Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
22-02-2006
S. Pietersstoel te Antiochië
Graag wil ik hier even verwijzen naar wat ik op 18 januari l.l. schreef Zoals ik toen al zei nam het feest van Sint Pietersstoel de plaats in, van een heidensch feest, namelijk dit der Cara Cognatie : het geliefde bloedverwantschap. Toen vergaderde men bij de graven der afgestorvenen en nam er het dodenmaal. Aangezien volgens de Germaansche tijdrekening heden de Lente begon, was het een lotdag van het grootste belang voor de groei en bloei der vruchten. Verschillende spreuken, waarvan u er hoger al kon lezen, wijzen er op : Als het 's nachts van S. Pietersstoel vriest, dan zal het nog veertien dagen na elkaar vriezen, vriest het echter niet, dan zal het zelfs niet meer vriezen. Nog een weerspreuk vertelt ons dat Sint Pietersstoel de lente aan heft en de zomer brengt ons Sint Urbaan, helaas is deze nog een eindje van ons af ! Het Wangeloof op deze dag dan : 's Morgens vóór zonopgang ging de boer of herder driemaal rond het huis, schuur en stal en klopte met een houten kruishamer tegen de posten en balken, roepende : "Rut, Rut sintevogel Sinte Pieter dai es komen." om de muizen, vlooien, vlinders en ander ongedierte te verdrijven.
Vandaag is het Sint Pietersstoel te Antiochië en dit is een dag om best heel goed in 't oog te houden want vandaag zou er wel eens een en ander kunnen beslist worden :
" De nacht van Sint-Pietersstoel duidt aan, hoe 't weer de volgende veertien dagen zal vergaan. "
En wat gedacht van volgende weerspreuk ?
" Sint Pieters' Stoeltje koud, wordt veertig dagen oud. "
Hier moet ik wel onmiddellijk aan toevoegen dat een andere weerspreuk dan weer maar van veertien dagen spreekt, wat toch al direct een gans ander verschil geeft.
Beter en zelfs goed nieuws is dan weer :
" Met Sint Pieters' Stoel komen de ooievaars in het gewoel. "
Dus toekomstige moeders, zet het wiegje al maar klaar !
Wanneer men de overblijfsels van Pepyn van Landen naar Nijvel overbracht om bij het graf zijner dochter, de H. Gertrudis, te zetten, geschiedde zulks processiegewijs. Niettegestaande de hevige wind die er toen waaide, bleven de kaarsen branden ; het volk zag er een teken van heiligheid in, en beschouwde hem als een heilige. Morgen is het Sint Pietersstoel en wat dat inhoud, wel dat leest u morgen dan weer wel.
Vandaag vereren men de H. Eleutherius, te Doornik geboren, werd aldaar bisschop, predikte het geloof ook in Vlaanderen, waar hij de ketterij van Arius bestreedt. Hij stierf in 531 en werd te Blandain(Heng.) begraven. De H. Eucherius, te Oleans(F) geboren, monnik te Jumeiges werd bisschop in zijn geboortestad. Verbannen ten gevolge van valse beschuldigingen, trok hij zich terug in de abdij van Sint-Truiden waar hij in 738 stierf.
Meer en meer weerspreuken beginnen mij te overtuigen dat we beter af zijn met een koud, winters sprokkel-maandeke, dan met een zacht februari maandeke. Oordeel de komende dagen zelf maar :
" Als 't kort maandeke te veel op maarte trekt, de boer een scheve muile trekt. "
En geef nu toe, nen boer met ne schuive muile, "das" ook geen zicht he ?
Vandaag krijgen we het bezoek van Sint - Bonifatius en een weerspreuk rond zijn naam brengt ons erg goed nieuws :
" Sint - Bonifaas breekt het ijs ! "
Persoonlijk heb ik daar wel enige moeite mee omdat ik eerder in Sint-Matthijs geloof voor wat het breken van het ijs betreft. Sint-Matthijs die komt op 24 februari op bezoek en die dag geef ik u een overvloed aan erg mooie weerspreuken mee. Mis die vooral niet !!!
De H. Bonifaas, te Brussel geboren, studeerde te Parijs, alwaar hij, priester geworden, de godgeleerdheid doceerde gedurende zeven jaren, en twee jaren te Keulen. Hij werd verheven op den Bisschoppelijken stoel te Lausanne(Zwitserland) waar hij ijverde om de tucht te herstellen. Na tien jaren begaf hij zich naar het Cisterciënklooster van Terkameren bij Brussel waar hij in 1265 overleed. Men placht ter ere van den Heilige de zondag van Halfvasten (Laetare) brood uit te delen. De relieken werden in 1850 van de kerk van O.L.Vrouw der Kapelle naar de nieuwe kerk van Elsene overgebracht. Wilt u meer vernemen over Heiligen dan surft u best eens naar : www.farida.nu/heiligenbeeldenmuseum
Nog een weekje te gaan en 't kort maandeke zit er op ! Het gaat ook rapper voorbij dan gelijk welke andere maand. Of het een felle maand was, of een "stortmaandeke" dat kunnen we stilaan beginnen te evolueren. Een echte zachte maand kunnen we februari niet noemen, en daar kunnen we alleen maar blij om zijn want :
" Brengt februari ons geen winterweer, dan geeft april dat keer op keer. "
En zeg nu zelf, winterweer in april, wie zou daar kunnen om lachen ? De komende dagen krijgen we weer bezoek van nog enkele weerheiligen zodat we "sprokkel" met nog erg mooie weerspreuken kunnen eindigen.
Hoe graag ik de zon ook zie, hoop ik dat we ze vandaag niet te zien krijgen. Op die ene dag zonder zon zal het ook niet meer aankomen zeker ? Maar het zou wel goed uitkomen...leest u maar :
" Klaar weer op Sint - Sylvijn, 't zal nog twee maanden winter zijn ' "
Deze heilige wordt aanroepen tegen Sint Veltensziekte, dat is de stuipen. De reden ervan ligt in het gelijkluiden van den naam : Valt-heen (voor deze die vallen). Men koos vroeger op deze dag zijn zoete lief. het was het gebruik onder de jonkheden van te raden, bij lot anderzins, wie zij gingen ten huwelijk krijgen. Het gebruik van lotje te trekken, werd later een godvruchtig gebruik ; men lotte een beschermheilige voor het jaar : die geschiedt nog in de kloosters en begijnhoven. Dits de dagh van Sinte Valentine, up dien dach kirren de voghelkine hare genoeten in den woude, die hebben van des winters coude langhen tyt ghehadt zware plaghen.
Inderdaad, ook vandaag is er een weerspreuk voorzien ! Maar of die nu echt op 't weer terug slaat, of op "kibbellende paartjes", ik zou het echt niet weten.
" Dooi op Sint - Valentijn, doet veel water in de wijn. "
En wat gedacht van deze ?
" Meisjes die bloemen dragen, mag men kussen zonder vragen. Maar jongens die dit wagen, mag men op 'hun bakkes slagen. "
Ik geef de spreuk mee zoals ze letterlijk geschreven werd.
Het kort maandeke is in 't helft en ook daar vinden we een weerspreuk voor terug :
" Half februari is 't eind in zicht, als voor de zonne de koude zwicht. "
Maar ja, die zonne he ? Ze wil haar blijkbaar maar niet tonen al zal ze morgen voor veel verliefde paartjes wel van de partij zijn denk ik. En wanneer klagen de boeren het minst, vroeg ik eergisteren. Wel dat is uiteraard in februari natuurlijk, dan hebben ze maar 28 dagen de tijd.
Talrijk waren de Talismans die men gebruiken. Zo begaven de lotelingen zich om middernacht op het kerkhof en bij het laatst geopend graf namen ze de aarde ervan die ze, in een zakje genaaid, bij de trekking in de linkerhand hielden. Anderen brachten die aarde onder de nagel van de duim en wijsvinger waarmee zij de lot moesten trekken. Krachtiger was het bidden van het zogezegde Gebed van Keizer Karel, dat, na acht dagen gebeden te zijn, rond de rechter arm gebonden werd. Munstukken met een gaatje in, of met een kruis ingegrift, mollepootjes, vlierbladeren, waren zaken die geluk aanbrachten : Rond de dagen van de loting werden deze dingen op de buiten door de marskramers rond gegeven. Het eerst ontmoeten van een vrouw was een slecht voorteken, een man bracht geluk. 's Morgens het bezoek ontvangen van een jongeling die een slecht nummer getrokken had, bracht onheil teweeg. De Zusters en verloofden der lotelingen staken ook een kaars aan : stille vlam was een goed teken, dansende vlam bediedde een slecht nummer. De jongens van het dorp trokken in groep naar de kantonplaats; het hart klopte wel, maar in kompagnie zongen ze toch allerhande liederen. Aan het gemeentehuis gekomen vonden zij er kramers met papieren bloemen en grote cijfers, welke de jongelingen na de loting kochten, en dan, zingende en springende, arm in arm, bezochten ze de herbergen. De herbergiers deden goede zaken ; de droefgeestigen moesten getroost worden en met de gelukkigen moest gejubeld worden. Los van deze vertelling : Weten jullie wanneer de boeren het minste klagen ? Zo neen, vertel ik u dat morgen wel
De kerk herinnert vandaag de verschijningen van de H. Maagd aan Bernadette Soubirous te Lourdes. In ons land zijn er talrijke heiligdommen, grotten van Lourdes, opgericht, waaronder de bijzonderste zijn : te Edegem(Antw.), te Jette(Br.) en te Oostakker(O-Vl.) In dit laatste heiligdom geschiedde het groot mirakel : de genezing der veretterde wonde aan het been van Petrus de Rudder.
