Luci Caré is een koor dat wij al vele jaren kennen. Hubert, de campingeigenaar, maakt er deel van uit. Het koor brengt klassieke muziek onder begeleiding van een Oekraïense pianiste en koorleider Pierre Figaro. Deze laatste heeft een solozang gegeven met zijn vijf octaven stem. “Untill we meet again”, want we zien ze elk jaar met plezier terug optreden. Onze Vlaamse vrienden hebben hun laatste Bretoense vakantiedag doorgebracht in Landéda. Wij allen waren te vinden aan het strand en bij het eten van schelpjes uit de zee. De boeren schreeuwen om water, maar wij willen niets liever dan een hele dag zon.
Het leven van de vissersvrouw is hard. Terwijl haar man ver in zee op kabeljauw aan het vissen is in de buurt van Newfoundland en wellicht meerdere weken van huis is, moet zij instaan voor het dagelijkse inkomen. Elke dag staat zij om 6 uur op en begint zij haar dagtaak. Mosselen en zeeschelpen oprakelen moet ze doen. Ze verzamelt vele emmers vol. Haar handen zijn vol eelt en haar rug is krom van het harde labeur. Pas ’s avonds komt ze thuis, stinkend naar zeewier en rotte garnalen.
Good morning Landéda! Hier zet ik enkele foto’s van deze morgen om 06 uur. Dit is een van de mooiste momenten van de dag. Bea volgt elke kookles hier op de camping. Ze is zelfs aangeduid als vertaalster voor de Duitse cursisten. Gisteren waren de langoustines aan de beurt. De lesgeefster heeft al haar engelengeduld aan de dag gelegd om de kampeerders in te weiden in het bereiden van de langoustines.
Als er één uiting van het Bretoense christelijke geloof is, dan zijn het ongetwijfeld de parochiale omheiningen met beelden en taferelen: de enclos paroissal. Deze van Plouguerneau is niet de bekendste, je ziet er de calvarie. Merk op welke sterke expressie het beeld van Maria Magdalena uitstraalt. De helicopter van de kustwacht komt regelmatig langs. Je wandelt naar een eilandje, vergeet de getijden en je stelt vast dat je niet meer terug kunt. Dan neem je de telefoon en vormt de 112. De heli komt en de rekening nadien ook.
Op een foto hieronder zie je nog een vervolgverhaal van Kamiel. Je weet nog wel dat Kamiel voortijdig om het leven kwam tot glorie van de menselijke spijsvertering. Op de foto was Kamiel nog in de fleur van zijn leven. Drie fiere Vlaamse meiden hadden post gevat aan de rotsen van Trémazan. Uitzonderlijk werd er stilte bewaard, hetgeen niet van alle vrouwen kan gezegd worden. En dan zie je nog Fonske de mol. Hij was een beetje schuw en haastte zich om snel in de aardbodem te verdwijnen.
Goede vrienden van ons zitten voor een weekje in Le Conquet. We hebben hen ontmoet aan de grote menhir van Kerloas. Aan de voet van de menhir deden we samen een picknick en dan zijn we naar de rotsen van Trémazan getrokken. We kunnen lang genieten van de opspattende zeegolven en de woestheid van de natuur. Op de weg viel het me weer op dat automobilisten mijn donkerblauwe camionette aanzien voor de gendarmerie: mobiele telefoons ineens wegsteken en gordel aan. Ik kreeg zelfs een collegiale groet van de echte gendarmes.
Hieronder zie je Kamiel. Kamiel heeft het grootste deel van zijn leven in zee doorgebracht. Wat later werd hij opgenomen in een kwekerij, een rustoord voor zeekrabben. Vandaag heb ik Kamiel meegenomen om het tijdelijke met het eeuwige te verwisselen. Omdat hij niet onmiddellijk blij was met mijn beslissing, moest ik hem ervan overtuigen dat het leven voor iedereen een einde kent en dat de dood samen met de fiscus de enige zekerheden waren in het leven. Dan heb ik de pastoor erbij gehaald voor de laatste sacramenten en dan de pot in. Veel heeft Kamiel niet geleden, want het kokende water gaf hem een bevrijdend gevoel, weg van alle zorgen. Hij zal geen last meer hebben van moslimterroristen die met hun kromzwaard de heidenen proberen te onthoofden. Om een beetje te bekomen van de emotie, zet ik hier een foto van de reddingsdienst, die de mensen uit het water haalt, dood of levend.
Melkern. Met melk of karnemelk heeft het niets te maken. Het is de naam van de groep die gisteren voor ons kwam optreden. Ze gaven het mooiste van de Ierse folk. Iedereen mocht meebrullen, stampen, klappen en kletsen. De mannen en vrouwen musici deden weer hun best. Met militaire tred heb ik mijn 16 kilometers afgestruind. Het is heilzaam voor mijn gehavend linkerbeen.
Mirko uit het Duitse Ruhrgebied is een gedegen modelspoorder. Met hem heb ik een leerrijk gesprek gehad over de Bogobit remmodule en over het optimale gebruik van de spanningsfrequentie bij register 20 van de Tams decoders. Morgen hebben we het wellicht over het omvormen van mannetjes in schaal 1/87, bv. hoe je een zo’n plastic figuurtje een vlag doet dragen of paddenstoelen doet plukken. De wind is gunstig voor de windsurfers. Hun kleurrijke zeilen moeten beslist op foto bewaard blijven.
En dan hebben we gisteren weer een prachtige muzikale avond gehad. Les Pierrolo’s, een Duits-Hongaars duo met gitaar bracht nummers in het Jiddisch, Frans, Hongaars en Russisch. Een medekampeerder speelde tussendoor piano met een virtuositeit van het hoogste niveau. Directeur-zanger Hubert deed zijn best met zijn volle tenorstem. Wij hadden een gratis avond vol professionaliteit, waar je elders wellicht 50 euro moet betalen. Hubert, de campingeigenaar, slaagt er steeds in de beste performers binnen te halen. Tussendoor ben ik nog eens naar het kapelletje van Sainte Marguerite geweest en dan vijf foto’s samengesteld tot één fotomontage. De kapel stelt nog weinig voor en heeft haar religieus karakter geheel verloren. De gemeentewerkmannen gebruiken het als opslagplaats voor nadarhekkens en verkeersborden. Het heilig Margrietje draait zich wellicht twee keer om in haar graf.
De wind is gevallen. Alles komt tot rust. Alleen Bea toont een grenzeloze energie. Tijdens de ochtendwandeling kwamen de oesterbanken tevoorschijn bij laag tij. De vissers zijn in de weer, want ze hebben bitter weinig tijd om de oesters binnen te halen. Straks heeft het water weer volledig greep op het leven.
De storm blijft razen in Bretagne en een heel stuk van Frankrijk, code oranje en rood. De kustwegen zijn afgesloten en het is verboden met een caravan of aanhangwagen te rijden. De gendarmes houden er toezicht op. Plezierbootjes liggen aan de ketting en volgens ik hoor, zijn er al een paar op drift gegaan en tegen de rotsen geslagen. Vele voortenten hier op de camping zijn beschadigd of vernield. Sommige mensen durven niet buiten komen. Een wandeling langs het kustpad is bijzonder gevaarlijk en eigenlijk niet te doen. Ik ga mijn dagprogramma moeten aanpassen. En meteen is het raak. Mijn vriend Mirko uit het Ruhrgebied Bochum is aangekomen. Mirko is modelbouwer zoals ik. We hebben dus een heleboel te vertellen.
Er woedt momenteel een storm in Landéda en in heel Bretagne. Dikke schuimkoppen staan op de zee en de hoge golven kletsen tegen de rotsen. De voortenten hebben het zwaar te verduren. O wee de kampeerder die met minder zorg zijn voortent opgesteld had! Regen en harde windstoten zullen nog duren tot morgen. Ze trekken landinwaarts richting België en Duitsland. We zijn met de auto gaan rondrijden en konden terug kennis maken met het ruwe, het echte Bretagne. Wij terug naar de grote menhir van Kerloas, daar waar de mannen voor hun fertiliteit bidden en de vrouwen vergeefs hopen op voldoende zeggenschap thuis. Bea en Hannelore hebben ook stilgestaan bij de menhir. Gelukkig dat het maar legende is, dat van het vrouwelijke heerschap in de ouderlijke woning.
Facetime is het communicatiemiddel om via Ipad videogesprekken te voeren. Bea doet dit met bijzonder veel enthousiasme. Omdat het weer nog goed meevalt, zijn we dan gaan stappen langs de dunes de Ste Marguerite. Foto’s zeggen veel meer van een hoop geschrijf.
Weinig nieuws uit Landéda is goed nieuws. Het weer blijft mooi, al steekt er een wind op en waarschuwt het internet voor minder goed weer. Weer of geen weer, Diarmuid en Felix gaan samen het zeebad in. En de dames willen persé op de foto staan, ook al verschijnen zij niet in een of andere plaatselijke gazet. Tenslotte moet ik Marcelleke nog voorstellen, ons nieuw huisdier. Marcelleke loopt voor de voeten van de voortschrijdende ambtenaren en is blij dat hij zijn eigen huis altijd bij zich heeft, een echte kampeerder met caravan dus.
Gisteren ben ik naar de grote stad Brest gereden om ons nichtje af te halen aan het station. Ik heb er een dagje “Brest” van gemaakt om te zoeken naar bezienswaardigheden en mooie gebouwen. Helaas blijft Brest een grauwe stad, waar weinig te zien is. De stad heeft geen bekoring. Het enige wat voor mij in aanmerking kwam, was het majestueuze stadhuis. Je moet weten dat Brest tijdens de laatste wereldoorlog plat gebombardeerd werd en dat de stadshernieuwing een mislukking is. Daarom staan er zoveel en grauwe en triestige huizen. Ter compensatie plaats ik een foto van de camping hier in Landéda, van waaruit wij het zicht op de zee hebben.
Vanavond kregen we bezoek van onze Nederlandse vrienden. Omdat we aan zee zitten, kon het niet anders dan zeevruchten, langoustines en oesters op het menu te plaatsen. Het matrozenkoor Libenter uit Landéda zong zeemansliederen op deze donderdagavond. Het was een vrolijke bende mannen, die er duidelijk zin in hadden. Misschien waren ze ook blij omdat ze thuis de afwas niet moesten doen. Ze zongen de ziel uit hun lijf.
Het is broeiend heet in Les Abers. Het asfalt op de wegen smelt. Maar over de zee hangt een nevel en de dampen stijgen omhoog. Wellicht krijgen we morgen een totaal ander weer. In Bretagne is er een gezegde: “het is altijd mooi weer in Bretagne, meermaals per dag!”. We zien morgen wel. Hier staat nog een foto van deze ochtend rond 06 uur. Ik sta meestal vroeg op om van het ochtendlicht te profiteren. Dan zie je nog twee foto's van gisteravond. De avondzon is toch zo mooi in Les Abers.
Vlijt, dat is het minste dat men kan zeggen over Bea. Mogen wij hopen dat breien en haken vele sokken en pullovers opleveren, want de winter komt eraan! Straks is het Kerstmis. Natuurlijk moet er ook een was gedaan worden, we blijven immers meerdere weken van huis. En Diarmuid is nog steeds super enthousiast, de zee en de vriendjes zijn nooit ver weg. Buurman Harald geeft de hondjes een douchebeurt.Wit en zwart is de Bretoense vlag: gwenn ha du. Bretagne is land aan zee: ar mor. Zo kennen we Armorica en slimmeriken die niet op de eerste rij in de klas zaten, hebben het nieuw ontdekte land aan de overzijde van de oceaan "America" genoemd.
Een stralende dag als vandaag kan je niet in luiheid doorbrengen. Met Duitse vriend Gunter zijn we naar Portsall, de ruïnes van Trémazan, het kasteel van Kergroadès en de menhir van Kerloas gereden, een mooi uitstapje. Gewapend met onze fototoestellen hebben we voldoende tijd uitgetrokken voor lichtmeting, compositie en stitching. Het was ons dagje dus. In Portsall ligt het fameuze anker van de Amoco Cadíz, die in 1978 tegen de rotsen van de Bretoense kust te pletter sloeg en vele duizenden liter olie verloor. In Trémazan kan je de geweldige partijen rotsen bewonderen en de menhir van Kerloas was helemaal het einde. Het ding is 5000 jaar oud en is 9,5 meter hoog. Het staat symbool voor mannelijkheid. De legende zegt dat mannen er kwamen ter wille van hun potentie. Vrouwen konden maar bidden dat zij de baas waren thuis. Voor ons, twee Duitse en Vlaamse senioren, volstond de hoop op het behoud van enige vorm van mannelijk kunnen.
