"Geschiedenis is van iedereen. We zijn er allemaal het product en soms het slachtoffer van. Even terugblikken op een episode zoals de Grote Oorlog zet aan tot bescheidenheid, voorzichtigheid en seriniteit. Een samenleving mag dit niet verwaarlozen."
Luc Vandeweyer, historicus verbonden aan het Algemeen Rijksarchief Brussel, Knack, 7 november 2007 en VIFF flash 26.2, maart-april-mei 2008.
De mensen van voorbij
De mensen van voorbij De mensen van voorbij, ze blijven met ons leven. De mensen van voorbij, ze zijn met ons verweven in liefde, in verhalen, die wij zo graag herhalen, in bloemen, geuren, in een lied, dat opklinkt uit verdriet. De mensen van voorbij, zij worden niet vergeten. De mensen van voorbij, zijn in een ander weten. Bij God mogen ze wonen; daar waar geen pijn kan komen. De mensen van voorbij zijn in het licht, zijn vrij!
In Vlaanderens velden bloeien de klaprozen tussen de kruizen, rij aan rij, die onze plaats aanwijzen. En aan de hemel blijven de leeuweriken vliegen en dapper kwelen, tussen 't geschut beneden nauwelijks te horen.
Wij zijn de Doden. Enkele dagen geleden nog leefden we, voelden de ochtendstond, zagen de gloed van de avondzon, beminden en werden bemind en nu liggen wij, gevelden, In Vlaanderens velden.
Zet onze strijd met de vijand verder. Met falende handen reiken wij u over de toorts. Aan u haar hoog te dragen. Doet gij dit niet, dan zullen wij in deze aarde geen rust kennen, ondanks de klaprozen In Vlaanderens velden.
In Vlaamse velden klappen rozen open Tussen witte kruisjes, rij op rij, Die onze plaats hier merken, wijl in 't zwerk De leeuweriken fluitend werken, onverhoord Verstomd door het gebulder op de grond.
Wij zijn de doden. Zo-even leefden wij. Wij dronken dauw. De zon zagen wij zakken. Wij kusten en werden gekust. Nu rusten wij In Vlaamse velden voor de Vlaamse kust.
Toe: trekt gij ons krakeel aan met de vijand. Aan u passeren wij, met zwakke hand, de fakkel. Houd hem hoog. Weest gij de helden. Laat de doden Die wij zijn niet stikken of wij vinden slaap noch Vrede - ook al klappen zoveel rozen open In zovele Vlaamse velden.
De doden met hun ogen van aarde met handen en voeten van gras zijn de stilste doden der wereld. Zij zijn gelijk halmen en aren verbaasd zonder woede gevallen. De weerloze akker van Vlaanderen ligt van hun aanwezigheid vol.
Zij roepen hun boodschap van vrede met wrede verhakkelde monden met modderspatten en wonden. De levenden moeten het weten het nooit meer moedwillig vergeten terwijl zij ademen en eten in het heilige rijk der gezonden.
door priester-dichter Anton Van Wilderode (1918-1998)
Bekijk afloop Eerste Wereldoorlog Einde WOI herdacht
Het is negentig jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog ten einde kwam. Op veel plaatsen wordt dit herdacht. Het aandeel van de Amerikaanse strijdkrachten en de afloop van de oorlog werden prachtig in beeld gebracht door de nieuwsdienst van het Amerikaanse leger. Bekijk de beelden hier. Bron: VPRO Geschiedenis
Droeve Tijden
’t Zijn droeve tijden als de oorlog woedt, Als menschen men slacht ‘lijk dieren, Als menschenbloed bij beken vloeit. Als vrede en liefde liggen geboeid Als haat En kwaad, Als nood En dood Grijnzen en vloeken en tieren.
uit "Uit het Hart"
De Oorlogsblinde
Ja kleine, ik kom, ‘k zal je niet laten schreien, Bewaar jij je tranen, zoo kostbaar als goud! Ke kunt ze gebruiken in latere jaren, Als ’t kindje is groot en je vader is oud.
Wanneer ik vertel dat ik, toen je nog klein waart, De plaats van je moeder bij ’t wiegje innam Omdat ik eens vechten ging tegen mijn broeders En blind en verminkt van het front wederkwam!
Nu blijf ik te huis en je moeder gaat werken, Verdienen het voedsel voor jou en voor mij Om ’s avonds te keeren naar twee hulpeloozen; Het lichaam vermoeid, maar de ziel ó zoo blij!
Kom schat, leg je hoofdje maar tegen mijn wangen; Je vader zal dragen zijn kindje zoo licht, Ik zal voor je zingen de slaapdronken liedjes; Dan vallen je oogjes ook spoediger dicht!
Maar als dan je slaapje is uit, lieve kleine, Dan openen d’oogjes en zoeken het licht; Maar vader zijn oogen zien altijd het duister, Die blijven bij dag en bij nacht immer dicht...
Maar als je eens groot bent, mijn hulp’looze schat, Dan zijn deze oogen twee heldere lichten Voor jou in de wereld op ’t duistere pad Om beter je werk te verrichten!
Aan een moeder Haar zoon viel op het slagveld
Je hebt me gezegd: <Mijn zoon is gevallen,- jij hebt hem niet gekend, zijn voorhoofd niet, of zijn lippen niet of zijn handen; geen van allen die nu naast mij zijn, hebben hem gekend, maar enkel waar mijn zoon is gevallen,- op het veld van eer. Als ik stappen hoorde op de straat zei ik: zo zal zijn heimkeer zijn. Dat luisteren en verwachten hoeft nu niet meer. De penningen die ik heb willen besparen om hem een jas te kopen, liggen nog in de kast, naast de oorlogprentjes uit zijn jeugdjaren. Je moest voor mijn zoon een gedicht maken, dat leg ik dan naast de prenten in de kast.>
Ik weet, moedertje, je zou graag lezen: <Wapengeweld, slagveld, held,> want als een eervolle trits, heeft men je die woorden voorgespeld, en van je zoon heb je niets meer dan dat. Woorden die je troosten moeten, omdat je je zoon niet meer zult wekken; je zult zijn koffie niet meer bereiden, steeds als de klok dezelfde uur slaat, hem nooit meer nakijken als hij de straat langs gaat en nou moet je niet meer de woorden bepeinzen die je hem zeggen zou in stervensnood.
Slagveld, veld van eer, vaderland, en de zaak van het recht. Maar ook staat dit geschreven: Je zult niet liegen, niet bedriegen. De laatste kreet van je zoon was: <Moedertje, belieg mij niet, belieg mij niet. Mijn vaderland is dood, in de zoenegloed van mijn moeder die ik derven moet.> -
Je zoon, moedertje, viel niet voor een gerechte zaak, maar zijn bloed werd hem afgeperst door allen, omdat ons de menselike goedheid is ontvallen. Maar ik, wij, wij allen zijn de moordenaars van je zoon en elk woord als eer en held is smaad en hoon. Elk soldaat die valt in de krijg, hij werd getroffen door een sluipmoordenaar. Dit zijn wij allen, allen die het geloof verloren.
Je zoon heeft me gezegd: dit is de goede weg, en ik heb hem gewezen: ja, die weg is de ware. Wij hebben gelogen. <Demokratie>: wij hebben bedrogen.
Als je zoons zoen aan de bloednatte Aarde nu niet de waarheid heeft vrijgekocht, betaald met zijn warm vlees, dan is er weer niets gebeurd. Om je zoon, om je zoon die viel, werp de glazen kralen van je dwaze woorden weg. Als je zoon die viel, als mijn broeder die nog in de kiel staat van de loopgraven, als al de zoons en al de broers, als de miljoenen verlossers,-laatste teken van de visfiguur,- die weerom brengen de bloedige offerande op dit uur, volgens de oude wet, als de miljoenen kruisen, die zij niet te dragen hadden, dan enkel houten armpjes en rij aan rij, niet hebben vrijgekocht de nieuwe erfzonde van machtbegeren en van waan, dan wordt dit sakrifisie, volgens de oude wet gedaan, weer nutteloos.
Alles is schoonheid. -Herinner je nog je zoon toen hij tegenover je aan de ontbijttafel zat. - wij moeien ons eigen geweten, ons begrijpen bevrijden van de waanzonde.
De miljoenen zwarte fatum-kruisen zijn zwijgend, maar hun zwarte, wijd-open wonde heeft het woord gevonden: Alles is waan, alles is zonde; levenden, vergaart de kleine krachten die u nog blijven tot geloof in het levende leven. Alles is zo grenzeloos schoon, luistert naar dit ontluikend begrijpen in ons geweten.
Uit: Paul van Ostaijen - Het Sienjaal - 1918
"In memoriam" (Moederken)
Van oorlogswee ’t verdelgen Ontvluchtend, met de Belgen, Oud-moederken alleen, Ging zij met strompelschrêen
Den weg, den droeve-lange Der ballingschap. Zoo lange En bevend hield de hand Zij uitgestrekt naar ’t land
Van ’t broedervolk, dat sprekend Haar taal, verstond wat smeekend Zij bad, in deernis groot: "Heb meelij! Och ontbloot
Van ’t kroost, dat troost moest geven, Mijn weduwstaat, verdreven Van land en erf beroofd Van ’t plekje grond, waar ’t hoofd
Zoo jaren-zwaar, zoo moede Ter rust reeds neigde…." – En goede Lief-zachte hande’ om God Verlichtten ’t harde lot
Der arme. En in haar oogen Weer glansde, als uit den hooge Gezongen licht, een lach Van vrede. – Doch haar dag
Was om! De ziel heur banden Verbrak en trouwe handen Beschaduwden nog zacht ’t Gelaat, dat vredig lacht
Tot in den dood. – Wij vragen Oud-Moederken te dragen, Ten God’s-troon, om den vreê Voor ’t Vaderland, uw bêe!
Uit het ‘Geïllustreerd Zondagsblad’ van de Nieuwe Tilburgsche Courant Bijschrift: ‘Aan een arm kinderloos "Moederken", weduwe, naar Nederland gevlucht en daar overleden.’ d.d. 8 januari 1916
In Flanders Fields
In Flanders Fields staan de papavers rood onder het zwart gelid der houten kruisen. De leeuwerik vliegt tegen vuur en dood gevederd in de hemel van Diksmuide en zaait zijn lied tussen schrapnels en schroot. Wij zijn de doden thans. Maar kortgeleden nog levenden die liefhadden en streden voor dat schoon land waarvan wij zonen waren. Nu liggen wij alleen in Vlaanderens aarde, in Flanders Fields!
In Flanders Fields staan de papavers rood tegen de grijze schilden van de zerken. De wind waait als een boom boven het groot landschap tussen Langemark en Klerken dat zich beschermt gelijk een moederschoot. Wij zijn de doden thans. Maar kortgeleden nog levenden met leuzen en gebeden voor dat schoon land waarvan wij zonen waren. Nu liggen wij voorgoed in Vlaanderens aarde, in Flanders Fields!
In Flanders Fields staan de papavers rood als roest gespat over verminkte graven. De blauwvoet met zijn zuivere vleugels stoot tegen de hiërogliefen van de namen, de regen leest de zwarte letters bloot. Wij zijn de doden thans. Maar kortgeleden nog levenden almachtig aangetreden voor dat schoon land waarvan wij zonen waren. Nu liggen wij doodstil in Vlaanderens aarde, in Flanders Fields!
Anton Van Wilderode naar John Mc Crae uit de bundel: "Zachtjes, mijn zoon ligt hier." Facet 1988
Eerste initiatiefnemers van "Oeren, 11 november 2008" waren Luc Klaps uit Genk (beheerder, in samenwerking met de Dienst Toerisme, cultuur en informatie, gemeente Alveringem), Leon De Winter uit Zulte (+), Joris Ryckeboer uit Westouter, en Patrick Vancoillie uit Roeselare.
20-01-2014
Alveringem confronteert
Alveringem confronteert
Alveringem in de Groote Oorlog?
Dat zijn duizenden en duizenden soldaten die in de overvolle dorpen even tot "rust" komen en verstrooiing zoeken voor de vaak uitzichtloze, mensonwaardige omstandigheden waarin ze moeten leven en proberen te overleven. Nog eerst wat bier en plezier om dan weer naar die beruchte Dodengang te marcheren. Bommen en granaten, beton en voedsel volgen dezelfde weg naar het front. Het allerlaatste stukje vrije vaderland moet koste wat het kost verdedigd worden.
Niemand weet hoe ze hun "retour" zullen maken: gezond en wel, verkleumd, gedeprimeerd, zwaar gekwetst of door makkers naar hun allerlaatste rustplaats gebracht. Alveringem in de Groote Oorlog? Dat is lijden en sterven...
Stilaan worden ze moe van de oorlog, dromen ze van de vrede of vormen ze front voor een schonere toekomst voor Vlaanderen... De Groote Oorlog in Alveringem? Dat is niet in enkele woorden te vatten. Maar de honderdste verjaardag van de Eerste Wereldoorlog biedt een uitgelezen kans om de vele slachtoffers te eren en de bezoekers te confronteren met het unieke, tot nog toe onderbelichte erfgoedverhaal van Alveringem in de Groote Oorlog.
Ameye Franciscus (Frans) geboren te Emelgem op 8 maart 1889 zoon van Emiel Theophiel en Maria Theresia Coussement gehuwd met Vollens Marie-Valerie te Meulebeke op 27 januari 1912 en vader van Theofiel, geboren in 1913 schoenmaker van beroep Het gezin woonde te Meulebeke.
soldaat 2e klas, milicien 1909 16e Linie / 1e Cie gewond geraakt te Fortem op 9 oktober 1917 om 11.00 uur: grote schedelwonde en ernstige breuk van het linkerdijbeen (obusscherven). overleden te Vinkem, militair veldhospitaal l' Océan, op 9 oktober 1917 om 15.30 uur begraven te Oeren op 11 oktober 1917 om 10.00 uur
Vermeulen Jan Baptist geboren te Baal op 26 september 1893 zoon van Antoon Vital en Marie Hermans woonde te Betekom
soldaat 2e klas, milicien 1913 6 Linie 3/1 (9 Cie) overleden te Diksmuide op 4 november 1917 begraven te Oeren op 6 november 1917 (oorspronkelijk graf 327)
Verwanten: Fam. De Cuyper via dit blog / Ilse De Cuyper ook via dit blog.
Dekerf François geboren te Burcht 21 september 1892
soldaat 2e klas, milicien 1912 1e Zware Artillerie - 1 R.A.L. / 2 Groep / 2 Bij overleden op 8 november 1917 om 19.00 uur begraven te Oeren op 10 november 1917
Van Oostende Oktaaf Henri (Octaaf Remi) geboren te Huise op 5 december 1894 zoon van Prosper en Zoé De Maerteleire ongehuwd
soldaat 2de klas, milicien 1914 2e Jagers te Voet 4/3 / 15 Cie overleden te Kaaskerke op 26 maart 1915 (bidprentje 27 maart 1915) oorspronkelijk begraven te Alveringem (midden van het kerkhof, ten zuiden van de kerk, graf 54) op 27 maart 1915 herbegraven te Oeren
"Mijn oom Oktaaf Van Oostende is gesneuveld in Kaaskerke in 1915 op de dag dat mijn vader Cyriel Remi zijn plechtige communie heeft gedaan. Het overlijdensbericht heeft de familie uiteraard slechts veel later bereikt. Oktaaf ligt op het kerkhof van Oeren op de eerste rij evenwijdig aan de kerk rechts."
9 november 2012 - De nu 103-jarige Marta Van Oostende is de tante van Jan Van Oostende, ép. Paul Vanderheyden, en de jongste zus van de gesneuvelde Octaaf. Marta stelt het nog goed en zal in de zomer het graf van haar broer te Oeren wederom bezoeken. Wij wensen Martha een goede gezondheid toe en lieten haar weten dat wij een groet zullen brengen aan haar eervolle broer Octaaf. Wellicht een unicum in de geschiedenis van de 'Groote Oorlog'!
10 december 2013 - Marta Vanoostende, zuster van gesneuvelde Octaaf, overleed op 104-jarige leeftijd.
Bron/Verwanten: Dhr. Jan Van Oostende uit Zoersel en familie. Mogelijk ook Marie-Christine van Oostende en familie.
"Pieter is de eerste onzer dorpsgenoten die edelmoedig zijn bloed gestort heeft om zijn aangevallen Vaderland te verdedigen en ons te verlossen uit de klauwen der Duitsche barbaren."
Loose Pierre Jacques (Pieter)
geboren te Stalhille op 3 december 1889 zoon van Amand en Rosalie Deleersnyder
soldaat 2e klas, milicien 1909 3 Linie 1/1 overleden op 22 juni 1915 te Fortem begraven te Alveringem op 22 juni 1915
Bourgeois Richard Yvon Lucien Adrien (Richard Louis) geboren te Brussel op 1 juni 1896
sergeant foerier (korporaal-vrijwilliger bij de Grenadiers) 1 Grenadiers 2/4 overleden te Alveringem op 6 oktober 1915 begraven te Oeren op 6 oktober 1915
Bron: bidprentje te koop aangeboden op eBay door Fair Lyn.
Verwanten: Familie Beuselinck uit Zwevezele, dhr. Frans Vermeulen uit Oeselgem, dhr. Gerard Colman, Winnie Declercq uit Beernem, Daniel Vanthuyne uit Oeselgem. Er zijn meerdere verwanten bekend bij de gemeente Alveringem.
Minnaert Theodore Arthur geboren te Gent op 2 augustus 1894
soldaat 2e klas, milicien 1914 2 Jagers te Voet / 7 Cie overleden op 19 maart 1918 om 01.40 uur begraven te Oeren op 21 maart 1918 (oorspronkelijk graf 559)
Verwanten: Dhr. Christian Cornelis uit Brussel. Er zijn meerdere verwanten bekend bij de gemeente Alveringem.
Van Steenberge Joannes Joseph (Jozef) geboren te Sint-Lievens-Houtem op 2 juli 1888 zoon van Charles Louis en van Marie Elodie Blommaerts ongehuwd wonend in de Eilandstraat te Sint-Lievens-Houtem
soldaat 2e klas, mil c.s. 1916 5 Linie / 10 Cie overleden op 12 september 1917 begraven te Oeren op 14 september 1917
Zijn naam wordt ook vermeld op het oorlogsmonument aan de kerk van Sint- Lievens-Houtem.
Opmerkelijk: Joannes' broer Remi overleefde de eerste wereldoorlog. Hij vocht te Merkem bij de 1ste Jagers te Voet.
Dhr. René Monsaert bezorgde ons het volgend verhaal. Aan de IJzer waren drie broers VAN STEENBERGE soldaat: (1) Joannes Joseph, (2) Remi (mijn grootvader) en (3) Theodoor Van Steenberge. Volgens de familieoverlevering zou Joannes Joseph door zijn broers, die op zoek naar hem waren, op het slachtveld gevonden zijn. Ieder jaar, zolang ze kon, ondernam zijn moeder de verre tocht naar het graf van haar diep betreurde zoon en kwam telkens als een 'gebroken moedertje' terug thuis. Theodoor Van Steenberge is teruggekeerd als oorlogsinvalide (zware ademhalingsproblemen veroorzaakt door het gas). Hij overleed te Sint-Lievens-Houtem op 19 dcember 1948, en werd begraven op het kerkhof te Sint-Lievens-Houtem.
Verwanten: de gesneuvelde is een oom van Charles Van Steenberge uit Erpe-Mere en van Gustaaf Van Steenberge, en een grootoom van René Monsaert.
Getuigenis van een broer van deze gesneuvelde:
Mijn grootvader, Charles Van Steenberge aan het woord over de eerste wereldoorlog:
"Mijn vader, Remi Van Steenberge, werd geboren op 26 mei 1894. Op 23 februari 1915 werd hij opgeroepen als soldaat voor de eerste wereldoorlog. Twee dagen ervoor op 21 februari 1915 werd zijn eerste dochter Elvire geboren, die hij pas drie jaar later zou terugzien. Hij werd ingelijfd bij de 1ste Jagers te Voet en deed mee aan de gevechten te Merkem, West-Rozebeke en Oost-Nieuwerkerken. En dat tot 11 november 1918, het einde van de eerste wereldoorlog. Zijn dochter had hem nog nooit gezien en kende hem bijgevolg niet. Ook zijn broer Joannes en zijn neef Theodoor werden voor de oorlog opgeroepen. Joannessneuvelde te Oeren, nu deelgemeente van Alveringem, op 12 september 1917 en ligt er begraven in het graf nummer 199. Zijn moeder bezocht, zolang ze kon, ieder jaar zijn graf en kwam telkens als een gebroken vrouw terug. Theodoor kwam terug als invalide met longproblemen veroorzaakt door het gifgas dat ze gebruikten in de eerste wereldoorlog. Hij overleed te Sint-Lievens-Houtem, zijn geboorteplaats, op 19 december 1948, waar hij ook begraven ligt. Mijn vader zijn eerste vrouw, moeder van Elvire, overleed op 21 november 1935. Samen met haar had hij één dochter: Elvire zelf. Op 23 september 1939 hertrouwde mijn vader met Alice De Schrijver, geboren op 7 september 1917. Dus 23 jaar jonger dan mijn vader Remi. Samen met Alice had hij 15 kinderen, waaronder ikzelf. Later overleed hij op 25 september 1970."
Vandeweyer (Van De Weyer) Josephus Franciscus geboren te Zelem op 23 december 1891 zoon van Bonavantura uit Tessenderlo en Pelagia Laremans uit Linkhout gehuwd met Marie Lemmens uit Opitter en vader van Anna Henriette Vandeweyer.
soldaat 2de klas, milicien 1911 4 Genie, 5e L.A. - Cie pionniers-pontonniers overleden op 1 juli 1915 te Fortem, Alveringem oorspronkelijk begraven te Alveringem, graf 126bis op 1 juli 1915 herbegraven te Oeren
Verwanten: Romain Berings uit Sint-Truiden (de gesneuvelde is de oom van zijn moeder); Marleen Saenen uit Houthalen (de gesneuvelde is broer van haar grootmoeder langs vaderskant). Afstammelingen worden genealogisch opgespoord.
Alveringem dompelde zich onder in de Eerste Wereldoorlog. 's Morgens was er een mis met bloemenhulde in Oeren. In het rustoord Clep kwam het militaire hospitaal weer tot leven, in de kerk van Alveringem stroomden vluchtelingen toe, in Sint-Rijkers kon je een militair kamp bezoeken. De soldaten vonden ontspanning in Fortem.
Demuynck Oscar Victor geboren te Sint-Denijs op 23 april 1889 zoon van Louis en Nathalie Delobele onderwijzer te Rollegem
soldaat 2de klas, oorlogsvrijwilliger 2 Jagers te Voet 1/1 overleden in dienst van het Rode Kruis te Alveringem op 11 juni 1915 oorspronkelijk begraven te Alveringem (in midden van kerkhof ten zuiden van de kerk, graf nr. 26) herbegraven te Oeren
Verwanten: Dhr. Vincent Yserbyt uit Amougies, dhr. Alain Yserbyt - luchtmachtofficier in Basis Koksijde, mevr. Bernadette Demuynck uit Brugge. De gesneuvelde is ook een oom van mevr. Agnes Demuynck en een grootoom van mevr. Marie-Christine en Jean-Pierre De Clercq. Laatstgenoemde is beroepsofficier op rust van het Medisch Component met de graad van Kapitein-Commandant en eveneens 17 jaar lid van het Rode Kruis, waarvan reeds 15 jaar bestuurslid en 4 jaar afdelingsvoorzitter te Borsbeek-Wommelgem. Van echte verwantschap gesproken dus! Er zijn meerdere verwanten zijn bekend bij de gemeente Alveringem.
Op 11 november 2012 organiseert het gemeentebestuur van
Alveringem al voor de derde keer een uniek herinneringsmoment in het kleine landbouwdorp
Oeren. Tijdens een ingetogen plechtigheid in het sfeervolle kerkje en een
bijzondere bloemenhulde op de militaire begraafplaats van Oeren herdenken we
samen met familieleden en verwanten de slachtoffers van de Groote Oorlog.
Deze vredesmanifestatie is geen militaire herdenking. De
klemtoon ligt op het verhaal van de jonge soldaat en zijn familie, zoals dat
van de jonge Frans De Vogelaere uit Bachte-Maria-Leerne wiens grote wielerdroom
onmeedogenloos aan flarden werd geschoten. Hij is amper 23 jaar geworden.
Het evenement is in 2008 ontstaan onder impuls van enkele trouwe
bezoekers van de militaire begraafplaats: Luc Klaps, Leon
De Winter, Joris Ryckeboer en Patrick Vancoillie. Intussen maakt het volwaardig deel uit van het
ambitieus cultuurtoeristisch project Alveringem. De gemeente Alveringem zet het pionierswerk van deze mensen voort.
Oproep
Binnenkort lanceren we een nieuwe website waarop de slachtoffers van de Groote
Oorlog, die in Oeren én in Hoogstade begraven liggen, een gezicht en een
verhaal krijgen. Daarvoor blijft de dienst Toerisme en Cultuur mensen zoeken die
fotos, documenten, verhalen, bidprentjes en andere zaken met ons willen delen
als blijvend eerbetoon aan deze gesneuvelden.
Neem contact op met
Leo Bonte, projectverantwoordelijke Alveringem 2014
058/62 55 31, leobonte@telenet.be
11 november 2012
10 u. Kerk van Oeren open voor publiek
11 u. Eucharistieviering in de kerk van OerenEucharistieviering in de kerk van Oeren
12 u. Bloemenhulde op het kerkhof
12.30 u. Lunch in zaal Rethorica
13.30 u. Alveringem in de Groote Oorlog: kruispunt van leven en dood...
* Oorlogsverhalen brengen het veldhospitaal Clep in
Hoogstade tot leven
* Soldatenplezier in Fortem
* En andere oorlogstaferelen op verschillende locaties
+ Dubbelportret Hoogstade 1914-182012 in de kapel van het rustoord Clep -
Een fotoproject van Hugo De Cnodder
Pendelbussen brengen de bezoekers naar de verschillende
locaties.
Organisatie: Gemeentebestuur Alveringem - Dienst Cultuur en
Toerisme
Het namiddagprogramma van de herdenkingsplehtigheid is bijgestuurd. In plaats van twee afzonderlijke
evenementen te organiseren één vertelwandeling in Alveringem één
historische evocatie in Clep hebben we ervoor gekozen om er één geïntegreerd
project van te maken met oorlogstaferelen op diverse historische locaties in
Groot-Alveringem. Twee pendelbussen brengen de bezoekers tussen 13.30 uur en
18.30 uur naar de verschillende locaties.
De twee toplocaties zijn het rustoord Clep in Hoogstade en
het Alveringemse gehucht Fortem, gelegen aan de Lovaart.
In het rustoord Clep wekken zeven gedreven vertellers met
beklijvende verhalen en originele fotos het voormalig militair hospitaal van
Hoogstade tot leven. En in Fortem viert het soldatenplezier hoogtij met
volksspelen en prijskampen in zaklopen en vaderlandertjes vullen.
Maar ook onderweg worden er verschillende oorlogstaferelen
opgevoerd. Hiervoor doen we een beroep op het gespecialiseerd productiehuis
W.R.P. uit Poperinge. In de kerk van Alveringem stromen de vluchtelingen toe;
in Sint-Rijkers wordt een tentenkamp gebouwd; in de inkomhal van Clep vindt de
triage van de gewonden plaats; en op de militaire begraafplaats van Hoogstade
wordt de lijkrede uitgesproken.
De bezoekers kunnen gratis gebruik maken van de pendelbussen.
Leo Bonte Cultuurfunctionaris Project Alveringem 2014 St.Rijkersstraat 19, 8690 Alveringem leobonte@telenet.be T 058/62.55.31- GSM 0476/26.20.38
Het volledig uitgeschreven programma wordt nog gepubliceerd.
Het voorlopig programma voor de herdenking van de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog in Oeren op 11 november 2012 staat in de steigers. De plechtigheid heeft plaats om 11.00 uur (!) in de kerk van Oeren. De bloemenhulde volgt omstreeks 12.00 uur. Er wordt voor muzikale omlijsting en een streepje poëzie gezorgd. Ook worden de namen van de slachtoffers (als het kan met foto) geprojecteerd op een groot scherm vooraan in de kerk.
Het omkaderingsprogramma ziet voorlopig er als volgt uit:
12.30 uur: Soldatenlunch in zaal Rethorica in Alveringem
Vanaf 13.30 uur: Vertelwandeling in Alveringem (via Westover naar de Lovaart, dan richting Fortem en vervolgens naar de kerk van Alveringem). Er worden gidsen voorzien, en op vier plaatsen zijn er historische evocaties (door W.R.P. van Jan Verdoodt). We leggen deze keer ook de link met het voormalig militair hospitaal Clep in Hoogstade. Daar wordt het fotoproject van Hugo De Cnodder tentoongesteld (een mooi dubbelportret van het rustoord Clep en de militaire begraafplaatsen van Hoogstade en Oeren). Daarnaast wordt ook de geschiedenis van Clep tot leven gewekt met zeven sterke, menselijke verhalen over het militair hospitaal in de Groote Oorlog. Deze taferelen worden op verschillende locaties in het rustoord gespeeld. Er wordt de hele namiddag een pendeldienst voorzien tussen Alveringem en Clep, zodat de deelnemers gemakkelijk van het ene parcours naar het andere kunnen overstappen.
De verwanten zullen in oktober uitgenodigd worden.
Met vriendelijke groeten,
Leo Bonte, Cultuurfunctionaris Project Alveringem 2014 St. Rijkersstraat 19, 8690 Alveringem leobonte@telenet.be
Jawel, reeds van 231 gesneuvelden, die begraven liggen te Oeren, werd informatie gevonden of zijn verwanten opgespoord!
Bent u ook verwant met een gesneuvelde? Laat het ons weten!
De herdenkingen 'Oeren 2008' en 'Oeren 2010' waren niet het einde! Het zoeken naar verwanten gaat dus gewoon verder... wij maken van 'Oeren 2012' wederom een prachtige herdenking. Neem via deze weblog contact op met ons - zie rechtercolofon - en/of met de Dienst Cultuur van de gemeente Alveringem via leobonte@telenet.be. Bij de volgende officiële herdenking op 11 november 2012 wordt u door de gemeente Alveringem persoonlijk uitgenodigd indien wij over uw adres beschikken.
Alle gegevens over een gesneuvelde, die begraven ligt te Oeren, zijn dus van harte welkom! Wij publiceren het voor u op dit weblog.
Herdenkingspin Ter gelegenheid van de 2de herdenkingsviering met de verwanten van de gesneuvelden te Oeren in 2010 werd de herdenkingspin heruitgegeven. Deze herdenkingspin is te koop bij de gemeente Alveringem. Kijk eens op http://blog.seniorennet.be/bmb_oeren/archief.php?ID=168474.
Bent u een afstammeling, een verwante, of zelfs een ver familielid van een gesneuvelde die begraven ligt te Oeren? *** Hebt u bijkomende informatie over een gesneuvelde?
Wilt u een berichtje achterlaten dat iedereen kan lezen? *** Spam wordt onverbiddelijk gewist.
Het kerkhof te Oeren is wellicht de meest pittoreske Belgische militaire begraafplaats. Ze is immers gelegen rond het kerkje uit de 16de eeuw. In Oeren richtte het Belgische leger tijdens de oorlog kantonnementen in voor troepen op halve rust. Vermoedelijk werden de eerste doden er begraven vanaf 1915.
Werk mee aan dit blog! Beoordeel ons blog. Doe mee aan de poll.
Last Post
Oorspronkelijk werd de Last Post gespeeld als afsluiting van de dag, tijdens de inspectie van de posten. Tegenwoordig wordt de Last Post vooral gebruikt bij militaire herdenkingen en begrafenissen. Sedert 24 juli 1927 wordt iedere avond om 20.00 uur onder de gewelven van de Menenpoort te Ieper de “Last Post” geblazen als eerbetoon aan de honderdduizenden gesneuvelden. De Last Post wordt geblazen door de klaroenblazers van het stedelijk brandweerkorps van Ieper.
Oeren is een plaats en deelgemeente van Alveringem, gelegen in de Belgische provincie West-Vlaanderen. Oeren ligt in de Westhoek aan de Lovaart. Oeren was een zelfstandige gemeente tot in 1971 en werd toen aangehecht bij Alveringem. Het landbouwdorp heeft geen echte dorpskern, maar bestaat uit de voormalige parochiekerk en enkele verspreide hoeven. De kleinste deelgemeente van Alveringem heeft een oppervlakte van 2,89 km². Oeren verloor in 2008 twee inwoners en telt er nu nog 51 (toestand per 31 januari 2009).
De kollebloemen van Vlaanderen
Vlaanderens hart bloedt in zijn kollebloemen open, tussen de kruisjes door, die, rij naast rij geplant, het simpel teeken zijn, waaronder wij steeds hoopen, dat onze milde dood de vree werd voor dit land.
Bij rooden dagerad volgden wij in het blauwe den zoeten leeuwerik, wiens jubel werd gestoord door schroot en vloek en klacht. Tot men ons kwam houwen en op dit Vlaamsche veld ons streven werd gesmoord.
Gij, die nu na ons leeft, wij reiken u de toortsen, verheft ze naar het licht, elk roepe een nieuwen held: verbreekt gij onze trouw, dan wordt in wreedste koortsen ons 't heilig verbod te slapen in dit veld: in elken kollebloem zouden wij blijvend bloeden! In Vlaanderens velden
In Vlaanderens velden bloeien de klaprozen Tussen de kruisen, rij aan rij die onze plek aangeven; en in de lucht vliegen leeuweriken, nog steeds dapper zingend ook al hoor je ze nauwelijks te midden van het kanongebulder aan de grond.
Wij zijn de doden. Enkele dagen geleden leefden we nog, voelden de dauw, zagen de zon ondergaan beminden en werden bemind en nu liggen we in Vlaanderens velden
Neem ons gevecht met de vijand weer op: Tot u gooien wij, met falende hand de toorts; aan u om haar hoog te houden Als gij breekt met ons die sterven zullen wij niet slapen, ook al bloeien de klaprozen in Vlaanderens velden.
“Waar is nu toch mijn arme man? ‘k Verga van angst! Ik sterf ervan! Ach! wat verschil bij’t voor’ge jaar! We zaten hier zoo blij te gâar. Bij ’t wiegsken van ons jongste kind. En nu zoover door sneeuw en wind. En vorst…en dan! … Och God! Och God! Heb meêlij met mijn bitter lot!"
uit "Uit het Hart"
’t Sneeuwvlokje
Weer daalt de sneeuw in dikke vlokken neder In de enge hut, gezeten bij den haard Wiegt de arme vrouw haar lieve wichtje teder; ’t Heeft buur en vriend zich al bij ’t vuur geschaard. Is alles stil... een ieder schijnt de droomen, Elk vraagt zich af: “men hoort geen Pieter meer, Waar blijft hij toch, wat is hem overkomen?” Helaas! Hij ging en nummer keert hij weer!
Refrein: Daal, koude veder, Op aarde neder, Daal, blanke sneeuw, als troosting voor ’t verdriet! Ja, dekt de graven Van al die braven Die op het veld den eeuw’gen slaap geniet.
Weer daalt de sneeuw, de vlokken volgen elkander, Leest Rosa in haar woning ’n vroeg’re minnebrief Van hem die door de grillen van een ander Op ’t slagveld stierf –haar een’gen minnaar lief-. Bij ’t minst gerucht verschrikt zij, angstig luist’rend, Doch nutteloos, haar treuren helpt niet meer; En d’arme meid, zij stierf, zijn namen fluist’rend: “Vaarwel mijn vriend! Gij ook keert nimmer weer!”
Refrein
Weer daalt de sneeuw.. en als een zinnelooze Dwaalt Lena rond, wanhoopend, ongetroost; “Waar”, roept zij steeds, “Waar schuilt de laffe booze Die me ontnam de vader van mijn kroost?” Doch niet een straal van hoop strekt haar ten rade Haar kleinen zelf begrijpt de moeder zeer Zij schreien ook, en vragen na hun vader, Hij stierf op ’t slagveld, nimmer keert hij weer!
Refrein
Nog daalt de sneeuw... en vijf gemeene moorders Voert men naar ’t somb’re strafuitvoeringsplein, Zij waren eens de vuur’ge rustverstoorders Hun straf bereid omdat het schurken zijn. Zij die weleer voor ’t recht te velden trokken Tot ’s menschen heil, waren zij eens de tolken; Zij vielen ja, doch moedig onverschrokken Met d’heil’ge kreet voor Vaderland en Volken!
Refrein
Lied van de vrede
Kanongebulder en straatgezang. In een vuile stadsregen fiets ik door de straten, helder in 't licht van de schitterende uitstalramen. Gelaten doe ik onverpoosd mijn fietsschel gaan, en kronkel ik tussen soldaten, bourgeois en parvenu's onder glimmende paraplu's als uitgespreide vlerken van vledermuizen. Tegen de gevels van de huizen in de halve duisternis, mat van 't regenwalmen, slaan de golvende galmen uit het tumult van de vredevierende stad.
Op de grote mart, onder bengalese verlichting van de katedraaltoren, en de elektriese lampions van het kiosk, getemperd door neteldoeken regen, speelt de muziek van het tweede lansiers marseillaisen en brabanconne's, meegezongen met vervrongen mond door eene oude patriot naast me, met groenomrande brokkeltanden.
O de psyche van dat volk te voelen in de regenavend. Hoor het juichen, hoor het joelen! en 't klapperen van de natte vlaggen langs de gevels.
De nooit rustende psyche van dat volk staat bloot en massaal als een grazende koe, die maalt en herkauwt, nooit moe de wijde wei verslindend poot vóór poot. De oproerige psyche van dat volk hangt boven en in de stad, maar in de zijsteeg, die ik binnenzwenk en waar het ruikt naar ammoniak, komen de kreten verdoven en zit het weer in zijn dageliks pak.
Mijn schel blijft rustig en ik word door de laatste straten gewiegd op het stille druipen van de regen - hitteverdrijvende betting op deze straten - en 't monotone ruisen van de ketting.
Nu is de laatste lantaren voorbijgeschoven. Vóór me ligt de landelike weg. Nog even komt gerekt bazuingeschal kreunend verdoven, en ver klokkegelui sterft weg. als de klank van een vingertik tegen kristal. Nog even klinkt in mijn oor de stem van het oudje met de groene tanden.
Vóór me ligt de landelike weg, niet zichtbaar in de zwarte korelanden, niet hoorbaar in het vreedzaam ruisen van de regen. Mijn hand die schelt haakt soms in de doornen van een heg. Ik voel de weg, geleid door 't licht - als uit de duimpjessprook onder de tinnen van een verwijderd dorpskasteel... 't Is leeg! 't Is goed. Is 't niets hier niet zoveel... zoveel... En schellend fiets ik de vrede binnen...
Uit: G. Burssens - Liederen uit de Stad en uit de Sel (Nederlandsche Boekhandel - Antwerpen - 1920)
De IJzer
Eerbiedig opgedragen aan Z. M. Koning Albert
Ik weet een klein, een klein Rivierken, Rivierken in het Vlaamsche Land: 't Is krom en slom, maar wijkt geen zierken Hoe 't aan zijn oevers spookt en brandt. Het komt voor eigen Vrijheid uit: 't Rivierken weert, 't Rivierken stuit Den vloed van vuur, van grauw venijn Der duivels van den Rijn.
Dat klein Rivierken is zoo Hoezee! 't Rivierken is de IJzer!
Ik weet een klein, een klein Soldaatken, Soldaatken in het droeve oord... 't Rivierken is zijn trouwe maatken; Soldaatken wordt het hart doorboord... Rioeit op zijn graf een bloemken teer, Soldaatken leeft in 't bloemken weer, En brengt zijn Landjen nog een groet Met 't bloemken van zijn bloed.
Dat klein Soldaatken is zoo groot! Hoezee! 't Soldaatken van den IJzer l
Ik weet een Koning van klein Landje, Ik weet een kleine Koningin. Hun beeltnis straalt er op elk santje, En 't santje straalt elk harte in... De Koning en zijn Vrouwelijn, Ze waken bij 't Rivierken klein, Ze waken met 't Soldaatken mijn .., En als hij valt, ze planten 't kruis, En weenen stil in 't Duinenhuis, En plukken later 't Bloemken rein, En vlechten 't Bloemken rood en schoon In eene wondre Vrijheidskroon: Voor 't Land, als 't Land weer vrij zal zijn!
Die Koning en die Koningin! Wat zijn ze groot! Hoezee! de Vorsten van den IJzer!
J. De Maegt - juni 1918
Anton van Wilderode uit de bundel: "Zachtjes, mijn zoon ligt hier" Facet 1988
Bij avondschemer is hij uitgedragen haastig en stil als werd hij weggeroofd; de zachtste klok snikte driemaal gedoofd alsof driemaal een deur dichtviel met doffe slagen.
Achter zijn uitvaart staan de zuivere dagen des zomers puilende van groen gereed om met zacht gras, traag als het menselijk leed, de plek te dempen die zijn naam zal dragen.
