Zaterdag 10 oktober 2015.

Wandelen.

De samenvloeiing van Schelde en Rupel, de zeesluis van Wintam, Scheldeschorren, Kragewielen, De Notelaer, Domein D’Ursel.

Eerder koud en winderig weer en geen regen, dus goed in geduffeld van start tot finish.

De wandeling start aan de kerk van Wintam deelgemeente van Hingene.
In de oksel van Schelde en Rupel ligt Wintam, eens een klein vissersdorp met nu nog vele smalle straatjes, steegjes en pittoreske oude vissershuisjes. Op het Sint Margareta plein aan de kerk van Wintam staat een beeld de kunstenaar Peter Kempenaers ter ere van de binnenschippers.

Het binnenschippersmonument.

Tegenover het monument ligt de E. De Blockstraat die wij volgen tot aan de dijk van het zeekanaal (Schelde-Brussel). Hier beklimmen wij de dijk en gaan links richting zeesluis.

De Imposante samenvloeiing van Schelde en Rupel.

Aanvankelijk was de Rupel de hoofdrivier en de Schelde voegde zich pas na de laatste ijstijd bij de Rupel.

De samenvloeiing van beide rivieren veroorzaakt een sterke stroming. Daarom beschermt een lange strekdam de ingang van de nieuwe zeesluis van Wintam. Het gebouw achteraan is het Onthaalcentrum van de Zeesluis Wintam. Het grijze gebouw is in gebruikt door Natuurpunt als uitkijkpost. Bovenop het platform heb je een mooi uitzicht op de Schelde en Rupel. Let ook eens op de maquette van het verdwenen Fort Sint-Margriet in Nattenhaasdonk waar de Brigands zich verschanst hielden tijdens de Boerenkrijg

Eens de sluis over maken wij een lus rond het noordelijkeiland. Enkele jaren geleden was het eiland nog opgespoten woestijn achtig landschap, nu is het een fraai natuurgebied met bloemen en planten, watervogels en trekvogels.

Terug aan de zeesluis, wandelen wij over de sluis richting Wintam en volgen bovenop de Scheldedijk naar knooppunt 17, 15, 10 en 7.

Rechts aan de overkant zien wij de bebouwing van Rupelmonde met de Mercatortoren en het lichtschip De Westhinder. Links van ons ligt de Oudbroekpolder. Voorbij het veer van Wintam-Rupelmonde hebben wij links de Schellandpolder en rechts tussen de dijk en de Schelde de Scheldeschorren. Deze gebieden zijn ingericht als overstromingsgebied.

Zicht op Rupelmonde en op de voorgrond de benedendijkse rietvelden.

De 33 ha zoetwaterschorren met rietvelden worden normaal gezien om de driejaar gemaaid. De rietvelden herbergen tijdens de lente: blauwborstjes, bosrietzangers en kleine karekieten, zwartkoppen en tuinfluiters.

Rechts zien nu de bebouwing van Steendorp.Vooral bij wandelaars en natuurliefhebbers geliefd om natuurgebied van het voormalig fort van Steendorp.

Aan knooppunt 7 gaan even links de dijk af naar een de picknickplaats toe en nemen daar rechts een smalle dreef geflankeerde notenbomen. Hier was het walnoten rapen à vollenté.

Op het einde van deze dreef komen wij aan het neoclassicistisch ‘Paviljoen de Notelaer’ dat in opdracht van hertog Wolfgang d’Ursel werd gebouwd. Boven de ramen van de gevel aan de Scheldedijk prijken reliëfwerk van de Schelde.

In deze lage drassig gronden (broeken) gedijen wilgen zeer goed. Een aanplant van wilg werd niet alleen gebruikt voor hakhout, maar werd goed verzorgd, zodat de takken konden worden gebruikt in de mandenmakerij. Deze takken noemt men wissen of wijmen. Zij werden vooral gekapt in het late najaar of begin winter. Indien de wilgen te nat stonden, werden er gekapt wanneer het ijs sterk genoeg was om ze droogvoet te bereiken. Na het kappen werden zij ontschorst en gebleekt. In deze streek zaten er veel mandenvlechters.

De Wilg schors bevat salicylzuur, een koortswerende stof dat de basis is van de “aspirine” van Dr. Felix Hofmann. Wereldwijd worden honderd miljard tabletten per jaar verbruikt.

Na een verpozing keren wij terug naar de picknickplaats en gaan nu richting knooppunt 6.

Paviljoen de Notelaer.

Op de Scheldedijk treffen wij het beeld "De dijkgravin".

Dit beeld stelt het hoofdpersonage voor uit de roman De Dijkgravin van Marie Gevers (1883-1975) een roman uit 1931 en vertelt het verhaal van een temperamentvol meisje dat na de dood van haar vader diens positie als dijkgraaf overneemt. Het was onder invloed van Emile Verhaeren Maria schreef  voornamelijk poëzie maar ook verhalend werk in de franse taal.

De Dijkgravin, maar onze Francis heeft meer oog voor de camera.

De Dijkgravin van kunstenares Mariette Coppens wil een hulde brengen aan schrijfster Marie Gevers en haar vriendin Jeanne Thielemans.

In het boek moet een meisje kiezen tussen een jongen van lagere afkomst en een jongeman van haar eigen stand, of haar ware geliefde de Schelde…
De dijkgravin is een lofzang aan de Schelde ..

Enkele honderden meters verder bemerken wij aan de linkerzijde het Groot Schoor, met een hoefijzervormig bedijking die de achterliggende Spierbroek- en Hingenebroekpolder beschermen tegen overstromingen. Zware overstromingen in de 16e eeuw lagen aan de basis van het ontstaan van de broeken en kwelders in dit laaggelegen gebied aan de Schelde.

Hier verlaten wij de Scheldedijk en slaan linksaf richting knooppunt 8

Nu komen wij al vlug aan enkele mooie plekjes met rust- en picknickplaatsen: het Kleine Kragewiel en iets verderop treffen wij het Grote Kragewiel.

Het Kleine Kragewiel.

Het Hingenewiel.

Wielen: De Rupelmonding wordt ook “Wiel ” genoemd. De stroming is hier vrij sterk. Het vormt zelfs een soort draaikolk, wat het opvaren van de Rupel soms hachelijk kan maken. Van daar de naam Wielen. Wielen ontstaan ook in het Rivierenland vaker door dijkbreuken. Velen van deze kragen of wielen dreigen echter te verzanden.

Ook het Kleine- en grote Kragewiel zijn een gevolg van overstromingen en of dijkbreuken door de eeuwenheen in dit gebied.

Voorbij een slagboom volgen wij een brede zandweg naar rechts en wandelen langs elzenbossen, zomereiken en populieren.

Aan de Wielstraat nemen wij links naar knooppunt 8, en komen aan het Hingenewiel, het grootste wiel in Klein-Brabant en bijna 4 ha groot.

Aan knooppunt 8 nemen wij richting knooppunt 12, en gaan naar Hingendorp toe. Vlak voor wij het park van het domein Ursel inwandelt nemen wij een drankpauze in d’ Oude Poort.

De Oude Poort was vroeger een echt ouderwetse bruine kroeg maar is nu opgewaardeerd tot een restaurant. Deze voormalige gekende afspanning zou opklimmend tot de 17^de eeuw. Het was er in elk geval aangenaam even te vertoeven.

Na een hapje en een drankje steken wij de straat over en gaan naar de ingang van het park en het kasteeldomein van Hingene. De Imposante dreef straalt echt de grandeur uit van een groots adelijk domein.

Het Kasteeldomein d’Ursel, ook bekend als het Kasteel van Hingene, was ooit de zomerresidentie van de eeuwenoude adellijke familie d’Ursel. Het domein met zijn monumentale bomen, vijvers en slotgrachten straalt een bovenmaatse rust en schoonheid uit.

Het kasteel kwam in 1608 in het bezit van Conrad Schetz van Grobbendonk, later Conrad van Ursel genoemd. Hij was de 5^e zoon van Gaspar Schetz en Catharina van Ursel. Zijn vader was bankier in Antwerpen die handel dreef met Rusland en Brazilië en financierde ondermeer de oorlogshandelingen van koning Filips II van Spanje. Vandaar zijn leidende rol in Antwerpen. In 1617 erfde Conrad het landgoed van zijn tante, Barbara van Ursel. Een adoptieregeling waardoor Conrad en zijn erfgenamen de naam Van Ursel moesten voortzetten. Conrad liet het domein uitbouwen tot een prachtig zomerverblijf. In 1761-1765 liet zijn achterkleinzoon, hertog Karel van Ursel, het kasteel verbouwen door Giovanni Niccolò Servandoni tot zijn huidige vorm.

Het kasteel was gedurende meer dan 350 jaar het buitenverblijf van de hertog van Ursel en zijn familie. Vanaf 1973 was het kasteel onbewoond en werd in 1994 aangekocht door de provincie Antwerpen. Het heeft ook een jachtpaviljoen aan de Schelde, u weet nog wel "Paviljoen de Notelaer". Het domein staat open voor het publiek.

Wij Wandelen voorbij het kasteel en door de haagbeuktunnels en houden de vijver en het kasteel steeds aan je linkerzijde. Juist voor de hoofdingan van het domein, aan de kasteelmuur gaan wij via een parkwegje en komen wij in de Kleine Hinckstraat, hier gaan wij linksaf richting knooppunt 14.

Via kleine paadjes en weilanden gaat het richting knooppunt 16 en verder naar knooppunt 19.

Wij bereik de Havesdonckhoeve, het eertijds omwalde "Hof van Nattenhaesdonck", en zou teruggaan tot een feodale motte. Een oorkonde van 1662 getuigt van verscheidene onderhoudswerken. Verwijzingen naar de oude kern zijn o.m. de lange muurankers, de zware keldermuren (1.80 m. dik) en de sporen van de vroegere, in 1953 gedempte, omwalling.

De Havesdonckhoeve.

Aan de ingang van de Havesdonckhoeve staat Donatus Kwik, de boeren jongen van Nattenhaasdonck. Donatus Kwik speelt de hoofdrol in ‘Goudland’, de roman van Hendrik Conscience. In deze roman reist Donatus Kwik naar Amerika, om al vlug vol heimwee terug te keren naar zijn geliefde Nattenhaasdonck.

Donatus Kwik, hoofdrolspeler in ‘Goudland’

Deze hoeve is een verzamelplaats van oud landbouwalaam en volkshuisraad. Hier kan men een heropgerichte afwateringssluis van de Spierbroekpolder bekijken.

Aan knooppunt 19 nemen wij gaan wij naar ons laatste knooppunt 50 en belanden wij terug op onze startplaats, de kerk van Wintam.

Na een deugddoend warm drankje in Café Sint Margaretha keerden wij tevreden terug naar Gent. De wandeltocht voldeed ruimschoots aan de verwachtingen en was voor iedereen geslaagd.

Het Hingenewiel