet. Na even zoeken kwamen we terecht bij de katholieke missie St. Joseph waar kamers verhuurd werden. Helaas was deze orde net gestopt met dit initiatief en moesten we verder zoeken. Aan de rand van de stad stonden al enkele knullen om ons het beste hotel aan te wijzen. Eentje die onze voorkeur uitdroeg reed ons voor op zn brommer naar Hotel Doux reves, We konden overnachten in een gemeenschappelijke slaapzaal en ook, als we dat wilden op het plat dak, maar daar bedankten we voor.
18,15 u.: We voeren met een bootje doorheen de haven van Mopti, aan de overkant lag het restaurantje Bozo, waar we allen een steak au poivre namen met frieten. We hadden er een prachtig uitzicht op de haven en konden prachtige fotos maken bij ondergaande zon. Het werd ondertussen al vrij laat en Housman onze chauffeur was ongerust waar we zolang bleven. Hij kwam ons dan ook zoeken met zn wagen en bracht ons, licht uit zn humeur, terug naar het hotel.
Dinsdag 21 februari: Boottocht over de Banirivier/ bezoek Peulendorp Kaboulu Doga.
6,30 u.: Vandaag vroeg op; we vertrekken namelijk met zn allen naar Mali. Dus met zn zevenen: Klara & Roel, Lily & Ludo, Liesbeth & Pol (ikke) en onze chauffeur van de 4x4 Housman. Toen we net onderweg waren merkte Klara dat zij haar gele vaccinatieboekje vergeten was. Dus Housman keerde terug naar hun thuis. Ondertussen was het al acht uur geworden.
9,50 u.: We arriveerden aan de grens. Maar voor we echt Mali konden binnenrijden was het al 10,50 u. geworden. Dit kwam doordat je eerst je papieren moest tonen aan de douane van B.F. dan de grenspolitie van B.F., dan de politie van Mali, wat verder dan weer de Douane van Mali en als slot nog een extra controlepost van de Malinese politie (zoals er onderweg wel meerdere waren, ook in B.F.)
13,15 u.: We gingen eten in een restaurantje in Koutiala en bestelden capitain, de bekendste en lekkerste vissoort van West-Afrika.
17,35 u.: We kwamen aan bij Djennee. Voor we de stad binnenmochten moesten we per koppel 3,00 Euro betalen (doordat deze stad als museum van het werelderfgoed staat genoteerd). We moesten vervolgens met een pondje de Banirivier oversteken en dan kwam de openbaring. Het stadje, helemaal in leem opgetrokken met een prachtige moskee. We zochten eerst naar een hotelletje en kwamen terecht bij albergo Chez Baba. Alle kamers waren reeds volzet, maar geen nood, op het plat dak was nog plaats in overvloed. In het begin leek ons dat te gek om los te lopen. Later echter zou blijken dat deze manier van overnachten meer de regel dan een uitzondering is. We gingen ons eerst installeren op het dak. We kregen elk een zeer dun slaapzakje. Ludo ging van zijnen tak maken met als gevolg dat we er elk twee kregen. We moesten opschieten met de bedden op te maken want er was geen licht (trouwens bijna nergens in Djenee). Nadien gingen we eten in het restaurant (in openlucht) van Baba. De tafels hadden als verlichting een kaars in een omgekeerde waterfles, waarvan de bodem verwijderd was. We kregen kip met couscous met een fles bier of cola. Na de maaltijd gingen Klara en Liesbeth naar hun stek op het dak en gingen Lily & Ludo, Roel en ikzelf nog een wandeling maken doorheen het donkere Djenee. Op de hoeken van elk straatje stond een verlichtingspaal. Daaronder zaten tientallen mensen in de Koran te lezen. Na een halfuurtje hielden we het ook voor bekeken en zakten eveneens af... naar ons dak.
7,15 u.: Liesbeth en ik waren reeds op, ik zorgde voor ontbijt en koffie (toen Florence binnenkwam nam zij het van mij over). Ludo en Lily kwamen maar niet opdagen. Om 9 uur kwam Lily met het slechte nieuws dat Ludo misselijk was, moest overgeven en diaree had. Hij moest dus even uitzieken.
10,00 u.: Ivo en de jongens waren op de webcam. Toch wel raar dat je mekaar gewoon ziet en kan babbelen over zon grote afstand. --------------------
10,45 u.: Lily en Liesbeth gingen in het centrum van Bobo Euros omwisselen in Fr.Cefas. In de wisselkantoren bleek je geen commissieloon te moeten betalen, in de banken daarentegen wel.
11,30 u.: We vertrokken met de 4x4 van Klara haar werk naar Dafrha (we betaalden natuurlijk wel het benzineverbruik van de auto). We moesten in een soort canyon afdalen. Daar konden we de Heilige vissen bewonderen. Onderweg moesten we wel eerst een kip kopen aan een boerderij die we passeerden, om aan de vissen te voeren (offeren). De kip werd op rituele wijze geslacht. Het was vooral om de ingewanden waar het om te doen was, want die werden aan de Heilige vissen gevoederd. Het vlees zelf zou aan arme bedevaarders geschonken worden. Het waren animisten die zich met dit ritueel bezighielden. De vissen zelf waren reusachtige meervallen met (vissen met snorren); zij vochten zich te pletter voor de heerlijke hapjes die hen door de priester werden voorgehouden. Op onze blote voeten moesten we door het massaal aanwezige slachtafval en een bed aan veren ploeteren om tot bij de vissen te geraken. We mochten tijdens onze boetewandeling ook niet praten. Na het ritueel werd door Roel nog even onderhandeld over de prijs van de attractie. Toen ging de wandeling terug naar boven langs indrukwekkende rotsen en paden. Tijdens deze wandeling zagen we ook veel exemplaren van de Caritéboom. De vruchten van deze boom: Beurre de Carité bezit veel weldadige eigenschappen voor de gezondheid. Ook zou de boter die ervan gemaakt wordt bestand zijn tegen de hitte en maar eerst smelten rond de 35°C., dus zeer geschikt in die landen om smeerstof voor boterhammen te bewaren. Verder wordt er ook zeep van gemaakt (wordt in de wereldwinkels verkocht!), die een heel heilzame werking op de huid zou hebben.
17,15.: Terug thuis in Bobo bij Klara & Roel en gelijk weer weg: Ludo die zich nog steeds niet lekker voelde bleef thuis. Klara bracht ons naar de markt. Daar werd door een groep vrijwilligers (onder impuls van een koppel Franse ontwikkelingshelpers) een toneeltje opgevoerd voor de marktbezoekers over aids en malariapreventie. Op een luchtige manier werd de toeschouwers bijgebracht hoe je te beschermen tegen aids of malaria.
19,00 u.: Klara & Roel kregen nog nogal wat bezoek over de vloer. Ikzelf zorgde ondertussen voor het eten. Vond daarvoor in de koelkast vooral groente uit Roels tuin (door Moussa de tuinier onderhouden). Dus maakte ik maar een koude schotel met alles erop en eraan. Ja, nu ik het over die moestuin heb. Roel vertelde me dat het, tijdens deze droogteperiode, eigenlijk onverantwoord is om een tuin aan te leggen, omdat je hem elke dag moet besproeien en het water harstikke duur is. Hij wil het toch doen omdat Moussa ervan geniet en ook groente mee naar de markt mag nemen om daar te slijten.
11,20 u.: Bezoek aan de kliniek van Bobo. We hadden er een afspraak met Dr. Michel (Stuivenberg) van het brandwondencentrum en zou ons daar een rondleiding geven. We werden er naartoe gevoerd met Housman gechauffeerd van de Toyota die ons naar Mali zal vergezellen; dit was gelijk een proefrit. Na enige tijd wachten in het ziekenhuis bleek dat Michel zich niet kon vrijmaken en keerden we op onze stappen terug. In plaats daarvan wandelden we naar de markt. Lily & Ludo kochten er twee maskers voor een prikje. Wij hielden het been stijf en kochten uiteindelijk niets. We kuierden een uurtje de markt rond en namen dan een taxi naar Klara & Roel. Het was dikwijls moeilijk op uit te leggen waar we naartoe gebracht moesten worden. Wat bleek, de dancingbordeel tegenover Klara & Roel; Bar Nathalia was bekend bij alle taximannen, dus tijdens de volgende ritten die we deden hadden we maar twee woorden nodig: Bar Nathalia en we kwamen steeds thuis.
14,00 u.: Roel had voor een lekker middagmaal gezorgd, één van zijn specialiteiten Pesto met pasta.
15,00 u.: We bekeken via de tv een filmpje over het werk van Klara in Banfora. Daarna het filmwerk van Ludo, ook Florence kwam gretig meekijken. Vooral de dansles, door mij gefilmd, zorgde voor heel wat hilariteit.
16,00 u.: Klara reed met Lily en Liesbeth naar het centrum van Bobo om wat te winkelen. Onderweg botsten ze op een muziekbandje die heel wat wan hun kunnen ten beste gaven, onder hen ook een Albino, dus een witte zwarte. Roel, Ludo en ikzelf waren op hetzelfde moment eveneens naar het centrum gewandeld en bleven plakken bij het Frans Cultureel centrum. We bezochten er de boekerij en een juwelententoonstelling. Op het terras dronken we een fles Flag (bier ½ L.) (ik cola) leeg. Even later kwamen ook de vrouwen bij ons langs en hadden alleen maar oog voor de juwelententoonstelling. Klara en Liesbeth kochten elk een mooi halssnoer, Lily paste bijna alles maar vond haar gading niet.
18,40 u.: Marie en Delphine kwamen, samen op de brommer(Delphine is de vriendin van Marie en is tevens directrice van een kleuterschooltje in Bobo) op visiete. Marie had van alles te eten bij: Kip met rijst en gebakken bananen. Alles nog warm, dat kwam goed uit, hoevden we zelf niets meer klaar te maken en konden we gelijk aanschuiven. Zelf aten Marie en Delphine niet mee en vertokken even later naar hun kerkgemeenschap enkele huizen voorbij Klara en Roels woning.
21,00 u.: We reden met zn allen opnieuw (K&R, L&L, L&P) naar het Franse CC waar we een optreden bijwoonden van een dans-toneelgroep uit Ivoorkust. Prachtig gewoon! Na de voorstelling zagen we nog de mensen van het brandwondencentrum. Dus babbelen en drinken.
7,00.: Liesbeth en even later ikzelf op. 8,30.: Lily & Ludo op. Ontbijt op het terras, klaargemaakt door Frorence die al naar de bakker was geweest, voor geurende koffie en een heerlijk slaatje gezorgd had.
10,15.: Ik wandelde met Liesbeth naar kennissen van Lut Vergauwen, winkelierster van Merksem. Naar Marie, een van haar kinderen was met een familielid van Lut getrouwd (we zagen hem nog op de luchthaven van Uoaga). We hadden voor Marie een pakje en geld van Lut bij. Na ongeveer een uur wandelen onder de brandende zon en op de stoffige wegen, vonden we eindelijk haar straat en huis. Een van haar dochters stond al op de uitkijk ons op te wachten. We maakten kennis met Marie, een zeer bijzondere vrouw, overhandigden haar de geschenken en spraken met haar over haar familie. Ook over haar man die net gestorven was en op het erf van haar woning rustte in een graftombe.Na een uurtje wilden we afscheid nemen, maar nee, ze wilden een heel eind met ons meewandelen omdat we niet verloren zouden lopen. Ondertussen noteerde zij het adres van Klara & Roel en zou nog contact met ons opnemen. Het werd de hoogste tijd dat we terug thuis kwamen bij Klara & Roel, want Liesbeth begon echt last te krijgen van de warmte. Ook Lily & Ludo hebben tijdens onze visite niet stilgezeten: Zij waren op de brommer van Roel in het centrum op zoek gegaan naar een reisbureautje om onze reis naar Mali te organiseren en te informeren naar de prijs.
13,30 u.: Middagmaal op het terras bij Klara & Roel. We aten boontjes, erwtjes en sla uit hun eigen tuin, die met veel zorg onderhouden wordt door hun nachtwaker Moussa. Roel vertelde me dat het eigenlijk onverantwoord is om zon tuintje te houden, want er moet alle dagen gesproeid worden met leidingwater dat vreselijk duur is. Hij houdt het toch aan omdat Moussa er helemaal in opgaat en meermaals sla meeneemt om op de markt te verkopen.
14,30 u.: We waren uitgenodigd bij de opening van het nieuw brandwondencentrum in Bobo. De initiatiefnemer van dit project is de Belgisch arts Michel Van Brussel, Ludo kende hem nog van in het Stuivenbergziekenhuis. Het brandwondencentrum, gelegen in een militair domein, werd opgezet met militaire steun uit België. Wij mochten plaatsnemen bij de genodigden en ondergingen een aantal toespraken, ook van dr. Michel zelve. Het gebouw werd nadien plechtig geopend met lint en al. Er volgde nog een rondleiding (die wij al op voorhand gehad hadden). De militaire fanfare werd erbij gehaald en tot slot kregen we onder een hangar een receptie aangeboden. We maakten ook kennis met de man, zelf ooit zwaar verbrand, die het Skincentrum in België had opgericht.
18,15 u.: Bij Klara & Roel maakten we kennis met de chauffeur Housman die ons zou begeleiden tijdens onze Malireis. We betaalden een voorschot aan zijn metgezel. Even later kwam ook nog Marie, op de brommer, dag zeggen. Zij dronk mee een glaasje en ging weer weg, ook omdat wijzelf de deur uit gingen.
20,30 u.: We gingen uiteten in een typisch Afrikaans restaurant waar men vis bakte op de b.b.q. Ook Klara, die net thuiskwam van haar werk en Roel gingen mee. Zij zouden ons eens leren hoe men in Afrika eet op traditionele wijze. De vis die we zelf mochten kiezen werd voor ons gebakken. Helaas waren er nog maar 2 catitains, dus voor de 4 overigen werd het een andere vis. We namen plaats in het afgeladen volle restaurantje aan een klein tafeltje in open lucht. We moesten onze koplampen gebruiken, want verlichting was er niet. De vis werd opgediend, bedolven onder een berg sla met een vinnegrette-sausje verrijkt met Maggi. We moesten onze 10 geboden gebruiken om de vis onderuit te halen. Eigenlijk zag je niet wat je naar binnenwerkte en of het stuk dat je nam niet al gegeten was door je metgezel. De capitains raakten snel vanonder het groen en werden lekker bevonden, maar de andere vissoort was veel minder lekker. Ik had dan nog moeite met het maggismaakje. Daardoor bleef de helft van de tweede schotel onaangeroerd, alhoewel...onaangeroerd? De hele boel was goed door elkaar geroerd! We waren weer een ervaring rijker.
javascript:emoticon('
')7,00 u.: Liesbeth was al uit de veren om Klara uit te wuiven die voor enkele dagen naar Banfora moest voor haar werk. De anderen stonden rond 8 uur op. Florence, huishoudster van Klara & Roel, had al koffie gezet en op de brommer Frans brood gehaald. Zo konden we gelijk op het terras ontbijten.
11,30 u.: Ik had nogal wat last van de binnenkant van mijn mond doordat de scherpe kies, zonder vulling, daar nogal wat schade berokkende. Daarom ging ik met Roel, achterop de brommer, naar de tandarts. Ik moest, zoals bij ons ook wel gebruikelijk is, eerst een afspraak maken, gelukkig nog dezelfde dag om 16,30 u.
12,30 u.: Lily en Ludo huurden zelf een brommertje en trokken naar het ziekenhuis van Bobo om afspraken te maken voor de volgende dag.
14,30 u.: Na het middagmaal op het terras, reed Florence met Lily achterop, naar het centrum van Bobo om boodschappen te halen en geld om te wisselen (Euros in Fr.Cefas). Ludo reed met Liesbeth achterop, op de gehuurde brommer eveneens naar het centrum om diverse boodschappen.
16,30 u.: . Terug op de brommer naar de tandarts. Hij vond reparatie niet meer mogelijk en trok, na verdoving, de restanten van de kies. (30 Euro).
18,00 u.: Op de computerkamer van Roel, via de webcam met Jef Van Den Ende gesproken. Het was een heel gehakketak van woorden en wippende beelden, maar we konden elkaar zien en horen.
18,30 u.: Voor ons avondmaal had Florence een heerlijke ratjetoe bereid, heerlijk met warm stokbrood en een grote fles Flag (behalve ikzelf omdat ik niet van gerstenat hou.)
19,20.: De Dansles die normaal gisterenavond plaatsgehad zou hebben ging vanavond dan toch door. Onder djembé begeleiding kregen een 10tal aanwezigen les in Afrikaans dansen op het terras van Klara & Roel. Onder hen ook Lily & Ludo, Klara & Roel en Liesbeth, Florence en nog een viertal blanke vrienden die ook in Bobo werkzaam zijn. Ik filmde het hele gebeuren met de camera van Ludo (lachen geblazen!) De les werd kundig geleidt door een leraar van het schooltje Terya-so waar ik het later nog over zal hebben.
21,00 u.: Iemand die ook op de dansavond aanwezig was, was de Franse vriendin van Klara en vrijwilligster op het bijlesschooltje Terya-so. Voor dit schooltje zamelden Liesbeth allerlei spullen in bij de winkeliers van Wereldwinkel wilrijk en enkele mensen daarbuiten. Ik kreeg via Agnes Steenssens 100 stylos, ballonnen; petjes en T-shirts, ook allemaal voor het bijschooltje. Klara zelf was niet aanwezig (was voor haar werk in Bamfora) maar we hadden wel haar fiat gekregen om al de geschenken (vooral kleuterlectuur) al aan haar vriendin te laten zien. Zij was zo in de wolken dat ze al gelijk alles begon uit te sorteren en bleef plakken tot na middernacht.
7,00 u.:Na een slapeloze nacht, wegens harde bedden, piepende ventilator, ontbreken van lakens en wat weet ik nog meer, stonden we op, Ludo was het met me eens, we waren geradbraakt!
8,30 u.:We namen een ontbijt in het hotelletje; Frans brood, botertje, confituur, Nescafé of theebuiltje
10,00 u.: Saydou, die ons gisteren met zijn pick-up van de luchthaven naar het hotel bracht, werd door onze Roel aangezocht om voor ons een sight-seeing doorheen Ouaga(dougou) te organiseren met zn pick-up. De dames konden op de achterbank plaatsnemen en de heren in de laadbak. We reden door een mierennest van kleine winkeltjes en straatventers (waaronder veel kinderen). Ludo filmde met de, van zijn kinderen verworven, digitale camcorder, alle bezienswaardigheden vanuit de laadbak van de hobbelende pick-up. We reden even later over de Avenue Nelson Mandela waar nogal wat ministeries gehuisvest waren. Toen werden we naar Ouaga 2000 gevoerd; de residentiële wijk van de stad. Allemaal banken, villas en andere pretentieuze gebouwen, zelfs president Blaise Compaoré heeft er een aardig optrekje, waar niet mag gefotografeerd worden. Voor hem uit een prachtige vierbaanse weg (zonder verkeer) die later tot aan de luchthaven van Ouaga zou moeten eindigen.
12,30 u.: Terug aangekomen aan Pavillon Vert, namen we een warme maaltijd op het terras, onder een kiosk met ventilatoren (dat mocht wel bij de 36 ° C die dan heerste!). We moesten meer dan een uur wachten op onze bestelling. Dit kwam doordat ik kip bestelde en die nog gevangen moest worden. Liesbeth, Lily en Ludo met hun omeletje werden er ongedurig van omdat we de bus naar Bobo Dioulasso moesten halen van 14 uur. Eindelijk kwam dan de kip, waarschijnlijk een hele ouwe, want elk stukje dat ik ervan probeerde te ontfutselen moesten de anderen bekopen met enkele vetspetters in het gelaat.
14,00 u.: We kwamen net op tijd aan in het busstation en begonnen onze zes uur lange reis naar Bobo, de tweede stad van Burkina Faso, de woon en werkplaats van onze zoon en schoondochter Roel & Klara.
16,15 u.: Plas en happauze in Boromo. Toen je de bus uitstapte kwamen de verkopers met 20 tegelijk allerlei waren aanbieden tegen, voor onze beugel, een prikje. Sesamkoekjes met een heel alfabet aan vitamines, Frisdranken van bijna 30° C, allerlei gefrituurde hapjes, franse broden van 20 cm tot bijna 1 meter, Papaja s en Mango s in allerlei grootten. Als je wat wilde kopen, stonden ze gelijk met een 10-tal, vooral kinderen, te drammen om hun waren te slijten.
16,35 u.: Vervolg van de weg. We zaten vooraan in de bus en hadden maar zeer weinig beenruimte, we waren dus gelukkig toen we in Bobo arriveerden.
19,30 u.: Aankomst in Bobo. Klara, onze schoondochter, stond ons op te wachten aan het busstation. De ongeveer 20 kruiers die kwamen aandraven nam zij voor haar rekening. Ze gaf aan één persoon wat geld en suggereerde dat hij dit moest verdelen onder al de aanwezige (ongewenste) helpers.
Klara voerde ons met een 4x4 van de organisatie waarvoor ze werkt; naar hun thuisadres.
20,20 u.: Aankomst bij Klara & Roel; hun huishoudster Florence, die zo laat niet meer aanwezig was, had ervoor gezorgd dat we nog konden genieten van een lekkere maaltijd: Een slaschotel met een typisch sausje op basis van Maggi en stokbrood met beleg.
21,00 u.: Alles uitpakken en ons installeren: Klara was onder de indruk van al de goederen en de centen die we bij hadden voor het schooltje waar haar Franse vriendin voor een jaar als vrijwilligster werkt. Deze goederen en centen werden geschonken door de vrijwilligers van Wereldwinkel Wilrijk en door de wereldwinkel zelf.
