Poëzie ontluisterd.
Reactie op de eerste vergadering van de bijeenkomst van het Leesgezelschap Oudenburg op 23 september 2009 Werkjaar 2009 2010.
Onderwerp : Amerikaanse Poëzie
De bijeenkomst begon met het toefluisteren van Carpe diem uit The Dead Poets Society die schitterende film met Robin Williams. Omdat Latijn zo goed klinkt, denk ik meteen aan een andere leuze die even bekend is De gustibus et coloribus non disputandum . Dus een discussiegroep bijwonen zonder te discuteren ? Naar een zwemkom gaan om niet te zwemmen ? Lid worden van een koor om niet te zingen ? Gitaarlessen volgen wanner men snaarinstrumenten haat ? Als top magistraat bij de rechterlijke macht zelf betalen voor sex in luxebordeel ? Naar een leesclub gaan om met een 15-tal mensen rond een tafel plaats te nemen om goedkeurend naar mekaar te knikken ?
Dat is niet echt aan mij besteed. Het credo van de avond was 'Genieten van Amerikaanse poëzie'. Welnu voor mij kan dit niet : op mij komt dit over als toeschouwer zijn van de match Anderlecht Standard om te genieten van een open beenbreuk.
Ik voel(de) mij dus geroepen om te beklemtonen hoezeer ik poëzie ( niet alleen de Amerikaanse ) veracht : ik MOET mijn afkeer gewoon op papier zetten ; de meeste mede-leesgezelschappers zouden wel eens kunnen denken dat ik wat overdreef en/of verkeerde inschattingen deed. Iemand opperde zelfs dat ik bevooroordeeld was... en dat vraagt om een rechtzetting. En enkel ter bevestiging : toen ik mijn mening uitte was ik niet onder invloed van drank of drugs zoals vele poëten toen ze hun kunst uitoefenden (sic de coördinator: 'velen leefden in de marge' ... 'libertijns' , '... hadden vele 'love affairs')
Eerst en vooral wil ik erop wijzen dat er enkele uitzonderingen zijn : er werd bijvoorbeeld verwezen naar Alice Nahon. Welnu in 't is goed in eigen hart ... wordt op en zeer mooie manier een statement gemaakt evenals in de spreuken van 'De Bond Zonder Naam'. Ook libretto's van bekende opera's of refreinen van populaire muziek vereisen geen veroordeling : Da do runrun , yeah-yeah en 'k zie geren mijn duivenkot vereisen geen vraag om aan de tekstschrijvers de Pulitzer prijs toe te kennen. Aan jodelaars evenmin . Enkele gedichten verwerkt in Franse chansons (bijv. Werken van Prévert ) kan ik bezwaarlijk minderwaardig noemen.
Maar de werken van 99,5% van de dichters ('t kan ook meer zijn ), fwtt !
Dichtbundels uitgegeven door pseudo's worden echter wel ineengeflanst om artistiek over te komen, en dat is wel een misdaad tegen de goede smaak en vooral een ridiculisering van de eventuele lezers: nochtans het dient gezegd dat er waarschijnlijk minder personen zijn die poëzie lezen dan mensen die sex hebben met dieren. Beweren dat ze gedichten lezen , doen alsof ze poëzie een kunst vinden, pronken met dichtbundels die hen bekoord hebben , verklaren wat de auteur zou kunnen bedoeld hebben, het staat allemaal zo geleerd , beschaafd of kunstminnend ten opzichte van de medeburgers.
Over poëzie heb ik me sinds jaren een oordeel gevormd dat ; ik durf te stellen dat ik ettelijke pogingen ondernomen heb om uit te vinden of mijn (gebrek aan) appreciatie nog steeds terecht is ; ik wil dus niet doorgaan als bevooroordeeld . En helaas( ? ) iedere keer dat ik gedichten poogde te lezen werd mijn opinie bevestigd : poëzie is een kunstvorm die kwalitatief nog een stuk slechter is dan de muzikaliteit van House-gebonk of de gesofistikeerde degelijkheid van Betty uit Big Brother.
Moet ik mijn stelling bewijzen ? Allicht wel , daarom wil ik efkens literair-elitair overkomen net als een poëzie-adept . In dubio contra dubium : bij twijfel is het de twijfelaar die zich moet bewijzen.
Moeilijk hoor tegenover een bevooroordeeld publiek als het Leesgezelschap! Maar vooruit dan maar , we lazen het gedicht Pappie van Sylvia Plath (Nederlandse vertaling). De coördinator vroeg aan het gezelschap waarover het gedicht ging . Ik zat in ieder geval met volle teugen te genieten van de interpretaties die werden gegeven: alles wat werd vooruitgschoven als 'bedoeling' werd als mogelijkheid weerhouden: oorlog waarschijnlijk , moord wellicht, zelfmoord mogelijkerwijs, incest misschien (zie de verwijzing naar vampier) .... Kortom iedereen was dus akkoord dat er noch kop noch staart te breien was aan het 'kunstwerk'. De coördinator opperde Laten we eens in haar biografie zoeken wat ze eigenlijk had kunnen vertellen tegen de volgende bijeenkomst! ... Ik stel voor om het op en andere manier te doen: we vragen de juiste contekst aan haar geestelijke erfgenamen (S.Platt zelf is er niet meer 1932-1963) , we laten de bedoelde boodschap expliciet verwoorden in het helderste proza met alle toelichtingen, maar dan wel in het Mongools; om het even kunstzinnig te houden, gebruiken we dezelfde Duitse woordjes ( allez vooruit voor het geval de lezer de hint Dachau, Auschwitz, Bergen niet zouden begrijpen, vertalen we extra Jood door Jude ); ik verzeker jullie dat iedereen in het leesgezelschap minstens evenveel zou begrijpen van het Mongools als van de originele Engelse versie of de vertaling in het Nederlands !
Misschien moeten we dat ervan onthouden : lees kortverhalen in extreem vreemde talen, vermeld een paar trefwoorden in een bekende taal lukraak en je hebt poëzie met dezelfde kwaliteit als datgene wat men ons wil laten slikken..
T e n z i j .
De dichteres gewoon toegeeft dat ze maar wat aan het papier heeft toevertrouwd vanuit een benadering van totaal gemis aan respect voor haar lezers. Ik zie hierin de bevestiging dat 'dichters' van dergelijke gewrochten zich aanstellen als ordinaire hoeren . Ze laten zich betalen door liefhebbers zonder zelf iets eerlijks van zichzelf te bieden. Buiten paus Jan Hoet als dat mediageil ventje al eens eerlijk zou zijn zou niemand hierin kunst kunnen ontdekken, tenzij diegenen die ook een Mosselpot artistieke waarde toekennen vermits dergelijk intellectualisme goed staat.
We lazen ook nog een ander gedicht als slaapmuts , dat wat frivoler moest overkomen. Een werkje van I.R. Cummins . Het werkje bevat een A4 lang zinnetjes van maximum 5 woorden die iedere keer beurtelings eindigen op zei hij of zei zij . Kan dit ? Ja, ik denk het wel maar dan met dezelfde bedoeling als cartoonist Kamagurka of stand-up comedian Geert Hoste in een gefingeerd gesprek tussen Mathilde en Filip. Wanneer dit gemaakt werd om frivool te onderhouden , dan voel ik mij niet geroepen om negatief te oordelen. Wanneer Cummins zoiets 'pleegde' met de ernst van een dichter, dan vind ik dat hij uit was op goedkoop bijval bij adolescenten.
Terwijl ik deze zinnen neerschreef heb ik al enkele Motillium-tabletten moeten slikken om niet te kotsen bij de gedachte dat ik nog eens zou blootgesteld worden aan een een poëzieavond .
SR Sans Rancune en Saelens Raymond
24 september 2009
30-09-2009, 00:00 geschreven door saelensr
|