Druk oponderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
Categorieën
Natuurvereniging DEN BUNT vzw
Welkom op de blog van Natuurvereniging DEN BUNT. Onze vereniging is gestart in 1981 en bestaat nu dus meer dan 40 jaar en telt ruim 200 leden in de Kempense regio. Alles wat te maken heeft met milieu, natuur en natuurfotografie, activiteiten van onze vereniging...enz. vind je terug op deze blog. En deze blog is er voor en door de leden. Wil je een bericht plaatsen, dan kan dat door mij een mailtje te sturen met de te plaatsen tekst en foto's. Volg ons ook op onze Facebookpagina.
Het is weer paddenstoelentijd, en dat merk je. Een zeer tot de verbeelding sprekende zwam is de biefstukzwam, die parasiteert op bomen. Biefstukzwam komt veelal voor op eik en soms op tamme kastanje. Die moet dan al een eindje heen zijn, maar een oude stronk mag ook. In het vroege stadium zie je dat nog niet, maar uiteindelijk groeien ze uit tot grote, dikke, zachte platen. Een biefstukzwam van vijfentwintig centimeter breed is geen uitzondering. Op de hoed zijn de paddenstoelen donkerrood, en onderaan zie je een dikke laag okergele buisjes. Zo verleidelijk als ze eruit zien om je tanden in te zetten, het eten van een biefstukzwam is niet echt aan te raden. Eiken zitten vol looizuur en dat is niet lekker. Naar biefstuk smaakt hij in ieder geval niet.
Ondanks dat de Europese populatie achteruit zou gaan, wordt de erg zeldzame steppekiekendief de laatste jaren steeds vaker gezien in België en Nederland. Mogelijk als gevolg van het toegenomen aantal vogelaars, maar de soort trekt tegenwoordig ook verder naar het westen dan vroeger. Naast doortrekkende steppekiekendieven worden de laatste jaren ook sporadisch overzomerende en overwinterende vogels waargenomen. In 2017 werd bekend dat er een paartje steppekiekendief in een Groningse akker succesvol heeft gebroed, het eerste broedgeval voor West-Europa.
Bijgaande foto’s zijn gemaakt door Wim MARTENS nabij het hamsterreservaat van Sibbe (tussen Valkenburg en Margraten in Nederlands Limburg).
Na een slepende coronaperiode was voor het bestuur van “Den Bunt” het grote moment aangebroken om een ledenfeest te organiseren. Dit ging door op zaterdag 26 november in de zaal van “Vissersvereniging De Snoekbaars”, gepaard gaande met een wandeling aan de Wurft en een barbecue. Ik koos voor de korte wandeling met onze voorzitter, want die is erg gepassioneerd door het leven van het everzwijn, in de volksmond ook “wild varken” genoemd. Het wild varken is tevens de voorouder van ons varken, het boerderijdier.
Met veel passie en overgave vertelde hij dat het momenteel de paartijd was. De mannekes (keilers) en vrouwkes (zeugen) ontmoeten elkaar nu in de herfst- periode om te paren (bronstijd of beentijd). De keilers leveren hevige gevechten om de berige zeugen een passionele date te bezorgen. Het kan er hevig aan toe gaan om het hart van een vrouwtje te veroveren en het gebeurt niet zelden dat een van beide rivalen het met het leven moet bekopen. Vooral de flanken zijn een gevoelige plaats voor de heren everzwijn, want die zijn volledig onbeschermd. Bovendien groeien er joekels van slagtanden uit hun bek ,die zowel uit hun onder- als bovenkaak te voorschijn komen. Met die scherpe moordwapens kunnen ze behoorlijk wat schade aanrichten. Gelukkig kan elk manneke tijdens de beertijd rekenen op een behoorlijk schild. Er ontwikkelt zich dan een centimeter dik pantser van onderhuids bindweefsel ter hoogte van de borstkas, zodat hun longen en hun hart wat beschermd zijn.
De draagtijd bedraagt 110 tot 120 dagen waardoor de bevalling meestal rond de maand maart plaatsvind, met een gemiddelde van een zestal jongen. Als omnivoor eten ze bijna alles: eikels, beukennoten, kastanjes, wortels en knollen, wormen, kikkers enzovoort. Ze leven meestal in groep en zoeken regelmatig voedsel in landbouwgebieden met als gevolg dat ze soms economische schade aan landbouwgewassen aanrichten. Bovendien veroorzaken ze soms ook aanrijdingen op provinciale en lokale wegen. Tijdens de korte wandeling vertelde Roger nog enkele boeiende verhalen, teveel om allemaal te onthouden en verder te vertellen. Het verder verloop van de dag heeft René reeds uitbundig verteld in zijn verslag. In ieder geval, bedankt Roger en heel het bestuur, voor de prettige dag en de heerlijke barbecue.
Jos HUYSMANS.
Everzwijn of wild zwijn (Foto's: Roger DAMEN - Karel VERBRUGGEN)
Dag van de Vrijwilliger - Maandag 05 december 2022
Vandaag, 5 december, op de dag van de vrijwilliger willen we al onze vrijwilligers (en dan denken we eerst en vooral aan onze bestuursleden natuurlijk, maar ook aan al onze gidsen, alle helpers bij activiteiten....enz.) hartelijk danken voor hun dagelijkse inzet ten behoeve van onze vereniging. Zonder hen stond "Natuurvereniging Den Bunt" niet waar we vandaag staan.
Tijdens onze wandeling op de "Wurft" vorige zaterdag maakte Jef ZOEF mij attent op een zeer speciale boom.... en dat was volgens Jef een "vaginaboom". En ik moet toegeven dat hij wel vergelijkingspunten had! Toch geloofde ik zijn uitleg niet en bij thuiskomst ging ik meteen op zoek naar deze afwijking, en dit is wat ik vond....
Aan stammen van bomen zie je soms opvallende verdikkingen en wratachtige knobbelvormige uitwassen. Ze ontstaan meestal door bacteriewerking, vooral door de soort "Agrobacterium tumefaciens". Deze bacteriesoort is in staat om delen van zijn genoom over te brengen naar cellen van bomen met als resultaat een ongeremde woekerachtige groei van houtweefsel. Dit verschijnsel heeft verschillende benamingen zoals warrelknoest, wortelknol, maserkrop of maserknol.
De weergoden waren ons goed gezind: het was prachtig weer zodat we een mooie herfstwandeling konden maken. Daarna lekker eten en nog wat gezellig nababbelen....
Klik op onderstaande afbeelding om het volledige verslag van René OOMS te lezen.
Besseneters.... (Reactie van Roger DAMEN op artikel over de koperwiek dd 21/11/2022)
Er stond een mooie foto op de blog van een koperwiek die bessen at van de hulst. Koperwieken zijn verzot op deze bessen. In het darmstelsel wordt het vruchtvlees van de bes verteerd, de pit wordt uitgekakt. Mogelijk ontkiemd de pit en groeit daaruit een boompje. Andere bes dragende struiken hebben een soortgelijk verhaal. Bijgevoegd een beeld van een spreeuw die belust is op de bessen van de Zweedse lijsterbes (Sorbus intermedia).
Dit is een kleine tot middelgrote boom met een dichte, ronde kroon en donker glimmende bladeren, die aan de steelzijde gelobd zijn en aan de topzijde ruw getand. Viltige, gelig-grijze bladonderkanten. Scharlaken rode vruchten met een paar kleine lenticellen. Inheems in Scandinavië en het Balkangebied. Wordt aangeplant als sierboom en is bestand tegen vervuilde lucht.
Roger DAMEN
Koperwiek (Foto: Wim MARTENS)
Spreeuw op Zweedse lijsterbes (Foto's: Roger DAMEN)
Afgelopen weekend (11-12-13 nov) hebben wij vertoefd in Belgisch Limburg in de omgeving van Kinrooi. Wij hebben daar mooie wandelingen gemaakt door de natuur. Kijkt U maar even mee.....
Jef ADRIAENSEN
Klik op de "play-knop" om filmpje te bekijken (Geluid aan)
Is dit een “Eutanyacra picta” ….”Ctenichneumon panzeri”…. of “Spilichneumon occisorius” ??
Op 14/11/2022 ging Lief VAN SINAY wandelen in de Looiendse bossen (Retie) met leerlingen van de gemeentelijke basisschool. Onder de schors van een omgevallen den konden ze een mooi insect waarnemen en fotograferen.
Na contact met Fons VERHEYDE (validator sluipwespen op waarnemingen.be) werd het beestje gedetermineerd als een soort sluipwesp met de naam “eutanyacra picta” , een algemeen voorkomende soort in ons land maar voor het eerst genoteerd als “overwinterende waarneming” in de Lage Landen.
Dan stuurde Lief de foto door naar mij voor publicatie op de blog maar toen ik voor alle zekerheid de foto nog eens ging inbrengen op “waarnemingen.be” kreeg ik als antwoord: 100% zeker “ctenichneumon panzeri” ook een sluipwesp.
Bijgevolg ging ik dan maar te rade bij Buntleden Patrick Grootaert (entomoloog of insectenkenner) en Isabelle Van de Velde (bioloog). Identificatie alleen op basis van een foto blijkt bijna onmogelijk.…. want er zijn in Nederland en ons land niet minder dan 4000 soorten sluipwespen waaronder 1500 soorten gewone sluipwespen….. die dan ook nog heel erg op mekaar gelijken. Ze besluiten bijgevolg om een specialist te raadplegen……
…..en dat blijkt dan weer diezelfde Fons VERHEYDE te zijn (wat is de wereld van specialisten toch klein!). Zijn eerste validatie kwam tot stand na raadpleging van de foto op zijn smartphone en in overleg met W. PENIGOT (Frankrijk). Na het herbekijken van de foto op groot scherm en in overleg met G. ORSNES (Noorwegen) leverde dat als 2e determinatie op: “spilichneumon occisorius”.
Besluit: Er valt nog altijd veel te ontdekken in ons landje, wel geen nieuwe voor de wetenschap in dit geval…..maar wel een nieuwe vondst. En last but not least: heel veel dank aan alle medewerkers!!
Afgelopen weekend hebben wij vertoefd in Belgisch Limburg in de omgeving van Kinrooi. Wij hebben daar mooie wandelingen gemaakt door de natuur. Wat mij opviel is dat de meidoorn opnieuw bloeide terwijl de bessen van dit jaar er nog aanhingen(zie foto’s) De natuur is echt het spoor bijster.....
Bever gered uit het kanaal Dessel – Kwaaadmechelen
Onlangs toonden we U beelden van een beverdam in de Molse Nete aan het Molderbroek. Dit is een natuurgebied vlakbij het kanaal Dessel - Kwaadmechelen, tussen Mol en Balen. Naar aanleiding daarvan stuurde Buntlid Isabelle VAN DE VELDE ons een krantenbericht van “Het Laatste Nieuws” waaruit blijkt dat eerder dit jaar een bever werd gered die per ongeluk in datzelfde kanaal gesukkeld was. En zoals je weet: steile betonnen kanaaloevers zijn nefast voor zwemmende zoogdieren. Ze geraken niet meer aan wal. Met de hulp van de brandweer en enkele vrijwilligers van het “Wildlife Taxi Team” kon dit exemplaar toch worden gered. Het dier werd nadien uitgezet in een nabij gelegen natuurgebied. Mogelijks gaat het hier dus om dezelfde bever die nu zijn dam en burcht aan het bouwen is in de Molse Nete.
Klik op onderstaande afbeelding om het volledige krantenbericht van HLN te lezen.
Vuurgoudhaan - Regulus ignicapilla - Common Firecrest
Naast de gele kruinstreep geflankeerd door een zwarte zijkruin, heeft de vuurgoudhaan ook nog een spierwitte wenkbrauwstreep, een zwarte oogstreep en daaronder weer een witte veeg. Mannetjes zijn bovendien veel makkelijker te herkennen doordat de middenkruinstreep donker oranje is, bijna tegen het rode aan. Tot slot, als het te zien is, heeft de vuurgoudhaan een fraaie geelgroene kraag rondom zijn kop.
Klein, mosgroen vogeltje met een opvallende gele kruinstreep met zwarte zijbanen. Wat ook opvalt, is het zwarte kraaloog in een witgrijs gezicht. Ze vliegen vaak rusteloos door het (naald)bos, af en toe stilhangend. Het mannetje kenmerkt zich door een duidelijke felle oranje veeg in de gele kruinstreep.
Het goudhaantje is Europa’s kleinste vogel. Van snavel tot staartpunt meet hij slechts 8,5 cm, en ze wegen vaak niet meer dan 5 gram! Het is een zangvogel die vooral te vinden is in naaldbossen met lariksen en sparren. Ook al komen er grote aantallen goudhaantjes voor in ons land, ze worden in de broedtijd niet vaak gezien. Ze leven namelijk vooral in de toppen van naaldbomen. Hun aanwezigheid wordt meestal verraden door hun liedje of roepjes van hoge tonen. Ze leven in groepjes en trekken vaak op met mezen.
De wereldtoiletdag richt zich op het belang van goede sanitaire voorzieningen en voor toegang tot schone en veilige toiletten voor iedereen. Het is de WORLD TOILET ORGANISATION die sedert 2001 met deze dag de aandacht wil vestigen op de wereldwijde sanitaire crisis. Jaarlijks organiseert deze organisatie wereldwijd de World Toilet Summit. Zo vond in 2006 dit grote evenement plaats in Bangkok onder het motto “Happy Toilet, Healthy Live”. Sinds 2013 wordt deze dag door de Verenigde Naties ondersteund.
De Wereld Toilet Dag moet de verantwoordelijken in de politiek en het bedrijfsleven wakker schudden, taboes elimineren, en de strijd tegen wereldwijd verbreide sanitaire tekortkomingen opvoeren. Slechte sanitaire voorzieningen kunnen leiden tot darminfecties.
Stel je eens voor dat je geen toegang hebt tot een (schoon) toilet, en je ’s avonds alleen in het donker naar buiten moet om een privéplek te vinden. Wereldwijd is dit voor 2,4 miljard mensen de realiteit. Eén derde van de wereldbevolking moet zijn behoefte doen in de open lucht omdat er geen veilige toiletten zijn. Als je geen toegang hebt tot een schoon toilet en voorzieningen om je handen te wassen, loop je grote gezondheidsrisico’s, zoals besmettelijke ziektes door slechte hygiëne en uitdroging door diarree. Zonder de juiste sanitaire voorzieningen kan dit zelfs dodelijk zijn. Diarree is wereldwijd de op 1 na belangrijkste oorzaak van kindersterfte. Jaarlijks sterven er 526000 kinderen als gevolg van diarree. Dit is ook een item tijdens onze begeleide wandeling ‘stront, pis en kak’. Taboes elimineren, zeg maar!
Roger DAMEN
Klik op onderstaande afbeelding om Power Point te bekijken. Klikken op eigen tempo.
Kleine tere, grijsbruine, klok- of kegelvormige hoed (Ø 1-3 cm) met gegroefde rand. Naar de rand toe lichter gekeurd, soms helemaal wit (var. candida - zie foto)) of grijszwart (var. nigra)). Witgrijze, vrij ver uiteen staande plaatjes en ook de sporen zijn wit. Steel dun, lichtgrijs-wit, met fijne haartjes aan de voet die op wortels lijken. Bij het breken op afsnijden van de steel scheidt deze wit melksap af. Groeit op de bodem, op strooisel en tussen het mos in loof- en naaldbossen (augustus - november). Zeer algemeen.
Ook al hebben ze acht (heel lange) poten, hooiwagens zijn geen spinnen. Het grootste verschil zit hem in het lijf. Het lichaam van spinnen bestaat duidelijk uit twee delen (kopborststuk en achterlijf). Maar dat van hooiwagens is één geheel, en meestal ovaal. Ook hebben ze meestal maar twee ogen. Ze maken geen web, maar gaan op hun lange poten op zoek naar eten. Als een hooiwagen bedreigd wordt, kan hij snel een poot laten vallen. Of ze scheiden een soort stinkende melk af.
Bleek vleeskleurig tot geelbruin, koraalachtig vruchtlichaam (4-10 cm hoog), met vertakkingen als van een kandelaar. De top van de takeinden bekervormig met getande rand, lijkend op een kroontje. Sporen wittig. Aan de voet stronkachtig vergroeid. Vlees breekbaar. Groeit op dode stronken en stammen van loof- en naaldbomen (juli - november). Zeer zeldzaam in Nederland en België.
