1 uur alert. 4 uur uit Bilzen. Nachtelijk bombardement. Geweer kapot. Vliegtuigen, anders niets.”

Duitse troepen vallen België, Nederland en Luxemburg aan, wat men al een hele tijd vreesde is nu gebeurd, de Belgische neutraliteit werd geschonden.

11 Mei 1940 “Zaterdag. ’n Vieze nacht vol oorlogsgerucht. ’s Morgens een ganse morgen bombardementen. We liggen op de buik gans de dag. ’s Avonds in alle vluchte weg. Magazijn achtergelaten, op kamion gesprongen. Hasselt in handen van de Duitsers.”
3 regimenten van de Belgische 7ste  divisie hielden ongeveer 19 km linie langs het Albertkanaal bezet. De linie werd langs de rechterflank beschermd door het grote fort Eben-Emael.  De linie en vele knooppunten werden constant gebombardeerd door de Duitse Luchtmacht en niet veel later drongen de Duitsers door in de Ardennen.

Ze drongen Belgische troepen terug, de Belgen hadden gehoopt dat ze de Duitsers langs het Albertkanaal langer konden tegenhouden zodat andere geallieerden ( Fransen ,Britten) samen met hen slag konden leveren, maar dit was niet mogelijk !

De slag aan het Albertkanaal duurde slechts 2 dagen... niet lang genoeg voor geallieerde hulp.

Bruggen werden ingenomen en de Duitse troepen vloeiden binnen. Bijna alle bruggen die de Duitsers wilden veroveren werden ingenomen, alleen de brug van Kanne werd net op tijd opgeblazen. Franse, Belgische en Britse troepen moesten kost wat kost de ingenomen bruggen zien te vernietigen, maar de Duitse luchtafweer aan de bruggen, de trage Belgische toestellen en de Duitse overmacht in de lucht maakten dit niet mogelijk, elke aanval werd afgeslagen.

In de nacht van 11 op 12 mei 1940 begon de grote Belgische terugtocht, de troepen trokken zich terug achter de "ijzeren muur ".

12 Mei 1940 “Zondag. De kamion verloor een wiel. We pikken fiets. We pikken kamion. 1000 meter verder panne. We zien alles voorbij trekken, akelige nacht. Te voet naar Diest, onder de morgen daar. Diest ligt plat. Daar kamion. Tot Leuven, alles leeg. Tot Mechelen en dan naar Boom. Wat een terugzien!”

Frans heeft maar één doel, zo snel mogelijk zijn familie in Boom opzoeken om daar de toestand te kennen. Alles is daar gelukkig nog in orde.

13 Mei 1940 “Maandag. Een nacht thuis vol vliegtuigengeronk. Naar Antwerpen, dan naar Lier. Over Bouchout. Akelige nacht in Hove, we slapen in coiffeurszaak.”
Frans tracht zijn eenheid zo snel als mogelijk te vervoegen.
Die dag kwamen Franse en Britse troepen de Belgische verdedigers ter hulp! De Franse troepen baanden hun weg naar Gent, Dendermonde en zo naar Antwerpen.  Via Antwerpen rukten ze op naar Breda, maar bij Zundert liepen ze vast ! Bruggen waren opgeblazen en wegversperringen waren geplaatst.

14 Mei 1940 “Dinsdag. ’s Morgens vroeg op de baan. Komen te Mechelen. In kolonne naar Kapellen. Alles daar plat.”

03-08-2011 om 20:30 geschreven door uw neef

01-08-2011 om 08:54 geschreven door uw neef

Frans is de hele tijd zeer goed ontvangen bij de familie Gonissen uit de hospitaalstraat in Bilzen, hij was er kind aan huis. Een vriendschap die hij heel zijn leven lang zal koesteren.

Zijn taak als legermagazijnier voert hij nu uit in Loksbergen, een dorp eveneens gelegen in de Belgische provincie Limburg en een deelgemeente van de stad Halen, op de grens met Vlaams-Brabant. Hij logeert er ook bij burgers.

25 Januari 1940 “ Donderdag. Verjaardag van mijn moe! Alles wordt gereed gemaakt… We eten flinke kip bij die brave lui uit Loksbergen, die mensen zal ik me nog vaak herinneren.”

De moeder van Frans, Celine Michiels, viert haar 44^ste verjaardag.

4 Februari 1940 “De verlofdag is begonnen. We gaan bij Petere die deze dagen in ’t gasthuis zijn laatste ogenblikken schijnt te doorleven.”
Petere, alias Gommaar Van Cammeren, Frans’ grootvader langs vaderszijde en dus ook mijn overgrootvader, overlijdt op 9 februari 1940.

22 Februari 1940 “Donderdag. Beverlo. Verjaardag! Dat is mijn 21^ste verjaardag, zo ver van huis weg. Ik heb toch vrienden. We drinken op ons gemakske een bakske af. ’t Was toch gezellig onder elkaar. Maar ’t harteke zit zo thuis. Het verlof is weeral in ’t gedrang… Verlof dat is nog ’t enige dat ons redelijk maakt.”

Frans verhuist enkele dagen later terug naar Bilzen.

Op de foto Juliaan Spruyt, beste vriend van Frans, met op de keerzijde in handschrift:
Uit diepste en innigste genegenheid aangeboden aan m’n éénige vriend Frans
Februarie – mobilisatiemaand 1940
Julian

30-07-2011 om 15:52 geschreven door uw neef

Naar het verlof verlangen we. Kogels worden uitgedeeld! Er roert wat. We zien alles danig pessimistisch…”

Doch het blijft rustig in Limburg.

18 December 1939 “ We worden magazijnier. We landen in die fameuze spookhoeve. Ratten. We arrangeren ’t kamertje. ’t Wordt er gezellig bij ’t stoveke.”
December 1939, Majoor Reinberger van de Duitse luchtmacht moest met zijn vliegtuig een noodlanding maken, hij landde nabij het dorp Kwaadmechelen.  Hij had Duitse plannen bij zich voor de invasie van België, Nederland en Luxemburg. Deze plannen zorgde voor een versterking van de Belgische bruggen (diegene die de Duitsers zouden innemen voor hun snelle opmars ), ook in Frankrijk en Nederland werden maatregelen getroffen, maar het enige dat men niet wist was wanneer de aanval zou gebeuren !
België bleef paraat en wachtend !

Op de foto, genomen in October 1939, Odile Keppens, vriendin van Frans.

28-07-2011 om 07:32 geschreven door uw neef

(bron: Internet, tekening: dagboekfragment Frans 1939)
Op 28 augustus 1939 waagde de Britse regering nog een laatste poging om Hitler tot andere gedachten te brengen. Ze stelde voor dat Polen en Duitsland direct over de Duitse eisen ten aanzien van Dantzig en de Poolse Corridor zouden gaan praten. Groot-Brittanië was bereid aan de besprekingen deel te nemen. Hitler deed alsof hij er wel voor voelde, maar zijn eis, op 29 augustus gesteld, dat er op 30 augustus 1939 een Poolse gezant met volledige volmacht naar Berlijn zou komen, was natuurlijk onaanvaardbaar en onuitvoerbaar. Toch kreeg de Poolse ambassadeur  opdracht, contact op te nemen met Hitler. Tegen de avond van 31 augustus deed hij dat, maar tevergeefs. In de vroege morgen van 1 september 1939 trokken Duitse strijdkrachten Polen binnen.
Groot-Brittannië en Frankrijk verzochten Duitsland zijn troepen terug te trekken, maar er kwam niet eens antwoord. Daarop verklaarde Groot-Brittannië de oorlog aan Duitsland. Frankrijk deel vijf uur later hetzelfde. De Tweede Wereldoorlog was begonnen !

1 September 1939 “Vrijdag. De dag werd weer heerlijk ingezet. Een bericht komt ons toe dat er 3 bruggen gesprongen zijn in Luik. Ik ben wel bang om oprecht te zeggen: dat ons dat ook moest overkomen. Ik denk zoveel aan mijn thuis.”

3 September 1939 “Zondag. 6 uur ‘s avonds. We zitten in de zon. Mis zo schoon en zo gezellig. ’n Ganse namiddag aan de lijn in Hasselt. We krijgen regen. ’s Avonds café Chantant. Er wordt appel gemaakt.”
De troepen blijven gelegerd in de buurt van Duitsland en worden paraat gehouden. Er zijn maar weinig vergunningen om naar huis te gaan. Iedereen wacht af.
Op 4 September 1939 werd het Belgisch leger gemobiliseerd. 600.000 Belgen kwamen onder de wapens. België moest zich klaarmaken voor het geval Duitsland haar neutraliteit niet aanvaardde en zou binnenvallen.Er werden aan de grensstreken antitank versperringen opgericht, kazematten gebouwd en mijnenvelden gelegd.
België verstevigde ook zijn grootste posities, Fort Eben-Emael werd versterkt met een groot aantal manschappen en ook de
K(oningshooikt)-W(aver ) linie werd versterkt, deze verdedigingslinie bestond uit 350 bunkers en tankversperringen. De Belgen noemden de KW-linie "De ijzeren muur”.

23-07-2011 om 15:04 geschreven door uw neef

In het 1949 dagboek van Frans dat werd opgetekend in een oude agenda uit 1935, vinden we volgend, in potlood geschreven, ontwerp van brief :

                        “ Ondergetekende verklaart dat de

               familie Van Cammeren – Michiels een
                           hulp zou moeten bekomen eene

               normale gezondheid te verkrijgen
                           De vader is lijden aan een slepende
                           ziekte en werkloos. De zonen:
                           de oudste is dienstplichtig en jongste
                           is pas teruggekeerd uit een preventorium
                           Het ware wenschelijk den familie

               tijdelijk te steunen “

De brief werd geschreven door de moeder van Frans, mijn grootmoeder, maar het is niet zeker dat hij ooit werd verstuurd, noch aan wie hij is gericht.

16 April 1939 “Zondag. We wandelen in Mechelen. Ik vind mijn liefde nog eeuwiger!”

29 April 1939 “Zaterdag… Julian nog steeds in ’t hospitaal. Die lompe knie van hem…”

Julian Spruyt, ook een rekruut, deelt wel en wee met Frans in het kazerneleven en is zijn enige boezemvriend geworden, diegene die hij kan vertrouwen en hem helpt als hij het wat moeilijk heeft met de andere legermakkers. Frans is een frêle romanticus, Julian is gehard door het leven. Hij komt uit de rosse buurt van Antwerpen, zijn moeder voedde hem alleen op. Zijn vader is een onbekende.

19 Mei 1939 “Vrijdag. We hebben regelmatig oefeningen. Julian terug! We hebben er gisteren leuk mee uitgeweest. ’s Avonds mis. Goeien dag.”

4 Juli 1939 “Dinsdag… Op langdurige oefening naar Koningshooikt. We hebben rust na ’t leggen van onze lijn.  Fikske en ik vallen flink in ’t slaap. Ze zoeken ons. We horen een fels lawaai van de schreeuwsergeant. Besluit: 8 dagen koeken. Povere paljassen! We voelen het aan als een foltering, onnozel, gemaakt, fantasie in deze wereld! Waarom mag er geen verstandhouding zijn ?”

Koeken betekent geen verlof, kamerarrest en karweien doen.

21 Augustus 1939 “Maandag. Gewone oefendagen. Doch er broeit weer wat. In de politieke toestand is het niet al te pluis. 1^ste sergeant is weer goed geluimd.”

26 augustus 1939 “Zaterdag. ’n Bange, akelige nacht plus een geweldig geladen dag. Die fameuze rit naar Bonheiden. Is me dat een schrik hebben. Paard halen naar Bonheiden onder geleide van 1^ste sergeant Bastaens. Wat een last met mijn paardje, het springt en duikelt… Onze Frans die hoeft geen paard, dat is een TS-man.”

Frans moest een paard gaan afhalen in een andere kazerne en er te voet mee naar Mechelen gaan. Het dier was wat onrustig en Frans die niets moet weten van dieren beleeft er de schrik van zijn leven mee.

28 augustus 1939 “Maandag. 3 uur ’s nachts vertrek na dat gezellig oponthoud van verschillende uren in beestenbakken…Bivak. Vlijtingen met z’n drollig torentje. Schuur vol oorwormen, spinnen, ratten en muggen.”

Vlijtingen is een deelgemeente van Riemst en ligt in het zuidoosten van Limburg in de regio Haspengouw. Frans vertrekt met zijn eenheid, de Belgische troepen worden daar bijeen getrokken.

22-07-2011 om 10:30 geschreven door uw neef

Aanhef van het nieuwe dagboek:

Hoe hoger uw weg, hoe eenzamer uw gang!

Mens worden is een grote kunst!

Wie zijn eigen hout hakt, verwarmt zich twee maal!

Hallo! Vinder!

Moest je dees agenda vinden

Laat je er niet door verblinden

Hij is van een mens als jij

Geef het hem dan is hij blij

Soldaat TS 11^de K^ie 7^de Linie Regiment Mechelen

Wijze lieden weerleggen meer met zwijgen dan met zeggen.

20 Januari 1939 “Vrijdag. Mobilisatieoefeningen. Klonerie op grote schaal.”

24 Januari 1939 “Dinsdag. Ik ga naar huis. Dillietje ook niet al te wel… Vader doorleeft weer een droevigen tijd.”

De Spaanse griep heerst in het land. De legerdienst van Frans verloopt zoals tevoren met goede en kwade dagen. De hoogtepunten zijn: verlof!

1 maart 1939 “ Woensdag. De eerste dag der lentemaand. Hoop. ’s Avonds tot thuis. Mijn juffertje werkt op een nieuw avenuutje. Ik vind heur prettig in heur gesprekken, in het bijzonder over huwen!”

4 maart 1939 “Zaterdag. ’t Weertje is puik. Altijd maar werken…niet naar huis. Jeanke om mijn haar te laten verzorgen.. Dat ventje is ’n goeden makker en heeft steeds zijn best gedaan datgene waar ik zo veel van hou, mijn haar, te toveren zoals ’t moet. Ik droom op den vensterrichel terwijl ik kijk in den diep donkeren sterrenhemel, ik droom over het leven, over jong zijn, wat ons nog te wachten staat. Onder mij gaan de jongens is uit de kazerne, buiten staat de wacht. Alles is zo gewoon geworden dat leven van dwang en ongewilde wendingen…”

Jeanke is een legermakker.

17 maart 1939 “Vrijdag. … Jeanke is van jongsaf zowat gedwaald van huis weg en bij zijn tante geweest. Iemand die zijn leven graag verklapt en het soms als verlichting moet doen. Wendt zich vlug tot mij, nu ik aanhoor en geef hoop.”

22 maart 1939 “Woensdag. Ik lees ´Drie Kameraden` heerlijk boek om bij te dromen.”

Het boek verscheen in een Nederlandstalige uitgave in 1937 en is van de hand van  de Duitser Erich Maria Remarque: drie vrienden keren terug uit de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog, beroofd van ieder idealisme, iedere illusie. Ze beginnen een garage in Berlijn en gaan een nieuwe strijd aan: de strijd om overeind te blijven in het burgerlijk leven. Hun wapens: sterke drank, kameraadschap en de durf om het lot te bespotten. Kameraden, wat zijn dat? Dat zijn mensen waarbij je je niet groter hoeft voor te doen dan je bent en van wie je onder geen voorwaarde accepteert dat ze naar de donder gaan. Deze magistrale roman schetst de hoofdthema’s van de periode tussen de twee Wereldoorlogen op indringende wijze. Werkeloosheid, opkomend Nazisme en het wegvallen van solidariteit, de drie kameraden krijgen er alles mee te maken. Tegen deze achtergrond ontspint zich een liefdesverhaal dat alle cynisme trotseert en al in vele talen miljoenen lezers heeft ontroerd.

21-07-2011 om 08:18 geschreven door uw neef

Zo’n ganschen onnozelen dag binnen, veel droom ik er en fantaseer en dub over het leven. Ik volg ieder loop rondom mij en heb mijn konklusies over de verscheidene karakters. Ik vind het verder dat het leven niet al te juist is. Moeder en Dillie komen ’s avonds. Om 7 uur bezoek geëindigd.”

27 September 1938 “Dinsdag. Vertrek naar Pamel. 6 uur ’s nachts aankomst. Wat is me dat ’n nachtje. Die kamions op, dat doelloze rijden in den pikdonkere nacht. Aankomst op een hoekje, we waren moe en slaperig, slapen in een brouwerij!”

29 September 1938 “Donderdag. In Pamel. Het is me wat, de auto’s staan houden, de bidons soep erin en maar rijden. We hebben hier een rare Hollandse en die voorspelt dat we rap naar huis zullen gaan nopens overeenkomst tussen de landen – Laatste dag!”

30 September 1938 “Vrijdag. We kramen op. We hopen dat die mizerie voor goed van de wereld is al staat het me niet aan. Daar waar rook is, is er ook vuur! Aankomst te Hekelgem met kamion.”

Na de ondertekening van de akkoorden van Munchen op 30 september 1938 wordt de demobilisatie afgekondigd.

4 Oktober 1938 “Dinsdag. Antwerpen. Het is voor die zaak van mijn horloge. Ik zag het bij een oefening te Kathelijne-Waver en het pakte me. Ik riep sergeant Theuns. Zo begon ook het verhoor bij de Luitenant, daarna het hoofd van de gendarmerie. Ook historie van den aansteker. Zo is het op een rechtspraak uitgelopen. 7 ½ uur, Dillie mee! We horen gerechtspraak, dan kinema…”

Frans heeft een vroegere kamergenoot betrapt die zijn verdwenen horloge rond de pols had en gaf die aan. Loontje komt om zijn boontje.

21 Oktober 1938 “Vrijdag. Verlof. We gaan naar Peper en Lam. Daar vind ik steeds iets weer van gemoedelijkheid en openhartigheid bij die vriend die me altijd zo ongestoord die vijf frank in de hand stompt. ´Hou je goed, Frans` zegt die wijze, brave man. We hebben een goede avond.”

15 December 1938 “Donderdag. Verlof. En zo gaan de dagen…”

14-07-2011 om 12:05 geschreven door uw neef

11-07-2011 om 14:54 geschreven door uw neef

07-07-2011 om 14:31 geschreven door uw neef

Wees zeker dat is me een weerziens. Daar is dien spiegel aan de “corps de garde”, hoe we onszelf daar in bekeurden, hoe smal ik mijn broek vond en hoe mottig het geheel met daarboven op die idiote stoomboot met kwispel. In elk geval ’t was gauw vergeten thuis.”

06-07-2011 om 06:47 geschreven door uw neef

Het is een jaarijkse gewoonte dat de familie te voet naar de kapel trekt. De Laarkapel, omringd door bomen, is gelegen in een zeer rustig, landelijk gebied in de Laarhofstraat te Schelle. Die kapel van Onze-Lieve-Vrouw van zeven Weeën dateert uit de 17^deeeuw en is prachtig. De gevels zijn volledig wit geschilderd met een zwarte plint. Boven de toegangsdeur is er een boognis met een O.-L.-V.-beeld. Binnenin bevinden zich een barokaltaar en bas-reliëfs met een voorstelling van de zeven smarten. Ze toont naast de toegangsdeur een zeer merkwaardige tekst: "Al degenen die hier een offerande geven zullen tot behoef van reparatie dezer kapel zullen verdienen den aflaat begrepen in een bulle van Rome, 800 dagen"

Maandag 16 Mei 1938: “Ik word soldaat. Arme zondaars…”

01-07-2011 om 09:46 geschreven door uw neef

Frans heeft van eind augustus 1936 tot begin januari 1938 zijn dagboek onderbroken.

Vrijdag 31 December 1937:“We brengen de laatste dag in leute door. ’t Is voor ons slechten tijd in ’t diamantwerk. Van dit jaar moet ik soldaat worden. We worden stillekes aan oud! Mijn Dillie wordt 20! Z’is nu ook wat thuis. Dat doet me goed. Ik voel me veel gezonder… Aan nonkel Bert heb ik schilderwerk geleverd (100 frank). We eten thuis bij ze. Tot 2 ½ uur feesten we."

30-06-2011 om 10:18 geschreven door uw neef

24-06-2011 om 07:19 geschreven door uw neef

S’ Avonds dansen maar ze maakt herrie en is droevig. Ze wil zelfs, doordat ik alleen maar bevelen gegeven heb, dat ik zou direkt naar huis gaan, maar ik ga mee. Ze zeer triestig en wil niet zoenen. Bedtijd 12 ½ uur omtrent.”

23-06-2011 om 07:47 geschreven door uw neef

22-06-2011 om 08:32 geschreven door uw neef

Gisteren is er vergaderd door de paritaire commissie. Nu verwacht men een staking daar de eischen van ons niet zijn ingewilligd. Vader naar Antwerpen. Ons huis is gekuist en behangen.”

In Antwerpen is het nog steeds onrustig met de stakingen.
Vanaf 14 juni zeggen vakbondsleiders dat de voornaamste eisen ingewilligd zijn, maar in feite waren er slechts vage regeringsbeloftes. Op 16 juni komt het tot zware gevechten met de stakers van Klein Moskou in Quaregnon. De stakers zijn er samengekomen in het Volkshuis en worden een half uur lang beschoten door de Rijkswacht. Er zijn meerdere gewonden. Dan ontruimt de Rijkswacht het Volkshuis en valt de huizen binnen. Vrouwen, zieken, kinderen, iedereen krijgt van de matrak in zijn eigen huis. In Henegouwen zijn vanaf 17 juni alle meetings, betogingen, debatten in open lucht, samenscholingen op de openbare weg verboden. Opnieuw een feitelijke staat van beleg! Ook is het weer verboden te fietsen.

Zondag 21 Juni 1936: “Noeveren kermis. Muziekles na de mis. De weertjes zijn kolossaal heet… Uitgaan met de harmonie. ’s Avonds vlaagachtig weer. Bedtijd 9 ½ uur omtrent.”

Noeveren is een Booms gehucht langs de Rupel, richting Hellegat en Niel.

Zondag 12 Juli 1936: “Zondag. Rumst kermis.(Walenhof)…”

Zaterdag 18 Juli 1936: “Zaterdag. Elza trouwt.”

Elza, de tante van Frans, huwt in Boom op haar 25^ste met Jef De Cloedt, een scheepshersteller op “de zaat”, een scheepswerf aan de Rupel. Elza en Jef (zie foto) wonen in bij Rozalia en Theodoor, Elza’s ouders, in de Vrijheidshoek in Boom.

20-06-2011 om 09:10 geschreven door uw neef

De lessen van Jupiter zijn niet al te wel meegevallen. De andere zullen wel gaan.”

02-06-2011 om 11:36 geschreven door uw neef

01-06-2011 om 14:40 geschreven door uw neef