Betekenis van de Antwerpse straatnamen + wetens -en bezienswaardigheden
13-06-2017
Van Helmontstraat
VAN HELMONTSTRAAT
Wist U dat ... ?
- deze straat gelegen is in de wijk "Stuivenberg, tussen de Pothoek- en de Boerhaavestraat.
- ze geopend werd in 1884.
- ze genoemd werd naar de genees- en scheikundige
Jan Baptist Van Helmont ( foto van Wikipedia)
- hij geboren werd te Brussel, op 12.1.1577 en stierf te Vilvoorde, op 30.12.1644
- J.B. Van Helmont een alchemist, fysioloog en arts was.
- hij in navolging van Paracelsus zich verzette tegen de heersende aristotelische denkwijze, die niet van feiten of empirie uitging maar van de logica, alsook tegen de galenische humeurenleer.
- er in de straat de SINT-ELIGIUSKERK (1890) is gelegen
(foto's van Alfons Van Camp) Wist U dat ... ?
- deze kerk als ingang Van Helmontstraat 83 heeft.
- zij dateert van 1903-1905 en in Sint-Lucasneogotiek gebouwd werd naar een ontwerp van architect Jules Coomans.
- zij met een definitief besluit van 6.7.2009 werd opgenomen in de lijst van beschermde gebouwen, besluit dat op 7.9.2009 verscheen in het Belgisch Staatsblad.
- deze straat gelegen is achter het Koninklijk Atheneum, tussen de Osystraat en het Sint-Jansplein .
Foto genomen vanaf het Sint-Jansplein richting Koninklijk Atheneum (foto van Alfons Van Camp)
- ze geopend werd in 1868 en aanvankelijk Van Stralenstraat werd genoemd.
- ze in 1869 Van Maertlantstraat naar 13de-eeuwse letterkundige en Vlaamse dichter Jacob van Maerlant werd genoemd.
- deze vooral ridderromans schreef en één van zijn grootste werken is "Spieghel historiael".
- Jacob VAN MAERLANT T(foto van Wikipedia)
geboren werd te Brugge Vrije, ca 1235 - ca 1300.
- hij met zijn meer dan 230.000 verzen ook een van de productiefste middeleeuwse auteurs was.
- zijn belangrijkste werken zijn adaptaties uit het Frans en het Latijn en van hem komen de gevleugelde uitdrukkingen "Wat Walsch is, valsch is" en "Ende omdat ik Vlaminc ben".
- deze straat zich bevindt in de studentenwijk, tussen de Keizerstraat en het Kipdorp.
- einde 15de eeuw tot begin 16de eeuw op het Kipdorp de woning van de metselaar-aannemer Jan van Liere stond, met een tuin tot aan de Keizerstraat waardoor een servituutweg liep die toegang gaf tot de bornput.
- in 1508 dit tuinpad een zeer smal straatje geopend werd, dat naar de eigenaar Jan Van Lierstraat werd genoemd.
- deze benaming in de volksmond werd verbasterd tot "Savelierstraat" en in 1797 door de republikeinen "Juwelierstraat" (rue des jouilliers) werd genoemd.
- deze straat zich bevindt op de Linkeroever van Antwerpen, tussen de Lode Zielenslaan en de Emile Verhaerenlaan
zicht op de Prosper Van Langendonckstraat (foto van Alfons Van Camp)
- de naamgeving van de straat verwijst naar de Vlaamse auteur
Prosper Antoine Joseph Van Langendonck (wikipedia)
- Prosper Van Langendonck geboren we rdte Brussel op 15 maart 1862 en overleed aldaar op 7 november 1920 in een Brussels ziekenhuis, na meer last ondervonden te hebben van een (erfelijke) schizofrenie.
- hij behalve poëzie ook kritische opstellen en pamfletten schreef ter bevordering van de Vlaamse cultuur en literatuur.
- in 1893 Van Langendonck samen met August Vermeylen, Emmanuel de Bom, Cyriel Buysse het literaire tijdschrift Van Nu en straks oprichte, het tijdschrift dat de Vlaamse literatuur vernieuwde.
- deze straat zich bevindt in het diamantkwartier, tussen de Oostenstaat ende Lange Kievitstraat.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
P.S. : bijkomende gegevens van onze medewerker en freelancer Frits Schetsken :
VAN IMMERSEELSTRAAT
Immerseel is een gebied dat zich uitstrekt over delen van de gemeenten Wommelgem, Wijnegem en het Antwerpse district Deurne, waarbij het doorsneden wordt door het riviertje de Grote Schijn. In 1278 wordt de heerlijkheid Wommelgem door de Brabantse hertog Jan I in leen gegeven aan Jan van Lierde, die in 1280 op Immerseel een kasteel laat bouwen, het intussen verdwenen Hof van Immerseel. Sindsdien noemen zijn afstammelingen zich ‘van Immerseel’. Deze familie verspreidt zich over heel wat dorpen en steden in het huidige België en Nederland, maar speelt ook een belangrijke rol in Antwerpen.
In 1529 trouwt Cornelis van Spangen (zie ‘Van Spangenstraat’) met Maria van Immerseel, een dochter van markgraaf Jan van Immerseel, die zijn eigen Hof van Immerseel aan de Lange Nieuwstraat laat bouwen, waarvan de huiskapel nog bestaat onder de naam Bourgondische kapel. Gezien Cornelis van Spangen eigenaar is van het domein Ter List, ontstaat er door dit huwelijk ook een band met de familie Van Immerseel, die later het domein zal overnemen. Vandaar dat beide straatnamen hier samengebracht zijn op een plek die ook tot het uitgestrekte domein Ter List behoorde.
- de Jan van Gentstraat gelegen is in het Zuidkwartier, tussen de Gent- en de Bolivarplaats.
- de straat deel uitmaakt van het oorspronkelijke verkavelingsplan van het Zuid, opgemaakt in 1875.
- net zoals veel straten uitkomend op het Zuidstation dat op de Bolivarplaats werd voorzien, de straat werd genoemd naar een stad die met de trein kon bereikt worden, nl Gent
- in 1875 de straat Gentstraat werd genoemd, en pas sinds 1937 werd het Jan Van Gentstraat.
- deze lei gelegen is aan de zuidkant van het stadspark, tussen de Maria Henriettalei en de Loosplaats.
zicht op de Van Eycklei vanaf de Maria-Henriettalei (foto van Alfons Van Camp)
- ze sinds 1868 eerst Wapperslei genoemd werd naar de romantische historieschilder Gustaaf Wappers (1803-1874) en nadien Van Eyclei naar de Vlaamse Primitieven Hubert en Jan Van Eyck.
(foto's van Wikipedia)
Hubert Van Eyck Jan Van Eyck
- Hubert Van Eyck, de Zuid-Nederlandse schilder en oudere broer van Jan Van Eyck, geboren werd ca 1366 en stierf in 1426 .
- een werk van hem is : de drie Maria's aan het graf
- kunstschilder Jan VAN EYCK, geboren werd te Maaseik ca 1390 en gestorven te Brugge op 9 juli 1441.
- enkele van zijn werken zijn : - Het Lam Gods / - Madonna bij de fontein / - De Maagd van kanselier Rolin / - Musicerende Engelen / - Portret van schilders' vrouw.
- hij samen met zijn jongere broer Jan van Eyck het "Lam Gods" schilderde en dat Hubert vermoedelijk met het schilderij begonnen is, en zijn broer Jan het heeft afgewerkt.
- de Graaf van Egmontstraat is gelegen op het Zuid tussen de Scheldestraat en de Leopold de Waelplaats.
- de straat deel uitmaakt van het oorspronkelijke verkavelingsplan van het Zuid van 1875.
- de straat genoemd is naar de generaal en staatsman in de Zeventien Provinciën, vlak voor het begin van de Tachtigjare Oorlog
Lamoraal I van GavereGraaf van Egmont,(foto AVC)
die tijdens de 16de eeuw een belangrijke rol speelde tijdens de Honderdjarige Oorlog. Samen met Graaf van Hoorne werd hij in 1568 onthoofd in Brussel door de hertog van Alva.
- de Graaf van Hoornestraat (nvdr :zie verder met de letter "V") komt eveneens uit op de Leopold de Waelplaats, in de tegenoverliggende hoek.
- de oorspronkelijke naam van de straat "Egemontstraat" was en de toevoeging "Graaf" van 1919 is.
- hij geboren werd te Elzele, op het kasteel Lahamaide in Henegouwen, op 18.11.1522 en stierf te Brussel, op 5.6.1568.
- dit plein zich bevindt op de Linkeroever van Antwerpen, voor de voetgangerstunnel en tussen de Blancefloerlaan en de Emile Verhaerenlaan.
Zicht op het Frederik van Eedenplein (foto van Alfons Van Camp)
- de naam van het plein verwijst naar de Nederlandse psychiater, schrijver
Frederik Willem van Eeden
- hij geboren werd te Haarlem, op 3.4.1860 en overleed te Bussum, op 16.6.1932.
- de meest bekende van zijn romans zijn : De kleine Joannes (1887) en Van de koele mere des doods (1900). Als wereldverbeteraar hield hij zich diepgaand bezig met taal- en begripskritiek
- praktisch iedereen die naar L.O. aankomt het plein dat ca 1950 werd aangelegd.
- de premetro geopend werd op 21.9.1990.
- bij het verlaten van dit station deze prachtige sculpture van May Claerhout (Pittem, 21.2.1939)te bezichtigen valt in de hal .
- zij een Belgisch kunstenares is die vooral bekend is van haar beeldhouwerken
foto van Alfons Van Camp
- bezijden het plein het
VENTILATIEGEBOUW van de VOETGANGERSTUNNEL SINT-ANNA gelegen is
foto van Alfons Van Camp
Wist U dat ... ?
- de uitvoering van de werken gebeurde van 1931 tot 1933 naar een ontwerp van Frankignoul.
- de architectuur van de bouwwerken verzorgd werden door Emiel Van Averbeke.
- dit een beschermd gebouw is bij definitief besluit van 7.2.1997, besluit dat op 4.4.1997 verscheen in het Belgisch Staatsblad.
- er op de hoek met de Blancefloerlaan en Frederik van Eedenplein dit prachtwerk van
PERENNIS PERDURAT POETA
foto van Alfons Van Camp
Wist U dat ... ?
- dit een werk is van Idel Ianchelevi, uit 1974.
- het opschrift "Perennis perdurat poeta" , hiermee hulde brengt aan de creatieve mens.
- het betekent : "De dichter leeft eeuwig voort"
- dit standbeeld geschonken werd door BP-Belgium en voorheen opgesteld stond aan de BP-building op de hoek van de Camille Huysmanslaan en Jan Van Rijswijcklaan, naar aanleiding van "Antwerpen, culturele hoofdstad van Europa", dd. 10.12.1993.
- op de plint achteraan vermeld staat : "Brons Vindevogel".
- het ingehuldigd werd in 1979 aan de BP-Building.
- er verder naast het ventilatiegebouw voor voetgangers, links van het gebouw de gedenkplaat voor JACQUES GORUS bevindt (° Sint-Gillis Dendermonde 1901 - + Antwerpen 1981)
(foto van Alfons Van Camp)
Wist U dat ... ?
- dit werk van de hand van Wilfried Pas is.
- onder het protret staat vermeld : Jacques Gorus / Graficus / 1901 (takje) 1981.
- op de hardstenen plaat vermeld staat : Iconograaf van 't Stad en Sint-Anneke.
- er op een afzonderlijke plaat staat : Met dank aan Wilfried Pas - beeldhouwer. / namen de sponsors Van Meerveld Omar - Deurne (opdrachtgever) / 21.1.1995.
- de gedenkplaat al was ingehuldigd op 3.6.1933 aan de gevel van zijn woonhuis in de Venusstraat (zie deel nr .
- hij een straatnaambord op zijn naam heeft gekregen op 't Kiel, bezijden de Sint-Bernardsesteenweg.
- er aan de eerste weg links, als we voor het gebouw van de voetgangers-tunnel staan, enkele meters verder, naar de oevers van de Schelde, achter een haag, zich het standbeeld ter ere van
WIJLEN KONING BOUDEWIJN (Brussel 1933 -+ Montril 1993), bevindt.
(foto van Alfons Van Camp)
Wist U dat ... ?
- er op dit beeld, op de kop de inscriptie : " architect /Jo Crepain / Sculptuur Wilfried Pas" te lezen valt.
- het een werk is van Wilfried Pas, die we reeds kennen uit een vorige wetens -en bezienswaardigheden (deel nr) met zijn standbeelden van Willem Elsschot en Gerard Walschap.
- er op de borstwering de volgende tekst werd aangebracht : "Dit monument/ ter ere van zijn majesteit Koning Boudewijn / werd ingewijd op 5.5.1999 : door hunne majesteiten : Koning Albert II,Koningin Paoloa en Koningin Fabiola / De vzw Koning Boudewijn/ voorzitter Camille Paulus / Gouverneur van de provincie Antwerpen / ondervoorzitter / Andries Kinsbergen /Minister van Staat / ondervoorzitter Leona Detiège / burgemeester van de stad Antwerpen /secretaris-penningsmeester Baron Paul Buysse".
- er naast het plein, aan het begin van de Thonetlaan, de boeienweide ligt.
- gelegen is tussen de Van Eycklei en de Consciencestraat in de nabijheid van het Stadspark.
zicht op de Antoon Van Dyckstraat (foto van Alfons Van Camp)
- het weggedeelte van aan het voormalige Herentalse fort tot aan de Jacob Jordaensstraat circa 1864 door grondeigenaar Moretus werdgeopend en Van Dijcklei genoemd, in 1869 omgevormd tot Van Dijckstraat, en in 1869 verlengd tot aan de 1867 geopende Consciencestraat.
- in 1936 de straat werd omgedoopt in Antoon Van Dyckstraat naar de gelijknamige Zuid-Nederlandse barokschilder uit de Antwerpse school (1599-1641)
Antoon Van Dyck(foto van Wikipedia)
om verwarring te voorkomen met de Van Dijckkaai die toen "Ernest" Van Dijckkaai werd.
- Van Dyck werd geboren te Antwerpen, op 22.3.1599 en stierf te Londen, op 9.12.1641.
- zijn voornaam wordt ook als Anthonis, Antonio, Anthonie, Anton of Anthony vermeld.
- in zijn jongere jaren één van de favoriete medewerkers was van Peter Paul Rubens naast Jacob Jordaens en nog enkele anderen.
- enkele van zijn werken zijn : - Portret van de schilder in zijn jeugd / - Sint-Maarten / - Karel I / - Rust bij de Vlucht naar Egypte.
- deze kaai deel uitmaakt van de Scheldekaaien bestaande van zuid naar noord uit: Ledeganckkaai, De Gerlache-, Cockerill-, Sint-Michiels-, Plantin-, Ernest Van Dijck-, Jordaens-, Ortelius-, Van Meteren-, Taverenier- en Rijnkaai, en gelegen is tussen de Plantin -en Jordaenskaai.
- de naam van de kaai verwijst naar de Belgische tenor
Ernest van Dyck(foto van Wikipedia)
- hij geboren werd te Antwerpen, op 2.4.1861 en stierf te Berlaar op 31.8.1923.
- er op de hoek van de Suikerrui, aan het Hanzahuis, nog een beeld te bekijken valt dat de naam draagt van "koophandel". (foto van AVC)
- er bezijden de kaai, aan de trapjes het borstbeeld van
WILLEM OGIER (foto van Alfons Van Camp)
te bezichtigen valt.
Wist U dat ?
- Willem Ogier een zuid-Nederlandse schoolmeester, een XVII rederijker en toneelschrijver was
- hij ook Guilliam Ogier werd genoemd en gedoopt werd te Antwerpen op 17.7.1618 en hij aldaar overleed op 22.2.1689.
- hij bekend werd door belangrijke toneelwerken, zoals bv. de seven-hooftsonden - de hoovaerdigheydt - de gramschap - de onkuysheydt - de haet en nijdt - de traegheydt en de gierigheydt.
- zijn standbeeld onthult werd in 1890.
(nvdr : zie onder de letter "S" Hanzahuis en "O" Willem Ogierplaats).
Ik ben een gepensioneerde Hoofdinspecteur van eerste klasse bij de politie, officier van gerechtelijke politie en hulpofficier van de Heer Procureur des Konings, van 81 jaar. Mijn hobby's zijn vooral Antwerpen in beeld brengen en voetbal.
(1823-1876 )
