Afgelopen zondag hebben de Amerikanen de gelegenheid gehad hun grootste te kiezen, zoals de Britten, de Fransen, de Nederlanders en de Duitsers al eerder hadden gedaan. En wie is als winnaar uit de bus gekomen ? Ronald Reagan. Als je bedenkt wie de anderen waren bij die final five, namelijk Abraham Lincoln, George Washington, Martin Luther King Jr. en Benjamin Franklin, dan merk je dat een ontstellend gebrek aan historisch inzicht zeker geen Nederlands monopolie is.
In Nederland waren enkele kunstgrepen nodig om Willem van Oranje vóór Pim Fortuyn geklasseerd te krijgen. Blijkbaar kiest het publiek massaal voor iemand die ze zelf nog in levende lijve op TV hebben gezien. dat was trouwens ook met de Britten, de Duitrsers en de Fransen het geval.
Dat de Britten Churchill kiezen, is een beetje normaal : hij verpersoonlijkt het Groot-Brittanië dat nog een wereldmacht was, en dat alleen stand hield tegen Nazi-Duitsland. Maar dat prinses Diana hoger eindigt dan Queen Elisabeth I is nogal bedenkelijk.
De Duitsers schatten Adenauer hoger dan Luther, en bij de Fransen werd Charles De Gaule de winnaar. Allemaal figuren die op zijn minst tot na de tweede wereldoorlog een rol van betekenis hebben gespeeld. En tot op zekere hoogte is dat begrijpelijk : iemand van wie het gezicht regelmatig op TV komt moet wel belangrijk zijn. Je verschijning op het kleine scherm werkt ook langer na dan je afbeelding op het biljet van één dollar : die beweegt niet, en die spreekt ook al niet. Van al die grootsten waren dus genoeg bewegende beelden en klankfragmenten beschikbaar om ze min of meer regelmatig op het kleine scherm te laten paraderen.
Nu zijn zowel De Gaule als Churchill inderdaad grote figuren. De Gaule is een beetje het archetype van de militair die tot staatsman uitgroeit. Blijkbaar genoot hij toch in hoge mate het vertrouwen van de Fransen, zowel in de woelige periode onmiddellijk na de tweede wereldoorlog, als in de jaren 60 toen hij in het tijdperk van de dekolonisatie Frankrijk opnieuw moest positioneren op het wereldvlak. Uiteraard ging dit niet altijd zonder weerstand : zowel van linker- als van rechterzijde werd hij regelmatig hardhandig aangepakt. Maar blijkbaar is hij in de ogen van de Fransen toch overeind gebleven.
Churchill genoot dit vertrouwen van de natie vooral in de cruciale eerste jaren van de tweede wereldoorlog. Hoewel ontegensprekelijk behorend tot de zogenaamde leidende klasse, wist hij toch in de ogen van de gewone man over te komen als één van ons.
De Duitsers zullen allicht van mening zijn dat Adenauer hun land weer op de been geholpen heeft na de ineenstorting die volgde op de tweede wereldoorlog. En zijn onmiddellijke opvolgers op de lijst, namelijk Luther en Marx, zullen waarschijnlijk teveel tegenstanders hebben gehad onder de respectievelijke andersdenkenden.
Het media-aspect van dergelijke verkiezing mag ook niet onderschat worden. Het succes van de campagne om Pascal Vyncke genomineerd te krijgen is hiervan een overtuigend bewijs. Ik weet best dat zonder Pascal deze blog niet zou bestaan, en dit stukje misschien nooit zou geschreven zijn, maar in mijn ogen volstaat dit niet om in de lijst van grootste Belgen opgenomen te worden. Sommigen denken daar anders over, en verder zijn er velen die zonder veel nadenken gewoon meelopen in de stoet.
De verkiezing van de grootste was overal een media-event. Het talent van de promotor die de kandidaat-grootste voor moest stellen, zal mogelijk even zwaar hebben doorgewogen als de kennis die de kiezer had over die kandidaat. En het is bekend dat een gewelddadige dood een schitterende zet is naar de media toe. Dat zowel Pim Fortuyn als zijn promotor Theo Van Gogh op gewelddadige manier aan hun eind moesten komen, zal het resultaat in Nederland zeker sterk beïnvloed hebben.
Met Reagan hebben ook de Amerikanen voor een media-figuur gekozen. Zij noemen hem ook graag the great comunicator. Maar hij is nooit meer geweest dan een acteur, die wel de rol van een Churchil of De Gaule dacht te spelen, maar daar in Europese ogen nooit in is geslaagd.
|