We blijven voorlopig de Main volgen en komen toe in Karlstadt, een charmante stad met een rijke geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen, wat te zien is aan de goed bewaarde historische gebouwen en de schilderachtige straatjes.

De camperplaats is sinds ons vorige bezoek, jaren geleden, verplaatst naar de overkant van de Main aan de Karlburger Strasse op het grondgebied Mühlbach. (10 € + sani + stroom) Aan de voet van de, op een rotspunt gelegen, ruïne van de Karlsburg. Deze kan je te voet bereiken… na een stevige klim.

Maar we trekken het stadje in. De enige klim vandaag is de brug, dan trapje naar beneden en langsheen de stadsmuur komen we aan de Maintor, één van de historische poorten van Karlstadt.

De stadsmuur van Karlstadt is een indrukwekkend overblijfsel uit de middeleeuwen. De muur werd oorspronkelijk gebouwd in de 13e eeuw om de stad te beschermen tegen invallen en om de strategische ligging aan de Main-rivier te versterken.

Via de Maingasse bereiken we het marktplein. Zoals bijna elke morgen, in een nieuwe stad, op zoek naar een bakker.

Hetgeen we nog herinneren van vroeger zijn de prachtige vakwerkhuizen en de verscheiden poorten in de oude stadskern.

De Marktplatz, het hart van de stad, is omringd door historische gebouwen, waaronder prachtige vakwerkhuizen en het historische Rathaus. Het is een indrukwekkend bouwwerk uit 1422 en heeft een rijke en interessante geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen. Het is de blikvanger op het plein. Het huidige Stadhuis dateert uit de 16e eeuw en is gebouwd in een typische renaissance-stijl. Door de eeuwen heen heeft het verschillende renovaties en uitbreidingen ondergaan, waarbij elementen van verschillende stijlen zijn toegevoegd. Een opvallend kenmerk is de opvallende trapgevel die versierd is met ornamenten en beelden die de geschiedenis en cultuur van de stad uitbeelden. 

De Haupstrasse is de belangrijkste straat in het centrum met winkels, cafe’s en restaurantjes. Het toeristenbureau bevindt zich in het gebouw van het Karlstadtmuseum. De plaatselijke bakker en het toeristenbureau krijgen deze voormiddag ons bezoek.

Met het stadsplan gaan we na de middag de stad verkennen.

Terug op het marktplein gaan we opzoek naar wat er onder de toren achter het stadhuis te zien is. Het is de prominente kerk St. Andreas, een rooms-katholieke parochiekerk, bekend om haar indrukwekkende architectuur. Ze werd in de 14^de eeuw gebouwd op de fundamenten van een laat-romaanse basiliek en heeft in de loop der eeuwen verschillende renovaties ondergaan, waarbij verschillende stijlen werden gecombineerd.

Het oudste nog bestaande deel is de romaanse westtoren die in de 16^de eeuw werd verbouwd met een spits. Onderaan is de toren aan drie zijden open. De kleurrijke glas-in-loodramen zijn tussen 1876 en 1885 bijgevoegd.

Een andere toren die zich bevindt op het einde van de Hauptstrasse, is de 31 m hoge Oberer Torturm, die ze volgens een plaatselijke legende ook Katzenturm noemen. Het is een onderdeel van de oude stadsmuur die als zuidelijke toegangspoort diende tot de stad. Tot het begin van de 20e eeuw was het de verblijfplaats van de stadstorenwachter.

De naam "Katzenturm" komt voort uit een legende. De laatste torenwachter zou een val uit de voorlaatste verdieping op een grote stapel takken ongeschonden hebben overleefd, net zoals een kat.

De huidige stadsbibliotheek bevindt zich in een middeleeuwse woontoren de “Hohe Kemenate”. De naam "Kemenate" verwijst naar een verwarmde kamer, wat destijds een luxe was.

Het werd gebouwd in de 13e eeuw en is één van de oudste gebouwen in de stad. Het was aanvankelijk de zetel van een militaire commandant die, indien nodig, het bevel over een deel van de stadsversterkingen op zich nam. In de loop der eeuwen werd het verbouwd door verschillende ambachtslieden, waaronder bakkers, slagers en smeden.

Tegenover de woontoren bevindt zich de Spitalkirche St. Jakobus uit de 15e eeuw. De kerk was oorspronkelijk verbonden aan een ziekenhuis en is heden een beschermd monument.

We keren terug naar de Marktplaats en wandelen naar de oostelijke zijde van de Altstadt. Op het einde van de Hauptstrasse komen we, via het linkse boomrijke pad, aan een gezellig paviljoentje tussen de stadsmuren met de Roter Turm, één van de zes overgebleven torens van de stadsmuur. Hier kunnen we even rust nemen.

Een opening in de stadsmuur leidt ons terug naar de Mainoever.

Vanop de brug heb je een mooi zicht op de overblijfselen van de voormalige Karlsburg. Deze voormalige burcht dateert uit de vroege middeleeuwen en werd in 1525 verwoest tijdens de Duitse Boerenoorlog. Ze speelde een belangrijke rol in de regio door zijn ligging op een strategische plek. Hoewel, veel van de oorspronkelijke structuur verloren is gegaan, bieden de overgebleven muren, torens en funderingen nog steeds een fascinerende kijk in het verleden .

De camperplaats staat intussen helemaal vol en ondanks de ligging aan de brug genieten we van een stille en rustige nacht.

Na de nodige voorzieningen zijn we klaar voor onze verdere trip langsheen de Main.

Bijlagen:
karlstadt-stadtrundgang.pdf (719 KB)   

Vandaag gaan we nog eens een bezoek brengen aan de geboorteplaats van Sneeuwwitje. Lohr am Main, bekend om zijn pittoreske oude stad, historische locaties en connectie met het sprookje Sneeuwwitje. In 2025 is het de 300^ste verjaardag van Sneeuwwitje. (1725 – 2025)

Via de oude Mainbrug van 1875 komen we op de camperplaats, gelegen op de Mainlande aan de oever van de rivier P3, een mix parking met een officieel gedeelte voor campers. (10 € + sani + stroom)

De stad heeft zijn oorsprong in de vroege middeleeuwen en heeft door de eeuwen heen verschillende conflicten en veranderingen doorgemaakt, maar heeft zijn historische uitstraling goed weten te behouden.

Via de Fischergasse en de Fischerbrunnen komen we voorbij de eerste stadstoren, de Bayersturm, vernoemd naar de torenwachters familie Bayer. Het is de hoofdtoren van de stadsversterkingen uit de 13e eeuw. Het 40 m hoge gebouw heeft zes verdiepingen en een torenwachters woning.

De stadsmuur is een overblijfsel van de middeleeuwse geschiedenis van de stad. Delen van de muur zijn nog steeds zichtbaar, met name in het Fischerviertel, een pittoresk gebied dat volledig onder monumentenzorg valt.

Een opmerkelijke plek om de stadsmuur te bekijken is bij Steinmühlplatz. Het gebied rond de muur, inclusief de Fischergasse en Muschelgasse, staan bekend om zijn charmante geplaveide straten en historische huizen.

Op de kerkplaats, ooit een versterkt kerkhof, staat de Katholieke parochiekerk, St. Michael, een zuilenbasiliek uit de 13e-15e eeuw met een 61m hoge kerktoren. Het werd gebouwd op verschillende eerdere gebouwen met een oorsprong die teruggaat tot de 7e of 8e eeuw, wat het één van de oudste bouwwerken in de omgeving maakt.

Het gebied rond de kerk heeft nog overblijfselen van het middeleeuwse verleden die nog steeds zichtbaar zijn.

Het oorspronkelijke kasteel van de Graven van Rieneck, met een hoge middeleeuwse woontoren werd tussen 1651–1664 omgebouwd tot het kapucijnenklooster met de kloosterkerk van Sint-Jozef.

De voormalige Marienkapelle met beenhuis op de kirchplatz, ook wel bekend als de Onze-Lieve-Vrouwekapel, werd oorspronkelijk in 1416 gebouwd als een kerkhofkapel en diende als begraafplaats voor de burgers van Lohr. Het gebouw werd later de locatie van de Latijnse school in 1544. Hoewel de kapel er niet meer staat, leeft de erfenis ervan voort via het zandstenen kruisbeeld dat de voormalige begraafplaats markeert.  

We wandelen verder de hauptstrasse in. Op de gevel van Apotheek Marien kan men het bewijs lezen, dat volgens hun legende, Sneeuwwitje een echte Lohrerin was en dat het zelfs duidelijk is dat ze over de zeven Spessart bergen naar de zeven dwergen vluchtte.

In 1986 ontdekte de Lohr-apotheker en historicus dat er in het sprookje "Sneeuwwitje en de zeven dwergen" enkele parallellen zijn met Lohr en zijn stadsgeschiedenis. Na intensief onderzoek kwam hij vervolgens met de stelling dat als er een historisch model voor Sneeuwwitje was, zij een Lohrerin moet zijn geweest. De gebroeders Grimm woonden lange tijd in de buurt van Hanau (ongeveer 50 km verderop). De kans is dus groot dat de twee hadden gehoord van de gebeurtenissen in Lohr. In een wijk die grenst aan de voormalige heerschappij rond Lohr, werd vroeger mijnbouw bedreven. De arbeiders waren gebocheld van het harde werk in de smalle tunnel. Om bij deze mijnen te komen, moeten zeven bergen worden overgestoken.

Het statige oude stadhuis uit 1601, oorspronkelijk een open markthal was tot 1985 de zetel van het stadsbestuur. Na renovatie werd het een cultureel en educatief centrum en stadsbibliotheek. Het gebouw heeft grote bogen aan alle vier de zijden en versierd met hoofden in steenwerk. De open bogen waren een praktisch ontwerp waardoor ruiters de markthal konden betreden zonder af te stappen. Een opvallend kenmerk is de zeskantige dakkoepel met daarop een verguld beeld van Vrouw Justitia. De gemeenteraad verhuisde in 1985 naar het nieuwe stadhuis op Schlossplatz.

Via de Kellereigasse komen we op de Schlossplatz. Het plein wordt gedomineerd door het Lohrer Schloss (kasteel van Lohr), ooit het centrum van het hofleven van de graven van Rieneck en later de keurvorsten van Mainz. Het kasteel zou ook verbonden zijn met het sprookje Sneeuwwitje aangezien er wordt aangenomen, dat Maria Sophia von Erthal, de inspiratie was voor het sprookje.

Na de dood van haar biologische moeder trouwde haar vader met de mooie, maar zeer ijdele Claudia Elisabeth von Reichenstein. De nieuwe vrouw zou dominant zijn geweest en haar positie hebben uitgebuit ten voordele van haar kinderen uit haar eerste huwelijk. Hij gaf haar een prachtige spiegel als geschenk, die vandaag de dag nog steeds in het kasteel te bewonderen is. Het grote spiegelfabriek was eigendom de vader van Sneeuwwitje. Deze spiegel heeft een inscriptie waarmee hij tegen de toeschouwer spreekt : “Wer anders als Schneewittchen könnte das Mädchen gewesen sein?” (wie anders dan sneeuwwitje kan dat meisje zijn ?)

Het besef dat spreken ook mogelijk is door te schrijven is niet nieuw. Confucius noemde schrijven al een ‘uitdrukking van taal’.

Het Lohrer Schloss, gebouwd in 1340, met vier torens, een gracht en een goed bewaarde stadsmuur is een beschermd monument en staat ook bekend als het Kurmainzer Schloss.

Het gebouw is bereikbaar via een brug die gedeeltelijk bevestigd is aan de buitenkant van de nog steeds bestaande stadsmuur. Voor de kasteelmuur staat een stalen silhouet van Sneeuwwitje met de zeven dwergen.

Het Spessart Museum, gehuisvest in het kasteel, biedt de culturele en natuurlijke geschiedenis van de Spessart-regio.

Het huidige stadhuis, op het kasteelplein, werd gebouw op de fundamenten van de voormalige Zehnscheune, een schuur, waar landbouwproducten werden opgeslagen voor het ontvangen van de belasting in natura als onderdeel van het feodale systeem.

Een raar kunststuk bevindt zich voor het nieuwe stadhuis, genaamd "Mopper" en "Schnüdel" . Het zijn liefkozende bijnamen voor de inwoners van Lohr am Main. De termen hebben een speelse oorsprong die verband houdt met het lokale dialect en de tradities. ‘Mopper’ verwijst naar degenen die in Lohr zelf zijn geboren en ‘Schnüdel’ beschrijft de mensen die elders zijn geboren maar later naar Lohr zijn verhuisd.

De sculptuur beeldt op humoristische wijze de verbinding uit tussen de twee termen, die zijn afgeleid van de lokale bloedworst (Griebenblutwurst). De "Mopper" vertegenwoordigt de worst zelf, terwijl de "Schnüdel" de touwtjes zijn die hem bij elkaar houden en symboliseren de eenheid en integratie van de gemeenschap van Lohr.

In de voormalige kelderschuur, het “Bandhaus” uit de 14e eeuw huisvest het toeristische informatiecentrum op de begane grond.

We wandelen verder langsheen de paradeplatz en de voormalige Waldbauschule (bosbouwschool) en Forstamt (bosbouwkantoor). Het huidige gebouw werd gebouwd in 1937/38. De school werd opgericht in 1888 en was oorspronkelijk een "onderwijsinstelling voor bosbouwactiviteiten en beschermingsdiensten". Het is sindsdien een centraal knooppunt geworden voor bosbouwonderwijs in Beieren en biedt een gespecialiseerde training aan in bosbouw en duurzaam bosbeheer.

In de Isolatortoren, het voormalige Trafohaus, dat werd gebouwd en ingericht voor het eerste stroomnet in de stad, huisvest het Isolatorenmuseum, een uniek museum gewijd aan isolatoren. Het werd geopend in 2004 en is het enige museum over de evolutie van isolatoren, hun ontwerpen en hun historische betekenis in Duitsland.

De collectie omvat meer dan 600 isolatoren uit meer dan 40 landen, variërend van kleine exemplaren die worden gebruikt voor telecommunicatielijnen tot enorme isolatoren van hoogspanningsleidingen. Het wordt beschouwd als één van de kleinste musea in Duitsland. De toren zelf is een historisch juweeltje, dat dateert uit 1920 en bewaard gebleven als monument.

Nog even langs de bakker, onze voorzorgen voor morgen, en dan rust aan de oever van de Main.

Voor een volledige rondgang door de stad kan je de aangeduide wegaanduiding volgen. Voor de tweede maal hier en bij het schrijven van dit reisverhaal beseft dat we hier en in de omgeving nog niet alles gezien hebben. Dus, waarschijnlijk volgt ooit een derde bezoek !

Bijlagen:
Lohr - Altstadtrundgang_Deutsch.pdf (1.4 MB)   

Vandaag verlaten we de Main en Beieren en rijden ongeveer 100 km noordwaarts en volgen een andere rivier, de Fulda naar de gelijknamige stad in de deelstaat Hessen. 

Parking aan de Weimarer Straße, een mixparking met afzonderlijk deel voor campers. (8,00 € + sani + stroom) in de nabijheid van de stad en tegenover de bakker en supermarkt Norma.

Fulda werd gesticht in 744 rond een benedictijnenklooster. De stad was ooit een prinsbisdom en had zelfs een universiteit tot 1805. Het speelde een strategische rol tijdens de Koude Oorlog vanwege de nabijheid van het IJzeren Gordijn.

Op onze ontdekkingstocht komen we bij de Sint-Michaëlkerk, gebouwd op de Michaëlsberg tussen 820 en 822 naar een voorbeeld van de Heilig Grafkerk in Jeruzalem en wordt beschouwd als één van de oudste nog bestaande kerken in Duitsland.

De kerk diende als grafkapel voor de benedictijnenabdij en heeft een crypte die dateert uit de oorspronkelijke bouw. ​​In de loop der eeuwen heeft ze verschillende wijzigingen ondergaan, waaronder de toevoeging van een westelijke toren in de 10e eeuw en een kegelvormig dak in 1618. In het begin van de 18^de eeuw werd de Rochuskapel toegevoegd.

Bonifatius gaf één van zijn leerlingen de opdracht om bij een doorwaadbare plaats aan de Fulda een klooster te bouwen, dat ook zijn begraafplaats zou worden. De historische benedictijnenabdij van Fulda werd gesticht in 744 en werd één van de meest invloedrijke kloostercentra in Europa tijdens de middeleeuwen.

Bonifatius, een Angelsaksische monnik, bisschop en missionaris, die in de 8e eeuw leefde, speelde een belangrijke rol bij de verspreiding van het christendom in de Germaanse gebieden. Hij verbleef vaak in Fulda en gebruikte het klooster als uitvalsbasis voor zijn missionaire activiteiten. Van hier uit ondernam hij talrijke reizen door Duitsland, waar hij predikte, doopte en nog meer kloosters stichtte. 

Het klooster groeide uit tot een belangrijk religieus en cultureel centrum. Het huisvestte een bibliotheek en één van de oudste complete Latijnse versies van het Nieuwe Testament. De eerste kloosterkerk moest al snel plaatsmaken voor een veel groter vervolggebouw: de Ratgar-basiliek, die tot in de 11e eeuw gold als het grootste kerkgebouw ten noorden van de Alpen en geïnspireerd op de oude Sint-Pietersbasiliek in Rome. 

Het klooster groeide later uit tot een belangrijke pelgrimsbestemming, door de aanwezigheid van het graf van de heilige Bonifatius, die in de crypte van de basilliek lag begraven.

De oorspronkelijke abdij-basilliek werd afgebroken en vervangen door de bouw van de indrukwekkende barokke Dom, ook bekend als de Sint-Salvatorkathedraal.

De Dom, gebouwd tussen 1704 en 1712, is de meest prominente bezienswaardigheid van de stad. Ze is gewijd aan Christus de Verlosser en dient als de kathedraal van het Bisdom Fulda. De relikwieën worden nog steeds bewaard in de crypte van de voormalige abdijkerk.

Door de bouw van de Dom en relikwieën van de heilige Bonifatius, ook de "Apostel van Duitsland" genoemd, wordt ze nu ook beschouwd als een belangrijke bedevaartplaats.

Het Domplein, ook bekend als Eduard-Schick-Platz, is een historisch en cultureel belangrijk plein en is omgeven door de Sint-Michaëlkerk, het Dommuseum, en de voormalige abdijgebouwen.

De barokke Paulustor, op de Pauluspromenade is vernoemd naar de apostel Paulus, wiens standbeeld in het midden boven het portaal staat en wordt geflankeerd door de twee stadsheiligen Simplicius en Faustinus.

Net als veel andere gebouwen in Fulda, tussen 1709 en 1711 in barokstijl gebouwd volgens de plannen van de kathedraalbouwer.

De poort bevond zich oorspronkelijk tussen het stadspaleis en het hoofdwachtstation en scheidde de toenmalige kloosterwijk van de stad. Pas in 1771 werd ze verplaatst naar de huidige locatie en voorzien van zij-aanbouwen. De verhuizing was bedoeld om de kathedraal, die iets buiten het stadscentrum ligt, beter te integreren in het stadsbeeld en als een symbool van de verbinding tussen de stad en het geloof.

Na grote schade te hebben geleden in de Dertigjarige Oorlog beleefde de stad in de 18e eeuw een nieuwe bloeiperiode, wat resulteerde in prachtige barokke gebouwen zoals het Schloss en de Schlossgarten.

Tegenover de Dom bevindt zich de ingang van de Schlossgarten. Via het hek in de zijmuur komen we in de mooie uitgestrekte aangelegde kasteeltuin.

De geschiedenis van de kasteeltuin gaat terug tot het begin van de 18e eeuw. In 1715 werd een oude dierentuin, die zich op dezelfde plek bevond, met de grond gelijk gemaakt om een ​​barokke tuin aan te leggen die paste bij de nieuwe residentie. De Waidesbach, die door het park stroomde, werd via een ondergronds kanaal naar de rivier geleid. De tuin werd aangelegd met assen tussen het kasteel en de oranjerie en een traliehek aan de zijmuur. Er werden fonteinen, grotten en waterbekkens aangelegd en stenen tuinbeelden op het terras van het paleis, maakten de barokke tuinruimte compleet.

De uitgestrekte paleistuin, omgeven door muren en hekken, bestaat uit verschillende delen: het paleis, de oranjerie, de parterre ertussen met de grote fontein en de voormalige bostuin.

Ze is zowel populair bij bezoekers als bij de lokale bevolking en vormt een groene oase in het hart van de stad.

Achteraan staat de Orangerie, gebouwd in 1721 en diende als locatie voor de zomerfeesten van de prins-abten. In de wintermaanden werd het gebruikt als opslagplaats voor populaire sierbomen zoals citroenen en sinaasappelen. De gouden dakversiering, de ananas, is van veraf te zien. Op de grote trap voor de Orangerie staat een 6,8 m hoge stenen beeld van Flora, de godin van de tuinbouw.
Tegenwoordig biedt het prachtige gebouw, met zijn barokke zalen, een feestelijk decor voor evenementen. Vooral de Apollohal met een plafondfresco met spiegelgewelf en in het midden de zonnegod Apollo met zijn zonnewagen.

Via een trap kom je aan de zijkant van het Stadtschloss, een prachtig barok paleis met een rijke geschiedenis. Oorspronkelijk gebouwd tussen 1706 en 1714, diende het als residentie voor de prins-abten en later de prins-bisschoppen van Fulda. De wortels gaan echter nog verder terug: het was aanvankelijk een versterkt abdijkasteel in de 14e eeuw, dat later werd omgebouwd tot het paleis in renaissancestijl met vier vleugels, waarvan twee zijvleugels een binnenplaats omsluiten. 

De ingang van het kasteel is rijk aan symboliek, die zowel religieuze als politieke thema's weerspiegelt, met beelden van heiligen en engelen, die passen bij de invloed van de katholieke kerk en wapenschilden, die verbonden zijn met de adellijke families die het kasteel door de eeuwen heen hebben bewoond.

Begin 18e eeuw onderging het een aanzienlijke herinrichting, die de grandeur en macht van zijn bewoners weerspiegelde en in de 19e eeuw werden delen van het paleis verbouwd toen het een residentie werd voor de keurvorsten van Hessen. Tegenwoordig is het grootste deel van het kasteel de zetel van het stadsbestuur. Delen van het paleis zijn ingericht als museum en gereconstrueerd als historische ruimtes.

Op de binnenplaats staat een bijna levensgroot bronzen paard. De zogenaamde Spätlesereiter, een eerbetoon aan een legende uit de 18e eeuw.

De binnenplaats van het barokke paleis kwam uit op een plein dat voorheen gedomineerd werd door middeleeuwse gebouwen. Eind jaren dertig van de 18e eeuw werden talrijke gebouwen, naast de bestaande adellijke residenties, gesloopt en werden barokke paleizen gebouwd, die bij de vorstelijke residentie hoorden.

Zoals onder andere de Hauptwache, het Palais von der Tann, het huidige Hotel Haus Kurfürst en het Palais Buttlar waar nu het VVV kantoor is gevestigd. In deze gebouwen woonden destijds hoge ambtenaren van de abdij van Fulda.

Het monument, ter hoogte van het VVV kantoor, maakt deel uit van een reeks standbeelden ter ere van bekende Duitse persoonlijkheden in de 19e eeuw. Het monument toont Bonifatius in de vorm van een oude filosoof, met een kruis in zijn rechterhand en een open Bijbel in zijn linkerhand.

De Friedrichstrasse leidt ons naar het marktplein met de stadskerk St Blasius.  Het is al de derde kerk die op deze plaats is gebouwd. Van de vorige bebouwing bleef slechts één toren behouden. Indrukwekkend is de veelkleurige westgevel van de kerk.  De Pestzuil op het plein is een monument ter herinnering aan de verwoestende impact van de pest op de regio. De Marktplatz, bekend als "Unterm Heilig Kreuz", is een van de oudste pleinen van de stad. Eeuwenlang was de plaats het hart van het stadsleven van Fulda, strategisch gelegen, ver weg van de dom en de invloed van de bisschop. Het plein wordt nog steeds omringd door belangrijke historische gebouwen die het erfgoed van Fulda weerspiegelen.

Het meeste opvallende gebouw is het Oude Stadhuis, met zijn vakwerkgevels en hoektoren en is een geliefd historisch monument. Het statige hoekgebouw met drie verdiepingen dateert van voor 1500. De begane grond, oorspronkelijk ontworpen als open hal met zijn oude arcaden, werd voornamelijk gebruikt voor handel. Op de eerste verdieping bevonden zich de raadzaal en het wapenhuis en was de stadsartillerie hier gehuisvest. 

Ook Winkelen is vakantie en een gezellig tijdverdrijf. Zo komen we terecht op de Universitätsplatz. Het plein ontleent zijn naam aan het barokke gebouw in het oosten aan het plein, de voormalige Universiteit van Fulda (1734-1805), waar er nu een basisschool herbergt. Hier kunnen we even tot rust komen op de zitbanken bij de waterfontein. We wandelen nog even door de Bahnhofstrasse, de fussgangerzone met vele winkels tot aan het winkelcentrum Centhof. 

Dan is het tijd om terug te keren. Het warme weer zijn we al enkele dagen kwijt en hoe later in de namiddag, hoe frisser het wordt. 

Na een laatste groet aan Bonifacius komen we in de Kanalstraße nog een deel van de middeleeuwse stadsmuur en de Heksentoren tegen. De 14 meter hoge ronde toren is de best bewaarde verdedigingstoren van de binnenste middeleeuwse stadsversterkingen en maakte deel uit van de noordelijke poort. Het diende ter beveiliging van het voormalige Frauentörlein, een historische toegangspoort die de stad scheidde van de kloosterwijk.Het Frauentörlein werd later geassocieerd met de Hexenturm, die als wachttoren en later als vrouwengevangenis werd gebruikt.

Via het Domplein komen we uiteindelijk aan de parking. Een leuke en leerrijke dag maar ook wel een vermoeiende.

We blijven nog even in Hessen rondtoeren en komen aan in de kuuroordstad, Bad Hersfeld. Vanaf 1949 heette de stad Bad Hersfeld en kreeg de status van een kuuroord vanaf 1963.

We herinneren ons, van een vorig bezoek, dat de pittoreske straatjes en de historische bezienswaardigheden het tot een gezellige plek maakt voor een bezoek. Waar ooit de stadsgracht om de stad heen liep, ligt nu een ringweg die het verkeer eromheen leidt. 

Een plaats voor de motorhome vinden we Am Geistalbad (Am Schwimmbad) – (€ 6,25 + sani + stroom) Betalen doe je in de kiosk in het Jahnpark achter het voetbalveld. Er zijn nog andere gratis plaatsen maar die zijn zonder service.

Langs het Jahnpark, het bruggetje over de Geis en langsheen de brandweerkazerne komen we in de Oberene Frauwenstrasse die ons verder leidt tot op het marktplein.

Hier heb je de keuze om het oude- of het nieuwe gedeelte te bezoeken. Wij verkiezen het linkse, het oude gedeelte met de ruïne.

De geschreven geschiedenis van Bad Hersfeld begint hier ook, zoals in Fulda, met een monnik, die een kloosternederzetting stichtte, en met Lullus, die in 769 de benedictijnen abdij van Hersfeld herstichtte. Beiden waren tevens discipelen van Bonifatius. Er werd een grotere kerk gebouwd op de plaats van de oudere kapel. Het klooster zelf werd uitgebreid tussen 831 en 850. De stoffelijke resten van Lullus werden overgebracht naar de nieuwe basiliek. Hersfeld werd voor het eerst vermeld als stad in 1170. In die tijd bereikte de abdij van Hersfeld ook haar grootste betekenis maar in de eeuwen die volgden, nam de macht van de abdij af. Na de secularisatie in de 16e eeuw raakte de kerk in verval.

Tijdens de Zevenjarige Oorlog in 1761 bezetten Franse troepen Hersfeld. De terreinen van de kloostergebouwen en de kerk, die niet meer in gebruik waren, werden gebruikt als opslag- en bevoorradingsopslagplaats. Tijdens de terugtocht van de Fransen en om te voorkomen dat de voorraden in handen van de vijand zouden vallen, werden ze in brand gestoken. Op 19 februari 1761 brandden de kerk en de omliggende abdijgebouwen af. Eén van de grootste sacrale gebouwen van Duitsland ging in vlammen op en werd bijna volledig verwoest. Alleen de oostelijke vleugel van het romaanse kloosterplein is bewaard gebleven. Vanaf 1828 werden de eerste maatregelen getroffen om de kloosterruïnes te behouden. Geld dat eigenlijk bedoeld was voor de sloop gebruikte men voor het herstel van het metselwerk en het blootleggen van de crypte. Later werd de ingestorte klokkentoren, de Katharinenturm, van het voormalige klooster herbouwd. In deze vrijstaande toren hangt de Lullus-klok, de oudste gedateerde klok in Duitsland.

De kerk was 102,8 m lang en besloeg een oppervlakte van meer dan 3000^m2  met aan weerszijden twee klokkentorens, waarvan alleen de zuidelijke nog over is. Het was één van de grootste romaanse basilieken ten noorden van de Alpen en is nu de grootste romaanse kerkruïne ter wereld.

Het graf en de botten van Lullus zijn verloren gegaan maar sinds 852 wordt het Lullusfest, het oudste volksfeest in Duitsland, gevierd in de week van 16 oktober (zijn sterfdag).

Het is niet alleen de plaats waar de stad ontstaan is maar het is ook de locatie voor het jaarlijkse theater en opera festival, de Bad Hersfelder Festspiele.Het Stadsmuseum is gevestigd in de enige nog bewaarde vleugel van het voormalige kloostercomplex. Naast de stads- en kloostergeschiedenis is er ook een afdeling stadsambachten.

De Stiftsruine is een belangrijk symbool gebleven en is één van de historische bezienswaardigheden van de stad.

Aan de andere kant van het marktplein bevindt zich de moderne fussgangerzone met zijn vele winkels, restaurants en terrassen.

In het centrum van de binnenstad staat de gotische Stadskerk, waarvan de 14e-eeuwse toren het symbool van de stad is. Een voorganger van rond de tweede helft van de 11e eeuw stond op dezelfde plaats, die na verschillende uitbreidingen en verbouwingen vanaf het midden van de 16e eeuw zijn huidige afmetingen bereikte met de voltooiing van de kerktoren. De toren verloor zijn oorspronkelijke gotische torenspits bij een brand in 1760, maar is met zijn karakteristieke barokke geïmproviseerde dak al lang het handelsmerk van de stad geworden. Op het kerkplein is een aaneengesloten rij van vakwerkhuizen, waaronder het voormalige Küsterhaus (kostershuis), het oudste vakwerkhuis van de stad, gebouwd in 1452.

Direct daarnaast staat het stadhuis. Oorspronkelijk stond op deze plek een veel kleiner stadhuis in gotische stijl uit 1371 die bij een verbouwing, in 1612, volledig werd geïntegreerd en verhoogd tot vier bouwlagen met een gevel Weserrenaissance-stijl. Het stadhuis is sinds de 14e eeuw de zetel van het stadsbestuur en doet nog steeds dienst als administratief gebouw van het stadsbestuur.

Op het plein aan het stadhuis staat het standbeeld van Lullus, de oprichter van de abdij van Hersfeld. Het graf van Lullus is door de eeuwen heen niet bewaard gebleven maar in een boek uit de 15e eeuw is een bewaard gebleven grafsteeninscriptie, die uit die tijd zou kunnen zijn en misschien van Lullus zelf zou kunnen komen.

Lul was mijn naam, in Engeland, de glorieuze, werd ik geboren, Die mij als pelgrim naar Rome zond naar de vaderen. Hierna nam Bonifatius, de heilige leraar, mij tot zich, en hij legde het kleed van de bisschop op mijn schouders. Toen hij door het martelaarschap de vesting van de hemel besteeg, werd ik, zoals hij wilde, heerser over de kerk in Mainz.
Hier mag ik rusten, totdat de verheven stem klinkt: "Stof, jij die slaapt, sta op, want het is God die je roept!" (vertaling uit het latijn)

Getuigen van een lange geschiedenis zijn de vele vakwerkhuizen die het stadscentrum sieren. In de historische oude stad staan meer dan 200 monumentale gebouwen.

Nog even een wandeling tot op het einde van de winkelstraat en met een laatste glimp op de Klausturm, één van weinige overgebleven torens van de middeleeuwse stadsversterkingen. Het is een overblijfsel van de voormalige stadsmuur en diende als uitkijktoren en gevangenistoren.  

Naast de ruïne en de historische stad heeft, Bad Hersfeld, een prachtig park met de "Magische Quelle".

Dus rest er ons nog een bezoek aan het grootste park in de stad, het kuurpark (ca. 6,5 hectare) met het Kurhaus, de pompruimte en het bronpaviljoen. Het in 1906 opgerichte kuurpark is een prachtig aangelegd park en werd in 2008 uitgeroepen tot het op één na mooiste park van Duitsland.

Bij aankomst in het park stappen we binnen in het bronpaviljoen. Hier stromen de twee geneeskrachtige wateren Lullus en Vitalis. Alhoewel het als kuur kan gedronken worden vinden wij het water niet zo lekker.

-          De Lullusbrunnen is een historische bron die bekend staat om zijn helende mineraalwater. Het water is geclassificeerd als ijzer- en fluoriderijk natrium-calciumsulfaatwater en wordt traditioneel gebruikt voor de behandeling van spijsverteringsproblemen, osteoporose en mineraaltekorten.

-          De Vitalisbron in Bad Hersfeld is een heilzame mineraalbron met fluoridhoudend natrium-chloride-sulfaat-thermaalwater en wordt gebruikt bij spijsverteringsproblemen, gal- en leveraandoeningen, en lage bloeddruk.

Door het mooie aangelegde park, dat bekend staat als het "Park der Jahreszeiten", komen we bij het Kurhaus waarvan de linkervleugel bestemd is voor cultuur. Hier worden regelmatig kuurconcerten gehouden. De concertzaal is tevens een voorpost van het bureau van de burgerlijke stand, dat in de rechtervleugel is gevestigd. In het midden van de Wandelhalle stromen, uit een indrukwekkende granieten fontein, de twee geneeskrachtige wateren. Met haar twee vleugels biedt het bovendien wisselende tentoonstellingen en ruimte voor evenementen.

Genoeg gewandeld keren we terug naar de parking. Er rest ons nog een gezonde (na het drinken van de bronnen) en hopelijk een rustige nacht na het zien van de weersvoorspelling in het oosten en zuiden van Europa. 

In het weekend van 14 september 2024 heeft noodweer in Midden- en Oost-Europa tot dramatische gevolgen geleid. Dammen zijn doorgebroken, dorpen staan onder water en de weersomstandigheden hebben al verschillende levens geëist. Als klap op de vuurpijl raast storm Boris ook nog door hetzelfde gebied. Bovendien is het extreme weer hiermee nog niet geweken. De grootste problemen zijn momenteel in Tsjechië, Polen, Oostenrijk, Roemenië en Duitsland. Maar dit zijn niet de enige landen die last hebben of krijgen. De zware regenval heeft ertoe geleid dat het waterpeil van sommige rivieren enorm is gestegen.

Vandaag is het zondag en hebben we maar een korte afstand te rijden naar ons volgende punt. Een 22 km verder, over de B27 en de B83, komen we toe in Rotenburg a.d. Fulda nog steeds in de deelstaat Hesssen.

Via de Braacherstrasse komen we op de camperplaats, Am Wittich gelegen aan de rivier, de Fulda (inrit naast supermarkt Te Gut) € 6,5 + sani + stroom.

Voor een bezoek aan de stad nemen we de fiets. Een pad langsheen de rivier (waarvan het waterpeil normaal is) brengt ons ter plaatse. De stad ontstond door de bouw van een kasteel en een nederzetting op de linkeroever. De huidige oude stad, werd voor het eerst genoemd als stad in 1248. Sinds de stichting van de stad wordt de oude stad van de nieuwe stad gescheiden door de rivier de Fulda en verbonden door de oude Fulda-brug. Rotenburg kenmerkt zich door een oud stadscentrum met vakwerkhuizen, gelegen aan beide zijden van de rivier.

Bij de ingang van de Nieuwe Stad, vlak bij de brug, staat een enorm gebouw van drie verdiepingen, het zogenaamde “stenen huis”. Waarschijnlijk was het oorspronkelijk een versterkt bouwwerk om de oversteek van Fulda te beveiligen. In 1381 werd het gebouw al vermeld als residentie van de kanunniken van de abdij van Rotenburg (gebouwd in 1357). Onder de prachtige gevelbalken op de hoek van het huis hurkt een kleine stenen monnik en kijkt stroomopwaarts, alsof hij de rivier in de gaten houdt. Boven het huisportaal bevindt zich een dubbel wapen.

We stallen onze fietsen op het kerkplein met de Stiftskerk (voormalige Kapittelkerk). De bouw van de kerk van St. Maria en Elisabeth voor het kapittel van Rotenburg begon in 1370. De uiteindelijke voltooiing duurde echter ruim 100 jaar en heeft door de eeuwen heen verschillende renovaties ondergaan. In de jaren 1990 werden nog een buitenkant-renovatie, een toevoeging van vier nieuwe klokken en een interieur-renovatie gedaan.

Het wit en rode huis op de hoek van de Kirchplatz en de Steinweg is de Neustadtschool, een voormalig schoolgebouw, behorend bij de abdij Rotenburg en in 1837 aan de stad geschonken. De stad nam het onderhoud van het gebouw en de betaling van de leraar op zich. Het balkon is van eind 19e eeuw.

Op de andere hoek staat het bronzen beeld van de Schleichwächter (de sluwe bewaker). Het waren nachtwakers die zich zo stil mogelijk door de straten bewogen. Ze waren bewapend met oude spiesen en moesten de stad bewaken zonder opgemerkt te worden. Ze voerden hun taken zo ‘zorgvuldig’ uit dat ze niet werden gezien en ze vaak zelf niet doorhadden wat er in de nacht gebeurde. Hierdoor werden ze al snel bespot door de bevolking, en uiteindelijk werd hun functie afgeschaft.

Voor veel huizen in Rotenburg liggen ​​zogenaamde ‘struikelblokken’, ter nagedachtenis aan de Joden die hier hun laatste thuis hadden en die onder de nazidictatuur hun leven lieten. Op de kleine gedenkplaten in het trottoir staan ​​de namen, het geboortejaar, de datum van deportatie en informatie over het lot van de getroffenen.

De Oude Fuldabrug is een historische brug die het oude- en het nieuwe deel verbindt. Op de hoek van de brug staat een bronzen beeld van Die Zwei Knapen (de Twee jongens) als herinnering aan de kindertijd van jongeren na de oorlog. Gekleed in enkel een leren of linnen broek, met de oude pet van hun vader op.

Vanop de brug hebben we een prachtig uitzicht op de vakwerkhuizen langsheen de rivier en de energiecentrale, de Herren-Mühle. Gebouwd in 1612 aan de oever van de Fulda, in 1923 afgebrand en in 1939 herbouwd als elektriciteitscentrale. Ook nu nog wordt elektriciteit opgewekt met behulp van turbines

De Schlosstor, een historische toegangspoort, leidt ons naar de binnenkoer van het Landgrafenschloss.

Op het voorplein van het kasteel staat het ‘Weisse Haus’, het zogenaamde Witte Huis, dat tegenwoordig het lokale historisch museum, het Kreisheimatmuseum, herbergt.

Tevens op het plein bevindt zich de Marstall, een eenvoudig renaissancegebouw met twee verdiepingen en drie ronde boogvormige zandstenen poorten. Het maakte deel uit van het paleiscomplex en fungeerde als paardenstal, vorstelijke kanselarij en onderkomen voor het personeel. De zuidelijke en centrale vleugels zijn stenen gebouwen, de noordelijke of Fulda-vleugel is een vakwerkgebouw op een stenen vloer.

De term Marstall komt uit het Oudhoogduits en is samengesteld uit “marah” voor merrie/paard en “stal”. Als onderdeel van een vorstelijk hof huisvestte het paarden, rijtuigen, koetsen, tuig, enz.

Het kasteel in zijn huidige vorm – nu zetel van de Financiële School van de deelstaat Hessen – dateert uit verschillende tijdperken. De vier vleugels van het landgravenkasteel stonden ooit rondom een ​​vierkante binnenplaats, direct aan de oever van de Fulda. Door de eeuwen heen werd het nog verscheidene keren geplunderd, delen gesloopt en verbouwd.  Van het oorspronkelijke complex met vier vleugels en vier karakteristieke trappenhuizen in de hoeken van de binnenplaats zijn nu nog maar drie vleugels over. De binnenplaats opent zich in het oosten naar het kasteelpark.

Via de ingangspoort van het kasteel komen we in het kasteelpark, aangelegd met zeldzame bomen, struiken en fruitbomen afkomstig uit de hele wereld. De tuin heeft verschillende stijlen ondergaan, van baroktuin tot een Engelse tuin. Het was enkel toegankelijk voor de koninklijke familie en hun gasten.

De hele week zijn er feestelijkheden in de stad ter gelegenheid van ‘Die Interkulturelle Woche’ en de fanfare verwelkomt ons in het park met een leuk deuntje.

Op een steen in het midden van het complex bevindt zich een bijzonder motief. Het toont een man met zijn broek op zijn enkels bij een fontein. Deze steen is bedoeld als herinnering aan de bijnaam die de inwoners van Rotenburg kregen: de “Bornschisser”.

De Rotenburger Bornschissern is een bijnaam die de inwoners hebben gekregen vanwege een oude legende. Volgens de overlevering werd de stad ooit geteisterd door plunderaars die zich verschansten in de nabijgelegen burcht op de Alter Turm. De Rotenburgers bedachten een ongewone strategie om hen te verdrijven: ze verontreinigden de waterbronnen – ook met hun eigen uitwerpselen – van de burcht, waardoor de indringers gedwongen werden te vertrekken. een legendarische naam die vandaag de dag nog steeds voorkomt.

In het midden van de ronde vijver in het park staat een bronzen kikker, ontstaan ​​als toespeling op het sprookje “De Kikkerkoning”

We verlaten het park en via de Brückengasse komen we aan de St Jacobskerk aan het marktplein. De voorganger van deze hallenkerk, waarvan afzonderlijke fundamenten bewaard zijn gebleven, werd vermoedelijk kort voor 1200 gebouwd maar de eerste vermelding van de Sint-Jacobskerk dateert uit 1495.

Het middelpunt van de historische binnenstad is het marktplein met het stadhuis in renaissancestijl uit 1598, dat in zijn oorspronkelijke vorm bewaard is gebleven.

De feestelijkheden, met als thema „Tänze der Welt” spelen zich hier verder af op het marktplein. Een bont gezelschap in middeleeuwse klederdracht geeft een optreden van typische historische dansen.

De bronzen figuren, ’Tratsch der Marktweiber‘ op de markt stellen het geroddel voor tussen plattelandsvrouwen en vrouwen in traditionele klederdracht. De term “Tracht” komt van de betekenis “wat men draagt” of “heeft gedragen”. Zelfs in de 19e eeuw werden mensen op basis van traditionele klederdracht ingedeeld op basis van verschillende criteria, zoals geslacht, afkomst, burgerlijke staat.

In de stad staan veel bronzen beelden die allemaal een betekenis hebben maat teveel om die allemaal op te noemen.

Als afsluiting nog een rondje door de gezellige straatjes aan het marktplein langsheen de Hexenturm en de Bürgerturm en dan keren we terug, via de oevers van de Fulda, naar onze standplaats. Intussen zijn het de laatste minuten van een voetbalwedstrijd naast de parking en wordt het nog een rustige late namiddag in het zonnetje.

Al vroeg staan we gereed om onze tocht verder te zetten. Na de nodige voorzieningen voor de motorhome en de nodige boodschappen in de nabij gelegen supermarkt zijn we op weg naar Melsungen. Vandaag is het een overwegende bewolkte dag met maar 14°.

We blijven nog even de Fulda volgen en de parking vinden we in de Schlachthofstrasse aan de oever van de rivier (10,00 €/24 u + sani + stroom met mogelijkheid tot betalend parkeren voor 12 uren) aan de oevers van de rivier.

Melsungen, gekend als de Bartenwetzer stad met vele gerestaureerde vakwerkhuizen die samen een harmonieus en charmante vakwerkstadje vormen.

Vakwerk, in het Duits bekend als ‘Fachwerk’, is een bouwmethode die al eeuwenlang het Duitse landschap siert. De oorsprong gaat terug tot de middeleeuwen. De basis is een skelet van houten balken en de ruimtes ertussen bekend als ‘vakken’, worden opgevuld met een mengsel van leem, stro en soms bakstenen.

Melsungen werd voor het eerst genoemd in een document in 802 na Christus, maar uit onderzoek is gebleken dat er waarschijnlijk al lang daarvoor een nederzetting was. Tegen het einde van de 12e eeuw had Melsungen zich al ontwikkeld tot een kleine stad. Uit deze tijd dateren ook het oude zegel en het huidige wapen van de stad: een poort van de stadsmuur met een toren. De stad was vaak het toneel van oorlogszuchtige daden en een twistappel tussen vorsten van wereldlijke en kerkelijke afkomst.

Tot op de dag van vandaag staat Melsungen in het teken van de Bartenwetzer.

De geschiedenis van de Bartenwetz maakt nog steeds deel uit van het erfgoed van Melsungen. De figuur komt op veel plaatsen voor.

In het verleden verdienden veel inwoners van Melsungen hun brood als bosarbeiders. Voordat ze naar het stadsbos verhuisden om hout te hakken, kwamen ze elke ochtend bijeen op de oude stenen brug en scherpten (wetzten) ze hun bijlen (barten) aan het zandsteen van wat later bekend zou worden als de Bartenwetzerbrug. De slijpgleuven zijn vandaag nog steeds zichtbaar.

Een pad langsheen de Fulda brengt ons naar het centrum. Een sculptuur van het Ganzenmeisje, voor het oude Schloss groet ons. Tot het begin van de vorige eeuw was dit een bekend tafereel in het boerenstadje van een jong meisje dat de ganzen hoedde voor haar meester. Het zou ook een verwijzing kunnen zijn naar het sprookje "De Gänseliesel" van de gebroeders Grimm. 

Het kasteelwerd tussen 1550 en 1557 gebouwd als jachtslot. Tegenwoordig zijn hier het belastingkantoor en het gerechtshof gevestigd en bestaat het complex uit het hoofdgebouw, de voormalige residentie van de burggraven, de stallen en de Engelse Tuin met oude bomen, een vijver en delen van de oude stadsmuur. Het gebouw heeft een indrukwekkende vakwerkgevel met een historisch wapen van de eerste landgraaf.

In het centrum en direct aan het marktplein, domineert het historische, drie verdiepingen tellende stadhuis. Het herkenningspunt van de stad en de zetel van het stadsbestuur. Een indrukwekkend vakwerkgebouw dat in de jaren 1560 werd gebouwd. Iedere hoek heeft een mooie toren en uit de centrale toren verschijnt dagelijks om 12 en 18 uur een symbolische houten Bartenwetzer.

De stadskerk, op slechts een steenworp afstand van het marktplein, werd in verschillende bouwfasen gebouwd als hallenkerk in gotische stijl op de plaats van een romaanse kerk. Van zijn voorganger staat nog een deel van de westmuur met het romaanse portaal en het onderste deel van de kerktoren, die rond 1230 werd gebouwd, overeind. De kerk heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de 13e eeuw, met de toren. Het is het oudste nog bestaande onderdeel van de stad Melsungen.

Diverse keren werd in het verleden een brug gebouwd, van hout en ook van steen, die het na verloop van tijd weer begaf, omdat de Fulda op deze plek bij veel regen nogal woest kon zijn. Een oeververbinding over de Fulda was erg belangrijk en een veerdienst werd ingezet totdat in 1595 de huidige Bartenwetzerbrücke over de Fulda werd gebouwd, op de stenen fundamenten van een eerdere brug. Deze brug was eindelijk stevig genoeg om diverse eeuwen stand te houden. In de Tweede Wereldoorlog werd ze echter deels opgeblazen en daarna in beton herbouwd. Het toenemende autoverkeer zorgde uiteindelijk voor de bouw van een moderne brug in 1983 en de Bartenwetzerbrücke werd terug in zijn oorspronkelijke staat gerenoveerd. Aan de brug en erop staat het beeld van een Bartenwetzer.

Melsungen had vroeger een stadsmuur die de stad beschermde, maar tegenwoordig zijn er geen volledige middeleeuwse stadsmuren meer intact. De Uilentoren (gebouwd rond 1387) in de Eulenturmstraße is de enige vestingtoren van de voormalige stadsmuur die bewaard is gebleven.

Jaren geleden hebben we het stadje ook al eens bezocht maar nu hebben we de tijd genomen om alles eens rustig te ontdekken.

Nog een stad dat we kennen van enkele jaren terug (blog annlee13) is Göttingen, een oude universiteitsstad in de deelstaat Nedersaksen en gelegen aan de sprookjesroute. De gebroeders Grimm waren hoogleraar aan de universiteit van deze stad.

We plaatsen onze motorhome op de officiële camperplaats aan de Windauswegnabij het Badeparadies Eiswiese (17 € incl. stroom + sani).

Gutingi, de oude naam van de stad, was een dorp dat vernoemd was naar de rivier de Gote. Naast dit dorp werd Göttingen gebouwd met drie grote kerken en veel nieuwe gebouwen. Degenen die als burgers leefden hadden vrijheden waar boeren vaak alleen konden van dromen. Dus werd er een torenhoge stadsmuur gebouwd zodat de inwoners van Gutingi buiten bleven. Het pad dat ze generaties lang naar de Leine hadden bewandeld voerde nu door een bewaakte stadspoort waarachter allerlei mensen woonden die ze voorheen als buren kenden maar die nu zichzelf als betere vrije burgers zagen. Uiteindelijk werd het dorp samengevoegd bij de stad.

Van de stadsmuur, ooit de verdedigingsmuur van de stad, zijn er nog steeds restanten aanwezig.

Na de lunch nemen we de fietsen om de 1,7 km te overbruggen naar het stadscentrum en plaatsen deze aan de Nicolaikirche in de gelijknamige straat. De St. Nikolaikirche is een historische gotische hallenkerk met romaanse oorsprong. Ze dateert uit de late 12e eeuw en haar huidige structuur werd halverwege de 14e eeuw voltooid. Na verschillende transformaties is ze sinds 1822 de universiteitskerk van de Georg-August-Universität Göttingen.

Na enkele stappen staan we op middelpunt van de stad, het marktplein. Hier staat het oude middeleeuwse stadhuis, het herkenningspunt van de stad. Tegenwoordig doet het dienst als trouwzaal en de kantoorruimte. Daarnaast is het Oude Stadhuis nu een ontmoetingsplaats waar recepties en culturele evenementen plaats vinden. Het werd oorspronkelijk in 1270 gebouwd als een multifunctioneel gebouw waarin raads- en gerechtsvergaderingen plaatsvonden, maar waarin ook handel werd gedreven. In de latere eeuwen werd het verder uitgebreid en kreeg het zijn huidige uiterlijk.

Vooraan staat de Gänzelieselfontein. (fontein v.d. ganzenhoedster Liesel) De fontein heeft geen bijzondere band met de geschiedenis van de stad maar is wel een bekend herkenningspunt. Tegenwoordig is het een essentieel onderdeel van de afstudeerviering, want elke student die een doctoraat aan de Universiteit van Göttingen afrondt, moet de fontein beklimmen en haar een boeket bloemen brengen en een kus geven, na de officiële ontvangst van de doctoraat. Het is om deze reden dat de fontein zeer vaak en het hele jaar door met bloemen wordt versierd. 

De stad organiseert elk jaar, in een weekend in september, het zogenaamde "Gänselieselfest" met de verkiezing van een jonge vrouw uit Göttingen als de Gänseliesel, die de stad en het standbeeld voor een jaar vertegenwoordigt.

Vanaf hier is het een voetgangerszone met boetiekjes en de gekende winkels. Al slenterend door de zijstraten  zie je klein houtsnijwerk, straatkunst, sierlijke deuren of sculpturen. Sommige van de vakwerkhuizen van de stad zijn tot 500 jaar oud. 

De oude stad herbergt belangrijke bezienswaardigheden, zoals de Sint-Janskerk uit 1344. Opvallend zijn de twee verschillende kerktorens. De zuidelijke toren met een hoogte van 56,5 m en de noordelijke toren 62 m. Ooit waren hier de torenwachters gehuisvest. Tegenwoordig wordt de torenkamer gebruikt als gebedsruimte.

In de Barfüßerstraße bevindt zich Het “Deutsches Theater”, met vier podia en gebouwd in 1889, dat in de hele regio erg populair is en de middeleeuwse “Junkernschänke”, het mooiste vakwerkhuis van Göttingen. Het gebouw staat bekend om zijn complexe houtsnijwerk, dat Bijbelse taferelen en historische figuren afbeeldt.  Tegenwoordig wordt de Junkernschänke gebruikt voor de gastronomie.

Verderop aan de Wilhelmsplatz is de Aula van de Universiteit, met haar grote balzaal, nog steeds een van de belangrijkste gebouwen van de Georg-August-Universiteit. Het werd gebouwd in 1837 en was een geschenk van Koning Willem IV van Engeland ter ere van het 100-jarig bestaan ​​van de universiteit. Het puntgevelveld aan de voorzijde toont de vier faculteiten: theologie, rechten, geneeskunde en filosofie.

De Georg-August-Universität is de oudste en grootste nog bestaande universiteit in de deelstaat Nedersaksen. Er zijn hier in totaal 5 universiteiten met 52 Engelstalige opleidingen. Ze werd in 1737 gesticht en ontwikkelde zich in korte tijd tot een van de grotere in Europa en telde vanaf het begin al belangrijke geleerden tot zijn medewerkers. Rond 1900 was de universiteit het centrum van de theoretische natuurkunde en wiskunde in Europa. Tal van beroemde geleerden waren eraan verbonden, gaven er gastcolleges of studeerden er.

Toen de nazi’s, in 1933, de joden verboden om les te geven of te studeren, vertrokken velen van hen naar het buitenland. Dit is de universiteit nooit meer te boven gekomen. Tegenwoordig heeft de stad nog steeds dezelfde universiteit, maar haar vooroorlogse status van wereldwijd leidinggevend instituut in natuur- en wiskunde heeft ze tot op heden niet meer bereikt.

Göttingen is ook de winkelstad en na een bezoek aan de belangrijkst bezienswaardigheden is er nog wat tijd over voor een wandeling in de zijstraten om ook de kleine winkeltjes te ontdekken. Dan volgt de terugrit naar de staanplaats.

De motorhomeparking is intussen vol gelopen. Er zijn overal nog veel trekkers op ronde.

Betalen bij het buitenrijden gebeurt aan de automaat met opgave van uw plaatnummer. Deze werd bij het binnenrijden automatisch gescant.

We rijden een andere deelstaat binnen, Noordrijn-Westfalen en komen toe in de Hanze stad Höxter, gelegen aan de Wezer.

De rivier is de grootste Duitse rivier die in het land zelf begint. Ze ontspringt bij Hann. Münden waar de Fulda en de Werra samen komen, is 730 kilometer lang en stroomt in Bremerhaven de Noordzee in. De rivier is hier alleen bevaarbaar voor de pleziervaart en voor toeristische rondvaartboten.

Het voormalige Höxter werd in 822 aan de Abdij van Corvey geschonken. Onder invloed van de abten van Corvey ontwikkelde de nederzetting zich in de middeleeuwen tot een belangrijk handelscentrum. Door de rivaliteit met de abdij werd de stad Corvey verwoest en de abdij beschadigd. Höxter kreeg in 1250 stadsrechten en is sedert 1295 een Hanzestad. De Abdij van Corvey, met onder meer een kloosterkerk, crypte, slot en bibliotheek, die heden buiten de poorten van het plaatsje ligt, kan bezichtigd worden en is sedert 2014 Wereldcultuurerfgoed.

De officiële motorhomeparking is gelegen aan de rand van de rivier aan de Furstenbergerstrasse - Im Brückveld . (11,00 € aan de automaat of via omhaling + stroom + sani) Sinds enkele jaren is de parking uitgebreider en mooi aangelegd met haagjes en wc’s en douches voorzien.

Höxter en de Abdij hebben we op één van onze vorige reizen bezocht en nu is het nogmaals de beurt aan de stad.

We vinden nog een plaatsje op het achterste gedeelte maar worden enkele minuten nadien gestoord door de werkmannen met hun haagscharen. Ok, dit moet ook gebeuren. We trekken er ons niets van aan en maken ons klaar om de stad in te gaan.

De Wezerpromenade, een verwijzing naar het historische jaagpad, aan de overkant van de rivier is een verbindingsweg tussen de oude stad en het Werelderfgoed Corvey en werd voor de Landesgartenschau opnieuw aangelegd.

Via de Wezerbrug komen we direct in de stad met aan de rechterkant het stadhuis gebouwd in 1250. In de hoge middeleeuwen had het de functie van markt en lakenhal en fungeerde het gebouw ook als ontmoetingsplaats en rechtbank. In 1618 werd het herbouwd en kreeg het een vakwerkbouw. Uit deze tijd dateren ook de rijkversierde erker met het standbeeld van Justitia in de topgevel en de trappentoren. Op het gebouw zijn nog enkele symbolen van Corvey's heerschappij over de stad te vinden met boven de ingang van de Ratskeller de kop van Sint Vitus. Later werd het de zetel van het stadsbestuur. Het historische stadhuis herbergt nu nog steeds de raadzaal en de markthal, die gebruikt worden als evenementenruimte. Op verschillende momenten per dag klinkt de beiaard in de klokkentoren.  

De dubbele torens van de Kilianikirche, uit de 12^de eeuw, zijn van veraf te zien. Het is de protestantse parochiekerk van de stad. De noordelijke toren is 48 meter hoog, terwijl de zuidelijke toren, ook stadstoren genoemd,  45 meter hoog en werd gebruikt als wachttoren en stadsarchief. In de vroegmoderne tijd stond de toren ook bekend als de Hausmannsturm en werd bewoond door een dienstdoende wachter. Het archief van de raad bevond zich in de kelder. De kerk werd gebouwd in de 12^de eeuw op de grondvesten van een eerdere zendingskerk.Tijdens renovatiewerkzaamheden in 1961 werden de fundamenten hiervan blootgelegd. De vondst van scherven en talrijke graven gaf aan dat dit gebouw dateert uit de periode tussen 780 en 800.

Langsheen het marktplein komen we in de fussgangerzone. Het Amelunxensche Hof, ook bekend als de Dechanei, was oorspronkelijk een Corveyer Lehnshof (een feodaal landgoed van de abdij van Corvey) en heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de 14e eeuw. De voorgevel met twee puntgevels is voorzien van meer dan 60 uniek ontworpen waaierrozetten, die het vakmanschap van die tijd tonen. Sinds 1796 is het parochiehuis van de katholieke kerk en de residentie van de parochiedeken.

De St. Nikolaikerk is een historische katholieke parochiekerk aan de Marktstraße. De geschiedenis van de kerk gaat terug tot de 12e eeuw, toen haar voorganger, vlak bij de Nikolaitor stond, een stadspoort die tevens dienst deed als klokkentoren.

De Marktstrasse heeft een scala aan winkelmogelijkheden en een gevarieerd restaurantaanbod met talrijke biertuinen.

In de historische oude stad zijn de herenhuizen en voormalige aristocratische hoven, rijkelijk versierd met waaier-rozetten en houtsnijwerk. Ze getuigen niet alleen van de rijkdom van de bouwers, maar ook van de creativiteit en grote vaardigheden van de voormalige ambachtslieden. Een mooi voorbeeld hiervan is het Adam en Evahuis. Het ontleent zijn naam aan de voorstelling van Adam en Eva onder de appelboom op de hoek van de Stummrigestrasse en de Schnakenstrasse.

Bij terugkomst op de parking is het algemene stilte. De werkmannen, met hun haagscharen en grasmachine hebben goed werk geleverd en het achterste gedeelte staat intussen al vol met nieuwe reizigers.

We blijven nog even in het Teutoburgerwoud rond toeren en zo belanden we in Detmold. Een stadje dat we in 2023 ook reeds bezochten. Partner stad met het belgische Hasselt sinds 1975. Langs het plaatsje loopt een deel van de bekende Hermannshöhen wandelroute die je langs prachtige natuur in de streek leidt. 

De verzorgde en ingerichte camperplaats "Werrebogen" bevindt zich aan de Hornsche Straße. Verblijf te betalen aan automaat. (15 € + sani) Voor stroom en water dient men een apart ticket te nemen aan 5,50 € (borg 5,00 wordt bij inlevering cash terugbetaald). Deze kan men opwaarderen. De bakker op 100 m van de parking.

De binnen stad bereiken we via een paadje langsheen de Werre en komen zo via de Schulerstrasse op het marktplein.  

Een stadsplattegrond uit de middeleeuwen toont een straatkruis, dat binnen een bijna cirkelvormige ring ligt. De twee hoofdstraten,  waarvan de Langestrasse de winkelwandelstraat is, verdelen de stad in vier districten van verschillende grootte. Rond 1305 werd de hele stad beveiligd door grachten, wallen en muren en binnen de stadsmuur liep een smal steegje, dat, net als sommige overblijfselen van de muur, vandaag de dag nog steeds gedeeltelijk bewaard is gebleven. Waar de 2 hoofdstraten zich kruisen bevindt zich het marktplein, met een verzameling van opmerkelijke getuigenissen uit alle bouwperioden.

Het stadhuis, ook wel bekend als het Nieuwe Stadhuis, is een monumentaal pand van 1830. Oorspronkelijk bestond het stadhuis uit twee vleugels die haaks op de markt en de Lange Straße stonden, met in de binnenste hoek een kleine stal in de binnenhoek. Het was gebouwd op de fundamenten van een middeleeuws voorgebouw, dat in 1547 was afgebrand, waarbij ook een groot deel van de stad werd verwoest . Het oude stadhuis, samen met drie aangrenzende herenhuizen, werd in 1827 afgebroken om plaats te maken voor het nieuwe gebouw. In 1902 werd het stadhuis uitgebreid en kreeg het zijn huidige vierkante vorm. Opvallend zijn de grote, dubbele trap en het portiek met zuilen en een driehoekig fronton. Het had niet alleen de functie als zetel van de raad, maar ook als openbare danszaal.

In het midden van het plein staat de Donopfontein. De fontein werd oorspronkelijk in 1883 geschonken door Auguste von Donop om de waterkwaliteit in Detmold te verbeteren. Tot het einde van de 19e eeuw waren Werre en vele putten in Detmold zwaar vervuild. Het beeldencomplex stelt een nimf voor, die haar water haalt uit de bronnen van de Berlebecke midden in het Teutoburgerwoud

Aan de noordkant van het plein domineert de historische stadskerk uit de 14^de eeuw. (Kerk van de Verlosser) Het wordt beschouwd als het enige gebouw in de stad dat nog grotendeels in zijn oorspronkelijke middeleeuwse vorm bewaard is gebleven. De kerk kreeg haar uiteindelijke vorm na een verwoestende stadsbrand in 1547, waarbij de gotische bouwstijl behouden bleef. Nadat in 1592 de kerktoren aan de zuidzijde was gebouwd, werden er twee torenwachters aangesteld, die als brandwacht in de toren woonden .

Via de Langestrasse komen we bij de prachtige zuilenpoort van het Schlosspark. Sinds de middeleeuwen stond de kleine residentie in de schaduw van een statige kasteel en dicht bij de eerste parochiekerk. Het kasteel en de stad werden beschermd door muren, wallen en grachten. Door afbraak van de vestingwerken in 1780 werd op deze plaats een ruim paleisplein aangelegd. Heden een prachtig, goed onderhouden park met uitgestrekte groene ruimtes, oude bomen en charmante wandelpaden. De vijvers met fonteinen werden aan het begin van de twintigste eeuw aangelegd.

Tussen het stadhuis en de kerk leidt een doorgang door het voormalige dicasteriegebouw, de voormalige zetel van de hoogste staatsautoriteiten van Lippe, naar het kasteelplein. Spijtig was het park nu afgesloten ingevolge grote werken aan de paleistuin maar bij ons vorige bezoek konden we deze wel ontdekken.

Het vorstelijk residentiepaleis met zijn indrukwekkende architectuur en omgeven door een slotgracht, werd gebouwd op de plaats van een 13e-eeuws kasteel. Enkele muren en de opvallende toren, die de gevel van dit middeleeuwse kasteel domineert, werden opgenomen bij de herbouw. De viervleugelige uitbouw, nog steeds aan drie zijden omgeven door wallen en grachten, werd tussen 1550 en 1557 gebouwd. Het kasteel was eeuwenlang de residentie van de prinsen van Lippe. Het vorstendom Lippe werd in 1918 ontbonden, maar het slot bleef in het bezit van de nazaten van de familie. Een nazaat van deze familie was prins Bernard, de echtgenoot van koningin Juliana van Nederland. 

De Schlossplatz beslaat ongeveer een kwart van het stadscentrum en is omgeven door langgerekte vleugels met hoekpaviljoens, die dienden als koetshuis, stallen en manege. De voormalige manege werd in de jaren 1950 omgebouwd tot gemeentehuis.

Als cultuurstad heeft de voormalige woonstad in het Teutoburgerwoud tot ver buiten de landsgrenzen naam gemaakt met o.a. Landestheater als grootste rondreizend podium van Europa. Met gastoptredens op meer dan honderd locaties in Duitsland en de buurlanden wordt het theater beschouwd als het grootste reizende podium van Europa. In 1820 werd besloten om een hoftheater te laten bouwen waarvan de eerste steen werd gelegd in 1825. In 1912 brandde het theater echter tot de grond toe af vanwege een beschadigde schoorsteen.

De bouw van het nieuwe Demolder Staatstheater, met uitbreiding van een zuilenpoort, begon tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het heeft de Tweede Wereldoorlog ongeschonden doorstaan. Toch moest het, net als alle andere theaters in Duitsland, in 1944 op last van het heersende regime zijn deuren sluiten. Pas in 1952 werden er weer voorstellingen gegeven in het theater, dat sinds 1949 in gebruik was door de Britse militaire regering.

De Ameide wandelroute leidt ons langs de slotgracht naar het Landesmuseum Lippe. Het gebouw, ooit een burgerlijk huis, is sinds 1956 een museum. Het is verbonden door een moderne tussenvleugel met twee grote historische vakwerkhuizen met puntgevels uit de 16e eeuw, die vanuit hun voorouderlijke plaatsen hierheen zijn verplaatst en met behulp van de oude timmertechniek zijn herbouwd.

Het Grabbehaus is een historisch gebouw dat oorspronkelijk diende het als Zuchthaus (gevangenis) voordat het in de loop der jaren een andere bestemming kreeg. Door de eeuwen heen veranderde het regelmatig van eigenaar en werden er meerdere renovaties uitgevoerd.

We wandelen nog even verder op de Wall, een gezellig wandelpad langsheen het Friedrichstalerkanal, een fascinerend staaltje barokke waterarchitectuur, gebouwd in 1704. Oorspronkelijk verbond het Residenzschloss met het inmiddels verdwenen landgoed Friedrichstal, ten zuiden van de stad. Het kunstmatige kanaal werd door de adellijke gemeenschap uitsluitend ontworpen voor pleziervaart, waarbij gondels over het water voeren. Door het kostbare onderhoud werd het echter in 1748 stopgezet en werd het kanaal gebruikt om molens aan te drijven. Tegenwoordig is het nog steeds een belangrijk historisch monument, dat de grandeur van de 18^de eeuw weerspiegelt.

En komen zo  terug aan het begin van de Langstrasse. Ons bezoek aan de stad sluiten we af met nog een laatste slentering door de winkelstraat en dan is het tijd om terug te keren via hetzelfde pad langs waar we gekomen zijn.

De avond en de nacht zijn vrij rustig op de parking. Morgen nog even langs de bakker en dan kunnen we weer verder.

Onze volgende stopplaats is de Hanzestad Herford.

Het historische centrum van de stad bevindt zich binnen de wallen. Herford was een belangrijk spiritueel en intellectueel centrum in de Middeleeuwen en één van de best versterkte Duitse steden met vijf stadspoorten en 14 torens. Ze maakten deel uit van een 3,5 kilometer lange stadsmuur. Ondanks deze versterking werd ze tijdens de Dertigjarige Oorlog meerdere malen belegerd en in 1638 brandden grote delen van de stad af. Toen de stadsmuur in 1765 niet meer nodig was, werd het materiaal geveild. 

De camperplaats is gelegen nabij het zwembad H20 aan de Wiesestraße (8,00 € + stroom + sani)  Een supermarkt is in de buurt.

Het centrum zelf is een eindje wandelen maar. Dus, we gaan met de fiets.

Langsheen de rivier, de Werre, een parkje en een tunneltje komen we in de Komturstrasse. Op het einde van deze straat komen we aan de Neuer Markt, het begin van de fussgangerzone.

Het plein, omgeven door vakwerkhuizen wordt vooral gekenmerkt door de nabijheid van de Johanniskirche, een evangelisch-lutherse kerk met een rijke geschiedenis die teruggaat tot 1220. Ze werd oorspronkelijk gebouwd als parochiekerk en werd later, in 1414, de kapittelkerk van het St. Johann en Dionysiusklooster. Het klooster bracht belangrijke schatten met zich mee, waaronder de relikwieën van Dionysius. Deze relikwieën werden tot 1810 in de Johanniskirche bewaard. De kerk staat bekend om haar gotische architectuur en was ooit het hoogste gebouw in de stad. De prachtige glas-in-loodramen behoren tot de oudste in Westfalen.

In het midden van de Neuer Markt staat een fontein waarop een ridder met vaandel en schild is afgebeeld en die daarmee symbool staat voor de historische betekenis van Herford.

Een opvallend gebouw aan de Neuer Markt is het voormalige stadhuis van Neustadt uit 1579 dat tot 1634 onafhankelijk was. Het diende als stadhuis tot Neustadt samensmolt met de Altstadt. Het gebouw heeft een opvallende puntgevel in Wezerrenaissancestijl. Hoewel het al eeuwen niet meer als stadhuis functioneerde, is de historische betekenis ervan bewaard gebleven en is het een beschermd cultureel monument. Het vormt een ensemble met het tegenoverliggende Wulferthaus uit 1560 met sierlijke trapgevel en figuren van Adam en Eva, diermotieven en het familiewapen van de familie Wulfert.

We laten onze fietsen achter aan de kerk en wandelen verder door de winkelwandelstraat.

Op de Linnenbauerplatz staat een monument ter ere van de laatste handwever die zijn linnen persoonlijk naar de stad bracht om het te verkopen. Het beeld van de linnenwever lacht ondeugend, terwijl hij het geld telt, van de balen linnen die hij verkocht heeft. Het monument staat op de plaats die de oude en nieuwe stad van Herford scheidde door de rivier, de Bowerre.

Deze kleine rivier, die in 1972 werd overdekt, dreef de oude abdijmolen aan die diende als energiebron voor het malen van graan. De Linnenbauerplatz is heden een levendig onderdeel van het stadscentrum waar ook de stadsbibliotheek en het theaterkantoor zijn gevestigd alsook een speeltuin, die vooral gezinnen met kinderen aantrekt.

Op de hoek aan de Bruderstrasse, bevindt zich de Honderdjarige fontein, niet dat ze zo oud is maar het is een stukje geschiedenis van de stad. Ze werd geschonken aan de stad ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan ​​van het Wasserwerk in Herford.

De bewegende bronzen figuren op de fontein stellen beroemde originelen uit Herford voor die ooit het stadsbeeld bepaalden en die al generaties lang een onmiskenbaar deel uitmaken van de stad.

Een reizende verkoopster die met haar typische karretje rondreisde, de trompettist die een liedje speelde en de carrouselgondel die symbool staat voor de kermisexploitanten.

Iets verder komen we op de Alter Markt, het bruisende centrum van de historische binnenstad van Herford. De Oude Markt was het belangrijkste handelscentrum van de stad en kent een lange geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen. Het plein rondom de Oude Markt is nu omgeven door winkels, pubs en cafés en biedt talloze mogelijkheden om te eten en te drinken. Een bijzondere bezienswaardigheid op het marktplein is de oude apotheek die al meer dan 400 jaar op de markt gevestigd is.

De toren die je vanop de oude markt ziet verschijnen is de Herford Munster, ook bekend als de Münster van St. Marien en Pusinna. Het is de oudste en grootste kerk in Herford, gebouwd tussen 1220 en 1250 en wordt beschouwd als de eerste grote hallenkerk in Noord-Duitsland. De zijbalken zijn even hoog als het middenschip, waardoor een indrukwekkend ruimtelijk effect ontstaat.

Op het bronzen stadsmodel op de Munsterkirchplatz krijg je een fascinerend overzicht van de omvang van de middeleeuwse stad in de 17e eeuw met de talrijke kerkelijke gebouwen en de uitgebreide stadsversterking.

Tegenover de kerk staat het stadhuis van Herford. De stijl geeft de indruk van een kasteelachtige architectuur. Het werd tussen 1913 en 1917 gebouwd, samen met de markthal, op de voormalige locatie van de Abdij van Herford. Het gebouw met drie verdiepingen bestaat uit een hoofdvleugel met een opvallend torentje en twee zijvleugels.

De fontein, voor het stadhuis, met een kanunnikes op een dolfijn, herinnert aan de vorstelijke abdij van Herford en staat op de historische locatie van de voormalige abdij. Het was destijds het eerste en enige monument ter nagedachtenis aan het nobele vrouwenklooster met het wapen van de abdij duidelijk zichtbaar in haar arm. Dit symbool sluit perfect aan bij de historische rol van de kanunnikessen. 

De keuze voor de dolfijn is geen toeval want in de Griekse dodenverering werden dolfijnen beschouwd als gidsen van de ziel. 

Van de Rathausplatz gaan we verder naar de Gänsemarkt, in het stadsdeel Radewig, een historisch belangrijke plek in Herford. Al in 833 verleende keizer Lodewijk de Vrome, het marktplein markt-, munt- en douanerechten. Hierdoor werd de Gänsemarkt een belangrijk centrum voor handel en cultuur. Tegenwoordig is het een levendige ontmoetingsplaats voor inwoners en bezoekers met als hoogtepunt de Ganzenfontein. Het is niet alleen een symbool van de geschiedenis van het marktplein, maar ook een populair fotomotief en een herkenningspunt van de stad. Een ijsje met dit warme weer en de verkoeling aan de fontein komt nu goed van pas.

Het meeste op gebied van cultuur hebben we hier nu wel gehad en via de lange winkelstraat, met hier en daar een bezoekje, zoeken we onze fietsen terug op, om terug te keren naar onze staanplaats.

Intussen is de parking hier al goed bezet en genieten we buiten nog van een warme septemberavond.

Alhoewel ze aan een drukke baan ligt is de nacht toch vrij stil.

Na de service en betaling aan de kassa van het zwembad zijn we klaar voor onze volgende trip en die leidt ons naar Paderborn.

Ook een plaats die we al enige keren bezochten. De vernieuwde camperplaats is aan de Wilhelm-Kaufman-Allee, een doodlopende straat aan het Rolandsbad. (8,00€ + stroom + sani)

De temperatuur gaat nu terug naar midden 20°. Dus een weertje om met de fiets naar de stad te rijden.

Paderborn werd voor het eerst genoemd in 777. Er waren echter al nederzettingen in het stenen tijdperk aan de oneindige bronnen van de Pader. Door zijn lange geschiedenis is Paderborn rijk aan bezienswaardigheden uit alle belangrijke kunsthistorische tijdperken.

De naam van de stad komt van de rivier de Pader en staat bekend als de kortste rivier van Duitsland met een lengte van slechts 4,4 kilometer. De rivier stroomt volledig door de stad en mondt uit in de Lippe. Het brongebied ligt in het centrum van de stad, waar meer dan 200 kleine bronnen samenkomen. 

Er is zelfs een prachtige wandelroute langs de rivier die je meeneemt langs de bronnen, molens en andere bezienswaardigheden met als eindpunt het Schloss Neuhaus maar dat is voor later.

Via het autovrij pad (Stolbergallee) kom je aan de Maspernplatz. (mixparking waar ook standplaatsen zijn voor campers).

Tijdens de 2^de WO werd Paderborn zeer zwaar getroffen door geallieerde luchtbombardementen en werd ruim 3/4 van de stad verwoest, waardoor de bewaard gebleven of herstelde historische bouwwerken te midden van naoorlogse nieuwbouw staan. De stad kenmerkt zich door vele Romaanse kerken, maar ook als universiteitsstad.

Het oudste en tegelijkertijd mooiste bewaard gebleven vakwerkhuis is het Adam en Eva-huis in de Hathumarstrasse. Van links naar rechts vertelt de gebeeldhouwde fries het verhaal van de zondeval van Adam en Eva met het einde van de verdrijving uit het paradijs. 

Het Kardinal-Degenhardt-Platz is een voetgangersgebied en wordt omringd door het keizerlijk paleis, ook wel bekend als de Kaiserpfalz, een historisch gebouw dat dateert uit de tijd van Karel de Grote. Het paleis werd gebouwd rond 800 na Christus en diende als een belangrijke residentie voor de keizer en zijn hofhouding. Tegenwoordig bevindt zich hier het LWL-Museum, een archeologische tentoonstelling met ongeveer 500 vondsten die de geschiedenis van deze plek tot leven brengen.

Bij de ingang van het museum bevindt zich de St. Bartholomeuskapel, de oudste bekende hallenkerk op Duitse bodem.  Het waren Griekse bouwers, die bedreven waren in de Byzantijnse stijl, die de nieuwbouw van het Ottoonse koninklijke paleis met deze paltskapel bekroonden met unieke gewelven en zuilen die ze ondersteunen. De Sint-Bartholomeuskapel heeft bijna alle beproevingen, van zijn bijna duizendjarige geschiedenis, ongeschonden overleefd en is sinds 1963 in zijn oorspronkelijke staat hersteld. 

Onze fietsen laten we achter aan de achterkant van de Kathedraal.

In 799 stond er al een ‘kerk van indrukwekkende grootsheid’ op de plaats van de kathedraal, die korte tijd later het slachtoffer werd van een stadsbrand. Onder de vloer in het noordoostelijke deel van de huidige kathedraal ontdekten archeologen in 1979/80 delen van de fundamenten van een 45 meter lange en 22 meter brede basiliek, die toebehoorde aan het paleis van Karel de Grote.

In zijn huidige vorm is de kathedraal, gewijd aan St. Mary, St. Liborius en St. Kilian, een creatie uit de 13e eeuw, waarbij delen van de voorgangers uit de 11e en 12e eeuw werden behouden. De enorme westtoren uit de 13e eeuw (de hoge helm met vier siertorentjes stamt uit de 19e eeuw) is 93 meter hoog. Volgens de laatste bevindingen dateren de twee ronde traptorens die de westtoren flankeren ook uit de 13e eeuw. 

We bezoeken ook de crypte, één van de grootste van Duitsland. Hier worden de relikwieën van de heilige Liborius (patroonheilige van het aartsbisdom en de stad) bewaard. Het "Liborifest", een negendaags kerk- en volksfeest vindt jaarlijks in juli plaats.

Het rare aanpalend modern gebouw, nabij de Kathedraal is het Diocesaan Museum. Het werd in de jaren 1970 gebouwd boven de gewelven van het middeleeuwse bisschoppelijk paleis. De oude gewelven in de kelder dienen nu als schatkamer van de kathedraal. Samen met het Keizerlijke Paleis staat de kathedraal direct boven op twee van de zeven bronarmen van de Pader.

De historischer Marktplaats is het centraal deel van de stad. Het dateert uit de middeleeuwen en was een knooppunt voor handel en gemeenschapsleven. De markt wordt omringd door belangrijke bezienswaardigheden  waaronder charmante barokke gebouwen en de Gaukirche van St. Ulrich. Kort na de oprichting van het bisdom en de bouw van de eerste kathedrale kerk in de 9e eeuw werd de dienst voor het volk gescheiden van die van de bisschop. Voor dit doel werd in het gebied van de kathedraal, waar de lagere en hogere geestelijkheid woonden, de Gaukirche gebouwd. In 1229 werd een cisterciënzerklooster gesticht naast de Gaukirche en werd de kerk met alle rechten en inkomsten bij het klooster gevoegd. Er is geen weet van de exacte ontstaansdatum van de kerk, omdat er geen documentatie voorhanden was.

Een van de hoogtepunten is de Neptunbrunnen, die al sinds de 18e eeuw het symbool van de markt is. Het gebied heeft verschillende transformaties ondergaan, waaronder wederopbouw na de oorlog en moderne renovaties, waarbij de historische charme behouden is gebleven.

Via de historische Marktplatz komen we op de Rathausplatz. De eerste vermelding van een stadhuis is te vinden in een document uit 1279, maar details over dit gebouw zijn niet bekend. In 1613 besloot de raad om het toen vervallen stadhuis te vervangen door een nieuw gebouw. Het nieuwe stadhuis met zijn drie gevels is een goed voorbeeld van de architectuur van de Weserrenaissance. In 1945 werd het echter, op de buitenmuren na, verwoest en afgebrand. De ruïnes dreigden in te storten en de grote gevel moest worden vastgezet met staalkabels. De wederopbouw, die in 1946 begon, duurde 8 jaar. De bovenverdieping dient in de eerste plaats als vergaderplaats voor de Raad en zijn commissies. Daarnaast wordt de grote zaal gebruikt voor representatieve evenementen van de stad, zoals recepties of ceremonies. 

Vlakbij het stadhuis staat de huidige Marktkirche, een voormalig historische jezuïeten- en universiteitskerk. Door de komst van Jezuïeten in 1580 werd het verlaten Franciscanenklooster uit de 13^de eeuw, aan hen overgedragen. Daar begon men in 1596 met de bouw van een nieuwe nederzetting, die aangevuld werd met de bouw van het gymnasium en de universiteit. Op den duur was de beschikbare ruimte van de voormalige kloosterkerk niet meer toereikend, omdat het ook dienst deed als gymnasium en universiteitskerk en werd er, ten westen van het college, een nieuwe kerk gebouwd wat uiteindelijk uitgroeide tot een grootschalig complex.  In 1945 werd het verwoest, op de buitenmuren en de zuilen na. De kerk werd tussen 1949 en 1958 herbouwd en kreeg, aan de buitenkant, in de jaren 80, een restauratie in verschillende stappen.

De Theologische Faculteit van Paderborn is een gerenommeerde instelling gespecialiseerd in katholieke theologie. De faculteit leidt zowel priesters als lekentheologen op en is een door de staat erkende universiteit.

Het Gymnasium Theodorianum, vaak "Das Theo" genoemd, is een van de oudste scholen in Duitsland, met wortels die teruggaan tot 799 als de Paderborner Domschule.

Kerkgebouwen zijn er hier genoeg. Hoog boven de twee bovenlopen van de Pader verheft zich de Abdinghofkerk met zijn Romaanse tweelingtorens en is gewijd aan de heiligen Petrus en Paulus.

Tot in 1803 was het de abdij van een benedictijnenklooster. Tegenwoordig is het een evangelisch-lutherse parochiekerk.

Tegenover de kerk en midden in het centrum, bevinden zich de Paderquellen in een weelderig groen park. Het gebied is ook een toevluchtsoord voor wilde dieren, waaronder soorten zoals de waterlijster en de ijsvogel. Het is een perfecte plek om even te ontspannen en gewoon te genieten van de rust van de natuur.

Nog even langs de winkelstraat en na deze bijna helemaal doorkruist te hebben pakken we onze fietsen en keren terug naar de motorhomeparking. De hele dag hadden we een heerlijke warme nazomer. We haalden een 24°. 

Na een verpozing aan de motorhome nemen we terug de fietsen en rijden naar de Lidl, langsheen een rustig bosweggetje, voor de nodige proviand.

Later zien we op het weerbericht dat er niet veel goeds op ons afkomt en niet alleen in Duitsland maar over bijna heel Europa.

Bijlagen:
paderquellgebiet_2024_web.pdf (5.4 MB)   

Door de weersvoorspelling beslissen we niet verder te trekken maar stilletjes aan richting België te rijden. En zo belanden we in Kevelaer voor een korte stop. Een stadscentrum met ruim 200 monumentale panden. De stad is sinds 1642 herkend als een bedevaartsoord. Dagelijks komen hier vele pelgrims naar de stad. De kern van het stadscentrum wordt gevormd door diverse kapellen en kerken.

We parkeren op de mix parking Am Europaplatz (parking in de nabijheid van het station, gratis zonder service).

Het is vandaag zondag, dus alle winkels zijn gesloten maar er loopt hier waarschijnlijk meer volk rond dan op weekdagen. Het zonnetje schijnt en het is nog warm en. De voorspelling met regen en stormwind geldt pas vanaf midden volgende week.

Na een wandeling van ongeveer 1 km komen we op het Kapelplein, het hart en het religieuze centrum van het bedevaartsoord met op onze weg al één van de vele kerken, de St. Antoniuskerk van de katholieke gemeenschap. Deze kerk staat bekend om haar indrukwekkende architectuur, met prachtige glas-in-loodramen.

Hoe het begon :

Een handelsreiziger was in 1641 op weg van Weeze naar Geldern en bad bij het hagelkruis op een kruising vlakbij het gehucht Kevelaer, toen hij tot driemaal toe een oproep van Maria hoorde: “Op deze plek moet je voor mij een kapelletje bouwen!” De man was arm, maar de kapel kwam er in 1642. Pelgrims volgden al snel en ook de eerste genezingen lieten niet lang op zich wachten. In 1647 erkende de Kerk acht van deze genezingen als wonderbaarlijk.

De kaarsenkapel is de oudste bedevaartskerk van Kevelaer met de aartsengel Michaël als patroonheilige. Het aantal wapenschilden, de overvloed aan kaarsen en dankplaten documenteren de oude traditie van de vele vereringen en de levendigheid van de bedevaart. Ze dankt haar naam aan de vele kaarsen die zowel binnen als buiten in de zijbeuk van de kerk te zien zijn.

Rond het oorspronkelijke stenen gebedszuiltje werd in 1654 de Genadekapel gebouwd. In deze kapel, een zeshoekig koepelvormig gebouw op de Kapellenplatz, bevindt zich het wonderbaarlijke beeld “Consolatrix Afflictorum” (een kleine Antwerpse kopergravure) precies op dezelfde plek waar de koopman het plaatste. Tot op de dag van vandaag is het onveranderd op zijn plaats gebleven.

"Consolatrix Afflictorum" is Latijn voor "Troosteres van de bedroefden". Het is een titel van de Maagd Maria in de rooms-katholieke traditie, die vaak wordt aangeroepen in gebeden en litanieën. Deze titel benadrukt haar rol als bron van troost en mededogen voor hen die lijden of in nood verkeren.

Kevelaer's belangrijkste en meest bekende monument is de in 1864 gewijde Mariakerk en in 1923 verheven tot een pauselijke basiliek.

Bij het betreden van de binnenplaats met fontein, valt onze blik op het uitstekende portaal met puntgevel met het opschrift "Biechtkapel". Via dit portaal komt men in de oude biechtkapel uit 1858, de huidige kloostergang met de biechtkamers. De lange kloostergang strekt zich uit tussen de Sacramentskapel en de verbindingsgang van de biechtkapel naar de basiliek.  

Iets verder komen we een orthodoxe kerk tegen, de Johanneskapelle. Het idee voor de bouw van een orthodoxe kapel bij het katholieke Mariaheiligdom in Kevelaer ontstond eind jaren 70.  

Toen een orthodoxe Griek de rector van de bedevaart een gouden medaille overhandigde als teken van dankbaarheid voor een antwoord op gebed. Toen de katholieke priester de man vroeg waarom hij, een orthodoxe gelovige, zo'n kostbaar geschenk gaf aan een katholiek wonderbaarlijk beeld, antwoordde de Griek: "Er is overal de ene Moeder God, voor de katholieken en voor de orthodoxen." Dit antwoord inspireerde de bedevaartsrector en overtuigde hem ervan dat vooral de orthodoxe gelovigen hier een tweede thuis moesten vinden.

We wandelen verder naar het marktplein en ontmoeten onderweg het beeld van de handelsreiziger die het bedevaartsoord heeft doen ontstaan.

Op het marktplein staat het Oude Rathaus met een geschiedenis die teruggaat tot 1848. Oorspronkelijk werd het gebouw gebruikt als parochieschool maar later werd het omgevormd tot het eerste officiële gemeentehuis van Kevelaer. In 1903 werd een nieuw Rathaus gebouwd omdat het oude gebouw te klein en bouwvallig was geworden.

Zo komen we terug op het plein Roermonderplein en wandelen we via het station terug naar de parking.

We blijven hier niet overnachten en besluiten een ander oord op te zoeken.

En het andere oord wordt Goch, één van onze regelmatige stops bij het begin of het einde van onze trips.

De officiële camperplaats, Friedensplatz is gelegen aan de Thielenstrasse. (5,00€ + stroom + sani)

Onze avond sluiten we af met een lekker etentje in El Paso in de Herzogenstrasse. 

Een woordje uitleg over de stad :

De stad had op het einde van W.O.II veel te lijden. Slechts 20 % van de bebouwing resteerde.

Goch is gelegen op een boogscheut van de Nederlandse grens en ligt aan de rivier, de Niers. De “Susmühle” in het centrum herinnert aan de talrijke molens aan de Niers. De molen werd rond 1700 gebouwd en diende als olie- en graanmolen. In 1932 werd de loop van de Niers gereguleerd, waardoor het waterpeil daalde en de molen niet langer kon functioneren. Sindsdien is de Susmühle buiten gebruik en wordt het gebouw als woonhuis gebruikt. Het historische metalen waterrad werd enkele jaren geleden gerestaureerd en is nog steeds zichtbaar aan de gevel.

Sinds 2005 is Goch een bedevaartsoord. Door de heiligverklaring van pater Arnold Janssen bezoeken steeds meer bedevaarders zijn doopkerk St. Maria Magdalena en zijn geboortehuis aan de Frauenstraße. In de historische ruimtes van dit kleine, burgerlijke huis kunnen pelgrims en geschiedkundigen de persoonlijkheid van Sint Arnold Janssen beter leren kennen. De Sint-Maria-Magdalenakerk is sindsdien officieel erkend als bedevaartskerk. Binnenin staat een buste van de heilige.

Het Stadspark van Goch is een prachtige groene oase in het hart van de stad, gelegen aan de andere zijde van de Niers. Het park biedt een rustige omgeving met schaduwrijke bomenlanen, open grasvelden en wandelpaden, ideaal voor ontspanning en recreatie.

Het is ook een locatie voor evenementen, zoals het Schots Festival Goch, waar doedelzakbands en Highland Games worden gehouden. Daarnaast zijn er regelmatig culturele en sportieve activiteiten die het park tot een levendige ontmoetingsplek maken.

De stad heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen. De enige van de vier oorspronkelijke overgebleven stadspoorten van de verdedigingsmuur is de Steintor en het symbool van de stad. Het bestaat uit een rechthoekig middengedeelte, geflankeerd door twee ronde torens met puntige daken. Boven de doorgang bevinden zich stenen reliëfs, waaronder een afbeelding van Sint Joris, het Gocher stadswapen en het Pruisische wapen.

Door de eeuwen heen heeft de ze verschillende functies gehad. In de 19e eeuw werd het gebruikt als gevangenis. Ze werd later nog gebruikt als museum en een politiepost en nadat ze gedeeltelijk werd verwoest tijdens de 2^de WO diende de poort, na herstelling als stadsmuseum. Tegenwoordig is het Karnevalsmuseum er in gevestigd.

Het stadhuis, gelegen aan Markt, heeft een klassizistische façade uit 1800, terwijl de oorspronkelijke structuur tussen 1772 en 1775 werd gebouwd. Enkele jaren terug werd een moderne glazen uitbreiding toegevoegd, waardoor het gebouw een combinatie is van historische charme en hedendaagse architectuur.

Het Goch Museum werd in zijn huidige vorm in 1991 opgericht in de voormalige arrondissementsrechtbank van de stad Goch. Met zijn collectie van laatgotische beeldhouwwerken uit het Nederrijnse gebied tot en met jonge hedendaagse kunst brengt het museum 600 jaar kunstgeschiedenis samen. 

Bij een goed weertje maken we steeds een leuke wandeling die aan de oevers van de Niers begint, langsheen de Nierswelle, een populaire recreatieplek langs de rivier en langs de Süsbrucke naar het stadspark. Via het marktplein kom je in de Vossstrasse, de autovrije winkelstraat.

Na een rustige laatste nacht trekken we nog even de winkelstraat in voor de nodige duitse koopjes en na een grondige service aan de motorhome starten we onze weg naar België.

4 weken onderweg en toch met spijt naar huis. Als de weersomstandigheden beter waren geweest zaten we nog ergens rond te toeren.

Dank voor het lezen en uw interesse.