Al vroeg staan we gereed om onze tocht verder te zetten. Na de nodige voorzieningen voor de motorhome en de nodige boodschappen in de nabij gelegen supermarkt zijn we op weg naar Melsungen. Vandaag is het een overwegende bewolkte dag met maar 14°.

We blijven nog even de Fulda volgen en de parking vinden we in de Schlachthofstrasse aan de oever van de rivier (10,00 €/24 u + sani + stroom met mogelijkheid tot betalend parkeren voor 12 uren) aan de oevers van de rivier.

Melsungen, gekend als de Bartenwetzer stad met vele gerestaureerde vakwerkhuizen die samen een harmonieus en charmante vakwerkstadje vormen.

Vakwerk, in het Duits bekend als ‘Fachwerk’, is een bouwmethode die al eeuwenlang het Duitse landschap siert. De oorsprong gaat terug tot de middeleeuwen. De basis is een skelet van houten balken en de ruimtes ertussen bekend als ‘vakken’, worden opgevuld met een mengsel van leem, stro en soms bakstenen.

Melsungen werd voor het eerst genoemd in een document in 802 na Christus, maar uit onderzoek is gebleken dat er waarschijnlijk al lang daarvoor een nederzetting was. Tegen het einde van de 12e eeuw had Melsungen zich al ontwikkeld tot een kleine stad. Uit deze tijd dateren ook het oude zegel en het huidige wapen van de stad: een poort van de stadsmuur met een toren. De stad was vaak het toneel van oorlogszuchtige daden en een twistappel tussen vorsten van wereldlijke en kerkelijke afkomst.

Tot op de dag van vandaag staat Melsungen in het teken van de Bartenwetzer.

De geschiedenis van de Bartenwetz maakt nog steeds deel uit van het erfgoed van Melsungen. De figuur komt op veel plaatsen voor.

In het verleden verdienden veel inwoners van Melsungen hun brood als bosarbeiders. Voordat ze naar het stadsbos verhuisden om hout te hakken, kwamen ze elke ochtend bijeen op de oude stenen brug en scherpten (wetzten) ze hun bijlen (barten) aan het zandsteen van wat later bekend zou worden als de Bartenwetzerbrug. De slijpgleuven zijn vandaag nog steeds zichtbaar.

Een pad langsheen de Fulda brengt ons naar het centrum. Een sculptuur van het Ganzenmeisje, voor het oude Schloss groet ons. Tot het begin van de vorige eeuw was dit een bekend tafereel in het boerenstadje van een jong meisje dat de ganzen hoedde voor haar meester. Het zou ook een verwijzing kunnen zijn naar het sprookje "De Gänseliesel" van de gebroeders Grimm. 

Het kasteelwerd tussen 1550 en 1557 gebouwd als jachtslot. Tegenwoordig zijn hier het belastingkantoor en het gerechtshof gevestigd en bestaat het complex uit het hoofdgebouw, de voormalige residentie van de burggraven, de stallen en de Engelse Tuin met oude bomen, een vijver en delen van de oude stadsmuur. Het gebouw heeft een indrukwekkende vakwerkgevel met een historisch wapen van de eerste landgraaf.

In het centrum en direct aan het marktplein, domineert het historische, drie verdiepingen tellende stadhuis. Het herkenningspunt van de stad en de zetel van het stadsbestuur. Een indrukwekkend vakwerkgebouw dat in de jaren 1560 werd gebouwd. Iedere hoek heeft een mooie toren en uit de centrale toren verschijnt dagelijks om 12 en 18 uur een symbolische houten Bartenwetzer.

De stadskerk, op slechts een steenworp afstand van het marktplein, werd in verschillende bouwfasen gebouwd als hallenkerk in gotische stijl op de plaats van een romaanse kerk. Van zijn voorganger staat nog een deel van de westmuur met het romaanse portaal en het onderste deel van de kerktoren, die rond 1230 werd gebouwd, overeind. De kerk heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de 13e eeuw, met de toren. Het is het oudste nog bestaande onderdeel van de stad Melsungen.

Diverse keren werd in het verleden een brug gebouwd, van hout en ook van steen, die het na verloop van tijd weer begaf, omdat de Fulda op deze plek bij veel regen nogal woest kon zijn. Een oeververbinding over de Fulda was erg belangrijk en een veerdienst werd ingezet totdat in 1595 de huidige Bartenwetzerbrücke over de Fulda werd gebouwd, op de stenen fundamenten van een eerdere brug. Deze brug was eindelijk stevig genoeg om diverse eeuwen stand te houden. In de Tweede Wereldoorlog werd ze echter deels opgeblazen en daarna in beton herbouwd. Het toenemende autoverkeer zorgde uiteindelijk voor de bouw van een moderne brug in 1983 en de Bartenwetzerbrücke werd terug in zijn oorspronkelijke staat gerenoveerd. Aan de brug en erop staat het beeld van een Bartenwetzer.

Melsungen had vroeger een stadsmuur die de stad beschermde, maar tegenwoordig zijn er geen volledige middeleeuwse stadsmuren meer intact. De Uilentoren (gebouwd rond 1387) in de Eulenturmstraße is de enige vestingtoren van de voormalige stadsmuur die bewaard is gebleven.

Jaren geleden hebben we het stadje ook al eens bezocht maar nu hebben we de tijd genomen om alles eens rustig te ontdekken.

Nog een stad dat we kennen van enkele jaren terug (blog annlee13) is Göttingen, een oude universiteitsstad in de deelstaat Nedersaksen en gelegen aan de sprookjesroute. De gebroeders Grimm waren hoogleraar aan de universiteit van deze stad.

We plaatsen onze motorhome op de officiële camperplaats aan de Windauswegnabij het Badeparadies Eiswiese (17 € incl. stroom + sani).

Gutingi, de oude naam van de stad, was een dorp dat vernoemd was naar de rivier de Gote. Naast dit dorp werd Göttingen gebouwd met drie grote kerken en veel nieuwe gebouwen. Degenen die als burgers leefden hadden vrijheden waar boeren vaak alleen konden van dromen. Dus werd er een torenhoge stadsmuur gebouwd zodat de inwoners van Gutingi buiten bleven. Het pad dat ze generaties lang naar de Leine hadden bewandeld voerde nu door een bewaakte stadspoort waarachter allerlei mensen woonden die ze voorheen als buren kenden maar die nu zichzelf als betere vrije burgers zagen. Uiteindelijk werd het dorp samengevoegd bij de stad.

Van de stadsmuur, ooit de verdedigingsmuur van de stad, zijn er nog steeds restanten aanwezig.

Na de lunch nemen we de fietsen om de 1,7 km te overbruggen naar het stadscentrum en plaatsen deze aan de Nicolaikirche in de gelijknamige straat. De St. Nikolaikirche is een historische gotische hallenkerk met romaanse oorsprong. Ze dateert uit de late 12e eeuw en haar huidige structuur werd halverwege de 14e eeuw voltooid. Na verschillende transformaties is ze sinds 1822 de universiteitskerk van de Georg-August-Universität Göttingen.

Na enkele stappen staan we op middelpunt van de stad, het marktplein. Hier staat het oude middeleeuwse stadhuis, het herkenningspunt van de stad. Tegenwoordig doet het dienst als trouwzaal en de kantoorruimte. Daarnaast is het Oude Stadhuis nu een ontmoetingsplaats waar recepties en culturele evenementen plaats vinden. Het werd oorspronkelijk in 1270 gebouwd als een multifunctioneel gebouw waarin raads- en gerechtsvergaderingen plaatsvonden, maar waarin ook handel werd gedreven. In de latere eeuwen werd het verder uitgebreid en kreeg het zijn huidige uiterlijk.

Vooraan staat de Gänzelieselfontein. (fontein v.d. ganzenhoedster Liesel) De fontein heeft geen bijzondere band met de geschiedenis van de stad maar is wel een bekend herkenningspunt. Tegenwoordig is het een essentieel onderdeel van de afstudeerviering, want elke student die een doctoraat aan de Universiteit van Göttingen afrondt, moet de fontein beklimmen en haar een boeket bloemen brengen en een kus geven, na de officiële ontvangst van de doctoraat. Het is om deze reden dat de fontein zeer vaak en het hele jaar door met bloemen wordt versierd. 

De stad organiseert elk jaar, in een weekend in september, het zogenaamde "Gänselieselfest" met de verkiezing van een jonge vrouw uit Göttingen als de Gänseliesel, die de stad en het standbeeld voor een jaar vertegenwoordigt.

Vanaf hier is het een voetgangerszone met boetiekjes en de gekende winkels. Al slenterend door de zijstraten  zie je klein houtsnijwerk, straatkunst, sierlijke deuren of sculpturen. Sommige van de vakwerkhuizen van de stad zijn tot 500 jaar oud. 

De oude stad herbergt belangrijke bezienswaardigheden, zoals de Sint-Janskerk uit 1344. Opvallend zijn de twee verschillende kerktorens. De zuidelijke toren met een hoogte van 56,5 m en de noordelijke toren 62 m. Ooit waren hier de torenwachters gehuisvest. Tegenwoordig wordt de torenkamer gebruikt als gebedsruimte.

In de Barfüßerstraße bevindt zich Het “Deutsches Theater”, met vier podia en gebouwd in 1889, dat in de hele regio erg populair is en de middeleeuwse “Junkernschänke”, het mooiste vakwerkhuis van Göttingen. Het gebouw staat bekend om zijn complexe houtsnijwerk, dat Bijbelse taferelen en historische figuren afbeeldt.  Tegenwoordig wordt de Junkernschänke gebruikt voor de gastronomie.

Verderop aan de Wilhelmsplatz is de Aula van de Universiteit, met haar grote balzaal, nog steeds een van de belangrijkste gebouwen van de Georg-August-Universiteit. Het werd gebouwd in 1837 en was een geschenk van Koning Willem IV van Engeland ter ere van het 100-jarig bestaan ​​van de universiteit. Het puntgevelveld aan de voorzijde toont de vier faculteiten: theologie, rechten, geneeskunde en filosofie.

De Georg-August-Universität is de oudste en grootste nog bestaande universiteit in de deelstaat Nedersaksen. Er zijn hier in totaal 5 universiteiten met 52 Engelstalige opleidingen. Ze werd in 1737 gesticht en ontwikkelde zich in korte tijd tot een van de grotere in Europa en telde vanaf het begin al belangrijke geleerden tot zijn medewerkers. Rond 1900 was de universiteit het centrum van de theoretische natuurkunde en wiskunde in Europa. Tal van beroemde geleerden waren eraan verbonden, gaven er gastcolleges of studeerden er.

Toen de nazi’s, in 1933, de joden verboden om les te geven of te studeren, vertrokken velen van hen naar het buitenland. Dit is de universiteit nooit meer te boven gekomen. Tegenwoordig heeft de stad nog steeds dezelfde universiteit, maar haar vooroorlogse status van wereldwijd leidinggevend instituut in natuur- en wiskunde heeft ze tot op heden niet meer bereikt.

Göttingen is ook de winkelstad en na een bezoek aan de belangrijkst bezienswaardigheden is er nog wat tijd over voor een wandeling in de zijstraten om ook de kleine winkeltjes te ontdekken. Dan volgt de terugrit naar de staanplaats.

De motorhomeparking is intussen vol gelopen. Er zijn overal nog veel trekkers op ronde.

Betalen bij het buitenrijden gebeurt aan de automaat met opgave van uw plaatnummer. Deze werd bij het binnenrijden automatisch gescant.

We rijden een andere deelstaat binnen, Noordrijn-Westfalen en komen toe in de Hanze stad Höxter, gelegen aan de Wezer.

De rivier is de grootste Duitse rivier die in het land zelf begint. Ze ontspringt bij Hann. Münden waar de Fulda en de Werra samen komen, is 730 kilometer lang en stroomt in Bremerhaven de Noordzee in. De rivier is hier alleen bevaarbaar voor de pleziervaart en voor toeristische rondvaartboten.

Het voormalige Höxter werd in 822 aan de Abdij van Corvey geschonken. Onder invloed van de abten van Corvey ontwikkelde de nederzetting zich in de middeleeuwen tot een belangrijk handelscentrum. Door de rivaliteit met de abdij werd de stad Corvey verwoest en de abdij beschadigd. Höxter kreeg in 1250 stadsrechten en is sedert 1295 een Hanzestad. De Abdij van Corvey, met onder meer een kloosterkerk, crypte, slot en bibliotheek, die heden buiten de poorten van het plaatsje ligt, kan bezichtigd worden en is sedert 2014 Wereldcultuurerfgoed.

De officiële motorhomeparking is gelegen aan de rand van de rivier aan de Furstenbergerstrasse - Im Brückveld . (11,00 € aan de automaat of via omhaling + stroom + sani) Sinds enkele jaren is de parking uitgebreider en mooi aangelegd met haagjes en wc’s en douches voorzien.

Höxter en de Abdij hebben we op één van onze vorige reizen bezocht en nu is het nogmaals de beurt aan de stad.

We vinden nog een plaatsje op het achterste gedeelte maar worden enkele minuten nadien gestoord door de werkmannen met hun haagscharen. Ok, dit moet ook gebeuren. We trekken er ons niets van aan en maken ons klaar om de stad in te gaan.

De Wezerpromenade, een verwijzing naar het historische jaagpad, aan de overkant van de rivier is een verbindingsweg tussen de oude stad en het Werelderfgoed Corvey en werd voor de Landesgartenschau opnieuw aangelegd.

Via de Wezerbrug komen we direct in de stad met aan de rechterkant het stadhuis gebouwd in 1250. In de hoge middeleeuwen had het de functie van markt en lakenhal en fungeerde het gebouw ook als ontmoetingsplaats en rechtbank. In 1618 werd het herbouwd en kreeg het een vakwerkbouw. Uit deze tijd dateren ook de rijkversierde erker met het standbeeld van Justitia in de topgevel en de trappentoren. Op het gebouw zijn nog enkele symbolen van Corvey's heerschappij over de stad te vinden met boven de ingang van de Ratskeller de kop van Sint Vitus. Later werd het de zetel van het stadsbestuur. Het historische stadhuis herbergt nu nog steeds de raadzaal en de markthal, die gebruikt worden als evenementenruimte. Op verschillende momenten per dag klinkt de beiaard in de klokkentoren.  

De dubbele torens van de Kilianikirche, uit de 12^de eeuw, zijn van veraf te zien. Het is de protestantse parochiekerk van de stad. De noordelijke toren is 48 meter hoog, terwijl de zuidelijke toren, ook stadstoren genoemd,  45 meter hoog en werd gebruikt als wachttoren en stadsarchief. In de vroegmoderne tijd stond de toren ook bekend als de Hausmannsturm en werd bewoond door een dienstdoende wachter. Het archief van de raad bevond zich in de kelder. De kerk werd gebouwd in de 12^de eeuw op de grondvesten van een eerdere zendingskerk.Tijdens renovatiewerkzaamheden in 1961 werden de fundamenten hiervan blootgelegd. De vondst van scherven en talrijke graven gaf aan dat dit gebouw dateert uit de periode tussen 780 en 800.

Langsheen het marktplein komen we in de fussgangerzone. Het Amelunxensche Hof, ook bekend als de Dechanei, was oorspronkelijk een Corveyer Lehnshof (een feodaal landgoed van de abdij van Corvey) en heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de 14e eeuw. De voorgevel met twee puntgevels is voorzien van meer dan 60 uniek ontworpen waaierrozetten, die het vakmanschap van die tijd tonen. Sinds 1796 is het parochiehuis van de katholieke kerk en de residentie van de parochiedeken.

De St. Nikolaikerk is een historische katholieke parochiekerk aan de Marktstraße. De geschiedenis van de kerk gaat terug tot de 12e eeuw, toen haar voorganger, vlak bij de Nikolaitor stond, een stadspoort die tevens dienst deed als klokkentoren.

De Marktstrasse heeft een scala aan winkelmogelijkheden en een gevarieerd restaurantaanbod met talrijke biertuinen.

In de historische oude stad zijn de herenhuizen en voormalige aristocratische hoven, rijkelijk versierd met waaier-rozetten en houtsnijwerk. Ze getuigen niet alleen van de rijkdom van de bouwers, maar ook van de creativiteit en grote vaardigheden van de voormalige ambachtslieden. Een mooi voorbeeld hiervan is het Adam en Evahuis. Het ontleent zijn naam aan de voorstelling van Adam en Eva onder de appelboom op de hoek van de Stummrigestrasse en de Schnakenstrasse.

Bij terugkomst op de parking is het algemene stilte. De werkmannen, met hun haagscharen en grasmachine hebben goed werk geleverd en het achterste gedeelte staat intussen al vol met nieuwe reizigers.

We blijven nog even in het Teutoburgerwoud rond toeren en zo belanden we in Detmold. Een stadje dat we in 2023 ook reeds bezochten. Partner stad met het belgische Hasselt sinds 1975. Langs het plaatsje loopt een deel van de bekende Hermannshöhen wandelroute die je langs prachtige natuur in de streek leidt. 

De verzorgde en ingerichte camperplaats "Werrebogen" bevindt zich aan de Hornsche Straße. Verblijf te betalen aan automaat. (15 € + sani) Voor stroom en water dient men een apart ticket te nemen aan 5,50 € (borg 5,00 wordt bij inlevering cash terugbetaald). Deze kan men opwaarderen. De bakker op 100 m van de parking.

De binnen stad bereiken we via een paadje langsheen de Werre en komen zo via de Schulerstrasse op het marktplein.  

Een stadsplattegrond uit de middeleeuwen toont een straatkruis, dat binnen een bijna cirkelvormige ring ligt. De twee hoofdstraten,  waarvan de Langestrasse de winkelwandelstraat is, verdelen de stad in vier districten van verschillende grootte. Rond 1305 werd de hele stad beveiligd door grachten, wallen en muren en binnen de stadsmuur liep een smal steegje, dat, net als sommige overblijfselen van de muur, vandaag de dag nog steeds gedeeltelijk bewaard is gebleven. Waar de 2 hoofdstraten zich kruisen bevindt zich het marktplein, met een verzameling van opmerkelijke getuigenissen uit alle bouwperioden.

Het stadhuis, ook wel bekend als het Nieuwe Stadhuis, is een monumentaal pand van 1830. Oorspronkelijk bestond het stadhuis uit twee vleugels die haaks op de markt en de Lange Straße stonden, met in de binnenste hoek een kleine stal in de binnenhoek. Het was gebouwd op de fundamenten van een middeleeuws voorgebouw, dat in 1547 was afgebrand, waarbij ook een groot deel van de stad werd verwoest . Het oude stadhuis, samen met drie aangrenzende herenhuizen, werd in 1827 afgebroken om plaats te maken voor het nieuwe gebouw. In 1902 werd het stadhuis uitgebreid en kreeg het zijn huidige vierkante vorm. Opvallend zijn de grote, dubbele trap en het portiek met zuilen en een driehoekig fronton. Het had niet alleen de functie als zetel van de raad, maar ook als openbare danszaal.

In het midden van het plein staat de Donopfontein. De fontein werd oorspronkelijk in 1883 geschonken door Auguste von Donop om de waterkwaliteit in Detmold te verbeteren. Tot het einde van de 19e eeuw waren Werre en vele putten in Detmold zwaar vervuild. Het beeldencomplex stelt een nimf voor, die haar water haalt uit de bronnen van de Berlebecke midden in het Teutoburgerwoud

Aan de noordkant van het plein domineert de historische stadskerk uit de 14^de eeuw. (Kerk van de Verlosser) Het wordt beschouwd als het enige gebouw in de stad dat nog grotendeels in zijn oorspronkelijke middeleeuwse vorm bewaard is gebleven. De kerk kreeg haar uiteindelijke vorm na een verwoestende stadsbrand in 1547, waarbij de gotische bouwstijl behouden bleef. Nadat in 1592 de kerktoren aan de zuidzijde was gebouwd, werden er twee torenwachters aangesteld, die als brandwacht in de toren woonden .

Via de Langestrasse komen we bij de prachtige zuilenpoort van het Schlosspark. Sinds de middeleeuwen stond de kleine residentie in de schaduw van een statige kasteel en dicht bij de eerste parochiekerk. Het kasteel en de stad werden beschermd door muren, wallen en grachten. Door afbraak van de vestingwerken in 1780 werd op deze plaats een ruim paleisplein aangelegd. Heden een prachtig, goed onderhouden park met uitgestrekte groene ruimtes, oude bomen en charmante wandelpaden. De vijvers met fonteinen werden aan het begin van de twintigste eeuw aangelegd.

Tussen het stadhuis en de kerk leidt een doorgang door het voormalige dicasteriegebouw, de voormalige zetel van de hoogste staatsautoriteiten van Lippe, naar het kasteelplein. Spijtig was het park nu afgesloten ingevolge grote werken aan de paleistuin maar bij ons vorige bezoek konden we deze wel ontdekken.

Het vorstelijk residentiepaleis met zijn indrukwekkende architectuur en omgeven door een slotgracht, werd gebouwd op de plaats van een 13e-eeuws kasteel. Enkele muren en de opvallende toren, die de gevel van dit middeleeuwse kasteel domineert, werden opgenomen bij de herbouw. De viervleugelige uitbouw, nog steeds aan drie zijden omgeven door wallen en grachten, werd tussen 1550 en 1557 gebouwd. Het kasteel was eeuwenlang de residentie van de prinsen van Lippe. Het vorstendom Lippe werd in 1918 ontbonden, maar het slot bleef in het bezit van de nazaten van de familie. Een nazaat van deze familie was prins Bernard, de echtgenoot van koningin Juliana van Nederland. 

De Schlossplatz beslaat ongeveer een kwart van het stadscentrum en is omgeven door langgerekte vleugels met hoekpaviljoens, die dienden als koetshuis, stallen en manege. De voormalige manege werd in de jaren 1950 omgebouwd tot gemeentehuis.

Als cultuurstad heeft de voormalige woonstad in het Teutoburgerwoud tot ver buiten de landsgrenzen naam gemaakt met o.a. Landestheater als grootste rondreizend podium van Europa. Met gastoptredens op meer dan honderd locaties in Duitsland en de buurlanden wordt het theater beschouwd als het grootste reizende podium van Europa. In 1820 werd besloten om een hoftheater te laten bouwen waarvan de eerste steen werd gelegd in 1825. In 1912 brandde het theater echter tot de grond toe af vanwege een beschadigde schoorsteen.

De bouw van het nieuwe Demolder Staatstheater, met uitbreiding van een zuilenpoort, begon tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het heeft de Tweede Wereldoorlog ongeschonden doorstaan. Toch moest het, net als alle andere theaters in Duitsland, in 1944 op last van het heersende regime zijn deuren sluiten. Pas in 1952 werden er weer voorstellingen gegeven in het theater, dat sinds 1949 in gebruik was door de Britse militaire regering.

De Ameide wandelroute leidt ons langs de slotgracht naar het Landesmuseum Lippe. Het gebouw, ooit een burgerlijk huis, is sinds 1956 een museum. Het is verbonden door een moderne tussenvleugel met twee grote historische vakwerkhuizen met puntgevels uit de 16e eeuw, die vanuit hun voorouderlijke plaatsen hierheen zijn verplaatst en met behulp van de oude timmertechniek zijn herbouwd.

Het Grabbehaus is een historisch gebouw dat oorspronkelijk diende het als Zuchthaus (gevangenis) voordat het in de loop der jaren een andere bestemming kreeg. Door de eeuwen heen veranderde het regelmatig van eigenaar en werden er meerdere renovaties uitgevoerd.

We wandelen nog even verder op de Wall, een gezellig wandelpad langsheen het Friedrichstalerkanal, een fascinerend staaltje barokke waterarchitectuur, gebouwd in 1704. Oorspronkelijk verbond het Residenzschloss met het inmiddels verdwenen landgoed Friedrichstal, ten zuiden van de stad. Het kunstmatige kanaal werd door de adellijke gemeenschap uitsluitend ontworpen voor pleziervaart, waarbij gondels over het water voeren. Door het kostbare onderhoud werd het echter in 1748 stopgezet en werd het kanaal gebruikt om molens aan te drijven. Tegenwoordig is het nog steeds een belangrijk historisch monument, dat de grandeur van de 18^de eeuw weerspiegelt.

En komen zo  terug aan het begin van de Langstrasse. Ons bezoek aan de stad sluiten we af met nog een laatste slentering door de winkelstraat en dan is het tijd om terug te keren via hetzelfde pad langs waar we gekomen zijn.

De avond en de nacht zijn vrij rustig op de parking. Morgen nog even langs de bakker en dan kunnen we weer verder.

Onze volgende stopplaats is de Hanzestad Herford.

Het historische centrum van de stad bevindt zich binnen de wallen. Herford was een belangrijk spiritueel en intellectueel centrum in de Middeleeuwen en één van de best versterkte Duitse steden met vijf stadspoorten en 14 torens. Ze maakten deel uit van een 3,5 kilometer lange stadsmuur. Ondanks deze versterking werd ze tijdens de Dertigjarige Oorlog meerdere malen belegerd en in 1638 brandden grote delen van de stad af. Toen de stadsmuur in 1765 niet meer nodig was, werd het materiaal geveild. 

De camperplaats is gelegen nabij het zwembad H20 aan de Wiesestraße (8,00 € + stroom + sani)  Een supermarkt is in de buurt.

Het centrum zelf is een eindje wandelen maar. Dus, we gaan met de fiets.

Langsheen de rivier, de Werre, een parkje en een tunneltje komen we in de Komturstrasse. Op het einde van deze straat komen we aan de Neuer Markt, het begin van de fussgangerzone.

Het plein, omgeven door vakwerkhuizen wordt vooral gekenmerkt door de nabijheid van de Johanniskirche, een evangelisch-lutherse kerk met een rijke geschiedenis die teruggaat tot 1220. Ze werd oorspronkelijk gebouwd als parochiekerk en werd later, in 1414, de kapittelkerk van het St. Johann en Dionysiusklooster. Het klooster bracht belangrijke schatten met zich mee, waaronder de relikwieën van Dionysius. Deze relikwieën werden tot 1810 in de Johanniskirche bewaard. De kerk staat bekend om haar gotische architectuur en was ooit het hoogste gebouw in de stad. De prachtige glas-in-loodramen behoren tot de oudste in Westfalen.

In het midden van de Neuer Markt staat een fontein waarop een ridder met vaandel en schild is afgebeeld en die daarmee symbool staat voor de historische betekenis van Herford.

Een opvallend gebouw aan de Neuer Markt is het voormalige stadhuis van Neustadt uit 1579 dat tot 1634 onafhankelijk was. Het diende als stadhuis tot Neustadt samensmolt met de Altstadt. Het gebouw heeft een opvallende puntgevel in Wezerrenaissancestijl. Hoewel het al eeuwen niet meer als stadhuis functioneerde, is de historische betekenis ervan bewaard gebleven en is het een beschermd cultureel monument. Het vormt een ensemble met het tegenoverliggende Wulferthaus uit 1560 met sierlijke trapgevel en figuren van Adam en Eva, diermotieven en het familiewapen van de familie Wulfert.

We laten onze fietsen achter aan de kerk en wandelen verder door de winkelwandelstraat.

Op de Linnenbauerplatz staat een monument ter ere van de laatste handwever die zijn linnen persoonlijk naar de stad bracht om het te verkopen. Het beeld van de linnenwever lacht ondeugend, terwijl hij het geld telt, van de balen linnen die hij verkocht heeft. Het monument staat op de plaats die de oude en nieuwe stad van Herford scheidde door de rivier, de Bowerre.

Deze kleine rivier, die in 1972 werd overdekt, dreef de oude abdijmolen aan die diende als energiebron voor het malen van graan. De Linnenbauerplatz is heden een levendig onderdeel van het stadscentrum waar ook de stadsbibliotheek en het theaterkantoor zijn gevestigd alsook een speeltuin, die vooral gezinnen met kinderen aantrekt.

Op de hoek aan de Bruderstrasse, bevindt zich de Honderdjarige fontein, niet dat ze zo oud is maar het is een stukje geschiedenis van de stad. Ze werd geschonken aan de stad ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan ​​van het Wasserwerk in Herford.

De bewegende bronzen figuren op de fontein stellen beroemde originelen uit Herford voor die ooit het stadsbeeld bepaalden en die al generaties lang een onmiskenbaar deel uitmaken van de stad.

Een reizende verkoopster die met haar typische karretje rondreisde, de trompettist die een liedje speelde en de carrouselgondel die symbool staat voor de kermisexploitanten.

Iets verder komen we op de Alter Markt, het bruisende centrum van de historische binnenstad van Herford. De Oude Markt was het belangrijkste handelscentrum van de stad en kent een lange geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen. Het plein rondom de Oude Markt is nu omgeven door winkels, pubs en cafés en biedt talloze mogelijkheden om te eten en te drinken. Een bijzondere bezienswaardigheid op het marktplein is de oude apotheek die al meer dan 400 jaar op de markt gevestigd is.

De toren die je vanop de oude markt ziet verschijnen is de Herford Munster, ook bekend als de Münster van St. Marien en Pusinna. Het is de oudste en grootste kerk in Herford, gebouwd tussen 1220 en 1250 en wordt beschouwd als de eerste grote hallenkerk in Noord-Duitsland. De zijbalken zijn even hoog als het middenschip, waardoor een indrukwekkend ruimtelijk effect ontstaat.

Op het bronzen stadsmodel op de Munsterkirchplatz krijg je een fascinerend overzicht van de omvang van de middeleeuwse stad in de 17e eeuw met de talrijke kerkelijke gebouwen en de uitgebreide stadsversterking.

Tegenover de kerk staat het stadhuis van Herford. De stijl geeft de indruk van een kasteelachtige architectuur. Het werd tussen 1913 en 1917 gebouwd, samen met de markthal, op de voormalige locatie van de Abdij van Herford. Het gebouw met drie verdiepingen bestaat uit een hoofdvleugel met een opvallend torentje en twee zijvleugels.

De fontein, voor het stadhuis, met een kanunnikes op een dolfijn, herinnert aan de vorstelijke abdij van Herford en staat op de historische locatie van de voormalige abdij. Het was destijds het eerste en enige monument ter nagedachtenis aan het nobele vrouwenklooster met het wapen van de abdij duidelijk zichtbaar in haar arm. Dit symbool sluit perfect aan bij de historische rol van de kanunnikessen. 

De keuze voor de dolfijn is geen toeval want in de Griekse dodenverering werden dolfijnen beschouwd als gidsen van de ziel. 

Van de Rathausplatz gaan we verder naar de Gänsemarkt, in het stadsdeel Radewig, een historisch belangrijke plek in Herford. Al in 833 verleende keizer Lodewijk de Vrome, het marktplein markt-, munt- en douanerechten. Hierdoor werd de Gänsemarkt een belangrijk centrum voor handel en cultuur. Tegenwoordig is het een levendige ontmoetingsplaats voor inwoners en bezoekers met als hoogtepunt de Ganzenfontein. Het is niet alleen een symbool van de geschiedenis van het marktplein, maar ook een populair fotomotief en een herkenningspunt van de stad. Een ijsje met dit warme weer en de verkoeling aan de fontein komt nu goed van pas.

Het meeste op gebied van cultuur hebben we hier nu wel gehad en via de lange winkelstraat, met hier en daar een bezoekje, zoeken we onze fietsen terug op, om terug te keren naar onze staanplaats.

Intussen is de parking hier al goed bezet en genieten we buiten nog van een warme septemberavond.

Alhoewel ze aan een drukke baan ligt is de nacht toch vrij stil.

Na de service en betaling aan de kassa van het zwembad zijn we klaar voor onze volgende trip en die leidt ons naar Paderborn.

Ook een plaats die we al enige keren bezochten. De vernieuwde camperplaats is aan de Wilhelm-Kaufman-Allee, een doodlopende straat aan het Rolandsbad. (8,00€ + stroom + sani)

De temperatuur gaat nu terug naar midden 20°. Dus een weertje om met de fiets naar de stad te rijden.

Paderborn werd voor het eerst genoemd in 777. Er waren echter al nederzettingen in het stenen tijdperk aan de oneindige bronnen van de Pader. Door zijn lange geschiedenis is Paderborn rijk aan bezienswaardigheden uit alle belangrijke kunsthistorische tijdperken.

De naam van de stad komt van de rivier de Pader en staat bekend als de kortste rivier van Duitsland met een lengte van slechts 4,4 kilometer. De rivier stroomt volledig door de stad en mondt uit in de Lippe. Het brongebied ligt in het centrum van de stad, waar meer dan 200 kleine bronnen samenkomen. 

Er is zelfs een prachtige wandelroute langs de rivier die je meeneemt langs de bronnen, molens en andere bezienswaardigheden met als eindpunt het Schloss Neuhaus maar dat is voor later.

Via het autovrij pad (Stolbergallee) kom je aan de Maspernplatz. (mixparking waar ook standplaatsen zijn voor campers).

Tijdens de 2^de WO werd Paderborn zeer zwaar getroffen door geallieerde luchtbombardementen en werd ruim 3/4 van de stad verwoest, waardoor de bewaard gebleven of herstelde historische bouwwerken te midden van naoorlogse nieuwbouw staan. De stad kenmerkt zich door vele Romaanse kerken, maar ook als universiteitsstad.

Het oudste en tegelijkertijd mooiste bewaard gebleven vakwerkhuis is het Adam en Eva-huis in de Hathumarstrasse. Van links naar rechts vertelt de gebeeldhouwde fries het verhaal van de zondeval van Adam en Eva met het einde van de verdrijving uit het paradijs. 

Het Kardinal-Degenhardt-Platz is een voetgangersgebied en wordt omringd door het keizerlijk paleis, ook wel bekend als de Kaiserpfalz, een historisch gebouw dat dateert uit de tijd van Karel de Grote. Het paleis werd gebouwd rond 800 na Christus en diende als een belangrijke residentie voor de keizer en zijn hofhouding. Tegenwoordig bevindt zich hier het LWL-Museum, een archeologische tentoonstelling met ongeveer 500 vondsten die de geschiedenis van deze plek tot leven brengen.

Bij de ingang van het museum bevindt zich de St. Bartholomeuskapel, de oudste bekende hallenkerk op Duitse bodem.  Het waren Griekse bouwers, die bedreven waren in de Byzantijnse stijl, die de nieuwbouw van het Ottoonse koninklijke paleis met deze paltskapel bekroonden met unieke gewelven en zuilen die ze ondersteunen. De Sint-Bartholomeuskapel heeft bijna alle beproevingen, van zijn bijna duizendjarige geschiedenis, ongeschonden overleefd en is sinds 1963 in zijn oorspronkelijke staat hersteld. 

Onze fietsen laten we achter aan de achterkant van de Kathedraal.

In 799 stond er al een ‘kerk van indrukwekkende grootsheid’ op de plaats van de kathedraal, die korte tijd later het slachtoffer werd van een stadsbrand. Onder de vloer in het noordoostelijke deel van de huidige kathedraal ontdekten archeologen in 1979/80 delen van de fundamenten van een 45 meter lange en 22 meter brede basiliek, die toebehoorde aan het paleis van Karel de Grote.

In zijn huidige vorm is de kathedraal, gewijd aan St. Mary, St. Liborius en St. Kilian, een creatie uit de 13e eeuw, waarbij delen van de voorgangers uit de 11e en 12e eeuw werden behouden. De enorme westtoren uit de 13e eeuw (de hoge helm met vier siertorentjes stamt uit de 19e eeuw) is 93 meter hoog. Volgens de laatste bevindingen dateren de twee ronde traptorens die de westtoren flankeren ook uit de 13e eeuw. 

We bezoeken ook de crypte, één van de grootste van Duitsland. Hier worden de relikwieën van de heilige Liborius (patroonheilige van het aartsbisdom en de stad) bewaard. Het "Liborifest", een negendaags kerk- en volksfeest vindt jaarlijks in juli plaats.

Het rare aanpalend modern gebouw, nabij de Kathedraal is het Diocesaan Museum. Het werd in de jaren 1970 gebouwd boven de gewelven van het middeleeuwse bisschoppelijk paleis. De oude gewelven in de kelder dienen nu als schatkamer van de kathedraal. Samen met het Keizerlijke Paleis staat de kathedraal direct boven op twee van de zeven bronarmen van de Pader.

De historischer Marktplaats is het centraal deel van de stad. Het dateert uit de middeleeuwen en was een knooppunt voor handel en gemeenschapsleven. De markt wordt omringd door belangrijke bezienswaardigheden  waaronder charmante barokke gebouwen en de Gaukirche van St. Ulrich. Kort na de oprichting van het bisdom en de bouw van de eerste kathedrale kerk in de 9e eeuw werd de dienst voor het volk gescheiden van die van de bisschop. Voor dit doel werd in het gebied van de kathedraal, waar de lagere en hogere geestelijkheid woonden, de Gaukirche gebouwd. In 1229 werd een cisterciënzerklooster gesticht naast de Gaukirche en werd de kerk met alle rechten en inkomsten bij het klooster gevoegd. Er is geen weet van de exacte ontstaansdatum van de kerk, omdat er geen documentatie voorhanden was.

Een van de hoogtepunten is de Neptunbrunnen, die al sinds de 18e eeuw het symbool van de markt is. Het gebied heeft verschillende transformaties ondergaan, waaronder wederopbouw na de oorlog en moderne renovaties, waarbij de historische charme behouden is gebleven.

Via de historische Marktplatz komen we op de Rathausplatz. De eerste vermelding van een stadhuis is te vinden in een document uit 1279, maar details over dit gebouw zijn niet bekend. In 1613 besloot de raad om het toen vervallen stadhuis te vervangen door een nieuw gebouw. Het nieuwe stadhuis met zijn drie gevels is een goed voorbeeld van de architectuur van de Weserrenaissance. In 1945 werd het echter, op de buitenmuren na, verwoest en afgebrand. De ruïnes dreigden in te storten en de grote gevel moest worden vastgezet met staalkabels. De wederopbouw, die in 1946 begon, duurde 8 jaar. De bovenverdieping dient in de eerste plaats als vergaderplaats voor de Raad en zijn commissies. Daarnaast wordt de grote zaal gebruikt voor representatieve evenementen van de stad, zoals recepties of ceremonies. 

Vlakbij het stadhuis staat de huidige Marktkirche, een voormalig historische jezuïeten- en universiteitskerk. Door de komst van Jezuïeten in 1580 werd het verlaten Franciscanenklooster uit de 13^de eeuw, aan hen overgedragen. Daar begon men in 1596 met de bouw van een nieuwe nederzetting, die aangevuld werd met de bouw van het gymnasium en de universiteit. Op den duur was de beschikbare ruimte van de voormalige kloosterkerk niet meer toereikend, omdat het ook dienst deed als gymnasium en universiteitskerk en werd er, ten westen van het college, een nieuwe kerk gebouwd wat uiteindelijk uitgroeide tot een grootschalig complex.  In 1945 werd het verwoest, op de buitenmuren en de zuilen na. De kerk werd tussen 1949 en 1958 herbouwd en kreeg, aan de buitenkant, in de jaren 80, een restauratie in verschillende stappen.

De Theologische Faculteit van Paderborn is een gerenommeerde instelling gespecialiseerd in katholieke theologie. De faculteit leidt zowel priesters als lekentheologen op en is een door de staat erkende universiteit.

Het Gymnasium Theodorianum, vaak "Das Theo" genoemd, is een van de oudste scholen in Duitsland, met wortels die teruggaan tot 799 als de Paderborner Domschule.

Kerkgebouwen zijn er hier genoeg. Hoog boven de twee bovenlopen van de Pader verheft zich de Abdinghofkerk met zijn Romaanse tweelingtorens en is gewijd aan de heiligen Petrus en Paulus.

Tot in 1803 was het de abdij van een benedictijnenklooster. Tegenwoordig is het een evangelisch-lutherse parochiekerk.

Tegenover de kerk en midden in het centrum, bevinden zich de Paderquellen in een weelderig groen park. Het gebied is ook een toevluchtsoord voor wilde dieren, waaronder soorten zoals de waterlijster en de ijsvogel. Het is een perfecte plek om even te ontspannen en gewoon te genieten van de rust van de natuur.

Nog even langs de winkelstraat en na deze bijna helemaal doorkruist te hebben pakken we onze fietsen en keren terug naar de motorhomeparking. De hele dag hadden we een heerlijke warme nazomer. We haalden een 24°. 

Na een verpozing aan de motorhome nemen we terug de fietsen en rijden naar de Lidl, langsheen een rustig bosweggetje, voor de nodige proviand.

Later zien we op het weerbericht dat er niet veel goeds op ons afkomt en niet alleen in Duitsland maar over bijna heel Europa.

Bijlagen:
paderquellgebiet_2024_web.pdf (5.4 MB)   

Door de weersvoorspelling beslissen we niet verder te trekken maar stilletjes aan richting België te rijden. En zo belanden we in Kevelaer voor een korte stop. Een stadscentrum met ruim 200 monumentale panden. De stad is sinds 1642 herkend als een bedevaartsoord. Dagelijks komen hier vele pelgrims naar de stad. De kern van het stadscentrum wordt gevormd door diverse kapellen en kerken.

We parkeren op de mix parking Am Europaplatz (parking in de nabijheid van het station, gratis zonder service).

Het is vandaag zondag, dus alle winkels zijn gesloten maar er loopt hier waarschijnlijk meer volk rond dan op weekdagen. Het zonnetje schijnt en het is nog warm en. De voorspelling met regen en stormwind geldt pas vanaf midden volgende week.

Na een wandeling van ongeveer 1 km komen we op het Kapelplein, het hart en het religieuze centrum van het bedevaartsoord met op onze weg al één van de vele kerken, de St. Antoniuskerk van de katholieke gemeenschap. Deze kerk staat bekend om haar indrukwekkende architectuur, met prachtige glas-in-loodramen.

Hoe het begon :

Een handelsreiziger was in 1641 op weg van Weeze naar Geldern en bad bij het hagelkruis op een kruising vlakbij het gehucht Kevelaer, toen hij tot driemaal toe een oproep van Maria hoorde: “Op deze plek moet je voor mij een kapelletje bouwen!” De man was arm, maar de kapel kwam er in 1642. Pelgrims volgden al snel en ook de eerste genezingen lieten niet lang op zich wachten. In 1647 erkende de Kerk acht van deze genezingen als wonderbaarlijk.

De kaarsenkapel is de oudste bedevaartskerk van Kevelaer met de aartsengel Michaël als patroonheilige. Het aantal wapenschilden, de overvloed aan kaarsen en dankplaten documenteren de oude traditie van de vele vereringen en de levendigheid van de bedevaart. Ze dankt haar naam aan de vele kaarsen die zowel binnen als buiten in de zijbeuk van de kerk te zien zijn.

Rond het oorspronkelijke stenen gebedszuiltje werd in 1654 de Genadekapel gebouwd. In deze kapel, een zeshoekig koepelvormig gebouw op de Kapellenplatz, bevindt zich het wonderbaarlijke beeld “Consolatrix Afflictorum” (een kleine Antwerpse kopergravure) precies op dezelfde plek waar de koopman het plaatste. Tot op de dag van vandaag is het onveranderd op zijn plaats gebleven.

"Consolatrix Afflictorum" is Latijn voor "Troosteres van de bedroefden". Het is een titel van de Maagd Maria in de rooms-katholieke traditie, die vaak wordt aangeroepen in gebeden en litanieën. Deze titel benadrukt haar rol als bron van troost en mededogen voor hen die lijden of in nood verkeren.

Kevelaer's belangrijkste en meest bekende monument is de in 1864 gewijde Mariakerk en in 1923 verheven tot een pauselijke basiliek.

Bij het betreden van de binnenplaats met fontein, valt onze blik op het uitstekende portaal met puntgevel met het opschrift "Biechtkapel". Via dit portaal komt men in de oude biechtkapel uit 1858, de huidige kloostergang met de biechtkamers. De lange kloostergang strekt zich uit tussen de Sacramentskapel en de verbindingsgang van de biechtkapel naar de basiliek.  

Iets verder komen we een orthodoxe kerk tegen, de Johanneskapelle. Het idee voor de bouw van een orthodoxe kapel bij het katholieke Mariaheiligdom in Kevelaer ontstond eind jaren 70.  

Toen een orthodoxe Griek de rector van de bedevaart een gouden medaille overhandigde als teken van dankbaarheid voor een antwoord op gebed. Toen de katholieke priester de man vroeg waarom hij, een orthodoxe gelovige, zo'n kostbaar geschenk gaf aan een katholiek wonderbaarlijk beeld, antwoordde de Griek: "Er is overal de ene Moeder God, voor de katholieken en voor de orthodoxen." Dit antwoord inspireerde de bedevaartsrector en overtuigde hem ervan dat vooral de orthodoxe gelovigen hier een tweede thuis moesten vinden.

We wandelen verder naar het marktplein en ontmoeten onderweg het beeld van de handelsreiziger die het bedevaartsoord heeft doen ontstaan.

Op het marktplein staat het Oude Rathaus met een geschiedenis die teruggaat tot 1848. Oorspronkelijk werd het gebouw gebruikt als parochieschool maar later werd het omgevormd tot het eerste officiële gemeentehuis van Kevelaer. In 1903 werd een nieuw Rathaus gebouwd omdat het oude gebouw te klein en bouwvallig was geworden.

Zo komen we terug op het plein Roermonderplein en wandelen we via het station terug naar de parking.

We blijven hier niet overnachten en besluiten een ander oord op te zoeken.

En het andere oord wordt Goch, één van onze regelmatige stops bij het begin of het einde van onze trips.

De officiële camperplaats, Friedensplatz is gelegen aan de Thielenstrasse. (5,00€ + stroom + sani)

Onze avond sluiten we af met een lekker etentje in El Paso in de Herzogenstrasse. 

Een woordje uitleg over de stad :

De stad had op het einde van W.O.II veel te lijden. Slechts 20 % van de bebouwing resteerde.

Goch is gelegen op een boogscheut van de Nederlandse grens en ligt aan de rivier, de Niers. De “Susmühle” in het centrum herinnert aan de talrijke molens aan de Niers. De molen werd rond 1700 gebouwd en diende als olie- en graanmolen. In 1932 werd de loop van de Niers gereguleerd, waardoor het waterpeil daalde en de molen niet langer kon functioneren. Sindsdien is de Susmühle buiten gebruik en wordt het gebouw als woonhuis gebruikt. Het historische metalen waterrad werd enkele jaren geleden gerestaureerd en is nog steeds zichtbaar aan de gevel.

Sinds 2005 is Goch een bedevaartsoord. Door de heiligverklaring van pater Arnold Janssen bezoeken steeds meer bedevaarders zijn doopkerk St. Maria Magdalena en zijn geboortehuis aan de Frauenstraße. In de historische ruimtes van dit kleine, burgerlijke huis kunnen pelgrims en geschiedkundigen de persoonlijkheid van Sint Arnold Janssen beter leren kennen. De Sint-Maria-Magdalenakerk is sindsdien officieel erkend als bedevaartskerk. Binnenin staat een buste van de heilige.

Het Stadspark van Goch is een prachtige groene oase in het hart van de stad, gelegen aan de andere zijde van de Niers. Het park biedt een rustige omgeving met schaduwrijke bomenlanen, open grasvelden en wandelpaden, ideaal voor ontspanning en recreatie.

Het is ook een locatie voor evenementen, zoals het Schots Festival Goch, waar doedelzakbands en Highland Games worden gehouden. Daarnaast zijn er regelmatig culturele en sportieve activiteiten die het park tot een levendige ontmoetingsplek maken.

De stad heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen. De enige van de vier oorspronkelijke overgebleven stadspoorten van de verdedigingsmuur is de Steintor en het symbool van de stad. Het bestaat uit een rechthoekig middengedeelte, geflankeerd door twee ronde torens met puntige daken. Boven de doorgang bevinden zich stenen reliëfs, waaronder een afbeelding van Sint Joris, het Gocher stadswapen en het Pruisische wapen.

Door de eeuwen heen heeft de ze verschillende functies gehad. In de 19e eeuw werd het gebruikt als gevangenis. Ze werd later nog gebruikt als museum en een politiepost en nadat ze gedeeltelijk werd verwoest tijdens de 2^de WO diende de poort, na herstelling als stadsmuseum. Tegenwoordig is het Karnevalsmuseum er in gevestigd.

Het stadhuis, gelegen aan Markt, heeft een klassizistische façade uit 1800, terwijl de oorspronkelijke structuur tussen 1772 en 1775 werd gebouwd. Enkele jaren terug werd een moderne glazen uitbreiding toegevoegd, waardoor het gebouw een combinatie is van historische charme en hedendaagse architectuur.

Het Goch Museum werd in zijn huidige vorm in 1991 opgericht in de voormalige arrondissementsrechtbank van de stad Goch. Met zijn collectie van laatgotische beeldhouwwerken uit het Nederrijnse gebied tot en met jonge hedendaagse kunst brengt het museum 600 jaar kunstgeschiedenis samen. 

Bij een goed weertje maken we steeds een leuke wandeling die aan de oevers van de Niers begint, langsheen de Nierswelle, een populaire recreatieplek langs de rivier en langs de Süsbrucke naar het stadspark. Via het marktplein kom je in de Vossstrasse, de autovrije winkelstraat.