Littekens op een stierenhuid Net zoals de Vlamingen streven de Basken naar onafhankelijkheid. Hier is een deel van hun verhaal.
22-04-2008
Wie zijn nek uitsteekt, loopt grote risico's
Arrestatie Ibon Meñika 22 april 2006
Op 22 april 2006 werd Ibon Meñika opgesloten in de gevangenis van Soto del Real, nadat hij was voorgeleid voor Magistraat Santiago Pedraz van het Hooggerechtshof. Vier dagen in isolatie betekent dat Meñika niet meteen bekende wat ze wilden horen. Hij verklaarde onder voortdurend geschreeuw geslagen te zijn tegen zijn hoofd en genitaliën. Voortdurend werd hij aan de haren getrokken en in de teelballen geknepen. Om hem uit te putten diende hij fysieke oefeningen te doen en hem werd belet te slapen. Ook werd voortdurend gedreigd met de onderdompeling in "het bad" en het aanbrengen van de elektroden. Voor de magistraat ontkende hij alles wat hij tijdens de "ondervragingen" zou verklaard hebben.
Ibon Meñika is in het megaproces tegen de groep Baskische "Activisten" (18/98) de woordvoerder van de jonge beklaagden die lid waren van de later verboden organisaties Jarrai-Haika-Segi. Dit zou hij op een dag bekopen. Op 18 april 2006 werd hij bij een straatcontrole in Abadiño (Bizkaia) opgepakt door de Guardia Civil. In zijn auto zouden 90 "betalingsbewijzen" van 60 elk gevonden zijn die ETA gebruikt om de leden, die op de loonlijst staan, hun clandestien leven enigszins mogelijk te maken. Meñika was sinds zijn arrestatie "incomunicado" gesteld en niemand wist waar hij zich bevond en hoe het met hem gesteld was. De nacht van zijn arrestatie werd zijn woning ondersteboven gehaald en dat gebeurde later ook met de "Herriko Taberna" (kroegen waar nationalisten samenkomen). Daarvoor waren ze komen opzetten met een zestal groene Nissan Patrols. Op beide plaatsen werden een aantal gevulde zakken meegenomen en je weet maar nooit wat ze bij zich hadden vooraleer ze binnen gingen
Vandaag, 21 april 2008, gaat het zoveelste politieke proces van start. Er staan 27 personen, onder wie Juan Mari Olano, terecht en de Openbare Aanklager eist 10 jaar. Het einde van het proces is voorzien voor 23 juli en zal 49 zittingen in beslag nemen. Het relaas van de zittingsdagen zal u, met enige vertraging, kunnen volgen op mijn webstek.
Het proces, in Spanje gekend als Sumario 33/01, heeft als doel de hulporganisaties Gestoras pro-Amnistía (Amnistiaren Aldeko Batzordeak) en Askatasuna te criminaliseren.
Op 31 oktober 1998 vond een grootschalige politieoperatie plaats in verscheidene dorpen van Baskenland. 200 politieagenten arresteerden een dertiental leden van Gestoras Pro-Amnistia en de bankrekeningen van deze organisatie werden geblokkeerd. Er vonden meerdere invallen plaats in de kantoren van Gestoras waarbij al het aanwezige materiaal werd meegenomen. Gestoras Pro-Amnistia bestaat sinds 1977 en is opgericht als organisatie die zich inzet voor de vrijlating van Baskische politieke gevangenen. Gestoras ondersteunt de gevangenen op vele manieren, humanitair, juridisch en politiek. Volgens Garzón past Gestoras Pro-Amnistia in het bovengeschetste complex. Garzón stelt, zoals gewoonlijk zonder zijn stellingen te bewijzen, dat Gestoras namens ETA "de controle over het gevangenencollectief van ETA uitvoert (...) de discipline binnen het collectief in stand houdend". Verder maakt Gestoras het door de voortdurende aandacht die zij schenkt aan de rechten van de gevangenen makkelijker voor ETA om nieuwe leden te verwerven. Dit geldt ook voor de campagne Alde Hemendik, gericht op het vertrek van de Spaanse gewapende macht uit Baskenland. Volgens Garzón is dit een strategie, bedacht door ETA om te doen alsof er een politiek probleem bestaat dat de gewapende strijd zou kunnen legitimeren. Kort na de politieoperatie gaven vertegenwoordigers van Gestoras een persconferentie. Daarin toonden zij aan dat Gestoras een legitieme beweging is met een transparante werkwijze die op legale en democratische wijze haar doel probeert te bereiken. Gelijktijdig met de inval in de kantoren van Gestoras werd een inval gedaan in het advocatenkantoor dat meestal voor Gestoras werkt in Hernani. Ook hier werden alle computers in beslag genomen. De advocaten hebben woedend bezwaar aangetekend. De meeste zaken die zij voeren, voeren ze tegen Garzón zelf. Garzón krijgt nu wel een heel interessante blik in de keuken van zijn opponenten. Later heeft Garzón toegegeven dat hij niet zomaar een inval in het advocatenkantoor had mogen doen. De computers weigert hij echter tot op de dag van vandaag terug te geven. Twee weken na de invallen vragen vertegenwoordigers van Gestoras Pro-Amnistia naar de status van hun organisatie: is die nu wel of niet legaal? Het antwoord komt pas op 19 december 2001: Garzón verklaart Gestoras Pro-Amnistia illegaal. Er wordt een nieuwe organisatie, Askatasuna genaamd, opgericht. Eind januari verklaart Garzón zowel Gestoras Pro-Amnistia als Askatasuna illegaal.
De Vlaamse advocaat meester Paul Bekaert ziet het zo: De aanval van onderzoeksrechter Garzón op de Gestoras, Juan Mari Olano en zijn medewerkers, is een nieuwe veldslag in de oorlog tegen de Baskische onafhankelijkheidsbeweging. De eerste fase in deze oorlog was de veroordeling en opsluiting van het bestuur van de politieke partij Herri Batasuna. Daarna volgde de sluiting van het dagblad Egin en de arrestatie van de verantwoordelijken. Toen gingen de verantwoordelijke van Xaki achter de tralies. Zij verzorgden de 'buitenlandse betrekkingen' van Herri Batasuna en verdedigden de rechten van Baskische vluchtelingen in het buitenland. Daarna volgden nog Naika en Ekin... Dit is gewoonweg criminalisatie van een politieke beweging. De machtshebbers maken van hun politieke tegenstanders ordinaire misdadigers om hen zo te treffen en te elimineren. De Spaanse staat en het Spaanse gerecht linken iedereen en alles aan de ETA. Zo eenvoudig is dat. Men maakt van een politieke opposant gewoon een terrorist. In die zin is 11 september voor Spanje een geschenk van de goden. Het scenario is onderhand over heel de wereld bekend. Al deze bewegingen, organisaties en personen hebben dit gemeen dat zij op geen enkel ogenblik geweld hebben gebruikt, geen aanslagen hebben gepleegd op mensen en eigendommen. Zij hebben vergaderd, verenigd, gemanifesteerd, hun mening geuit. Dit zijn geen misdrijven. Indien het nog misdrijven zouden zijn, dan zou het zuiver om opiniedelicten gaan. Dit proces gaat dus over veel meer dan het individu Olano.
Voor de Audiencia Nacional start vandaag dus het zoveelste proces tegen het Baskische nationalisme.Zevenentwintig personen staan er terecht die werken of gewerkt hebben voor de organisaties:
1.Gestoras Pro Amnistía, een groep die ijvert voor amnestie
2.Askatasuna, ook een groep die ijvert voor amnestie en daarom door magistraat Garzón bestempeld wordt als de opvolger van de verboden Gestoras Pro Amnistía
3.Behatokia, het Baskische Observatorium voor de Mensenrechten
4.Senideak, een niet-gouvernementele organisatie van verwanten van politieke gevangen
De Openbare Aanklager, Carlos Bautista, eist 10 jaar gevangenisstraf op basis van de beschuldiging van integratie in een gewapende organisatie.
Het Hof wordt voorgezeten door magistrate Teresa Palacios en de leden van de 4de Kamer van de uitzonderingsrechtbank, Audiencia Nacional, zijn Paloma González en Juan Francisco Martel. De burgerlijke partij is het onvermijdelijke PP-aanhangsel AVT-Asociación de Víctimas del Terrorismo. De verdededing van de beklaagden rust op de schouders van de advocaten Amaia Izko, Ainhoa Baglieto, Haizea Ziluaga, Arantxa Zulueta e, Iñaki Goioaga.
De beklaagden zijn:
Voor Gestoras Pro Amnistía:
Aratz Estonba, Maite Díaz de Heredia, Julen Zelarain, Jagoba Terrones, Julen Larrinaga, Jon Imanol Beaskoa, Ainhoa Irastorza, Gorka Zulaika, Iker Zubia, Alex Beaskoa, Josu Beaumont, Juan Mari Olano, Gotzon Amaro, Jorge Txokarro, Gari Arriaga, Txema Olabarrieta, Jorge Luis Arredondo, Aitor Jugo, Maite Méndez en Mitxel Serasketa.
Voor Askatasuna:
Asier Virumbrales, Xabin Juaristi e, Iñaki de Reta.
Voor Behatokia:
Julen Arzuaga.
Voor Senideak:
Juan Antonio Madariaga, Ixone Urzelai en Iñaki Loizaga.
De aanklager zal 50 getuigen oproepen: 44 Ertzainas, 6 Guardias Civil, en wil bovendien nog de gevangene Jorge Olaiz en de ex-gevangenen Susana Atxaerandio en Ibon Aranalde verhoren.
De verdediging is van plan 250 getuigen op te roepen, met o.a.: de politici Joseba Egibar (PNV), Oscar Matute (EB), Martín Aranburu (EA), Felix Soto (izquierda abertzale), Karmelo Landa (izquierda abertzale) en Odón Elorza (PSE-EE); de vakbondsafgevaardigden José Elorrieta (ELA) en Rafa Díez (LAB); Estanis Etxaburu van Etxerat; Jonan Fernández van Baketik; de schrijvers Alfonso Sastre en José Luis Otamendi; de journalisren Mariano Ferrer en Xabier Lapitz; de bertsolaris (improvisators op rijm) Xabier Amuriza en Xabier Silveira; de advocaten Jone Goirizelaia en Iñigo Iruin; de gevangene Jon Agirre Agiriano; de ex-voorzitter van Athletic Club José María Arrate; de pelotaris (spelers van de pelota vasca) Juan Martínez de Irujo en Oier Zearra; de musici Aitor Gorosabel (Su Ta Gar), Gorka Urbizu (Berri Txarrak) en Evaristo Páramos (La Polla Records); Argi Perurena, woordvoerder van EPPK (collectief van politieke gevangenen); de ex-gevangen Ierse politicus Michael Culbert; Theo van Boven, verantwoordelijke voor de UNO inzake foltering en de ex-bisschop van Donostia-San Sebastián, José María Setién.
Vannacht, omstreeks 03:30u is, na verwittiging, opnieuw een bom tot ontploffing gebracht aan een lokaal van de Baskische socialisten, de PSE. Nu was het lokaal van Elgoibar aan de beurt. Dit is al de 2de aanslag in 7 dagen.
Margarita Robles Magistrate 3de Kamer Hooggerechtshof Ex-staatssecretaris Binnenlandse Zaken onder F. González
In de ultrarechtse krant Libertad Digital van 20 april 2005, verscheen een uitzonderlijk bericht. De magistrate van de 3de Kamer van het Hooggerechtshof, Margarita Robles, en ex-staatssecretaris voor Binnenlandse Zaken in de laatste regering Felipe González, zegt dat de Partijenwet, die ervoor zorgde dat Batasuna verboden werd, geen enkele zin had en dat nieuwe formules gezocht moeten worden die uitsluiting vermijden. Zij deed deze uitspraak in het juridische tijdschrift "Réplica y Dúplica", en voegt er aan toe: De enige mogelijke manier om Batasuna legaal te verklaren, is de afschaffing van de Partijenwet, die er enkel en alleen gekomen is als vrucht van een welomlijnde politieke strategie.
Robles zegt dat "burgers van een autonoom gebied gerespecteerd moeten worden als ze zich in verkiezingen uitspreken. Wat in Baskenland en Catalonië gebeurt, moet niet door Madrid gecorrigeerd worden."
Laten we geweld niet verwarren met 'antwoorden op geweld'
Eustakio Mendizábal Benito Txikia +19 april 1973
Foto (ter beschikking gesteld door W. Hensgen): oude persfoto van de herdenkingsmis door Piarres Lárzabal in het witte kerkje van Sokoa.
Eustakio Mendizábal Benito Txikiawas van zijn 10de tot zijn 23ste levensjaar woonachtig in het klooster van de Benedictijnen in Lazkao. Het klooster had faam omdat er in de jaren 60 een aantal samenkomsten van ETA plaatsvonden. Als seminarist leerde Txikia de Baskische taal onder de knie te krijgen omdat hij er alles kon lezen wat er in Baskenland voor handen was. Maar hij leerde er ook de bergen kennen die hem later vaak het leven zouden redden bij achtervolgingen. Toen de tijd aanbrak om het priesterkleed aan te trekken (1966), vroeg hij een jaar uitstel. Hij bleef zijn studies voortzetten, maar ging tevens werken in een fabriek in Beasain. In die periode weigerde hij een boete te betalen die hij had opgelopen wegens deelname aan een manifestatie en kwam daarom enige tijd in de gevangenis terecht. Na de arrestaties van een aantal jongeren nam hij de benen. Eerst vond hij een veilig onderkomen in de abdij van Belloc, maar al spoedig dook hij onder in Baiona waar hij twee keer gearresteerd werd en ten slotte binnenlands verbannen naar Poitiers. Hij keerde echter meteen terug om in het zuiden liberado (vrijgestelde en bij politie bekend) van ETA te worden voor Gipuzkoa en Nafarroa. Txikia klom op tot verantwoordelijke van de militaire vleugel van ETA. Het aantal acties steeg in deze periode tot een ongekende hoogte. De eerste ETA-actie onder zijn leiding was de ontvoering van de Duitse ereconsul Beihl, in Donostia. Vaak wist Txikia op spectaculaire wijze te ontkomen aan politieomsingelingen. Later werd de industrieel Huarte ontvoerd. Hij werd vrijgelaten nadat hij de arbeidsvoorwaarden in zijn bedrijf verbeterde.
Op 19 april 1973 (Witte Donderdag) nam hij de trein Bilbao-Placensia, richting Algorta. Was de politie ingelicht? In elk station, hoe klein ook, stonden ze verdekt op wacht. Txikia had in het station van Algorta een afspraak met zijn strijdmakker, José Manuel Pagoaga, Peixoto. Meteen probeerden ze hun achtervolgers af te schudden. Hierop ontstond een vuurgevecht en omdat het paasvakantie is lopen er veel kinderen op straat. "Scheer je weg", roept Txikia, tussen de schoten door, Ik word achtervolgd. Het aantal politiemannen wordt steeds groter. Als Peixoto een andere richting kiest, laat de politie hém lopen. Na twee kilometer rennen, houdt Txikia een auto staande. Omdat de chauffeur slechts drie dagen een rijbewijs heeft (en wegens de schrik) krijgt hij zijn vehikel niet meer aan de praat. De eerste politieman die vóór de auto komt, heeft geen munitie meer! Van de tweede krijgt Txikia een kogel in de rechterslaap. Zonder nog een woord te zeggen, zal hij in een ziekenhuis in Bilbao sterven, met een pistool in de hand, één in de zak van zijn regenjas en met een patronengordel rond zijn middel. 28 jaar oud, vader van 2 zonen betaalde hij zijn idealisme met zijn leven, zoals anderen het betaalden met de cel of met verbanning. ETA zit zonder leider, maar een mythe is geboren. Op 21 april wordt hij in zijn geboortedorp, Itsasondo, begraven. Omdat de volgende dag Aberri Eguna (Dag van het Baskische Vaderland) gevierd zal worden en om manifestaties te vermijden wordt het overlijdensbericht niet uitgehangen. Daardoor zijn slechts 30 personen op de begrafenis aanwezig, politie en Guardia Civil inbegrepen! In het witte kerkje van Sokoa, in Noord-Baskenland, werd later een zieledienst gehouden. Piarres Lárzabal, Zoro de Sokoa, Pastoor van Sokoa en secretaris van Anai Artea (*) spreekt in zijn homilie vriendelijke woorden:Eustakio was niet het model van een klassieke held. Hij was een poëet, een bertsolari. De afwezigheid van persoonlijke ambitie, zn eenvoud, zn oprechte en totale toewijding bezorgde hem vele vrienden waaronder niet weinig priesters. Maar Mendizábal stierf met een pistool in de hand. Hij leidde aanslagen en ontvoeringen. Ze noemden hem een Baskische Guerrillero. We weten dat het Christendom geweld veroordeelt. Maar laten we geweld niet verwarren met antwoorden op geweld.
(*) Anai Artea (wij broeders) opgericht, een beweging die humanitaire steun verleende en nog steeds verleent aan Baskische politieke gevangenen en vluchtelingen
Meteen na de dood van Txikia werd de vraag gesteld of er verraad in het spel kon zijn. Een ETA-woordvoerder in Noord-Baskenland ontkende dit ten stelligste: We kunnen wel eens een geschil hebben, een onenigheid, maar ons geschil met de politie is groter dan alle oceanen samen. Betaalde Txikia zijn treinticket met vuil geld, afkomstig van ETA-acties en werd dit zijn dood?
Eustakio Mendizábal was boven alles een Baskische nationalist, een plattelandsrevolutionair. In hem konden zich zowel de fabrieksarbeider als de boerenjeugd terugvinden. Om revolutionair te zijn moet je poëet wezen, was één van zijn stellingen. De Baskische taal was een obsessie voor hem. De politie-inspecteur die Txikia Mendizabal een kogel door het hoofd schoot, José Ramón Morán, verloor twee jaar later het leven. In een ETA-actie in Algorta!!!
Txikia was, na Etxeberriata, de tweede dode die binnen de gewapende organisatie te betreuren viel.
Manuel María Garmendia Zubiarrain Korta +18 april 1976
Korta werd in Legorreta geboren op 6 juni 1945. Op 18-jarige leeftijd werkte hij in een onderneming in Arrasate. Omstreeks die tijd trad hij toe tot ETA, de culturele vleugel en later tot de militaire vleugel. In 1968 moest hij op de vlucht slaan. Nadat hij 9 maanden ondergedoken leefde, bereikte hij in 1969 Iparralde. Hij werkte er in het slachthuis van Baiona en na een hongerstaking in 1970 werd hij op straat gezet. Hij werd uitgewezen naar België. Helemaal op zichzelf aangewezen, zonder werk, kreeg hij van de organisatie de verantwoordelijkheid over de Goierri, een streek in Gipuzkoa, waar hij Txikia en Argalaleerde kennen. Zwijgzaam, verantwoordelijk, zelfverzekerd en getuige van een grote fysieke kracht, ontpopte hij zich als een mugalari (van muga) van de eerste orde. Hij hielp er de commandos en de vluchtelingen de grens oversteken. Op 18 april 1976, de dag van deAberri Eguna, was hij in de weer om vier medestanders te helpen de muga over te steken in de streek rondom de berg Larrun (La Rhune). Ter hoogte van het kerkhof van Bera (Vera de Bidasoa) werden zij door de Guardia Civil ontdekt en beschoten. Korta, 31 jaar, overleed ter plekke.
Europa Press baseert zich op bronnen van de Ertzaintza die verklaren dat om 05:00u vanmorgen een patrouille van de Ertzaintza een verdacht pakje ontdekten aan een zetel van de PSE, de Baskische socialisten, in de wijk La Peña, Bilbao. De omgeving werd ontruimd en een half uur later kwam de telefonische verwittiging dat een bom zou ontploffen.
Er is grote schade aan het gebouw en 7 Ertzainas werden licht gewond.
Op 17 april 2005 wordt de balans van de repressie van 2004 bekendgemaakt. Tijdens het jaar 2004 verloren zeven mensen het leven. Angel Berrueta en Kontxi Sanchiz verloren het leven, onrechtstreeks ten gevolge van de aanslag door Islamterroristen in Madrid op 11 maart, die door de PP-regering in de schoenen van ETA geschoven werd. Berrueta werd in zijn winkel door een Guardia Civil doodgeschoten en Sanchiz stierf na een charge van de "Baskische" politie in een protestbetoging tegen de moord in Pamplona.
De behandeling van Baskische, radicale gevangenen kostte 3 levens. Oihane Errazkin uit Donostia stierf van eenzaamheid in een Parijse cel, waar ze zich verhing. Kepa Miner hield aan het jarenlange gevangenisleven een slepende ziekte over en Arantxa Otamendi stierf eveneens ver van huis in gelijkaardige omstandigheden. Karmele Solaguren verloor het leven in een verkeersongeval op weg naar haar gevangen zoon op 1.000 km afstand van huis. Leo Esteban overleed na jarenlang lijden.
In 2004 werden 135 personen opgepakt en hiervan kwam 97 % in isolatiedetentie terecht. 57 arrestanten verklaarden gefolterd te zijn. Op dit ogenblik zitten 700 radicale Basken achter de tralies. Parijs wees 2 Baskische burgers uit en droeg er 6 over aan de Spaanse justitie. Nederland leverde er één uit en in Mexico lopen zes burgers het risico uitgeleverd te worden.
Gevangenen die hun straf uitzaten, worden niet vrijgelaten terwijl men hiervoor intussen nieuwe beschuldigingen zoekt.
In vijfentwintig jaar tijd, sinds 1979, werden er 35.000 personen opgepakt, waarvan er 5.000 werden opgesloten. Er vielen 350 dodelijke slachtoffers.
Op 16 april 2003 wordt bekend gemaakt dat de "veteraan" José Luis Alvarez Enparantza, "Txillardegi" kandidaat wordt voor de lijstAralar bij de volgende verkiezingen voor de gemeenteraad. Txillardegi was één der stichters van ETA en woonde na zijn vlucht jarenlang in Brussel waar hij bij de firma Hanon werkte. Eerder stelde Iulen Madariaga, eveneens medestichter van de "Organisatie" en eveneens jarenlang "illegaal" in ons land, zich kandidaat op dezelfde lijst, Aralar. De zoon van Txillardegi, Joseba Alvarez, zit in de Mesa Nacional, het Hoofdbestuur van Herri Batasuna! (Ook hij verbleef een tijd in ons land )
15 april 1963 viel op een zondag. Voor de eerste maal in vele jaren werd Aberri Eguna in vrijheid gevierd, en wel in de gastgemeente Itxassou, in Lapurdi-Labourd (waarvan Baiona-Bayonne de hoofdstad is). Er werd een twijg van de "Eik van Gernika" geplant door Ximun Haran, die Enbata vertegenwoordigde en door Iulen Madariaga, die de organisatie ETA vertegenwoordigde. Bij die plechtigheid waren ook verscheidene vertegenwoordigers aanwezig van culturele organisaties van minderheidsvolkeren uit Europa. Die datum wordt algemeen aangenomen als de "dies natalis" van de politieke beweging Enbata, die al sinds de jaren 50 voor een eerste maal van zich liet horen. Op die zelfde dag werd ook het zogenoemde "Carta de Itxassou" of Charter van Itxassou bekendgemaakt, waarvan de tekst later in een grote steen werd gebeiteld.
De tekst gaat als volgt (vrije vertaling):
Op deze Aberri Eguna, 15 april 1963,
verklaren de Basken gegroepeerd rondom de geplante scheut van de 'Eik van Guernica'.
"Wij Basken zijn: een volk gevormd door de aarde, het ras, de taal en de instellingen, een natie gegroeid uit de wil van het verleden en het heden, een democratie van nature als verlengstuk van onze geschiedenis, zowel als Volk, als Natie en als Democratie bevestigen wij ons recht op eendracht en op individuele en gemeenschappelijke zelfbeschikking.
Gesterkt door deze werkelijkheid, bewust van deze rechten en van het algemeen aanvaarde recht op zelfbeschikking van de volkeren, proclameren wij onze vastberadenheid om de continuïteit van het verenigd Baskisch Volk te bewerkstelligen: door middel van de organisatie van het volk en haar erkenning, door middel van een praktiserende democratisch model"
15.000 politieagenten, 500 Guardia Civiles te paard, 4 helikopters.
Aberri Eguna 14 april 1968
Bij de Aberri Eguna van 14 april 1968 werd meer aandacht besteed aan het aantal van de bezettende macht (Guardia Civil, oproerpolitie), dan aan het aantal aanwezige manifestanten. Nog nooit was een dergelijke machtontplooiing te zien geweest. Verscheidene bronnen spraken 15.000 politieagenten, 500 Guardia Civiles te paard, ondersteund door 4 helikopters. Voor de duizenden nationalisten die kwamen opdagen, zat er niets anders op dan dekking te zoeken tegen de brutale interventies van matrak en traangas. Honderden arrestanten mochten de nacht doorbrengen in de akelige politiecellen. De viering van 1 mei 1968 toonde een gelijkaardig verloop, maar de manifestaties waren nu verspreid over diverse lokaliteiten.
De politieke actiegroep Eusko Abertzale Ekintza-Acción Nacionalista Vasca, in Baskenland gekend onder de afkorting "ANV" besloot op 13 april 2007 plots aan de komende verkiezingen van 27 mei deel te nemen. Is dit een strategische zet? Wilden ze anticiperen op een verbod van de nieuwe partij ASB (Abertzale Sozialisten Batasuna)?
ANV splitste zich af van de PNV in het jaar 1930. Ze wilden af van de PNV-kreten als "speciale bloedgroepen", "ras" of Baskische familienamen. Volgens de radicale nationalisten was je Bask "door persoonlijke beslissing", "sentiment" en "zin om te werken voor de vrijheid van het vaderland". Het was voor hen niet belangrijk waar je vandaan kwam, maar wél waar je naartoe wilde. Tegenover het PNV-katholicisme stelden zij het aconfessionalisme. Het kapitalisme moest afgezworen worden omdat het zorgde voor alle bestaande ongelijkheden. Zij noemden zichzelf "niet-Marxistische Socialisten". Bij het uitbreken van de Burgeroorlog vormden hun "ekintzales" (ANV-militanten) front in Irún, Peñas de Aia, Oiartzun, Albertia aan de zijde van anarchistische, Socialistische en Marxistische milities tegen Requetés met als enig doel de democratie en de vrijheid van Euskal Herria te verdedigen.
In 1978 ging ANV in kartel met Herri Batasuna. Elk jaar herdenken ze de Slag op de berg Albertia in Araba, op het einde van de Burgeroorlog, waar er veel van hun gudaris sneuvelden. ANV herdacht bij hun bijeenkomsten steeds "de soldaten van vroeger en die van nu." Verder bleven ze altijd een politieke partij.
Meteen na de bekendmaking van hun deelname werd vanuit Madrid een onderzoek gelast. In Spanje worden zulke belangrijke zaken gedaan door arme boerenjongens uit het Zuiden: de Guardia Civil!
Op 14 april 2007 werd het monument Itxortako atea (de poort van Itxorta) ingehuldigd als nagedachtenis aan de gudaris (Baskische soldaten) die gesneuveld waren in de Spaanse Burgeroorlog, toen zij de wettige republiek verdedigden. Het gaat hier om de slag van Elgeta.
Op 12 april 2008 wordt de monoliet door españolistas met verf beklad en gedeeltelijk beschadigd.
De slag van Elgeta of Intxortas had plaats van 20 tot 24 april 1937 en is in Baskenland bijzonder goed gekend, omdat de gudaris er gedurende 7 maanden in slaagden de troepen van generaal Mola tot staan te brengen. Het bombarderen van de loopgraven door de troepen van Franco kostte het leven aan minstens 400 gudaris. Het overwicht was te groot te geworden en wat er met de overlevenden gebeurde, kan u zich heel goed inbeelden.
Commotie in het Baskisch parlement in Vitoria-Gasteiz, tijdens de zitting van 12 april 2002, als de jonge volksvertegenwoordiger van Batasuna, Jon Salaberria Sansinenea, erg nerveus lijkt te zijn en bijzonder veel naar zijn papier kijkt als hij vanaf het spreekgestoelte zegt: "De gewapende strijd van ETA beantwoordt aan de verdediging van de gerechtvaardigde rechten van het Baskische Volk. ETA zal zijn activiteiten stopzetten, zoals het IRA dat deed, op het ogenblik dat de Britse Regering het zelfbeschikkingsrecht van het Ierse Volk erkende." Batasuna had voordien opgeroepen tot burgerlijke ongehoorzaamheid en tot demilitarisering van Baskenland.
Het Tribunal Superior de Justicia del País Vasco zal op 5 september 2003 de verklaringen afgelegd door Jon Salaberria, lid van de politieke groep Sozialista Abertzaleak (Batasuna), tijdens de parlementaire debatten van 12 april 2002 beschouwen als delict, meer gespecificeerd: verheerlijking van terroristische acties. De strafmaat wordt vastgelegd op 1 jaar gevangenisstraf en 7 jaar ontzetting uit zijn rechten. Dit is een precedent dat kan beschouwd worden als een agressie tegen de vrije meningsuiting van een lid van het parlement, dat precies borg moet staan voor de vrije meningsuiting. Artikel 71 van de Grondwet erkent de onschendbaarheid van een Député en een Senator bij het uiten van opinies uitgesproken in die functie (inviolabilidad por las opiniones manifestadas en el ejercicio de sus funciones). Dit principe werd ook door artikel 26 van het Estatuto de Autonomía para el País Vasco erkent. Dit recht werd trouwens verder ontwikkeld in de Ley autonómica 2/1981, waarbij onderstreept wordt dat de leden van het parlement niet mogen beschuldigd, noch gerechterlijk vervolgd worden, zonder voorafgaande autorisatie van het Baskische Parlement.
De Openbare Aanklager van de TSJPV (Tribunal Superior de Justicia del País Vasco) baseert de aanklacht verheerlijking van het terrorisme en de vervolging ervan op het feit dat de woorden die uitgesproken werden, buiten de onschendbaarheid vallen. Ze houden een identificatie in die de acties en het doel ondersteunen. De acties van ETA zijn intrinsiek anti-juridisch en bijgevolg zijn ze niet bespreekbaar en mogen ze niet in de openbaarheid behandeld worden (los actos de ETA son intrínsecamente antijurídicos y en consecuencia inopinables). Dus is een voorafgaande autorisatie van het Baskische Parlement overbodig. Commentaar overbodig!
Kandidaat voor Nobelprijs voor de Vrede! 11 april 2002
In Spanje wordt op 11 april 2002 de mediageile magistraat Baltasar Garzón voorgesteld als de kandidaat voor Nobelprijs voor de Vrede!
Zijn verdiensten zijn: "Zijn strijd tegen de straffeloosheid en zijn strijd voor de verdediging van de mensenrechten." Wij leven in een wereld waarin sommigen het gezonde verstand verloren hebben, en dat maar niet kunnen weervinden.
Kan iemand de Nobelprijs voor de Vrede krijgen als zijn hele werk gebaseerd is op wraak wegens het mislopen van een ministerportefeuille? Kan iemand de Nobelprijs voor de vrede krijgen als hij tot op heden steeds elke Baskische gevangenen negeerde die de "slechte behandeling" (lees: "foltering") aanklaagde, en hem daarbij vaak geen blik gunde? Misschien kon hij er wel niet tegen als die slachtoffers door de vele slagen en het gebruik van elektroden onherkenbaar waren. Kan iemand de Nobelprijs voor de vrede krijgen als hij regelmatig, bij nacht, naar Baskenland reist om aanwezig te zijn bij het demonteren van organisaties, kranten sluit, personen oppakt die een openbare functie vervullen etc terwijl hij ze een half jaar later moet vrijlaten omdat er geen bewijzen konden uitgeslagen worden?
Javier María Larreategui Cuadra "Atxulo" +9 april 2008
Javier María Larreategui Cuadra Atxulo is geboren in Bilbao, studeerde er en woonde in de Licenciado Poza, nr. 24, 4de verdieping. Als vrijgezel vervoegde hij de rangen van ETA bij de militaire vleugel. Als gevolg van een reeks aanhoudingen in april 1969 vluchtte hij in 1970 naar Iparralde. In 1971 stak hij clandestien de grens over om deel te nemen aan acties van de militaire vleugel in de Baskische provincies (1971-1972). Hij was het die in Madrid de kelderverdieping kocht gelegen in de Calle Claudio Coello, nr. 104, om er een beeldhouweratelier in te richten. Wij weten uit de aanslag op Carrero Blanco (+20 december 1973) dat die kelder diende om een tunnel te graven en vol te stouwen met explosieven.
Javier Larreategi (57 jaar), beter bekend onder zijn militantennaam Atxulo, overleed op 9 april 2008, in zijn geboortestad Bilbao, na een lange ziekte.
Zij die hem gekend hebben, verklaren dat hij, de laatste jaren, een teruggetrokken leven leidde, net alsof hij dezelfde clandestiniteit die hij aan de dag legde tijdens zijn strijd voor de vrijheid en de onafhankelijkheid wilde verder zetten.
"In dit land, zoals in elke andere democratie, is elke burger vrij te denken en te zeggen wat hij wil. Zeker op politiek gebied. Daarom heb ik zin om dit te zeggen en zeg ik het nu: "Gora Euskadi Ta Askatasuna" (Leve Baskenland en de Vrijheid). Dit schrijft in een lezersbrief Amadeo Martínez Inglés, auteur van de brief en ... kolonel in het Spaanse Leger! Op 23 februari 2002, 21 jaar na de mislukte staatsgreep schreef diezelfde kolonel in "Gara" een artikel over de koning die achter deze staatsgreep zou gestaan hebben. Hij noemt Juan Carlos "Un Rey golpista".
Un Rey golpista
Zovele jaren na de dood van dictator Franco wordt koning Juan Carlos door de Spaanse gemeenschap nog altijd beschouwd als de garantie voor de instituten en de verdediger van de democratie. Hij is bijna onaantastbaar geworden. Zijn prestige als monarch is aanzienlijk gegroeid sinds 23 februari 1981, toen luitenant-kolonel Antonio Tejero van de Guardia Civil en de generaals Milans del Bosch en Alfonso Armada een staatsgreep pleegden. De mislukking wordt toegeschreven aan Juan Carlos die manifest zijn afwijzing voor de onbezonnen poging liet blijken.
Twintig jaar na de mislukte staatsgreep rezen twijfels over wie werkelijk achter de staatsgreep zat. Kolonel Amadeo Martínez Inglés (*), auteur van het boek: 23-F. El golpe que nunca existió (Editorial Foca), houdt ons de volgende thesis voor: Het gaat hier om een politiek-militaire operatie van de Borbons, geleid door koning Juan Carlos, die op de hoogte was over het feit dat een groep ultrarechtse militairen een beweging aan het voorbereiden waren om hem (de koning) af te zetten.
(*) Kolonel Martínez Inglés was professor Militaire Geschiedenis en Strategie aan de Militaire School van de Generale Staf, en directe getuige van de duistere kanten van het leger tijdens de periode van de La Transición. Hij was toen chef Mobilisatie van de Generale Staf en chef van de Infanteriebrigade in Zaragoza.
Tijdens een interview (2003) verklaart hij dat er de laatste 20 jaar geen staatsgrepen waren in Spanje. Militaire staatsgrepen richten zich altijd in de eerste plaatst op de hoogste machtskoepel, in dit geval de koning. Maar op 23-F werd er niet aan de koning geraakt. De Guardia Civiles die, onder leiding van Tejero, binnendrongen in het parlement ageerden niet tegen de koning. Integendeel, zoals op TV te zien was, riepen zij slagzinnen ten gunste van de monarch. De staatsgreep, tussen haakjes, richtte zich ook niet tegen het politieke systeem, want generaal Armada had in zijn binnenzak een document met de namen van een nieuwe regering, onder zijn voorzitterschap. Namen met democraten uit de voornaamste politieke partijen. Het was opgezet spel, een politiek, militair en institutioneel manoeuvre, geleid vanuit de Kroon om de echte staatsgreep, voorzien voor 2 mei 1981, te dwarsbomen. Die staatsgreep (pseudo-staatsgreep) was gepland door de meest radicale krachten van het extreemrechtse Spanje en uitgedokterd in kringen van extreemrechtse militairen, om de koning af te zetten en de terugkeer naar een totalitair regime à la Franco voor te bereiden.
