.1
had, wat voornamelijk inhield: zware artillerie
en munitie van elk kaliber. De onjuiste opvattingen
van Joffre zouden de oorzaak worden
van talrijke onnodige verliezen.
Het probleem van de munitie en de kanonnen
was dus van het allergrootste belang voor de
doorbraak van de versterkte stellingen. Reeds
vanaf de slag aan de Marne speelde dat probleem
voor alle legers, maar de Duitsers waren
sneller opgeschoten met hun produktie dan de
geallieerden.
Van het 70 km lange front van Nieuwpoort tot
La Bassée bezetten de Belgen en Fransen in totaal
30 km en de Engelsen ongeveer 40 km. Het
Belgische leger had zich bijna gehergroepeerd;
er werd een nieuw Engels leger gevormd
waarvoor tienduizenden onderofficieren opgeleid
moesten worden. Dc troepen der geallieerden
streden zij aan zij: aanvankelijk hadden
zich wat onenigheden voorgedaan tussen
hun stafleden, maar de verhoudLngen waren
aanzienlijk verbeterd en de gevoelens van
wantrouwen uit het begin, die voortkwamen uit
andere gewoonten en opleidingen, hadden
plaats gemaakt voor een wederzijdse achting.
Plannen voor nieuwe aanvalsacties
Na de zo zware en bloedige eerste slag om
leper(30 oktober-4 november 1914) hadden de
twee tegenstanders een evenwichtstoestand
bereikt in Vlaanderen; de Duitsers hadden
noch de kust bij Pas-de-Calais, noch Boulogne,
noch Duinkerken weten te bereiken, vanwaar-
uit zij Engeland ernstig hadden kunnen bedreigen,
aangezien dat uitstekende bases voor hun
onderzeeboten zouden zijn geweest Hun
tegenstanders hadden hen echter niet uit
Vlaanderen weten te verjagen, waar de onderzceboten
vanuit Oostende en Zeebrugge, hoewel
verder verwijderd, de geallieerden al veel
last bezorgden. In dit gebied, waar de doelstellingen
dezelfde waren gebleven als in 19t4,
kwamen beide partijen in de verleiding hun
aanvankelijke aanvallen uit de herfst te hervatten.
Maar om een offensief niet te laten stranden
in een onbegaanbaar terrein moest men
wachten op de lente, tot de grond hard genoeg
zou zijn.
In feite was het aan beide fronten, zowel in het
oosten als in het westen, de algemene strategie
die de plaats en het tijdstip van dc aanvallen
bepaalde, en niet de plaatselijke omstandigheden,
en geen van beide partijen zou het gewenste
doel bereiken. Omdat Von Falkcnhayn
voortdurend versterkingen naar het oostelijk
front moest sturen, kon hij niet de grote hoeveelheid
troepen bij elkaar krijgen die onontbeerlijk
was voor het offensief dat hij beraamde.
Wat de Fransen en de Engelsen betreft, die
hadden liever gewacht met de aanval tot het
terrein minder modderig zou zijn en tot ze
meer geschut en munitie zouden hebben;
bovendien wachtten de Engelsen op versterkingen
van nieuwe troepen die nog in opleiding
waren in Engeland. Maar men wilde ook de
Russen ontlasten door de gemeenschappelijke
vijand te bestoken; het valt moeilijk te zeggen
of dit doel bereikt werd, maar wel staat vast dat
de verliezen aan manschappen groot waren en
dat het verbruik aan munitie buitensporig was
in verhouding tot de magere resultaten die geboekt
waren. Zo had het offensief van de Engelsen
op 10 maart bij Neuve-Chapelle aanvankelijk
succes, hetgeen sommigen de bedrie-
1