Mag-je-wonen-in-een-voertuig.

DOOR ZIMMO OP 25/10/2015 ADVIES, MOBIEL HUIS

Stel, je bent één van die weinige Belgen die niet geboren is met een baksteen in de maag. Je hebt niet veel nood aan luxe en droomt stiekem van een life on the road. In een caravan, mobilhome of één of ander tot woning omgebouwd voertuig. Maar, mag dit in België zomaar? Hoe zit het met de regelgeving, en waar moet je je aan houden?

Eerst en vooral: ja, wonen in een mobiele woonwagen is toegestaan in België. Maar er zijn, zoals het ons landje past, wel wat normen en administratieve vereisten om dit voor elkaar te krijgen. Er zijn verschillende wetteksten van toepassing wanneer je in een mobiele woonwagen wil gaan wonen.

Gebruik een referentieadres als domicilie

Het belangrijkste struikelblok voor mobiel wonen is het gebrek aan domicilie. Je moet immers officieel ingeschreven zijn in het bevolkingsregister van de gemeente waarin je verblijft, aldus de Wet betreffende de Volksregisters van 19 juli 1991. Deze inschrijving gebeurt op basis van jouw hoofdverblijfplaats. De vaststelling van je hoofdverblijfplaats gebeurt aan de hand van enkele feitelijke elementen, zoals de plaats waar je heen gaat na je werk, het gewone verblijf van je echtgeno(o)t(e) of andere leden van je huishouden, je energieverbruik, de telefoonkosten, enz. Dit wordt gecontroleerd door een wijkagent.

Dat gaat toch niet als ik rondtrek?

Inderdaad, wanneer je geen vaste hoofdverblijfplaats hebt, wordt het moeilijk. Daarvoor werd in dezelfde wet van 19 juli 1991 het principe van het referentieadres in het leven geroepen voor onder andere mensen die in een mobiele woning wonen. Met dit referentieadres kan je ingeschreven worden in het bevolkingsregister zonder over een hoofdverblijfplaats te beschikken. Zo blijf je alsnog administratief bereikbaar voor de officiële instanties. Je moet wel de toestemming hebben van de persoon die gedomicilieerd is op dit adres. Administratief moet je een officieel contract afsluiten met deze persoon en dit ook voorleggen aan de gemeente waarin het referentieadres gelegen is. Als de gemeente dit contract goedkeurt, word je met dit referentieadres ingeschreven in het bevolkingsregister. Jouw officiële post komt dan toe op je referentieadres. Een postbus gebruiken als referentieadres is niet toegestaan. Belangrijke nuance: je moet om in aanmerking te komen voor zo’n referentieadres ook écht mobiel zijn en nooit langer dan 6 maanden in het buitenland verblijven, maar niemand die dit kontroleert. 

Op de openbare weg?

Een tweede probleem: je mag je mobiele woonwagen niet zomaar overal plaatsen waar je wil. Er is een onderscheid te maken tussen een caravan, die aanzien wordt als een aanhangwagen enerzijds en een camper, woonwagen of auto (een voertuig “in één stuk”) anderzijds.

Om te beginnen is het volgens onze Wegcode verboden om een caravan of aanhangwagen langs de openbare weg te parkeren voor meer dan 24 uur. Na deze 24 uur even rondrijden en je iets verderop opnieuw parkeren mag, maar praktisch is anders. Er heerst normaliter een gedoogbeleid rond, maar je kan in de problemen komen met je verzekering als je iets aan de hand hebt terwijl de caravan ergens langer dan 24 uur geparkeerd stond. Het gezond verstand primeert hier, zorg ervoor dat je geen overlast bezorgt aan je buren.

Met je woonwagen of camper ligt het anders. Hiervoor gelden dezelfde regels als voor een gewone auto. Je mag met andere woorden buiten de bebouwde kom voor onbeperkte tijd parkeren. Binnen de bebouwde kom mag je in principe onbeperkt parkeren tussen 18 u. en 9 u. op werkdagen en permanent in het weekend. Het parkeerbeleid hierrond is een gemeentelijke bevoegdheid, dus je dient hiervoor navraag te doen bij de betrokken gemeente.
Let wel: parkeren is niet gelijk aan kamperen of wonen. In principe is het niét toegelaten langs de openbare weg (je mag bijvoorbeeld ook niet slapen in je auto of je tentje zomaar ergens opslaan naast de weg). Wildkamperen is immers niet toegelaten in België.

Waar mag het wel?

Er zijn een aantal mogelijkheden. Op je eigen private terrein, bijvoorbeeld. Wens je daar een mobiele woonwagen te plaatsen en er daadwerkelijk in te wonen, dan moet je uiteraard voldoen aan de stedenbouwkundige vereisten.
Het is eveneens niet verboden om je woonwagen te parkeren op campings of woonwagenterreinen. Woonwagenterreinen vallen, aldus het Handboek “Wonen op Wielen” van het Agentschap Binnenlands Bestuur, onder te brengen in vier categorieën: residentieel woonwagenterrein, doortrekkersterrein, pleisterplaats en gemengd woonwagenterrein. Deze terreinen zijn afgetoetst aan de lokale en nationale stedenbouwkundige vereisten.

Daarnaast kan je ook op verschillende (betalende) recreatieve campings terecht. In België wonen ongeveer 10.000 mensen zo. Hier heerst wel een grijze wetgevende zone rond. Algemeen kunnen we stellen dat het niet is toegestaan om een nieuwe officiële domicilie te verkrijgen op een recreatieve camping. Voor personen die al lange tijd wonen op een camping, worden er wel uitzonderingen gemaakt. En vele gemeenten hanteren hier ook een gedoogbeleid. Beschik je over een referentieadres dat verschillend is van het campingadres, dan kan je uiteraard wel langere tijd legaal op een camping verblijven.

Hoe ver mag je gaan met je creatieve woonwagen?

De Wegcode maakt geen onderscheid tussen een caravan en een aanhangwagen. Ook camper, woonwagen en auto vallen in dezelfde categorie. Dit betekent dat je in principe vrij flexibel bent om eender welk voertuig om te bouwen tot een woonwagen. De Vlaamse Wooncode definieert een woonwagen als “een woongelegenheid, gekenmerkt door flexibiliteit en verplaatsbaarheid, bestemd voor permanente en niet-recreatieve bewoning”. Een vrij ruime definitie dus! Hou er natuurlijk wel rekening mee dat je mobiele woonwagen door de keuring moet geraken als je ermee wil rijden op de openbare weg en hij dus moet voldoen aan de juiste normeringen voor en wettelijke afmetingen van voertuigen. Enkele originele ideetjes hiervoor vind je terug in onze rubriek “mobiel huis”.

lijnbus-als-woonstkleurrijke-box
Om een lang verhaal kort te maken, de regelgeving is niet evident. De gemakkelijkste manier is om te werken via een referentieadres. Dit brengt wat administratieve uitdagingen en verplichtingen met zich mee, maar op die manier ben je wel officieel in orde om te gaan wonen zoals jij dat wil!

Meer info:

Regelgeving betreffende woonwagenterreinen .
Een overzicht van alle woonwagenterreinen in België
Permanent wonen op campings
Disclaimer: dit is een informatief artikel en geen juridisch advies. Heb je meer vragen omtrent de regelgeving rond mobiel wonen, raadpleeg dan steeds een professioneel juridisch advies!

31-05-2016 om 19:48 geschreven door jovami