Dit is aangevraag aan de site dus gelieve geen kopy te nemen om op je blog te zetten je kan hiervoor op www.breekdestilte.com om nog meer uitleg

Van elke 150 mensen heeft er èèn epilepsie.
Toch weten veel mensen weining of niets van deze aandoening. Misschien hebben ze wel eens meegemaakt dat iemand een grote aanval kreeg. Maar dat is maar èèn manier waarop epilepsie zich manifesteren.Andere uitingen van epilepsie vallen vak niet op, soms is iemand alleen maar "afwezig".
Voor alle aanvallen van epilepsie geldt dat ze plotseling ontstaan. Als zo'n aanval dan ook nog vreemd of zelfs een beetje 'eng' overkomt, kan dat tot schrik-of paniekreacties leiden. Omstanders lopen soms haastig door als ze zien dat iemand een aanval heeft. Dat is misschien begrijpelijk, maar kan heel vervelend zijn voor de persoon die een aanval heeft. Deze loopt namelijk een risico zich te bezeren, als er niemand in de buurt blijft om hulp te bieden.

Wat zijn de oorzaken van epilepsie?
Een epilepsieaanval wordt veroorzaakt door een "kortsluiting" in de hersenen. Dit kan allerlei oorzaken hebben Vb.stress,iets meegemaakt, enz..
De hersenen bestaan uit miljarden cellen die met elkaar in verbinding staan en met alle andere cellen van het lichaam. In de hersenen verplaatsen zich een soort kleine stroompjes. Dit is normaal. Via die stroompjes worden seinen doorgegeven van de hersenen naar de rest van het lichaam en ook weer terug. Daardoor kunnen we bewegen, voelen en denken. Als je bevoorbeeld je duim wilt bewegen, wordt er zo'n een stroompje vanuit de hersenen, via je zenuwen, langs een bepaalde weg naar je duim gevoerd. Bij een aanval van epilepsie zijn sommige hersencellen overactief. Daardoor worden er zoveel stroompjes tegelijk afgegeven, dat ze niet meer via èèn bepaalde weg ergens naar toe gaan, maar zich in het wilde weg verspreiden. Hierdoor gaat het even mis met bewegen, voelen en denken.

Waardoor wordt epilepsie veroorzaakt?
Lang niet altijd is duidelijk waardoor iemand epilepsie heeft. In feite kan elk obstakel in de hersenen epilepsie veroorzaken, bv.als gevolg van hersenletsel. Dat kan op verschillende manieren ontstaan.
Voor of tijdens de geboorte.
Ongeboren kinderen kunnen als gevolg van een infectie hersenproblemen krijgen, die dan later weer tot epilepsie kunnen leiden. Zuurstofgebrek bij een moeilijke bevalling kan kleine, onzichtbare beschadingen in de hersenen tot gevolg hebben. Daardoor kan het kind gevoeliger zijn voor aanvallen, die soms pas(veel) later optreden.

16-03-2008 om 15:47 geschreven door MZDV

16-03-2008 om 15:46 geschreven door MZDV

De naam

Het woord 'syndroom' wil zeggen dat een aantal heel verschillende kenmerken samen voorkomt. Al in 1954 zag de Weense kinderarts Andreas Rett dat twee van zijn patientjes, die met hun moeders in zijn wachtkamer zaten, dezelfde soort handbewegingen maakten. Hij onderzocht de meisjes en vond zoveel meer overeenkomsten, dat hij ervan overtuigd raakte een nieuw ziektebeeld op het spoor te zijn. Hij publiceerde hierover in verschillende (Duitstalige) tijdschriften. Toch duurde het nog jaren voor het ziektebeeld echt werd herkend. De 'doorbraak' kwam nadat in 1983 het eerste Engelstalige overzichtsartikel van de Zweedse kinderneuroloog Bengt Hagberg en collega's verscheen. In dit artikel werd de naam Rett syndroom voorgesteld.

De eerste signalen

Het Rett syndroom is bij de geboorte en ook in de eerste levensmaanden nog niet herkenbaar. De ontwikkeling van het kind is aanvankelijk normaal. Na (gemiddeld) ongeveer een half jaar stagneert de vooruitgang in de ontwikkeling. Daarna volgt in de loop van enkele weken tot enkele maanden een periode van een vrij snelle achteruitgang. Dit staat bekend als de 'knik' in de ontwikkeling.
De vermindering van communicatie en contact is meestal het eerste alarmsignaal. Daarna is er achteruitgang in de fijne motoriek, verlies van spraak en achteruitgang in houding en evenwicht. Heel kenmerkend ook is het verlies van het doelgericht gebruik van de handen, bijvoorbeeld bij het zelf vasthouden van de fles, vaak gecombineerd met steeds terugkerende handbewegingen op borsthoogte.

De diagnose

De diagnose kan met zekerheid worden gesteld wanneer bij een speciaal genetisch onderzoek de mutatie in het MECP2 gen op het X chromosoom wordt aangetoond.
De diagnose is de eerste belangrijke stap in de behandeling. Tot die tijd is er meestal grote onzekerheid. Na de diagnose kan een individueel behandelingsplan worden gemaakt.
De belangrijkste medische aandachtspunten hierin zijn epilepsie, ademhaling, scoliose en voeding. De belangrijkste pedagogische aandachtspunten zijn stimulerende begeleiding en communicatie.

Het verloop van het Rett syndroom
De kenmerken van het syndroom variëren met de leeftijd. Tegelijk is er veel verschil tussen meisjes met Rett syndroom onderling. En de ernst van de aandoening is per kind wisselend. Globaal zijn in het ziekteproces vier perioden te herkennen, al zijn deze vier 'stadia' bij een individueel meisje niet altijd even duidelijk terug te vinden.

1. Stagnatie in groei en ontwikkeling

Op een leeftijd tussen de 6 tot 18 maanden is er een vertraging in de ontwikkeling. De interesse om te spelen vermindert, het (oog)contact komt moeilijker tot stand, het meisje heeft minder aandacht voor de omgeving en reageert weinig op knuffelen. Het gedrag doet soms denken aan autisme. Het kind is 'onhandig' en de spierspanning is slap. De groei van de schedel kan achter blijven. Dit proces kan heel sluipend verlopen.

2. Snelle achteruitgang

Ergens tussen de leeftijd van een jaar tot vier jaar volgt een periode van sterke achteruitgang. Dit duurt soms enkele weken, maar het kan ook gaan om maanden. Het meisje verliest vaak eerst het doelgericht gebruik van de handen, ze zit voortdurend met de handen in de mond of klapt steeds in de handen, de spraak verdwijnt of komt niet op gang, de ademhaling wordt onregelmatiger. Tijdens de slaap is de ademhaling normaal en zijn ook de handjes ontspannen. Wel slapen veel meisjes erg onrustig en al in deze periode kunnen nachtelijke huil- of lachbuien beginnen. Vaak ontstaan er problemen in de regulatie van de spierspanning (slappe spieren en stijfheid en verhoogde reflexen bij het bewegen). De houding en het bewegen worden daardoor erg onzeker. Andere verschijnselen kunnen zijn hardnekkige obstipatie en veel tandenknarsen.
Het meest opvallende, en voor ouders ook het meest beangstigende, is de verandering in het contact en de communicatie. Veel meisjes raken sterk in zichzelf gekeerd en ze kunnen vaak lange tijd huilen en ontroostbaar zijn.

3. Stabiele periode

De stabiele periode begint wanneer het meisje, na de terugval, weer toegankelijk wordt voor haar omgeving. Het in zichzelf gekeerde gedrag verdwijnt, er is weer goed oogcontact en de stemming stabiliseert zich. Er is geen verdere achteruitgang in de ontwikkeling en na verloop van tijd komt er weer enige vooruitgang. Veel meisjes hebben nu epilepsie. De epileptische aanvallen kunnen met medicatie meestal wel redelijk onder controle blijven. De prikkelbaarheid en slaapstoornissen nemen af, al blijven nachtelijke lachbuien bij veel meisjes regelmatig voorkomen. De lengte van deze stabiele periode verschilt aanzienlijk. Bij sommige meisjes duurt deze periode tot de leeftijd van tien/twaalf jaar, maar er zijn ook meisjes en vrouwen met het Rett syndroom die hun verdere leven in dit stadium van de ziekte blijven.
Vaak ontstaat geleidelijk gewichtsverlies onder andere door afname van de spiermassa. De controle over de spierspanning wordt minder. Vaak is er een verkromming en verdraaiing van de ruggengraat (scoliose). De botten zijn minder stevig waardoor er een grotere kans is op botbreuken. Veel meisjes kunnen extreem hyperventileren en/of de adem vasthouden. De voeten zijn vaak koud en ook wat rood-blauw verkleurd. De puberteit begint meestal op de normale leeftijd.

4. Motorische achteruitgang

Na de stabiele periode volgt in het vierde stadium van het Rett syndroom achteruitgang op motorisch gebied. Dit kan soms al rond het tiende jaar beginnen. De achteruitgang blijft voornamelijk beperkt tot het motorische functioneren. De stereotype handbewegingen worden vaak iets minder. De ernst van de epileptische aanvallen neemt af en controle ervan (via medicatie) gaat meestal beter. Het emotionele contact is in deze periode doorgaans goed; er is vaak intensief oogcontact.
Opvallend is de verkrampte voet/teen houding bij een groot aantal meisjes met Rett syndroom. Door toenemende spasticiteit, vergroeiingen en algehele zwakte van de spieren zullen veel meisjes die voorheen mobiel waren een rolstoel nodig hebben.

5. Levensverwachting

De meerderheid van de meisjes met Rett syndroom wordt volwassen. Ondanks de ernstige meervoudige beperkingen is een leeftijd van 40 tot 60 jaar voor vrouwen met Rett syndroom geen uitzondering. Er is echter wel een verhoogd risico op vroegtijdig overlijden. Daarbij kan het gaan om complicaties na een ernstige longontsteking of om een plotseling optredende onverklaarbare dood ('sudden death'). Bij sommige vrouwen met Rett syndroom worden hartritmestoornissen gevonden. Vergeleken met andere mensen met ernstige meervoudige beperkingen is de levensverwachting van volwassen vrouwen met Rett syndroom echter vrij goed.

Stimulerende begeleiding is nodig

Meisjes met Rett syndroom kunnen vaak maar heel beperkt hun wensen en bedoelingen duidelijk maken. En emoties bepalen sterk hun gedrag. Ouders en ook groepsleiders die dagelijks met hen omgaan, kunnen vaak alleen afgaan op hun intuïtie. Het is daarom nodig om steeds opnieuw en heel nauwkeurig te kijken naar wat het meisje zelf, via haar gedrag en stemming, aangeeft.
Vindt het meisje de activiteit wel of niet leuk? Welke ervaringen brengt ze met elkaar in verband? Hoe staat het met haar motivatie? Allemaal vragen die ons iets leren over de belevingswereld. Een individueel programma moet een appèl doen op de mogelijkheden. In zo'n programma zit in ieder geval zintuiglijk spel, diverse bewegingsactiviteiten (zwemmen, luchtkussen, paardrijden en wandelen) en ook altijd muziek.

Stoornis in de verwerking

Meisjes met Rett syndroom hebben moeite om de diverse zintuiglijke prikkels te selecteren en goed op te slaan. In de vroege fase van de ontwikkeling is intensieve zintuiglijke stimulering op zijn plaats. Ook als de meisjes ouder zijn, blijkt de waarneming moeizaam te verlopen. Via het gedoseerd aanbieden van materiaal, het nemen van kleine stapjes en het zorgen voor veelvuldige herhaling, kunnen verwerkingsproblemen worden opgelost.

Communicatie

Het is belangrijk om voor ieder meisje naar een individueel communicatieplan te zoeken. Een manier van uiten die bij deze persoon past en die in het dagelijks contact kan worden gebruikt. De inhoud van de communicatie wordt bepaald door de belevingswereld van het kind. De vorm hangt af van het begrip en van de praktische mogelijkheden. Soms kan een meisje leren om haar wensen duidelijk maken via haar houding, door gericht ergens naar te kijken, door ergens voor te gaan staan of tegen iets aan te tikken. Vaak is dit een proces van samen signalen ontwikkelen en elkaar leren verstaan. Zoeken naar een geschikte communicatievorm met een meisje met Rett syndroom vraagt van beide partijen veel geduld en creativititeit.

Apraxie

Apraxie is het onvermogen om gericht handelingen uit te voeren. Het meisje is niet in staat haar wil in daden om te zetten. Een kopje pakken en naar de mond brengen is vaak onuitvoerbaar. Spelen met voorwerpen stuit op praktische beperkingen. Door dit onvermogen is het niet eenvoudig initiatief te nemen of een (spel)wereld op te bouwen. Er zijn allerlei aanpassingen te bedenken waardoor het meisje toch kan leren om zichzelf te redden. Bijvoorbeeld een dia-apparaat of computer zodanig aanpassen dat het meisje hiermee zelf uit de weg kan. Ouders en begeleiders kunnen hier veel leren van elkaars ervaringen, want de ene persoon is gewoon creatiever in het verzinnen van aanpassingen dan de ander.

Lichamelijke stoornissen

Het meisje kan snel vermoeid raken en heeft vaak ademhalingsstoornissen. Ook zijn er meisjes met soms sterke stemmingswisselingen. Deze lichamelijke stoornissen zorgen er voor dat ze niet de dingen kan doen die ze zou willen doen. Wat vandaag kan, is misschien morgen niet mogelijk, maar de dag daarop weer wel. Zelfs binnen het tijdsbestek van een uur kan de lichamelijke en psychische conditie veranderen.

* Overdaad aan prikkels *
Het meisje kan prikkels moeilijk verwerken. Te veel onrust in de omgeving kan tot verwarring leiden. Zeker op jonge leeftijd zal te veel geluid of beweging het opnamevermogen afremmen. Een rustige omgeving waarin het kind de prikkels makkelijk kan overzien is van belang. In de thuissituatie is dit soms eenvoudiger te realiseren dan op een dagcentrum. Een te veel aan prikkels geeft angst. Soms zal het meisje haar frustratie alleen kwijt kunnen in gilbuien. Zoek naar dingen die structuur geven in een vreemde omgeving. Een cassettebandje met vertrouwde muziek, een knuffelbeestje of een boekje met foto's van belangrijke mensen kan soms net dat kleine beetje houvast geven.

* Te hoog handelingstempo *
Een meisje met Rett syndroom moet de tijd krijgen om te reageren. Zelfs na een paar minuten kan er nog een reactie komen. Wij zijn gewend vlug te handelen en te denken. Vandaar dat we maar al te snel een helpende hand toesteken, omdat we vinden dat het allemaal te lang duurt en we er vaak ten onrechte vanuit gaan dat het meisje niet reageert. Het is niet eenvoudig om te wachten en de tijd te nemen. Het vraagt oefening om je tempo af te stemmen op het kind.

* Te veel veranderingen *
Het is begrijpelijk dat veel verandering ertoe leidt dat het meisje haar mogelijkheden niet leert kennen, waarderen en gebruiken. Veranderingen mogen wel plaatsvinden maar binnen grenzen. Continuïteit is het sleutelwoord. Dit geldt met name voor contact. Zijn er veel wisselingen in personeel op een dagcentrum of in een woongroep dan ontstaat er onrust. Ook kan daarmee een moeizaam opgebouwde communicatie verloren gaan. Een meisje met Rett syndroom is op dit gebied extreem kwetsbaar.

De oorzaak van Rett syndroom

Naar de oorzaak van het Rett syndroom is lang gezocht. Het meest voor de hand lag een fout in het X chromosoom, omdat het syndroom alleen bij meisjes gezien wordt. Eind oktober 1999 is de oorzaak gevonden en het gaat inderdaad om een fout in een gen op het X chromosoom, MECP-2 genoemd.

MECP-2

Voluit staat MECP-2 voor: methyl-CpG-bindingsproteine type 2. Dit is een stukje eiwit dat het 'aflezen' van DNA van de chromosomen beperkt. Al onze genetische informatie is in elke lichaamscel aaanwezig. Er is een verfijnt regelmechanisme nodig (waarvan we nog lang niet begrijpen hoe het werkt) om ervoor te zorgen dat in iedere cel alleen die informatie gebruikt wordt die nodig is voor het functioneren van die cel op die plek in ons lichaam. Op een of andere manier moet de overige informatie dus 'slapend' worden gehouden worden. Het DNA, waaruit de chromosomen bestaan, is heel erg opgerold en gevouwen. Het zijn meterslange strengen, die helemaal in elkaar zijn gedraaid. Het voordeel daarvan is dat zo alle informatie overal aanwezig is. Maar zo in elkaar gedraaid is de informatie niet bruikbaar. Wil informatie 'afgelezen' kunnen worden, dan moet de streng op die plaats een beetje worden uitgerold. In rust wordt het weer in elkaar gebonden. Bij dat laatste mechanisme is MECP-2 betrokken.
De verandering (=de mutatie) in MECP-2 zorgt voor een stoornis in het binden en daarmee dus voor een stoornis in het aflezen. Door de verandering in MECP-2 wordt de DNA-streng niet op tijd weer in elkaar gebonden, daardoor wordt teveel DNA afgelezen en wordt teveel eiwit aangemaakt. Het gaat hierbij dus om het aflezen van in principe normaal DNA en om de aanmaak van normale eiwitten. Een teveel aan normale eiwitten is de oorzaak van het Rett syndroom. MECP-2 is een 'regel-gen'. Het MECP-2 gen zelf ligt op het X chromosoom, maar het regelt het aflezen van de code van stukjes van andere chromosomen en dus ook de aanmaak van eiwitten via andere chromosomen. We weten nog niet om welke eiwitten het hierbij gaat.

De ontdekking van het gen maakt op jonge leeftijd een snellere diagnose mogelijk. Men kan nu, wanneer op grond van de kenmerken een diagnose Rett syndroom wordt overwogen, onderzoeken of er sprake is van een mutatie in het MECP-2 gen. Is dat het geval dan is er een zekere diagnose.

Het Rett syndroom is een genetische aandoening. Dat weten we nu met zekerheid. De volgende gedachte is dan om te zoeken naar manieren om het te voorkomen of tenminste de gevolgen ervan te beperken. Maar daarvoor is nog een lange weg te gaan. Want ook als we beter dan vandaag begrijpen waar de beperkingen van het Rett syndroom vandaan komen, zijn we nog heel ver af van het opheffen daarvan.

16-03-2008 om 15:34 geschreven door MZDV