Littekens op een stierenhuid Net zoals de Vlamingen streven de Basken naar onafhankelijkheid. Hier is een deel van hun verhaal.
26-05-2008
Hoofdarts van de Parijse gevangenis La Santé
Véronique Vasseur klaagt aan
Maanden nadat Véronique Vasseur, de hoofdarts van de Parijse gevangenis La Santé, een boek uitbracht over de inhumane omstandigheden waarin de gevangenen in de Franse penitentiaire instellingen moeten leven, belooft de Franse Regering op 26 mei 2001 in 10 jaar een som van 10 miljard FF uit te trekken voor renovatie. Haar getuigenis over de levensomstandigheden in La Santé leverde wel 2 parlementaire onderzoekscommissies op, maar ook doodbedreigingen en pesterijen, zodat ze zich verplicht zag haar functie op te geven.
In Frankrijk zitten op dat moment 66 Baskische politieke gevangenen. Vasseur noemde de cellen "dantesk" (hels, gruwelijk): gebrek aan hygiëne, verkrachtingen, zelfmoorden, etc. Verder wordt de overbevolking aangeklaagd, de onaanvaardbare bezoekersruimten, de onvoldoende hygiëne, cellen- en lijfonderzoek, gebrek aan sportactiviteiten, minachting van buitenlandse gevangenen.
Toen bleek dat de grootvader van de huidige Regeringspresident, José Luis Rodríguez Zapatero op het einde van de Burgeroorlog door de Franquisten om politieke redenen werd gefusilleerd, mocht je veronderstellen dat hij waarschijnlijk geen "havik" was. Hij kreeg een kans.
Op 24 en 25 mei 2006 werd er in de Senaat een nieuwe zitting gewijd aan de "Regeringscontrole". Bij de vragen die er gesteld werden, wilde de PNVer Joseba Zubia weten wat de regering had gedaan of dacht te doen om een einde te stellen aan de folteringen, "die een realiteit" zijn. Zubia verwees ook naar de bezorgdheid die internationale organisaties als Amnesty International en experts zoals de speciale verslaggever bij de Verenigde Naties, Theo van Boven verschillende keren hadden geuit.
Zapatero wilde "een nuancering" aanbrengen (daar gaan we) omdat sommige verslagen (Amnesty International) niet meteen "geloofwaardig" waren (ongeloofwaardig voor Spanje uieraard) en de "solide democratie" toch een "goede gezondheid" (Tja!) genoot. De tijd dat alle schandalen met de mantel der liefde bedekt werd omdat het foutjes waren van een nog "jonge democratie" is dus na 30 jaar nog steeds niet voorbij
Spanje ondertekende verschillende internationale overeenkomsten aangaande het uitroeien van foltering en mishandeling van arrestanten, persvrijheid, vrijheid van politieke "vereniging", etc Iedereen weet wat daar in werkelijkheid van terecht kwam!
Toevallig vertelde Aitor Larreta op 24 mei 2006 voor de onderzoeksrechter in Madrid hoe hij door de Guardia Civil "behandeld" werd na zijn arrestatie in november 2005. De jonge man uit Donostia werd twee dagen in isolement gezet en daarbij kreeg hij slagen te verwerken op het hoofd en tegen zijn testikels. Ook kreeg hij verschillende keren de plastic zak over het hoofd getrokken hoewel ze wisten dat hij astma had.
Jose Inazio Goikoetxea, gevangen in Bonxe, lijdt aan kanker in de endeldarm. Hoewel Goikoetxea sinds december bloed verloor en pijn had werd pas twee weken geleden ontdekt dat het om kanker ging. Vijf maanden lang hebben ze Goikoetxea laten stikken! Een gebrek aan medische assistentie hebben de straf van Goikoetxea dus omgezet in LEVENSLANG!
Op 24 mei 2005 wordt aangekondigd dat hij binnen enkele dagen zal geopereerd worden. Etxerat vraagt zijn voorlopige vrijlating.
Op 21 mei 2008 heeft Askatasuna, via diverse Spaanse agentschappen, aangeklaagd dat de laatste 30 jaar meer dan 35.000 Baskische militanten werden gearresteerd in Spanje en Frankrijk. Over die hele periode van 30 jaar betekent dit dat er gemiddeld iedere dag 3 Baskische militanten werden gearresteerd. Begrijpt u nu waar de term politiestaat vandaan komt?
Europese volksvertegenwoordigers bevestigen dat de annulatie van kieslijsten in Spanje een regelrechte aanval is op de burgerlijke en politieke rechten.
Zeventien gedeputeerden hebben een resolutie bekend gemaakt waarin zij aanklagen dat meer dan 380 abertzale kieslijsten door Spaanse rechtbanken werden verboden. Hierdoor zal de democratische oplossing voor het conflict nog moeilijker worden, en zij wijzen er ook op dat dit verbod een ernstige schending is van de meest fundamentele burgerlijke en politieke rechten in Europa.
Askatasuna eta Errepublikaren bizia eman zuten (Voor de Vrijheid en de Republiek gaven zij hun leven) 22 mei 1938
Na de Burgeroorlog (1936-1939) werden in de "Verradersprovincies" (zoals Baskenland genoemd werd!) verschrikkelijk veel mensen gearresteerd en in concentratiekampen opgesloten. Velen verloren er het leven. Door ontbering of door liquidatie. "Elke avond kwamen de Falangisten een aantal gevangenen halen en die zagen we nooit meer terug." Eén van die kampen, Fort San Markus, ligt in de buurt van Oiartzun en is nu gerestaureerd. Er worden conferenties georganiseerd en er is een barrestaurant. Het panorama over de streek is enorm! Een ander fort, San Cristóbal, op de berg Ezkabe, buiten Pamplona, langs de snelweg naar het Noorden is moeilijker bereikbaar.
Op 22 mei 1938 namen 795 gevangenen, die opgesloten zaten in het fort San Cristóbal (samen met een aantal Spaanse republikeinen) het besluit "de eer aan zichzelf te houden." In een hopeloze poging om hun lot te "verbeteren", ontvluchtten zij het concentratiekamp, en stortten ze zich in groep naar beneden. "De jacht" werd meteen "open" verklaard, en niet minder dan 200 vluchtelingen werden als konijnen neergeknald of achteraf geëxecuteerd!In de pers werden er indertijd niet veel woorden aan vuil gemaakt en als er al over het voorval gerept werd, dan werd gezegd dat het om gevangenen van gemeenrecht handelde. (Daar mocht dus op geschoten worden!)
Ook voor de bewoners uit de omgeving gold een omerta, o.a. omdat er nogal wat mensen mee hielpen aan de vangst van de vluchtelingen die het tot beneden gehaald hadden. Er werd intussen een monoliet opgericht ter ere van de meer dan 4.000 mannen en vrouwen die er ooit verbleven (In het jaar 2000 werd het al eens beschadigd, zonder dat de daders gevat werden, en op 26 mei 2006 werd het totaal verwoest door grafschenners). De eerste herdenking vond plaats in 1988, bij de vijftigste verjaardag.
Veel familieleden probeerden informatie te verzamelen, want in Spanje kan je bij officiële instanties nog steeds niet terecht voor dergelijke zaken! Nu verscheen er een boek, over het voorval, geschreven door Félix Sierra en Iñaki Alforja: "Fuerte de San Cristobal 1938".
Basken zijn als riet, met kan ze vertrappelen, maar ze staan altijd terug recht
Het ontwerp gevangenenspreiding van 15 mei 1989 wordt door de regering González officieel bekrachtigd op
22 mei 1989
Situatieschets
De overgang van de fascistische dictatuur van Franco naar een "democratische rechtsstaat" maakte in wezen weinig verschil uit: de repressie bleef ongemeen hard, en de gevangenissen bleven overvol. De strijd om de bevrijding van de politieke gevangenen was begonnen.
In 1977 breekt in de gevangenissen een rebellie uit over heel het land, met 35 muiterijen en een veelheid van protestacties. Nadat een honderdtal jongeren wordt afgeslagen in een verbeteringsgesticht en drie gedetineerden worden neergestoken, breekt een bloedige opstand uit; 26 gevangenen snijden zichzelf de buik open als de politie binnenstormt, anderen slikken verschillende objecten in. Eén van de gevangenen die naar het hospitaal wordt vervoerd, slaagt erin te ontsnappen. De dag daarop worden 98 gedetineerden overgeplaatst naar verschillende gevangenissen en 40 zelfverminkers verdwijnen in de strafcel. Vanaf dan en tot 1979 volgen de opstanden, hongerstakingen, werkstakingen, etc. elkaar zonder ophouden op, over heel het land. Het antwoord van de staat was, zoals steeds, dubbel: enerzijds onderhandelingen, anderzijds brutale repressie. Veel gevangenen werden opgesloten in de nieuw gebouwde speciale gevangenis van Herrera de la Mancha. Het is de eerste van een reeks gevangenissen speciaal geconstrueerd om de gevangenen te observeren, te verdelen en te isoleren, waar lichamelijke en psychische terreur systematisch wordt toegepast, en waar we al de kenmerken terugvinden van een gevangenis in de gevangenis, van wat later de F.I.E.S. (*)zullen worden. In deze gevangenissen worden, in de woorden van de toenmalige Algemene Directeur van de gevangenissen, Carlos Garcia Valdès, de "onaangepasten" opgesloten, of de als meest gevaarlijk beschouwde gedetineerden. Het beheer van deze gevangenissen werd ook verzekerd door de Guardia Civil, niet door gewone bewakers. Aangekomen in Herrera de la Mancha wordt de gevangene in observatie 1ste graad (volledig isolement) geplaatst. Als hij na een periode van 3 maanden geen inbreuken heeft gepleegd, gaat hij over naar 2de graad, waar de verschillen in behandeling minimaal zijn (een beetje langer "luchten", met enkele andere gevangenen). Als de gevangene alle graden heeft doorlopen zonder inbreuken, wordt hij overgeplaatst naar een andere gevangenis. Ondanks de zeer repressieve omstandigheden breken ook in deze speciale gevangenissen opstanden uit. Zo ondermeer in Alcalá Meco (Madrid), in het begin van de jaren '80.
Als antwoord op deze revoltes installeert de Staat de F.I.E.S, en velen zitten al 10, 15 of zelfs 20 jaar in de donkerste krochten van het Spaanse gevangenissysteem.
(*) F.I.E.S.
De F.I.E.S. werd ingevoerd via een simpele circulaire onder de verantwoordelijkheid van de toenmalige Algemene Directeur van de gevangenissen Antonio Asunción. Hoewel het Grondwettelijk Hof in 1994 het F.I.E.S. regime tijdelijk opheft, na een klacht van twee gevangenen, blijft het tot op de dag van vandaag bestaan. Het nieuw penitentiaire reglement voorziet, onder artikel 93, een regime dat bestaat uit:
1.ISOLATIE: luchten in een individuele kooi gedurende max. 3 uur met maximum één andere persoon.
2.ONBEPERKT IN DE TIJD: normaal wordt het statuut iedere 3 maand herzien, maar in realiteit wordt het steeds verlengd zodat de isolatie jaren, zelfs decennia kan duren...
3.LEVENSOMSTANDIGHEDEN: volledig overgeleverd aan de grillen van het penitentiaire centrum. Men kan censuur invoeren en de briefwisseling limiteren, bezoek weigeren, enkel luchten in een kooi, volledige fouilles met arbitrair gebruik van X- stralen, continue fysische en psychologische foltering, ...
De volgende maanden blijven de acties in en buiten de gevangenis voortduren. De reactie van de Staat blijft uiteraard niet uit. Enerzijds is er keiharde repressie: massale overplaatsingen, censuur, afranselingen, folteringen..., de communiqués van de gevangenen zijn alarmerend, er vallen zelfs enkele doden. Anderzijds is er een leugenachtige mediacampagne: de gevangenen worden als gevaarlijke misdadigers voorgesteld. Op 24 april 2000 wordt een bombrief gestuurd naar de "journalist" J.M. Zuloaga van de krant 'La Razón', zeer actief in het verspreiden van leugenachtige artikelen over de strijd.
Penitentiaire politiek
Sinds begin 1978, toen de eerste Baskische politieke militant werd opgesloten, hebben tussen 4000 en 5000 Basken kennis gemaakt met Spaanse en Franse gevangenissen.
De penitentiaire politiek tegen de Baskische politieke gevangenen varieerde in de loop van vele jaren in functie van de strategie die de Spaanse staat onderhield t.o.v. Euskal Herria. Na het beroven van de collectieve en politieke rechten, maakten zij ook een einde aan het overduidelijke politieke karakter van hun inzet. Ze werden behandeld als gevangenen van gemeen recht, maar dan veel erger, en niet langer als politieke gevangenen.
1.Het militaire regime (1978-1981)
In 1978 werden alle Baskische politieke gevangenen verdreven uit de gevangenissen van Euskal Herria (het thuisland) en overgebracht naar de beruchte gevangenis van Soria. Hier werd hen een bijzonder hard gevangenisregime opgelegd. De controle over de politieke gevangen werd in handen gegeven van een speciaal departement van de Spaanse Guardia Civil, en niet zoals gebruikelijk in handen van penitentiaire bedienden. Uitlokkingen veroorzaakten afranselingen en de toestand was bijzonder ernstig. Maar de vastberadenheid van de politieke gevangenen was niet te breken, alle mishandelingen ten spijt. Er werd dan besloten een groot gedeelte van de politieke gevangenen over te brengen naar El Puerto de Santa Maria (1032 km verwijderd van Donostia-San Sebastián). En hoewel de controle hier wel door penitentiaire bedienden gebeurde, was de toestand even erg: repressie en het militariseren van de gevangenisomstandigheden: incomunicado-detentie, isolement, controle van alle communicatie, verbod om in het Euskara te praten
2.Maximaal beveiligde gevangenissen (1982-1986)
In 1982 werden 100 politieke gevangenen vanuit Soria overgebracht naar Alcalá Meco, een beruchte en hoog beveiligde gevangenis van Madrid. Een jaar later wordt het grootste gedeelte van de politieke gevangenen overgebracht naar Herrera de la Mancha en de vrouwelijke gevangenen naar Carabanchel. Zij worden allemaal als uiterst gevaarlijk gecatalogeerd en de behandeling is dan ook navenant. De enige mogelijke die de politieke gevangenen voorgeschoteld krijgen is spijtoptant worden of de totale vernietiging. Maar de politieke gevangenen antwoordden op die sinistere strategie met ongehoorzaamheid en actief verzet. Door de langdurige acties, soms tot 10 maanden lang, werd de regering genoodzaakt af te zien van deze strategie en over te stappen op een ander middel.
3.De verspreiding of de dispersión (1987- )
Het besef door de Spaanse regering dat het Collectief van Baskische Politieke Gevangenen niet klein te krijgen was, en de mislukking van de vredesonderhandelingen met ETA (1986-1989) te Algiers, waren voor de regering de aanleiding om nog harder toe te slaan. In nauwelijks een paar dagen regende het van geruchten dat Baskische politieke gevangenen versleept werden naar gevangenissen over het hele land, zo ver van huis als maar enigszins kon. En inderdaad, op 15 mei 1989 bevestigde de toenmalige minister van Justitie, Enrique Múgica Herzog, de aanzet van een nieuw penitentiair beleid, genoemd La Dispersión. Op 22 mei 1989 werd deze strategie door de regering van Felipe González officieel bekrachtigd. Terwijl de PNV vandaag afstand doet van de verspreiding, waren ze toen in hun nopjes, want Herri Batasuna was een te duchten tegenstrever. Zo verklaarde Xabier Arzalluz, PNV-voorzitter, op 16 augustus 1989: Deze politiek schendt de mensenrechten van de gevangenen niet.
Zelfs in een en dezelfde gevangenis werden de Baskische politieke gevangenen, als ze met meer dan 2 waren, van elkaar gescheiden. Hierdoor werd de controle persoonlijk en de bedoeling bleef, ten koste van alles, het collectief te vernietigen. Tot op de dag van vandaag heeft de regering gefaald. Het EPPK-Collectief van Baskische PolitiekeGevangenen (Euskal Preso Politikoen Kolektiboak)blijft even sterk en de steun van de bevolking wordt groter en groter.
Het EPPK zorgt ervoor dat het leven van de gevangenen minder zwaar wordt: een abonnement op de krant, een cadeautje, een advocaat, financiële steun voor onvermogende familieleden, georganiseerde busreizen naar de gevangenissen in het Zuiden, etc Na 19 jaar blijkt dat de verspreidingspolitiek totaal mislukte.
Jon López en Diego Ugarte In Belgische gevangenschap
De advocaten van Jon López en Diego Ugarte, Baskische politieke gevangenen in Doornik en Bergen, klaagden op 21 mei 2005 de Belgische autoriteiten aan wegens de condities waarin hun cliënten hun dagen (en nachten) moeten slijten. De klacht werd zowel tegen de Belgische staat als tegen de minister van Justitie, Laurette Onkelinckx, ingediend. Beiden zitten sinds maart 2004 vast in ons land. Ze zitten volledig afgezonderd van de overige gevangenen en worden, telkens als ze de cel verlaten of die weer betreden, lichamelijk afgetast. De sanitaire en hygiënische omstandigheden zijn erbarmelijk. Het "luchten" verloopt eveneens in afzondering. Bovendien wordt hun correspondentie gelimiteerd en doorzocht.
Jon López, die in Doornik zit, vertelde in een brief dat de patio waarin hij gelucht wordt dezelfde grootte heeft als zijn cel en het plafond uit één wand van ijzeren staven bestaat. Tijdens het luchten werd hij steeds gevolgd door drie cipiers. Toen hij op een dag zei op die manier niet meer buiten te willen, kwamen ze hem ook niet meer halen. Het celraam is dubbel getralied! De celdeur is steeds gesloten en er is geen "zuurstof", tenzij er wat tocht is! Er is enkel een toiletemmer en die wordt één keer per dag leeggemaakt. De cipiers lachen hem dan ook telkens uit omdat zijn cel stinkt. Douchen mag twee keer per week, tussen 10:00 en 21:00u met koud water. De overige gevangenen zijn dan al in hun cel. Dag en nacht wordt door de cipiers elke 15 of 20 minuten door het luikje naar binnen gekeken. s Nachts wordt daarbij telkens het licht ontstoken! Sterk, fluorescerend licht! Behalve het geluid van het luikje wordt er in de gang op alle andere mogelijke manier lawaai gemaakt. Dag en nacht! Hierdoor kan López slechts gedurende korte periodes slapen. Als hij hierover klaagt bij de directeur zegt die "enkel te doen wat hij moet doen en daarover zelf niet mag beslissen". De inkomende en uitgaande post moet steeds via de Onderzoekrechter passeren. Dezelfde onderzoeksrechter heeft beslist dat enkel de ouders en de broer van López op bezoek mogen komen. Gezien de afstand ontvangt López gemiddeld slechts één keer per maand bezoek. Geen verdere familieleden noch vrienden. Als er bezoek is, mogen er geen andere gevangenen in de gang zijn en moeten alle cellen gesloten zijn. Er mogen maximum 3 personen per keer op bezoek komen. (Vader, moeder en één broer of zus.) Bellen mag hij enkel met zijn ouderlijk huis, na 20 uur en gedurende een periode die afhankelijk is van de luim van de cipier van dienst. Binnen enkele dagen ontmoeten de ouders van López de Belgische consul in Bilbao, Sylvie Lagneaux.
De omstandigheden waarin Ugarte in de gevangenis van Bergen verblijft zijn gelijkaardig.
De Baskische amnestiebeweging zegt dat, behalve Spanje en Frankrijk, België de enige Europese Staat is die Baskische, politieke gevangenen gaat oordelen. Spanje vraagt de uitlevering van beiden en bij zijn laatste bezoek aan Spanje beloofde ons knapste stuk, Premier Verhofstadt, daar snel werk van te maken.
Mogelijk uitlevering van twee in België opgepakte ETA-leden
Vrijdag 14 mei 2004 | Bron: Belga
BERGEN - De kamer van inbeschuldigingstelling (KI) in Bergen heeft gisteravond beslist gevolg te geven aan het Europese aanhoudingsmandaat tegen de vermeende ETA-leden Jon Lopez Gomez en Diego Ugarte Lopez de Arkaute. De twee werden in Boussu (Henegouwen) opgepakt in de nacht van 30 op 31 maart 2004. De beslissing betekent dat ze mogelijk kunnen worden uitgeleverd aan Spanje. Het parket meldt echter dat ze eerst in België zullen worden berecht.
Twee Spanjaarden die in eigen land gezocht worden omdat zij banden zouden hebben met de ETA mogen aan Spanje uitgeleverd worden nadat zij in België zijn berecht en hun eventuele straf hebben uitgezeten. Dat heeft het Belgische openbare ministerie maandag gezegd. Jon Lopez Gomez en Diego Ugarte Lopez de Arkaute werden op 31 maart aangehouden toen bij een routinecontrole valse nummerplaten werden aangetroffen. Ze zijn aangeklaagd wegens vervalsing. Een eerdere uitspraak die de uitlevering verbood, werd vrijdagavond in beroep ongedaan gemaakt. Beide zullen op 6 juli 2005 uitgeleverd worden aan de folterstaat Spanje. Spanje en België ruziën al jaren over de uitlevering van verdachten. Zo stelde het hooggerechtshof in België onlangs opnieuw een uitspraak uit in de zaak rond het Spaanse verzoek om uitlevering van een Baskisch echtpaar (Luis Moreno en Rakel García) dat al meer dan tien jaar in België verblijft.
Dr. Isidro Gomá y Tomás Aartsbisschop van Toledo, Primaat van España El cardenal de la guerra De oorlogskardinaal 20 mei 1939
Nadat de 2de Republiek was uitgeroeid door de troepen van Franco, met een sinistere balans van meer dan 500.000 doden en tienduizenden in de cel of verbannen, kreeg kardinaal Isidro Gomá y Tomás op 20 mei 1939 uit de handen van Franco het slagzwaard van de dictator zelf ten geschenke (voor bewezen diensten) en mocht hij zij aan zij met de Caudillo onder een baldakijn de Santa Bárbara-kerk van Madrid verlaten. Zij werden door verscheidene bisschoppen met de fascistengroep uitgeleide gedaan.
Isidro Gomá y Tomás werd te La Riba (Tarragona) geboren op 19 augustus 1869 en overleed te Toledo op 22 augustus 1940). Hij was primaat van Spanje tijdens de burgeroorlog en speelde een hoofdrol.
Hij was de redacteur van het Herderlijke Schrijven waarin de kerk de volledige steun toezegde aan de staatsgreep tegen het wettelijke gezag. Om geen twijfel over die steun te laten bestaan, legde Franco een maand later de eed af, in de handen van de primaat, als nieuw staatshoofd tijdens een plechtigheid van de Consejo Nacional de Falange Española, Nationale Raad van de (fascistische) Falange in het klooster Las Huelgas te Burgos.
Na zijn overlijden (1940) kreeg aartsbisschop Isidro Gomá y Tomás een staatsbegrafenis. Hij werd begraven met alle eer die een kapitein-generaal te beurt valt: Voor de relevante diensten die hij aan het vaderland verleende, vooral tijdens de recente Cruzada (kruistocht).
Een paar uitspraken van de aartsbisschop
Geen enkele pacificatie is mogelijk, als het geen pacificatie van de wapens is. Consciëntieus en zonder aarzelen, moeten allen die anders denken dan wij, geëlimineerd worden (juli 1936).
Dit is een oorlog van Spanje tegen anti-Spanje, van religie tegen atheïsme, van beschaving tegen barbarij (juli 1936).
Is de oorlog in Spanje een burgeroorlog? Neen, het is een strijd van hen zonder God (una lucha de los sin Dios) tegen het werkelijke Spanje, tegen de katholieke religie (1936).
Niemand kan ontkennen dat de Deus ex machina van deze oorlog God zelf is, Zijn religie, Zijn wetten, Zijn bestaan en Zijn invloed op onze geschiedenis (juni 1937).
Om 00:50u vannacht, 19 mei 2008, heeft ETA een bomauto tot ontploffing gebracht in Getxo (Bizkaia). De bomauto bevond zich ter hoogte van de Maritieme Club, waar op het ogenblik van de ontploffing een matroos en een bewaker aanwezig waren. Als gevolg van het feit dat ETA voorafgaandelijk telefonisch verwittigde, kom de omgeving ontruimd worden en vielen er geen slachtoffers.
Josu Retolaza Loidi werd in Eibar geboren in 1952. Op 13-jarige leeftijd deed hij zijn intrede in het Seminario de Asensio te Logroño om later, op 17-jarige leeftijd naar het seminarie van Irún over te stappen. Twee jaar later zag hij het voor bekeken en zonder een reden op te geven, keerde hij terug naar de burgerlijke staat. Wel belangrijk om weten is dat zijn uitstap samenviel met het Proces van Burgos, toen heel wat Baskische priesters zich mobiliseerden om te protesteren, om ETA-vrijwilligers onderduikadressen te bezorgen of om hen te helpen vluchten naar Iparralde. Na zijn legerdienst bij de División Acorazada Brunete in Madrid ging hij alleen wonen. Iedereen was stomverbaasd te horen dat hij toegetreden was als vrijwilliger voor ETA. Hij werd gearresteerd, in het bezit van wapens, en tot 20 jaar cel veroordeeld. In de gevangenis werd een eigenaardige vlek op zijn rug ontdekt, men dacht dat het een puist was of een wrat. Er werd hem een product toegediend, maar de wrat werd groter en veranderde van kleur. Veel te laat en als gevolg van nonchalance werd huidkanker vastgesteld. Hij werd in 1986 overgebracht naar een sanatorium in Donostia waar hij terminaal werd verklaard. Toen hij in vrijheid gesteld werd, verhuisde hij naar Deba. Hij genoot er nog een tijdje van de zee. Hij overleed in Deba op 19 mei 1987. Hij was 35 jaar geworden.
Onder het motto Ya basta. Euskal Herria necesita libertad (Nu is het genoeg. Euskal Herria moet vrij zijn), hebben op 17 mei 2008 duizenden manifestanten betoogd in de straten van Bilbao ten gunste van de 27 beklaagden in het proces Gestoras Pro Amnistía.
De folterpraktijken en de uitzonderingsrechtbanken (Audiencia Nacional) werden aangeklaagd en er werd opgeroepen om de strijd voor onafhankelijkheid verder te zetten.
Erkenning van het politieke karakter voor alle slachtoffers van het Francoregime
Op 18 mei 2006 vraagt de organisatie Ahaztuak 1936-1977 (Ahaztuak = de vergetenen") aan het Baskische parlement alle aspecten aangaande slachtoffers van het Francoregime onder te brengen in het Departement Mensenrechten en niet, zoals tot op heden, onder Sociale Zaken. Volgens Ahaztuak 1936-1977 zijn alle slachtoffers van de Staatsgreep en van de daaropvolgende repressie slachtoffers van het politieke conflict waar Euskal Herria onder te lijden heeft.
Familieleden van de poëet Esteban Urkiaga, "Lauaxeta" en van Jon Paredes Manot, "Txiki", respectievelijk gefusilleerd in 1937 en in 1975 kwamen in Bilbao samen met familieleden van personen die tijdens de dictatuur in massagraven terechtkwamen om hun voorstel te formuleren en kracht bij te zetten. Verder willen ze alle Franquistische symbolen uit het straatbeeld laten verdwijnen. Tevens eisten ze opgenomen te worden in de Commissie Mensenrechten omdat ze, nét zoals de slachtoffers van ETA, ook slachtoffers van een politiek conflict zijn.
Op 16 mei 2008 werd in het Baskische Parlement een resolutie besproken, ingediend door Aralar, en bij meerderheid (PNV, EA, EB, Aralar en EHAK) goedgekeurd.
Ziehier, de tekst die voor heel wat opschudding zorgde:
Het Baskische Parlement verwerpt de houding die de Spaanse regering systematisch aanneemt ten aanzien van de klachten van mishandeling en foltering, terwijl zij zonder uitzondering de hand boven het hoofd van de politionele krachten houdt. Het Baskische Parlement verwerpt uitdrukkelijk de totale bescherming van minister van Binnenlandse Zaken, Alfredo Pérez Rubalcaba, voor de 8 Guardia Civiles, in de klacht tegen de foltering van Igor Portu y Mattin Sarasola.
"El Parlamento vasco reprueba la postura que el Gobierno español adopta sistemáticamente ante las denuncias de malos tratos o torturas, amparando sin excepción a las fuerzas policiales. Y reprueba especialmente el total amparo manifestado por el ministro del Interior, Alfredo Pérez Rubalcaba, a los ocho guardias civiles ante las denuncias de torturas de Igor Portu y Mattin Sarasola"
Op 17 mei 2003 weigert de rechtbank van Pau, Frankrijk, de uitlevering van de Baskische politieke gevangenen Xabier Irastorza en Markox Sagarzazu aan de Spaanse staat. Volgens de rechtbank bestaat er voor beiden een groot gevaar op marteling, net zoals Iratxe Sorzabalis overkomen (één van de arrestanten in Hernani op 30 maart 2001, opgenomen in een ziekenhuis in Madrid met 2 verschoven nekwervels, een onderhuidse bloeduitstorting van 10 cm op haar rug en verschillende builen op haar hoofd. Ze kreeg tijdens haar verblijf bij de politie ook een plastic zak over haar hoofd waardoor ze bijna stikte). De beschuldigingen tegen Irastorza en Sagarzazu zijn gebaseerd op een verklaring van Sorzabal, die overduidelijk gemarteld is geweest. Ondanks dat de Spaanse justitie verklaarde dat Sorzabals klacht over foltering wegens gebrek aan bewijs niet in behandeling werd genomen door de Audiencia Nacional, werden de 2 vrijgelaten. Dit is de eerste keer sinds lange tijd dat een Franse rechtbank weer eens erkend dat er in de Spaanse staat systematisch gemarteld wordt.
De eerste groep, die te vinden is bij PP, PSOE, de Franse rechterzijde en de PSF, doet niet eens moeite om het huidige status-quo te behouden. Ze verdubbelen hun krachten om de huidige situatie van de onderdrukking te behouden.
De tweede groep, PNV, EA, Aralar en AB zijn "zelfbenoemde nationalisten".
De derde groep, omvat de linkse nationalisten die achter de akkoorden van Lizarra-Garazi blijven staan en die blijven werken voor de nationale constructie van Euskal Herria (aan beide zijden van de staatsgrens).
Het linkse nationalisme heeft het moeilijk om zich te situeren binnen het nieuwe politieke speelveld dat ze door hun strijd zelf mee hebben gecreëerd. Alles moet eens rustig worden overdacht om dan de "instrumenten van de strijd" te verbeteren. De organisatie wil aan de gewapende strijd politieke initiatieven toevoegen. Maar "initiatief" is niet synoniem met "wapenstilstand".
Tot slot konden er enkele vragen gesteld worden.
Over de ophanden zijnde verkiezingen zegt ETA dat de stemmen voor de PNV de verdrukking van het Baskische volk zullen versterken.
ETA zal de wil van het Baskische Volk steeds respecteren. Op dit ogenblik ligt het zg. "Plan Ibarretxe" voor. Op zich moet met elk project dat gebaseerd is op een volksraadpleging rekening gehouden worden. Maar het Plan Ibarretxe is onvolledig, is gesloten en sluit mensen uit.
Het uitblijven van aanslagen heeft geruchten doen ontstaan over het bestaan van een staakt het vuren, maar er is geen voorstel tot wapenstilstand uitgegaan van ETA.
Tijdens één van de ettelijke staten van beleg of uitzonderingstoestanden in de Baskische provincies, werd door de brutale repressie van de Guardia Civil een, aan de waanzin grenzende, interventie met het zoveelste bloed genoteerd. Na de woelige demonstraties van 1 mei 1969, werd op 15 mei 1969 het dorpje Urabain (Alava) door de Benemérita (de verdienstelijken of de Guardia Civil) bezet. Tijdens de bezetting werd de klokkenluider van het dorpje met 7 kogels afgemaakt. De paranoia van de Guardias was zo waanzinnig, dat zij dachten dat de klokkenluider met zijn klokkensignalen gaf aan ETA. Zonder commentaar.
Een bestelwagen is deze morgen omstreeks 03:00u ontploft voor de kazerne van de Guardia Civil te Legutio. Als gevolg hiervan is de Guardia, Juan Manuel Piñuel, overleden en werden 4 andere Guardias gewond. De gewonden, 2 mannen en 2 vrouwen tussen de 35 en de 41 jaar, werden naar de hospitalen van de centra Txagorritxu en Santiago te Vitoria-Gasteiz overgebracht.
Bijzonder merkwaardig is dat er geen voorafgaande waarschuwing gegeven werd. Iedereen wijst in de richting van ETA (die altijd waarschuwen). Het zou best kunnen, al blijft het uitblijven van een waarschuwing heel eigenaardig.
Een paar weken terug triomfeerde binnenlandminister, Rubalcaba, nog met de stellige zekerheid dat ETA totaal verzwakt was en op sterven na dood was.
Als de daders van ETA zijn, is hun strategie dan gewijzigd? Niet meer waarschuwen en blindelings en willekeurig toeslaan, als reactie op de blinde en willekeurige repressie. Ik weet het niet. Wat ik wel weet, is dat dit zo niet verder kan. Iedereen schreeuwt om dialoog, maar de socialistische regering Zapatero heeft er geen oren naar. Zij blijven volharden in de confrontatie: staatsterrorisme versus terrorisme van ETA.
In Donostia loopt het vooronderzoek in de Zaak PASAIA", het dorpje waar op 22 maart 1984 vier Baskische militanten van de Commandos Autónomos Anticapitalistas in een vuurgevecht met de Spaanse Politie om het leven kwamen. Volgens de lijkschouwer, Francisco Etxebarria, die op 14 mei 2001 kwam getuigen waren de kogelgaten in de lichamen zó groot dat ze zeker werden afgeschoten vanaf "een tweetal meter", en zeker niet vanaf 10 meter. Dit feit komt overeen met het getuigenis van Joseba Merino, die sprak van een fusillade. Joseba Merino was de enige die het treffen overleefde (dat had de Guardia Civil niet ingecalculeerd!). Ook verklaarde hij dat het aantal kogelinslagen opvallend hoog waren, in sommige gevallen ging het om 36 gaten! Twee politiemannen kwamen getuigen onder hun beroepsnummer, niet onder naam. Er werd maar weinig munitie gerecupereerd, maar in het lichaam van Rafael Delas werd één kogel gevonden en zes hagelkorrels uit een jachtgeweer! De inslagen werden vooral geconcentreerd in de borststreek maar bij Dionisio Aizpuru ook in de nek.
