Betekenis van de Antwerpse straatnamen + wetens -en bezienswaardigheden
22-06-2017
Vrijheidstraat
VRIJHEIDSTRAAT
Wist U dat ... ?
- deze straat zich bevindt op het Zuid, tussen de Kasteelpleinstraat en de Marnixplaats.
- ze deel uitmaakt van het oorspronkelijke verkavelingsplan van de Zuidwijk, dat werd opgemaakt rond 1875.
- voor de ontwikkeling van deze wijk het 16de-eeuwse Zuidkasteel werdgesloopt, dat in Antwerpen symbool stond voor tirannie.
- een aantal straatnamen op het Zuid inspelen op dat onderdrukkingsverleden, onder meer de Vrijheidstraat.
- aanvankelijk ook de Karel Rogierstraat tussen Marnixplaats en Volkstraat bij de Vrijheidstraat genoemd werd en vanaf 1884 dit deel een eigen straatnaam kreeg.
- deze markt begrepen ligt tussen de Heilig Geeststraat, Leeuwenstraat en deSteenhouwersvest.
- de plaats van de Vrijdagmarkt ,met al de naburige gronden, vroeger deel uitmaakte van het hotel van Ridder van Spangen; het besloeg een aanzienlijke oppervlakte tussen de huizen der Reyndersstraat en de rui der Steenhouwersvest; de hoofdingang lag ten einde de Heilig Geeststraat, een der uitgangen in de Kammenstraat.
- het in de 15de eeuw het toebehoorde aan Ridder Reinier van der Elst ("Reyniershof"), in de 16de eeuw aan de familie van Spangen ("Hof van Spangen").
- in 1547 Gilbert van Schoonbeke de gronden van het hotel, een aanpalend huis "den Conynsberch" in de Kammenstraat en een deel van de binnenplaats der afspanning "den Rooden Leeuw" in dezelfde straat , kocht.
-hij er de Berg-, Leeuwen-, Valk- en Heilig Geeststraten opende, alsook een groot vierkant plein met twee uitgangen langs de kant der Steenhouwersvest.
- in 1549 de markt van oude kleren en meubels van de Grote Markt naar het nieuwe plein werd overgebracht en later de verkoop van onroerende goederen eraan werdtoegevoegd.
- er tot op heden inboedels voortkomende van faillissementen, sterfgevallen enzomeer worden verkocht.
- de oudste benaming "Oude Kleerkopersmerct" was en sedert 1585 men van "Vrijdachsmerct" spreekt.
- er tevens het PLANTIN en MORETUSmuseum gelegen is
(foto van Alfons Van Camp)
Wist U dat ... ?
- dit gebouw bij definitief besluit van 25.3.1938 werd opgenomen in de lijst van de beschermde gebouwen en monumenten en dit besluit in het Belgisch Staatsblad van 27.4.1938 verscheen.
- dit een historisch museum is over de drukkersfamilie Plantin-Moretus
- de boekdrukkerij in de 16° eeuw gesticht werd door Christoffel Plantin
- het na diens dood werd overgenomen door zijn schoonzoon Jan I Moretus
- het gebouw en de volledige inboedel in 1876 verkocht werd aan de stad Antwerpen en de Belgische Staat
- het in 1944 zwaar beschadigd werd door een Duits V2-raket en in 1951 heropend werd
- het in 2002 genomineerd werd als UNESCO werelderfgoed en effectief in 2005
- er juist naast het museum het PRENTENKABINET gevestigd is
(foto van Alfons Van Camp)
Wist U dat ... ?
- dit prentenkabinet een rijke verzameling heeft van oude tekeningen en grafiek van Antwerpse meesters van de 16° tot de 18° eeuw
- er midden op de markt het standbeeld van de HEILIGE CATHARINAstaat.
(foto van Alfons Van Camp)
Wist U dat ... ?
- zij de patrones was van de oude kleerkopers
- het beeld met een definitief besluit van 8.3.1940 werd beschermd, wat bevestigd wordt in het Belgische Staatsblad van 11.4.1940
- de XVIII-eeuwe sokkel en voormalig beeld van de hand is van J.B. Mareels
- het in 1945 gedeeltelijk en geheel door een bominslag vernield werd
- het huidige beeld dateert van 1961-62 en gebeeldhouwd werd door Mariette Coppens
- de reconstructie van het bovendeel van de sokkel voltoid werd in 1960
- het fraaie smeedwerk rond het standbeeld dateert van 1900.
- er op het plein van de Vrijdagmarkt een verjaardagssteen is te vinden die aangebracht werd ter gelegenheid van de 450ste verjaardag van de aankoop van de nieuwe heerlijkheid door ANTOON van STRALEN, burgemeester van Antwerpen
(foto van Alfons Van Camp)
Wist U dat ... ?
- in het midden van de 16° eeuw enkele jaren burgemeester van Antwerpen was
- de straat aan het Koninklijk Atheneum te Antwerpen, de Van Stralenstraat, naar hem genoemd werd
- hij stierf op 24.9.1568 na tot de dood veroordeeld te zijn door het zwaard.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- het Vrijdagmarktstraatje gelegen is tussen de Vrijdagmarkt en de Steenhouwersvest. - ze geopend werd ca 1550 en als vroeger benaming "Zonnestraatje" genoemd werd.
- deze straat zich bevindt in de omgeving van de "Oude Landen", tussen de Leo Baekelandtstraat en de Pater Strackestraat.
- de naam van de straat kan verwijzen naar de Belgisch Vlaams-nationalistisch en socialistisch politicus Herman Vos.
- hijgeboren werd te Antwerpen, op 30.3.1889 en overleed op 12.5.1952.
- hij zijn loopbaan begon als stadsambtenaar in Antwerpen en journalist werd.
- hij tijdens WO I toe trad tot de Raad van Vlaanderen en na de oorlog hij veroordeeld werd tot drie jaar hechtenis.
- hij in 1920 vervroegd vrijkwam, hij de hoofdredacteur werd van de nationalistische bladen De Ploeg (1920-1925),Het Vaderland (1926-1932) en De Schelde (1928-1933).
- hij van 1925 tot 1932 voor de Frontpartij was namens het arrondissement Antwerpen lid van de Kamer van Volksvertegenwoordigersen en er Frontpartij-fractieleider.
- in december 1928 hij de architect was van de Borms-verkiezing en maakte er in feite een referendum voor amnestie van.
- de straat gelegen is in het havengebied, tussen de Henri Fordlaan en de Malagastraat.
- de naamgeving aan deze straa houdt verband met de Laarse Beek (de benedenloop heet Vosseschijn, middeleeuwse naam Olme of Ulmus) die een zijrivier is van de Schijn en zich bevindt in het stroomgebied van de Schelde in de
de Laarse Beek ontspringt in Brecht en meandert langs Brasschat en Schoten (waar het de grens vormt tussen beide gemeenten) naar Antwerpen.
op het grondgebied van de stad de grens vormt tussen de districten Ekeren en Merksem voor ze de wijk Luchtbal van het district Antwerpen bereikt om er de Vosseschijn te vormen en uiteindelijk in de Schijn uit te monden.
- deze straat zich bevindt achter het Ooststation, tussen de Minkelerstraat en de Uitbreidingstraat te Berchem.
- de naamgeving ons onbekend is, doch komt het vermoedelijk van het woord vlijt van het Oudsaksische 'vlit', strijdlust, maar betekent werkzame doelgerichtheid, het voortdurende inspannen in het behartigen of beoefenen van iets en heeft vaak een moralistische connotatie.
- deze straat gelegen is in het "Schipperskwartier", tussen de Jordaenskaai en de Burchtgracht.
- er bij de heraanleg van de Burchtgracht en de Vleeshuisstraat veel aandacht is besteed aan het historisch karakter, alsook aan de aanwezigheid van de Burchtmuur en het Vleeshuis.
- de Burchtmuur ingewerkt werd in de nieuwe gebouwen en doorgetrokken werd in de keien, zodat men kan zien waar de muur ooit (door) liep.
- de naamgeving van deze straat verwijst naar het nabij gelegen Vleeshuis (nvdr : zie bij de letter "V" Vleeshouwerstraat).
- de Vorstermanstraat is gelegen in het Zuidkwartier op een centrale plaats tussen de gedempte Zuiderdokken en het Museum voor Schone Kunsten.
- de straat deel uitmaakt van het oorspronkelijke verkavelingsplan van het Zuid, opgemaakt rond 1875.
- de straatnaam werd gekozen wegens de nabijheid van het museum:
Lucas Vorsterman (1578-1640)(foto Wikipedia)
is een Nederlandse graveur, die in 1618 aan de slag ging in het atelier van Rubens.
- hij geboren werd te Zalthommel, in 1595 en stierf in Antwerpen, in 1675.
- hij de laatste jaren voor zijn dood het zicht had verloren en in armoede leefde en onderhouden werd door het Sint-Lucasgilde tot aan zijn dood in 1675.
- deze straat gelegen is tussen de Leopold De Waelplaats en de Nationalestraat-Kronenburg- en Geuzenstraat.
- de naamgeving van de straat verwijst naar de vrijheidsstrijd tegen de Spaanse verdrukking in de 16de eeuw, waardoor vele straten de namen Volk-, Verbond-, en Vrijheidstraat kregen.
- aan het nr 40 van de Volkstraat het Liberaal Volkshuis of het huis "Help U zelve" is gelegen.
(foto van Alfons Van Camp))
- dit gebouw ontworpen werd door Jan Van Asperen en Emiel Van Averbeke (1898 - 1900).
- er sinds 1990 de Steinerschool er is gevestigd.
- dit een beschermd gebouw is bij KB van 23.4.1974 (beschermingsbesluit).
- er zich aan het nr 30 het "Bormhuis" bevindt, te herkennen aan de naam "Bormhuis" boven een soort etalagegevel onderaan en dan hogerop een reliëfbeeld van August Borms
-.August Borms(foto Wikipedia)
- hij geboren werd te Sint-Niklaas, op 14.4.1878 en gestoreven te Etterbeek, op 12.4.1946.
- hij een Vlaams-nationalistisch voorman was en een controversieel persoon in de geschiedenis van de Vlaamse Beweging vanwege zijn collaboratie met de Duitse bezetters tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog.
- hij in 1946 vanwege deze collaboratie werd geëxecuteerd.
- aan de overzijde van dit gebouw, aan het nr 41 de parochiekerk Sint-Walburgis is gelegen, die tevens een uitgang heeft in de Karel Rogiersstraat.
- deze kerk voltooid werd in 1936 naar een ontwerp van architect F. Van Reeth.
- de Vogelzanglaan zich bevindt tussen de Jan Van Rijswijcklaan en Gerard Le Grellelaan.
- de naam van de laan waarschijnlijk verband houdt met het nabijgelegen 'Nachtegalenpark'.
Zicht op de Vogelzanglaan vanaf de Jan Van Rijswcijklaan (foto van Alfons Van Camp)
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
P.S. : bijkomende gegevens van onze medewerker en freelancer Frits Schetsken :
Titel: VOGELZANGLAAN
Het Nachtegalenpark is in 1910 ontstaan uit de samenvoeging van drie landgoederen: Vogelensanck (of Vogelzang), Den Brandt en Middelheim. De naam komt van de afspanning 'De Nachtegaal', die nog altijd aan het begin van de Middelheimlaan te vinden is. Vogelzang strekte zich zowat uit vanaf de huidige Desguinlei tot aan de dreef die van Den Brandt recht de Beukenlaan oversteekt en doorloopt naar de sportvelden verderop. Links van die dreef is Vogelzang, het parkgedeelte met de Melkerij, het hertenkamp en een kleine vijver met daarover een brugje. Van het oorspronkelijke hof van plaisantie uit 1630 zijn enkel nog twee koetsstalling gebouwen over, waar sinds 1956 de Dienst Groenvoorziening is ondergebracht.
DE KOETSSTALLING
(foto van Alfons Van Camp) Bij de aanleg van de Brialmontvesting en later de Ring is een groot deel van Vogelzang ingenomen, waardoor je vandaag ook niet meer enige notie hebt bij de Vogelzanglaan dat hier ooit een landgoed is geweest. Bij de ingang van dat landgoed lag de bekende gelegenheid Dikke Mee. Die is intussen afgebroken, de naam is nu meegenomen naar een andere taverne in het park,
- deze straat zich bevindt tussen de Kleine Markt en het Mechelseplein.
- ze reeds in het eerste kwart van de 14de eeuw vermeld werd en toen ter hoogte van de Boogkeers eindigde.
- ze in 1912 verbreed werd en in 1920 de verlenging tot aan het Mechelseplein werd tot stand gebracht en de zogenaamde de Lindenstraat werd opgeslorpt.
- de naam van de straat verband zou hout met hier ingeweken Vlamingen.
- er in de straat het befaamde café "De Kulminator" is gelegen.
(foto van Alfons Van Camp)
Wist U dat ... ?
- dit café in 2007 - 2009 - 2011 en 2014, volgens "Ratebau" een jaar lang het beste café ter wereld werd genoemd.
- het nu de 5de beste bierbestemming is van de wereld, dank zij zijn vele verschillende bieren.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
P.S. : bijkomende gegevens van onze medewerker en freelancer Frits Schetsken :
De cafénaam "Kulminator" is gegeven door de stichter Dirk Van Dyck, die hem ontleende aan een Noord-Beiers bier: EKU Kulminator Urtyp Hell. Het was in elk geval op dat moment het sterkste bier ter wereld. Dirk wilde ook geen gewone kroeg openen, maar een plaats waar bieren werden gedegusteerd en niet gezopen. Het was duidelijk een café voor de kenners, waar je niet zomaar even een pintje bestelde. Aan bier werd hier geroken, er werd voorzichtig geproefd in de mond om alle finesses te ervaren. Wie dronken werd, kon de zaak verlaten en hoefde nooit meer terug te komen. Het is dan ook niet toevallig dat ‘De Objectieve Bierproevers’ juist van de Kulminator hun stamlokaal maakten. Een van hen, Peter Crombecq, heeft in de jaren 1980 diverse edities van het ‘Biersmaken Zakboekje’ samengesteld, waarin het smakenpalet van alle in België gebrouwen bieren werd ontleed, van Á la Ferme tot Zulte.
- deze straat begrensd wordt door de Peterselie- en de Gorterstraat ten noorden, Zak- en Zirkstraat ten zuiden.
- ze in het begin 19de eeuw "Lange Beenhouwersstraat" genoemd werd, en in 1825 herdoopt werd in "Vleeshouwersstraat" naar een oudere benaming, naar de nabijheid van Veemarkt en Vleeshuis.
- er aan het nr 38-40 het Vleeshuis is gelegen
(foto van Alfons Van Camp)
- het Vleeshuis gebouwd werd in opdracht van de beenhouwersgilde in 1501-04 ter vervanging van het oude ambachtshuid uit XIII dat te klein was geworden. Het werd opgericht door bouwmeester Herman de Waghemakere.
- het gebouw volgens de "inventaris van het bouwkundig erfgoed" bij definitief besluit van 6.2.1936 werd opgenomen als beschermd en bevestigd in het Staatsblad van 22.2.1936 .
- er juist tegenover de Ruckersplaats is gelegen (nvdr :zie onder de letter "R".
- deze markt gelegen is tussen de Ernest Van Dijckkaai en de Hoogstraat.
- ze vroeger deel uitmaakte van het "Zand", namelijk de zandbank gelegen tegen de heuvelrug der Hoogstraat en begrensd door Suikerrui en Sint-Jansvliet.
- er de aan de nrs 31-33 deze 2 huizen met trapgevels aantreffen.
( foto van Alfons Van Camp)
Wist U dat ... ?
- deze dateren van 1579.
- deze bij definitief besluit van 24.6.1981 geklasseerd werden als beschermde monumenten (zie plaatje op de gevel)
- dit besluit op 16.9.1981 verscheen in het Belgisch Staatsblad
- we even verder deze "ingangstravee" bekijken van Jongensschool OLVrouw
(foto van Alfons Van Camp)
Wist U dat ... ?
- hier de voormalige Sint-Salvatorkapel van het Pieter Potklooster was gevestigd.
- deze laan zich bevindt op de Linkeroever van Antwerpen, tussen de Galgenweellaan en de Pluvierstraat.
- men vroeger het gebied naast het gehucht Sint-Anna of Vlaams Hoofd ook onder de naam Borgerweertpolder noemde.
- het fort en het Sint-Annadorp rechtstreeks verbonden waren door middel van een dijk over de Borgerweertpolder met het Vlaamse achterland, de latere Blancefloerlaan
- het fort zich bevond ter hoogte van het gebouw van de Sint-Annatunnel.
- de Vlaamsekaai is gelegen in het Zuidkwartier, tussen de Scheldestraat en de Gentplaats.
- de kaai in oostelijke richting van de voormalige Zuiderdokken ligt.
- er zich aan het nr 83-85, de zaal van de Zuiderkroon bevindt, zaal waar vooral het Vlaams Belang en de politieke partij NVA van Bart De Wever, hun successen vierde.
foto van media mirror
- de Vlaamsekaai onderbroken wordt door een pleintje, nl Gillisplaats (nvdr : zie onder de letter "G") met het 17° eeuws beschermd monument, dat hier in 1936 geplaatst werd.
- deze vroeger aan het 'Maaigat' stond en verhuisde na de aanleg van de Scheldekaaien naar de Sint-Jansvliet. Doch gezien de werken aan de Kleine tunnel of voetgangerstunnel werd het terug verplaatst naar zijn huidige standplaats op de Sint-Gillisplaats.
- de "Porta Regia" of "Coninckxpoort" werd opgericht in 1624 als een soort ereboog voor Filip IV van Spanje.
- de Waterpoort erkend werd als beschermd monument bij Ministeriëel Besluit van 28.11.1985.
Ik ben een gepensioneerde Hoofdinspecteur van eerste klasse bij de politie, officier van gerechtelijke politie en hulpofficier van de Heer Procureur des Konings, van 81 jaar. Mijn hobby's zijn vooral Antwerpen in beeld brengen en voetbal.
(
