In Deel IX gaan wij 5 verdwenen filmzalen bespreken die gelegen waren in de Carnotstraat en de Provinciestraat, nl. Ciné Rubens, Ciné Astra, de Carnot Palace, de Majestic en verder afgelegen de "Lux".

          Vooraan in de Carnotstraat aan het nr 13-17 was de cinemazaal
Rubens gelegen.

                                                        

Deze zaal was in 1921 gebouwd als feestzaal Olympia, met aan de straatkant een groot woonblok.
Op 14 januari 1922 had iedereen in Antwerpen het al over het Rubenspaleis, ten onrechte nochtans gezien de aan het tegenover liggend pand nr 12 de "Palatinat" reeds de naam werd toebedeeld als "Rubenspaleis".
In deze zaal werden vooral in 1952 spektakel -en rampenfilmen vertoond.
Op 23.4.1993 werd de zaal gesloten.
Nu is er iets in de aard van "Jesus Christ"                    
                                          en "Dolphin Super Market"

                     
                                      (foto eigen beheer)
gevestigd.

          Dus aan de overkant van de straat aan het nr 12 was dan de
Palatinat gevestigd.  Deze zaal lag recht tegenover de Rubens, en is dus te verwarren met het "Rubenspaleis" zoals de Palatinat door de sinjoren werd genoemd.
De Palatinat ging open in 1918.
Hier stonden meestal shows op het programma en werden er ook regelmatig filmen vertoond.
Na de dood van de eigenaar veranderde de zaal al vlug in een revue-theater.  Werd gesloten in 1930.
Vanaf 1932 werd het Luna-theater-Palatinat en daarna gewoon Lunatheater.

          Op dezelfde kant van de straat, aan het nr 28 was de
Ciné Astra 
   
  
                         
gelegen.

In 1936 werd de aldaar gelegen danszaal verbouwd tot een moderne bioscoop.
Vandaag herinnert zich alleen de luifel aan de straatzijde dat hier ééns een filmzaal was.
In 1987 werd de zaal gesloten.
Nu bevindt zich er de schoenwinkel "Scapino".       

                            
                                     
         Verder in de straat aan het nr 96, was er dan nog de
Carnot Palace (ook gekend als Rio en Scala).                              
                                         
Deze zaal ging open in 1911.
Eerst was er het cabaret "Palais d'été", dat omgedoopt werd tot Carnot Palace.
Daarna werd de zaal in 1938 verbouwd en wijzigde de naamin "Rio".
Onder de naam van "Scala" werd het tussen 1970 en 1997 een seksbioscoop.
               
                 En om het rijtje af te maken was er aan het nr 98-104 de
Majestic

                                  

Deze zaal opende in 1924 en wisselde zijn ontstaan tot het einde af met film en revue, volgens de periode.
In 1956 kwam de naam in de cinema-index niet meer voor, de zaal deed dan al een tijdje dienst als concertzaal.
Ella Fitzgerald en Johnny Hallyday traden erop.
Zij was tevens de thuishaven van het jeugdtheater, een functie die ze tot 1967 behield.
Begin 2000 werd de zaal gesloopt voor een flatgebouw, met op het gelijkvloers de meubelzaak "Veduko".
                       
              
                                             (foto eigen beheer)

           Dat waren dus 4 verdwenen filmzalen die gelegen waren in de
 Carnotstraat. 

           Verlaten we nu even deze straat en zien niet tegen de moeite om de Provinciestraat te nemen, dan was er aan het nr 147 nog Ciné Lux die in 1913 de eerste zaal was die als bioscoop kon beschouwd worden.
Zij werd gesloopt voor een garage, maar ten huidige dage is er een mini-supermarkt gevestigd.

                     
                                           (foto eigen beheer)

           Voilà, deze kant hebben we nu ook bezocht.  In ons volgend
Deel X, gaan we richting Offerande - Diepe - en Handelstraat.  In deze omgeving waren er eveneens vele filmzalen, die spijtig genoeg ook verdwenen zijn.

Bron :
De meeste inlichtingen en gegevens werden gevonden in het prachtig boek van Frank Heirman
- Het Paleis om de hoek - een eeuw cinema in Antwerpen -
uitgegeven door de                             
Uitgeverij : Book & Media Publishing, Katwilgweg 2 bus 3 - 2050-Antwerpen (Frank Jaspers), waarvan wij de toelating kregen om de gegevens en foto's te publiceren en waarvoor onze hartelijke dank.

Buiten de foto's uit eigen beheer werden er ook foto's uit dit boek overgenomen, alhoewel ze niet van goede kwaliteit zijn, waarvoor onze verontschuldigingen. 

                                          -o-o-o-O-o-o-o-      

   

          In onze vorige uitgave waren wij op het "Statieplein", zodat wij nu richting Koningin Astridplein gaan.  Hier waren eveneens verschillende zalen die tot de verbeelding spraken, zoals Ciné Astrid.

          Aan het nr 42 bevond zich de
Ciné Kursaal/Savoy     

          
                                      
waar in 1902 reeds filmvoorstellingen werden gegeven in café Arabe.
In 1912 verbouwde Jacques Souen het café tot een gezellige cinemazaal en veranderde de naam in "Kursaal".
Na 15 jaar leegstand werd de zaal in 2004 afgebroken voor een kantoorgebouw.               

          Aan het nr 43 liet een bakkersfamilie, in het Panhuis, een garage ombouwen tot 
Studio Movy                               
                                      
Daarvoor was er in die café al eens Ciné Royal gevestigd.
Eind jaren '50 was de zaal al slecht onderhouden en vertoonde men er gewaagde films die een speciaal publiek aantrokken.
De zaal werd na de sluiting, in 1964, snel afgebroken en vervangen door Hotel Agora.

           Naast de Kursaal en Studio Movy, aan het nr 43, verscheen er een derde zaal, . Ciné Astrid

    

                             
genoemd naar de overleden vrouw van Koning Leopold III en nam in 1938 de plaats in van café Pelikaan en een bankgebouw.
Ciné Astrid sloot zijn deuren op 12.4.1992

In 2004 werd het gebouw afgebroken, samen met de Savoy voor een kantoorgebouw.

                                       

          Volledigheidshalve vermelden wij aan de overzijde van het Koningin Astridplein, Ciné Royale (alhoewel deze zaal ten huidige dage nog bestaat en dagelijks seksfilms op het programma heeft staan) en Zaal Zoölogie.

Ciné Royale (ook gekend als Calypso Zoo en Pigalle) is gevestigd aan het nr 12 van het Koningin Astridplein.
Sedert 1951 doet het dienst als sekszaal. 

                        
                                     (foto eigen beheer)

          Aan het nr 19 bevond zich de zaal
Zoölogie
In 1915 vonden in de feestzaal van de dierentuin al vertoningen plaats met de cinematograaf.
De zaal ging echter al open op 25.7.1897 en was toen vooral bestemd voor symfonische concerten.
In de jaren '60 werd ze herbouwd tot Koningin Elisabethzaal.

          Alvorens we het Koningin Astridplein verlaten om de verdwenen filmzalen te bespreken in de Carnotstraat, gaan we toch even richting Van Wesenbekestraat, waar aan het nr 16, vanaf 1907 cinévertoningen werden gegeven in de aldaar toen gelegen populaire music-hall.
El Dorado.Deze zaal ging ten onder bij de opkomst van de professionele films, en ten huidige dage is er nu de versmarkt, de "Criée".

                                       

          Vooraan in de straat aan het nr 10, was er nog een filmzaal
Ciné Splendid (ook gekend onder de naam van "Stereo")
In 1932 bevond zich hier lokaal "De Lamp" en in 1937 werd het een vaste bioscoop. 
In 1943 verschenen er programma's onder de naam van "Ciné Stereo".
De Vlaamse film "Janssens tegen Peeters" werd hier vertoond in 1944.                              

In oktober 1944, na de bevrijding, heette de zaal opnieuw "Splendid".
In de huidige Supermarkt "Sun-Wah" zijn er nog delen van de
bioscoop bewaard.                           
                                       
          Voor ons volgende deel (Deel IX) gaan we nu de Carnotstraat in richting Borgerhout, om de verdwenen filmzalen zoals de "Rubens", de "Astra", de "Carnot Palace"en "de Majestic", en gaan we even richting Provinciestraat om de afgelegen "Ciné Lux" te bespreken.  

Bron :
De meeste inlichtingen en gegevens werden gevonden in het prachtig boek van Frank Heirman
- Het Paleis om de hoek - een eeuw cinema in Antwerpen -
uitgegeven door de                             
Uitgeverij : Book & Media Publishing, Katwilgweg 2 bus 3 - 2050-Antwerpen (Frank Jaspers), waarvan wij de toelating kregen om de gegevens en foto's te publiceren en waarvoor onze hartelijke dank.

Buiten de foto's uit eigen beheer werden er ook foto's uit dit boek overgenomen, alhoewel ze niet van goede kwaliteit zijn, waarvoor onze verontschuldigingen.      

                                         -o-o-o-O-o-o-o-

          In het stadscentrum waren er eveneens filmzalen, alhoewel deze door ons niet zo goed bekend waren.  Uit ons onderzoek bleek dat er op de Meir, 3 filmzalen waren.

          Op het nr 36 was er in het Sint-Jans Berchmans reeds in 1909 sprake van sporadische filmvoorstellingen, maar vanaf 1920 werd het professioneler aangepakt.  Onder het impuls van de priester werd het gezellige zaaltje, de favoriete ontspanningszaal voor de zondagnamiddag.  De vertoningen waren steeds uitverkocht.
In 1970 stopte alle cinemavertoningen en werd de zaal omgebouwd tot turnzaal van het college.

           Op het nr 65 was er
Ciné Coliseum.  

                                      
                        
          In 1910 kreeg de eigenaar Mathonet de toestemming om in de music-hall "Wintergarten" filmvoorstellingen te organiseren.
In 1920 heropende de Wintergarten als vaste cinema onder de naam van Coliseum.
In 1929 beheerde de NV Gerex de Coliseum, een bioscoop met 500 zitjes.  In de zaal werden veel Duitse films vertoond.
Toen in 1935 Dhr J. Vanderheyden  "de Witte" draaide, kreeg de Coliseum hem in première.
Rond 1959 werd de zaal gesloten en omgebouwd tot winkel
                                                                           
                                       
          Aan de overzijde van dit pand bevond zich toen een huizenblok waar de Wapperstraat gelegen was.  Nu heet deze open ruimte gewoon "Wapper".
In 1904 werd hier de zaal "Folies Bergère" opgericht als revuetheater waar ook filmen werden gedraaid.  De zaal deed even dienst als rolschaatspiste.
Wanneer Ciné Roxy op de Meir openging, ging de Folies Bergère berg af en werd gesloopt na de 2° wereldoorlog.
Waar deze gelegen was konden wij niet achterhalen.  Vermoedelijk
moet zij gelegen hebben in één van de panden waar nu de sportwinkel, de Slegte of de Free Shop is gevestigd.

          Aan het nr 68 op de Meir was de befaamde
Ciné Roxy gelegen,

                                             
                        
waar in 1924 de eigenaars Spanoghe - De Paep het "Théâtre des Variétés", een 19° eeuwse operetteschouwburg kochten.
Zij verbouwden de spektakelzaal in 1927 tot een cinemapaleis met 2000 zitjes.
Een attractie was dat het cinemaorgel uit de vloer kwam.
Bij het gebouw hoorden een café-restaurant en een hotel.
Tijdens de 2° wereldoorlog werd de Roxy ingepalmd door de Duitsers.
Nadien werd de zaal te duur en te groot in het onderhoud en kon niet op tegen de concurrentie van Dhr Heylen.
De eigenaars bleven bij hun standpunt en weigerden de zaal te verkopen aan de Rex-baas, zodat men ze verhuurde aan de Televisie voor het houden van bals en shows.
De bouwmaatschappij M. Peeters kocht de goedgelegen bioscoop op en sloopte het gebouw.  In de plaats staat er nu een winkel van Urban Outfitters en een C & A winkel.                       
                                                                      
          Bekijk de bogen aan de gevel van "Urban Outfitters" en vergelijk deze met de vroegere foto van de Roxy, dan ziet men dat de gevel praktisch in zijn oorspronkelijke staat is gebleven.

          Als we de Meir, via de Leysstraat verlaten, komen we aan de Frankrijklei, waar onmiddellijk rechts aan het nr 48
Ciné Odeon  was gevestigd.  
                
                                          
                             
In 1912 besloot een groep diamantairs, onder de naam van NV Odeon, een bioscoopzaal te openen
.  Het was een middelgrote zaal in een woonhuis, gelegen aan de Tabaksvest.
In 1928 werd Dhr V. Neutgens uitbater en noemde de zaal naar het huisnummer van de Frankrijklei "Studio 48".

                             

Het gebouw werd beschadigd door een V-bom en veranderde even in de naam van "Vog", naar een filmverdeler.
In 1952 was de zaal in handen van Dhr Heylen die ze liet moderniseren en er veel Franse films liet draaien.
In 1985 was de Ciné Odeon één van de eerste cinema's die er moest aan geloven en door de filmbaas Heylen werd afgestoten.
Een luxeboetiek palmde de bioscoop in maar bewaarde enkele artitecturale elementen.       

             Verder op de Frankrijklei, richting zuid, aan het nr 85, naast de Jezuïetenkerk is er de zaal
Elckerlyc
                           
                                         (foto eigen beheer)

 die geopend werd op 25.1.1958 en bestemd was voor het draaien van films.
In 1981 ging de zaal dicht voor de film, maar nu is zij nog steeds open als theaterzaal.

          We komen nu zo stilletjes aan het centrum van de stad, het mekka van de film.  In ons volgende deel V gaan we de verdwenen filmzalen bespreken in het traject  Quellinstraat - De Keyserlei - Appelmansstraat en gaan we in de volgende delen stelselmatig verder richting Centraal Station en Koningin Astridplein. 

Bron :
De meeste inlichtingen en gegevens werden gevonden in het prachtig boek van Frank Heirman
- Het Paleis om de hoek - een eeuw cinema in Antwerpen -
uitgegeven door de                             
Uitgeverij : Book & Media Publishing, Katwilgweg 2 bus 3 - 2050-Antwerpen (Frank Jaspers), waarvan wij de toelating kregen om de gegevens en foto's te publiceren en waarvoor onze hartelijke dank.

Buiten de foto's uit eigen beheer werden er ook foto's uit dit boek overgenomen, alhoewel ze niet van goede kwaliteit zijn, waarvoor onze verontschuldigingen.      

                                                   -o-o-o-O-o-o-o-
                

          In onze vorige aflevering (Deel VI) bevonden wij ons op de De Keyserlei en bespraken wij reeds de verdwenen filmzalen op deze lei.
In dit deel bespreken wij nu de andere zijde, beginnend met de 
Ciné Rex die samen met Ciné Metro de meest bekendste filmzalen waren en die door iedere rasechte Antwerpenaar gekend waren         
 
      We beginnen met Ciné Rex, die gelegen was aan het nr 13 van de De Keyserlei en geopend werd in 1935.

           
                              
Op 16 december 1944 vernietigde een V2-bom de Rex en vielen er 567 doden en 291 gewonden, tijdens de vertoning van "Buffalo Bill",                                           
waaronder veel Britse soldaten.
Een jaar later werd de Ciné terug herbouwd door Georges Heylen en ontstond het Rex-concern.                   

          Met de film van Fassbinder "Die Ehe der Maria von Braun"      
opende Dhr Heylen, in de kelder van de Rex zijn eerste filmstudio onder de naam van "Rex Club".  Het luidde de voorbode van een hele reeks kleine zaaltjes (zoals Ambassade 1 tot en 5, en Odeon 1 tot en met 5), waarmee hij de concurrentie aanging met opkomende filmclubs.  Deze zaaltjes werden gebruikt om geflopte films te draaien.
                          
De zaal ging failliet in 1993 en werd gesloopt voor het huidige UGC-complex, met een ingang via de De Keyserlei, Van Ertborn -en Anneessensstraat.                           

                                 
                                (foto eigen beheer)

          Wanneer wij het complex verlaten langs de zijde van de Anneessenstraat, dan was hier vroeger aan de nummers 20 en 22, respectievelijk Ciné Metro en Ciné Ambassade gelegen.

                                  

Ciné Metro  ook gekend als Ciné Scala.

                                  
Op het einde van de 19° eeuw bouwden de gebroeders Blomme de Scala in moorse stijl.  De prachtige gevel was versierd met mozaïeken en raambogen en werd snel een toonaangevend revuetheater.
Een brand in 1906 vernietigde het theater dat onmiddellijk terug werd opgebouwd.
Als één van eerste theaters nam de "Scala" films op in zijn programma.
In 1935 werd de zaal verbouwd tot een cinema voor rekening van de Société Ananonyme d'Entreprises Cinématographiques (Sanec)
De V2 die in 1944 de Rex vernietigde, verwoeste eveneens een groot deel van de Scala.   Uit het puin verrees dan de Ciné Metro, gefinancierd door Metro Goldwyn Mayer.
In 1962 palmde Dhr G. Heylen ook deze zaal in en in 1981 verdeelde hij de Metro in 2 zalen, t.t.z. Metro 1 op de benedenverdieping en
Metro 2 op de bovenverdieping.
.          
              
                    reclamestunt met den "Dikke en den Dunne" 

                
          Beide zalen sloten bij het faillissement van het Rex-concern en enkele tijd later werd het afgebroken om plaats te maken voor het Gaumont-UGC-complex               
                            
                                                             
                           
Die andere filmzaal, nl.
Ciné Ambassades 

                                 

lag juist naast Ciné Metro.  Deze zaal werd opgericht in een bestaand pand met een brede zaal, zonder balkon en met een klein scherm.
Dhr Heylen, weer hij, kocht de zaal op in de jaren '60 en voegde aan de naam van Ambassade een "s" toe, zodat er in de kelder 4 kleine zaaltjes werden geïnstalleerd met een beperkt aantal stoelen.
Nadat Dhr Heylen de zaal Sinjoor sloot, kreeg de Ambassade's de naam Sinjoor.
Ingevolge het faillissement van het Rex-concern gingen alle Ambassade's dicht om daarna gesloopt te worden voor de bouw van het Gaumont-UGC-complex (1995).                      
                                    
           Even verder, langs dezelfde zijde, in de straat, richting Franklin Rooseveltplaats was er aan het nummer 10 de
Studio de Paris 
Architect A. Van Copenolle bouwde dit clubhuis, incluis de bar en speelzaal in 1931, in art-decostijl.
Vanaf 1935 gaf beenhouwer Gyles er filmvertoningen in een zeer klein zaaltje (156 zetels).
Na de tweede wereldoorlog werden er pikante films vertoond uitsluitend voor volwassenen.  Net zoals de Royal, de Plaza en de ABC had de Studio de Paris een "slechte" reputatie.
Nadien deed dit zaaltje dienst als dancing 'the President', maar staat momenteel leeg.
                          
                                        
          Gaan we nu terug richting de De Keyerslei, dan bevond er zich schuin over de Ciné Metro
Ciné Vendome één van de bekendste zalen uit de jaren '30.
Eerst heette de zaal "Studio Savoy" daarna "Stuart",

                        

daarop "ABC",die de eerste sekszaal werd in de stad.
De laatste eigenaar gaf de cinemazaal haar laatste naam "Vendôme"
Na 1991 werd de zaal verbouwd tot restaurant, maar momenteel is het leegstaand.       
                                                  
       We verlaten we nu de Anneessensstraat en begeven we ons in het "statiekwartier" dan was er op het "Statiepleintje", zoals de Antwerpenaren dit pleintje noemen, de 
Ciné Plaza, in feite gelegen in de Breidelstraat 19
In 1933 werd de dancing Royal verandert in een cinemazaal, nl Cinema Plaza.
 
                        

Zij was ook één der eerste sekszaaltjes, alhoewel...
In de jaren '50 de film van Ingmar Bergman "Een zomer met Monika"

            
                              
als verdorven werd beschouwd, omdat er voor de eerste maal, een blote borst werd vertoond ?
In 1960 werd het echter een echt sekszaaltje en werd er later tussen de films aan striptease gedaan.
In 1995 veranderde het in een Lunapark.        
          
          In ons volgende Deel VIII, gaan wij ons bezig houden met de verdwenen filmzalen die gelegen waren op het Koningin Astridplein.

Bron :
De meeste inlichtingen en gegevens werden gevonden in het prachtig boek van Frank Heirman
- Het Paleis om de hoek - een eeuw cinema in Antwerpen -
uitgegeven door de                             
Uitgeverij : Book & Media Publishing, Katwilgweg 2 bus 3 - 2050-Antwerpen (Frank Jaspers), waarvan wij de toelating kregen om de gegevens en foto's te publiceren en waarvoor onze hartelijke dank.

Buiten de foto's uit eigen beheer werden er ook foto's uit dit boek overgenomen, alhoewel ze niet van goede kwaliteit zijn, waarvoor onze verontschuldigingen.      

                                         -o-o-o-O-o-o-o-
         

         Zoals in ons vorig Deel V beschreven, betreden wij nu terug de De Keyserlei en volgen deze richting Centraal Station.

         De eerste filmzaal die aldaar gelegen was aan het nr 42 was 
Ciné Regina.  In dit pand, een winkelhuis, werd in 1950 een kleine bioscoop geïnstalleerd met een beneden -en bovenverdieping met in het totaal 280 zitplaatsen.  De eigenaar, Dhr De Backer, bezat toen ook de "Capitole", die verder wordt besproken, en de "Cameo" in de Begijnenstraat (zie deel III - verdwenen filmzalen in het Sint-Andrieskwartier). 

In 1958 draaide gedurende lange tijd "The Bridge on the River Kwai".
                           
                        
In de jaren '60 veranderde de zaal "Regina" in het sekszaaltje "Paris". In 1995 verbouwde juwelier Slaets het pand volledig.
 
                                     
                                                (foto eigen beheer)

          Even verder in het nr 54 was de alomgekende
ciné Capitole gelegen.                         

                                  

Met de Rankfilm "Victoria en haar Huzaar" opende deze eerste bioscoopzaal, die L. Stynen bouwde, haar deuren.
Een ingang, met lange gang op de De Keyserlei, leidde naar een zaal die in de Vestingstraat (nr 30) lag.
In 1936 werd de zaal vergroot.
Na de tweede wereldoorlog werd Ciné Capitole opgenomen in een groep waaronder "Ciné Ambassade" - "Regina" en de "Cameo" zaten en die eigendom waren van Dhr De Backer.
In 1960 werd de Capitole eigendom van Dhr Heylen, die er een persfilmzaal van maakte.
In het jaar 1987 sloot de Capitole om plaats te maken voor winkels en een diamantbeurs.                  
                                                          
          Naast de Capitole in de nummers 60-62 was de
Cineac gelegen. 
In 1929 werd het "Century Hotel" gebouwd in art-decostijl.  Daarvoor bevond zich op die plaats Cinema Palace, waar korte filmpjes werden vertoond voor de wachtende treinreizigers.  Het zeer groot hotel had in de kelders een filmzaal.
In 1934 specialiseerde Cinema Cineac zich in het vertonen van tekenfilms en actualiteit.  
Op het einde van de jaren '60 werd het zaaltje gesloten.
Na leegstand opende de toenmalige eigenaar J. Rastelli 2 studiozaaltjes die in 1974 moesten sluiten voor de concurrentie met Dhr Heylen.  
Nu is er het Hotel De Keyser gevestigd.

                 
                                              (foto eigen beheer)

          Verlaten we nu de De Keyserlei, en begeven we ons in de Pelikaanstraat, dan was er juist achter de hoek de ingang naar
Studio Century 

                                            
Eind jaren '70 wanneer het publiek de weg niet meer vond naar de filmzalen begon G. Heylen zijn grote filmzalen op te delen.
Met Brabo - Tijl en Wapper opende hij 3 nieuwe zalen in de kelder van het Century Center, die te bereiken waren via de Pelikaanstraat.
Gezien deze eveneens geen groot succes waren werd de zaal herdoopt tot "Century".
Met de komst van de Mediamarkt en de reorganisatie van het Century Center verdwenen de zalen volledig in 1993.
           
                        
                                                      (foto eigen beheer)

          Wandelen we verder in de Pelikaanstraat richting Belgiëlei, dan was er ter hoogte van het nr 102 een filmzaal, die ons totaal onbekend is, nl. de "Tivoli" 
Vanaf 1906 tot 1907 zouden hier filmvoorstellingen gegeven zijn in het aldaar toen gelegen café Tivoli.                        
                                                  
          Keren we nu op onze stappen terug richting de De Keyserlei, dan gaan we in het volgende Deel VI, het traject De Keyserlei - Anneessensstraat en Breidelstraat, waaronder de Rex - Studio de Paris - Ambassades - Metro - Scala en Plaza, bespreken.

Bron :
De meeste inlichtingen en gegevens werden gevonden in het prachtig boek van Frank Heirman
- Het Paleis om de hoek - een eeuw cinema in Antwerpen -
uitgegeven door de                             
Uitgeverij : Book & Media Publishing, Katwilgweg 2 bus 3 - 2050-Antwerpen (Frank Jaspers), waarvan wij de toelating kregen om de gegevens en foto's te publiceren en waarvoor onze hartelijke dank.

Buiten de foto's uit eigen beheer werden er ook foto's uit dit boek overgenomen, alhoewel ze niet van goede kwaliteit zijn, waarvoor onze verontschuldigingen.      

                                                    -o-o-o-O-o-o-o-
        

          In dit deel treden we binnen in het mekka van de film, waardoor Antwerpen de naam kreeg van hoofdstad van de film in België en waren de meeste zalen eigendom van filmbaas Heylen.

          Niet alleen op de De Keyserlei en het Koningin Astridplein waren er bioscoopzalen, maar ook in de aanpalende straten rezen de zalen als paddestoelen uit de grond.

          Beginnend in de Quellinstraat werd in 1916 door de eigenaar P. Tyck (ook eigenaar van de Anvers Palace en de Pathé), de zaal ontworpen als zaal "Eden". Eerst ging het om een grote gelijkvloerse zaal met daarrond een galerij.  Er was tevens een accomodatie voorzien voor het opvoeren van revues.

          In 1960 nam Dhr Heylen de zaal over en voegde ze toe aan zijn Rex-imperium.  De zaal werd gemoderniseerd en kreeg de naam van
Ciné Quellin.
  
                                     

          In 1982 verdeelde Dhr Heylen de zaal in 3 delen, zodat de kelder - het gelijkvloers en het balkon, respectievelijk de namen kregen als "Quellin 1 - 2 en 3".

          De zalen werden allen gesloten wegens het faillissement van Dhr Heylen en werd in 2000 verbouwd tot kantoorruimte.  Alleen de gevel werd bewaard.

                        
                                             (foto eigen beheer)

          Schuin tegenover Ciné Quellin bevond zich  Ciné Crosly,                   
waarvan de ingang gelegen was op de hoek van de De Keyserlei en de Quellinstraat, met aan een blinde muur in de Quellinstraat de nooduitgang.              
                                     
          In 1920 opende de NV "Trocadero" de verbruikerszaal met filmvoorstellingen.  Na de tweede wereldoorlog speelde de Britse soldaten er bowling.  Na de oorlog heropende de zaal onder de naam van Ciné Calypso

                                          

          Na jaren van leegstand in de jaren 60 richtte de Nederlandse Calypsogroep er in 1973, 3 filmzalen.                         

          Na de overname door Superclub (1986) - E. Kloeck - Cartoon's (1992) en Gaumont (1995) ging het met Ciné "Calypso" bergaf.  De zaal werd gesloten in 2000 tot een bankgebouw van ING.                
                                
          Begeven we ons nu terug naar de De Keyserlei, richting Centraal Station, dan was er op de hoek met de Appelmansstraat
Ciné Pathé                                                                                                      

 

                  In 1907, vestigde de eigenaar F. Krüger, in een voormalig herenhuis van burgemeester Jan Van Rijswijck, de eerste vaste bioscoop van Antwerpen.                 
Voordien vertoonde hij slechts films op kermissen. De cinemazaal kreeg toen de naam van "Krüger".

             
         
Tijdens de tweede wereldoorlog kwam deze zaal in handen van de Duitsers onder de naam van "El Dorado" en veranderde het interieur in zijn geheel.  Na de bevrijding werd de zaal eigendom van de groep Tyck en kreeg het zijn oorspronkelijke naam terug van "Pathé".                

Wanneer de cinema in handen kwam van Dhr Heylen werd het "De Sinjoor". 

                      

Gans het pand werd gesloopt en vervangen door het "Hylit Hotel".
                                                

          Het operette-theater Palladium ging open in 1920, op nieuwjaarsdag.  Wegens het geringe succes, werden A. De Paep en Spanoghe eigenaars en gaven de zaal de naam van "Empire".

                
                                            
waar men onmiddellijk films begon te draaien.  
        
  In 1927 kreeg de zaal een bioscooporgel dat tijdens de pauze gebruikt werd. 
                           
Tijdens de tweede wereldoorlog weigerde De Paep Duitse films te draaien.

          In de jaren 60 deelde ze mee in de malaise en moest de zaal eveneens sluiten zoals de naastgelegen "Anvers Palace"  voor een shoppingcenter.

          In het nummer 31 naast de Empire was de
Anvers Palace gelegen.

                                       
         
In 1915 liet de eigenaar P. Tyck het gebouw optrekken om de gegoede stand naar de film te lokken.  De inkomprijs was vier maal hoger dan in de andere zalen, maar de luxe was enorm. Er was plaats voor 1500 personen.  De zaal was voorzien van een groot doek en tijdens de voorstellingen werd er koffie en gebak opgediend. Hij maakte in de kranten met de vermelding dat het de "mooiste zaal van de stad" was, dat de "consommaties van de beste kwaliteit waren" en dat de cinemazaal geschikt was voor een "select publiek".

          Tijdens de tweede wereldoorlog deed de zaal dienst als soldatentheater en werd ze beschadigd door een V-bom.

          De Anvers Palace behoorde tot de groep die eveneens de Pathé, de Eden en de Empire beheerde.  In de jaren 60 probeerde Dhr Heylen het volk terug naar de bioscoopzalen te krijgen, maar tevergeefs, de Anvers Palace moest eveneens de duimen leggen voor
een parkeertoren en een shoppingcenter.

                     
                                               (foto eigen beheer)

          In ons volgende deel VI keren we terug naar de De Keyserlei en volgen deze richting Centraal Station en gaan dan de Pelikaansstraat in. 

          Hier zullen we achtereenvolgens de filmzalen Capitole - Cineac - Palace -- Regina - Century met Brabo-Tijl-Wapper en Tivoli bespreken. 

Bron :
De meeste inlichtingen en gegevens werden gevonden in het prachtig boek van Frank Heirman
- Het Paleis om de hoek - een eeuw cinema in Antwerpen -
uitgegeven door de                             
Uitgeverij : Book & Media Publishing, Katwilgweg 2 bus 3 - 2050-Antwerpen (Frank Jaspers), waarvan wij de toelating kregen om de gegevens en foto's te publiceren en waarvoor onze hartelijke dank.

Buiten de foto's uit eigen beheer werden er ook foto's uit dit boek overgenomen, alhoewel ze niet van goede kwaliteit zijn, waarvoor onze verontschuldigingen. 

                                                            -o-o-o-O-o-o-o-     

                                      GEDENKPLATEN -en STENEN

                                                   in ANTWERPEN

DEEL 4 :                     

                                   " van Groenplaats naar Grote Markt "

         In het Deel 3 waren we geëindigd aan de Kruidtuin gelegen aan de Leopoldstraat.  Om onze zoektocht naar de gedenktekens verder te zetten, vertrekken we aan de Lombardenvest, een straat die we in deel 3 over het hoofd hadden  gezien en waar zich aan de gevel van het huis nummer 6 de hieronder afgebeelde steen bevindt, voor

ABRAHAM VERHOEVEN 

   Wist U dat .... ?

- Abraham Verhoeven geboren werd te Antwerpen ca 1575 en aldaar stierf ca 1652.

- zijn gedenkplaat werd uitgebeiteld in de steen van het pand nr 6 van de Lombardenvest, waar het Dagbladmuseum was gevestigd.

- hij journalist was en één van de eerste krantenuitgevers.

- hij uitgever was van "Zijn Nieuwe Tijdinghe" waarvan het eerste exemplaar verscheen op 27.6.1629.

- hij tevens een straatnaam  kreeg op Linkeroever.

   Bron : - uit schrijvers op Linkeroever (uitgave dd. 4.5.2003)
             - erfgoedcel Antwerpen, AMVC - Letterhuis.
             - Wikipedia

          Na dit recht gezet te hebben, begaven we ons via de Pandstraat naar de Groenplaats waar op de hoek het Postkantoor Antwerpen 1 was gelegen. Groot was onze verbazing vast te stellen dat dit kantoor gesloten was en een andere bestemming had gekregen.  Gezien wij in het verleden, in een lokaal aan de kant van de Pandstraat, de hieronder afgebeelde gedenkplaat 

IN MEMORIAM voor de POSTBEDIENDEN hadden gefotografeerd voelden wij het onze plicht deze toch kenbaar te maken

         Na dit recht gezet te hebben, kunnen we beginnen met ons Deel 4 en begeven we ons

via de Schoenmarkt aan het nr 8 waar zich het kapelleke

O.L.V. van TOEVLUCHTSOORD bevindt.

Wist U dat ... ?

- dit kapelleke bij de Antwerpenaren  gekend is onder de naam van het oudste ambacht, omdat de beoefenaarsters hier kwamen mediteren.

- de kapel dateert van ca 1477.

- het hoorde bij het godshuis "Onser vrouwen convent" of "Aelmoesenhuys" dat zijn ontstaan te danken heeft aan Hendrik Suderman, de milde gever, ditmaal om arme jonge maagden, weduwen en eerbare vrouwen te huisvesten (1343).

- wanneer het godshuis verdween,de kapel bloeiender dan ooit is geworden.

Bron : - Gids voor Oud-Antwerpen van George Van Cauwenbergh

          Na even het interieur bekeken te hebben, steken we straat over  richting Beddenstraat en op de hoek met de Eiermarkt, aan het GB-shoppingcenter het standbeeld van

TEUN DE EIERBOER met de volgende inscriptie op de steen 

Wist U dat ... ? - de tekst op de steen als volgt luidt :

                             """Ik ben Teun de Eierboer ook genaamd Koekeloer 
                                         alle grieven van 't volk kozen mij als tolk 
                                                                  Anno 1667""" 

  - een citaat van hem luidt :  """Op 't Steenen Kerkhof ofte Waaigat kunnen vertier en logement komen en gaan.  Het Putteke en den toren zullen er altoos staen"""...

 - het Steenen Kerkhof in het verleden samen met het Groenkerkhof, de kathedraal omringde.

- met het "Waaigat"  bedoeld wordt, de hevige windstoten, die door de 123 meter hoge kathedraal wordt veroorzaakt in het straatje tussen Handschoenmarkt en Groenplaats.

 Bron : - Gazet van Antwerpen.

          We volgen de Eiermarkt tot aan de Groenplaats en wandelen via de Jan Blomstraat naar de Handschoenmarkt, waar we in een nis van de zuidertoren, het standbeeld van "De Steenkappers kunnen bekijken.  Aan de voet van het standbeeld de gedenkplaat voor

PIETER APPELMANS

 Wist U dat ... ?

- Pieter Appelmans geboren werd te Antwerpen in 1373 en aldaar overleed op 25.5.1434.   Hij architect en steenkapper was.

-  de Jan Blomstraat, vroeger het "Molengat" werd geheten en dat het vanaf de 18° eeuw  het nog Rioolstraat. was.

- in 1968 de Jan Blomstraat naar de van Duitsland afkomstige stadsbouwmeester werd genoemd.

- ter gelegenheid van het bezoek van koning Leopold III en koningin Astrid aan Antwerpen, de gedenkplaat op 12.5.1935 plechtig werd onthuld samen met het Appelmans monument.

- er tegenover dit monument aan de Tempelstraat een inscriptie te vinden is met de naam   "R. Appelmans".  Wijst dit naar 'rue Appelmans' ?.  We weten het niet, maar willen het toch vermelden.

                                       
           Wij begeven ons naar de ingang van de O.L.V.kathedraal

waar we ongeveer naast de prachtige ingang van de kathedraal de gedenkplaats voor het graf van

QUINTEN MATSIJS aantreffen
       

         Ongeveer in het midden van de Handschoenmarkt werd deze gedenkplaat tussen de kasseien aangebracht met tevens een  granieten blok ter ere van  

NELLO  & PATRASCHA geschonken door Toyota.

                                                                 

                    

           We verlaten de  Handschoenmarkt, langs het kleine straatje, aan de Putkevie, nl de Maaldersstraat en komen alzo op de Grote Markt.  Aan het nr 4 het geboortehuis van

ANTOON VAN DIJCK

Wist U dat ... ?

- volgens Augustin Thijs Ernest Van Dijck hier niet geboren zou zijn, maar in de Korte Nieuwstraat op 22.3.1599.

- hij als wonderkind, assistent was van P.P. Rubens.

- hij in Londen overleed op 42 jarige ouderdom op 9.12.1641.

          Aan het nr 9 vinden wij een inscriptie op de gevel van het 

Voormalig huis "DE SPIEGHEL"

Wist U dat ... ?

-  dit voormalig huis in 1620 eigendom was van een gewapende gilde "De Jonge Handboog of Ghebrokene Pese"

-  de inscriptie op de gevel luidt :

                                  """Der vaadren kunst lag hier bedekt
                                         en sliep tot ik haar heb gewekt 
                                    U glanst en lacht nu weer, vol pracht 
                                     vol vreugde van ons en 't nageslacht
                                                   1500 - - - 1904"""

Bron : - Gids voor Oud Antwerpen van George Van Cauwenbergh

     Aan het nr 58 de gedenkplaat van het geboortehuis van

ALICE NAHON 

Wist U dat ... ?

- zij geboren werd te Antwerpen op 16.8.1896 en gestorven aldaar op 21.5.1933.

- zij een Antwerpse dichteres was met een wankelende gezondheid en verbleef vaak als kind in  sanatoria.

- zij in haar laatste levensjaar in de Carnotstraat woonde.

- in Vlaanderen Nahon wellicht het meest bekend is van de versregels van haar  "Avondliedeke III"", dat luidt :

              """ 't is goed in 't eigen hert te kijken, nog even voor het slapen gaan,
                   of ik van dageraad tot avond, geen enkel hert heb zeer gedaan """.  

- er nog twee dichtbundels van haar bekend zijn,  zoals :
- Vondelingskens (1920) en Op zachte vooizekes (1921)

  Bron : - Antwerpse gedenkplaten van Piet Schepens.
            - Wikipedia

           Aan het nr 44 het geboortehuis van

JEF LAMBEAUX

                                          GEDENKPLATEN -en STENEN

                                                      in  ANTWERPEN

DEEL 3 : 

                          "tussen Nationalestraat en Lange Gasthuisstraat"

         Aan het einde van deel 2 bevonden wij ons in het Sint-Andrieskwartier, meer bepaald aan de Reyndersstraat.

         In ons huidige deel gaan we de gedenkplaten -en stenen trachten te vinden in het gedeelte begrepen tussen de Nationalestraat en de Leopoldstraat.

         Als bronnen kunnen wij vermelden :

        - Antwerpse gedenkplaten van Piet Scheepens en Wikipedia

        - de meeste foto's zijn eigendom van de auteur, mits uitzondering van enkele waarvan wij dan uiteraard de herkomst van vermelden.

          We begeven ons naar de Begijnenstraat, waar zich de

CELGEVANGENIS bevindt.   

                              
   Wist U dat ... ?

- deze gedenkplaat een hulde brengt aan de gefusilleerden en politieke gevangenen uit de oorlogen 1914-1918 en 1940-1945, die in de gevangenis opgesloten waren.

          We verlaten de Begijnenstraat via de Sint-Rochusstraat richting Schermersstraat en nemen daar de eerste straat links, nl. het Mechelseplein, waar zich de Sint-Joriskerk bevindt.  In de kerk vonden wij de gedenkplaat voor

JAN SWERTS    Deze foto is wel onduidelijk wegens het flitsen,maar toch herkenbaar.

Wist U dat ... ?

- Jan Swerts een Belgisch schilder was die geboren werd te Antwerpen, op 25.12.1820 en gestorven is te Mariënbad op 11.8.1879)

- hij een student was van Nicaise De keyser die zich verdienstelijk maakte voor de monumentale kunst van België door de Belgische overheid er toe te brengen in 1859 een tentoonstelling van kartons van Duitse meesters in Brussel en Antwerpen te organiseren.

- hij samen met Godfried Guffens omvangrijke muurschilderingen met een religieuze en historische inhoud maakte, die aansluiten by de richting van de nieuwe Duitse classicisten. - er een werk  van hem te zien is in de Sint-Joriskerk te Antwerpen waar zij aan werkten van 1859 tot 1871

- hij vanaf 1874 directeur was van de Academie voor Schone Kunsten in Praag.

          Na het verlaten van de kerk begeven we ons naar de Lange Gasthuisstraat waar rechts vooraan in de straat het

MARNIXHUIS is gelegen.   In de inkomhal hangen deze twee gedenkplaten

Wist U dat ... ?

- Filips Van Marnix verbleef ten huize "Marnix" in de Lange Gasthuisstraat.

- er een gedenkplaat "in Memoriam" in de gang van het Marnixhuis hangt . Bekijk de plaat maar goed, want in die tijd was "Alfons Van Camp" (Nvdr : zelde naam als deze van de auteur) reeds bekend onder het personeel van de Commissie van Openbare Onderstand.

          Naast het Sint-Elisabethziekenhuis en het Elzenveld ligt het

MAAGDENHUIS

Wist U dat ... ?

- deze gedenkplaat, in een glazen kast, in de gang van het Maagdenhuis staat, met de vermelding dat dit museum werd opgericht ten jare 1930 

          Gaan we nu verder richting Korte Gasthuisstraat dan bevindt zich aan het nr 23 van de Lange Gasthuisstraat de gedenkplaat voor          

MAYER VAN DEN BERGH  (1858 - 1901) In de hal de hieronder afgebeelde gedenkplaat

 Wist U dat ... ?

-  Fritz Mayer een verwoed verzamelaar was, van schilderijen, beeldhouwwerken, wandtapijten,   tekeningen, glasramen, enz...

- hij voor ieder werk hij een geschikte kamer vond in zijn museum  en hierdoor een uitzonderlijke collectie kreeg.

- hij in 1887 tot de adelstand verheven werd en de toelating verkreeg zijn naam te binden aan
 zijn moeder en van toen af  hij Fritz Mayer Van den Bergh heette.

- zijn al te vroege dood in 1901 voor zijn moeder, Henriette Van den Bergh, een enorme klap was en zij besloot zijn  verzameling voor het geslacht te vrijwaren.  

- zij hem altijd heeft gesteund en het museum liet bouwen (1901-1904) om het levenswerk van haar zoon te bewaren.

 Bron : - Ippa's museumgids van Julien Remoortere, dd. sept. 1987 

          Aan de overzijde van de straat aan het nr 23 .....         

           We wandelen nu tot aan de eerste straat links, nl de Oudaan met het

ADMINISTRATIEGEBOUW dat momenteel onderdak verschaft aan verschillende politiediensten, echter niet voor lang, want deze gaan allemaal richting Luchtbalkazerne.   Voor het gebouw staat de hieronder afgebeelde gedenksteen

Wist U dat ... ?  

- dit gebouw beter bekend is als de "Politietoren"

- dit Torengebouw 12 verdiepingen telt en ontworpen werd door de architect Braem.

- om de plannen te verwezenlijken de "Cité" uit 1880, van architect De Cluysenaer, en een modern bedrijfsgebouw uit 1941 van architect De Koninck onteigend en gesloopt moest worden.

- het tot 9 oktober 1958 duurde tot de eerste steen werd gelegd.

            In de hal van het gebouw de hieronder afgebeelde "in memoriam" gedenkplaat voor de gevallen slachtoffers van hun plicht

 Wist U dat ... ?

- deze gedenkplaat zich vroeger in de Bogaerdestraat te Antwerpen bevond, waar de toen onder gebrachte Politie Mobiele Brigade was gekazerneerd.

- door het in gebruik nemen van het gebouw aan de "Bijenkorf" de plaat een plaatsje kreeg onder de trap aan de liften.

          We verlaten de "Politietoren" langs de zijde van de Everdijstraat en aan het nr 13, aan de gevel van het huis "De Stad Duinkerke" ,de gedenkplaat  voor

Adriaan DE BROUWER en Pauwel du PONT
            

 Wist U dat ...?

- Adriaan De Brouwer, kunstschilder, geboren te Oudenaarde in 1605, (sommige   bronnen spreken van 1606) en overleden in 1638, samen met Pauwel du   Pont, gewoond zou hebben, wat eveneens door diezelfde bronnen in twijfel wordt getrokken.

- zij toch beiden hier hun gedenkplaat kregen.

-  Adriaan De Brouwer een onregelmatig leven leed en er maar wat op los leefde, wat blijkt uit zijn werken met onder andere marginalen, moordenaars, dronkelappen en dorpsidioten.  

- hij dan de schilder van de ellende der behoeftigen genoemd werd.

- hij in 1633 in de gevangenis belandde en door tussenkomst van P.P. Rubens  hij echter  in vrijheid gesteld.

- hij overleed in 1638.

Wist U dat ... ?

-  Pauwel du Pont, alias Pontius, geboren werd te Antwerpen 27.5.1603, en daarentegen een plaatsnijder was, die in 1641 het huis "De Stad Duinkerke", aan de Everdijstraat liet bouwen.

- hij er tot zijn dood, tot 16.1.1658, woonde.

- du Pont één der grootste plaatsnijders van zijn tijd was en zijn voorkeur ging naar portretten  en religieuze taferelen. 

Bron : - Antwerpse Gedenkplaten van Piet Schepens.

          We betreden één van ingangen van de "Bijenkorf", langs de zijde van de Everdijstraat en vinden langs de kant van de Korte Gasthuisstraat, weggedoken in een gang, de gedenkplaat voor

François Ferdinand Louis (LODE) CRAEYBECKX  Een plaats die hij volgens ons niet verdient

                      
Wist U dat ... ?

- Lode Craeybeckx geboren werd te Antwerpen op 24.11.1897 en  aldaar stierf op 25.7.1976.

- hij eenVlaams socialistisch politicus, volksvertegenwoordiger (1932-1968), burgemeester van Antwerpen (1947-1976), was.

- in de periode 1933-1937 burgemeester was van Deurne en in 1946 minister van Koloniën.

- zijn "flamingatisme" samen ging met zijn sociale bewogenheid en maatschappijvisie.

- hij tijdens wereldoorlog II duidelijk afstand deed van de collaboratie.

          We verlaten de "bijenkorf" langs de zijde van de Korte Gasthuisstraat en voor het wandel -en winkelcentrum staat het beeldje van

DEN DEUGNIET met onder het beeldje een gedenkplaat 

Wist U dat ... ?

- dit beeldje verwijst naar de lokale mentaliteit van de Antwerpenaar met het gezegde : "mé iel Antwaerpen, moar ni mé mij". 

- Luc Verlee  Den Deugniet maakte in opdracht van de stad Antwerpen in 1976.

- er een liedje bestaat, gemaakt door John Lundström, ° 6.10.1919 en + Merksem 25.7.1990, waarvan de tekst op het plaatje onder het beeldje luidt :

                                     à ventje in z'n blote ku

                                     't is famile van "Manneke Pis"

                                    ge kunt goe zien dat ne'n "Deugniet" is

                                       Refrein : ja, ja, ja ...

                                    Mensen bleft toch staon

                                    en komter mor is aon

                                    mor dooget met fatsoen

                                    dan moude "wenske" doen

                                    't is 't allerschoenste "gat"

                                    van hiel de koekestad

                                    ja hiel de waereld rond

                                   vind men gien schoener "kont"

                                      Refrein : ja, ja, ja ...

                                   Er staot geschreve onderaon

                                   "Met hiel de Stad, mor nie me mij"

                                   En die da nie goe verstaon

                                  zen nie van hier, geloofd me vrij

                                      Refrein : ja, ja, ja...

- dit beeldje gegoten werd bij Kunstgieterij Ferbuyt en gemouleerd werd in zand,een uniek procedé die nu nog bij Kunstgieterij De Clercq-Ginsberg wordt uitgevoerd.

          'Hedde on zen kont gekomen', ja ? dan gaan we verder langs de Huidevettersstraat rechts af naar de Komedieplaats, waar we het prachtig gebouw van de Koninklijke Nederlandse Schouwburg, nl. "Den Bourla" zien oprijzen.  Op de gevel, op de hoek, van de Orgelstraat werden de hieronder  afgebeelde gedenkplaten aangebracht i.v.m.

Pieter Bruno BOURLA

                       

 

                

 

Wist U dat ... ?

- 

Pieter Bruno BOURLA (° Parijs 19.12.1783 -  + Antwerpen, 31.12.1866) meer 

dan 40 jaar stadsbouwmeester was.

- h

ij o.a. de bouwer was van de KNS (Koninklijke Nederlandse Schouwburg), gelegen aan de 

  Komedieplaats.  Vroeger heette de KNS "Grand Theâtre Royal Français", en vanaf 1853

  werd de toen geheten "Schouwburgplaetse", Komedieplaats.

- i

n 1862 Bourla ontslag nam als stadsbouwmeester.  Hij is dan 79 jaar oud.

- h

ij overleed te Antwerpen op 31.12.1866, n

a begraven te zijn naast zijn kerk op het Sint-Lauretiuskerkhof werd hij wegens het 

verdwijnen van dit kerkhof ontgraven op 12.12.1929, en op 4.1.1930 overgebracht naar het

 erepark van het Schoonselhof.

- op 7.1.

1938 zijn bronzen gedenkplaat kreeg die te vinden is langs de zijde van de Orgelstraat.

- het, het werk is van J. De Braekeleer en dat deze gedenkplaat een afgietsel is van het bas-reliëf  in gebakken aarde dat op zijn graf staat.

- op 19.4.1991 het restauratiewerk van het Bourla-theater werd aangevat in aanwezigheid van   verschillende hoogwaardigheidsbekleders, zoals ministers, de gouverneur, burgemeester van  Antwerpen en Schepen.  De architecten waren De Winter & Van Hunsel.

            We gaan verder richting Leopoldplaats, maar gaan even naar links, de Arenbergstraat in waar aan het nr 17 de gedenkplaat voor

Jan BRUEGHEL de oude met de volgende tekst te zien is, nl. "in dit huis stierf / 1568 / Jan Brueghel / 16.25 / kunstschilder / 1568 - 1625 "

 Wist U dat ... ?

- hij geboren werd te Brussel in 1568 en gestorven te Antwerpen op 13 januari 1625, op 57jarige ouderdom tengevolge van cholera.

- hij stierf in het huis gelegen aan de Arenbergstraat nr 17, waar tevens zijn gedenkplaat is  aangebracht.

- Jan Brueghel  een Brabantse kunstschilder was uit de barokperiode en zoon van : - Pieter Brueghel de Oude en  vader van Jan Brueghel de Jonge.

- hij ook de fluwelen of bloemenbreughel werd genoemd.

- in 1589 hij naar Italië trok , waar hij in Napels, Rome en Milaan werkzaam was.

- in 1596 hij naar Antwerpen kwam waar hij tot zijn dood verbleef.

-  Jan Brueghel de oude één van de meest gezochte schilders was naast Pieter Paulus Rubens
en  benoemd werd tot hofschilder van aartshertog Albrecht van Oostenrijk en de infante Isabelle   van Spanje.

          We gaan terug naar de Leopoldstraat waar tegenover de Henri Van Heurckstraat de

KRUIDTUIN of in het Antwerps "Den Bottanieke nof"

Wist U dat ... ?

- dit blauw-wit bord van beschermd monument zich bevindt aan de ingang van de Kruidtuin.

- de huidige inkompoort  in 1826 ontworpen werd door architect Pierre Bourla en gerangschikt werd als landschap in 1950. 

         Hier eindigt het deel 3, zodat we ons kunnen klaarmaken om het deel 4 op papier te zetten, waar we zullen beginnen aan het Postkantoor op de Groenplaats om zo verder te gaan richting Grote Markt en omgeving.

         Veel kijk -en leesplezier

                                                         -o-o-o-O-o-o-o-

                                                GEDENKPLATEN -en STENEN

                                                              in ANTWERPEN

DEEL 2 A :

                    "Sin-Andrieskwartier tussen Scheldekaaien en Nationalestraat"

         In ons vorig deel waren we geëindigd in de Kronenburgstraat aan de haringrokerij.  In dit deel nemen we aldaar de draad op en gaan via de Nationalestraat tot aan het pleintje tussen de Preker -en Lange Vlierstraat.

         Op het pleintje staat een nagemaakt toneelpodium met het poppetje 

DE NEUS uit het poesjenellentheater.  Hier bevinden zich de hieronder weergegeven teksten op de gedenkplaten 

Wist U dat ... ?

- de Neus een folkloristisch volksfiguur was uit het Sint-Andrieskwartier en werdb etiteld als de hoofdfiguur in de Poesje van DE REEP sinds 1862 en de Koninklijke Poppenschouwburg VANCAMPEN sinds 1935.

- het beeldje en de daarbij horende twee gedenkplaten zich bevinden langs weerszijden aan de onderzijden van het beeld.  

- het tot stand kwam dank zij de steun van :  Winkelcentrum Nationalestraat en werd overgedragen aan de stad Antwerpen op 7 april 1990 door  "De Vrienden van de Neus" vzw, en  op initiatief van Karel Reinehr naar een idee van Guy Van den Casteele.

- het onthuld werd in aanwezigheid van Vice-minister Hugo Schiltz en burgemeester H.B. Cools en  door 6 Antwerpse jongeren

        We wandelen nu in de Prekersstraat richting Kloosterstraat waar op het pleintje ter hoogte van de Riemstraat het standbeeld van

PETER DE GROOTE staat, met daaronder de volgende gedenkplaat                                                           

Wist U dat ... ?

- zijn echte naam luidt : Peter I Aleksejevitsj Romanov,geboren te Moskou op 9.6.1672 en gestorven te Sint-Petersburg op 8.2.1725,bijjgenaamd Peter de Groote.  

- hij van 1682 tot 1721 de eerste Russische 't Saar en tot zijn dood  keizer was van Rusland. 

-achter zijn beeld een tekst is aangebracht die wij echter niet kunnen ontcijferen.

          De volgende straat is de Korte Vlierstraat waar de vroegere

GENDARMERIE BRIGADE ANTWERPEN  was bevestigd.  

Wist U dat ... ?

- deze brigade opgericht en ingekwartierd werd  in de Sint-Jacobsmarkt op 11il 1797 en op 6 mei 1839 hier haar inrek nam.    

           In de Kloosterstraat, in de hovingen, ter hoogte van de Prekerstraat vinden de gedenkplaat voor

JOHN WILMS     

Wist U dat ... ?

- John Wilms geboren werd te Antwerpen in 1893, in stierf in het Sint-Andrieskwartier in 1978.

- hij een Vlaams politicus en schrijver was, die de harde arbeid en het samenhorigheidsgevoel van de bevolking beschreef.

- hij de eerste steen legde van de woonwijk gelegen aan de Klooster - en Prekersstraat, alwaar tevens in het plantsoen, de hierboven afgebeelde gedenksteen werd aangebracht. - het opschrift op deze steen luidt :

                                            """John Wilms
                                          Antwerpen 1893-1978
                                       Ereschepen van Antwerpen
                Voorzitter en erevoorzitter van de SM "Huisvesting Antwerpen
                               auteur van de "De Parochie van miserie"            
                                   Legde de eerste steen van deze woonwijk

     We blijven in de Kloosterstraat en aan de eerste straat rechts, de Korte Vlierstraat gaan we naar rechts richting Sint-Andriesplaats.   Links ligt de Lange Ridderstraat waar we aan het nr 79 het huis

 DEN WITTEN GRIFFOEN aantreffen

Wist U dat ...?  

-  griffoen = een dier met het bovenlijf van een arend en het onderlijf van een leeuw is.

- het in de volksmond ook de "de Calloies gang" genoemd. wordt en het reeds zou bestaan van 1515.

- het een privaat domein is, doch mits een klop de deur bestaat de mogelijkheid om het te  bezoeken.   Via de deur belanden we dan op een schilderachtig binnenplaatsje dat omgeven wordt door witgeschilderde lijstgeveltjes.   Tegen het nr 3 bevindt zich een Onze-Lieve-Vrouwbeeldje dagtekenend van 1854.  Er is tevens een tweede gebeeldhouwde deur met griffoen te bezichtigen.

         We volgen echter de Lange Ridderstraat niet, maar gaan terug naar de Sint-Andriesplaats die we links opgaan en de eerste straat links nemen zodat we in Pompstraat aan het nr 30 komen waar we de gedenkplaats van aan het geboortehuis van

HENDRIK CONSCIENCE  aantreffen                                                                                                               

Wist U dat ... ?

-  hij de man was die zijn volk leerde lezen en van de historische roman "De Leeuw van Vlaanderen".

- wij van deze schrijver  3 verschillende adressen vonden, waarop gedenkplaten werden  aangebracht, nl. in de Pompstraat 30  - Prinsesstraat 14 en Carnotstraat 93.

- de mooie gedenkplaat in de Pompstraat aangeduid wordt als zijn geboortehuis. 

           Aan het nr 17 het geboortehuis van

LODE ZIELENS 

            Als we rechtdoor gaan en in de Sint-Andriesstraat komen vinden wij op de gevel van het parochiehuis  de gedenkplaat voor

FRANK GHYS

We blijven in de Pompstraat en nemen de eerste straat links, nl De Rijke Beukelaerstraat waar we aan het nr 4 naast het 

Poortje SINT-JAN
het hieronder afgebeelde plaatje het volgende opschrift aantreffen :
                                                      
                     

                                                        Bouwheer : Jan Penne
                                                     & Barbara Peeters a° 1651
                                                1ste lettergieter bij Plantin Moretus
 
                                                           Arduinen poortje van :
                                                               Jean Lermigneau
                                             maître de carrière à Filuy en Arquenne
                                  Restauratie : Dr Yvan De Grave & Ria Symus a° 1981-96

         Deze straat verlatend richting Oever vinden we aan de rechterzijde het

MERCATOR-ORTLIUSHUIS met de volgende gedenkplaat

Wist U dat ... ?

- dit huis sedert 1949 eigendom is van de stad Antwerpen.

- de gedenkplaat werd aangebracht door de VTB (Vlaamse Toeristenbond) op de gevel van de Kloosterstraat nr 11, te Antwerpen, en vertelt zo maar eventjes een heel hoofdstuk Antwerpse  geschiedenis.

- het opschrift luidt als volgt :
   """Tegenover dit Mercator-Orteliushuis strekte zich van de 12° eeuw tot het einde van de 18e eeuw het complex van de premonstratenzer Sint-Michielsabdij uit. Bloeiend en invloedrijk centrum van godsdienstig leven, moederabdij van Middelburg,  Averbode en Tongerlo.
        In het Prinsenhof werden vorsten en beroemde personen plechtig onthaald.
        Begraafplaats van vele hoogwaardigheidsbekleders.  Eind 18° eeuw en begin 19° eeuw  was het achtereenvolgens rechtbank, scheepstimmerwerf, tuchthuis, stapelplaats en militair arsenaal."""

           Even verder komen we in de verlengenis van de Kloosterstraat aan den Oever, waar het standbeeld van Jacob Jordaens staat, met daarvoor een plaatje voor

JEF VANCAMPEN

 Wist U dat ...?

- Jef Vancampen geboren werd te Antwerpen op 6.2.1934 als zoon van : - Constant, restaurateur van kunstvoorwerpen, kunstschilder, oprichter van de Poppen schouwburg Vancampen.

- Jef een Belgische kunstschilder is en vooral bekend  is door zijn maritieme werken (havenimpressies, rivieren en de zee, maar vooral schepen).  Ook van zijn portretten en stillevens.

- hij sinds 1990 een professioneel kunstschilder is en woont en werkt in Antwerpen. - er voor het standbeeld van Jacob Jordaens,  een schilderij en een tekst staan, beiden mooi omkaderd door een stenen kader.

- het opschrift van één der werken luidt :
                                                              Zee
                                     wiegend als een wellustige deerne
                                         tonend haar wulpse rondingen,
                                                   in bronstige stormen,
                                 lieflijk haar donkere diepten aanbiedend 
                                        van haar nooit eindigende lusten
                                                        O, zee, hoezee !
                                                                                   Jef Vancampen

         Schuin links van het standbeeld aan het nr 4 de gedenkplaat aan het geboortehuis van

 CONSTANCE TEICHMANN
                      

Wist U dat ... ?

- zij geboren werd in 1824 en overleed in 1896.

- zij op deze plaats voor het eerst Peter Benoit ontmoette, voor wie ze haar ganse leven een grote vriendschap zou  koesteren.

- het gebouw niet in zijn oorspronkelijke staat is gebleven.  Zo zijn de ramen  veranderd en is de gevel in een afschuwelijke blauwe verf geschilderd.

- zij de Antwerpse Florence Nightingale was die in 1846 de oprichtster was van het Louise-Marie ziekenhuis voor arme kinderen.  

- zij tijdens haar leven een belangrijke rol speelde in het Antwerpse muziekleven.

- zij door haar liefdadigheidsconcerten, waar ze haar zangkunst demonstreerde, ze geld inzamelde om het hospitaal te financieren.

          We verlaten den Oever en komen alzo op het Sint-Jansvliet waar aan het verluchtingsgebouw van de voetgangerstunnel deze volgende plaat is bevestigd.

SINT-ANNATUNNEL 

Wist U dat ... ?

- dit gebouw een beschermd monument is, vandaar de gevelplaat.  

- het toegangsgebouw van de hand van Emiel Van Averbeke is .

- het de voetgangers -en fietsentunnel onder de Schelde is, die de verbinding geeft tussen rechter -en linkeroever.

- hij  572 meter lang is en zich  31,57 meter onder de grond bevindt.

 - tevens een lift heeft  voor 40 personen en kan maximum 3000 kgr dragen.  

- er roltrappen zijn, waarvan de diameter 4,74 meter bedraagt en het inwendige van de tunnel een diameter van 4,30 heeft.

          We wandelen nu terug in de richting vanwaar we gekomen zijn tot aan de Hoogstraat. Aan  de

HOOGSTRAAT 76   vinden we nog een beschermd monument.

      


 Wist U dat ... ?

- uit reden deze woning dateert van ca 1760.

- het huis een merkwaardige deuromlijsting in eenvoudige rococostijl bevat.

           We laten de Hoogstraat voorlopig links liggen en begeven ons in de Steenhouwersvest, waar we aan het nr 18 de gedenkplaat van

KAREL vanden OEVER 

                
  Wist U dat ... ?

- hij een Vlaams schrijver was, die geboren werd te Antwerpen op 19.11.1871 in het huis  "De ghulden Bock",en er ook stierf op 6.10.1926, als zoon van :  - Jakob, kleinhandelaar in textielwaren, en   Paulina Teysen, dochter van de burgemeester van Putte.

- hij in 1905 de stichter was van het maandblad "Vlaamsche Arbeid".

          Aan het nr 14 vonden wij onderstaande gedenkplaat als herinnering aan de
   herwaarderingsoperatie van de gebouwen in deze omgeving.

C.V. DE GOEDE WONING

Wist U dat ... ?

-  het opschrift luidt als volgt :  """Dit project werd als herwaarderingsoperatie                       gerealiseerd door de C.V. De Goede Woning.  Het werd op 25 oktober 1990 plechtig ingewijd door de heer L. WALTNIEL.  Gemeenschapsminister                                             A. Smets  voorzitter / J. Veltmans Directeur-zaakvoerder  /A. Verhulst Ondervooriztter".

         Aan het nr 11 de gedenkplaat aan het geboortehuis van

FRANS FLORIS      

Wist U dat ... ?

- Frans Floris werd geboren in 1520 in het huis "De Steenrotse" , gelegen in de Steenhouwersvest 11  en gestorven op 1.10.1570, als zoon van : - Cornelis/Floris de vriendt
 en : - Margareta Goos.

- het huidige gebouw in 1876 gebouwd werd en stond dus, voor alle nauwkeurigheid, niet op deze plaats.

- op de onleesbare gedenkplaat wij met moeite de volgende tekst kunnen lezen                                                      """Geboortehuis / van / Frans / Floris
                                                kunstschilder 
                                                1520 - 1570""" 

- Frans Floris eerst beeldhouwer was, maar na de dood van zijn vader hij schilder werd.

- enkele van zijn werken : - Mars en Venus gevangen door Vulcanus en Ordeel van Salomo.

          In de Steenhouwersvest komt de Korte Ridderstraat  uit waar we  op de gevel van de het  nummer 8 een

STRIPFIGUUR van SUSKE en WISKE aantreffen
           .    

   Wist U dat ... ?

- deze tekening uit één der populairste Vlaamse stripreeksen is van Willy Vandersteen.

- op zaterdag 13.5.2006 deze stripmuur onthuld werd met een afbeelding van de cover van  "Op het eiland Amoras".

          Even verder aan de linkerkant bevindt zich het

HUIS DE SWAENE Dit huis bevindt zich in de Korte Riddersstraat.
                              
   Wist U dat ... ?

- in het uitstalraam er zich een soort gedenkschrift werd aangebracht, dat de beschrijving van het pand bevat.

- kort gezegd : Balthazar Van Nispen het postuum stichte, in 1625, voor 12 ouderlingen in een  gang, de zogenaamde "Swaenengang" . tot zijn testamentuitvoerders Pieter Paulus  Rubens behoorde die ervoor zorgde dat het godshuis er, volgens de wens van Van Nispen kwam. - het in 1844 werd herbouwd.

         We gaan nu terug richting Steenhouwersvest die we over steken naar het Vrijdagmarktstraatje zodat we op de Vrijdagmarkt komen.  Links van het straatje bevindt zich het

PLANTIN-MORETUSMUSEUM waar we rechts naast de ingang de onderstaande tekst op een plaat aan de gevel terugvonden  die het complex woning-atelier  Plantin-Moretus beschrijft.                               

Wist U dat ... ?

- het Plantin-Moretusmuseum een historisch museum is over een drukkersfamilie

-  er in de 16° eeuw zich hier de boekdrukkerij Plantijn bevond, die door Christoffel Plantin werd  gesticht.  

- na zijn dood de drukkerij werd overgenomen door zijn schoonzoon Jan Moretus.

- in 1876 de drukkerij en gans de inboedel verkocht werdaan de stad Antwerpen en de Belgische staat.  

- een jaar later, in 1877, het publiek het woonhuis en de drukkerij kon bezoeken.

- in 1944 het gebouw zwaar beschadigd werddoor een V2-raket en het in 1951 terug werd  heropend.

- in 2002 het genomineerd werd als UNESCO-werelderfgoed en in 2005 effectief als eerste  museum op de lijst van het werelderfgoed geplaatst.

          Op de Vrijdagmarkt bevindt er zich een gedenktsteen, die aangebracht werd tussen de plaveien (probeer hem maar eens te vinden)

VRIJDAGMARKT

 Wist U dat ... ?  

- deze gedenksteen ter gelegenheid van de 450ste verjaardag (van wat hieronder wordt  vermeld) geplaatst werd door het districtsbestuur van Merksem, op 23.5.2011.

- deze verhaalt dat :    """in 1560 Jan IV van Glimes, heer van Bergen op Zoom, de grenslijn liet trekken tussen  Schoten en Merksem. Het jaar daarop liet hij Merksem en Dambrugge als afzonderlijke heerlijkheid erkennen. Op 23.5.1561 kocht Antoon Van Stralen, burgemeester van Antwerpen en eigenaar van het kasteel te Merksem, de nieuwe heerlijkheid hier op de Vrijdagmarkt voor 43.000,- gulden.""".

            We verlaten de Vrijdagmarkt via het Heilig Geeststraatje en komen alzo terug in de Hoogstraat waar aan het nr 19, op de gevel op de hoek , waar het café "'t Half Souke" zich bevindt, een mooie tekst van Wannes Van de Velde, die als meest bekend Bard mag en ooit vergeten zal worden, werd aangebracht

 Wannes VAN DE VELDE
    

  Wist U dat ... ?

- Wannes opgroeide in het volkse -en levendige Schipperskwartier en plastische kunsten volgde aan de Akademie.

- hij in onvervalst Antwerps klassiekers schreef  als "Ik wil deze nacht in de straten verdwalen'".

              Schuin links in de Hoogstraat het

 Sint-JULIANUSGASTHUIS  /  DE ZWARTE PANTER
                                   

Wist U dat ... ?

- dit ten eerste een passantenhuis was voor pelgrims en ten  tweede het een kunstgalerij is.

- het passantenhuis gesticht werddoor Jan Tuclant en Ida van der List in de 14° eeuw.

- het vanaf 1702 de instelling werdbeheerd door het Broederschap der Loretanen.

- de traditie  van de pelgrimstafel vertelt ons, dat een maaltijd werd aangeboden aan 12 pelgrims of aan de  armen van de stad op Witte Donderdag  .Deze traditie dateert uit de 16° en 17° eeuw.

- Jaarlijks  hier dit evenement nog wordt ingericht.

   - - - - - - - - - 

- dit ten tweede in 1903 dit voormalige Sint-Julianusgasthuis werd gesticht.

 - bij een verbouwing in 1505 de huidige kapel tot stand kwam, waarin sinds 1970 de kunstgalerie "De Zwarte Panter" is gevestigd.

- 40 jaar later de galerie, in het centrum van de stad Antwerpen, nl. in de Hoogstraat, is uitgegroeid tot een monument, de oudste in Vlaanderen en een trekpleister voor beeldende    kunstenaars, muzikanten, schrijvers en kunstliefhebbers.  

- er reeds 500 tentoonstellingen, een 150tal boekvoorstellingen en 10tallen film -en concertavonden plaats vonden.

 - er wisselende exposities en een permanente expositie zijn o.m. Fred Bervoets.

             Aan het nr 13 bevindt zich het geboortehuis van

JACOB JORDAENS

            
 Wist U dat ...?

- Jacob Jordaens geboren werd te Antwerpen op 19.5.1593 en  overleed op 18.10.1678.

- hij een  kunstschilder was en zoon van Jakob Jordaens, handelaar in lijnwaad en Barbara Wolschaeten.

- hij  in één adem vernoemd wordt met die van Rubens en Van Dyck.  

- hij samen met hen betrokken was bij het intens werken aan de schilderijen in de Sint-Pauluskerk en de Sint-  Augustinuskerk.  

- hij  zijn gedenkplaat kreeg tegen zijn geboortehuis in de Hoogstraat nr 13, dat eertijds de naam  droeg van het "Paradijs".

- we op de gevel wij de volgende boodschap kunnen lezen :

                                 """Geboortehuis / van / Jacob Jordaens
                                                     kunstschilder
                                                     1593 - 1678 """

          We volgen de Hoogstraat richting Grote Markt en aan het huisnummer  3 bevindt zich het Renaissancehuis

DEN BAERS

Wist U dat ...?

- op de gevel van dit huis in de Hoogstraat nr 3, het voormalig huis "den Bers ( 1395-1399), "den Grooten Baers (1577-78)", "den Crieckboom (1578)", "Gulden Cam (?1507-?1569)","den Kam" (?1852) kan men de volgende tekst lezen :

             """PSAL : 82 - Salich is den rechter die den oprechten erft &&&& 1578
                   Prov' II - Maer valsch is die Tonghe die haeren naesten bederft"

         Via de tegenovergestelde straat komen we in de Haarstraat waar we vervolgens in de Kleine Pieter Potstraat op zoek gaan naar het huis

VROUWE TERREBROODTS

  Wist U dat ... ?

- deze gedenkplaats zich bevindt aan de gevel van pand nr 9 van de Kleine Pieter Potstraat.

-  Vrouwe Terrebroodts, evenals Pieter Pot, een weldoenster was die de armen en zieken in het oude Antwerpen hielp.

- het opschrift aan de gevel luidt als volgt  :

                                          """ 't Terrebroyke 
                                                  opgebouwd 
                                                  bij vrouwe 
                                                Terrebroodts   
                                                 anna 1442"""

  - er rond deze plaat e het volgende  kunnen lezen : "Domina illa panem pauberibus donabat"".

           Dit zou het einde moeten zijn van ons deel 2 A, maar kregen in laatste instantie nog een gedenkplaat doorgestuurd door onze medewerker Jan Soenen,die in de Reyndersstraat aan het pand 19 het huis

DE ROODE ROOSE ter kennis bracht                                                                                                                                    

Wist U dat ... ?

- men moet teruggaan tot 1624 voor de geschiedenis van dit huis te kennen.

 - er verschillende huurders dit pand bewoonden tot het op 20.3.1624 verkocht werd.

  - op 18.4.1698 de erfgenamen het huis verkochten en in de periode die volgde het nog van verschillende malen van eigenaar veranderde, tot het in  1898 leeg kwam te staan.

          Ziezo, dat was en hele wandeling in het Sint-Andrieskwartier,die de moeite waard was en waar we vele wist-je-datjes over gedenktplaten -en stenen konden te weet komen.

          Wij hopen dat we bijgedragen hebben tot een betere betekenis over deze platen en stenen, en gaan met het volgende deel 3, naar de andere richting van het Sint-Andrieskwartier, het gedeelte tussen Nationalestraat en Lange Gasthuisstraat.

                                                            -o-o-o-O-o-o-o- 

                              ANTWERPSE GEDENKPLATEN -en STENEN

DEEL 1 :

                                    "Middelheim - het Kiel en het Zuid"

          Na het afhandelen van het werk "wetens -en bezienswaardigheden over -en in Antwerpen", gaan we over tot het opzoeken van de Antwerpse gedenkplaten -en stenen in de verschillende wijken.  

          Wij hadden deze reeds verzameld in dit blog, maar wegens omstandigheden buiten mijn wil, werden de meeste foto's onbegrijpelijk van het blog verwijderd, zodat wij dit hoofdstuk herbeginnen, waar de foto's en "wist-je-datjes" per omgeving zullen vermeld worden.

           In tegenstelling met de stad Gent, waar vele gedenkplaten gerenoveerd zijn, blijft Antwerpen in gebreke.  De platen zijn nauwelijks leesbaar en hangen soms te hoog op de gevels.  En het meeste wat ons opvalt is dat er weinig aandacht wordt besteed aan de vrouwen.

           Met deze rubriek willen wij een eerbetoon brengen aan de vele kunstenaars, politici, gebeurtenissen, e.a. omdat de lezer zou weten wat hun verdienste waren tijdens hun leven of wat er in de stad gebeurde.  Bron : Antwerpse gedenkplaten van Piet Scheepens.

           We beginnen onze zoektocht aan de Middelheimlaan, in de voortuin van de Koloniale Hogeschool, in het uiterste punt, gevormd door de Floraliëlaan, met de gedenksteen

PATRIAE LIBERANDAE PROPRIGNATORIBUS

Wist U dat ... ? 

- dit monument in hardsteen is ter nagedachtenis van de oorlogsslachtoffers van de Koloniale Hogeschool. 

          We blijven in de buurt van het Open luchtmuseum Middelheim en gaan via de ingang aan de sportvelden het Nachtegalen park in, waar we de gedenksteen van

NICOLAAS CUPERUS " mens sana in corpore sana" - aantreffen.

Wist U dat ... ?

- Nicolaas Cuperus geboren werd te Antwerpen in 1842 en overleed op 1928

- hij van Friese afkomst was en in feite "de Kuyper" heette.

- dit monument naar een ontwerp is van F. Van den Heede, met medewerking van H. Pick.

- het oorspronkelijk op het Sint-Jansvliet stond aan de kant van de Hoogstraat.

- het ingewijd werd op 16 augustus 1930, 2 jaar na de dood van Cuperus.

- het sinds 1949 in het Nachtegalenpark staat, waar het opnieuw onthuld werd op 15 mei. 

- er op de achterkant in het Nederlands en het Frans enkele belangrijke turndata zijn uit zijn leven zijn vermeld zoals "Koninklijke Belgische Turnbond 1865 - Internationale Turnbond 1881 - De turnvaktaal 1885".

- hij de man was die de Sinjoren leerde turnen. 

           We verlaten het Nachtegalenpark via de speeltuinen en het houten bruggetje richting de vroegere paardestallen, waar we de gedenksteen voor de

GESNEUVELDEN VAN HET 7° LINIE aantreffen

Wist U dat ... ?

- dit een beschermd monument is bij een definitief besluit van 17.12.2002, besluit dat op 22.1.2013 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

- dit ter ere werd gemaakt voor de helden bij de slag aan de Ijzer (17-23 okt. 1914) en de gevechten bij Lombardzijde (4.11.1914).

- er een film "Patria" bestaat, die gaat over de eerste wereldoorlog.

- we volledigheidshalve ook het 17de - 27ste regiment en de 7de vestigingsregiment van WO I vermelden. 

- het monument naar een ontwerp is van Antoon De Mol (1891-1962) en Edward Verreycken (1893-1967). 

- de dame bovenaan het monument de dame "Patria" met 2 lauwerskransen wordt genoemd.

          Dan maken we een hele sprong naar het  Kiel aan de sociale woningen met de gedenkplaat

V-BOM OP SINT_BERNARDSESTEENWEG

Wist U dat ...?

- op 9 december 1944 te 11.37 uur het Kiel zwaar getroffen werd door een inslag
van een V-bom op de Sint-Bernardsesteenweg te Antwerpen, ter hoogte van de 
Alfons de Cockstraat.

- bij deze inslag 42 doden en 94 gewonden vielen.

- de gedenkplaat zich bevindt aan de ingang van de binnenkoer van de sociale woningen,gelegen aan de Sint-Bernardsesteenweg.

          Als we de Sint-Bernardsesteenweg volgen richting stad, dan gaat deze over in de Kolonel Silvertopstraat, waar deze gedenkplaat ter ere van het 3_° Royal Tank Regiment werd aangebracht op de ballustrade over de brug van de Ring in Antwerpen.          

 3° ROYAL TANK REGIMENT
                       
   Wist U dat ... ?

- deze gedenkplaat werd aangebracht ter herinnering aan het binnentreden van het 3° Royal Tank   Regiment, op 4 september 1944.

- er op die datum Luitenant-Kolonel David Silvertop, via Breendonk, Antwerpen binnen kwam, nadat hij een andere weg had genomen als Generaal-Majoor Roberts.

- Antwerpen  bevrijd werd door het Britse Armoured Division, Taurus Pursuant genaamd onder de leiding van deze Generaal-Majoor, bijgenaamd "Pip Roberts", die via Mortsel was gekomen doch vele obstakels moest overwinnen.  

          We verlaten het Kiel en gaan rechtstreeks naar de Jan Van Rijswijcklaan, waar schuin tegenover de fontein het Generaal Robertsplantsoen is gelegen.   Op het plantsoen staat de tank die vroeger aan de grens Antwerpen-Wilrijk, ter hoogte van Permeke stond.   Deze tank werd verplaatst ingevolge de werkzaamheden aan De Lijn en waar het eindstation "Olympia" werd ingelast.

BEVRIJDINGSTUNNELS 

Wist U dat ... ?

- De plaat werd aangebracht onder de tank ter ere van :   - Major General G.P.B. Roberts   - Major General J.B. Churcher en   - Brigade Brigadier C.B/C. Harvey

-  en... dit ter gelegenheid van de 35° herdenking van de bevrijding van de stad Antwerpen op  4 september 1944.   

- ze onthuld werd op 9 september 1979 door Zijne Excellentie Sir Peter Wakefield, Ambassadeur van Groot-Britannië.

- de gedenkplaat geplaatst  is onder de tank A27 Cruiser Mark VIII, simpelweg 'Cromwelltank' geheten. 

- het een unieke Britse tank is uit de Wereldoorlog II, die aan de stad Antwerpen werd geschonken.

- er nu de nieuwe hieronder afgebeelde gedenkplaat werd aangebracht                       

Wist U dat ... ?

- de bevrijding van Antwerpen gebeurde op 4.9.1944 door de 11th Armoured Division onder het bevel van Major-Generaal G.P.B. Robert, ook gekend als Pip. 

          Van het Kiel naar het Zuid is maar een boogscheut, zodat we deze bereiken via de Jan Van Rijswijcklaan waar aan het pleintje de tanks

          We steken de Jan Van Rijswijcklaan over naar de Desguinlei waar het Open Zwembad Wezenberg is gelegen.  In de inkomhal vinden we de gedenkplaat voor

MAURITS BLITZ

 Wist U dat ... ?

- hij geboren werd op 28.7.1891 en stierf op 2.2.1975.

- hij een Belgische waterpolospeler was, die tweemaal deelnam aan de olympische spelen en er 2 zilveren medailles won met het Belgisch waterpoloteam.

- hij een fervent bezoeker was van het zwemdok op 't Zuid aan de Brederodestraat en zich inzette om de zwemsport te promoten.  .

          We gaan terug richting Jan Van Rijswijcklaan steken deze over tot aan de Bosmanslei richting Arthur Goemaerelei.

          In de Arthur Goemaerelei , straat die naar hem genoemd werd tussen de Markgravelei en de Desguinlei,  aan het nr 28 bevindt zich onder het straatnaambord de gedenkplaat van

ARTHUR GOEMAERE

Wist U dat ... ?

- hij een militair, journalist, schepen, leraar, zakenman en vader van de Leysstraat was.

- hij geboren werd te Gent op 28.10.1841.

- hij aan de gevolgen van een bloedaandrang stierf op 25.9.1902, in zijn woning gelegen aan de Harmoniestraat.

- hij gehuwd was met Gabriëlle De Keyser, dochter van de kunstschilder Nicaise De Keyser, naar wie de De Keyserlei werd genoemd. -  

                    De Arthur Goemaerlei verlatend richting Markgravelei, die we links ingaan richting Sint-Laurentiuskerk en de eerste straat rechts, de Van Schoonbekestraat ingaanb komen we aan de eerste links in de Lemméstraat nr 21 , waar de gedenkplaats van

WILLEM ELSSCHOT aan de gevel is bevestigd

Wist U dat ... ?

- hij tijdens een wandeling in de nabijgelegen Markgravelei onwel werd op 31 mei 1960 en een bijgeroepen dokter geen hulp meer kon bieden.

- zijn echtgenote één dag later overleed.

- hij op 7 mei 1882 geboren werd te Antwerpen., als Alfons De Ridder. 

           We verlaten de Lemméstraat richting Robert Molsstraat, die we rechts ingaan tot de Haantjeslei en in de verlengenis daarvan komen we in de Belegstraat, die verder loopt voorbij de Brederodestraat en waar aan het nr 5, het geboortehuis van Jef Van Hoof gelegen is.

 JEF VAN HOOF

Wist U dat ... ?

- hij een toondichter was die geboren werd in de Belegestraat nr 5 op 8 mei 1886

- Jef Van Hoof stierf wanneer hij bijna 73 jaar oud was, op vrijdagavond 24 april 1959 in de Eeuwfeestkliniek te Antwerpen, tengevolge van ingewandskanker en begraven werd te Boechout op 29 april. 

          We keren op onze stappen terug en verlaten de Belegstraat tot aan de Paleisstraat, waar links voor de brandweerkazerne de gedenkzuil voor de gesneuvelde brandweerlieden staat.

 BRANDWEER - ZUID

Wist U dat ... ?

- deze gedenkplaat is aangebracht voor de kazerne van het Brandweer - zuid in de Paleisstraat   nr 124, die reeds bestaat vanaf 1910 en gebouwd is met hoge muren en ramen.

- het monument zich bevindt voor de kazerne en ter nagedachtenis is van de overleden brandweermannen in de concentratiekampen en degenen die omgekomen zijn door het 
oorlogsgeweld. Ook voor degenen die gestorven zijn in bevolen dienst.

- de inscriptie werd aangebracht onder het beeld van een brandweerman met bloot bovenlijf  en helm.                       

            Niet ver daar vandaan aan het gebouw van den Bell bevindt zich op de hoek van de Diercxsens -en Boudewijnsstraat het monument voor de

GESNEUVELDE SOLDATEN en WEERSTANDERS WO I  - 1914-18

          We keren op onze stappen terug via de Bresstraat in de richting van de Amerikalei en schuinlinks over de lei, nemen we de Bouwmeesterstraat waar in de ingang van de syngagoog deze verschillende gedenkplaten hangen.

SYNAGOOG BOUWMEESTERSTRAAT                   
 
       


 Wist U dat ... ?

- deze Joodse synagoog werd gebouwd in 1892 - 1893.                                                                                      
- en werd ingehuldigd op 7 september 1893.

            We verlaten  de Bouwmeesterstraat richting Museum voor Schone Kunsten, waar we richting Schildersstraat gaan.  Aan het einde van de straat is er tussen de plaveien de gedenkplaat te vinden van de

V-BOM                                                      
    
Wist U dat ... ?

- op 13 oktober 1944 de eerste V-bom viel te Antwerpen in de Schildersstraat.  

- hierbij 1.993 doden en vermisten en 3.434 gewonden vielen als gevolg van de 722 bominslagen tussen oktober 1944 en maart 1945.

-deze gedenkplaat werd aangebracht in de vorm van een steen, tussen de plavuizen gelegen voor het Museum voor Schone Kunsten aan de Leopold de Waelplaats, kant Schildersstraat.

- ze  ingehuldigd werd op initiatief van de VZW "Herdenking 1° V-bom Antwerpen"- 4.9.2004.

          Via de Karel Rogierstraat gaan we via de Vrijheidstraat tot aan de Kasteelpleinstraat 31, waar we naast de ingang van het Sint-Lievenscollege de gedenkplaat van de milde weldoener

- Lieven GEVAERT konden bekijken  .    

                          

Wist U dat ... ?

- hij geboren werd te  Antwerpen,op 28 mei 1868 - en stierf in 1935) als zoon van : - Ludovicus (° Ath)    en : - Maria Theresia Bruynseels.

  - de naam werd gegeven aan de industriëel Lieven Gveaert, en werd opgericht
  naar het inzicht en door de inzet van deze man.

  - het opschrift luidt als volgt :
  """Dit eerste Vlaams kollege opgericht in 1930 dankt zijn ontstaan aan het Vlaams
       dynamisme en aan de mildheid van Lieven Gevaert (1868 - 1935)"""
       27 september 1980.

-  Lieven Gevaert bezeten was van de fotografie en na enkele jaren van ervaring als fotograaf
  (in Brugge) opende hij in 1890, in de Montignystraat, een atelier.

- in 1897 hij naar Mortsel vertrok, waar in 1904 de eerste steen werd gelegd van een nieuwe
  fabriek, die uitgroeide tot het huidig complex.  

           We verlaten het college via de Kronenburgstraat  en gaan in westelijke richting naar de zuiderdokken waar we links in de Kronenburgstraat de                                                    

 HARINGROKERIJ aantreffen

 Wist U dat ... ?

- dit een beschermd monument is, waarvan de plaat tegen de gevel van het pand van de  Kronenburgstraat is bevestigd.

- de firma Van den Bemden sinds de jaren 1700 actief in de visnijverheid vestigde zich hier in 1893.  

- het pand aansluit op de voormalige directeurswoning in de Scheldestraat.

- rond 1920 er gestart werd met  het ambachtelijk roken in twaalf hoge schouwen.

- na langdurige leegstand het complex in 1986 is aangekocht door particulieren.  

- het in 1993 gerestaureerd en omgebouwd werd tot woon -en kantoorruimte.

          Hier zijn we aan het einde gekomen van onze zoektocht naar de gedenkplaten -en stenen op het Kiel en het Zuid, zodat we in het Deel 2 over gaan tot het zoeken in het Sint-Andrieskwartier.

          Veel kijk -en leesgenot. 


                                                             -o-o-o-O-o-o-o-


 

                                               WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                           OVER -en in ANTWERPEN

DEEL 43 J :

                                  "Standbeelden en beelden omgeving Koningin Astridplein

                                   Sint-Jansplein, Seefhoek en Stuivenberg en..... Luchtbal"

          Na de mooie omgeving van 't Eilandje verkend te hebben gaan we nu richting het Koningin Astridplein, het Sint-Jansplein, de Seefhoek en de wijk Stuivenberg, en bespreken we enkele beelden die zich bevinden op de Luchtbal.

          Maar eerst richten wij onze stappen naar het Koningin Astridplein waar naast het Centraal Station en voor de ingang van de Zoo, twee

MONUMENTALE VERLICHTINGSPALEN staan opgesteld.

Wist U dat ... ?

- deze het werk zijn van Frans Joris (Deurne 1851 - Antwerpen 1914) voor het beeldhouwwerk en van Jan Kerckx (Antwerpen 1853 - 1915) voor de decoratie.

- deze gebouwd werden in 1911.  

- de putti's die er zich op bevinden geen originele zijn, gezien de echte gestolen werden vanuit het stadsmagazijn. 

- deze gedeeltelijk opgericht werden in 1914 en afgewerkt in 1920.

          Het tweede opmerkelijke feit zijn de beelden op het gebouw aan de ingang van de Zoo. Zo hebben we de

KAMEEL en zijn BERIJDER

Wist U dat ... ?

- dit beeld een hoogte heeft van 22 meter.

- het van de hand is van Josué Dupon evenals de beiden beelden op de op de twee gebouwtjes aan de ingang, t.t.z. links

TWEE KROESKOPPEN(ca 1905)  en rechts   GIER op OLIFANTENKOP (ca 1905)

         We gaan de Zoo niet binnen, maar willen er wel op wijzen dat er in de dierentuin vele prachtige beelden te bewonderen zijn, zoals bijvoorbeeld :

                    de gorilla Kaisa                                          het everzwijn  

- 2 naakte jongens en een slang. - angstig paard aangevallen door een panter. - zittend jachtluipaard en  - stappende jachtluipaard van Albéric Collin. - de zeeolifant van Monique Donckers - Boduognat van Josep Jacques Ducaju - de briesende leeuw van Lucas Van Haegenborgh - de ijsbee van Erwin Peeters - de heilige familie van Rik Poot - 2 koppelpelikanen op een scheepswrak van Josué Dupon - een staande gans van Paul Hanrez - een indiaanse jager met buit van Josef geefs - Promotheus en Hulde aan Darwin van Jef Lambeaux - Suske en Wiske en een zéér eigenaardige boomstan met hoed en bril                                                                 .

         Allemaal beelden die de moeite waard zijn om bekeken te worden en om een bezoek te brengen aan de Zoo.    Als voorsmaakje verwijzen wij jullie graag naar ons Deel 30 van de wetens -en bezienswaardigheden verschenen op 11.7.2005.   Volg het "archief" op de linkerzijde van het blog en U kunt U onmiddellijk een beeld vormen.

        We verlaten het plein via de Van Wesenbekestraat, waar op de beide hoeken van de straat  een marmeren 

CHINESE LEEUW staat.   Deze leeuwen bevinden zich ook aan het uiteinde van de straat aan het de Coninckplein.     

Wist U dat ... ?

- deze er geplaatst werden in 2001 als bewaking van de Chinese wijk.

- de eerste Chinezen naar Antwerpen kwamen in de jaren 1930.

- de leeuw in de Chinese cultuur onderaan de ladder staat en de eenhoorn en de draak boven hem.

           We wandelen door de Van Wesenbekestraat tot aan het de Coninckplein en steken het plein over om de Rotterdamstraat in te wandelen.  De verlengenis van deze straat is de Hollandstraat waar voor het Dienstencentrum de "Olijftak"in de voortuin het beeld

DE INWENDIGE RUIMTE staat.

Wist U dat ... ?

- dit beeld van Mark Verstokt (Lokeren 1930) is.

- het opgericht werd op 10 maart 1995.

- er op een plaatje de volgende tekst staat : "Mark Verstokt / Inwendige Ruimte".

           We gaan nu richting Sint-Gummarusstraat, waar we links afslaan richting Sint-Jansplein, waar we onmiddellijk de blikvanger van het plein opmerken, nl.  

DE VLIEGENIER

Wist U dat ... ?

- deze sculptuur van  Panamarenko, alias Henri Van Herreweghe (° Antwerpen 5.2.1940) is, die een buitengewoon en niet te classeren individu binnen de hedendaagse kunst is.

- hij als kunstenaar, ingenieur, fysicus, uitvinder en visionair een uitzonderlijk onderzoek gevoerd heeft naar begrippen als ruimte, beweging, vlucht, energie en gravitatie.

- zijn werk een combinatie is van artistiek en technologisch experiment, en verschillende vormen aanneemt zoals : vliegtuigen, duikboten, auto's, vliegende tapijten en vogels.

- zijn werken telkens spectaculaire constructies van vreemde schoonheid, tegelijk speels en indrukwekkend zijn.

- hij van 1970 tot 2003 gewoond heeft in de Biekorfstraat 2 te Antwerpen.  

          We richten onze stappen terug in de Sint-Gummarusstraat steken de straat over naar de Dambruggestraat om uiteindelijk in de Lange Beeldekensstraat te komen waar we de eerste straat rechts, nl de Klappeistraat, ingaan om ten einde  aan het plein voor de Sint-Willibrorduskerk te komen, waar ter hoogte van de Sint-Willibrordusstraat het beeld van

JULIEN SCHOENAERTS staat opgesteld 

Wist U dat ... ?

- dit beeld van de hand is van de beeldhouwer Wilfried Pas.

- het op 13.9.2008 aldaar onthuld werd.

- Julien Schoenaerts in 1955 debuteerde als hoofdpersonnage in de film "Meeuwen sterven in de haven" van Roland Verhavert, Ivo Michiels en Rik Cuypers.

- hij de vader is van de beroemde Antwerpse filmakteur Matthias Schoenaerts.

- Julien een veelzijdig acteur was gezien hij de film, televisie en het podium ten zeerste beheerste.

          We verlaten het plein en gaan rechts van de kerk de Kerkstraat in tot aan het kruispunt met Lange Beeldekensstraat, waar het Stuivenbergziekenhuis gelegen is.  Via de hoofdingang bereiken we het binnenplein waar rechts het beeld

DE WACHTER tussen het onkruid staat.

Wist U dat ... ?

- dit een beeld is van de beelhouwer en graficus, Rik Vroman (Antwerpen, Deurne 1964).

- het aldaar opgesteld staat sedert 1990.

- het samengesteld is uit wrakhout.

- het door de kunstenaar geschonken werd aan het Stuivenbergziekenhuis.

- het verwijst naar het symbool van een wachter die waakt over de goede gezondheid van de patiënten. 

          Aan de linkerzijde het beeld

HET HUWELIJK 

Wist U dat ... ?

- dit beeld van de hand van Frans Van den Brande (Mechelen 1935) is.

- het aldaar opgericht werd op 14.12.1995.

- door de kunstenaar gemaakt werd in 1959 als kroon op zijn eigen huwelijk.

           Bij het verlaten van het ziekenhuis begeven we ons rechts in richting van de eerstvolgende Pesthofstraat, waar het beeld

DE WACHTTIJD staat opgesteld.

Wist U dat ... ?

- de maakster van het beeld Francine van Mieghem (Oostende 1930) is.

- het opgericht werd op 1.9.2000.

- het een levensgrote vrouw zittend op een bankje voorstelt.

- het als model reeds in 1995 werd tentoongesteld op het kasteel van Ardooie onder de titel "Femme agée".

- op de linker bil van het beeld de volgende tekst te lezen valt : "Francine van Mieghem / 1/3/gieterstempel : Fonderie / Fondation George Grard."

          Dit zijn dus alle beelden die wij terugvonden in de voormelde wijken.  

         We doen nu een hele sprong naar de Luchtbal waar we de volgende beelden terugvonden.

BEVRIJD(T) DE KINDEREN UIT DE KROKODIL

- dit beeld staat op de hoek van de Santiagostraat        

Wist U dat ... ?

- het van de hand van Mark Jambers (Antwerpen 1947) is.

- op een koperen plaatje voor het beeld de volgende tekst te lezen valt : " Bevrijd(t) de kinderen uit de krokodil / Volgens een Indisch  Godenverhaal is de krokodil  / een metafoor voor de uitbuiting van kinderen /Mark Jambers 1997                                                                                          

Wist U dat ... ?

- dit één van de vier beelden van Wilfried Pas is, zoals besproken in ons deel nr 24, dd. 23.6.2015 ('t Kiel en de vestingwateren)  - dit deel gemakkelijk te bekijken valt via het archief in de linkerzijde van het blog onder de "maand juni, jaar 2015".

- het staat opgsteld in een grasperkje tussen de woonblokken op de Luchtbal.

            Bezijden de Noorderlaan voor een gebouwencompleks, staat in de voortuin het beeld van DE LOPERS

Wist U dat ... ?

- het van de hand van Gerhard Marcks (Berlijn, 1889 - Brugbrohl 1981) en twee mannelijke estafettelopers voorstelt die het 'stokje' wisselen.

- het beeld op 24.11.1958 aangekocht werd door de gemeenteraad en het definitief opgesteld werd bezijden de Noorderlaan. 

          In een een grasperk aan de Venezuelastraat bevindt het monument van

SIMON BALTHAZAR

           
    
Wist U dat ... ?

- op elk muurtje onderaan het beeld een tekst werd aangebracht, links : "SIMON BOLIVAR / 1783-1830 / El Liberttador / De Bevrijder" en rechts : " Zuid-Amerikaanse Vrijheids / strijder en staatsman / gift van de Republiek Venezuela aan de stad Antwerpen 1930".

- Simon José Antonio de la Santisima Trinidad Bolivar y Palacios, of kortweg Simon Balthazar (Caracas 24.7.1783 - Santa Maria 17.12.1830) genoemd werd

- het aldaar werd opgesteld op 5 mei 1976.

         Tussen de woonblokken van een nieuw wooncomplex staan de

TWEE BOERINNEN

        foto door auteur genomen, als ze nog in het Openluchtmuseum Middelheim stonden.

Wist U dat ... ?

- deze van de hand zijn van Gottfried Eickhoff (Frederiksberg 19021 - Kopenhagen 1982).

- dat er links achter op de plint de volgende tekst is aangebracht : "Gottfr. Eickhoff / 1938-39" en rechts achter : Lauritz Rasmussen Kobenhavn".

- er op een plaatje op sokkel wordt vermeld : " 2 Boerinnen / 1938 - 1939 / Gottfried Eickhoff / bezit van openluchtmuseum Middelheim / alhier geplaatst naar aanleiding van / de inwijding van dit woongebied / 11 maart 1983."

- het beeld oorspronkelijk bij de kunstenaar werd aangekocht in 1951 en bestemd was voor het openluchtmuseum Middelheim.

             Hier eindigt ons deel 43 J, zodat we verder kunnen met Deel 43 K, dat zal handelen over het Stadspark - Belgiëlei - Markgravelei en omgeving.

                                                       -o-o-o-O-o-o-o-

                                          WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                         over -en in ANTWERPEN

DEEL 43 K :

               "Standbeelden en beelden in de omgeving van het Stadspark en Belgiëlei ".

          In ons vorig Deel 43 J waren we geëindigd op de Luchtbal.  In dit deel trekken we in de richting van het Stadspark - de Belgiëlei en zo verder naar de richting van de Markgravelei op het zuid.

          Maar eerst gaan we naar de omgeving van het stadspark.   In de onmiddellijke omgeving treffen wij aan de Frankrijklei op het grasplein van de Maria-Louizalaan het beeld van HENDRIK LEYS aan 

Wist U dat ...?

- Hendrik Leys geboren werd te Antwerpen op 18.2.1815 en aldaar overleed op 26.8.1869, amper 54 jaar oud, aan een hartziekte.

- hij een Belgisch graficus maar vooral schilder van historieschilderijen, genrestukken en portretten.

- er zich 4 van zijn historische schilderijen in de Leyszaal van het stadhuis bevinden.

- zijn standbeeld gemaakte werd door Jozef Jaak Ducaju (Antwerpen 1823 - 1891), die tevens een getalenteerd schilder was.

- volgens Amand de Lattin het hoofd van het standbeeld van Hendrik Leys is, maar niet zijn lichaam, dat volgens hem toebehoren aan Rik Schaeffels die er voor model stond , gezien Leys een klein en dik ventje was, in tegenstelling tot wat het beeld weergeeft.   

           Op hetzelfde grasplein aan de zijde van de Rubenslei bevindt zich een mooi beeldje van

HET MEISJE MET DE GEIT

Wist U dat ... ?

- dit idyllisch beeldhouwwerk van de Franse beeldhouwer Marcel Courbier (1899-1976),
gegoten door F. Barbedienne (Parijs), en in 1932 werd geplaatst in het plantsoen van de Louiza Marialei, zijde Rubenslei.

 - Marcel Courbier  de persoonlijke vriend was van de grote weerstandsheld Jean Moulin, die,
voor hij prefect en begenadigd tekenaar was, zelf in 1943 door de Gestapo gemarteld en vermoord werd. Courbier wijdde een reeks memorialbeelden aan zijn vriend.   Marcel Courbier overleed in 1976.               

 - het beeldje in 1930, op de wereldtentoonstelling, tentoongesteld werd in het Frans paviljoen.

 -  het 17jarige model, Marcelle Battu, later op 30.8.1944, bij de bevrijding van Nimes, schuldig geacht werd wegens het aanpappen met de Nazi's, en publiekelijk werd gekastijd en geschoren.

- op 3.10.1944, zij, na een twijfelachtig proces wordt terechtgesteld.

-  Marcel Courbier de persoonlijke vriend wasvan de grote weerstandsheld Jean Moulin, die,
voor hij prefect en begenadigd tekenaar was, zelf in 1943 door de Gestapo gemarteld en vermoord.

- Courbier een reeks memorialbeelden wijdde aan zijn vriend  Marcel Courbier die overleed in 1976.

          We steken nu de Rubenslei over en betreden het Stadspark waar vele standbeelden en beelden te bewonderen zijn, doch die wij hier niet gaan weergeven, gezien deze reeds vervat zijn in ons deel 28A van de wetens -en bezienswaardigheden en die kunnen bekeken worden op dit blog via het archief, nl juli 2015. (zie linkerrand van het blog).

          We verlaten het Stadspark aan het "Beeld der gesneuvelden" en gaan even tot aan de hoek Van Breestraat, Mechelsesteenweg waar de waterfonteinen van de A.W.W. zijn.  Rechts aan de zijde van de gebouwen het beeldje

DE DRIE FONTEINEN + BADENDE KINDEREN

Wist U dat... ?- dit beeldje de "Badende Kinderen", op het pleintje  met de 3 fonteinen tegenover het gebouw van de Antwerpse Waterwerken, (één van de grootste drinkwaterproducenten in de Benelux), aan de Mechelsesteenweg staat.

- dit van de hand is van Stig Blomberg (° Linköping 1935).

-  het hier werd geplaatst op 22 juni 1981 naar aanleiding van 100 jaar water voor Antwerpen. 

- Wannes Van de Velde het volgende schreef : "een teken van leegte van een namiddag met blote kinderen lopend naar de toekomst". (bron : de Tijd). 

          We richten onze stappen terug naar het Stadspark en volgen de Van Eycklei in de richting van de Loosplaats.   Voor de Sint-Jozefkerk staan verschillende betonnen blokken opgesteld en kunnen aanzien worden als een kunstwerk.

          We verlaten de omgeving van het Stadspark en begeven ons via de Brialmontlei naar het kruispunt Simons - Mercatorstraat - Belgiëlei waar op de hoek tegenover de centers het 

MONUMENT voor de GEDEPORTEERDE JOODSE BEVOLKING

dat  met ijzeren platen afgeschermd  wordt 

 Wist U dat ... ? 

 - dit het werk is van Willem Bierwerts dat ingehuldigd werd op 27 mei 1997.

- Willem Bierwerts (Brasschaat 1927)  : veelzijdig kunstenaar als tekenaar, schilder,
ontwerper van glasramen maar vooral bekend als monumentaal beeldhouwer.

- er links voor de pyloon de volgende tekst op een sokkel te lezen valt : "Waar boze geesten heersen/ en het mensenvolk geen naammeer heeft/ ter nagedachtenis / aan de Joodse gedeporteerde burgers (Hebreuws) 1940 - '45". //  het op initiatief van 'Forum der Joodse organisaties en de / Stad Antwerpen // 27 mei 1997 .

- op een andere sokkel rechts) (Hebreuwse tekst) : " Al wat wij vernomen hebben van onze voorvaderen / laten wij wij het niet weerhouden voor het nageslacht // Psalm 78"   

- en op de voorste sokkel : "Wij zijn / eeuwige dank verschuldigd / aan allen die, / op gevaar van hun eigen leven, / ons uit de gruwel der nazi's / hebben gered".

Bron : Stadsbeelden Antwerpen Anno 2001 van Antoon Van Ruyssevelt
- De foto's komen uit ons eigen archief.

          Gezien deze kant dicht bij de wijk Zurenborg aanleunt, gaan we even tot op de Door Verstraeteplaats, waar op het rondpunt het beeldje van

MEISJE OP BLOESEMDE TAK uit 1951 

Wist U dat ... ?

- dit het werk is van de Zweedse beeldhouwer Axel Wallenberg (1874-1963).

         Einde van deel 43 K.

         Het volgende deel 43 L, zal in de lijn liggen van de Belgiëlei die we na een bezoek aan de Door Verstraeteplaats verlieten,zodat we het Albertpark - de Harmonie en de omgeving van de Markgravelei kunnen bezoeken.

                                                         -o-o-o-O-o-o-o-

                                             WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                           over -en in ANTWERPEN

DEEL 43 L :

                                          "Standbeelden en beelden in het Albertpark -

                                        Harmonie en de omgeving van de Markgravelei".

          In ons vorig deel 43 K bevonden wij ons op het einde aan de Door Verstraeteplaats.   Om onze zoektochten naar de standbeelden en beelden voort te zetten, gaan we in dit deel terug naar het einde van de Belgiëlei, waar tussen de Koningin Elisabethlaan - de Prins Albertlei en de Mechelsesteenweg zich het "Albertpark" bevindt.

          Op de hoek van de Mechelsesteenweg en de Kon. Elisabethlei stond vroeger het beeld van

MATHATMA GHANDI  of Mohandas Karamchand Ghandi ° Porbandar 2.10.1869 aan de Westkust van India. 

 Wist U dat ... ?

- de 'buste' van Mahatma Ghandi reeds geruime tijd ontbreekt op de sokkel, gezien het gestolen werd.

- het door 3 onbekenden van zijn sokkel werd gehaald en in een personenauto Ford Focus werd geladen waarop zij in de richting van de Jan Van Rijswijcklaan vluchtten.  

- er tot op heden geen dader(s) werden gevonden, noch het beeld.

- hij dank zij zijn strijd voor de mensenrechten er in slaagde om India eindelijk onafhankelijk te maken, volledig zonder geweld.

- zijn uitspraak luidde : "geweldloosheid zou nooit gebruikt mogen worden als een schild voor lafheid. Het is een wapen voor dapperen".

- hij die dus zijn leven lang voor geweldloosheid was geweest, op 30.1.1948, bij een gebedsbijeenkomst, werd doodgeschoten door een extreme hindoe, nl. Nathuran Godse.

               Langs de zijde van de Mechelsesteenweg, juist tegenover het gebouw van Electrabel, bevindt zich het standbeeld  :

CAMILLE COQUILHAT

  Wist U dat ... ?  

-  Camille-Aimé Coquilhat werd geboren te Luik op 15.10.1853.

- hij samen met Stanley de beroemde tocht langs de bovenloop van de Kongostroom tot aan de Stanley Falls maakte.

- hij op 24.3.1891, op 37 jarige ouderdom, stierf te Boma aan de gevolgen van kronische dysenterie.

-  het monument van de hand is van graaf Jacques de Lalaing en in 1895 in het Albertpark werd geplaatst.

- hij in 1891 een straat, naar hem genoemd, kreeg tussen de Zwijgerstraat en de Verbondstraat. 

 Oa de uiterste hoek, van de Mechelsesteenweg en de Prins Albertlei, tussen  het struikgewas

DE HAND 

Wist U dat ... ?

- dit monument de grens aanduidt tussen Antwerpen en het district Berchem.

               Langs de zijde van de Koning Elisabethlei, ter hoogte van de tramhalte, over het in aanbouw zijnde Provinciehuis, in het mooie grasplein het standbeeld van 

DE DANSERES

 Wist U dat ... ?

- het knappe bronzen beeld door het Antwerpse stadsbestuur op 20.11.1959 werd aangekocht.

- het van de hand is van beeldhouwer Oscar Jespers (° Borgerhout 22.5.1887 -  Sint-Lambrechts-Woluwe 1.12.1970).

- hij de zoon was van Emiel Jespers, een verdienstelijk beeldhouwer en broer van schilder Floris Jespers.

           Even verder voor het huisje het beeldje van

BEER      

  Wist U dat ... ?

- volgens een vermelding aan het beeld de naam DERZOU (1964) wordt vermeld, wat vermoedelijk duidt op de ontwerper.   

           We verlaten nu het Albertpark langs de zijde van de Koningin Elisabethlaan en betreden het Harmoniepark.  Helemaal achteraan in het park, tegenaan de gebouwen bevindt zich het monument van

PETER BENOIT

Wist U dat ... ?

- op 11 maart 1901 de Vlaamse komponist Peter Benoit (° Harelbeke 17.8.1834 - + Antwerpen 8.3.1901), ten grave werd gedragen en burgemeester Jan Van Rijswijck beloofde hem te bedanken met een monument.

- hij lange tijd op het monument heeft moeten wachten, want meer dan 30 jaar later werd het ingewijd op de Frankrijklei voor de Koninklijke Vlaamse Opera.

- op 27 december 1951 de gemeenteraad besliste het monument naar de tuin van het Harmoniepark te verplaatsen.

- het daar op een ongelukkige plaats staat en er wat verlaten bijligt en door de sinjoren "Het Plonsbad" wordt genoemd .

- dit het werk was van bouwmeester en esteticus Henry van de Velde (° Antwerpen 3.4.1863 en + Zürich 15.10.1957).

          In het Harmoniepark, dat een hele gedaantewisseling heeft ondergaan bevinden zich op het hoofdgebouw achte verschillende borstbeelden van vermoedelijke componisten.  Tot op heden hebben we niet kunnen achterhalen wie deze figuren zijn.

         We verlaten het Harmoniepark via de Kon. Elisabethlaan tot aan de Jan Van Rijswijcklaan, steken deze over naar de Karel Oomsstraat tot aan de Desguinlei waar schuin rechts van ons, het Openluchtzwemdok Wezenberg gelegen is.  Voor het gebouw het beeldje van de

ZWEMSTER

 Wist U dat ... ?

- dit standbeeld sinds 1986 staat opgesteld in het plantsoen, aan de ingang van het zwemdok.

- de naam van de beeldhouwer Hubert Yencesse (Parijs 1900 - 1987) rechts boven aan het beeld wordt vermeld.

- er op achterkant van de sokkel staat vermeld : "Alexis Rudier - Fondeur Paris".

- Maurice Blitz (1891-1975) de promotor was van de zwemsport in het Antwerpse.

- hij nationaal zwemkampioen en winnaar van de een zilveren medaille op de olympische spelen.

- het een olympisch zwemdok met een 50 meter bad is.

          We volgen nu de Desguinlei richting Jan Van Rijswijcklaan, steken het kruispunt over en aan de overkant, op de hoek met de Kielse Vest, staan in de hoogte van het gebouw deze onbekende beeldhouwwerken.

          We gaan nu rechts de Bosmanslei in tot voorbij het rondpunt tot in de Arthur Goemaerelei.  Aan het nr 22-24 enkele beelden, met o.a.

DE PANTER

Wist U dat ... ? - deze bronzen beelden gemaakt zijn door de "animalier" Albéric Collin. 

          Verder in deze straat, aan de linkerzijde, het gebouw Vinck-Heyman met bovenaan in de top het beeld van 

O.L.V. met KIND 

Wist U dat ... ?

- dit oorspronkelijk een meisjespensionaat was, opgericht door de Congregation des Réligieuses de Notre Dame de Sion, een van oorspronkelijke Franse zusterorde.

- de weduwe Vinck-Heyman een belangrijk legaat schonk aan de C.O.O. -

- de naam IN SION FIRMATA SUM aanwezig is op het gebouw.

- het gebouw naar een ontwerp van August Cols en Alfried Defever uit 1907 is dat in 1909 voltooid werd. 

- het in 1958 door de Commissie van Openbare Onderstand tot bejaardentehuis werd omgevormd met 116 bedden.

- het geopend werd in 1962.

          We verlaten de Arthur Goemaerelei via de Markgravelei en gaan deze links in richting Van Schoonbekestraat - Hof van Leysen.    Op de hoek bevindt zich het majestueuzegebouw van de Sint-Leurentiuskerk, waar naast de kerk het beeld van

HEILIG HART van JEZUS 

Wist  U dat ... ?

- dit standbeeld van deze Christusfiguur van Bruno Gerrits (° Antwerpen 1881 - 1970) is.

- het ingehuldigd werd in 1927.

- er op voorzijde van het beeld de volgende tekst is te lezen : saCratissMo CORDI JüsV / Christl regis pII partiter exeXer paroChlari". wat betekent : "Heilig Hart van Jezus / ons toekome. Uw rijk.

- er op de zijkanten van de kerk deze twee heiligen beelden staan opgesteld

   

Mannelijke heilige aan de kant Van Schoonbekestraat      Vrouwelijke aan de kant van de Markgravelei                          

            We slaan nu de Van Schoonbekestraat in richting Lange Lozanastraat, steken deze over richting Mechelsesteenweg en voor het dienstencentrum "Van Schoonbeke" troffen wij  deze BEELDBOOM aan                                                                             

          Hier eindigt ons deel 43 L, zodat we verder kunnen gaan met Deel 43 M, het voorlaatste deel, dat zich vooral zal richten naar de omgeving van het Middelheim , met o.a. het openluchtmuseum en de beelden rond de Koloniale Hogeschool.

          Het laatste deel 43 N zal dan het slot worden met de standbeelden en beelden van het Nachtegalenpark - het park Den Brandt - de begraafplaats Schoonselhof en om te eindigen op de Linkeroever.

          Wij hopen nogmaals dat wij U veel kijk -en leesgenot hebben verschaft en dat U ook aanwezig zult zijn bij de volgende 2 delen.

                                                        -o-o-o-O-o-o-o-           

                                          WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                      over -en in ANTWERPEN

DEEL 43 N

                      "Standbeelden en beelden in het Nachtegalenpark -¨Park Den Brandt

                                         Begraafplaats Schoonselhof en Linkeroever" 

         Dit deel moet het einde zijn van onze zoektocht naar de standbeelden en beelden in Antwerpen.   In ons vorig deel 43 M waren we in de omgeving van het Middelheim, zodat we ons nu begeven in het Nachtegalenpark.  Waar we via de Gerard Legrellelaan het park betreden langs café "De Dikke Mee".  Teneinde van de dreef komen we aan een grasveld met vijver waarop het beeld

GESNEUVELDE SOLDATEN van het 7° LINIE 

Wist U dat ... ?

- dit een beschermd monument is bij een definitief besluit van 17.12.2002, besluit dat op 22.1.2013 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

- dit ter ere werd gemaakt voor de helden bij de slag aan de Ijzer (17-23 okt. 1914) en de gevechten bij Lonbardzijde (4.11.1914).

- er een film "Patria" bestaat, die gaat over de eerste wereldoorlog.

- we volledigheidshalve ook het 17de - 27ste regiment en de 7de vestigingsregiment van WO I vermelden. 

- het monument naar een ontwerp is van Antoon De Mol (1891-1962) en Edward Verreycken (1893-1967). 

- de dame bovenaan het monument de dame "Patria" met 2 lauwerskransen wordt genoemd.

          We verlaten deze omgeving via de bruggetje, wandelen voorbij de speeltuinen en de "melkerij" zodat we aan de voetbalvelden komen, waar vooraan het beeld  

Wist U dat ... ?

- Nicolaas Cuperus geboren werd te Antwerpen in 1842 en overleed op 1928

- hij van Friese afkomst was en in feite "de Kuyper" heette.

- dit monument naar een ontwerp is van F. Van den Heede, met medewerking van H. Pick.

- het oorspronkelijk op het Sint-Jansvliet stond aan de kant van de Hoogstraat.

- het ingewijd werd op 16 augustus 1930, 2 jaar na de dood van Cuperus.

- het sinds 1949 in het Nachtegalenpark staat, waar het opnieuw onthuld werd op 15 mei. 

- er op de achterkant in het Nederlands en het Frans enkele belangrijke turndata zijn uit zijn leven zijn vermeld zoals "Koninklijke Belgische Turnbond 1865 - Internationale Turnbond 1881 - De turnvaktaal 1885".

- hij de man was die de Sinjoren leerde turnen. 

         Via de grote dreef die loopt in de richting van de Beukenlaan, die we oversteken, komen we aan de ingang van het park Den Brandt.   Vooraan het kasteel het prachtig beeldhouwwerk van de 

DE DANSENDE VROUWEN

Wist U dat ... ?  

- de groep bestaat uit drie slanke, vrolijke meisjes met modieuze kapsels en eigentijdse op het lichaam gemoduleerde jurken met een breed rondwaaierende brede zoom onder de knieeën.

- het beeld van de beeldhouwer Walter Schott (°Ilsenburg/Hars 1861 - Berlijn 1938) is, en zou afkomstig zijn uit de wereldtentoonstelling van 1910 te Brussel, waar het voor het Duits paviljoen prijkte.

- er op de rand staat : Walter Schott fec(it) en Aktien Gesellschaft Gladenbeck / Berlin-Friedrichshagen. (Fecit betekent vervaardigde).

- deze plaats de favoriete plaats is als decor voor huwelijksreportages.

           Mits een mooie wandeling te maken,  komen we helemaal achteraan in het park aan het beeld  

DEN BLOTEN DAVID

dat we samen bezochten met ons goede Amerikaanse vriend Wally en de Japanse Yuto, die ons terugvonden via Facebook. 

        Verder zijn er in deze parken geen standbeelden of beelden te ontdekken, zodat wij nu onze stappen richten richting begraafplaats Schoonselhof.

       Hier zijn eveneens prachtige beelden te bekijken, maar we hebben deze reeds besproken in ons deel 29 dd. 12.7.2015.   Door gewoon naar de linkerkolom van dit blog te gaan en in het archief de datum juli 2015 kunt U onmiddellijk kennis maken met deze beelden.

        Het is er een oase van rust, zodat het een ideale plaats is om even te onthaasten.

        Gezien we naar het einde gaan van onze zoektocht naar al die standbeelden en beelden in Antwerpen, mogen we zeker niet vergeten even ons aandacht te vestigen op de Linkeroever, waar op het Frederik van Eedenplein het beeld                                                     

PERENNIS PERDURAT POETA                                                                                             

Wist U dat ... ?

- dit een werk is van Idel Ianchelevi, uit 1974. 

- het opschrift "Perennis perdurat poeta" , hiermee hulde brengt aan de creatieve mens.

- het betekent : "De dichter leeft eeuwig voort"

- dit standbeeld geschonken werd door BP-Belgium en voorheen opgesteld stond aan de BP-building op de hoek van de Camille Huysmanslaan en Jan Van Rijswijcklaan, naar aanleiding van "Antwerpen, culturele hoofdstad van Europa", dd. 10.12.1993.

- op de plint achteraan vermeld staat : "Brons Vindevogel". 

- het ingehuldigd werd in 1979 aan de BP-Building.      

            Links naast het verluchtingsgebouw richting de Schelde bevindt zich het beeld van wijlen zijne majesteit

KONING BOUDEWIJN  

W ist U dat ... ?

- er op dit beeld, op de kop de inscriptie : " architect /Jo Crepain / Sculptuur  Wilfried Pas" te lezen valt.  

- het een werk is van Wilfried Pas, die we reeds kennen uit een vorige wetens -en bezienswaardigheden met zijn standbeelden van Willem Elsschot en Gerard Walschap.

- er op de borstwering de volgende tekst werd aangebracht : "Dit monument/ ter ere van zijn majesteit Koning Boudewijn / werd ingewijd op 5.5.1999 : door hunne majesteiten : Koning Albert II,Koningin Paoloa en Koningin Fabiola / De vzw Koning Boudewijn/ voorzitter Camille Paulus / Gouverneur van de provincie Antwerpen / ondervoorzitter / Andries Kinsbergen /Minister van Staat / ondervoorzitter Leona Detiège / burgemeester van de stad Antwerpen /secretaris-penningsmeester Baron Paul Buysse".

          Op het Mac Leodplein het beeld van

GEORGE EECKHOUD

 Wist U dat ... ?

- het 7 meter hoog is en in blauwe hardsteen is gemaakt.

- er onder de buste van G. Eekhoud zijn naam in hoogreliëf-letters vermeld staat.

- op de linkerzijde op een sokkel de naam van de ontwerper : Henry Van de Velde (1856-1927) vermeld staat.

- het beeld onthuld werd in 1953. 

               Verder op de hoek van de Gloriantlaan treffen we voor een appartements gebouw  het standbeeld

de AARDE  

                                      
Wist U dat ... ?

- dit één van de 4 dezelfde beelden van Wilfried Pas is, dat opgesteld staat aan de Hendriklei op 't Kiel  op de Luchtbal  en in de hovingen van de sociale woningen aan de Prekerstraat. 

- het op L.O. werd opgesteld in 1958.                                                   

            Hier eindigt ons werk over de "wetens -en bezienswaardigheden over -en in Antwerpen" dat verdeeld is over vele afleveringen, volgens wijk of omgeving.  

            Wij hopen dat de "Antwerpenaren" en de toeristen veel kijk -en leesplezier hebben gehad en deze beelden eens ter plaatse gaan bekijken, want het is de moeite waard.

            Schiet niet op de auteur als er toch enkele moesten ontbreken, maar we hebben getracht ons een praktisch volledig overzicht te geven.

           Alle foto's zijn eigendom van de auteur Alfons Van Camp, uitgezonderd enkelen, maar dan wordt hun naam vermeld.

           En.... om nog eens de bronnen te vermelden :

- Wikipedia

- het werk van Antoon Van Ruyssevelt "Stadsbeelden Antwerpen".

- het boek "Antwerpse Standbeelden" van Piet Schepens.

- de beide boeken "Antwerpen door het oog van de stadsgisten" van  de Koninklijke Gidsenvereniging van Antwerpen.

- de gids voor Oud-Antwerpen van George Van Cauwenbergh

- het bouwkundig erfgoed. 

De auteur : Alfons Van Camp

                                                          -o-o-o-O-o-o-o- 

                                             WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                          over -en in ANTWERPEN

Deel 43 M :

                       "Standbeelden en beelden in de omgeving van het Middelheim

                                                     en de Koloniale Hogeschool"

          We bevinden ons nu in de omgeving van de Middelheimlaan - Floraliëlaan, waar in de voortuin van de campus van de universiteit Antwerpen (de vroegere Koloniale Hogeschool) is gelegen.    Voor het gebouw het beeldhouwerk van

BOW KNOT

Wist U dat... ? - BOW KNOT gebogen knoop betekent. ) - dit een werk iw van de Nederlands-Amerikaanse beeldhouwer van Japanse afkomst    Shinkichi Tajiri.   (° Los Angeles 7.12.1923 - + Baarlo 15.3.2009). - deze werkte met afgedankte materialen.   
Bronnen : - Standbeelden.be
                     - http://www.shinkichi-tajiri.com

          Even verder het beeldhouwerk

GROETEN AAN K. DE JAECK
                    

Wist U dat ... ?

-we de kunstenaar van dit beeld niet hebben kunnen achterhalen.

            Dit ijzeren gedrocht bevindt zich in de voortuin van de voormalige  Koloniale Hogeschool, nu de campus van het Middelheim, aan de Middelheimlaan.  Het stelt voor  :

LUCIFER (1994)

  Wist U dat ... ?dit een ontwerp isvan Paul Van Hoeydonck en betreft een schenking van Eddy De Jaeck. - de kunstenaar voor dit beeld allerlei afgedankte elektrische onderdelen en ijzerplaten gebruikte om cybermetische mensen, robots en astronauten uit te beelden.

            Voor de ingang van het gebouw, midden in de vijver, het eigenaardigde beeld van

LE SAVEUR 

Wist U dat ... ?

- LE SAVEUR (vertaling : De Smaak) het werk is van Jean-Michel Folon 
(°Ukkel 1934 - + Monte-Carlo 2005). - hij een Schilder - tekenaar - aquarellist - illustrator van affiches en tapijten - beeldhouwer was.

-  dit met "smaak" te maken heeft hebben wij echter niet kunnen achterhalen.  

- we eerder zouden denken aan een "allesweter" gezien hij een boek (?) voor gezicht heeft (In ieder geval iets om over na te denken).

          Achter het hoofdgebouw aan het gebouw A,langs Floraliëlaan, het beeld

EXODUS 

- Wist U dat ...

- dit beeld van  Yvan Theys is, die ° Marke bij Kortrijk in 1936 en overleden in 2005.

- hij een schilder - tekenaar - graficus - beeldhouwerwas.

- hij in 1964 de prijs van Rome kreeg.

-  in de pers vermeld wordt : «Formeel vertaalt hij zijn imaginaire wereld met personages, een soort poppen-figuren, in een eigentijds decor, overgelaten aan hun impulsies en passies. De karikaturale aangezichten van de figuren, vooral opgewekt door grote, langwerpige ogen, wekken een tragische sfeer op. Vooral angst, spanningen staan centraal binnen de man-vrouwrelatie die Y.T. ons schetst,» en «Harde kleuren en zachte vormen, zachte rondingen en hoekige patronen maken deel uit van het krachtveld waarin Y.T. goochelt met contradicties: bliksems doorkruisen een ruimte in zwart fluweel. Slangen doorboren de lucht van een salon.» (F. De Vree, 1993) 

           Aan het gebouw G het beeld van

REINHOUD

Wist U dat ... ?

-  REINHOUD  (D'Haese)  geboren werd te Geraardsbergen in 1928 en
  overleden te Parijs (F) op 1.7.2007.

- hij een Vlaams beeldhouwer, tekenaar en graficus was

- zich zijn naam in 1960 beperkte tot Reinhoud.

- hij de broer is van de beeldhouwers Begga en Roel D'Haese.

- hij oorspronkelijk begon met koperlassen van tot monsters vergrote insecten en kregen zijn  creaties plantaardige en menselijke allures.

- hij in 1960 overschakelde naar meer groteske lybrische wezens.

- er aande voet van het beeld, in het grasperk" we de volgende tekst kunnen lezen :"""alleen in het geheugen neemt de werkelijkheid vorm aan  1999"""   

          We verlaten deze campus en gaan naar de Lindendreef waar ten einde, aan de oprit naar het Middelheimziekenhuis het beeld van

SAMSOM

Wist U dat ... ?

- dit beeld het vermoedelijke werk is van Betty Wachsstock (° Antwerpen 1954).

- dit bronzen beeldje in 1996 door toedoen van dokter Mahler geplaatst werd op het grasperk van de Lindendreef, aan de oprit naar de ingang van het AZN (Middelheimziekenhuis).

- het een eigenaardige voorstelling is van Samon, die zijn kracht haalde uit zijn lage haren.

- de 4 ijzeren staven de tempel moeten verbeelden, terwijl Samson de zuilen opzij duwt en hierdoor de tempel instort en de Koning der Filippijnen en Samson gedood wordt.

           We laten het Middelheimziekenhuis links liggen en verder tot achter het gasthuis waar aan de ingang van het Koninklijk Poala ziekenhuis het beeld 

HET GEVOEL van WEDERZIJDS VERTROUWEN

Wist I dat ... ?

- dit beeld de naam draagt van : "Een gevoel van wederzijds vertrouwen of het zieke en het gezonde kind 1996".

- het van de hand is van Hubert Minnebo (Brugge 1940).

- hij schilder, beeldhouwer, juweelontwerper was.

- het stelt vooraan een vogel voorstelt, met in de linkerklauw een vrouwelijk en in de rechterklauw een mannelijk symbool.

- het is gehamerd en gelast koper is en  daar sedert 1998 werd opgesteld ter gelegenheid van de opening van de nieuwe ziekenhuisafdeling. - er een kleinere versie zich bevindt  in de hal van het ziekenhuis.

Bron : Stadsbeelden Antwerpen, Anno 2001 van Antoon Van Ruyssevelt.

          We verlaten de Middelheimlaan richting Beukenlaan, tot aan de ingang van het Opel Luchtmuseum Middelheim.  Aan de ingang worden we verwelkomt door wijlen burgemeester Lode Craeybeckx, waarvan we zijn beeld hierbij toevoegen. 

         Wij gaan er echter niet binnen, gezien wij reeds enkele prachtige beelden en de herstelweide, hebben toegevoegd aan het Deel 28 D op 13 juli 2015.    Deze beelden kunnen jullie bekijken via het archief in de linkerkolom van dit blog.  Zoek : juli 2015 klik hierop en U bent onmiddellijk op het gevraagde.   Niet aarzelen om deze beelden eens te bekijken en het museum is zeker de moeite waard om eens bezoek te brengen.

          We verlaten nu het museum richting Beukenlaan, en bekijken even het eigenaardig kunstwerk van een 

ZWEVEND BOOTJE

en gaan daar linksaf naar de Groenenborgerlaan 171 waar zich de campus voor de universiteitsgebouwen zich bevindt.

Aldaar vonden wij het beeld

DOUBLE FACE

Wist U dat ... ?

-  het beeld "Doube Face" van Hugo Declercq  is van schilder - tekenaar en beeldhouwer Hugo Declercq (Gent 1930 - 1996) is.

- hij zich beweegt op de grens van de figuratie en abstractie.

- deze stalen constructie gemaakt is in Corten-staal en meet 2,50 m x 60 x 60.

- het gedateerd is : 1996.

           Aan de Groenenborgerlaan 149, op het grasveld TPC, tussen de kapel en de bibliotheek vonden wij tevens deze onderstaande 2 beelden

STYLITE

         En ..... naast de kapel het beeld 

"SCINTILLA ANIMAE of een vonk van de ziel".

.                        

Wist U dat ... ?

- dit eveneens een werk is  Veerle De Vuyst.

- het als opschrift draagt :
                                      """Veerle De Vuyst
                                          Scintilla animae :
                                        een vonk van de ziel
                                                   2006
                                          harde blauwsteen"""

          Hier eindigt ons deel 43 M, en hopen dat jullie weer wat bijgeleerd hebben.   We naderen nu stilaan het einde van onze reeks "standbeelden en beeld in Antwerpen", maar moeten nog eerst onze zoektocht verder zetten in het Nachtegalenpark - het park Den Brandt -  de begraafplaats "Schoonselhof" om te eindigen op Linkeroever.  Deze gegevens zullen het voorwerp uitmaken van ons laatste deel 43 N.

                                                         -o-o-o-O-o-o-o-

                                             WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                            over -en in ANTWERPEN

Deel 43 A :

                                              "   Standbeelden en beelden op het KIEL " 

                Gezien wij in het verleden de standbeelden in het Antwerpse hebben weergegeven in ons blog : http://blog.seniorennet.be/alfonsvc en op Facebook, worden de meeste foto's nu door het seniorennet van het blog gehaald en vervangen door een blanco rechthoek, wilden wij dit Antwerpse patrimonium niet laten voorbijgaan om de lezer en vooral de Sinjoor een praktisch volledig overzicht te geven over de rijkdom van beelden die in onze stad aanwezig zijn.

             Onderhandelingen met het seniorennet brachten geen resultaat die ons verklaarden dat de foto's na een zekere tijd terug zouden verschijnen, zodat wij voor alle zekerheid en in het kader van de "wetens -en bezienswaardigheden" ze ondergebracht hebben in ons afzonderlijk werkstuk en  we nu de  standbeelden per stadsgedeelte gaan bewonderen met de nodige "wist-U-datjes" en er een zekere wandeltocht gaan van maken.   

              De foto's komen allen uit ons eigen archief, uitgezonderd enkele, waarvan dan wel uiteraard de herkomst wordt vermeld.  Tevens hebben we de meeste informatie gevonden op Wikipedia - Stadsbeelden Antwerpen Anno 2001 "een gids-inventaris van de beelden en de monumenten" van Antoon Van Ruyssevelt" en het boek van Piet Schepens "Antwerpse standbeelden".

                Zoals Piet Schepens in zijn boek aanhaalt dat hij bij de blikvanger “Brabo” begint, beginnen wij echter ze weer te geven vanaf het Kiel waar we beginnen aan de ingang van het Beerschot-Wilrijk stadion, aan de Atlletenstraat,waar we links verdoken in een grasperkje tussen het onkruid, het standbeeld voor de 

GESNEUVELDE LEDEN tijdens de WO I aantreffen.

Wist U dat ... ?

- dit beeld gemaakt werd door Albéric Collin (° Antwerpen 1886 - 1962), vooral gekend als dierenbeeldhouwer.

-het vermoedelijk ingehuldigd werd in 1922. 

- er op het bovenblad staat vermeld :   """Albéric Collin / 1922 """ met op de voorzijde van de sokkel :

   """1914 - 1918 / A ses membres / Morts pour la patrie /  Le Beerschot A. club / Reconnaissant"""

en langs beide zijden, op een zijvlak, de namen van de gesneuvelden 

- er borstbeelden van enkele stichters van Beerschot, die voordien opgesteld stonden, aan
de hoofdlaan achter de grote tribune, spijtig genoeg zijn verdwenen. 

- het ons niet bekend is waar die naar toe zijn verhuisd.  Wij spreken hier van : Paul Havenick / Jospeh Rijmenam / Maurice Leysen en Alfred Grisar.

               In de marge van "den Beerschot" werd op het Kiel een hommage gebracht aan deze club, die verwijst naar de "ratten van 't Kiel". 

DE RAT 

                                  
                                      
                                                            
Wist U dat ... ?  -

- dit beeld een hommage is aan het Kiel, en verwijst naar de "Ratten van 't Kiel", meer
bepaald naar den Beerschot.

- het  meer een weergave is van een konijn dan van een rat.

-dit beeld op 4 september 2006 werd geplaatst voor de Feestzaal van het Kiel, gelegen aan de Sint-Bernardsetssneweg.  

- de bedoeling van dit beeld was, de nieuwe steenweg op te waarderen en te verwijzen naar den Beerschot. 

- er ondertussen kleinere afbeeldingen van dit beest te vinden zijn ,op de arduinen zit - of afbakeningsblokken in de Abdijstraat.

         We verlaten de Atletenstraat richting VII° Olympiadelaan richting Hoboken en nemen de 1ste straat rechts, de Julius de Geyterstraat, die we volledig uitgaan tot aan de Sint-Bernardsesteenweg, die we oversteken tot aan de splitsing Hendriklei en Maurits Sabbelaan. In het grasperk ontdekken wij het standbeeld 

DE AARDE van Wilfried Pas  

Wist U dat ... ? 

- dit beeld voor het 75jarig bestaan van de "maatschappij voor sociale woningbouw SM Huisvesting"  werd gemaakt en er 4 dezelfde beelden op de plaatsen waar de maatschappij woningcomplexen liet optrekken werden tentoongesteld .

-  deze beelden van de hand van de neo-expressionistische beeldhouwer, tekenaar en graficus Wilfried Pas (° Londerzeel 1940) zijn.

 - op 8.11.1996 enkel het beeld aan de Hendriklei werd ingehuldigd.

- de 4 beelden werden geplaatst aan :
                 - de Emiel Verhaerenlaan hoek Gloriantlaan op linkeroever;
                 - de Prekersstraat, tussen de huizenblokken;
                 - de Hendriklei en
                 - de Noorderlaan
           Gloriantlaan - linkeroever                            Prekerssat                Noorderlaan - luchtbal 

                               (foto's uit eigen beheer)            
                                                                           
- volgens de kunstenaar de naam "Aarde" werd gekozen,  gezien het de naam is van onze planeet.

- de beelden een rechtopstaande bejaarde Indiaan voorstelt met ontbloot bovenlichaam , die in de rechterarm een waaier van arendveren, met afhangende veren op de rug heeft en het onderlichaam bedekt met een dierenhuid .                                                             

- een door de kunstenaar opgestelde nota de tittel van zijn werk verklaart :  """Aarde is de naam van onze planeet. De "Aarde" is ook de naam van dit beeld. De figuur die dit beeld voorstelt is niet de indiaan uit de populaire westernfilm, is niet de held van uit onze jeugdverhalen van Karl May. Het gaat over de Indiaan die, zoals blijkt uit de verslagen van het Russelltribunaal te Rotterdam in 1980, door genocide, racisme, discriminatie, grondroof en uitbuiting, toit op de rand van de definitieve vernietigning wer gebracht [...]. Dit bronzen beeld is een mogelijk ontmoetingsplaats van europese zelfkritiek en indiaans zelfbewustzijn.

         We verlaten het plein via de Maurits Sabbelaan en Karel Mirystraat en begeven ons naar de zuidelijke ingang van het wooncomplex van de Emiel Vloorstraat, waar we een prachtig standbeeld aantreffen met de naam 

HOGER OP

Wist U dat ... ?

-  dit beeld gemaakt werd door de beeldhouwer en tekenaar Frans Claessens (° Antwerpen 1885 en gestorven in 1968).

-  het  ca 1958 werd opgesteld en drie op elkaar staande sterk gestilleerde figuren voorstellen die elkaar ondersteunen.

           We begeven ons vervolgens naar de Schijfstraat waar we aan de gevel van de bibliotheek een bas-relëf in witte steen aantreffen.

BAS-RELÏEF aan BIBLIOTHEEK

Wist U dat ... ?

- dit relïef een ontwerp is van Olivier Van Dongen.

- het bibliotheekgebouw ingehuldigd werd op 12 oktober 1963.

- het 5 figuren voorstelt die aan het lezen zijn.

          Een weinig verder in het grasplein deze eigenaardige

VOGEL DRINKBEKKEN ontdekten

Wist U dat ... ?

- dit kunstwerk vermoedelijk tot doel heeft als drinkbekken voor vogels en van de hand van Mark Macken is.

- deze geboren werd te Diest in 1913 en te Antwerpen overleed in 1977.

         Er schuin tegenover op de toegangsweg naar de flatgebouwen van de Schijfstraat het standbeeld 

GROENRUIMTEN ook VREDE 1960 eveneens van Mark Macken

Wist U dat ... ?

- het de titel draagt van "Vrede" .

- er op een bronzen plaat, onderaan het beeld, de tekst : "Nationaal Instituut voor de huisvesting / Provinciale prijs / Groenruimten 1960 / M. Macken, Beeldh." staat.

          In de onmiddellijke omgeving van de Schijfstraat, nl Frans Hensstraat bevinden er zich mooie kunstwerken aan de ingang van het gebouw

FRANS STEGER 

          Nog een beeld van Mark Macken vinden we aan de Emiel Vloorsstraat 11, waar aan de ingang 2 beelden de luifel ondersteunen. Het stellen

KIRIATIDEN voor  

Wist U dat ... ?

- met kariatiden, pilaster (een niet vrijstaande pilaar) wordt bedoeld.

- er langs beide zijden  van de toegang zowel de man als de vrouw een kindje op de
arm dragen en met de andere arm zij de "abacus" onder de luifel ondersteunen.  (Nvdr : abacus = dekplaat van kapiteel = bovendeel van een zuil). 

          Even verder in het grasperk nabij de Pieter Rottiestraat, een straat achter de Sint-Catharinakerk, staat het standbeeld

S.M. HUISVESTING 1958     

      Wist U dat ... ?

- dit een driezijdige stèle in basaltsteen voorstelt met een hoogte van 340 x 190 x 135 x  135cm

- Dit een werk is van Aimé de Matelaere, ° Zottegem 1915 en + Antwerpen 1992.       

- het een driezijdige steen is met twee van de drie vlakken naar de straat gekeerd.

- er op de achterzijde staat de vermelding : """A. DE MARTELAERE"""
                   voorzijde rechts : """SM HUISVESTING / ANTWERPEN"""
                                    links :   """Wooneenheid Zaanstraat / gebouwd 1951 - 1958)  :
                                                Voorzitter J. Wilms / Directeur E.J. Bastiaensen """
                           achterzijde : """Architecten / K. Maes / V. Maeremans / R. Braem //
                                               Studiebureau TKB / Wijkverwarming / R. J. Varendonck"""

- Het beeld werd ingehuldigd in 1958.

- de tekst werd overgenomen uit het boek  " Stadsbeelden Antwerpen Anno 2001 van Antoon van Ruyssevelt.

        Via de Karel Rottie en de Mac Oleffestraat gaan we richting Sint-Bernardse steenweg en lopen recht op het Kielpark, waar aan de ingang het beeld

DE SERENITEIT staat opgesteld.                                                   

Wist U dat ... ?

 - dit beeld gemaakt werd door Henri Puvrez, ° St.-Jans-Molenbeek in 1893 en
  overleden te Antwerpen in 1971.

- hij vooral vrouwenlichamen beeldhouwde.  

- het beeld, zoals hieronder afgebeeld eerst voor het Politiebureau aan de Sint-Bernardsesteenweg stond, doch bij de aanleg van het Kielpark het een 50meter verder werd verplaatst.     

          We verlaten het park via de blokken van het Kielpark en begeven ons rechtstreeks via de doorsteek van de berm boven de tunnel naar de 1ste straat links, de Alfred Coolsstraat.   Aldaar gelegen aan het grasperk ter hoogte van de Edgard Casteleynstraat bevindt zich het 

GEDENKTEKEN VOOR DE GEVALLEN POLITIEBEAMBTEN VAN ANTWERPEN
              

Wist U dat ... ?

- dit monument aldaar geplaatst werd in de jaren 50 ter nagedachtenis van de gevallen politiebedienden in de wereldoorlogen 1914-18 en 1940-45

- het werd door het aktiecomité "De Dag der Politie" op 4.1.1952 aan de stad werd geschonken..

- het oorlogsmonument is een werk van beeldhouwer Willy Kreitz (° Antwerpen 21.9.1903) en vermeldt de volgende opdracht : "De bevolking aan hare gevallen politiebedienden".

- Willy Kreitz stierf te Ukkel op 3.7.1982 op 78 jarige ouderdom.

          We verlaten het plein via de Volhardingstraat tot aan de Camille Huysmanslaan waar we aan de doorsteek, op de verhoogde berm het beeld

SCHRIJDEN ook nog TORSO genoemd kunnen bekijken.                                                                                  

                     
Wist U dat ... ?

- dit beeld is van Karl Hartung is (° Hamburg (D) op 2.5.1908 en overleden te Berlijn (D) op 19.7.1967).

- het vroeger stond op de hoek van de Camille Huysmanslaan en Jan Van Rijswijcklaan, waar nu het beeld van Camille Huysmans staat (zie verder in dit blog). 

- het sinds 1969 staat in het plantsoen op de hoek van de Camille Huysmanslaan en de
Volhardingstraat.

- Hartung het beeldje creëerde in 1950 en dat door het college van Burgemeester en Schepenen werd aangekocht.

            De Camille Huysmanslaan volgend tot aan de Jan Van Rijswijcklaan bevindt zich ter hoogte van de J.B. Verlooystraat het statische standbeeld van

 CAMILLE HUYSMANS

            
                                
  Wist U dat ... ? 

- Camille Huysmans, filoloog, publicist en politicus, werd geboren te Bilzen op 26.5.1871.

-  het beeld is van de Roemeens, later, Belgische beeldhouwer en tekenaar Idel Ianchelevici
   (Leova-Bessarabië, 5 mei 1909 - Maisons-Laffitte - Frankrijk, 26 of 28 juni 1994)
   Foto :- één uit mensmagazineoriginal en één uit ons eigen beheer.                                                             
- het standbeeld 3,25 meter hoog en in brons is.

-Het stond vroeger op de hoek van de Mechelsesteenweg en de Koningin Elisabethlei, vlakbij de Belgiëlei stond, waar Huysmans jarenlang woonde en hij op 25.2.1968 zou sterven.

- het op 24.4.1981 onthuld werd op die plaats.  

            De Jan Van Rijswijcklaan verlatend kijken we recht op Expo Antwerpen, waar voor het gebouw een

STENEN BOL werd geplaatst.  

Wist U dat ... ?

- deze bol een diameter van ca 350 cm heeft en deze samengesteld is uit gemetselde breukstenen.

- het een gift is van de Oostenrijkse republiek / aan het Nationaal Bouwcentrum / ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling 1958  

         Meer stadinwaarts bevindt zich op de middenberm, tegenover de Antwerpse expohallen, en waar ook de haltes van de trams 2 en 6, en de autobuslijn 22 zich bevinden, staat de

TELJORENFONTEIN

 Wist U dat ... ? 

- de fontein werd gemaakt door H. Beyaert. 

- deze fontein voorheen aan de Nationale Bank stond,  waar ze in 1930 plaats moest ruimen voor het monument van de gesneuvelden met Koning Albert.

- Beyaert zei : "Ma fontaine ? J'entasse des plats et des assiettes, et voilà ma fontaine".

- het een mooi monument is met al die kikkers, die fijne straaltjes water spuiten.

          Op diezelfde plaats bevinden zich aan de beide uiteinden beelden. Aan de noordzijde de  

BRIESENDE LEEUWEN

Wist U dat ... ?

- deze beide beelden gemaakt werd door  Josué Dupon - ° op het gehucht De Reiger van het West-Vlaamse Ichtegem 22.5.1864 en + Antwerpen 13.10.1935.

- Josué Dupon een dierenbeeldhouwer bij uitstek was.   Er in de Antwerpse Zoo  heel wat beelden van hem staan.  o.a. de kameeldrager aan de ingang van de ZOO 

- deze beelden voorheen ook op de Frankrijklei voor de Nationale Bank stonden.

          En..... aan de zuidzijde,   

SAMSOM VELT DE LEEUW

Wist U dat ... ?

- dit beeld eveneens, zoals de briesende leeuwen, een beeld is van Josué Dupon (° Ichtegem 22.5.1864). 

- in 1930 beide beelden nog op de wereldtentoonstelling te Antwerpen stonden, om dan 5 jaar later op de Jan Van Rijswijcklaan, ter hoogte van het Bouwcentrum (nu Antwerpen-Expo), te belanden.  

          Aan de linkzerzijde van de Jan Van Rijswijcklaan, richting stad, werd een paviljoen aangelegd en kreeg de naam

CROWNWELL TANK             

                           

  Wist U dat ... ?

- de bevrijding van Antwerpen gebeurde op 4.9.1944 door de 11th Armoured Division onder het bevel van Major-Generaal G.P.B. Robert, ook gekend als Pip. 
                                            

- deze tank eerst stond opgesteld aan de grens Antwerpen - Wilrijk, aan de Boomse steenweg ter hoogte garage Permeke.

         Naast het plantsoen ligt een aardewegje dat leidt naar de vestingwateren.  Wanneer we de eerste expobrug oversteken komen we aan de jeugdherberg Op Sinjoorke.  Voor dit gebouw vonden wij een eigenaardig beeld van vrouwen met ontbloot bovenlichaam, die zo maar uit de grond komen verrezen.  Wie de maker van dit kunstwerk is, dat uit een rotsblok is gehouwen, hebben wij spijtig genoeg niet kunnen achterhalen. 

 BORSTBEELDEN van VROUWEN                                                                                                                                                                                                                                                                            

     We verlaten het plein via de tweede expobrug en begeven ons richting Jan Denucéstraat waar voor de blok aan de Kolonel Silvertopstraat een prachtige Totempaal werd geplaatst, die de naam vraagt van      

MONUMENT  T. VERBEECK of "Totempaal"                                                                                                                                                                                                                                        

 Wist U dat ... ? -

- dit kunstwerk door vader T. Verbeeck geschonken werd aan de SV. De Woning naar aanleiding  voor het bouwen van de blokken aan de Jan Denucéstraat.             

- nadat verschillende kunstenaars er werk van maakte, het in 1970, Jean-Guillaume Bierwerts, (geboren Brasschaat 3.5.1927) met de opdracht gelast werd.

- op 22.10.1973 het 13,50 meter hoog polyester stapelbeeld onhuld.  Het had geen succes en werd vlug door de sinjoren gedoopt tot "Totempaal" of "Patteeke" (Nota van de redactie : Antwerps voor taartje).

            Maar kunnen jullie me zeggen wat deze 'Totempaal' in feite voorstelt ?  Is het de hoop of bedreiging ?

            Zie zo hier eindigt onze zoektocht naar de standbeelden en beelden die we terugvonden op het Kiel.   Onze volgende stap gaat in Deel 43 B richting Zuid. 

            Veel lees -en kijkplezier.

                                                           -o-o-o-O-o-o-o-  

                                 WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                       over -en in ANTWERPEN

Deel 43 B :

                             "STANDBEELDEN en BEELDEN op het ZUID"

       In dit deel gaan we de standbeelden in kaart brengen in de omgeving van het Zuid.

       Ingevolge de vele standbeelden die wij gefotografeerd hebben in onze koekestad en die te vinden zijn op dit blog en op Facebook, gaan we ze nu als wetens -en bezienswaardigheden onderbrengen in deze rubriek, met hun "wist-je-datjes" .

       We zijn begonnen met Deel 43 A op het Kiel en stopte onze wandeling aan de Kolonel Silvertopstraat aan de "Totempaal".  

     Vandaag beginnen wij onze tocht op het Zuid, waar we starten op de Bolivarplaats waar we op het plein voor het Vlinderpaleis het standbeeld van

JAN DE LICHTE aantreffen.

Wist U dat ... ?

- op het plein het 3,30 meter hoog beeld van Jan DE LICHTE van Roel D'Haes (1921-1996)staat.

- het daar geplaatst werd op vraag van L.P. Boongenootschap als illustratie bij de roman "'de bende van Jan De Lichte" (dS De Standaard)

- er op het beeld zich de leuze bevindt ""veur giene chanterie peur" wat betekent "voor geen gendarme bang".

 ht bronzen beeld tot stand is gekomen op verzoek van het Louis Paul Boongenootschap, als illustratie van de roman die de auteur aan figuur had gewijd. Het beeld was bedoeld een plaats te krijgen op de Grote Markt van Aalst, waar Jan De Lichte in 1748 geradbraakt werd.

- het plan werd afgewezen door het toenmalige college. Men toen de Zottegemse deelgemeente Velzeke voorstelde, waar De Lichte in 1723 geboren werd, maar ook dat ging niet door. Het beeld heeft weliswaar één dag tentoongesteld geweest in Velzeke.

- op 1 mei 1987 in het Antwerpse Middelheimmuseum het 3,30 meter hoge beeld Jan De Lichte van Roel d'Haese (1921-1996) opgenomenwerd  in de collectie.

- Ivo Moyersoen, gewezen voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg, die mee het gebouw onder zijn hoede had, lang op zoek was naar een beeld voor op het plein voor het gerechtsgebouw.

- Jan De Lichte een optie was, en dat plan in 2009 werkelijkheid is geworden en het standbeeld in bruikleen is gegeven aan justitie.

- heden ten dage je de figuur van de vermeende moordenaar, stroper en vogelvrij verklaarde Jan De Lichte dus kan bewonderen voor de rechtbank. Op zijn borst prijkt veelzeggend de leuze: veur giene chanteric peu (voor geen gendarme bang). 

Een beetje uitleg bij de figuur van Jan De Lichte :
In het midden van de achttiende eeuw duiken de Vlaamse bokkenrijders op om gegroepeerd rond Jan de Lichte en vervolgens rond diens zoon een bloedig spoor door de Vlaamse historie te trekken. De weerklank van hun revolutie en rebellie was wel verspreid terug te vinden in documenten, pamfletten en satires, maar Louis Paul Boon heeft al dit materiaal voor het eerst in bezield verband bijeengebracht. Jan de Lichte was de onverschrokken zoon van een kroegbaas. Om deze historische figuur hangt een waas van legende en fantasie, maar uit de wirwar van tegenstrijdige en legendarische gegevens heeft Boon toch het portret geboetseerd van een nu nog intrigerende, op drift geraakte idealist. De schelm Jan de Lichte, die dieven, landlopers en bedelaars bij duizenden verenigt tot een geregeld leger, plundert kastelen en postkoetsen volgens plan en verdeelt een ruim deel van de buit onder de armen. Het leger en de politie krijgen pas gelegenheid de rebellie van Jan de Lichte te onderdrukken als een aantal van de bendeleden zich tegen Jans leiding gaat verzetten en op eigen houtje begint te opereren. Galg en rad rijzen dan uit gebeurtenissen vol verraad en knevelarij boven het land rond Aalst. De droom van Jan de Lichte gaat - voorlopig - onder in vuur en bloed op die ene dag dat er honderden worden terechtgesteld.

 - het beeld werd ingehuldigd op 12.12.2009 door
                                                   Dhr Stefaan De Clerck
                                                      minister van justitie
                                                      Dhr Philip Heylen
                                       schepen voor cultuur stad Antwerpen
                                                   Mevr. Chris Anseeuw
                                 ere-voorzitter rechtbank van eerste aanleg
Geschonken door de Middelheim promotors

- op de zijkant van de sokkel staat het volgende vermeld :
                                            Jan De Lichte (1723 - 1748)
                                     Hommage aan de schrijver L.P. Boon
                                              van Roel D'Haese (1987)

Bron : - Nieuwsblad
          - www.standbeelden.be

- - - - - - - - - -

          We verlaten nu de Bolivarplaats via de Amerikalei, waar we links aan de Baron Dhanislei het standbeeld van 

QUINTEN MATSIJS    aantreffen.

Wist U dat ... ?

- het oorspronkelijk aan de ingang van het stadspark aan de Quellinstraat stond, waar het onthuld werd op 14.8.1881.

-het een werk van Jaak De Braekeleer is.

- er niet met zekerheid is geweten waar Quinten Matsijs geboren is,  was het Antwerpen of Leuven, evenals wzijn geboortedatum. Sommige bronnen vermelden tussen 10.9.1465 en 10.9.1466.  Hij stierf in de zomer van 1530.

- we in de stad nog de putkevie op de Handschoenmarkt - de Quinten Matsijsdoorgang (tussen Handschoenmarkt en Oude Koornmarkt) en de Quinten Matsijslei (aan het stadspark) vinden.

Bron : - Antwerpse standbeelden van Piet Schepens.

Wist U ook dat Quinten Matsijs 
- een Zuid-Nederlandse schilder was en de belangrijkste vertegenwoordiger van de Vlaamse Primitieven. - deze veelal religieuze werken maakte.

             We verlaten de Baron Dhanislei langs de Emiel Banningstraat tot aan de Lambermontplaats waar we vewelkomt worden door

BARON LAMBERMONT 

Wist U dat ... ?

- Baron F.A. Lambermont geboren werd te Dionleval in 1819 en gestorven te Brussel in 1909.

- hij secretaris-generaal van Buitenlandse zaken was.

- zijn grootste verwezenlijking het vrijkopen van de zware Scheldetol van de Nederlanders.

- het beeld gemaakt werd door Léandre Grandmoulin (° Terhulpen 1873 en + Ukkel 1957).

          Het bronzen beeld maakt deel uit van het       

HET STENEN BOOTJE  dat centraal op de plaats staat en zeker de moeite waard is om te bekijken.  Wandel hier maar eens rond en ontdek de mooie beelden en de vele inscripties die er te lezen vallen. 

                    

Wist U dat ... ?

- in het centrum van de vijver, een stenen boeg van een schip is waar te nemen.

- de onthulling van dit monument gebeurde op 14 augustus 1912 in aanwezigheid van koning Albert I en koningin Elisabeth.

- er langs weerszijden prachtige beelden te bekijken vallen, zoals op de westelijke kant een gehurkte mannenfiguur met een wereldbol en in zijn rechterhand een passer (zie foto hierboven).

- op de oostelijke zijde, een gehurkte vrouw met een kind liggend over haar beide dijen en drinkend aan haar rechterborst. (zie foto)

     We verlaten nu deze mooie plaats via de Leopold De Waelstraat naar de richting van de Leopold De Waelplaats waar we aan onze rechterzijde voor het Museum voor Schone Kunsten van Antwerpen, aan de Beeldhouwerstraat op een ronde    

ZITBANK  kunnen plaats nemen.

Wist U dat ...?

- wij deze "zitbank" gecatalogeerd hebben bij de stads - en stadsbeelden, gezien dit toch iets speciaals is.

- deze ontworpen werd in de vorm van een hoefijzer door modenontwerpster Ann Demeulemeester . 

- ze werd 'ingezeten'  op 22 december 1999.  

Wist U dat ... ?

- dit beeld eveneens past in de reeks van de "stadsbeelden".

- het  een waterpartij is naar een ontwerp van de Spaanse beeldhouwsterCristina Iglesias. 

- deze zogezegde fontein een cyclus heeft van ca 64 minuten om helemaal vol en op nieuw leeg te lopen.

- zij een weergave geeft van ebbe en vloed.

          Aan de noordzijde van het plein staan enkele overblijfselen van het voormalige monument Frans Loos 1876, dat voorheen op de Loosplaats stond, nl

BORSTBEELDEN
                                                                                            

      

 

Wist U dat .. ?

- dit een 3 meter hoog standbeeld is van de 16° eeuwse stadhouder en opstandleider Willem van Oranje en diens rechterhand Marnix van Sint-Aldegonde, de zogenaamde "buitenburgermeester" van Antwerpen tijdens de jaren van de val van de stad in 1585 ( was burgemeester van 1583 tot 1585)

- het standbeeld omringd wordt door 17 zuilen voor elk van de toenmalige Zeventien Provinciën (de huidige Benelux).

- het werk  van wijlen de Mechelse kunstenaar Jean-Paul Laenen. (Bron : GvA) is.

- de beelden in de tuin van het Museum voor Schone Kunsten er staan sedert 2012 en van de hand van Jean-Paul Laenen zijn. - deze 3 maanden voor de onthulling overleed.

- Willem van Oranje prins van Oranje was en graaf van Nassau - hij "Willem de Zwijger" werd genoemd - zijn lijfspreuk "Je maintiendrai" (ik zal handhaven) was.

- Marnix van Sint-Aldegonde een schrijver, diplomaat en geleerde was, en tevens assistent van Willem van Oranje. 

        Wanneer we dit prachtig kunstwerk bekeken hebben gaan we verder en gaan links de Plaatsnijderstraat in, waar we op de hoek met de Schilderstraat het niet kunnen nalaten dit prachtige bootje op foto te plaatsen.

                                  


         We volgen gewoon de Schilderstraat richting Leopold De Waelplaats en tegenover de Coquilhatstraat treffen we dit eigenaardige kunstwerk aan, nl

QUAND LE CIEL BAS ET LOURD 

Wist U dat ... ?

- deze constructie in ijzer opgericht werd ter gelegenheid van de tentoonstelling America. Bruid van de zon" (1992).

- dit het werk is van David Lamelas (° Buenos Aires, Argentinië 1946).

          We verlaten de Schildersstraat richting Leopold De Waelplaats en slaan rechts de Vrijheidstraat in, zodat we recht op de Marnixplaats uitkomen waar we het 20 meter hoge monument

SCHELDE VRIJ kunnen bewonderen.  

Wist U dat ... ?

- in Antwerpen dit standbeeld ook het standbeeld van Marnix van Sint-Aldegonde wordt genoemd.

- het onthuld werd op 14.8.1883,  20 jaar na de afschaffing van de tol.

- er helemaal bovenaan Neptunus, de god van de zee, met zijn drietand troont. 

- de  beeldhouwer hiervan Jaak De Braekeleer was.

- er aan de voorzijde (noord) wordt vermeld : "DOOR DE STAD / ANTWERPEN / OPGERICHT / 1883".

- er op de drie andere zijden zich telkens de naam van een historisch figuur staat, die door de eeuwen heen een rol speelde in de vrijmaking van tol op de Schelde.

- er aan de westzijde "MINISTER / KAREL ROGIER", op de oostzijde "BARON / AUG. LAMBERMONT" en op de zuidzijde "BURGEMEESTER / MARNIX / VAN / ST. ALDEGONDE / 1583-1585" wordt vermeld..

 - er aan de voorzijde van het monument, een geknielde naakte vrouwenfiguur wordt afgebeeld, die op de bovenliggende obelisk schrijft: “1863 / SCHELDE VRIJ”.

P.S. : Ingevolge enkele politici werd de Scheldetol, in voege ingevolge een akte van 6.12.1838, op 12.5.1863 afgeschaft.          
            
             We verlaten de Marnixplaats via de De Vrièrestraat richting leien , die we oversteken en door de Bresstraat wandelen, om ten einde aan de Paleisstraat rechts af te slaan, waar we voor de brandweerkazerne het standbeeld voor de

GESNEUVELDE BRANDWEERLIEDEN  aantreffen. 

         Verder zuidwaarts in de verlengenis van de Paleisstraat bevindt zich de Balansstraat, waar op de hoek van de Balansstraat en de doorsteek Halvemaanstraat, bijna aan de ingang van het woningcomplex "Hof ter Beke" deze gezoete hardstenen zuilen in verschillende formaten terugvinden en de naam dragen van

STELES

 Wist U dat ... ?

- deze van de ambachtelijke steenhouwer Jacques Guilmot (Soignies 1927) zijn.

- een Stele (ook stèle en stela; meervoud: stelae of steles) de archeologisch term is voor een (meestal uit één stuk steen of hout gehouwen) tablet of pilaar, met daarin een in reliëf gebeeldhouwde voorstelling en/of tekst.

- deze Steles onder andere door de oude Egyptenaren, de Perzen, de Grieken en de Romeinen werden gebruikt om graven en speciale plaatsen te markeren of als monument om de herinnering aan belangrijke gebeurtenissen vast te leggen (bron : Wikipedia).

- de afgebeelde stèles zijn opgesteld in een verzonken vierkante basis. De hoogste meet 192 cm met een breedte die versmalt van 42 naar 32 en een diepte  van 13 naar 26. - De laagste meet 162 cm met een breedte die versmalt van 33 naar 23 en een diepte van 13 naar 26.

           Hier sluiten we het deel 43 B af om ons voor te bereiden op Deel 43 C dat zal handelen over de beelden die we terugvinden in het Sint-Andries-kwartier.

                                                        -o-o-o-O-o-o-o-    

                                         WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                         over -en in ANTWERPEN

Deel 43 C :

                                       "Standbeelden in het Sint-Andrieskwartier"

         In ons vorig deel waren we gestopt in de Balansstraat.  In het huidig deel gaan we richting Sint-Andrieskwartier of de "Parochie van Miserie", waar we beginnen in de Nationalestraat.  Ter hoogte van het pleintje aan de Preker -en Korte Vlierstraat treffen we een popje aan in het decor van een poppenkast en de naam draagt van

DE NEUS 

Wist U dat ... ?

-  er op het beeldje gesigneerd staat Ine Peeterman (° Schoten 1958)

- er rechts bovenaan staat vermeld : "hoofdfiguur in de poesje van de reep sinds 1862. en koninklijke poppenschouwburg Van Campen sinds 1935". 

          We verlaten het pleintje via de Prekerstraat zodat we uitkomen aan de Kloosterstraat waar recht voor ons het standbeeld van

PETER DE GROTE zien

Wist U dat ... ?

- dit beeld aldaar werd ingehuldigd op 7 oktober 1998.

- Peter De Grote van 1682 tot zijn dood in 1725 tsaar van Rusland was.

- hij 3 reizen naar West-Europa deed en bij zijn derde reis vermoedelijk Antwerpen bezocht.

-  er langs de rand van het beeld de volgende tekst staat : "hier zette in 1717 De Russissche Tsaar Peter De Grote voet aan wal".

- dit bronzen standbeeld een geschenk is van de Russische beeldhouwer Georgi Frangoelan.

         We lopen verder in de Kloosterstraat tot aan en aan de Oever kunnen we het beeld van 

JACOB JORDAENS bekijken

Wist U dat ... ?

- dit standbeeld van de hand is van J. Pecher, geboren te Antwerpen in 1830 en overleden te Brasschaat in 1899.

- op de voorzijde de volgende tekst werd aangebracht : "Van / August Nottebohm's / erfgift .

- op de achterzijde wordt vermeld : Jacob Jordaens / kunstschilder / 1593 - 1678. 

- deze kunstschilder geboren werd in de Hoogstraat nr 13 te Antwerpen.

- het beeld eerst plechtig onthuld werd in 1886 in de Van Breestraat.

- het beeld 15 jaar later verhuisde naar de "Geuzenhofkes" of nu Franklin Rooseveltplaats.

- het na 25 jaar (in 1986) , na een verblijf in Rijkevorsel terug naar Antwerpen kwam.

          We verlaten den Oever richting Hoogstraat en links van ons bevindt zich het Sint-Jansvliet, met juist voor de ingang van het verluchtingsgebouw van de voetgangerstunnel deze eigenaardige 

8-ZIJDIGE TAFELVORM

Wist U dat ... ?

- deze aldaar werd opgesteld ter gelegenheid van Monumenta 1987.

- deze een realisatie is van Philip van Isacker (° Mechelen 1949).

- hij beeldhouwer - schilder en conceptioneel kunstenaar is.

          We verlaten nu het Sint-Jansvliet via de Steenhouwersvest en nemen het eerste straatje links, nl het Vrijdagmarktstraatje en komen alzo op de Vrijdagmarkt waar in het midden van het plein de

HEILIGE CATHARINA op zuil staat opgesteld 

Wist U dat ... ?

- zij de patrones is van de oude kleerkopers, die aldaar hun standplaats hadden.

- het huidige beeld gemaakt werd in 1961door Mariette Coppens (° Antwerpen 1931).

- de zuil hersteld werd in 1962 nadat de zuil en het beeld op 2 januari 1945 grotendeels vernietigd werd door een bominslag. 

           We verlaten de Vrijdagmarkt langs de Drukkerijstraat richting Nationalestraat en aan de rechterzijde van de straat, vinden wij een galerij, onderaan het vroegere gebouw van de NMBS.  Op de binnenplaats treffen wij deze

PRACHTIGE BEELDEN aan waarvan wij de maker echter niet hebben kunnen terugvinden.

         
               
           Prachtig niet ....?   Enkele stappen verder in de Nationalestraat, aan de linkerzijde, bevindt zich de 

THEODOOR VAN RIJSWIJCK plaats

                                

Wist U dat ... ?

- zijn standbeeld gebeiteld werd door L. De Cuyper,en ingewijd werd  in het Antwerp stadspark.

- Den Door, zoals hij werd genoemd, er in goed gezelschap stond van twee collega's, Frans De Cort en Jan Van Beers.

-  de arme man van het Vlaamse volk  er echter maar amper 20 jaar zou staan.

- hij daarna overgeplaatst werd naar het pleintje aan de Ijzeren-waag.

- het een en ander gepaard ging met een grootse plechtigheid ter ere van de geliefde volksdichter met als inzet het lied "Vlaanderen" van Van Rijswijck, op muziek gezet door Richard Hol, gezongen door 1.000 leerlingen der stadsscholen onder leiding van Peter Benoit.

- ter gelegenheid van de inwijding van het standbeeld ook het pleintje van de Ijzerenwaag omgedoopt in werd Van Rijswijckplaats.

- dit gebeurde op verzoek van de bewoners, die zelfs pleitten voor de benaming Theodoor Van Rijswijckplaats.  

- de voornaam weggelaten.werd tot in 1976, daar men oordeelde dat Theodoor te vaak werd verward met zijn neef en burgemeester Jan.  het sedertdien  volledigheidshalve en duidelijkheids-halve "Theodoor Van Rijswijckplaats" wordt genoemd.

- Den Door vaak wordt beschreven als een groot flamingant, wegens zijn razend populaire hekeldichten, politieke refreinen en volksliederen die hij onvermoeibaar bekampte.

- hij was ook een grote fratsenmaker, die een goede pot gerstenat niet uit de weg ging en wiens luchthartigheid niet te temperen viel door armoede of tegenslag.

- in 1847 was het plots gedaan met dichten. Drinken deed hij echter des te meer. In november 1848 belandde hij in het gesticht aan de Rochusstraat te Antwerpen, waar hij 2 maand later volslagen krankzinnig overleed.

Bron : tekst van Piet Schepens uit "Antwerpse standbeelden" .

         Dit was een heel stukje geschiedenis, zodat we de Nationalestraat over steken om de Augustijnenstraat in te gaan tot aan de eerste straat links, de Waaistraat.  Via deze straat  komen we op het Pastoor Visschersplein waar we het beeld

MEDITATIE 1947 aantreffen.
          
                             

Wist U dat ... ? 

- deze bronzen vrouwenfiguur een creatie is van de Franse beeldhouwer Raymond Martin, geboren te Parijs in 1910.

- dit beeld komt uit de verzameling van het Openluchtmuseum Middelheim en het hier in 1982 werd geplaatst.

          Als we het plein verlaten komen we in de Sint-Andriesstraat, waar links in het plantsoen van de Sint-Andrieskerk het beeldje  

MOEDER NETJE zich bevindt.

 
                 
Wist U dat ... ?

- dit beeldje opgedragen is aan de schrijver Lode Zielens, die in 1931 bekend geraakte met zijn roman : "moeder waarom leven wij ? ".

- het op deze plaats werd opgesteld omdat Lode Zielens, die geboren werd in de nabijgelegen Pompstraat op 13 juni 1901.

- het een realisatie is van Pol Van Esbroeck, geboren te Londerzeel op 14.12.1911 en gestorven op 27.7.2010.

- het beeldje onthuld werd op 24.6.1951 in het grasperk van de spoorwegberm niet ver van de Simonsstraat waar Lode Zielens om het leven kwam.

- het in december 1962 werd afgebroken en in november 1975 heropgericht.

          We verlaten de Sint-Andriesstraat tot aan de Nationalestraat en gaan links richting Groenplaats, waar we rechts,de  voorheen Theodoor Van Rijswijck hebben besproken, via de Ijzerenwaag naar de Kammenstraat waar het aan het nr 51, een portaal zien met bovenop een

CALVARIEGROEP

                        

Wist U dat ... ?

- dit barokportaal in 1652 werd aangebracht aan het toenmalig klooster van de witzusters.

- de beelden Jezus aan het Kruis, Maria en Johannes en ook Maria Magdalena voorstellen.

- de huidige reconstructies zijn uit 1931-32 gemaakt door de Borgerhoutse kunstenaar Albert Baggen (1862 - 1937).  

- in 2002 het portaal en de beelden volledig werden opgeknapt.

Bron : www.verbeelding.be

          We volgen nu de Kammenstraat die ter hoogte van de Oudaan, overgaat in Klein Markt.  Aan de splitsing met Vleminckveld en Bredestraat staat de

ONZE-LIEVE-VROUW op POMPZUIL

Wist U dat ... ?

- de beelden op de pijler dikwijls verwijzen naar een oude locatie van een waterput.

- de bornput van het Vleminckveld in 1945 vermeld wordt als 's Gortersput, en verbasterd werd tot schuttersput.  - hij uit de 14° eeuw zou stammen.

- hij in 1700 vervangen werd door een openbare wijkpomp en waarop in 1703 een eerste madonna werd geplaatst.

- deze madonna van Johannes Franciscus Van der Neer is (1683 - na 1717).

- het origineel in de 19° eeuw van Rousseaux vervangenwerd door één van Jos Mertens uit 1888 en gerestaureerd werd in 1995.

- de gegevens komen van de site : www.verbeelding.be

         We slaan nu echter het Vlemincveld in richting Mechels plein waar           

WILLEM ELSCHOT rustig zit te genieten

            

Wist U dat ... ?

- hij geboren werd op 7.5.1882 als Alfons De Ridder en gestorven is te Antwerpen op 31.5.1960.

- het beeld van de hand is van de kunstenaar Wilfried Pas (1994 zie plaatje op sokkel).

- hij vooral gekend is door zijn eerste roman "Villa des Roses" (1931).

- het beeld gegoten werd door de gieterij Alsemberg (zon in stralenkrans) Harzé-Bruyneel.

- het beeld ingehuldigd werd op 28.6.1994. 

          We wandelen nu westwaarts in de richting van de Maarschalk Gerardstraat waar op het pleintje ter hoogte van de Schermer -en Capucienessenstraat het beeld van

GERARD WALSCHAP zich bevindt.


                   

Wist U dat ... ?

- Jacob Lodewijk Gerard baron Walschap geboren werd te Londerzeelop 9.7.1898 en overleed te Antwerpen op 25.10.1898.

- hij een Vlaams schrijver van vooral romans was.- het beeld een realisatie is van de beeldhouwer Wilfried Pas.

                                                           -o-o-o-O-o-o-o-

                                      WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                    over -en in ANTWERPEN

DEEL 43 D :

       "Standbeelden en beelden in de omgeving van de Leopoldplaats en Kruidtuin"

          In ons vorig deel 43 C waren we geëindigd aan het pleintje aan de Maarschalck Gerard - Schermer -en Kapucienessensstraat.  In dit deel vertrekken we aldaar en begeven ons via de Schermerstraat naar de Leopoldplaats.

          Op het plein kunnen we het

RUITERSTANDBEELD met KONING LEOPOLD I bezichtigen  

   

Wist U dat ... ?

- Koning Leopold I werd geboren in Coburg op 16.12 1790 en overleed te Laken op 10.12.1865.

- dit beeld vervaardigd werd door de op de plint vermelde Joseph Germain Geefs, geboren te Borgerhout in 1805 en gestorven te Brussel in 1865.

-  achter het paard de tekst : "Comp.ie Anonyme des bronzes Bruxelles Alphonse Verhaeren directeur staat vermeld.

- het ingehuldigd werd buiten de stadswallen (Herreynsstraat, nu Lange Leemstraat) op 2 augustus 1868.

- op een gebogen paneel op de zuidzijde het volgende staat vermeld : "Le Commerce/ et la Population d'Anvers / A / Leopold / premier roi / de la Belgique indépendance / voté 1856 / erigé 1868 / par la ville 1873.

- op de noordzijde de tekst in het Nederlands wordt vermeld.

- het werd ingehuldigd op toenmalige Sint-Jorisplein op 6 juli 1873 in aanwezigheid vann Koning Leopold II.  

- het beeld lange tijd op de herstelweide van het Middelheimmuseum heeft gelegen.

         We verlaten de Leopoldplaats langs de Leopoldstraat en bemerken links de inrit naar het Sint-Elisabethziekenhuis waar tegen de gevel, aan de ingang van de ondergrondse garage, recht voor ons de constructie

HET TEKEN AAN DE WAND (PELIKAAN) opmerken

Wist U dat ... ?  

- dit een ontwerp is van Octave Landuyt, geboren te Gent op 26.12.1922.

- het rechthoekige bronzenplaat is met de tekst : "Het teken aan de wand / 1983 / Octave Landuyt / art casting bvba Oudenaarde".

- het hier geplaatst werd in april 1993.

- de vogel (Pelikaan) ook voor komt in het zegel van het OCMW. 

          We wandelen door de Leopoldstraat tot aan de Kruidtuin of zoals ze in het Antwerps zeggen "den Botannieken nof". waar we bij de ingang opgewacht worden door

PETER VAN COUDENBERGHE 

Wist U dat ... ?

- hij een Antwerpse apotheker en plantkundige was.

- dit  beeld een realisatie is van architect Pierre-Joseph Hubertus Cuyper, geboren te Roermond op 16.5.1927 en aldaar gestorven op 3.3.1921..

- er op de marmeren plaat aan de voorzijde de volgende tekst is vermeld : "Peeter / Van Coudenberghe / Brussel 1517 / Antwerpen 1599.

- op de achterzijde de tekst : "opgericht in 1861 door de / Koninklijke Apothekersvereniging van Antwerpen / en door haar zorgen gerestaureerd in 1996 / met medewerking van de stichting Cornelis Floris :en de steun van / A.C.Namen" staat .

 - het beeld ingehuldigd werd op 17.8.1861. - 

         We kunnen rustig in de tuin rondwandelen en de verschillende planten en struiken ontdekken tot we plots in een grasperk, enkele hoofden uit de grond zien verschijnen.  Deze zouden de naam hebben van 

GREENINGS II

Wist U dat ... ?

- dit een creatie is van beeldhouwster Monique Donckers (3.3.1954) uit Berchem (Antwerpen).

- 'greenings' betekent dat het een proces is voor verandering van bv de ruimte, een leefstijl of een beeldvorming in een meer omgevingsgezinde versie.

- zij ook de beeldhouwster is van de "Zee-Olifant" in de Zoo en van de "Hedonist" in het UFSIA aan de Rodestraat te Antwerpen.

- de Hedonist betekent : "iemand die genot boven alles stelt". 

         We verlaten de Kruidtuin en gaan terug naar de richting van de ingang en draaien onmiddellijk de ingang van het Sint-Elisabethziekenhuis in.  Wandelen over de koer richting Lange Gasthuisstraat en bijna ten einde links gaan we naar de binnentuin van het Elzenveld waar we verwelkomt worden door

MAURICE GUILLIAMS 1997 .

Wist U dat ... ?

- deze persoon een Vlaams romanschrijver en dichter was, die geboren werd te Antwerpen op 20.7.1900 en aldaar overleed op 18.10.1982.

- het standbeeld een realisatie is van de  Vlaamse beeldende kunstenaar Rik Poot, geboren te Vilvoorde op 20.3.1924 en overleden te Jette op 16.12.1924.

- er op het bovenvlak voor de figuur men de volgende tekst kan lezen : "Maurice Gilliams / 1900 - 1982 / De onrust / schenkt vleugels /aan de verbeelding" gevolgd door de handtekening van Maurice Gilliams.

- het beeld werd ingehuldigd op 27.9.1997.

          We wandelen even in de tuin en hier vinden wij dezelfde in polyester uitgevoerde beelden van de

DE KREUPELE en de BLINDE zoals deze terug te vinden zijn in het Openluchtmuseum Middelheim

                                  
Wist U dat ... ?

- deze van de hand zijn van Albert Szukalski (, geboren te Furth im Wald (DL) op 4.4. 1945 en gestorven te Antwerpen op 25.1.2.000.

- deze beelden hier in de tuin werden opgesteld in mei 1982.

          We verlaten nu het Sint-Elisabethziekenhuis langs de grote poort en komen alzo in de Lange Gasthuisstraat die we rechts in gaan tot aan het nr 33, het Maagdenhuis.  Ga hier gerust maar eens binnen en ontdek op de binnenkoer het beeld van

HOUTEN CLARA 

Wist U dat ... ?

- dit een groot 17° eeuws eikenhouten beeld is

- het Maagdenhuis vroeger een weeshuis was voor kleine meisjes, en nu een museum.

- de geschiedenis ons leert :- dat Clara een buitenechtelijk kind was van een erg rijke vrouw en haar minnaar. Zodra Clara geboren was, bracht deze het kind naar het Maagdenhuis, met een som geld en een speelkaart. Die scheurde ze in twee : de ene helft werd in de zoom van Clara’s jurk genaaid, de andere helft hield de moeder bij, als kwitantie. Zodra Clara achttien was en klaar om uitbesteed te worden als dienster in een rijke familie, kwam de keurige moeder op haar koets terug, met die halve speelkaart. Ze eiste haar dochter weer op.

- de Antwerpse moeders vaak tegen hun dochter zeggen : “sta daar niet zoals Houten Clara”. Dat wil zeggen: “sta daar niet zo, doe iets!” 

          We verlaten de Lange Gasthuisstraat richting Korte Gasthuisstraat en bevinden we ons in de "Wilde Zee" aan het begin van de Oudaan zien we het beeldje van een mannetje met een blote kont, nl.

DEN DEUGNIET

Wist U dat ... ?

- dit beeldje een realisatie is van de beeldhouwer en medailleur Luc Verlee (geboren te Zele O-Vl.) op 4.4.1939 in opdracht van de Stad Antwerpen in 1976.

- het als een broetje van Manneken Pis te Brussel wordt toegezegd.

- het in 1977 onthuld werd door toenmalig burgemeester Mathilde Schroyens.

- het herhaaldelijk gestolen werd, éénmaal in 1979 en de laatste maal in augustus 2011, doch dat het steeds werd teruggevonden.

- het werd gegoten door de kunstgieterij Ferhuyt.

- het beeldje een vingerwijzing is naar de lokale mentaliteit.

- door John Lundström, geboren te Antwerpen op 6.10.1919 en gestorven op 25.7.1990, er een liedje is op geschreven, dat te lezen is op een plaat onderaan het beeld.  

          Als we de Korte Gasthuisstraat uitwandelen zien we links, aan het begin van de Schrijnwerkerstraat een

CALVARIEGROEP

         We gaan op onze stappen terug Lange Gasthuisstraat en draaien links de Huidevetterstraat in om dan de eerste straat rechts de Komedieplaats in te gaan.  Op het dak van een gebouw zien we tegenover het bushokje enkele 

SPOKEN met name "DE KREUPELE en de BLINDE

Wist U dat ... ?

- dit een verwezenlijking is van Albert Szukalski, geboren te Furth im Wald (DL) op 4.4.1945 en overleed te Antwerpen op 25.1.2000.

- hij zijn beelden maakte in gips en polyester.

- het aldaar op het dok werd opgesteld in mei 1982.

- er van hem nog creaties te bewonderen zijn in de tuin van het Elzenveld - op het balkon van het hoekhuis Schul -en Van Schoonbekestraat en in het Openluchtmuseum Middelheim.

         Via de Kelderstraat verlaten we de Komedieplaats richting Graanmarkt waar we het standbeeld van                           

VICTOR DRIESSENS opmerken 

Wist U dat ... ?

- Victor Driessensstraat geboren werd te Lille (Rijsel) op 6 mei 1820 en overleed te Antwerpen in het jaar 1885.

- hij stierf voor een applaudisserend publiek in het derde bedrijf van een beroemd proces.

- hij in de rol van Jean Renaud in elkaar zakte, getroffen door een beroerte en 3 dagen later overleed in zijn woning aan de Van Stralenstraat.

- dit beeld gemaakt werd door Frans Joris, geboren te Deurne in 1851 en gestorven te Antwerpen in 1914.

- er rechts op de sokkel FR. JORIS staat vermeld. - en op de voorzijde : VICTOR DRIESSENS / 1820 - 1885.

- het eerst onthuld werd in de hall van de Vlaamse Schouwburg, toen gelegen aan de Kipdorpvest.

- het in april 1954 verplaatst werd naar de foyer van de Bourla.

- het aldaar heronthuld werd op 27.4.1954

- het standbeeld op de Graanmarkt  heropgericht werd in 1981.

- er ook een straat op het zuid naar hem werd genoemd, waar eens de auteur van dit blog gewoond heeft.

Bron : - stadsbeelden Antwerpen 2001 van Antoon Van Ruyssevelt

          - Wikipedia

          Als we nu rechtdoor gaan richting de Vlaamse Schouwburg dan bemerken we aan de achtergevel aan de Maria Pijpelinkcxstraat,  het bronzen kunstwerk

BELGIË AAN DE ARBEID 1936-1937                           

Wist U dat ... ?

- kunstwerk een realisatie is van de Vlaamse beeldhouwer Oscar Jespers, geboren te Borgerhout 1887 en gestorven te Sint-Lambrechts-Woluwe 1970.  

- het koperwerk onder links de volgende tekst vermeld : "OSCAR JESPERS / EXECUTE EN COLLABORATION AVEC / LES ATELIERS E. JACQUES FRèRES ". - en onder het werk in het brons : "OSCAR JESPERS / 1887 - 1970 / BELGIË AAN DE ARBEID / 1937".

- het gemaakt werd voor geplaatst te worden voor de erehal van het Belgisch paviljoen op de Wereldtentoonstelling te Parijs in 1937.

- het op de achtergevel van Vlaamse Schouwburg werd opgesteld op 20.8.1982 en later op 20.8.1998 werd het geplaatst op de zijgevel.

- Bron : Stadsbeelden Antwerpen 2001. 

          Rechtvoor in de richting van de Wapper een vierkant dat de naam draagt van

DE VREDE 1986 - 1988 

Wist U dat ... ?

- dit een werk is van Hilde van Summere, geboren te Beersel op 15.10.1932 en gestorven te Asse op 13.5.2013.  

- de plaat in het midden de naam VREDE vermeld. en op de onderrand : 27 september 1988 / Hilde van Summere.

- er op een kleine vrijstaande sokkel staat vermeld : "Monument ter nagedachtenis van de slachtoffers van de V-bommen / najaar 1944 - begin 1945 / hulde aan de vrijwilligers voor hun belangloze inzet / ten bate van hun medemens.""

- het beeld eerst stond op de zijberm van de Frankrijlei en Teniersplaats en aldaar op 27.9.1988 werd ingehuldigd in aanwezigheid van de tonemalige vice-premier Hugo Schiltz en burgemeester H. Cools.

- het op 15.4.1993 werd geplaatst op de Wapper.

- Bron : - Standsbeelden Antwerpen 2001.  

          Wandelend op de Wapper treffen wij in het midden van het plein, tegenover het Rubenshuis het hoofd van

PETER BENOIT aan

 


Wist U dat ... ?

- dit een ontwerp is van Jozef Cantré, geboren te Gent 1890 en gestorven in 1957).

- op het plaatje staat vermeld : Peter Benoit (° Harelbeke op 17.8.1834 - + Antwerpen 8.3.19011901) toondichter.  Hij ook componist en muziekpedagoog was.

- dit hoofd op de Wapper werd opgesteld in juni 1986.

         Hier stopt ons deel 43 D en gaan ons voorbereiden tot het deel 43 E, waar we de draad gaan opnemen aan de Groenplaats om verder onze zoektocht verder te zetten in de richting van de Meir.

                                                    -o-o-o-O-o-o-o-                  

                                         WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                      over -en in ANTWERPEN

DEEL 43 E :

                                  "Standbeelden en beelden omgeving Meir"

          In ons deel 43 D waren we geëindigd op de Wapper, met de afbeelding van het hoofd van Peter Benoit.   In deel 43 E vertrekken we nu vanop de Groenplaats, via de Schoenmarkt en de Eiermarkt naar de richting Meir.

          Op de Groenplaats, midden op het plein het standbeeld van

PIETER PAULUS RUBENS 

Wist U dat ... ?

- dit van de beeldhouwer Willem Geefs, geboren te Borgerhout in 1805 en overleden in 1883 is.

- er op de schacht met losse letter volgende tekst is aangebracht : "PETRO PAULO / RUBENS / CIVI OLIM SUO / S.P.Q.A. / SUMPTIB PUBLI. ET PRIV. /P. / MDCCCXXXX".

- de inhuldiging voorzien was op 15.8.1840 op het Sint Walburgisplein, maar mits problemen werd uitgesteld tot 25.8.1840.

- de inhuldiging geschiedde met een voorlopig beeld  in gips.

- het opgericht werd op initiatief (1836) van de Maatschappij voor Wetenschappen, Kunsten en Letteren van Antwerpen, naar aanleiding van het 200ste overlijden (1840) van Rubens.

- het op 22 april 1943 zijn plaats kreeg op de Groenplaats waar het definitief werd opgericht op 9-10 augustus 1843.  

         We verlaten het plein via de tram -en bushaltes en gaan naar links de Schoenmarkt in.   Rechts van ons, op de hoek van de Geefsstraat, bevindt zich het Bisschoppelijk Paleis.   Mits toelating van de balie-bediende mochten we een kijkje nemen op de binnenkoer en het beeld van 

DE FAMILIE ook genoemd HET GEZIN bekijken

                        foto genomen in de tuin van het gouvernementsgebouw

Wist U dat ... ?

- deze groep aanvankelijk in de tuin aan de ambtswoning van de goeverneur aan de Sint-Elisabethlei stond.

- het wegens de afbraak van het gebouw, overgebracht werd naar de binnenkoer van het Bisschoppelijk Paleis aan de Schoenmarkt.

- dit beeld een realisatie is van de beeldhouwer en keramist Geo Vingevogel, geboren te Gentbrugge in 1923 en gestorven te Deurle (Sint-Martens-Latem) op 12.3.1977. 

          We wandelen voorbij het Schoenmakerskapelleke en aan de overzijde bevindt zich de Beddenstraat, die toegang geeft tot de Eiermarkt.  Links op de hoek tegen de gevel van het GB shoppingcenter staat het beeldje van

TEUN DE EIERBOER of TEUN KOEKELOER 

Wist U dat ... ?

- op de pijler de volgende tekst staat vermeld : "IK BEN TEUN / DE EIERBOER / OOK GENAAMD / TEUN KOEKELOER (wapenschild) / ALLE GRIEVEN VAN / HET VOLK KOZEN / MIJ ALS GOEDE / TOLK / ANNO 1667".

- dit beeld is van de Antwerpse beeldhouwer, ornamentalist en leraar van het Academie voor Schone Kunsten, Jan Kerkx, geboren te Antwerpen op 1.1.1853 en gestorven in 1915.

- dit beeld eerst in de buurt van het verdwenen Hespenstraatje (tegen de Melkmarkt) stond.

- het in 1930 verplaatst werd naar de Groenplaats waar het uiteindelijk verwijderd werd en op de Eiermarkt terecht kwam te staan.

          We verlaten de Eiermarkt richting Meirbrug, waar we even aan KBC-toren in de hoogte kijken.  Hier bemerken een prachtig Madonnabeeld op de 7de verdieping, nl.

MADONNA aan het TORENGEBOUW  

                                          foto van www.verbeelding.be

Wist U dat ... ?

- dit beeld een realisatie is van de Franse beeldhouwer Roger de Villers, geboren te Châtillon-sur-Seine op 18.6.1887 en gestorven op 19.6.1958, uit ca 1925.

- het O.L.V. met Jezuskindje, samen met een kruis voorstelt en het grootste Madonnabeeld is te Antwerpen

         Als we nu naar de ingang van het Torengebouw gaan dan bemerken we boven de luifel de beelden van de

KIRIATIDEN

 Wist U dat ... ?

- deze beelden van de hand van Arthur Pierre zijn, die geboren werd te Antwerpen op 30.6.1866 en aldaar stierf op 2.9.1938.

- zij de Handel - de Kunst - de Voorspoed - de Techniek - de Architectuur en de Scheepvaart voorstellen.

         Het is nu tijd om de Meir op te wandelen en het eerste beeld dat ons aan de rechterzijde tegenover de Gramayestraat opvalt is 

DE HAND

                              

Wist U dat ... ?

- dit beeld eigenlijk een onderdeel is van een groot ontwerp dat opgesteld staat te Paqrijs in de buurt van het Forum des Halles, nabij de kerk van Saint-Eustache met als titel "L'Ecoute"  (zie foto)                .

- het, het werk is van Henri de Miller (° 26.12.1891 - + 7.6.1980) en aldaar ingehuldig werd in 1986.  

- het ingevolge een beslissing van het college op 15.7.1991 tot stand kwam.. -

- en in 1992 op de Meir werd geplaatst.  

           We blijven langs de rechterzijde van de Meir tot aan de Wapper waar we het prachtige beeld van 

DE AREND

Wist U dat ... ?

- dit een werk is van Hugo Liisberg, geboren te Kopenhagen 1836 en aldaar gestorven in 1938.

- het een bekroond ontwerp van een fontein in Silkeborg (DK) is.

- het door de stad werd aangekocht voor het Openluchtmuseum Middelheim.

- het op de Wapper werd geplaatst in mei 1980.

          We blijven op rechterzijde van de Meir tot aan het voormalig gebouw waar het bureau van de Imperial Continental Gas Association (1899) was gevestigd en nu de kledingzaak ZARA haar onderdak heeft.  Op de gevel zien we prachtige beelden die allen te maken hebben de "EVOLUTIE van de VERLICHTING"

     
     Voorhistorische mens met toorts                                              Romeinse lamp                             
      
                   Het kaarslicht                                                        het gaslicht     

Wist U dat ... ?

- deze beelden allen te maken hebben met "verlichting".

- de toorts van de hand is van Edward Deckers, die geboren werd te Antwerpen op 24.12.1873 en stierf op 29.12.1956.

- die van de olielamp van Alphonse Peeters

- en de kaarsverlichting en gasverlichting van Josué Dupon, geboren te Ichtegem op 22.5.1843 en gestorven te Berchem (Antwerpen) op 13.10.1935.

           Voorbij de C & A bevindt zich de stadsfeestzaal met daar naast het gebouw van de l'Innovation.  Op de hoek van de Otto Veniusstraat kunnen we bovenaan het gebouw, op het dak, het beeld van ELECTRA waarnemen.

Wist U dat... ?

- dit beeld van de hand van Emile Jespers (° 1862 - 1918).

- het een gevleugelde naakte, meer dan levensgrote vrouw, in verguld brons, met in elke hand een bliksemschicht (gegoten in 1901) voorstelt. 

         Op hetzelfde gebouw, op de hoek van de tweede verdieping de beelden

DE STUDIE en DE ONTDEKKING    

                    De Studie                                                 De Ontdekking

Wist U dat ... ?

- deze beelden van Edward Deckers, geboren te Antwerpen op 24.12.1873 en gestorven op 29.12.1956, zijn.

            Ter hoogte van de Otto Veniusstraat, waar de Meir overgaat in de Leysstraat staat het beeld van

ANTOON VAN DIJCK 

Wist U dat ... ?

- Antoon Van Dijck geboren werd te Antwerpen in 1599 en stierf te Londen in 1641.

- er achteraan rechts op de sokkel staat vermeld : "DOOR LEONATD DE CUYPER / GEBEELDHOUWD EN GESCHONKEN / AAN ZIJN GEBOORTESTAD /ANTWERPEN 1856 .

- het voetstuk gepolijst is uit Zweedse graniet naar een ontwerp van architect Werner Moens.

- het beeld oorspronkelijk voor het Academie voor Schone Kunsten stond en aldaar werd ingehuldigd op 18.8.1856.

- op 31.8.1899 het college besliste het  te verplaatsen naar de Franklin Rooseveltplaats.

- op 9.6.1983 ingehuldigd werd ter hoogte van de Gramayestraat, door toenmalig burgemeester H. Cools, doch bij de herinrichting van de Meir het verplaatst werd naar zijn huidige standplaats.

            Niet ver van het standbeeld bemerken we in de gevel van hoekhuis Jezus -en Leysstraat het gedenkteken voor

LODEWIJK VAN BERCKEN

Wist U dat ... ?

- dit een verwezenlijking is van Frans Joris, geboren te Deurne op 25.3.1851 en gestorven te Antwerpen op 23.10.1914..

- het in de gevel werd geplaatst op 26.10.1907.

- hij de zogenaamde uitvinder was van het diamantslijpen.

         We gaan nu de Leysstraat in en op de beide hoeken van de Tabaksvest staan zowel langs de zuid -als van de noordzijde twee prachtige huizen, waarop beelden van de

SEIZOENEN staan. Langs de zuidzijde                           

                              de Lente                                                             de Zomer

Langs de noordzijde     

    
                          de Herfst                                                    de Winter

Wist U dat ... ?

- deze beelden respectievelijk werden gemaakt door Jules Weyns, geboren te Merksem op 17.3.1849 en gestorven te Antwerpen 4.4.1930  (de Lente) - Georges Geefs ( de Zomer) - Jules Antonis (de Herfst) en Alphonse Van Beurden (de Winter), geboren te Antwerpen op 23.4.1854 en aldaar gestorven op 21.8.1938.

         Zo zijn we beland op de Teniersplaats , genoemd naar 

DAVID TENIERS

Wist U dat ... ?

- David Teniers, geboren werd te Antwerpen op 15.12. 1610 en  overleed op 25.4.1690 en begraven werd te Brussel.

- dit beeld een realisatie is van Joseph-Jacques Ducaju, geboren te Antwerpen op 31.8.1823 en aldaar gestorven op 5.7.1891.

- er onder het embleem van Sint-Lucas de volgende tekst staat vermeld : " WT / IONSTE? VERSAEMT / DAVID TENIERS / STICHTER VAN DE KONINKLIJKE / ACADEMIA VOOR SCHONE KUNSTEN IN 1663 ".

- het op 18.8.1867 ingehuldigd werd voor de 200ste verjaring van de Antwerpse Academie door David Teniers.

- op 28.12.1901 verplaatst werd van de Van Breestraat - Maria Henriettalei - Rubenslei (waar het eerst stond).

- het op 27.4.1934  overgeplaatst werd naar de tuin van het Academie.

- het terug werd opgesteld op zijn oorspronkelijke plaats.

- het terug werd heringehuldigd op 1.9.1993.

          Hier eindigen wij ons deel 43 D, maar gaan toch even het metrostation Opera in waar ondergrondseen breed reliëf aantreffen van de beeldhouwster en schrijfster May Claerhout, geboren op 21.2.1939.

                                                          -o-o-o-O-o-o-o-