Het jaar zit er alweer op en dan is het tijd om heel eventjes achterom te kijken en een stand van zaken op te maken.

Van 2011 zal ik mij niet de rampen, aanslagen en schietpartijen herinneren. Het waren er veel te veel en het zullen er in deze op hol geslagen wereld nog veel meer worden, vrees ik. Ook de zogenaamde 'Arabische lente' is voor mij niet echt een item. Wat ik al vreesde, in tegenstelling met veel hoera-roepers hier in het Westen, is zich nu aan het voltrekken. De dictators mogen dan al vertrokken zijn maar de stembus-democratie zorgt er voor dat al die landen stuk voor stuk teruggeworpen worden in de tijd. Een tijd waarin een samenleving gedomineerd wordt door een religie en ook bij ons ligt die tijd nog niet zo ver achter de rug. In het Westen vergat men gemakshalve dat het in de Arabische landen niet echt gaat om brede volksbewegingen maar om verzet van bepaalde groepen in de steden. Alleen is het wel zo dat de plattelandsbevolking daar niet bij betrokken werd maar dat ze wel naar de stembus mochten en daar beslist hebben dat hun landen zouden beheerst en geregeerd worden door de Islam.

Het misbruik van kinderen door priesters van de katholieke kerk was ook lang een hot item maar ook daar heb ik met wantrouwen tegenaan gekeken. Het was goed dat wat lang een publiek geheim was dat nu niet meer is maar ik stelde vast dat in de pers de smeuïge verhalen telkens breed uitgesmeerd werden en dat er niet gegraven werd naar de duizenden kinderen die in de jaren '50, '60, '70 tot in de jaren '80 op een meer subtiele manier werden misbruikt in allerlei internaten van katholieke scholen. Ik ben één van die duizenden en met mijn verhaal ving ik bot bij een journaliste die nochtans de oorlog verklaard had aan de misbruikers. Ik heb nooit een verklaring gehad waarom mijn verhaal niet gepubliceerd werd maar ik vermoed dat het niet smeuïg genoeg was. Het gevolg is wel dat die duizenden mensen nooit gerechtigheid zullen krijgen maar wel voor de rest van hun leven getekend blijven door wat hen is overkomen.

2011 zal voor mij het jaar blijven waarin de ondergang van het Avondland in een stroomversnelling gekomen is. 1973 was het jaar waarin het verval werd ingezet met daarna telkens periodes van bloei die telkens korter werden en periodes van crisis die telkens langer werden tot in 2008 het verval zich definitief doorzette. In een groot aantal landen van West-Europa heeft de armoede dit jaar hard toegeslagen en geen mens die dat kon stoppen. Bij ons doet men nog eventjes alsof wij er zullen aan ontsnappen maar zelfs al speelt het orkest rustig verder en danst het volk op de tonen van de muziek, toch zal ook bij ons de armoede harder dan ooit toeslaan. Daar is geen ontkomen aan.

Iedereen schijnt hier te denken dat de materiële welvaart die we nu en hier kennen voor eeuwig verworven is. Dat is natuurlijk niet zo. Sedert de mens heel lang geleden sedentair geworden is, is het al altijd zo geweest dat een minderheid het goed had en de grote meerderheid in de diepste ellende leefde. Wereldwijd is dat vandaag niet anders en dat niettegenstaande allerlei hoogdravende verklaringen van allerlei instanties dat ze de armoede een halt zullen toeroepen. De meesten hier bij ons vergeten gemakshalve ook dat West-Europa nog maar een zeer korte tijd van die materiële welstand geniet en dat dat niet op eigen kracht gebeurd is maar ten koste van vele miljoenen mensen in andere delen van de wereld. Wij gaan onherroepelijk terug naar de tijd van de gaarkeukens en de liefdadigheid.

Is dat pessimistisch? Jazeker en mijn pessimisme wordt nog versterkt door het feit dat er nog altijd een grote klimaatcrisis heerst die alsmaar erger wordt en waarvan sommige landen nu al de gevolgen beginnen te voelen. De wereld is hier helemaal niet op voorbereid en onze technologie zal ons niet redden. In plaats van nu te beginnen met het bestrijden van die klimaatcrisis doen we met z'n allen juist het tegenovergestelde. Er wordt meer dan ooit geconsumeerd en de roofbouw op de grondstoffen die de aarde ons levert gaat onverminderd verder. Geld verdienen is wereldwijd nog altijd belangrijker dan zorg dragen voor onze planeet. Het is een cliché als een huis maar ook een waarheid als een koe: Wij zagen zelf de tak door waar wij op zitten.

Voor mij persoonlijk was 2011 een goed jaar met slechts één grote schaduwzijde en dat was de dood van mijn allerbeste vriend. Nooit zal ik nog iemand hebben waar ik zo vrijuit kon mee praten zonder dat dit leidde tot onbegrip en veroordelingen. Ik mis hem nog altijd en dat zal vermoedelijk zo blijven.

Verder ben ik het voorbije jaar geëvolueerd van een fysiek wrak met een vertroebelde geest naar een gezond lichaam met een gezonde geest wat alweer een cliché is dat veel waarheid bevat.Begin februari woog ik nog ruim meer dan honderd kilo en drie maanden later waren er meer dan twintig kilo's af en was ik verlost van al mijn grote en kleine kwalen. Ik werd een fervent fietser en mijn fietstochten zou ik voor geen geld ter wereld nog willen missen, ze houden mij fit en alert.

En wat wordt 2012? De wereld zal beslist geen betere plek worden. Het enige dat mogelijk is, is dat wij het voor onszelf en onze naaste omgeving een beetje draaglijk maken en als we daar in slagen zal dat al heel veel zijn en zullen wij eind 2012 mogen trugblikken op een geslaagd jaar.