Euthanasie op een pen,
Ik ben zeker geen Hugo Claus lezer maar het doet mij steeds iets als een pen wezenloos achterblijft zonder hand om ze te gidsen.
Vele grootmeesters van de literatuur zijn hem al voorgegaan maar Claus verkoos zelf zijn sterfdatum te kiezen.
Nu de tranen van het
verdriet van België stilletjes aan het drogen zijn wist Claus ook na zijn dood de mens aan het denken te zetten.
De schrijver koos voor euthanasie en plots nam de gewone mens de pen op om zijn mening op papier te zetten.
Voor en tegenstanders schreven elkaar naar de haren en zelfs met Pasen verwees de katholieke kerk naar de dood van Claus en de manier waarop hij afscheid had genomen van deze wereld.
Zijn eigen wereld had Claus zo vaak beschreven en keer na keer bleek het de lezer te boeien.
Lezersogen lazen en herkenden letter na letter en woord na woord.
De boeken werden gedrukt, gekocht, geleend en heruitgegeven tot ze in een boekenkast belanden of op een plaats waar elke bezoeker de naam Hugo Claus duidelijk zou kunnen lezen, al was het maar om aan te tonen dat ook daar een bekende schrijver op één of ander boekenplank huisde.
De sterkte van een schrijver ligt vaak in uitspraken waar de lezer van opkijkt, nadenkt of zelfs gechoqueerd is.
Ja, Claus kon hemel en aarde uitdagen en toch was hij voor velen een genadige schrijver.
Naast de boekenkast van Claus zal waarschijnlijk een prijzenkast gestaan hebben om de vele prijzen die hij mocht ontvangen onderdak te geven.
Als men zelfs genomineerd wordt voor de Nobelprijs is er vaak plaatstekort in de prijzenkast.
Maar Claus was ook eigenzinnig en hij nam niet zomaar een prijs in ontvangst, hij kon ze ook weigeren.
Een karaktermens die zijn eigen kijk op de wereld had en deze was soms nogal controversieel.
Ja, zoals zijn leven was, zo was ook zijn dood.
Claus wist zich vaak in de kijker te werken en ook zo zal ook zijn manier van sterven nog lang besproken worden.
Euthanasie is al jaren een hekelpunt en voor sommigen onbespreekbaar en toch stel ik er mij soms vragen bij.
We trekken ons van de maatschappij en de mensen rond ons minder en minder aan tot op het ogenblik dat we over andermans dood kunnen, mogen of moeten beslissen.
Persoonlijk heb ik mijn moeder zien aftakelen en weet zeker dat ze het liever anders had willen zien.
Haar lichaam was de dood al tegengekomen en geestelijk was de vlam aan het uitdoven.
En wij
wij stonden de dood op te wachten om haar uit haar lijden te zien verlossen.
Dokters hadden ons gewaarschuwd dat het op zijn einde liep en dus was het nog even afzien.
In feite is het de persoon om wie het te doen is die afziet en pijn lijd, de anderen willen gewoon de trieste periode van het verlies zo lang mogelijk uitstellen.
Soms stel ik mij de vraag of we niet wat egoïstisch zijn op dat gebied.
In elk geval is de dood van Claus niet ongemerkt voorbijgegaan en is het misschien wel een vorm van reclame om het naslagwerk nog een nieuwe uitgave te geven.
Hoewel ik zelf geschrokken ben vond ik het een mooie dood en men hoeft niet altijd een vreselijk beeld over te houden aan de dood van een geliefde of mens.
Vaak wordt ons gezegd van ons niet te moeien met andermans leven, tot men aan de dood komt en de kritieken en wetten ziet verschijnen.
Ik heb het er soms moeilijk mee mensen te zien lijden en dan stel ik mij de vraag als iemand uitgeput is van de pijn hoeveel pijn er nog bijkomt als men niet de stap mag zetten naar die eeuwige rust die ze ons allemaal gunnen.
Natuurlijk is de pijn niet voor iedereen gelijk zoals ook elke ziekte of handicap verschillend wordt gedragen van mens tot mens.
Vandaag stel ik mij de vraag of Claus als mens euthanasie heeft laten plegen of dat het de pen van Claus was die op een controversiële manier afscheid wou nemen.
Claus was ziek en schrijven was zijn leven, als het lichaam aftakelt, zal ook de geest en de pen wel haperen na zekere tijd en dat zal Claus wel willen voorkomen hebben.
Onlangs las ik een artikel van Kardinaal Daneels en ook daar stelde ik mij vragen bij.
Monseigneur liet verstaan dat we geen eigenaar zijn van ons leven maar beheerder.
Als ik het lijden van mijn moeder zag wist ik dat ze door de jarenlange pijn en strijd haar leven had afbetaald.
Ja, of het nu Claus of andere schrijvers zijn, iedereen heeft zijn manier van denken en zo verdedigt iedereen zijn standpunt.
Soms versta ik de mensen en hun kritiek niet, er wordt al dagen geschreven over de euthanasie van Claus terwijl er hem zo velen zijn voorgegaan.
Nee, voor sommigen kan en mag een kunstmatige dood niet, terwijl over een kunstmatige verwekking van leven helemaal niet moeilijk meer wordt gedaan.
Ik denk dat Hugo Claus misschien wel verwachtte dat de inkt niet te vlug zou drogen en nu de lezer zelf in de pen kruipt om voor en tegenstand te beschrijven is hij waarschijnlijk nog in zijn opzet geslaagd.
Toen ik toevallig in Antwerpen was en het rouwregister ging tekenen nam ik een paar rouwberichten door die verwezen naar het grote verlies van iemand die veel meer was dan een schrijver.
Een kunstenaar was het die het leven kunstzinnig zag en in zijn opzicht zal de stap om uit het leven te stappen wel een kunst geweest zijn.
We hebben het vaak over waardig sterven en persoonlijk zou ik ook graag een mooie dood hebben.
Democratie en vrijheid zijn twee sleutelwoorden die vaak in de mond genomen worden door het lange of korte leven dat we te leiden en voor sommigen te lijden hebben.
Ja, over de laatste stap van het leven wordt soms moeilijk gedaan en soms stel ik mij de vraag hoe moeilijk het moet zijn in een periode te komen waar men door ziekte en pijn zijn lichaam moet laten uitdoven naast het leven van de administratie.
Pijnlijk als je gekneld zit tussen de hemelpoort waar je nog half leeft en half dood bent.
Als medische hulp nog alleen kan aangerekend worden aan de nabestaanden en het leven letterlijk aan dat ene draadje hangt waar het touwtrekken tussen leven en dood onevenwichtig is geworden om nog menselijk uitgedrukt te worden.
En zeggen dat we sommigen naar het hiernamaals verwensen terwijl we onze ogen sluiten voor het echte leed.
Nee, Claus is niet dood!
Velen zullen zijn meesterwerken koesteren en anderen zullen zijn dood beschrijven en de pen terug laten vloeien.
Morgen zullen er anderen sterven op dezelfde manier, maar daar zal de pen waarschijnlijk stil de rouwbrieven schrijven zonder verhaal.
In stilte vertrekken dagelijks mensen die geen naam gemaakt hebben, lezers die nooit schrijvers zullen zijn.
Groetjes chauffeurke
|
