|
Tussen Zuid Willemvaart en de Maas.
of van Maasmechelen – Vucht - Kotem – Uykhoven.
Zaterdag 23 januari 2016
Vertrek station Gent Sint-Pieters met de trein van 7:25 u. naar Genk (9:52 u.).
Met De Lijn bus nr. 45 om 10:00 u. naar Maasmechelen, halte Rijksweg (10:25 u).
Vanaf de bushalte volgen wij de rijrichting van de bus en gaan richting Zuid Willemvaart en steken de brug over.
Op het einde van de brug gaan wij onmiddellijk recht naar het kanaal toe.
De Zuid-Willemsvaart.
De Zuid-Willemsvaart is een kanaal van 123 kilometer lang die loopt van Maastricht naar 's-Hertogenbosch. De vaart is een idee van Napoleon die het transport over water in België en Nederland wilde verbeteren. Het werd Le grand Canal du Nord genoemd. Het was echter Koning Willem I van Nederland die in 1822 het verbindingskanaal liet graven tussen Maastricht en ’s-Hertogenbosch.
De graafwerken begonnen in 1823 en het kanaal was drie jaar later al in gebruik genomen.
Het kanaal vormt een verkorte route voor de scheepvaart tussen het Belgische en het Nederlandse deel van de Maas. Het loopt o.a. door Lanaken, Maasmechelen, Bree, Bocholt, Lozen en Helmond naar Sint-Michielsgestel.
Voordat de Zuid-Willemsvaart werd aangelegd, was er al een waterverbinding tussen Maastricht en 's-Hertogenbosch: de Maas. Dit was echter een lange omweg, bovendien was de Maas vaak te ondiep en slechts vijf maanden per jaar bevaarbaar.
Na enkele honderden meters stappen zien wij aan de overzijde nog enkele restanten van een verdediginglinie uit de jarendertig van de vorige eeuw. Deze bunkers staken ooit ruim boven het maaiveld uit. Door dijkverhoging is nu slechts nog de bovenzijde van de bunkers net zichtbaar.
Deze kanaallinie vormde de eerste verdedigingslijn op Belgische grondgebied tegen invallen uit het oosten.
Wij volgen de dijkweg 610 m.
Aan de Sleutelstraat gaan wij links.
Op de eerste T splitsing nemen wij links de Heirstraat.
50 m. verder op de hoek van de Heirstraat en de Gratumstraat aan de Vuchter “Jud”.
De vreemde zeemeermin, de Vuchter Jud, zit op een 2 ton zware Maaskei aan een kleine vijver. Een zeemeermin met een mannenhoofd, dus een "zeemeerman".
De Spottend kijkende Jud verbeeld precies de eigenschappen van de Vuchtenaren, buitenbeentjes in het Maasland. Hun bekendste eigenschappen: de andere mensen 'judden' (plagen). Werd op de duur een erenaam voor de Vuchtenaars en die zijn daar nu fier op is.
Het geheel is van kunstenares Eliane van Oijen.
Wij nemen nu rechts de Gratumstraat die overgaat in de Henri Vrankenstraat.
Halfweg de straat zien wij aan de linkerzijde een gedenkplaat voor de plaatselijke verzetsman, Henri Vranken, die in 1944 omkwam in het beruchte concentratiekamp van Buchenwald.
Wij vervolgen in de Henri Vranken en lopen rechtdoor in de Invasiestraat.
Het Vliegersmonument.
Op 10 januari 1940 vertrok van op het vliegveld van Münster een verbindingsvliegtuig Messerschmitt Bf 108 met bestemming Keulen. Aan boord bevonden zich Major Erich Hönmann, piloot, en Major Helmut Reinberger. Major Helmut Reinberger was op weg naar een stafbespreking van de Duitse 7e Flieger-Division in Keulen.
Vanwege de mist de weg verdwaalde de piloot en moest door brandstofgebrek een noodlanding maken. Ze wisten echter niet dat ze zich boven Belgisch grondgebied bevonden en maakten een geslaagde noodlanding hier te Vucht.
Een grenspost in de buurt had het vliegtuig en de noodlanding opgemerkt en stuurde er onmiddellijk soldaten op af. Deze zagen dat een man in uniform bezig papieren te verbranden. De alerte soldaten doofden het vuurtje en namen de restanten van de documenten in beslag. De beide militairen werden meegenomen voor ondervraging. Op de commandopost werd door hen nog een tweede poging ondernomen om de papieren te vernietigen. Dankzij het snel handelen van een Belgische kapitein kon dit voorkomen worden.
De documenten waren de Duitse operationele bevelen voor de Duitse Heeresgruppe B voor de inval in België en Nederland: “Fall Gelb”.
Deze documenten zorgden in politieke en militaire middens voor heel wat beroering.
Het vliegersmonument van Kotem.
Na ± 200 m. bereiken wij links een afslag die inslaan.
Na 200 m. bereiken wij rechts een pad en negeren dit.
Ook het volgende pad nu aan de linkerzijde negeren wij.
Wij gaan nu eidenlijk pal zuidwaarts.
Rondom ons bevinden zich uiterwaards.
Uiterwaarden zijn gelegen tussen een winterdijk en de bedding van een beek of rivier. Het is de ruimte die de rivier nodig heeft om tijdelijke piekafvoeren aan te kunnen. In perioden van grote waterafvoer lopen de uiterwaarden tot aan de winterdijken onder water. Gebieden in de winterbedding die een deel van het jaar onder water staan worden broeken genoemd, soms ook beemden of meersen.
Vanaf het Vliegersmonument, zo een 800 m. bereiken wij een afslag naar links, die ons naar de zomerdijk van de Maas brengt.
Eenmaal op de dijk vervolgen wij naar rechts, terug zuidelijk dus.
De Maasvallei.
De Maasvallei is een zeer jong landschap dat slechts gevormd werd naarmate men er inslaagde de Maas door dijkbouw min of meer te bedwingen: stroomverplaatsingen te verhinderen en overstromingen te beperken.
De zomerbedding, bijlagere afvoer, is de hoofdgeul. Bij hogere water afvoer, hevige regenval of plotse dooi in de Ardennen en noord Frankrijk, treedt de rivier al eens ver buiten de zomerbedding. De winterbedding is ingeperkt door zogenaamde winterdijken.
De bewoners van de Maasvallei weten maar al te goed dat de Maas zicht niet zomaar laat bedwingen en er tijds langdurige of zware regenval nogsteeds in slaagt vele hectaren blank te zetten.
De huidige Maas is een meanderende rivier met een sterk verval (0,43 m/km) en verschilt duidelijk van de natuurlijke Maas die een stuk breder was waar talrijke eilanden in voorkwamen.
Bij lage debiet was de natuurlijke Maas te voet doorwaadbaar.
Vanaf hier volgen wij de Maasdijk in zuidelijke richting.
Ongeveer na 1000 m. komen wij op de Weg naar Geneuth.
Wij volgen op het fietspad naast de betonnenkeermuur die Kotem beschermt tegen te hoge waterstanden van de Maas.
Weg naar Geneuth.
Enkele honderden meters verder komen wij aan den doodendraad van Kotem.
De doodendraad, 332 km. lange, werd aangelegd langs de grens tussen het bezette België en het neutrale Nederland. De versperring stond onder dodelijke elektrische spanning en moest verhinderen dat oorlogsvrijwilligers en Duitse deserteurs België ontvluchtten en spionageberichten uit bezet gebied via Nederland de geallieerde spionagediensten bereikten. Tevens moest het smokkel tegen te houden. De Draad kostte vele honderden mensen het leven, maar kon niet voorkomen dat duizenden mensen op velerlei manieren de grens passeerden. Na het einde van de oorlog werd het dodenhek snel afgebroken.
Op 12 november 1918, de dag na de wapenstilstand, verzamelden zich hier te Kotem aan weerszijden van de draad een grote menigte.
Blij op het eindelijk weerzien van zijn papa rukte een kleuter zich los van zijn moeder en rende naar de draad. Ieder in volle overtuiging dat alle ellende nu voorbij was juchte hem toe. Toen de kleine jongen de draad raakt, merkte men dat niemand er aangedacht had de stroomtoevoer uitschakelen. De jongen werd onmiddelijk geëlektrocuteerd en bleef aan de draad hangen.
Dit voorval zette een ferme domper op de feestroes van de kleine gemeenschap van Geneuth.
Wij vervolgen de rijweg en bemerken het viaducht van de E314.
Enkele honderden meters voorbij de doodendraad komen aan een ander monument, nu uit de tweede wereldoorlog.
In april 1945 vond hier een tragisch ongeluk plaats met deze amfibietank.
LVT Buffalo Amphibian Mark IV.
16,5 ton – 7,95 m. lang – 3,25 m. breed – 2,49 m. hoog -32 km/h op de weg, 12 km/h in het water.
Na de doorbraak in de Ardennen kwam men hier aan de Maas om alles leren over de Buffalo en te oefenen voor de komende overtoht van de Rijn. Dit trainingprogramma was topgeheim en zeer strikt.
Omdat de Buffalotank gloeidnieuw koste het de bemanningen veel tijd en moeite voor ze erin laagde om deze van de enen naar de andere Maasoever te krijgen.
Een nachtelijkeoefening resulteerde in een tragedie. Toen de bemanning probeerde de tank de oever op te rijden viel de motor stil en gleed de tank terug in de sterk gezwollen rivier. Een plaat van de tank scheurde open en het water stroomde binnen. Daar de tank nogeven bleef drijven konden John Shearer (radioman) en Stanley Clarck (bestuurder) zich redden.
Het lichaam van Phil Harding (co piloot) werd een tijdje later teruggevonden. Van de Welchelman Jimmy Clarck (schutter), Hocus-Spocus genoemd omdat hij een knap kaarten illusionnist was, werd nooit meer iets vernomen.
Amfibievoertuig uit 2de W.O. werd door duikersclub Jaws in 1977 terug gevonden op de plaats waar het gezonken was. Dit leide tot een monument aan de voet van het viaduct van de E314 te Kotem.
Nu steken wij de baan over en gaan onder het viaduct van de E314 tot aan de Maasdijk toe.
Hierstaan de carnavalswagen van de plaatseelijke carnavalsvereninging.
De streek kent een sterke traditie op het vlak van carnaval vieren. Net als in de andere Maasmechelse deelgemeenten gaat ook in Kotem en Uikhoven een carnavalsstoet uit.
De optocht van kotem staat bekend om zijn fantastische wagens en groepen. Voor de kinderen is het hard werken om al het snoep te rapen. En gezien de lengte van de stoet en de geringe optochtroute kun je de optocht makkelijk 2 x bekijken. Kortom een leuke middag uit voor het hele gezin. Het is de laatse karnavalsoptocht van het jaar.
Deze jeugdstoet trekt om 14u11 door het centrum van het dorp. Ook de Jeugdprins of Jeugdprinses is dan van de partij. Op de avond van de stoet heeft nog een Stoetbal plaats in een feestzaal in het centrum.
Na 400 m. onder het viaduct van de E314 bereiken wij de Maasdijk.
Wij vervolgen onze weg op de Maasdijk naar rechts, stroomopwaart dus.
Deze dijk zullen wij ongeveer 4500 m. blijven volgen.
Als wij de woonkern van Uikhoven naderen bemerken wij aan de overzijde van rivier Elsloo een gehucht van Stein.
Rond 5000 v.Chr. woonden hier reeds de bandkeramiekers. In de afgelopen honderd jaar zijn van deze eerste agrariërs op Nederlandse bodem al tientallen boerderijen en een begraafplaats blootgelegd.
Bandkeramisch aardewerk uit Elsloo is in heel Zuid-Limburg teruggevonden. Opgravingen uit de Romeinse tijd hebben onder andere dakpannen, glazen flesjes en bronzen spelden opgeleverd, die thans in het streekmuseum bewaard worden.
Op de plek waar het oude kasteel van Elsloo was gelegen, in de loop der eeuwen weggespoeld door de Maas, zou in de vroege middeleeuwen een Karolingische palts hebben gestaan. De latere burcht van Elsloo, waarvan nog delen bewaard zijn, wordt vanaf het jaar 1111 genoemd als woonplaats van de heren van Elsloo, een geslacht dat rond 1285 uitstierf. In 1794 arriveerden de Fransen, waarmee een einde kwam aan het ancien régime. De laatste heer van Elsloo, Nicolas Antoine van Arberg bleef weliswaar enige tijd in het kasteel wonen, maar raakte al zijn heerlijke rechten kwijt.
De Spanjaarden staken het in 1579 bij de belegering van Maastricht in brand, waarna het Maaswater langzaamaan vrij spel kreeg en het oorspronkelijke kasteel verviel tot een ruïne.
Als wij de bewoning van Uikhoven aan onze rechterzijde hebben stappen wij nog verder.
 Wij passeren het veer Uikhoven naar Geulle (Nederland) en dan rest ons nog 900 m. dijkweg.
Op de foto hierboven het uithangboord van De Twie Keuningen, een gezellig etablisement, die wij bereiken via het straatje rechts en dan nogmaals rechts.
Nu zijn wij op onze bestemminge Uikhoven aangekomen.
In De Twie Keuningen werden wij hartelijk ontvangen, genoten er van de heerlijke gastvrijheid en bediening.
Terugreis naar Gent met De Lijn Bus, halt aan de kerk van Uikhoven.
Via Genk, Leuven, en Brussel met de trein naar Gent.
Categorie:Opstap
|
