Betekenis van de Antwerpse straatnamen + wetens -en bezienswaardigheden
12-02-2017
Elleboogstraat (Kromme)
KROMME ELLEBOOGSTRAAT
Wist U dat ... ?
- deze straat gelegen is tussen de Kloosterstraat en de Plantinkaai.
- ze reeds vermeld wordt in 1409 nl. als de weg die toegang verleende tot de circa 1400 opgerichte Sint-Michielskerk.
- de naam vermoedelijk verwijst naar de boog die de straat in die tijd maakte en kon vergeleken worden met een elleboog het gewricht dat de verbinding vormt tussen de bovenarm en de onderarm. (?)
- deze straat gelegen is op het Kiel, tussen de Valerius de Saedeleerstraat en de Rik Schaeffelsstraat.
(foto van Alfons Van Camp)
- de straat genoemd werd door de Belgische kunstschilder
James Sidney Edouard baron Ensor.
( foto naar een portret van Hendry De Groux (1907), Mu, ZEE, Oostende op Wikipedia)
- hij geboren werd te Oostende op 13.4.1860 en aldaar overleed op 19.11.1949.
- hij minder bekend is als componist.
- hij buiten schilder ook tekenaar en etser was.
- 'de Intrede van Christus in Brussel in 1889' een zeer groot schilderij is (2,58 m hoog en 4,31 m lang), dat James Ensor in 1888 heeft geschilderd.
- het in 1953 in bezit komt van Louis Franck, die het laat tentoonstellen in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen.
- de Belgische Staat echter geen kans ziet om het in eigendom te krijgen omwille van de hoge aankoopsom.
- het tijdens een uitlening voor een expositie in Zwitserland in 1987 daar wordt verkocht aan het J. Paul Gettymuseum in Los Angelos, waar het nu te bekijken valt.
- die verkoop tijdens een uitlening aan een buitenlandse tentoonstelling zo gepland was om te voorkomen dat de Belgische overheid een uitvoerverbod zou opleggen voor dit kunstwerk. - Andere werken : - De jongen met de lamp - Grijze zee - Stilleven met eend - Het moeras- e.v.a.
- de Eikenstraat gelegen is tussen de Meir en de Korte Nieuwstraat.
- ze geopend werd in 1508 door het Kerkbestuur van Sint-Jacob om een snelle doorgang van het zuidelijk portaal van de kerk naar de Meir te verzekeren, op grond van een drietal touwdraaierijen (zeelbanen), dan ook "Baenstraat" genoemd;
- ze vanaf circa midden 16de eeuw "Eikenstraat" naar een hof van plaisantie "De nyeuwe Eycke", dat naderhand door Lombarden werd omgebouwd tot pandjeshuis, zodat de straat van de 17de eeuw tot het begin van de 19de eeuw "Lombaardstraatje" noemde.
- ze Circa 1860 "Eikenstraat" wordt genoemd.
- aan het nr 8 van de straat het Stedelijk Lyceum Meir is gevestigd.
- de Eglantierlaan, gelegen is op het grondgebied van de districten Antwerpen en Wilrijk, en deel uitmaakt van de Nieuw-Parkwijk "Den Brandt".
- het een lange, rechtlijnig tracé vertoont dat de Beukenlaan verbindt met de Berkenlaan, en de noordelijke begrenzing vormt van dit prestigieuze villapark, dat in 1910 aangelegd werd op gronden van de familie della Faille de Waerloos.
(foto van Alfons Van Camp)
- de naam van de laan verwijst naar de Eglantier Rosa rubiginosa, een van nature in de Benelux voorkomende roos
- ze bloeit van juni tot augustus, en rozerood zijn. (foto Wikipedia)
- deze straat zich, vlak bij het Groeningerplein, op de grens van Antwerpen Noord en Borgerhout, en tussen de Kerkstraat, bevindt.
- de naam van de straat vermoedelijk betrekking heeft naar 1) Akkersleep 2) Boerenwerktuig 3) Deel van een bijl 4) Gereedschap 5) Het scherp van een beitel 6) Het scherp van een mes 7) Landbouw werktuig 8) Landbouwgereedschap 9) Landbouwgerei 10) Landbouwwerktuig 11) Noorse schrijver 12) Ploeg 13) Reek 14) Scherp van een mes 15) Scherpe kant van een mes 16) Snede 17) Werktuig 18) Werktuig in de landbouw .
- deze straat zich bevindt op het Kiel, tussen de Jan de Voslei en de Onafhankelijkheidslaan.
- ze genoemd werd naar Willem Eekelers.
- hij geboren werd te Berg, op 2.9.1883 en stierf te Brussel op 18.5.1954.
- hij een Belgisch syndicalist, redacteur en politicus was.
- hij in 1914 de Volksgazet had opgericht en na de oorlog, de hoofdredacteur werd tot aan zijn dood.
- hij gemeenteraadslid was in 1921, schepen van 1927-1938 en waarnemend burgemeester van Antwerpen voor de periode 1946-1947.
- er in de tuin van het Academie voor Schone Kunsten aan de Mutsaardstraat, aan een gebouw, een gedenkplaat voor hem is aangebracht. (foto va Alfons Van Camp)
- er zich een standbeeld van Willem Eekelers bevindt op de binnenplaats van het "Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven", in de Minderbroedersstraat.
- dit beeld het werk is van Simon Goossens (St.-Lenaerts, 1893 - Antwerpen, 1964), electisch beeldhouwer.
- deze laan gelegen is bezijden het Prins Albertpark, tussen de Mechelsesteenweg en de Jan Van Rijswijcklaan.
- de huidige naamgeving in 1919 verwijst naar Koningin Elisabeth, die in 1909 derde koningin van België werd.
- het gedeelte van de oude weg, die vanuit Antwerpen in zuidoostelijke richting naar Wilrijk loopt, e voormalige benaming kreeg van "Wilrijkse Baan"en sedert 1846 "Warandestraat" naar de nabijheid van de Warande, het Prins Albertpark.
- het Provinciehuis van Antwerpen met een torengebouw van 1966-1972, en een lager voor- en achtergebouw van 1974-1980, naar ontwerp van Maurice De Vocht en René Grosemans werd in 2013-2014 gesloopt werd.
(foto van Alfons Van Camp)
- dit het oude Provinciegebouw was, gelegen aan de Koningin Elisabethlaan en het Harmoniepark. Dit gebouw tal van gebreken vertoonde, zoals waterinsijpeling, betonrot, een torenhoge energiefactuur, ontoereikende brandveiligheid, aanwezigheid van asbest, enz... Na grondige studie werd besloten om het te slopen en op dezelfde site een nieuw provinciehuis te bouwen. Het wordt een compact en duurzaam 'open huis' met een uitnodigend gelijkvloers, omringd door een park. De einddatum is voorzien in 2017. Bron : - Gazet van Antwerpen en - de site nieuwprovinciehuis@provincieantwerpen.be
- er vroeger een hydraulische fontein door Pol Bury uit 1981,(foto van Alfons Van Camp)
en een bronzen beeldengroep De Familie, door G. Vindevogel uit 1969, in de aanplanting rond het gebouw stond.
- dit beeld zich nu bevindt op de binnenkoer van het Bisschoppelijk Paleis op de hoek van de Schoenmarkt en de Geefsstraat.
(foto van Alfons Van Camp)
- het nieuwe Provinciehuis naar ontwerp van Xaveer De Geyter in aanbouw is waarvan de voltooing voorzien is in 2017.
- deze markt gelegen is tussen de Meirburg en de Groenplaats.
- hier tot op het einde van de14de eeuw hier de wekelijkse veemarkten plaats vonden; vandaar de naam "Veemarkt" (zie volgende paragraaf).
- deze markt ca 1400 overgebracht werd naar het plein voor de Sint-Pauluskerk en zich nu de Veemarkt noemt.
- er andere benamingen waren zoals "Corte Mere", "Oude Veemerct", "Hoenderenmerct", "Kiekenmerct" en uiteindelijk werd het "Eiermarkt".
- de voornaamste bijzonderheid van de Eiermarkt Teun de Eierboer is, waarvan het beeldje geplaatst is tegen de gevel van het GB-centrum, kant Beddenstraat.
- waar vandaag De Groote en de Cleyne Biekorf op nr.13-17
(foto van Alfons Van Camp)
zicht op de binnenplaats
ligt met de twee toortsdragende dames op de dakrand,in de 16de eeuw de woning was van de Antwerpse stadsgriffier Peter Gillis stond, die zijn naam verlatiniseerde tot Aegidius.
(foto van Kris Vandevorst VIOE)
- in 1504 de 18-jarige Peter corrector bij drukker Michiel Hillen van Hoogstraten was, waar hij dan Desiderius Erasmus ontmoet, die een blijvende invloed op de jongeman zal hebben.
- hij via Erasmus hij Thomas More leerdekennen, de Engelse humanist die in september 1515 enige tijd hier bij Peter logeer en in diens tuin hij aan zijn beroemde tweedelige boek Utopia begint, dat start voor de Antwerpse kathedraal, waar More ziet dat Peter in gesprek is met een reiziger, een zekere Raphael Hythlodaeus.
- deze man Thomas zal vertellen over het eiland Utopia, waar een speciale samenleving bestaat zonder privébezit van land en zonder luxe.
- in september 1516 Peter beide boekdelen persklaar zal maken met een voorwoord van de Mechelaar Hieronymus van Busleyden, waarna Dirk Martens het werk zal drukken in Leuven, waar het tussen 15 en 31 december 1516 van de persen rolt en zijn wereldwijde beroemdheid zal beginnen.
- deze straat gelegen is tussen de Nationalestraat en de Vrijdagmarkt en doorsneden door de Steenhouwersvest (grens van 1250).
- het zuidelijk deel vroeger "Voddenstraat", en het noordelijke "Guldenbrug" heette.
- in 1880 de Voddenstraat werd afgebroken en vervangen door de huidige Drukkerijstraat
- de naam herinnert aan de drukkerij van Plantijn op de Vrijdagmarkt.
- op de hoek met de Nationalestraat het Modemuseum is gelegen.
(foto van Kris Vandevorst Vlaamse Gemeenschap)
- er circa 1895, aan de nummers 18-20 dit gebouw voor de spoorwegmaatschappij, voor haat magazijnen, werd gebouwd (zie opschrift in gevelplaat poorttravé).
(foto van Kris Vandevorst Vlaamse Gemeenschap)
- dit gebouw veranderd is en er loften in de plaats kwamen.
- er in de doorgang onder dit gebouw een mooie achterplaats is
- deze straat zich bevindt in het Schipperskwartier, waar Leguit en Kommekensstraat elkaar ontmoeten en verder zuidoostwaarts afwaarts loopt naar de Koepoortbrug.
- ze genoemd wordt naar de gelijknamige weilanden van het Klapdorp.
- Dries braakland betekent en is afgeleid is van drie, nl het derde stuk grond dat telkens braak blijft liggen.
- deze straat een korte, rechte straat is tussen de Karel Oomsstraat en de Generaal Lemanstraat.
- oorspronkelijk hier een smal en onbebouwd steegje bevond, het Doorneleitje of in de volksmond Duvelstraatje, gelegen tussen de hovingen van twee landhuizen in de Generaal Lemanstraat, in het verlengde van de Korte Lozanastraat.
- het huidige tracé kwam tot stand in 1926, bij het doortrekken van de Jan Van Rijswijcklaan tot het Koning Albertpark, waarbij ook de Karel Oomsstraat en de Korte Lozanastraat werden verbreed.
- deze straat gelegen is op het Zuid, tussen de Balansstraat en de Lange Elzenstraat.
- ze genoemd werd naar Victor Driessens, geboren te Rijsel op 6.5.1820 en overleed op 4 april 1885.
- hij 3 dagen voordien stierf in zijn woning aan de Van Stralenstraat te Antwerpen.
- hij voordien voor een applaudisserend publiek in het 3de bedrijf van een beroemd proces, in de rol van Jean Renaud inzakte, getroffen werd door een beroerte.
- Victor Driessens eerst begraven werd op het Kielkerkhof.
- later zijn grafmonument in 1836 bijgezet werd op het perk "U" van het Schoonselhof in Antwerpen. -
het grafmonument - bekostigd door de het stadsbestuur - is van de Antwerpse beeldhouwer Godefroid Leurs.
(foto van Alfons Van Camp)
- hij een standbeeld kreeg toegewezen dat zich op de Graanmarkt bevindt en van de hand van Frans Joris is.
- deze straat zich bevindt op het Zuid, tussen de Lange Lozanastraat en de Haantjeslei.
- deze straat genoemd werd naar de Belgische architect en beeldhouwer.Frans-Andries ook François André of Franciscus Andreas Durlet.
- hij geboren werd te Antwerpen, op 11.7.1816 en aldaar stierf op 2.3.1867.
- hij de restauratiewerken leidde aan de O.L.V.-kathedraal in Antwerpen en waar de Durletstraat naar hem is genoemd.
- er in de straat de school "De Sterrenwacht" is gelegen.
(foto van Alfons Van Camp)
- aan het nr.8-10 VOORMALIG JONGENSWEESHUIS Halfweg de 19de eeuw begint het stadsbestuur in te zien dat de opvang van oude mensen en weeskinderen in vaak 16de-eeuwse instellingen als het Knechtjeshuis aan de Paardenmarkt, het Maagdenhuis aan de Lange Gasthuisstraat en voor oude mensen in 26 kleine godshuizen verspreid over de stad niet langer voldoet aan eigentijdse normen. Al die instellingen ressorteren onder de Commissie van de Burgerlijke Godshuizen, opgericht in 1796 onder het Franse bestuur en daarmee voorloper van onze OCMW. Het bestuur van de Burgerlijke Godshuizen schrijft daarom in 1875 drie architectuurwedstrijden uit voor respectievelijk een ouderlingenhuis, een meisjes- en een jongensweeshuis. De wedstrijd voor het jongensweeshuis wordt gewonnen door de broers Léonard en Henri Blomme met een ontwerp in neo-Vlaamse renaissancestijl voor de opvang van driehonderd weeskinderen in twee afdelingen, namelijk jonger en ouder dan 12 jaar. Beide afdelingen hadden hun eigen gedeelte van het gebouw, met een eigen binnenplaats. Op het gelijkvloers waren de eetzalen , daarboven slaapzalen. In een centrale bakkerij werd brood gebakken voor de burgerlijke godshuizen en oorspronkelijk hoorde er ook een lagere school met onderwijzerswoning bij aan de achterzijde. Naarmate het aantal weeskinderen in de 20ste eeuw afneemt, komt er ruimte vrij in de dertiger jaren voor een Middelbare Handelsschool voor Meisjes. Maar tijdens de Tweede Wereldoorlog loopt het gebouw nogal wat schade op, die stadsbouwmeester Ferdinand Peeters tussen 1953 en 1965 aanpakt. Hij restaureert de gevels aan de straatzijde en rond de binnenplaatsen, maar vervangt de oude dwarsvleugels en achtergevels door eigentijdse nieuwbouw. Eenmaal gereed slaat het Stedelijk Hoger Instituut voor Handel en Administratie hier enige tijd zijn tenten op, gevolgd door het Centrum voor Volwassenenonderwijs, om vanaf september 2016 Stedelijk Lyceum Durlet te worden, samen met de basisschool De Sterrenkijker. De aanvankelijke bewoners mochten regelmatig onder begeleiding naar buiten, waar de weeskinderen zich konden uitleven op een zandberg net buiten de Wilrijkse poort, die ontstaan was door het graven van de grachten van de Brialmontomwalling. Die plek werd bekend als de Wezenberg en dat toponiem heeft vandaag een nieuwe invulling gekregen als naam voor het zwembad aan de Desguinlei.
De Durletstraat is niet enkel genoemd naar stadsbouwmeester Frans Durlet, maar ook in 1874 aangelegd op gronden van de moeder van deze architect.
Ik ben een gepensioneerde Hoofdinspecteur van eerste klasse bij de politie, officier van gerechtelijke politie en hulpofficier van de Heer Procureur des Konings, van 81 jaar. Mijn hobby's zijn vooral Antwerpen in beeld brengen en voetbal.
