Daarna volgen de andere tot nummer 80, allemaal in mooie kleuren. Daarna volgen de afbeeldingen van 218 figuren: Dit zijn de afbeeldingen van de legendarische Dokters uit de noord en zuidelijke scholen. Daarna herneemt het boek een voor een de Thangkas in uit vergrote afbeeldingen, met de nodige uitleg. Dit is enig in de wereld. Elke ziekte wordt er uitgebeeld met figuren, planten en dieren, en behandelingsmethoden. Het hoofdstuk over Constitutie en Karakters is ook heel merkwaardig. Zo b.v. kende men ook reeds de hermafrodieten, of biseksuelen. De tekeningen van de zenuwen, bloedbanen, organen en functies zijn indrukwekkend, maar verschillen op sommige punten met de anatomie zoals wij ze nu kennen. Over oorzaken van ziekten bestaat er een uitgebreid overzicht in zeven hoofdstukken, telkens met mooie tekeningen van de zieke en vaak ook van de dokter ernaast. Onderzoek van de tong is ook belangrijk, dat vinden we ook terug in China. De pulsologie. Over het nemen van de pols bestaan er tientallen afbeeldingen. Hier kan ik wel iets meer uit halen. De verklaring van de pols is anders dan in de Chinese geneeskunde, ze spreken ook meer over al de plaatsen op het lichaam waar men de pols neemt en het lijkt wel of men ook aan leken wil aanleren de pols te nemen om er de nodige conclusies uit te trekken. Zo zien we de man de pols nemen bij zijn echtgenote en anders om. De middelen voor behandeling worden ook zeer uitgebreid beschreven. Ze gebruikten niet alleen plantaardige middelen maar ook sommige delen van dieren en vaak ook uitwerpselen ervan. De planten zijn wondermooi afgebeeld in heel fijne tekeningen. Vaak zijn de dieren ook heel bijzonder afgebeeld, allerlei soorten en vaak maken ze een onderscheid tussen het mannelijk dier en het vrouwelijk, niet alleen in de afbeelding maar meer nog in het gebruik van het deel of de excretie van het dier. Een hoofdstuk over drugs en contra indicaties van bepaalde behandelingen en medicatie maakt het overzicht compleet. Acupunctuur maar vooral moxibitie komt ook aan de beurt. Hier vinden we ook vaak andere punten dan in de Chinese geneeskunde. Zo, dat is het belangrijkste uit dit historisch boek. Ik hoop dat het U heeft geïnteresseerd. Indien er mensen zijn die daar meer over weten, graag een seintje. Dank U. Er volgen nog enkele fotos van afbeeldingen uit het boek, indien het mij lukt om ze af te drukken.
Ter bestemming. Tijdens de stop konden we even tot rust komen, de inwendige mens wat versterken en vooral de bonte menigte gadeslaan. Er heerste daar een enorme bedrijvigheid tussen al die mensen, zowel Tibetaanse als Chinezen. We maakten daar kennis met allerlei nieuwe geuren, die waren er trouwens ook op het vliegtuig. Toen zagen we een van de mogelijke oorzaken ervan. Het was de gewoonte dat men zoveel mogelijk waardevolle stukken overal mee neemt. Zo ziet U op de volgende foto een man bezig met een lange rol stof rond zijn lenden te draaien, die kon meer dan 5 m lang zijn. Na een voorspoedige reis kwamen we terug aan in Shanghai, na een onvergetelijke reis. De komende dagen zal ik nog een aantal fotos publiceren met typische Tibetaanse mensen en zal ik me ook even wagen in het beschrijven van de onwaarschijnlijke maar eeuwen oude geneeskunde al daar.
Er komt een dag dat we terug moeten naar Shanghai.
Heel vroeg in de morgen vertrekken we opnieuw met de jeeps.
We kwamen goed op tijd aan en stonden voor een gesloten deur. De toegang tot het vliegveld was nog niet open, dan maar kamperen buiten en wachten.
Als afscheid kregen we een bol melk. Het was Jakkenmelk.
Ze zag er eerder bruin uit en rook niet zeer aangenaam, ik alleen dronk er van, ik wou dat proeven? Het leek wat zoet, maar niet slecht, echt aangenaam om drinken was het niet, ik drink nochtans graag melk, dit was anders.
De rest van het gezelschap deed alsof en dronk niet, de begeleiders wel.
Eindelijk konden we binnen en mochten vrij snel buiten in afwachting van plaats te nemen in het vliegtuig.
De Amerikanen kwamen er ook aan met een bus. Ze mochten niet mee er was geen plaats genoeg want er was een belangrijke delegatie die voor rang kreeg.
Het was reeds de derde ochtend dat ze er waren, telkens terug naar de stad
Terwijl we wachtten, kwam de delegatie aan, ze kregen een witte sjaal als eerbetoog. Dat deed me terug denken aan ons afscheidsmaal, we hadden er ook een gekregen. Dan mochten wij ook instappen.
Na een lange aanloop kon het vliegtuig nog juist op tijd opstijgen om scheerlings over de bergtoppen scheren op weg naar Shanghai.
Maar eerst opnieuw een lange tussen stop waar we geduldig moesten wachten.
Wanneer het tijd werd om te gaan eten verzamelde iedereen in een grote eetzaal. Er was daar een groep Amerikanen, die er blijkbaar in geslaagd was naar Tibet te komen.
Op verschillende plaatsen aan tafel stonden drie stoelen bij elkaar geschoven en lagen er patiënten die dezelfde problemen kregen als wij, af en toe viel er nog eentje flauw, het was een eigenaardig schouwspel, en ik als dokter kon niets doen Ik wist niet wat ik kon doen en had er ook de kracht niet voor.
Toen vroegen we of er geen dokter in huis was? Ja, er woonde er een.
Wij dus op consult.
Het was een gewezen chirurg, die meer verdiende door in het hotel te verblijven en te leven van de giften van de bezoekers.
Hij kwam het zaaltje binnen, zijn consultatiebureau, in versleten kleren en op zeer versleten schoenen. Hij onderzocht mij en vond niets bijzonders, het is de hoogte ziekte, zei hij.
Toen ging hij naar zijn schamel apothekerskastje, zie foto, en nam er enkele zelf gedraaide pillen uit.
Mijn echtgenote, die zelf apotheker is, kon haar ogen niet geloven, dit was alles dat er was. Ik nam dus, bij tussen posen, een viertal verschillende pillen in en werd inderdaad beter, wat er in zat weet ik ook niet, maar het hielp.
Niet ver van daar staat de eeuwen oude tempel, waar de pelgrims om geven. Bij hun aankomst doen sommigen de laatste hectometers op hun knieën en kruipen zo rond de tempel. In de buurt krioelt het van het volk en natuurlijk van de kraampjes waar je zowat alles kunt kopen, van voedingswaren tot beeldjes en kaarsen.
Zie fotos, op de tweede foto ziet U rechts hoe een monnik gekleed is, in bruin, donker rood gewaad..
Het bezichtigen van de tempel gebeurde onder de begeleiding van een van de weinige monniken die er nog rondlopen. Boven op het gedeeltelijk plat dak heeft men een prachtig uitzicht op de omgeving.
Opdie plaats beleefden mijn echtgenote en ik een uitzonderlijk moment in ons leven.Die ijle lucht en de aanwezigheid van sterke diagonale aardnetten, gaven ons de indruk als zouden we opstijgen in de lucht, alleen maar samen op deze wereld.
Het was alsof de ijle wereld rondom ons niet bestond.
We voelden ons één met de oneindigheid en begrepen dat het volk dat hier woont niet gemaakt is om te vechten maar om één te worden met de natuur en het boven natuurlijke. We begrepen waarom hier vroeger zoveel monniken waren.
Binnen in de tempel zijn er prachtige beelden te bewonderen, zie fotos.
Uiteindelijk mochten we ook in een bescheiden ruimte, helemaal bovenaan, een kopje thee gaan drinken. Daar zaten een paar vooraanstaande chinezen, waarschijnlijk de hoge pieten van de streek. Ze bekeken ons nauwkeurig maar de begeleiders stelden hun gerust.
Daar lagen nog twee exemplaren van een mooi boek over de Tibetaanse geneeskunde. Ik kon er een van kopen.
Dit was de vroegere verblijfplaats van de Dalai Lama.
Een zeer imposant en oud gebouw waar vroeger honderden moniken woonden, thans zijn er nog enkele waarvan een onze gids zou worden.
Er wordt gewerkt aan de restauratie van het gebouw, toch zijn er nog mooie schilderwerken te zien, sommigen gedeeltelijk verbeekt of verwatert door insijpeling.Het was dringend tijd om te restaureren. We mochten geen fotos nemen in het gebouw, wel buiten. Fotos.
Van bij de aankomst ziet men dat China hier de baas is, een kleine uitkijkpost bemand met enkele gewapende soldaten.
Zie fotos van de wachtpost en van het embleem van de stad: de jakken.
Aankomst in het enig hotel, Holiday Inn, in de stad.
De derde foto toont ons aan de ingang waar we opgewacht werden door de delegatie, de mevrouw in klederdracht was de chef.
Tijdens het middagmaal werden we allemaal ziek, behalve mijn echtgenote.
Zonder haar zou ik niets gezien hebben, ik voelde mij wel 100 jaar oud, kon niet nadenken, zou gewoon blijven zitten waar ik zat, niets interesseerde mij nog. De hoogte en de verminderde zuurstof eisten hun tol.
Voor het eerst in mijn leven voelde ik hoe het moet zijn wanneer je echt oud en versleten bent, ik ben er nadien dankbaar voor geweest.
Ik kon mij eindelijk voorstellen hoe mijn oude vader zich voelde, wanneer hij me soms zei: wacht tot als ge zelf oud zult zijn, dan zult ge het wel weten nu wist ik het. Mijn schoonzus en haar twee kinderen hadden het ook, zij waren ook ziek en nochtans veel jonger dan ik.
Mijn vrouw wist hoe erg ik gesteld was om alles te zien daar in Lhasa, ik had er zo veel van verwacht en dus trok ze me overal mee.
Met de Jeep en gewapend met twee bussen zuurstof, voor in geval van nood, trokken we er op uit.
Het zomerpaleis van de Dalai Lama bezichtigen was interessant, omdat het aantoonde dat hij interesse had voor de moderne techniek. Een oude radio, een paar andere spullenen waarschijnlijk de enige badkamer van Thibet in die tijd, waren de bezienswaardigheden. Ook het mooie gebouw en de mooie tuin waren de moeite waard. Zie de foto: de ingang van het zomerpaleis.
Landen op een vliegveld op meer dan 4000 m hoogte tussen al die hoge bergtoppen is niet eenvoudig, er opnieuw opstijgen is nog andere koek, niet alle vliegtuigen kunnen dat, we namen dus een ander vliegtuig.
Het terrein waar we op landen is niet zeer groot en men moet over allerlei obstakels heen stappen vooraleer men in een grote hall, eerder en loods naar buiten kan stappen.
Daar worden we opgewacht door onze begeleiders die ons in twee jeeps meenemen, de rit naar de hoofdstad Lhasa duurde ongeveer twee uren.
Een eerste stop aan een soort boerderij waar de oudste tempel staat van hun vroegere godsdienst, in een soort stal nabij de dieren.
Daar gebeurde het eerste incident.
Wanneer je met de trein naar die hoogte rijdt krijgt het lichaam de tijd zich aan te passen, met het vliegtuig hebt ge dat niet.
Terwijl we in die nogal besloten ruimte stonden te kijken voelde mijn schoonzus zich plots onwel.
Vooraleer ze buiten was zeeg ze lijkbleek in elkaar: bewusteloos.
We droegen haar naar buiten en ze werd beademd. Weet U hoe?
Ze namen een soort luchtmatras, bliezen er zelf met hun mond lucht in en lieten dan die lucht los in het aangezicht van de bewusteloze. Omdat wij ze ondertussen in open lucht hadden neergelegd met de benen iets hoger kwam ze weer bij, of was het de luchtmatras?
Wij verder richting Lhasa en ondertussen reden we langs adembenemende plaatsen, zie twee fotos.
Op de eerste foto ziet U een groepje mensen die aan hun ochtend maal bezig zijn, langs het water van een van de vele meertjes tussen de bergen.
In die periode komen veel bedevaarders uit de bergen naar Lhasa, we zullen ze daar ook zien. Ze wassen zich zelden, behalve in die periode en in het water dat daar rijkelijk aanwezig is.
Op de tweede foto ziet Ueen Boeddha beeld uitgekapt in de rotsen.
