Activiteitenkalender In Poincaré, stormestraat 131 b18 8790 Waregem
Praatcafé en morele dienstverlening Iedere zondag van het jaar, van 10u30 tot 13u30..... Praatcafé met een natje en een droogje
Jongeren en studenten praatcafé: iedere 1ste en 3de vrijdag van de maand vanaf 20u
De thema’s van het praatcafé worden ingevuld aan de hand van de actualiteit van het moment.
Donderdag 10 februari 2011 om 20u filosofie: Filosoferen voor een betere wereld met Floris van den Berg
Donderdag 24 februari 2011 om 20u filosofie: Over beeldvorming in de hedendaagse samenleving met Ico Maly
Donderdag 17 maart 2011 om 20 uur filosofie: Beminde ongelovigen met Anne Provoost
7 en 8 mei 2011 jongerenkamp Lentefeest
22 mei 2011 Lentefeest Waregem
25 juni 2011 openluchtconcert met Highway Jack
13 mei 2012 Lentefeest
Verder worden door het jaar nog enkele gezamenlijke bezoeken en uitstappen georganiseerd. Hiervan zal je uitgebreide informatie kunnen terugvinden op deze blog.
Op 17 mei 2009 was het terug tijd voor ons Lentefeest/Feest Vrijzinnige Jeugd. Terug 45 kinderen die het mooist mogelijk feest kregen voorgeschoteld en dit ook wilden tonen aan hun ouders, familieleden en vrienden. De Schakel zat weer zoals steeds afgeladen vol. Gelukkig was er terug mogelijkheid tot meevolgen van het feest op groot scherm in de foyer. Hiernaast op foto klikken om alle andere foto's te bekijken.
Beste vrijzinnige vrienden en sympathisanten. Graag wil ik jullie hierbij uitnodigen naar ons Lentefeest / Feest Vrijzinnige Jeugd die doorgaat op 17 mei 2009 in cultuurcentrum De Schakel te Waregem vanaf 9u45. Het spektakel is ook live mee te volgen op groot scherm in de foyer want de zaal zal andermaal te klein zijn om iedereen een plaatsje te kunnen aanbieden in de schouwburg. Hiernaast vindt U onze uitnodiging waarop je kunt klikken om ze te zien in groter formaat. Graag tot dan.
Het Lentefeest wordt ook wel eens Ostara genoemd, naar de godin aan wie dit feest gewijd was. Dit feest wordt gevierd rond 21 maart tijdens de Lente-Evening, dwz tijdens de nacht wanneer dag en nacht even lang zijn. Het tijdstip voor het Lentefeest kon ook anders bepaald worden. Zo wachtte men soms tot het eerste geschuifel van de Koekoek! Het woord Lente komt van lengen, het langer worden van de dagen (na de Evening).
De wintermaanden zijn reeds achter de rug, maar toch kan men nog koude dagen verwachten en slecht weer. In vroegere dagen beeldde men de Winter en Zomer uit als Reuzen of koningen. Zo probeerde men tijdens het Lentefeest Koning Winter te verjagen, opdat Koning Zomer spoedig komen zou. Men stak, her en der, vuren aan om de koude en het donkere te verjagen. Dit gebruik vindt men nog terug in Duitsland waar men het Osterfeuer ontsteekt op heuvels. Vervolgens offerde men een stropop (Koning Winter) in een groots vuur (Koning Zomer). Vergelijk de verbranding van de stropop tijdens carnaval. Vaak werd er op het dorpsplein een schijngevecht gehouden, een gevecht tussen Winter en Zomer. Vuur, met haar warmte en licht, staat symbool voor de komende Zomertijd.
De Wildeman, een jongeling gehuld in groene takken, werd soms onthaald in het dorp. De Wildeman werd in Vlaanderen soms Sinte Greef genoemd. Deze Wildeman stelde de komst van de Lente in het dorp voor. Een Lentekoning en koningin waren niet zelden aanwezig. De Lentekoning bezat een Levensroede waarmee hij tijdens een ommegang rond de akkers de aarde nieuw leven en vruchtbaarheid insloeg. Men sloeg als het ware de natuur terug wakker.
Zoals eerder vermeld is een andere veel gebruikte naam voor het Lentefeest Ostara. Ostara (of beter Eostra), godin van de dageraad, vindt men terug in het Engelse Easter en in het Duitse Ostern, beide woorden voor wat men nu het paasfeest noemt. Ook in Vlaanderen kende men vroeger het feest Ooster. Het valt niet meer te ontkennen dat de huidige christelijke feestdagen afstammen van de Heidense feesten zoals bijna elk natuurvolk ze kent! De woorden voor oosten, dageraad en voorjaar zijn allen afgeleid van dezelfde Germaanse stam. Let hier op het verband met de godin van de dageraad Ostara! Zo kan men de Lente als de dageraad van het jaar beschouwen. Volgens Karel de Grote (moordenaar) was april de Ostara-maand (Ostarmânoth). Dit duidt aan dat onze voorouders niet steeds op hetzelfde tijdstip het Lentefeest vierden. Sommigen vierden het op de Lente-Evening, sommigen een maand later bij de eerste volle maan na de Evening. Vandaar dat april Oostermaand wordt geheten en niet maart.
Het Lentefeest kan op veel vlakken in verband gebracht worden met haar opvolger het paasfeest. Van rituelen tot het dansen tijdens het paasfeest. De paashaas en paaseieren zijn ook welbekende elementen in deze tijd. Uiteraard hebben deze ook een Heidense oorsprong. Eieren, die vruchtbaarheid en groeikracht, symboliseren worden al sinds oudsher gebruikt tijdens Lenterituelen. Eierschalen werden door het voer van dieren gemengd om vruchtbaarheid aan te wakkeren, eierschalen werden in de voren van het land geworpen om het gewas te doen groeien. Eieren kunnen dus als vruchtbaarheidssymbool (bij bijna alle volkeren) niet ontbreken in de Lente. Eieren stonden symbool voor het vernieuwende leven dat nog niet zichtbaar was. Het eten van eieren tijdens de Lente (vastenperiode) werd na de kerstening aan banden gelegd. Zonder succes. Later heeft men er een christelijke betekenis aan gegeven. Wederom heeft het christendom er voor gezorgd dat Heidense gebruiken in stand werden gehouden. Eieren worden tot op vandaag geschilderd. Dit gebruik is zeer oud. Traditioneel gezien is rood een geliefde kleur om eieren mee te schilderen. Rood, de kleur van bloed, staat vervolgens in verband met het (nieuwe) Leven. Het zoeken van paaseieren zou een lugubere oorsprong hebben. In de Lenteperiode gaf men beschilderde eieren aan familie en vrienden als geschenk. Een Heidens gebruik dus. Met de komst van het christendom werden alle Heidense gebruiken aan banden gelegd, doch men kon ze niet vernietigen. Het gebruik van eieren schenken bleef in voege, maar dan int geniep! De verdraagzame christenen zouden later kinderen omkopen om deze verboden eieren te zoeken. Werden er dergelijke eieren bij u thuis of in de tuin gevonden, kon men een zware straf verwachten. Zo zou het gebruik van eieren door de kinderen laten zoeken ontstaan zijn.
De paashaas is net zoals het ei een symbool van nieuw leven en groei. Door de snelle voortplanting bij hazen en hun grote kroost kan men al gauw verstaan waarom deze dieren in verband met de Lente en de ontwakende natuur worden gebracht. De mannelijke exemplaren van deze diersoort zag men vaak tijdens de Lente in open veld met elkaar wedijveren. De winnaar van het gevecht mocht immers met het betrokken wijfje paren. Niet alleen hazen maar ook kippen, ooievaars (geboorte!) en andere vogels werden met de Lente geassocieerd.
Het vuur had steeds een plaats in het feestgebeuren bij onze voorouders. Bij elk feest hoorde immers een vuur. Dus ook tijdens het Lentefeest. Vuur had altijd de eigenschap van reinigend, krachtig en heilvol te zijn. In vele gevallen werd er over het vuur gesprongen. Dit kon diegene die sprong vrijwaren van ziekte of ongeluk. Soms was de hoogte van de sprong bepalend voor het succes van de toekomstige oogst. Hoe hoger, hoe groter de oogst. Maar het prille geluk dat het voorjaar met zich meebracht gold niet alleen voor de mensen. Het vee werd van stal gehaald en werden tussen twee vuren gejaagd, anderzijds door de assen van het Lentevuur. Ook werd het vuur naar de landen rondom het dorp gebracht. Jongelingen met fakkels liepen zo over de akkers om ook daar de Lente te verwelkomen en een goede oogst te verzekeren. Een klein gedeelte van de assen van het feestvuur bewaarde men zorgvuldig. Deze droegen heilvolle krachten in zich en brachten geluk en bescherming tegen blikseminslag.
Het branden van de paaskaars berust ook op Heidense traditie. Vuur was heilig. Zo bracht men steeds een halfgebrande tak van het Lentevuur mee naar huis om het haardvuur aan te steken. Deze tak is in latere tijden gekerstend tot de paaskaars.
De palmpaas, een versierde tak, stelt de Wereldes (Yggdrasil) voor. Bovenin de Wereldes zat een haan, Guldenkam genaamd. Vandaar dat men soms de palmpaas ziet met daarin een haan. Deze haan doet hier dienst als zonnesymbool. De haan geeft immers, iedere morgen, de komst van de eerste zonnestralen aan. Ook andere dieren, geassocieerd met vruchtbaarheid, komen in de palmpaas voor. Deze haan werd ook gekerstend en vindt men nu terug op de kerktoren van uw dorp. De kosmische boom vindt men bijna in elk jaarfeest terug, zo ook tijdens het Lentefeest.
Ons 20ste Lentefeest/Feest Vrijzinnige Jeugd op 17 mei 2009
20 jaar terug, enkele idealisten vonden de tijd rijp om in Waregem te starten met een plaatselijke afdeling van het Humanistisch Verbond, toen de Vrijzinnige Vereniging Waregem gedoopt.
Onverhoopt bereikten we al snel een 40-tal families in (groot) Waregem die bereid waren lid te worden van onze jonge vereniging. Aanvankelijk werden enkele kleinere activiteiten georganiseerd, met de intentie de vrijzinnigen in en rond Waregem bij mekaar te krijgen. Dit was evenwel niet evident. We hadden duidelijk nood aan een duidelijker identiteit om naar buiten te treden en alzo meer mensen te bereiken. De oplossing was apert en voor de hand liggend. Vanaf nu zouden we zelf het Lentefeest / Feest van de Vrijzinnige Jeugd organiseren!
Gelukkig hadden we binnen ons bestuur enkele ouders die zelf een potentiële feesteling hadden.
Het eerste Lentefeest / Feest van de Vrijzinnige Jeugd werd georganiseerd en ging door in het Diensten en Ontmoetingscentrum Eikenhove in het Torenhof, met slechts 5 feestelingen. Die 5 feestelingen lokten evenwel een 100-tal genodigden naar de receptie achteraf, een ontmoeting die ons geen windeieren opleverde. We waren goed gestart en de Vrijzinnige Vereniging Waregem stond alweer iets concreter op de kaart. De voorstelling van de kinderen, de modus operandus, de totaalformule die de V.V.W. hanteerde, bleek zo in de smaak te vallen dat we sindsdien alleen maar op groei mochten rekenen.
Om het feest nog meer cachet te geven, werd geopteerd om de voorstelling te laten doorgaan in de raadzaal van het Stadhuis, wat resulteerde in nog meer nieuwsgierigen en overtuigden.
Het aantal feestelingen groeide inmiddels gestaag. Sedert enkele jaren gaat het Lentefeest / Feest van de Vrijzinnige Jeugd door in de Schouwburgzaal van CC De Schakel, waar de kinderen hun voorstelling brengen met een professionele omkadering en waar de 535 zitjes altijd bezet zijn. Laatste editie werd het noodzakelijk om de voorstelling te capteren en simultaan te projecteren op groot scherm in de foyer van de Schouwburg. 52 feestelingen hadden we inmiddels; een receptie achteraf in de raadzaal van het Stadhuis voor 650 aanwezigen.
Statistische gegevens geven een duidelijk beeld van het veld dat met de organisatie van het Lentefeest / Feest van de Vrijzinnige Jeugd Waregem bereikt wordt. Feestelingen komen niet alleen uit (groot) Waregem, maar vooral uit de ruimere omgeving. We hebben inschrijvingen uit Meulebeke, Ooigem, Wakken, Oostrozebeke, Wielsbeke, Wortegem, Anzegem, Kruishoutem, Kluisbergen, Deerlijk, Zulte, Olsene tot Deinze toe. Het is duidelijk dat we, zonder in het vaarwater van andere organiserende comités te komen, een groot gat dichten!
Het is ook heel duidelijk dat de groei van de H.V.V.-afdeling duidelijk gelinkt kan worden aan het succes van het Lentefeest / Feest van de Vrijzinnige Jeugd.
Met het toenemend succes van het Lentefeest groeit ook het ledenaantal van de H.V.V.-afdeling Waregem.
Dit jaar gaat het Lentefeest / Feest van de Vrijzinnige Jeugd door op 17 mei 2009, om 10 u 00 in de schouwburg te Waregem in een jubileumversie! Het 20ste Lentefeest!
Eenieder die het wil meemaken, van de sfeer wil proeven, wil kennismaken met onze plaatselijke invulling van het Lentefeest, U weze welgekomen! Het thema van de voorstelling is Zap eens even!. Ongetwijfeld brengen de kinderen u een gevarieerde voorstelling onder de leiding van de leerkrachten NC-zedenleer die de regie van de voorstelling in goede banen leiden! Ongetwijfeld kan u genieten van de logistieke omkadering die H.V.V.-Waregem biedt!
De laatste algemene ledenvergadering ging door op 14 maart 2008. De talrijk opgekomen leden werden eens te meer ter kennis gebracht van de activiteiten van het voorbije werkingsjaar. Ook deze keer werden geen fundamentele op- of aanmerkingen gemaakt, wat eens te meer blijk geeft van het vertrouwen in de bestuursploeg en in de invulling van het programma. Eenieder met een goed programmavoorstel is steeds welkom.
De Algemene Vergadering vzw VC Poincaré op 16 maart
Onze eerste belangrijke zakelijke bijeenkomst van het jaar was De Algemene Vergadering op 16 maart. Daar stemden onze leden unaniem toe om onze plannen tot aankoop en verbouwing van een nieuw centrum verder uit te werken en uit te voeren.
Activiteitenoverzicht :
We stellen vast dat 2008 een heel druk jaar was op allerlei gebied. Het vrijzinnig centrum was namelijk 185 dagen bezet voor activiteiten van allerlei aard.
Er waren namelijk :
-9 vrijdagopeningen.
-45 gewone zondagopeningen. We waren wel gesloten op 18/5 (Lentefeest).
-11 Jump-openingen op vrijdag
-6 RvB Poincaré
-12 vergaderingen van huisvesting
-2 vergaderingen voor de kascontrole
-3 vergaderingen van de werkgroep Joelfeest
-1 vergadering van het Willemsfonds.
-12 dagen gewerkt voor verhuis naar de kringloop en afbraak in Fellini
-10 HV vergaderingen
-1 Alg Verg HVop vrijdag 14 maart
-1 Alg Verg VC Poincaré op 16 maart
-1 vrijwilligersfeest op vrijdag 15/8.
-20 verhuringen aanverenigingen, privépersonen of bestuurders)
-3 filosofieavonden op woensdagen 15/10, 22/10 en 29/10.
-1nieuwjaarsreceptie op zondag(27/1).
-1 zaterdag chocolade kaarting (29/11).
-Vrijdag, zaterdag en zondag van de Batjes in Juni en de Braderie in oktober.
-De maandag en dinsdag van Waregem Koerse.
-Jump is 10 maal samengekomen op dinsdag in ons centrum om hun plannen te bespreken.
-De mensen van ons bestuur die bezig zijn met de UPV werking hebben 6 vergaderingen gehad tijdens het jaar.
-De leerkrachten zedenleer zijn tussen september 2007 en mei 2008 10 maal samengekomen op maandag om de plannen rond het Lentefeest in een vorm te gieten.
Op 27 januari 2008 werd het werkingsjaar traditioneel ingezet met de Nieuwjaarsreceptie.
Een 100-tal aanwezige leden kwamen luisteren naar de ernstige nieuwjaarsboodschap van de voorzitter van HVV, en van de nog ernstiger boodschap van de voorzitter van Poincaré. De muzikale omkadering werd verzorgd door Nino Lefevre, accordionist. Het feit dat er 2 Ninos tegelijk ergens aanwezig zijn, is waarschijnlijk uniek. Het gemiddeld IQ werd meteen met 20 punten opgetrokken!
Op 14 februari startte de filosofiecyclus 2008, met als eerste spreker Staf Nimmegers, gevolgd door Jos Gijsels op 21 februari en Johan Braeckman op 28 februari.
Steeds zeer gerenommeerde sprekers, die, als ze vooraf nog niet bekend waren bij het grote publiek, na hun bijdrage voor ons geïnteresseerd publiek, nu eeuwige roem verworven hebben.
Met een gemiddelde opkomst van 48 toehoorders was de cyclus andermaal een schot in de roos en werden onze doelstellingen zonder meer gehaald.
Op 26 & 27 april hadden we het voorbereidingsweekend voor het Lentefeest.
Met een deelnemersveld van 52 feestelingen scoorden we ons voorlopig record.
Door de ongebreidelde inzet van talloze vrijwilligers brachten wij ook dit voorbereidingsweekend tot een goed einde. Chef kok Guy toverde deze keer Vlaamsche stoofkarbonaden met seizoensgroensels en frietjes uit zijn potten, waarmee talrijke leden naar de dis gelokt werden.
Op 18 mei ging dan het Lentefeest door
52 feestelingen betekent een te klein theaterke! Maar door enige technische ingrepen van onze vriend Frank Derycke werd de voorstelling gecapteerd en op groot scherm in de foyer geprojecteerd. Puike technische ingreep, maar waarvoor dient dat ene knop < record> nu weer voor? Een 700-tal mensen op de receptie achteraf? Wat houdt dat in! Er mag ook een woordje van dank gericht worden naar Petra Manderick die voor een doventolk zorgde, wat de voorstelling een extra cachet gaf.
Akte aankoop nieuw VC
Op 6 juni werd de akte tot aankoop van wat ons nieuw VC moest worden getekend te Deinze door Guy en Kürt. Eindelijk was de droom van velen onder ons voor een stuk werkelijkheid geworden. Algauw werd duidelijk dat dit slechts het begin van een lange weg was waarvan het einde nog lang niet in zicht lijkt. Er kwamen uiteraard problemen loeren van allerlei aard. Deze waren van bureaucratische, financiële en organisatorische aard. Toch werden er ondertussen hele grote stappen voorwaarts gemaakt naar afbraak toe.
In de nabije toekomst kunnen we eindelijk terug beginnen aan het opbouwen.
Pandjes en batjes weekend 20,21 en 22 juni
Op 22,23 en 24 juni hebben we de deuren wijd opengezet want het was tijd voor onze jaarlijkse opendeurdag. Iedereen kon eens komen kijken achter de schermen en zich ervan vergewissen wie of wat we nu eindelijk waren. Op deze dagen konden de mensen ook meer info krijgen rond de cursus zedenleer van de aanwezige lieftallige juffen.
Vrijwilligersfeest
Op 15 augustus zetten we de vrijwilligers eens in de watten met een klein feestje. Dit jaar is dit doorgegaan op onze nieuwe locatie. Guy, Vero, Lucien en Martine stonden dit jaar in voor de verwenning van de gasten dmv een overmaatse Paella.
Opening Waregem Koerse op 1 en 2 september
Tijdens de feestweek in Waregem ten gevolge van Waregem Koerse werd het Lentefeest/Feest Vrijzinnige Jeugd(FVJ) in de picture gezet. Achter de schermen waren we wel echter al druk bezig met de voorbereidingen voor de verhuis, de week erna,naar de vroegere kringloopwinkel naast onze nieuwe locatie, die we konden huren tot ons verbouwingen achter de rug zijn.
Opening Braderie op 3,4 en 5 oktober 2008
Onze eerste activiteit in onze voorlopige locatie is eigenlijk letterlijk in het water gevallen.
Het heeft namelijk het ganse weekend geregend. Om onze nieuwe locatie kenbaar te maken hebben we met hulp van ons nieuw bestuurslid Philip Bracke op ons oude locatie een legervoertuig geplaatst, waar er gratis drankbonnen werden uitgedeeld, als publiekstrekker. Dit bracht wel degelijk resultaat ondanks het slechte weer. Tevens werd ter gelijkertijd even stilgestaan rond de verdere bekendmaking van vrijzinnige plechtigheden.
Op 15, 22 en 29 oktober ging de cyclus inleiding in de filosofie door, een organisatie van onze UPV-kern.
Griet Vermassen had het over Darwin voor dames, Ad Vingerhoets over de ondraaglijke lichtheid van de liefde en Christine Vancoillie boodt ons een Relatietoolkit aan. Als het nu nog verkeerd loopt in de liefde dan was je ofwel afwezig of heb je niet goed opgelet!
Met een gemiddelde opkomst van 40 koppen kunnen we niet anders dan ook hierover zeer tevreden zijn.
Op 17 oktober hadden we theatervoorstelling Geleerde vrouwen van Molière, gebracht door het Pantheater. Het thema van de voorstelling sloot netjes aan bij de filosofiecyclus.
De succesvolle voorstelling werd bijgewoond door 100 toeschouwers.
Op 11 november de herfstwandeling.
Dit jaar een schokkende ervaring, vanwege het bezoek aan de elektriciteitscentrale van Ruien!
Een mooie wandeling doorheen het rurale Zulzeke, zonder al te veel modder deze keer, maakten onze dag volledig. Omdat we in dezelfde omgeving wandelden als vorig jaar, werd geopteerd voor het Kluisbos voor het afsluitende etentje. Gezien onze positieve ervaring van vorige editie kon dit ook niet verkeerd lopen. En geef toe, het parelhoentje in champagnesaus en het triootje van noordzeevis werden bijzonder gesmaakt. Het 50-tal wandelaars beantwoordde aan onze verwachtingen. Volgend seizoen beloof ik jullie een parcours dat zo gemakkelijk wandelt dat je zal moeten oppassen om jezelf niet in te halen!
Op 29 november hadden we de jaarlijkse chocoladekaarting.
Net iets minder kaarters deze keer, maar alsnog een succes. Voordeel was dat ook de kaarting voor de eerste keer doorging in ons nieuwe tijdelijk onderkomen dat toch veel gezelliger is dan onze oude locatie.
Op 20 december, tenslotte, het Joelfeest
Goeie campagne gevoerd, goeie act, Erik Baranyanka en Studio Piekenot, goeie omkadering, mooi podium, perfecte technische omkadering, maar jammergenoeg minder goeie opkomst.
Niettemin hebben de aanwezigen kunnen genieten van een mooi optreden van zowel Baranyanka als van Piekenot. Ook de joelkoeken werden bijzonder gesmaakt.
Open bestuursvergaderingen HV
Dit seizoen hebben we 10 keer met gemiddeld 16 bestuursleden rond de tafel plaatsgenomen en de koppen samengestoken, soms voorzichtig, soms hard.
Conclusie
Vele activiteiten vergen de inzet van veel vrijwilligers. Want buiten de kalender van HVV werden veel van onze bestuursleden nog bereid gevonden om mee de werken aan de sloop van de Fellini, deel te nemen aan werkgroepen, te zetelen in bestuursraden van koepelverenigingen en zomeer.
Dus moest u energie over hebben en je kan iets bijbrengen aan de vereniging, zij het op intellectueel vlak, zij het op het vlak van man- of vrouwkracht, u hebt lumineuze ideeën die stroken met het vrijzinnig gedachtegoed, u bent steeds welkom om een handje toe te steken.
verslag filosofieavond Jan Verplaetse 19 februari 2009
Jan Verplaetse is geen gewone filosoof. Hij wil zich afzetten tegen de post-modernisten door zich uitsluitend te baseren op echt ( neurologisch) onderzoek.Toch doceert hij filosofie en was hij te gast op onze filosofie-reeks.Hij onderzoekt of moraal, of morele principes die in ons brein verankerd zitten. Blijkbaar wel, anders zou hij er geen boekje over schrijven. Jan Verplaetse maakt een mooie en nieuwe indeling van de verschillende soorten moraal die een mens (en soms ook een dier) zouden bezitten.Hij heeft vijf vingers aan zijn hand: de hechtingsmoraal, de geweldmoraal, de reinigingsmoraal, de samenwerkingsmoraal en tenslotte de beginselmoraal. Deze soorten moraal komen voor, onafhankelijk van plaats, tijd en cultuur. Jan Verplaetse kan alles plaatsen: als een volleerd onderzoeker laveert hij met voorbeelden en verantwoordingen door alle maatschappelijke fenomenen. In ons brein vindt hij clusters die wijzen op het bestaan van morele principes; Als jurist wil hij die toetsen aan de Internationale en Europese verklaring van de rechten van de mensen. Los van de emoties wil hij die toesten aan algemeen aanvaardde rechtprincipes en wetten. De rest is voor hem bullshit en geen item. Opmerkelijk: psychopaten kennen geen angst en zijn daarom juist gevaarlijk.Zij reageren to the point en zijn daarom weinig voorspelbaar.Jan Verplaetse beweert dat dit ook in de hersenen gedetecteerd kan worden. Jammer genoeg blijkt een hersenscan geen waarborg te zijn om te weten of een misdadiger zal toeslaan of niet. Cynisch is dat er zelfs succesvolle psychopaten bestaan die dik carriere maken in het bedrijfsleven. Ik had het vroeger al gedacht, maar nu wordt dit ziekte- en maatschappijbeeld van egocentristen door wetenschappelijk onderzoek bevestigd. Dat Nederland in deze voorop loopt zal ook geen toeval zijn. Wij eindigden dus aan de rand van de samenleving in de zoektocht naar moraal. Niet verwonderlijk, gezien er nog zo weinig wetenschappelijk onderzoek is naar wat is er slecht, wat is er goed ? Ondertussen lees ik in Vacature dat een hersenscan wel bruikbaar is bij sollicitaties om na te gaan of een sollicitant bekwaam, actief enz... is voor een job in het bedrijf. George Orwells brave new world komt snel dichterbij. Vanuit blog Lieven Vanhoutte http://blog.seniorennet.be/lieven1952/.
verslag filosofieavond Freddy Mortier 12 februari 2009
Gisterenavond filosofie met Freddy Mortier. De vraag was of God bestaat, nuttig is misschien wel overbodig, zelf schadelijk zou kunnen zijn.Op de geboortedag van Darwin kwamen we natuurlijk ook terecht bij het Intelligent Design concept waarbij de natuur een ommetje is om het bestaan van God te bewijzen. Freddy waarschuwde vooraf: het is niet omdat hij zijn redeneringen eenvoudig uitlegt, dat zijn bibliotheek thuis niet vol staat met theologie. Hij had het over de godsdiensten die geloven in een God: het jodendom, het christendom en de Islam. Diegenen die niet in een God geloven zijn een ferme minderheid, want meer dan 53% in de wereld is er van overtuigd dat God bestaat. Alle mogelijke godsbewijzen werden netjes in categorien ondergebracht en naar de prullenmand verwezen. Maar wat is de functie van dit godsgeloof ? Ordening in de samenleving ? Normering ? Macht ? Een van de aanwezigen vond godsgeloof een sterkte voor zwakke medemensen, een andere stelde juist dat gelovige jongeren wel sterk uit de hoek komen. Blijkbaar doet geloven in een god veel mensen tot rust komen, biedt het een houvast in een wereld die zij niet begrijpen.Als je dan ziet dat godsdiensten kunnen teruggebracht worden tot kledijvoorschriften of wat je wel en niet mag eten of drinken en hoe je je moet gedragen ( door elkaar: lang haar, geen alcohol, geen seks voor het huwelijk, wel of geen hoofddoek) dan blijkt dit eigenlijk niet zo veel met een godsbeeld of een godsdienst te maken te hebben. Het zijn gewoon voorschriften die gegroeid zijn uit de omgang ( of niet-omgang) met elkaar. Freddy Martens nuanceerde wel de tegenstelling tussen theisten en atheisten en agnoctici: iedere godsdienst kan " getemd" worden. Hij bedoelde daarmee dat iedere godsdienst na vele eeuwen wel van zijn bloederige en scherpe kantje verlost wordt. En daar mee kan hij wel leven, als ze hem tenminste gerust laten en het wijsvingertje achterwege laten... Ik moest op het einde van de filo-avond terugdenken aan de financiele crisis die we nu meemaken en de spreuk die op het one dollarbiljet staat: in God we trust; Maar blijkbaar gelooft de financiele wereld zelfs niet meer in God. Vanuit blog Lieven Vanhoutte http://blog.seniorennet.be/lieven1952/.
Op 25 januari was er terug ons jaarlijks terugkerende activiteit waar veel vocht gevloeid wordt. Het was namelijk weer tijd voor onze nieuwjaarsreceptie. Dit jaar werd deze opgeluisterd door het Jazz combo Ambiènté waarvan, Thierry, de secretaris van Hv de drumstokken bediend. Er was terug een grote toeloop van leden en vrijwilligers die toch eens wilden komen kijken naar ons nieuw tijdelijk onderkomen. We zijn nu gehuisvest naast ons aangekocht gebouw in afwachting van de realisatie van ons nieuw centrum. Er waren broodjes en drank in overvloed. Het feestje liep ook ietwat uit tot in de late avond maar zo kennen we onze mensen uiteraard. We zijn weer klaar voor een succesvol en overvol jaar.
Ons Joelfeest dat dit jaar voor de 2de maal doorging in het ontmoetingscentrum op het Gaverke was terug een schot in de roos. Het programma was echt fantastisch met Eric Baranyanka gekend van Ketnet met zijn live verteltheater de babbelboom. Hij gaf het beste van zichzelf in een 2 uur durend spektakel.
Ook de kinderanimatoren Piekenot, die zeer veel geschenken uitdeelden tijdens hun urenvullend programma, werden zeer gesmaakt door de kinderen. Er werd gezongen, gedanst, verteld en zeer aandachtig geluisterd.
Waar vind U zo een programma waar uw kinderen volop kunnen genieten van een ganse namiddag vertier en plezier voor maar 5 euro. Ja voor maar 5 alles inbegrepen? Geschenken, joelkoeken, warme chocolademelk en nog veel meer. Ouders konden er zelfs helemaal gratis in.
De kinderen van onze leden konden er zelfs in voor de prijs van 3.
Het enige spijtige was dat de opkomst niet aan de geplande doelstelling voldeed.
Ja het is spijtig dat je de mensen de dag van vandaag niet meer weg krijgt van voor hun kijkkastje, waar ze ieder keer op reclameren, waar er niets op te zien is die de moeite waard is.
Maar we mogen niet klagen, de mensen die er waren vonden het fantastisch. Voor hun doen we het toch uiteindelijk.
Het Lentefeest / Feest Vrijzinnige Jeugd, voorzien op 17 mei 2009, georganiseerd door de Humanistisch Vrijzinnige Vereniging Waregem en Vrijzinnig Ontmoetingscentrum Poincaré komt weer heel snel dichterbij.
Daarom zit jij dit jaar in het eerste of zesde leerjaar,
wil jij eens een prachtig feest zoals je nergens anders vindt,
in het middelpunt van de belangstelling staan,
figureren op een groot podium in een schouwburg vóór Uw familie,
meegaan op voorbereidingsweekend met een heel gezellige bende,
vol animatie en plezier,
een hoop mooie en gratis cadeaus
je familie, vrienden en kennissen uitnodigingen op een grootse receptie,
bel dan stande pede Nino Coussement op telnr: 0498/756766 voor bijkomende inlichtingen
Donderdag 5 februari 2009 om 20 uur Patrick Loobuyck
Patrick Loobuyck
Kan de secularisering post-seculier worden ingevuld?
Donderdag 5 februari 2009 om 20 uur
De betekenis van secularisering is complex en niet eenduidig. We kunnen de volgende werkdefinitie als uitgangspunt nemen: secularisering is een proces van verwereldlijking, van verzelfstandiging van het aardse. De seculariseringsgedachte gaat uit van een scheiding tussen het wereldlijke, het profane enerzijds en het geestelijke en het godsdienstige anderzijds, waarbij het geestelijke haar eigen terrein krijgt toegewezen en de autonomie van het wereldlijke moet erkennen.
In zijn uiteenzetting zal Patrick Loobuyck ingaan op de manier waarop de secularisering tot stand is gekomen en wat de politieke consequenties ervan (kunnen) zijn. In dit verband zal hij een onderscheid maken tussen een (post)seculiere en een secularistische positie. Deze laatste houding impliceert een vijandige houding ten aanzien van religies. De vraag is of dit een wenselijk perspectief is. Als alternatief wordt het post-seculiere perspectief, zoals het recent door Jürgen Habermas is ontwikkeld, ter discussie voorgelegd.
Patrick Loobuyck is Moraalfilosoof voltijds aan de UA en gastdocent aan de U-Gent over het thema secularisering. Redactielid van het tijdschrift Samenleving, Politiek en Ethiek en Maatschappij.
Donderdag 12 februari 2009 om 20 uur Freddy Mortier
Freddy Mortier
De onwaarschijnlijkheid, overbodigheid en schadelijkheid van het theïsme
Donderdag 12 februari 2009 om 20 uur
De gedachte dat absolute zekerheid een kenmerk is van een betrouwbare opvatting, is typisch voor een achterhaalde visie op wetenschap. De wetenschap kan dus niet met absolute zekerheid ontkrachten dat er een opperwezen zou bestaan die de wereld heeft geschapen en zich heeft geopenbaard aan de mens via een boek en ook nu nog tussenkomt of kan tussenkomen in wereldlijke gebeurtenissen. Maar voor wie een onderscheid maakt tussen waarschijnlijke en minder waarschijnlijke opvattingen, is het zo klaar als een klontje: het theïsme is overbodig en schadelijk.
Freddy Mortier studeerde wijsbegeerte aan de U-Gent en aan de Sorbonne en is hoogleraar ethiek aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte van de U-Gent, tevens decaan van die faculteit. Mortier is ook voorzitter van de vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen, lid van het Belgisch Raadgevend Comité voor Bio-ethiek en lid van het lokaal ethisch comité van het UZ-Gent. Hij verricht en leidt onderzoek op het gebied van de bio-ethiek, met nadruk op de ethiek van de omgang met het levenseinde. Hij is eveneens een actief lid van Skepp.
Donderdag 19 februari 2009 om 20 uur Jan Verplaetse
Jan Verplaetse
Het morele instinct. Over de natuurlijke oorsprong van onze moraal
Donderdag 19 februari 2009 om 20 uur
Wat is goed en wat is kwaad? In deze lezing geeft Jan Verplaetse een antwoord op die vraag. Hij verklaart moreel en immoreel gedrag als uitdrukkingsvormen van vijf morele systemen. Vier ervan berusten op intuïties of emoties (de hechtingsmoraal, de geweldmoraal, de reinigingsmoraal, de samenwerkingsmoraal) en slechts één is rationeel (de beginselenmoraal). Al die moralen zetten mensen aan om dingen te doen of te laten, maar op diverse gronden en op verschillende manieren. Gemeenschappelijk aan alle moraal is dat die onze individuele vrijheid begrenst ten voordele van het hogere belang. Verplaetse vertelt wat we weten over de oorsprong en de ontwikkeling van de moraal. Hoe moraal veelal berust op biologische, automatische en emotionele processen. Hij heeft het niet over de geest van de ethiek, maar over het vlees van de moraal, en biedt een antwoord op wat de mens, waar ook ter wereld en tot welke cultuur hij ook behoort, bezit aan vermogens om met het conflict tussen eigenbelang en hoger belang af te rekenen.
Jan Verplaetse is docent moraalfilosofie aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Gent.
Publiceerde Het morele instinct: over de natuurlijke oorsprong van onze moraal (2008) en Het morele brein. Een geschiedenis over de plaats van de moraal in onze hersenen (2006). Hij richtte het interdisciplinaire team The Moral Brain op, dat onderzoek verricht naar de neurale processen van moreel en immoreel gedrag.
Iedereen in de Lage Landen kent sinterklaas wel! En dan zekerlijk de kinderen! Sinterklaas komt ieder jaar in de nacht van 5 op 6 december om de kinderen zoetgoed, speculaas, chocoladeletters en geschenken te brengen! Daarbij krijgt de schimmel van deze goede sint een raap of wortel! Sinterklaas is steeds vergezeld van zwarte Pieten! Hun alom bekende attributen zijn de roede om stoute kinderen mee te straffen; en de zak om stoute kinderen in te steken! Plots lijkt de sint zijn gezelschap minder kindvriendelijk! Dit vraagt naar een historisch onderzoek naar de goedheilig man en zijn gevolg!
Reeds bekend is dat sinterklaas de gekerstende Wodan is, tezamen met zijn collegas de kerstman (santa claus) en sint Maarten! De kerstening kon het geloof in de Heidense oppergod en alvader Wodan niet klein krijgen! Na sluw beraad lijfde men Wodan in in het christelijke (wan)geloof! Wodan werd geleidelijk aan vereerd onder andere namen! Zo kan men de Wodanverering terug vinden in sommige heiligen! Sinterklaas is hier een voorbeeld van, maar ook bijvoorbeeld sint Maarten en sint Michiel! Deze heiligen hebben stuk voor stuk de rol van Wodan overgenomen! Zou het toeval zijn dat sinterklaas zoveel gelijkenissen vertoont met Wodan? Laten we Wodan met sinterklaas vergelijken! Wodan rijdt op een schimmel, zo ook sinterklaas! Maar wat is er zo bijzonder aan het paard van sinterklaas? Deze kan vliegen! Hij voert immers de heilige van dak tot dak om er geschenken door de schoorsteen te brengen! Het toeval wil dat ook Wodans ros, Sleipnir, kan vliegen! Sleipnir had immers acht (soms zes) poten waarmede deze zo snel kon galloperen dat het de grond niet meer raakte! Sleipnir voer dus Wodan ook door de lucht! Wodan, als dodengod, reed niet voor niets met een paard! Zoals vele dieren werd het paard in verband gebracht met de dood! Het sinterklaasfeest valt net in de tijd van het jaar wanneer de doden terug naar huis komen! In veel sint Nicolaaskerken vind men dan ook hoefijzers ingemetseld! Het symbool van het hoefijzer bracht geluk volgens onze voorouders! Een gevonden hoefijzer dacht men was een hoefijzer van Sleipnir, verloren tijdens één van zijn razende vluchtendoor de lucht! Het klaarleggen van een raap of biet voor Sinterklaas is eveneens van Heidense oorsprong! Voor de bezoekende doden legde men eten en drinken neer tijdens Winteravonden, alsook voor Sleipnir! Vergelijkbaar met de laatste schoof tijdens de oogst! Het zou zekerlijk een heilvolle meerwaarde betekenen als Wodan zelf, op zijn paard, het huis of grond bezoekt in deze tijd! Tevens hebben Wodan en sinterklaas beiden een lange baard! Het zijn twee oude mannen! Wodan en sinterklaas worden ook gekenmerkt door het dragen van een lange mantel. Ook sint Maarten was bekend door zijn mantel die hij deelde! Wodan is steeds te zien met zijn speer Gungnir, die nooit een doel mist! Niet alleen Wodan werd mettertijd gekerstend! Ook zijn speer! Vandaar dat sinterklaas steeds zijn bisschopsstaf bij de hand heeft!
Maar wat komt sinterklaas hier uitsteken op 6 december? Natuurlijk komt hij lekkers en geschenken brengen! Wat zeggen zijn geschenken meer over de historische oorsprong van de heilige? Sinterklaas brengt chocoladeletters! Meestal brengt hij de eerste letter van de naam van het kind waar hij op bezoek is! Nu moet men weten dat het vroeger de gewoonte was om op het Wodansfeest om Runen (de Rune gekregen bij hun geboorte) aan de kinderen te geven! En wie had weer de Runen ontdekt en tot zich genomen? Juist! Wodan! Door zichzelf negen dagen en negen nachten aan zichzelf te offeren, omgekeerd aan de wereldboom, had Wodan alle wijsheid der negen werelden, wat in Runen (Rune = fluister, geheim) verborgen zat, ontvangen! Hierdoor is hij zelfs één oog verloren! Deze alwetendheid heeft sinterklaas ook overgenomen! Hij heeft immers het grote boek waarin alles staat geschreven! Het geven van sinterklaaskoeken in speculaas is ook zeer oud! Vroeger gaf men koeken in de vorm van paarden (Sleipnir)als geschenk! Andere dieren waren ook gewild, bijvoorbeeld het everzwijn! Het geven van geschenken is een gebruik dat sinterklaas overgenomen heeft van het Wilde Heir! Waar vroeger het Wilde Heir geluk en voorspoed bracht aan de overgebleven Sibbeleden, brengt nu sinterklaas geschenken aan de kinderen!
Waar komen de zwarte Pieten dan vandaan? In de donkere maanden van het jaar, dus ook rond 6 december, raast de Wilde Jacht boven onze daken! De Wilde Jacht, of het Wilde Heir, was niets anders dan onze afgestorvene voorouders die in deze tijd de kans vinden om terug te keren naar hun Sibbe en eertijdse grond! Men hoort ze nog steeds razen en stormen op kille Winteravonden! Zoals bekend brachten zij geluk en heil met zich mede voor de achtergeblevene familieleden! In sommige legenden zelfs goud of rijkdom! Zij staan ook bekend als Perchten! De aanvoerder van deze Perchten was niemand minder dan Wodan zelf. Soms word dit dodenschaar ook geleid door Perchta (Berchta), Vrouw Holle (Holda) of Freya of Frigga! Deze doden hadden een zwart gelaat doordat hun levenskleur verdwenen was! Vandaar dat sinterklaas zijn Pieten zwart zijn! Dus ook de Wilde Jacht had de kerstening overleefd, hoewel in een andere betekenis! Volgens overlevering hebben de zwarte Pieten een roede in hun bezit! Hedendaags gebruiken zij dit om stoute kinderen mee te straffen! De oorsprong van het gebruik der roede is totaal anders! De roede is een vruchtbaarheidsymbool! Onze voorouders gebruikten deze o.a. in de Joeltijd om het leven terug aan te wakkeren! Ze sloegen hiermee op de grond, muren en bomen opdat het nieuwe jaar herboren zou worden! De natuur kwam weer, traag maar zeker, op gang na Midwinter!
Welke ontwikkeling heeft sinterklaas door de eeuwen gedaan? Net zoals zijn werkvolk, de zwarte Pieten, was hij vroeger dagen niet zo kindvriendelijk! In de middeleeuwen was sinterklaas een held voor de kerkgemeenschap! In het algemeen volksgeloof was hij diegene die de duivels en demonen (eigenlijk de Heidense goden) bevocht en versloeg! In de middeleeuwen waren de zwarte Pieten niets anders dan de gevangen genomen demonen die hij achter zich aan sleurde met kettings! Sinterklaas is waard een (goed?)heilig man te zijn! Een soortgenoot van hem, sint Maarten, is ongeveer op dezelfde wijze heilig geworden! Behalve dat ene fabel over zijn mantel is hij vooral bekend geworden als verwoed veldheer tegen de Heidenen! Zijn heiligheid bestond erin zoveel mogelijk Heidenen van kant te maken! Sinterklaas en sint Maarten, beiden gekerstende personificaties van Wodan, hebben onder christelijke invloed zich tegen het Heidendom gekeerd! Massamoord heeft hen heilig gemaakt, enerzijds sinterklaas geestelijk door de vervolging op de goden, anderzijds sint Maarten lichamelijk door zijn vervolging op de koppige Heidenen die weigerden het nieuwe geloof, christendom, aan te nemen!
Doch, het bestaan in het volksgeloof van sinterklaas, ten sterkste nog bij onze kinderen, is een bewijs dat Wodan nog leeft in onze Sibbe-aard! Aan ons om de echte sinterklaas, Wodan, terug in ons midden te brengen! Wodan voor eens en altijd!
Op 11 november was het terug tijd voor onze jaarlijkse zeer succesvolle herfstwandeling. Deze keer echter zonder bus want onze chauffeur was al enkel maanden buiten strijd wegens rugproblemen.
Deze keer gingen we in colonne van een 20 tal wagens waarin zich een 50 tal ingeschrevenen bevonden richting Vlaamse Ardennen.
Ons eindpunt was waar de elektriciteit begon. We hadden namelijk een bezoekje kunnen versieren in de elektriciteit centrale van Ruien.Vooreerst kregen we een filmpje voorgeschoteld die ons moest wegwijs maken hoe het mogelijk gemaakt wordt dat we thuis al onze elektrische toestellen in werking krijgen. Het was een heel leerrijke en boeiende voorstelling en rondleiding want deze rondleiding duurdemaar liefst 1u langer dan gepland. Voor velen onder ons is het nu duidelijk hoe we door de grondstof van steenkool, aardgas, biomassa en dergelijke voldoende stroom in ons huisje krijgen.
Daarna reden we terug in colonne naar de startplaats van de wandeling in het centrum van Zulzeke. Alhoewel je 1 straat wel geen echt centrum kunt noemen.Onze teerbeminde organisator had er weeral een modder parkoer uitgekozen van jewelste. Aks je de laatste liep kon je overal de verloren schoenen, bottines en laarzen uit de modderpoelen zien uitsteken.Onze beste dieren vriend Wim was ook nog juist op tijd om een egel van de verdrinkingsdood te redden. Niettegenstaande de lastige hellingen, diepe dalen,, brede grachten en grote waterpartijen mag deze editie terug een groot succes genoemd worden.Het spijtige was ook dat het te vroeg donker kwam en we het volledig parkoer niet hebben kunne uitlopen. Om even uit te rusten en de innerlijke mens na al dat afzien ook ietwat te versterken zijn we dan ook nog allen gezamenlijk gaan eten in restaurant Kluisbos naast het grote openluchtzwembad.Alhoewel allen? Eén iemand waren we jammer genoeg kwijtgespeeld onderweg. Gerard zijn auto was er namelijk rotsvast van overtuigd dat ons restaurant in Ronse lag en niet in Kluisbergen. Ook Nino zijn nieuw GPS toestel was duidelijk even het noorden kwijt. Gelukkig kwam iedereen, de een al wat later dan de andere, op onze bestemming aan.
Rond 21u keerde iedereen dan ook moe maar voldaan tevreden huiswaarts. Op naar volgend jaar.
Van alle feesten van onze voorouders is het Joelfeest veruit het belangrijkste en het meest betekenisvolle! Tijdens de dertien nachten van de Joeltijd kwamen alle negen de werelden van het Germaanse heelal met mekaar in aanraking. Zo was het mogelijk dat verschillende wezens uit verschillende werelden op bezoek kwamen. Zo kwamen de Doden bij de mensen op Midgard op bezoek. Men kon ook bezoek van Elfen of Trollen verwachten. Het Joelfeest was een groots feest waar Vreugde centraal stond. De gehele Sibbe vierde dit tezamen als één hechte groep. Een feest omdat men wist dat de Zon de duistere dagen zal overwinnen en dat er een positief keerpunt komt in het Jaarwiel. Niet toevallig is het Joelfeest het belangrijkste feest in het jaar, men wist dat men de koude en duistere dagen van de Winter moest doorstaan om zo een nieuwgeboren jaar te mogen verwachten waarin de warme Zon weer helder zal schijnen.
Traditioneel duurde de Joeltijd dertien nachten, beginnende met de langste en duisterste nacht van het jaar:, Midwinter. In deze tijd staat het Jaarwiel stil. In feite is het oude jaar dus al voorbij en wachtte men 12 duistere dagen af, totdat het Wiel weer begon te draaien, wanneer er een nieuw jaar is gekomen. In feite is de Joeltijd, de tijd tussen twee jaren in. Tussen de eerste zonsondergang en de laatste zonsopkomst van de Joeltijd kon ongeveer alles gebeuren doordat de negen werelden zo dicht bij mekaar kwamen.
Bij vele Germaanse stammen, o. a. de Anglo-Saksen, begon de Joeltijd bij zonsondergang tijdens Midwinter. (Rond 24 december) De eerste nacht werd ook wel eens de Moedernacht genoemd omdat deze zou gewijd zijn aan de godin Frigga.
De machtigste nacht van de Joeltijd was de Midwinternacht, de langste nacht van het jaar, zelf. Tijdens deze nacht kwamen alle (voorouderlijke) Geesten vrij. Alle niet-aardse wezens dwaalden dan s nachts rond. Tijdens deze periode zijn de mensen het kwetsbaarst. Het woord Joel ("Yule" in Engels) zelf is oeroud en zou "wiel" betekenen; of zelfs "tijd van vreugde", "jaardraaiend", "tijd van offer", of misschien "blinde (donkere) tijd". Dit is de nacht waarop het Joelblok zou moeten worden gebrand in een vuur dat dertien heilige nachten lang zou moeten branden. Dit is de nacht waartijdens de heiligste eden werden gezworen! Het was verstandig om tijdens deze nacht niet alleen thuis te zijn. Men kon immers steeds bezoek van bijvoorbeeld Trollen verwachten en dan nog in het beste geval de Doden.
De Joeltijd eindigde bij het begin van de Twaalfde Nacht (eigenlijk Þrettándi, "dertiende nacht" in Oud-Noors). Op 6 januari (driekoningen) dus volgens christelijke berekeningen. De eerste dag van het nieuwe jaar was een gevaarlijke dag als men in acht hield dat alles wat men zegt of doet het jonge jaar zou beïnvloeden! Men kon men zich dus het best bezighouden met goede dingen en slechts met lof spreken over elkander!
Uit Oude Noorse bronnen, wij weten dat de Joeltijd het ideale tijdstip was om eden te zweren en dit op de kop van de heilige Beer (mannelijk zwijn) Sonargöltr van de god Freyr (of in andere bronnen van Freya). Terwijl alle eden heilig zijn, wegen de eden gezworen tijdens de Joeltijd zwaarder door! Het verbreken van eden brengt groot onheil aan zowel mensen en goden die ze niet in stand hielden.
De Joeltijd was ook een tijd van vrede en die moet kostte wat kost bewaard blijven.
Door de winter heen, maar meestal tijdens de twaalf Joelnachten, verscheen Wodan met zijn leger der Doden, de Wilde Jacht. Deze Doden zouden ooit de laatste strijd tegen het Kwaad moeten vechten, de Ragnarök. Als men tijdens deze periode een bezoek zou krijgen van Wodan met zijn Wilde Jacht en de deur was gesloten, kon men op komend ongeluk verwachten. Een bezoek moest immers geen onheil betekenen. Een stuk grond waarop de Wilde Jacht had geland was zeer vruchtbaar. Men zette dan ook geschenken in de vorm van voedsel en drank voor hen klaar. De gronden waarover zij vlogen waren vruchtbaarder en de oogsten groter. De Doden die Wodan aanvoerde kregen in deze tijd de kans om hun Sibben te bezoeken en hen geluk en zegen te brengen.
Nauw aansluitend bij de Wilde Jacht is de Scandinavische traditie waar een Joel-Bok, een jonge man gekleed in dierenhuiden met daarop een geitenkop, van huis naar huis ging. Zijn bezoek kon zowel geluk als ongeluk betekenen. Meestal werd deze verwelkomd met zingen en dansen, hoewel hij der eerder angstaanjagend uitzag! In Noorwegen en Zweden is de Joel-Bok een bovennatuurlijk wezen zonder bloed of beenderen met lange haren dat zelfs zijn benen bedekken. Men gaf dan bier, schnaps en pap om hem gunstig te stemmen opdat hij niets in huis zou vernietigen. Ziekte in de Sibbe tijdens de Joeltijd zou de schuld zijn van deze Joel-Bok. De wortels van deze Joel-Bok liggen mogelijk bij de bokken die de wagen van Donar trekken. Vergelijkbaar is de voorstelling van de kerstman in Duitsland wiens wagen soms door bokken word getrokken.
In Denemarken en Zweden ziet men veel geiten, gemaakt uit stro, als versiering tijdens de Joeltijd. Een variant hierop is een kroon of krans gemaakt uit stro waaraan kleinere geiten uit stro aan bengelen. Zij stellen ook Dood en Vruchtbaarheid voor. Net zoals paarden en zwijnen dragen geiten de eigenschap om tussen verschillende werelden door te reizen.
Het behouden van de laatste schoof van de oogst was weliswaar een oogstgebruik maar kon men ook in de kruin van fruitbomen hangen voor de vogels zoals men ziet in Noorwegen en in Zuid-Duitsland. De laatste schoof houdt verband met de Dood, waarin deze men terugvindt in de bomen waarschijnlijk gewijd was aan de geesten die in de vorm van vogels (vooral kraaien en raven) terug konden komen.
De Wilde Jacht kon soms ook een vrouwelijke aanvoerder hebben. Deze wordt Perchte, Berchte, Holle of Holda genoemd! Deze zou de godin Frigga voorstellen. Tijdens volksomlopen in Zuid-Duitsland lopen er Perchten rond. Dit zijn gemaskerde jongelingen die monsters of dieren voorstellen. Men had mooie vriendelijke Perchten alsook lelijke slechte Perchten. De mooie Perchten deelden geschenken uit terwijl de kwade Perchten wild heen en weer sprongen. Deze kwade Perchten konden ook veel goeds met zich meedragen. Hoe luider zij schreeuwden en wilder zij rondsprongen, hoe groter de zegen dat men ontving.
Niet alleen dode voorouders zwierven rond in de Joeltijd, ook Trollen en Elfen zijn van de partij. Zo zijn er veel verhalen over hoe Trollen inbraken in huizen om hun eigen feesten te houden. Soms ziet men in deze tijd ook dansende Elfen bij stromen in bossen en op grote stenen.
Nadat onze voorouders gekerstend waren en de doden niet meer in hun midden verwelkomden, tekenden ze grote kruisen op hun deuren om hun van slecht bezoek te hoeden. In Noorwegen kwam men kruisen gemaakt van stro of takken overal tegen. Messen werden met hun snijkant omhoog op de vensterbank gelegd als afweermiddel tegen kwaadwillende wezens. In IJsland daarentegen is er een wellicht ouder gebruik dat waarschijnlijk Heidens van oorsprong is! De moeder des huizes maakt heel het huis mooi schoon en overal waar er maar een schaduw kan vallen werd er licht gemaakt. Zij ging toen naar buiten en zei driemaal een spreuk: Kom, zij die wensen te komen; blijf, zij die wensen te blijven; vertrek, zij die wensen te vertrekken; laat mij en de mijnen in vrede!. Dit was een spreuk voor mensen die geplaagd werden door Trollen en andere kwade wezens. Ook een Donarshamer houdt deze wezens op afstand.
De meeste Doden werden vriendelijk onthaald in de Joeltijd. De huiselijke wezens, want iedereen heeft wel een huisgeest, werden in deze tijd extra verwend om hun in een goede luim te brengen. Zij kregen voedsel en bier aangeboden. Algemeen geloofde men dat de Doden in deze donkere tijd van het jaar terug kwamen naar hun Sibbe om er over te waken dat alles goed ging met hen. Grootse moeite werd dus gedaan in huis om hen gunstig te stemmen. Zo sliep men in de Joeltijd niet in hun eigen bed. Men sliep naast het bed op strozakken. Zo kregen de Doden de lege bedden van de Sibbe als rustplaats voor zolang de Joeltijd duurde. s Nachts werd er voor hen eten op de Joeltafel gezet. Niet alleen werden de Doden thuis gastvrij onthaald, men offerde ook buitenshuis voedsel en drank aan de Doden. Deze dodenverering bleef in Zweden zelfs bestaan tot in de 20ste eeuw!
Fruitbomen waren belangrijk in de Joeltijd. De vrucht van de boom symboliseerde het eeuwig terugkerende leven van de Stam. De appel is hetgeen die de nieuwe kracht in zich mee draagt om elders opnieuw leven te schenken aan een appelboom. In Denemarken werden de fruitbomen ombonden met stro in de hoop om hen de koude Winter te laten doorkomen en zo de Sibbe weer een gezonde Oogst te schenken. In Zweden werden de resten van de Joelmaaltijd soms rondom de fruitbomen, op de wortels, gestrooid. Men geeft als het ware de kracht van de overschotten terug aan de natuur! Fruitbomen werden bijna als deel van de Sibbe beschouwd. Waar men geen fruit- of notenbomen had, hing men appels of ander fruit in de Joelboom. Zo kwam de levenskracht van fruitbomen ook over hen die geen fruitbomen hadden.
Het versieren met groene takken, later de groene welbekende boom, in huis is een zeer oude traditie. Dit symboliseert dat het leven niet gans stopt in deze donkere periode van het jaar! Deze immergroene takken zouden de woonplaats van allerlei goede wezens zijn zoals Elfen. Het was dus verstandig om groene takken in huis te brengen. De mogelijkheid bestond dat men welgekomen bezoek had. Voor christenen bracht het onheil om te vroeg (voor kerstdag) groene takken in huis te brengen. De eenvoudige reden hiervoor was dat Heidenen reeds vroeg met voorbereidingen bezig waren voor de Joelversiering. Hulst zou een geliefde plant zijn voor Elfen om in te huizen en zou tegelijkertijd kwaadwillige wezens verhinderen binnen te komen.
De Joelboom vindt zijn oorsprong in Zuid-Duitsland. Pas later zou het begrip bekend geraken tot in Scandinavië. De geschenken onder de Joelboom waren vroeger offers aan de goden en huisgeesten. De Joelboom was en is nog steeds het middelpunt van het gehele Joelgebeuren. De Sibbe verzamelt nog steeds rond de Joelboom. De Joelboom is ook een Winterse voorstelling van de Wereldboom, de Yggrdrassil.
Niet alleen vruchten of noten werden in de Joelboom gehangen. Het hangen van kleine beeldjes van heilige dieren zoals zwanen, varkens en paarden waren ook een welbekend gebruik. Koekjes en broodjes met symbolen erop zoals Runen waren uitstekende giften aan de goden en geesten. Kaarsen zijn wegens veiligheidsredenen in onbruik geraakt. Sinds het gebruik van een Joelboom binnenshuis werden er ook familiegiften onder de boom gelegd. De huidige kerstboom hangt vol Heidense symboliek. Zoals eerder gezegd, stelt de Joelboom het Germaanse heelal voor met als middelpunt, of as, de Wereldboom. Deze boom, beter bekend als de Yggrdrassil, stond pal onder de Poolster, vandaar de ster in de kerstboom. De kerstballen zijn de andere sterren in het heelal, of zelfs de (wijsheid der) Runen die daarbuiten rondzweven. De slingers in de boom stelt de Melkweg voor, ook bekend als de haren van Frigga.
Sinds oudsher werden er in Sibbeverband ook Joelkransen gemaakt. De kransen werden wederom uit groene takken of zelfs uit stro vervaardigd. Daarin werden kaarsen gezet. De krans stelt het Jaarwiel voor, de kringloop van de Zon. De Joelkrans werd verder versiert met vruchten, noten en ook met houten staafjes met daarop Runeninscripties. Deze bevatten dan wensen voor het komende jaar. Soms werden deze kransen ook in ijzer gemaakt met een bladerenmotief. Daarop stonden dan de Sibbetekens van de familie. Dit was als te ware het een Sibbe-Joelkandelaar. De kransen werden dan op de laatste nacht van de Joeltijd verbrand. Traditioneel gezien werd de oude vlam onder in een Joelkandelaar door het oudste lid van de Sibbe gedoofd. Net daarna zal het jongste lid der Sibbe de kaars bovenop de Joelkandelaar weer aansteken. Zo werd ook het licht in de Sibbe herboren.
Men was niet verondersteld om arbeid te verrichten in de Joeltijd. Eigenlijk stopte het Jaarwiel toen met draaien. Het leven kwam toen tot een halt, zo ook alle arbeid. Men mocht zelfs niet jagen of vissen. Netten werden tijdens de Joeltijd verwijderd. Ook werd er in deze heilige tijd geen oorlog gevoerd. Tijdens Joel heerste er ultieme vrede! Men mocht het lot niet tarten. Omdat het Jaarwiel stilstond, mocht men onder geen geding enig wiel, om welke reden dan ook, laten draaien. Spinnewielen en molens stonden stil! De vrees dat men door het draaien van een wiel het Jaarwiel een valse start zou geven zat er dik in. Spiritueel gezien was de Joeltijd het moment waarop Geest en Lichaam tot ruste kwamen terwijl de Ziel in nauw contact stond met de andere werelden
Speciale broodgerechten werden gebakken voor het Joelfeest. Zo vond men Joelkoeken terug in de vorm van Zonnewielen, Runen, dieren (vooral zwijnen), en vlechten. Gastvrijheid was belangrijk tijdens de Joeltijd. Zo moesten gasten met overdaad voedsel en drank overladen worden.
In Zweden werd er een groot brood gebakken van rogge- of tarwemeel in de vorm van een (mannelijk) zwijn, met alle bijzonderheden, zoals ogen, neusgaten en haar, daarop. Deze Joelbeer werd op de eerste middag van Joel in huis feestelijk verwelkomd. De Sibbemoeder sneed vervolgens een Zonnerad in het brood en legde de Joelbeer voor de plaats van de Sibbevader, bovenop een wit kleed. De Joelbeer werd gegeten op de vooravond van het nieuwe jaar. Een stuk werd bewaard om aan de ploegossen te geven op de eerste Lentedag wanneer zij het land gaan ploegen. Een ander stuk werd bewaard tot aan het volgende Joelgebeuren. Zoals al eerder verteld werden er tijdens de Joelnacht heilige eden gezworen. In Zweden werden deze eden gezworen op deze Joelbeer, een zwijn die de heilige Ever van Freyr moet voorstellen. Zo zouden vaders zweren een goede vader en echtgenoot te zijn. Ook de huismoeder en bedienden zouden zulke soortgelijke eden zweren. Diegenen die geen zwijnen kweekten of slachtten zworen hun eden op een Joelbeer gemaakt uit deeg of hout, vaak bekleed met varkensleer.
Honden en katten kregen tijdens Joel hetzelfde voedsel als de Sibbeleden. Honden werden in huis gehouden, opdat men vreesde dat hun geblaf de rondwalende geesten hun humeur tijdens de Joelnacht kon bederven, met alle gevolgen van dien.
Tijdens de Joelnachten speelde het heilige vuur uiteraard een grote rol. In de haard brandde men de Joelblok. De Joelblok, veelal een eikenboom, was gewijd aan Donar, beschermer van het Mensdom. Deze mocht twaalf dagen lang niet doven. Er was dus steeds iemand die de wacht hield over dit Joelvuur. Splinters, ook de assen, van deze Joelblok werden bewaard en droegen een heilvolle kracht in zich en brachten geluk. Het branden van een Joelblok zou het huis het hele jaar beschermen tegen blikseminslagen. Donar was immers ook de god van Donder en Bliksem. De Joelblok moest aangestoken worden met een stuk hout afkomstig van de Joelblok van het vorige jaar. De Joelblok leeft heden ten dage voort in de kerststronk, gemaakt uit ijs, die we jaarlijks tijdens de kerstmaaltijd eten. Het vuur tijdens deze barre winternachten stond symbool voor de eeuwige kracht en de hoop van de Sibbe. Met dit vuur werden ook de wielen aangestoken dat men van de berg het dal in liet rollen. Als ware het dat de zon uit de lucht komt vallen en een nieuw jaar in rolt.
In Noorwegen is de traditie dat de eerste die wakker wordt op Joelmorgen de anderen een schnaps (of wodka) aan bed komt brengen.
Als de Joeltijd gedaan was had men ettelijke wijzen om het Joel op feestelijke wijze te verjagen. Vaak werd de Winter afgebeeld als de Hulstkoning en de Zomer als de Eikenkoning. Na de Joeltijd verjoeg de Eikenkoning de Hulstkoning om zo de warme dagen weer in de wereld te brengen. Was er nog bier over kon dit dienen als slaapmutsje. Klokkengelui of rinkelen met bellen zou het Joel verjagen voor een gans jaar. Het slaan met stokken en veel kabaal maken zou hetzelfde resultaat tot gevolg hebben. Op deze manier werd de Joeltijd verjaagd en kwam het nieuwe jaar en het gewone leven weer op gang. Menige geest die dacht om langer op Midgard te blijven dan nodig werd dusdanig ook terug naar zijn wereld teruggejaagd.
Op 20 december 2008 is het weer zover. Het grote jaarlijks terugkerende Joelfeest georganiseerd door de Humanistische Vrijzinnige vereniging van Waregem is er terug. Het feest gaat voor de 2de maal door in ontmoetingscentrum Het Gaverke, zeswegenstraat 120 te Waregem (achterkant brandweer). We starten om 14u30 met het live verteltheater " de babbelboom" met Eric Baranyanka van Ketnet. Er worden Joelkoeken voorzien. Er wordt kinderanimatie gebracht door Piekenot. Er is kinderdisco. Er is ouderopvang met koffietafel. al dit moois heb je voor 5 : inkom, animatie, optreden, joelkoeken, drankje, kinderdisco. Inschrijven kan na overschrijving van 5 per kind op rek nr.979-6277038-76 van HV Waregem. Of telefonisch via 0477/835678 (bij Veerle) of via mail joel2008.waregem@gmail.com Zeker naam van kind(eren) vermelden bij overschrijving anders kunnen we inkom niet garanderen.
Joelfeest, een alternatief voor het kerstfeest. 'Omdat wij vanaf 25 december gelukkig zijn met de nakende komst van de lente vieren wij het Joelfeest'. 'Dit symboliseert dat de natuur en het leven, die nog verkleumd zijn door de kou, zich stilaan klaar maken om herboren te worden dankzij het licht en de warmte van de zon.'
Ook de oermens vierde ooit op die manier de terugkomst van de zon en het licht en naar zijn juichen en joelen werd dit feest het joelfeest genoemd.
