Littekens op een stierenhuid Net zoals de Vlamingen streven de Basken naar onafhankelijkheid. Hier is een deel van hun verhaal.
19-12-2007
Opgeruimd, staat netjes
Macroproces 18/98
19 december 2007
De uitslag van het vonnis was eigenlijk al voor het proces van start ging, op 21 november 2005, zo goed als bekend. De beklaagden moesten kost wat kost veroordeeld worden. Schendingen van de rechten van de verdediging bij de vleet, gemanipuleerde bewijslast of bekentenissen afgelegd onder foltering, waren voor het Hof van geen tel. De politieke uitzonderingsrechtbank Audiencia Nacional zou een uitspraak doen, die in de lijn lag van wat het politieke establishment van de Partido Popular in grote mate en van de PSOE (socialisten) in mindere mate hadden gevraagd. Het is nu zover. De uitzonderingsrechtbank had echter het vonnis niet afgewacht, want op 30 november 2007 was het bevel gegeven om over te gaan tot de arrestatie van 46 beklaagden op de 52, waarvan er nu al 35 in de cel zitten.
Op het ogenblik dat de voorzitster, Angela Murillo, aanstalten maakten om hert vonnis voor te lezen, sprongen de beklaagden recht en met opgegeven vuist zongen zij uit volle borst het Eusko Gudariak, het lied van de Baskische soldaat. Sommige beklaagden sprongen zelfs op de banken. Angela Murillowas in alle staten, zoals wel meer gebeurde tijdens het proces zelf, en liet woedend de beklaagden de zaal uitzetten, onder een hysterisch geschreeuw: "Fuera, fuera en cállese, cállese", Buiten, buiten en hou jullie mond, hou jullie mond. Op het moment dat de beklaagden verwijderd werden, stonden nu de sympathisanten in de zaal recht, applaudisseerden en riepen: Gora Euskal Herria askatuta, Leve vrij Euskal Herria.
Het Verdict
Van de 52 beklaagden werden er 47 veroordeeld tot gevangenisstraffen tussen de 2 en de 18 jaar, samen goed voor 525 jaar. Vijf werden er vrijgesproken.
Volgens het vonnis zijn KAS en EKIN veel meer dan satellietorganisaties. KAS bestaat volgens het vonnis uit een volks- en mediatiek front van ETA, en EKIN is niets anders dan KAS, maar dan verkleed onder een mantel van wettelijkheid. Murillo ging zelfs zover hen de ingewanden en het hart van ETA te noemen.
Voor XAKI had Murillo de omschrijving internationale arm uitgevonden. Het bewijs hier voor samenwerking met ETA was dat leden van Herri Batasuna als vertegenwoordigers optraden.
De Fundación Joxemi Zumalabe werd ook van samenwerking beschuldig, omdat zij de burgerlijke ongehoorzaamheid als alternatief voor de gewapende strijd hadden gepromoot.
In oktober 1998 vond een grootschalige politieoperatie plaats in verscheidene dorpen van Baskenland. 200 politieagenten arresteerden een dertiental leden van Gestoras Pro-Amnistia en de bankrekeningen van deze organisatie werden geblokkeerd. Er vonden meerdere invallen plaats in de kantoren van Gestoras waarbij al het aanwezige materiaal werd meegenomen. Gestoras Pro-Amnistia bestaat sinds 1977 en is opgericht als organisatie die zich inzet voor de vrijlating van Baskische politieke gevangenen. Gestoras ondersteunt de gevangenen op vele manieren, humanitair, juridisch en politiek. Garzón stelt, zoals gewoonlijk zonder zijn stellingen te bewijzen, dat Gestoras namens ETA "de controle over het gevangenencollectief van ETA uitvoert (...), de discipline binnen het collectief in stand houdend". Verder maakt Gestoras het door de voortdurende aandacht die zij schenkt aan de rechten van de gevangenen makkelijker voor ETA om nieuwe leden te verwerven. Dit geldt ook voor de campagne Alde Hemendik, gericht op het vertrek van de Spaanse gewapende macht uit Baskenland. Volgens Garzón is dit een strategie, bedacht door ETA om te doen alsof er een politiek probleem bestaat dat de gewapende strijd zou kunnen legitimeren. Kort na de politieoperatie gaven vertegenwoordigers van Gestoras een persconferentie. Daarin toonden zij aan dat Gestoras een legitieme beweging is met een transparante werkwijze die op legale en democratische wijze haar doel probeert te bereiken. Gelijktijdig met de inval in de kantoren van Gestoras werd een inval gedaan in het advocatenkantoor dat meestal voor Gestoras werkt in Hernani. Ook hier werden alle computers in beslag genomen. De advocaten hebben woedend bezwaar aangetekend. De meeste zaken die zij voeren, voeren ze tegen Garzón zelf. Garzón krijgt nu wel een heel interessante blik in de keuken van zijn opponenten. Later heeft Garzón toegegeven dat hij niet zomaar een inval in het advocatenkantoor had mogen doen. De computers weigert hij echter tot op de dag van vandaag terug te geven. Twee weken na de invallen vragen vertegenwoordigers van Gestoras Pro-Amnistia naar de status van hun organisatie: is die nu wel of niet legaal? Het antwoord komt pas op 19 december 2001: Garzón verklaart Gestoras Pro-Amnistia illegaal. Er wordt een nieuwe organisatie, Askatasuna genaamd, opgericht. Eind januari 2002 verklaart ook Askatasuna illegaal.
Na de aanslagen op de WTC-torens in New York stelt de Europese Unie, in reactie op die aanslagen, een lijst op van Europese terroristische (?) organisaties. Spanje is in zijn nopjes. In het verleden verhinderde Spanje dat de internationale gemeenschap zich met het Baskische conflict zou bemoeien. Nu het tij gekeerd is, wil men niets liever. Men doet er alles aan om van ETA (en alles wat Spanje onder ETA verstaat) een Europees probleem te maken. Op de lijst van terroristische organisaties die door de EU wordt vastgesteld, wordt ETA opgenomen. Er komt zelfs een verklarende nota bij die zegt dat de organisaties KAS, Xaki, Ekin, Jarrai-Haika-Segi en Gestoras Pro-Amnistia onderdeel van ETA vormen. Internationale erkenning van Garzóns theorie! Gestoras Pro-Amnistia start een procedure in alle lidstaten. Hoe kunnen ze nu als terroristische organisatie worden beschouwd als een onafhankelijke rechter dit nog niet eens heeft vastgesteld? Dit geldt ook voor alle andere organisaties (met uitzondering van ETA zelf) en in nog veel sterkere mate voor Segi. Deze jongerenorganisatie is nog niet eens bij wijze van voorlopige maatregel verboden verklaard. Intussen is ook Askatasuna op de lijst geplaatst. De Europese lijst bevat ook een aantal individuen: naast vier mensen uit Saudi-Arabië, drie uit Libanon en eentje uit Koeweit zijn dat eenentwintig Basken. Het moge duidelijk zijn welke groepering volgens de EU het grootste gevaar voor de wereldvrede is.
Bron: Nieuwsbrief Baskenland Informatie Centrum, nr. 13
Een nucleaire centrale die nooit in werking werd gesteld
Central Nuclear de Lemoiz-Lemóniz De eerste aanslag
18 december 1977
De nucleaire centrale van Lemoiz-Lemóniz is een centrale die nooit in werking werd gesteld, als gevolg van de heftige strijd van het Baskische volk tegen dit geldverslindende en milieuverwoestende project. Het project was gelegen in Lemoiz, een Baskische gemeente in Bizkaia.
De Diputación de Vizcaya viel voor de charmes (geld?) van elektriciteitsgigant Iberduero (nu Iberdrola) en veegde alle pleidooien en argumenten contra van de gemeentehuizen en de inwoners van tafel. Op dat moment kwam ETA op de proppen, met enorme steun van de bevolking. De eerste aanslag gebeurde op 18 december 1977 toen een commando een post van de Guardia Civil die de centrale bewaakte, aanviel. Eén van de Etarras, David Álvarez Peña raakte zwaar gewond en overleed aan zijn verwondingen een maand later.
Artikel van Daniel C. Bilbao Gara 16 december (vrije vertaling)
Hoelang denkt u dat verdrukte volkeren de repressieve politiek en de centralistische en totalitaire beslissingen zullen blijven ondergaan?
Het lijkt onwaarschijnlijk. Een kakkerlak kan negen dagen leven zonder kop, maar nadien sterft hij van honger. Het is merkwaardig dat het fascistische Franquisme nu al jaren zonder kop verder leeft, en bovendien in goede gezondheid verkeert. Dat moet wel een heel sterke kakkerlak zijn.
Natuurlijk is de trieste Europese Assepoester aan het instorten. Met honderdduizenden schreeuwen ze tegen de Staat dat ze geen Spanjaarden zijn en er ook geen willen worden. Een door Franco aangestelde monarch, met achter zich het wakende argusoog van militairen en een karavaan van Franquistische hoerenkinderen (hijos putativos), bevestigen die lamentabele aanblik.
Spanje doet een democratische knieval aan de voet van de doodkist van de Generalísimo, prostitueert zich met de gewetenloosheid van Aznar en met de inschikkelijkheid van de PSOE. Spanje laat de vernietigende akkoorden van kracht blijven en zet ongehinderd de fascistische concepten verder: de antiterroristische wetgeving, de repressieve strategie en de oorlog tegen de Basken. Waar denkt u dat Spanje heengaat?
Niets houdt Spanje tegen. Alles mag en kan. Het maakt Spanje niet uit naar welke afgrond de bevolking geleid wordt. Het wil één, groot en vrij (España Una, Grande, Libre) blijven, omdat dit het mandaat van hun Führer was. Het kan rekenen op de politieke partijen, de schoothondjes, maar wel Deense doggen worden als het om geld en macht gaat.
Spanje doet de wereld kond dat het recht op imponeren, zoals dat vanuit Madrid gevoerd wordt, het recht op zelfbeschikking van een volk overstijgt. Nochtans heeft Spanje het Internationale Pact voor Burgerlijke en Politieke Rechten, goedgekeurd door de UNO op 16 december 1966 en van kracht geworden op 23 maart 1976, geratificeerd. In de preambule staat, naast anderen zaken, geschreven: De vrijheid, de rechtvaardigheid en de vrede in de wereld heeft als basis de erkenning van de inherente waardigheid van alle leden van de humane familie en van hun gelijke en onvervreemdbare rechten. Het ideaal van een vrij mens, genietend van zijn burgerlijke, politieke, economische, sociale en culturele rechten, vrij van angst, ellende en armoede, kan niet gerealiseerd worden als er geen voorwaarden voorzien worden om die rechten te garanderen. Spanje spuwt iedere dag op het document dat heeft ondertekend, zijn waarachtig wezen tonend. Waar denkt u dat Spanje heengaat?
Spanje neemt het besluit om het vredesproces met de Basken, via onderhandelingen, te kelderen. Een andere oorzaak is de door Spanje gedwongen afwezigheid van Izquierda Abertzale in de kiesverrichtingen (verboden politiek partijen). De strategie van Spanje laat niet de minste ruimte voor wie de voorstellen van Anoeta, Ustaritze en Anaitasuna op tafel wil leggen. Waar denkt u dat Spanje heengaat?
Spanje vult stelselmatig de gevangenissen met opposanten. Zijn er wel genoeg gevangenissen? Waar denkt u dat Spanje heengaat? Denkt u werkelijk dat een monarchie, de pispaal van een onderdrukt volk, nog lang steun zal krijgen? Denkt u dat de drang om te imponeren en te onderdrukken de wil van de republikeinse en democratische volkeren kan blijven negeren? Hoelang nog denkt u dat verdrukte volkeren de repressieve politiek en de centralistische en totalitaire beslissingen zullen blijven ondergaan? Hoelang nog zullen zij hun wil ondergeschikt maken aan de machtswellust van een hoop plutocraten, heerschappen van het grote Kapitaal en van de Macht?
Het volk zwijgt voorlopig nog, maar waarheen leidt het ons als rechten worden genegeerd, als partijen worden verboden, als opposanten worden opgesloten? Die bananenmonarchie heeft geen toekomst. De foetus van de toekomst zit niet in de buik van de Españolisten.
Op 7 februari 2007 heeft Batasuna een nieuw voorstel tot politiek akkoord ingediend om uit de impasse te geraken. De vertegenwoordigers in de onderhandelingscommissie van Batasuna, Arnaldo Otegi, Xabi Larralde, Arantza Santesteban en Rufi Etxeberria hebben hun voorstel toegelicht om het politieke conflict te overstijgen. De voornaamste bepalingen:
Vertrekkende van de actuele politieke en institutionele realiteit, wil Batasuna de mogelijkheid benutten om een nieuw politiek raamwerk voor Araba, Bizkaia, Gipuzkoa en Nafarroa aan te bieden: in juridische termen uitgedrukt zou dit de politieke autonomie zijn.
Na de oprichting van dit nieuwe statuut, de politieke autonomie, zouden de burgers van de vier herrialdes (provincies) bevoegd worden om vrij over hun politieke en institutionele toekomst te beslissen. Het referendum zowel in Euskadi als Nafarroa is bindend, zelfs als daar uit zou blijken dat een meerderheid voor onafhankelijkheid kiest.
Gelijktijdig met de uitwerking van dit politiek statuut moet kom af gemaakt worden met de oude annexionistisch schemas, en moet de relatie van het gebied Vasco-Navarra geoptimaliseerd worden, zowel in termen van respect als in termen van democratische wil.
Alle obstakels die een duurzame vrede tot nu toe in de weg stonden, moeten verdwijnen door de multilaterale dialoog onmiddellijk terug op te starten.
Natuurlijk wordt Iparralde (Frans-Baskenland) niet opgeheven. De Franse regering kreeg een gelijkaardig voorstel om ook de 3 herrialdes van Iparralde dit nieuwe statuut, de politieke autonomie, toe te kennen.
Anaitasuna
Zoals de verklaring van Anoeta meer de nadruk legde op de methode, zo legt de verklaring van Anaitasuna meer de nadruk op de inhoud.
Twee belangrijke initiatieven komen aan bod:
1. Een formule voor de twee staten (la voluntad ciudadana)
Araba, Bizkaia, Gipuzkoa en Nafarroa (Spaans Baskenland) worden een autonome gemeenschap met het recht om zelf te beslissen. Hier wordt Navarra toegevoegd aan het huidige Euskadi, aan de huidige Baskische Autonome Gemeenschap.
Voor Lapurdi, Nafarroa Beherea en Zuberoa (Frans Baskenland) wordt het zelfde voorzien. Dit omvat eigenlijk de jarenlange eis van een eigen departement.
Het Baskische volk moet de mogelijkheid krijgen om te kiezen tussen alle opties, ook de zelfbeschikking. Dat is echte democratie, la voluntad ciudadana, de wil van de burger.
2. De territorialiteit (autonomía a cuatro)
De plaats van het gebeuren, de hoofdstad van Navarra, is natuurlijk symbolisch. Navarra is de bakermat van de Basken. Nu bestaat Euskadi uit de drie provincies Araba, Bizkaia, Gipuzkoa en Navarra is een eigen Autonome Gemeenschap geworden. Dat is uiteraard niet logisch: historisch en taalkundig behoort Navarra tot Euskadi. De filosofie is dus een globale politieke structuur maken, gelijklopend met de werkelijkheid. Een autonomía a cuatro, een autonomie met vier!
Als we spreken over een minimumprogramma, is er ook een maximumprogramma. Dat is de eigen staat: Euskal Herria, de zeven provincies of de twee nieuwe autonome structuren in één staat. Maar zover zijn we nog lang niet. Eerst het minimumprogramma er door krijgen.
Méér dan 100 personen uit de Baskische culturele wereld ondertekenden op 17 december 2003 in Andoain een manifest waarin ze aan de gewapende organisatie ETA een bestand vroegen. De tekst werd voorgelezen door Txema Auzmendi, jezuïet en journalist bij Egunkaria tot aan de sluiting van de krant (waarbij hij werd gearresteerd en gefolterd). Hij werd daarin begeleid door o.a. een lid van Zutik (José Iriarte Bikila) en de zangers Peio en Pantxoa die al enkele keren optraden op de Vlaamse Baskenavonden van Flik-Flandriatik Ikastolentzat, ten voordele van de Baskische Scholengemeenschap in het Noorden (waar de bezetter Frans spreekt )
Ook José Luis Alvarez Enparantza, Txillardegi was aanwezig. Hij was één van de stichters van ETA, eind jaren 50 en vond daarna jarenlang onderdak in ons land. Toen moesten de dodelijke aanslagen nog beginnen . (Later, bij de vervolging van de leiding van Herri Batasuna, zat ook zijn zoon, Joseba Alvarez, een tijdje bij ons.)
Wij zijn Basken en we houden van de Baskische Taal. We dromen van een beter, pluralistischer en vrijer Baskenland, aldus (een gedeelte van) de tekst van het manifest. Ze vergaten niet de grote aanvallen aan te klagen die het Baskische Volk, de cultuur en de Baskische Taal moeten ondergaan vanuit de Franse en de Spaanse Staat. Wij willen verder gaan en daarom zijn we hier, ten voordele van een bestand in de hoop dat die op een wapenstilstand zal uitdraaien.
Eén dag na het publiceren van een communiqué, gaat ETA opnieuw over tot de actie. De Asociación de Ayuda en Carrereta, wegenhulp, kreeg omstreeks 00.30u een telefoon dat een bom geplaatst was voor het gerechtgebouw van Sestoa. De bom, voorzien van 2 à 3 kg explosieven, is omstreeks 01:00u geëxplodeerd.
Er zijn geen slachtoffers, maar wel behoorlijk wat materiele schade.
Het ogenblik was goed gekozen. De straten in Baiona zagen zwart van het volk, dat kerstinkopen deed. Daartussen honderden en honderden Ikurriñas. Gisteren, 15 december 2007, werd voor de eerste maal massaal de roep naar autonomie voor Ipar Euskal Herria (Frans-Baskenland) beantwoord. De vele honderden manifestanten deelden gretig pamfletten uit aan de massa kooplustigen.
De 1000 à 2000 manifestanten waren vertrokken aan de Place des Basques om te verzamelen voor de eindtoespraken op de esplanade voor de zetel van de Algemene Raad voor de Pirineos Atlánticos. De slagzinnen Autonomía oraintxe (Nu direct, autonomie) en Liberté pour le Pays Basque (vrijheid voor Baskenland) waren niet uit de lucht. Bij het binnenkomen van Baiona Ttipia, Petit Bayonne, was over de gehele breedte van de weg een spandoek opgehangen met de foto van Nicolas Sarkozy en de tekst: Le Pays Basque ça n'existe pas! (Baskenland bestaat niet). De massa verpletterde figuurlijk Sarkozy, onder het scanderen van: Admettez que le Pays Basque existe! Autonomia! (Sta toe dat Baskenland bestaat! Autonomie!)
La lucha contra la tortura De strijd tegen foltering 16 december 2006
In Elorrio, een klein dorpje in de Baskische provincie Bizkaia, komen op 16 december 2006, 400 slachtoffers van marteling bij elkaar in een speciale vergadering om de afschaffing van de uitzonderingsrechtbanken en de wetten die foltering mogelijk maken te eisen. Sinds 1978 zouden in Baskenland meer dan 7.000 mensen slachtoffer van marteling zijn geworden. Nog steeds wordt het bestaan van foltering in Spanje ontkend en worden slachtoffers die hun beulen aanklagen, vervolgd.
Het manifest van Elorrio
Officiële en publieke erkenning van het bestaan van folteren, en garanderen dat er een einde aan gesteld wordt
De verdwijning van de uitzonderingsrechtbank Audiencia Nacional española en van de incomunado-detentie
Kom af maken met de willekeur en een onpartijdig en rechtvaardig onderzoek garanderen
Het annuleren van die processen die het gevolg zijn van verklaringen afgelegd onder foltering
Bijstand garanderen aan personen die de praktijk aanklagen
De vaststelling dat de uitroeiing van het folteren fundamenteel is voor de democratische oplossing van het conflict
TERMINAR CON LA TORTURA ES RESPONSABILIDAD DE TODOS/AS.
Het beëindigen van de folteringen is de verantwoordelijkheid van iedereen.
Vandaag, 15 december 2007, wordt door een 30-tal nationalistische personaliteiten uitgeroepen tot dag van manifestatie om van de Franse president, Nicolas Sarkozy, autonomie te eisen voor Iparralde (Frans-Baskenland).
De Beweging voor Amnestie, via woordvoerder Maialen Iturria, roept op om te betogen: Het objectief van de betoging is uit de gruwelijke cirkel van het conflict te komen, dit in tegenstelling tot de politiek van intensifiëring van het conflict. Het constant negeren van onze politieke en burgerlijke rechten en de toestand van totale onrechtvaardigheid is de oorzaak van intensifiëring van het conflict en drijft een deel van ons volk naar de gewapende strijd. Het objectief van de betoging is op te roepen tot gezond verstand en politieke intelligentie om de oorzaken van het conflict te erkennen en er oplossingen voor te bieden. Het Baskische volk eist een institutionele erkenning als eerste stap naar het aanvaarden van ons bestaan, als volk, en van onze rechten.
De manifestatie wordt geleid door Xavi Larralde, van de wel toegelaten politieke partij Batasuna in Iparralde, door Koldo Gorostiaga, ex-Europarlementariër voor Batasuna en Onintza Lasa, lid van Eusko Alkartasuna.
In Iruñea-Pamplona stonden op 15 december 2003 2 leden van de Guardia Civil terecht wegens een vermeende valse getuigenis tegen het ex-raadslid van Batasuna te Lizarra, Bittor Iriarte. Het OM eist tegen het tweetal één jaar gevangenis en een boete van 3.240 euro. De verdediging zal er wel dichterbij komen met de vraag voor vrije absolutie.
Op 24 juni 2000 wilden nationalistische jongeren een manifestatie organiseren door de straten van Lizarra. De betoging was niet toegelaten en dat werd dus kloppen op de koppen en knallen tegen de ballen. Toen de strijdkrachten wilden tussenkomen, wilde het raadslid de gemoederen kalmeren en daarbij kwamen twee Guardia Civiles ten val. Deze versie werd door een derde Garde Civique bevestigd, die sprak over een aanval op de Guardia Civil. Iriarte moest daarna verschijnen wegens aanslag tegen de autoriteiten. Het raadslid werd vrijgesproken en de rechter eiste een onderzoek van de feiten ten laste van de drie Guardias wegens valse beschuldigingen. De verdediging van het ex-raadslid toonde nu een foto waarop de verschillende Guardias, Uriarte met geweld tegen de grond werken en slaan en niet omgekeerd.
Op 25 september 2004 viel dan de uitspraak. De drie werden tot één maand veroordeeld en een boete van 180 euros elk. De schadeloosstelling voor Iriarte bedroeg 250 euros. Het vonnis onderstreepte ook de responsabilidad civil subsidiaria del Estado, de ondergeschikte burgerlijke verantwoordelijkheid van de staat. Die magistraat mag fluiten naar een promotie of heeft er net een gemist, want in Spanje wordt niet geraakt aan de Benemérita (de verdienstelijken, de Guardia Civil) en nog minder aan de staat zelf.
In de nacht van 13 op 14 december 1986 ontvoerde een commando van Iparretarrak (verkleed als gendarmes) de gevangenisdirecteur van Pau en gingen met hem naar zijn gevangenis om er een "gevangenenverhuis" te fingeren (als meerdere nationalisten in één gevangenis zitten, worden ze uit elkaar gehaald en naar een andere gevangenis overgebracht). En dat lukte, want het was de directeur zélf die de opdracht gaf! Stel je dat voor! Twee kopstukken van IK (Iparretarrak): Gabi Mouesca en Maddi Heguy, konden op die manier heel simpel de gevangenis verlaten en de vrijheid kiezen. Gabi Mouesca bleef ondergedoken tot 11 juli 1987, toen hij gearresteerd werd in Argelès Gazost. Mouesca heeft nu een officiële functie, maar klaagt nog steeds de mistoestanden in de gevangenissen aan...Maddi Heguy verongelukte op 21 juni 2001, toen zij weggebracht werd na een arrestatie door agenten van de PAF (Police des Aires et des Frontières). De combi met Maddi en gendarmes werd gecrasht door de sneltrein Paris-Madrid.
Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens heeft vandaag, 13 december 2007, de regering in Spanje en de advocaten van Batasuna en Herri Batasuna op de hoogte gebracht van hun beslissing. Het Hof zal te gronde 2 van de 3 klachten (gedeeltelijk dus) onderzoeken en in de komende maanden een uitspraak doen.
Het beroep van Batasuna en Herri Batasuna was gebaseerd op 3 vermoedelijke schendingen van de Conventie voor de Rechten van de Mens:
Artikel 10: recht op vrije meningsuiting (aanvaard)
Artikel 11: recht op vrijheid van vereniging en associatie (aanvaard)
Artikel 13: recht op een effectief (lees onpartijdig) rechtsmiddel (verworpen)
In het bezwaarschrift verwezen de verdedigers naar de Partijenwet (Ley de Partidos), die opzettelijk zou uitgevaardigd zijn om hen onwettig te verklaren en om de politieke uitdrukking van het Baskisch onafhankelijkheidsstreven te nekken. Zij wezen er ook op dat de tekst heel vaag, onbepaald en verwarrend was en dat de wet alleen de bedoeling had Batasuna zo vlug als mogelijk te doen verdwijnen. Mede daardoor werd hen verhinderd deel te nemen aan de verkiezingen van 25 mei 2003, gevolg gevend aan een politieke beslissing van de regering van de Partido Popular.
Met het niet in aanmerking nemen van artikel 13, verwerpt het Hof de vermeende beschuldiging van gebrek aan onpartijdigheid en onafhankelijkheid van de voorzitter van het Spaanse Hooggerechtshof, Francisco José Hernando.
Het Europese parlement kent op 13 december 2000 de Sakharov-prijs toe aan het platform Basta Ya (Het is genoeg), onder de leiding van de filosoof Fernando Savater. De bedoeling van de prijs is mensen of instellingen te eren die een bijdrage leverden aan de verdediging van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden. Eerdere winnaars waren Gusmao, onvermoeibaar leider van het Timorese bevrijdingsleger Fretilim. Verder was er Nelson Mandela die ooit zei dat het geweld de énige taal is die imperialisten horen. Ook won Lelya Zana, Koerdisch Parlementlid die in een Turkse gevangenis zit omdat ze een delict pleegde dat erin bestond de identiteit en de rechten te vragen voor haar Koerdische Volk. En er waren de (gekke) Moeders van de Plaza de Mayo en de Birmaanse Aung San Suu Kui.
In plaats van een vredelievende oplossing te zoeken voor de conflicten, zoals de voorgaande winnaars allen deden, saboteerde Basta Ya elke pacifistische poging om tot een oplossing te komen.Ze doen er alles aan om te ontkennen dat er in Baskenland een politiek probleem is, en ze verzwijgen het geweld van de Spaanse bezetter tegen het Baskische Volk. Dus weerom selectieve verontwaardiging.
Savater vergeleek de huidige situatie met de toestand onder Franco (met wiens acolieten hij nu samenpapt ) en daar had hij volkomen gelijk in. Maar nu kreeg de Baskische Regering de schuld! Je moet maar durven Tijdens de uitreiking kon Savater het zelfs niet laten de PNV en EA verantwoordelijk te stellen voor het voortbestaan van ETA.Daarop verlieten de vertegenwoordigers van deze partijen (Josu Ortuondo-PNV en Gorka Knörr-EA) en die van de BNG uit Galicië (Camilo Nogueira) het halfrond. Ook andere Europarlementariërs verlieten het halfrond : el belga Paul Lanoye, la finlandesa Heidi Hautala en la flamenca Nelly Maes.Na afloop verklaarden deze drie parlementsleden dat het onaanvaardbaar is in een plechtige zitting van het parlement in het publiek legitieme, democratische partijen aan te vallen en dat bezoekers in de toekomst hierop gewezen moeten worden.
Na afloop ketenden twee solidarios zich vast en de assistent van EH-parlementlid Koldo Gorostiaga die pamfletten verspreidde om deze actie te verklaren, werd buitengezet. Terwijl de solidarios werden opgeleid, werden ze door leden van Basta Ya uitgescholden voor hijos de puta (hoerenzonen) en bedreigd met we gaan jullie vermoorden. Ooit valt het masker af bij deze vredesstischters?
Op 13.12.2003, werd de oproep van het platform Basta Ya, om in San Sebastián te betogen tegen het plan Ibarretxe, (een plan voor vrede!) door 14.000 personen opgevolgd. Basta Ya kwam aanvankelijk op tegen de aanslagen van ETA, maar samen met de PP lieerden ze de terroristische organisatie met het Baskisch nationalisme en behalve PPisten gingen ook Socialisten mee opstappen in hun manifestaties die tot slot enkel tegen de Baskische Regering gericht waren. Ze waren niet te beroerd daar wel hun onkosten bij in te dienen!
Het platform had busreizen gecreëerd vanuit Santander, Valencia, Ciudad Real, etc samen met een verblijf van een nacht in 4sterrenhotels en dit aan weggeefprijzen: vanuit Barcelona voor 24 euro, aan halve prijs voor studenten, gepensioneerden en werklozen! Hetzelfde gebeurde tijdens de Francodictatuur toen voor bepaalde manifestaties arbeiders een dag vrij kregen of vergoed werden voor hun deelname! Carmen Gurruchaga, uit Donostia, maar collaborerend met de Spaanse vijand, wist vooraf in La Razón de potentiële deelnemers te animeren via een artikel onder de titel De vrijheid en de Kaffers, waarbij de Kaffers vergeleken werden met de Baskische nationalisten!
Fernando Savater, filosoof en een der Führers van Basta Ya, noemde voordien Odón Elorza eenfolkloristische burgemeester omdat hij had aangekondigd niet mee op te stappen (in zijn eigen stad). Savater, wiens gestalte kleiner is dan zijn mond, sprak aan het slot de massa toe.
Over het aantal deelnemers lopen de cijfers een beetje uit elkaar: Gara telde er 14.000. Het persagentschap EFE hield zich op de vlakte met het gekende tientallen duizenden. De plaatselijke krant El Diario Vasco hield het op duizenden. La Razón spreekt van maar liefst 150.000 betogers! Deze informatie hadden ze van bronnen binnen Basta Ya.Noch de Guardia Civil noch de Ertzaintza gaven ditmaal cijfers vrij, wat ze bij andere gelegenheden altijd doen.
Er werden vooral Spaanse maar ook Baskische vlaggen meegedragen en het Forum van Ermua verkocht witte paraplus met daarin de Baskische en de Spaanse vlag verwerkt. Slagzinnen waren er zoals Viva España, Ibarretxe en Arzalluz voor het Gerecht, Savater, je volgen is een plezier.
Later zal Basta Ya zeggen dat het geen fascistische mars was.Als dat niet zo is, waarom is het dan nodig dit te zeggen!
Bron: W. Hensgen
Noot: Basta Ya is een groepering van burgers die gekant is tegen vredesonderhandelingen. Naast Fernando Savater is ook Rosa Díez González, een politica, lid van de groepering.Zij was volksvertegenwoordigers voor de PSOE in het Europese Parlement van 1999 tot 30 augustus 2007. Zij richtte een nieuwe partij op, de UpyD-Unión, Progreso. Zij verkiezen geweld boven vrede om zo eventuele slachtoffers te kunnen recupereren.
Pact voor de Vrijheden en tegen het Terrorisme 12 december 2000
De regerende Partido Popular en de collaborerende PSOE (socialisten) sluiten op 12 december 2000 een Staatspact tegen ETA: Acuerdo por las libertades y contra el terrorismo, (Pact voor de Vrijheden en tegen het Terrorisme). De verklaring wijst een onafhankelijke Baskische Staat rigoureus af. Volgens Aznar kunnen alle andere partijen zich erbij aansluiten, op uitzondering van de PNV en EA. Die moeten eerst afstand doen van hun ideeën over autonomie voor de Basken. (Wat heeft dit te maken met terrorisme?) Ook moeten beide partijen de samenwerking beëindigen met Euskal Herritarrok, de politieke opvolger van Herri Batasuna. De Catalaanse regerende CiU, die niet eens geïnformeerd werd, verklaarde dat het pact anderen uitsluit (excluente y frustrante).
De Baskische Lehendakari, Ibarretxe, toch niet bekend voor zijn duidelijke of provocerende uitspraken, zegt: Het pact is niet tegen ETA, maar tegen het Baskische Nationalisme. Tegen wat de PNV en EA verdedigen.
Gorka Knörr, van EA is véél duidelijker: Wij aanvaarden geen lessen in democratie van een ex-falangist zoals Aznar, noch van degenen die de activiteiten van GAL willen rechtvaardigen .
Voor Euskal Herritarrok dient het pact uitsluitend tot confrontatie, en niet tot een oplossing van het conflict.
Het Pact werd ondertekend in het Salón de Tapices del Palacio de la Moncloa door Javier Arenas, secretarisgeneraal van de Partido Popular en José Luis Rodríguez Zapatero, secretarisgeneraal van de Partido Socialista Obrero Español en geparafeerd voor akkoord door een getuige, José María Aznar, de President van de regering.
Regina Otaola, de niet-inwonende burgemeester (Partido Popular) van Lizartza, heeft vandaag 11 december 2007, bij hoogdringendheid, een agendapunt op de gemeenteraad goedgekeurd.
Het plein Txirrita Gudarien Plaza zal voortaan Plaza de la Libertad genoemd worden. Haar motivering: Vrijheid is een recht, dus is het geen plicht om aan ETA te gehoorzamen, of aan de politieke vleugel (ANV) ervan.
De oude naamplaats verwijst naar José Bernardo Bidaola, "Txirrita", in 1976 doodgeschoten door de Guardia Civil.
Na de vergadering inspecteerde ze de vlaggen aan het gemeentehuis. De Spaanse vlag was op 6 december 2007, de dag van de Grondwet, in brand gestoken.
Procureur-generaal, Cándido Conde-Pumpido, heeft op 10 december 2007 instructies gegeven om de voorbereidingen te starten tot illegalisering van de politieke partijen ANV-Acción Nacionalista Vasca en PCTV-Partido Comunista de las Tierras Vascas, hoewel het Openbaar Ministerie moet toegeven dat er nog onvoldoende elementen ten laste zijn. Toch is hij ervan overtuigd dat voor het einde van het jaar een beslissing valt.
Op grond waarvan is illegalisering, volgens Spaanse normen, te rechtvaardigen?
Na de aanhouding van de voltallige top van Batasuna (begin oktober) zouden documenten gevonden zijn van betalingen (iets meer dan 1000 euros) vanwege PCTV aan leiders van Batasuna.
Er werd ontdekt (?) dat vertegenwoordigers van de PCTV in het Baskische parlement clandestiene (?) vergaderingen zouden gehad hebben met Batasuna.
Er werd ontdekt (?) dat PCTV hun lokalen ter beschikking stelden van Batasuna.
Als ergste vergrijp wordt een non-event aangehaald: beide politieke partijen hebben de aanslag in Capbreton niet veroordeeld. Volgens Spaanse normen is niet veroordelen gelijk aan goedkeuren.
Wellicht is het interessant op te merken dat het Grondwettelijk Hof dit jaar 2007 volgende uitspraak gedaan heeft: De negatie om terrorisme te veroordelen is onvoldoende bewijs om steevast te staven dat ANV de rol van Batasuna wil overnemen. Ter herinnering, Batasuna wordt opzettelijk gelijkgesteld met ETA.
Wellicht is het interessant op te merken dat in de oude partijstatuten van ANV (maart 1977) staat: De verwezenlijking van de autonomie voor País Vasco is [ ] een rechtvaardige eis.Om dit te bereiken [ ] en geweld moet verworpen worden.
Peio Joseba Monteano Sorbet: La lengua de San Francisco de Javier
In Gara verschijnt op 11 december 2001 een artikel van Peio Joseba Monteano Sorbet, Doctor in de Geschiedenis, over La lengua deSan Francisco de Javier-De taal van Franciscus Xaverius, van wie de naamdag eerder deze maand gevierd werd.
In Navarra, waarvan hij de patroon is, kan een figuur als Francisco de Javier (1506-1552) niet vrij van controverse zijn. Monteano laat hem, voor de ene het symbool van het katholieke Spanje zijn, en voor de andere de vertegenwoordiger van het independentismo (agromontés), de onafhankelijkheidsgedachte.
Sommigen durven zelfs in vraag stellen of het Baskisch wel de moedertaal van Xabier was, hoewel hij dat zélf in één van zijn brieven beweert! Dit, omdat ze in twijfel trekken of het Vizcaína-Biskajes, dat Xaverius zegt te spreken, wel het Euskara zou zijn.
In 1544 schrijft Xavier vanuit China aan zijn broeders in Rome over de problemen die hij ondervindt om zich bij de inlanders verstaanbaar te maken omdat zijn taal viscaína was. Zijn begeleider, Antonio, verklaart na de dood van Xabier aan zijn overste dat hij, die toch zonder problemen Portugees, Latijn en Spaans begreep, Franciscus Xaverius niet kon volgen als hij zijn taal sprak. Alle biografen van de heilige noemen diens taal eveneens de Baskische Taal. Dit was niet vreemd, aangezien in de 16de eeuw driekwart van de inwoners van het koninkrijk Navarra verschillende dialecten van het Baskisch spraken. Zelfs de Spaanse Inquisitie, die 1575 ter plaatse afstapte voor de beruchte heksenprocessen, verklaarde dat de delinquenten uit Navarra niet het Castilliaans spraken, maar een Baskische taal die onbegrijpelijk was (muy cerrada, erg gesloten) en verschillend van het algemene Baskisch (Vascuence).
Over het verschil in taalgebruik in Euskal Herria wordt voor het eerst geschreven in 1492 door Antonio de Nebrija, die het in zijn Eerste Grammatica van het Castilliaans heeft over het aanleren van onze taal aan Biskajers en Navarrezen. Hoewel het Euskara niet overal in het huidige CAV (Baskische Autonome Gemeenschap) en Navarra gesproken werd, was het in de ogen van deze Spaanse linguïst toch de taal van het oude koninkrijk en van een deel van Castilië dat in die tijd Biskaje genoemd werd, maar in realiteit Alava, Gipuzkoa en Biskaje zelf omvatte. Zelfs volgens Del Burgo waren in die tijd Basken enkel de Navarrezen uit de landstreek Ultrapuertos (over de bergen) ofwel Basse Navarra (de provincie in Frans- Baskenland). De taal die de meerderheid van de inwoners van deze drie territoria sprak, werd Biskajaans genoemd. In Navarra echter noemde men de taal van de drie territoria Vascongada of Vascuence. Vele reizigers die door het land trekken wijzen op de vreemde taal die deze bewoners van Navarra spreken.
In 1571 zegt een zekere Venturino dat in Vitoria-Gasteiz de burgers (plebejers) vizcaino of vascongado spreken, een erg moeilijke taal om te begrijpen, maar de edellieden spreken Castellano (Spaans).
De Vlaming, Jehan Lhermite, die in 1592 aan de zijde van Felipe II Navarra bezoekt,verklaart dat in Estella-Lizarra de eenvoudige mensen vizcaíno spreken, een taal die zij zelfvascongada noemen, en waar we geen enkel woord van begrijpen.
In 1611, kort na de publicatie van El Quijote, bezoekt Jacobo Sobieski, de vader van de latere koning van Polen, Pamplona. Als hij in de herberg een diefstal aangeeft, beginnen de herbergierster en haar dochter tegen elkaar te tieren in het Biskajaans, een taal die van het Spaans evenveel verschilt als het Pools.
Deze en vele andere getuigen spreken allemaal over een andere taal en niet over een andere manier van Spaans spreken. Zij noemen die taal allemaal Vizcaíno. Cervantes zegt in zijn komedie La Gran Sultana, uit 1600: In het Vizcaína waardevolle taal, uniek wegens zijn ouderdom.
Er bestaat dus geen enkel motief om eraan te twijfelen dat Franciscus Xaverius Baskisch als moedertaal had en zich daarbij niet onderscheidde van de andere Navarrezen van die tijd.
Behalve Baskische sprak deze jezuïet ook Spaans, Latijn, Frans en Portugees.
P.S. Van het Spaanse woord Vascongada stamt het Franse Gascogne, de Franse benaming voor Baskenland.
Beroep wordt in overweging genomen 10 december 2007
El Mundo komt vandaag op de proppen met volgend bericht: Straatsburg aanvaardt het beroep van Batasuna over hun illegalisering.
Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens aanvaardt normaal gezien slechts 1,5% van de aanvragen tot beroep. Van die 1,5% kent 80% van de gevallen een gunstig verloop. Het Europese Hof heeft dus een eerste hindernis genomen: de in overwegingneming van het beroep van Batasuna tegen hun illegalisering. Het resultaat van de beraadslaging zal op 31 december 2007 bekend gemaakt worden. Als, ik spreek hier duidelijk in de voorwaardelijke wijs, het beroep aanvaard wordt dan zal dit ernstige gevolgen hebben voor de Partijenwet (Ley de Partidos). Ik hoop dat Spanje eindelijk eens het deksel op de neus krijgt, maar ik vrees ervoor.
Het vermoedelijke lid van ETA, Angel Lete Etxaniz "Patas", werd op 10 december 2002 dood aangetroffen in zijn woning te Raia op Cabo Verde (Kaapverdische Eilanden). Hij overleed aan een embolie.
Angel Lete (Legazpia °1949), een radicaal Baskisch activist, werd in 1985 in Noord-Baskenland gearresteerd. Het was de glorietijd van de doodseskaders GAL (Grupos Antiterroristas de Liberación), een stelletje gangsters dat door Spanje ingehuurd werd, in o.a. Frankrijk (Marseille) en Portugal, om echte en vermeende Etarras uit de weg te ruimen. Lete zat na zijn arrestatie zes maanden vast in Parijs op beschuldiging van onwettige wapendracht, en op het ogenblik dat hij moest vrijgelaten worden, werd hij verbannen naar de Kaapverdische Eilanden. De hele vliegreis hield hij de handboeien aan.
Ondanks de fysieke en emotionele afstand tot zijn Volk en zijn land wist Lete zich te integreren. Hij overtuigde de Kaapverdische bevolking van zijn ideeën en idealen en won hun respect. De banneling werd zelfs leraar Filosofie en Geschiedenis op het lyceum dat na zijn dood zelfs zijn naam kreeg!
Tijdens zijn verblijf kreeg hij plots het bezoek van de Spaanse Staatssecretaris voor Veiligheid, Rafael Vera en van de gouverneur van Baskenland, Iulen Elgorriaga (Alle twee werden ze veroordeeld voor medeplichtigheid aan het dood folteren van Lasa en Zabala).
De Kaapverdische politie kwam Lete vragen of hij het hoge bezoek uit Spanje wilde ontvangen, maar dat werd geweigerd. Daarop reisde het duo verder naar Santo Domingo waar een andere verbannen Bask, Angel Aldana, gefolterd werd. Hetzelfde gebeurde met Alfonso Etxegarai (op dit ogenblik in Santo Tomé). Nadat de politici teruggekeerd waren, lieten ze in de pers lekken dat Angel Lete gezongen had, maar dat hij een grote som geld gekregen had voor een chirurgische ingreep. De familie diende nu ook nog te strijden tegen de leugens.
Maite Robles, de vriendin van Lete, legde gedurende de 17 jaar niet minder dan 55 bezoeken af aan de Afrikaanse archipel! De laatste keer was het om het lijk van haar vriend te repatriëren.
Op 23 december 2003 kwam Angel Lete, na 31 jaar, eindelijk terug thuis. Maar om terug te mogen komen, moest hij wel eerst sterven, op duizenden kilometers van huis. Lete overleed al een jaar geleden.
Zijn vrienden brachten hem de laatste eer op het kerkhof Polloe in Donostia. De top van Batasuna was er en de Secretaris Generaal van de Vakbond LAB. Maar er waren ook ex-gevangenen en gewone mensen. Er werden bertsos gezongen en iemand las een tekst met feiten uit het leven van Lete. Hij kreeg levenslang. Zonder recht en zonder zich te kunnen verdedigen. Het weer deed zelfs mee, met koude regen! Er werd een Aurresku gedanst en het scherpe geluid van de txistuklonk alsook de tamboril. Tot slot werd het Eusko Gudariak Gara gezongen: Ik ben een Baskische soldaat die zijn leven wil geven voor deze zaak De Baskische Last Post
Binnen enkele dagen wordt zijn as verstrooid over de grond waar hij zo van hield.
Vanuit de gevangenis even naar de begrafenis van zijn moeder
Karmele Solaguren Begrafenis 9 december 2004
Op 6 december 2004 verongelukte Karmele Solaguren, moeder van de Baskische politieke gevangene uit Barañain, Ekain Gerra, in de buurt van de stad Soria. Ze was 57 jaar oud. Haar man raakte zwaar gekwetst en ligt in het ziekenhuis. Ekain Gerra was hun enig kind.
Opnieuw viel er iemand als slachtoffer van de gevangenenspreiding die werd ingevoerd onder het Socialistisch bewind van Felipe. Dit gebeurde in 1986 toen de zwaarste gevangenen zelfs naar Spaanse eilanden of naar de Spaanse enclaves in Afrika (Cueta en Melilla) werden gesleept.
Ekain Gerra zit in Alcalá-Meco en het bezoek van zijn ouders was voorzien om 11.30 u, maar met nog 225 km voor de boeg werden beiden overreden toen ze naast hun auto aan het bellen waren.
In Barañain ontstond in de late avond van 6 december een spontane protestactie waaraan de Guardia Civil een einde maakte!
De jaarlijkse manifestatie die telkens op 6 december doorgaat ter gelegenheid van de Dag van de Spaanse Grondwet in Durango, stond meteen in het teken van het overlijden van Karmele Solaguren en van een stille tocht kwam dan ook niets in huis. Er werd geroepen Dispertsioa hiltzailea (de gevangenenspreiding doodt)en Herriak ez du barkatuko (Het volk zal dit nooit vergeven)of Euskal presoak etxera (Baskische gevangenen naar huis). Maar ook PSOE hiltzaile, PNV laguntzaile) (De PSOE doodt, en de PNV helpt mee).
Hier mag in herinnering gebracht worden dat de Spaanse minister van Justitie, López Aguilar, onlangs nog verklaarde dat de gevangenenspreiding zijn nut bewezen heeft in de strijd tegen het terrorisme. De vader van Ekain Gerra kan binnenkort, als hij het ziekenhuis verlaat, getuigen van de efficiëntie van deze onmenselijke gevangenenpolitiek!
Etxerat, de organisatie van familieleden van Baskische politieke gevangenen, sprak dan ook meteen van een geplande staatsmoord en het medeplichtig zwijgen van de Baskische politieke klasse. Laten we elkaar even goed bekijken want de volgende week kan het één van ons zijn. Elke week moeten wij duizenden kilometers afleggen om onze familieleden en vrienden gedurende 40 minuten te zien.
Op 9 december 2004 werd Ekain Gerra dan vanuit Madrid overgebracht naar Iruñea-Pamplona om definitief afscheid te nemen van zijn moeder. Er waren duizend sympathisanten aanwezig om hun warmte en steun te verlenen, maar de Spaanse politie, aanwezig met een tiental combis, waarschuwde meteen dat Gerra zou weggevoerd worden als de aanwezigen het funerarium en de omgeving niet verlieten. Toen dit niet meteen gebeurde, chargeerde de politie en vielen er gewonden. Eén jongere diende zelfs naar het ziekenhuis overgebracht te worden.
En wat zei de Spaanse Gouverneur? De politie zag zich genoodzaakt een charge uit te voeren, omdat ze met stenen en andere objecten bestookt werden om het vertrek van Gerra te bemoeilijken.
Nadat Gerra was overgebracht naar de gevangenis van Langraiz in de Baskische provincie Araba, kon hij, na veel moeite, even telefoneren met naaste verwanten om te zeggen dat de tocht in de combi van de Guardia Civil erg moeilijk was geweest. Hij was voortdurend vernederd en ze hadden hem gezegd dat hijzelf de enige schuldige was voor de dood van zijn moeder. Hij was ook gedurende de hele reis met de handen op de rug geboeid. Later op de dag was hij verder gebracht naar de gevangenis van Burgos.
De pers wist later aan de Spaanse landgenoten te melden dat 4 politiemannen gekwetst raakten bij de begrafenis van de moeder van een Etarra (ETA-lid). Zelfs de zogenaamde Baskische kranten, El Diario Vasco en El Correo Español brachten deze berichten. Diario de Noticias uit Navarra kwam echter met een bericht dat regelrecht het omgekeerde verzekerde: Er vielen enkel gewonden onder de aanvallers. Een reserve-eenheid van de Guardia Civil trok naar het stadhuisplein om te vermijden dat het tot ordeverstoringen zou komen. (De ordeverstoringen in Baskenland worden meestal door hen uitgelokt.)
Dit jaar kwam behalve Karmele Solaguren, ook Leo Esteban om het leven. Verder de gevangene Oihane Errazkin, de ex-gevangene Kepa Miner en daarbij werden Kontxi Sanchiz en Angel Berrueta om het leven gebracht door de gewapende strijdmachten. 53 personen raakten gewond in accidenten bij gevangenenbezoek.
Wie hiertegen protesteert wordt terrorist genoemd!
Op 19 december 2004 werd op het marktplein hulde gebracht aan Karmele Solaguren, hoewel de Guardia Civil alle toegangswegen tot Barañain en alle straten van het stadje had ingenomen. Omdat verschillende autobussen bij wegcontroles werden opgehouden, begon de plechtigheid te laat. Bovendien had de Socialistische burgemeester verboden een megafoon te gebruiken. Jon Enparantza sprak in naam van het amnestiecomité, anderen in naam van Etxerat, de organisatie die familieleden van gevangenen verenigt.
Het werd erg stil toen een van de sprekers vroeg wie het volgende slachtoffer zal zijn die zou moeten herdacht worden, en wanneer dit zal zijn.
De 10 minuten stilte werd enkel gebroken door de muziek van de Txalaparta.
