1. Columbus en de 'beschaving' van de indianen.

Van feodaliteit naar geldeconomie.

Het einde van de 15de, begin 16de eeuw wordt gekenmerkt door de overgang van de feodaliteit naar de nieuwe geldeconomie. Marx zou later dit fenomeen omschrijven als 'de primitieve kapitaalsaccumulatie'. Er ontstond een complex systeem van technologie, zaken, politiek en cultuur dat nu, vijf eeuwen later, wereldwijd het dominante systeem is.

In de toenmalige grootmachten Spanje, Portugal, Engeland en Frankrijk maakte de adel, die 2% van de bevolking uitmaakte, de dienst uit. Die 2% bezat wel 95% van de gronden en Spanje had resoluut voor het katholicisme gekozen. Alle joden werden verbannen en de Arabieren verdreven. Om de staatskas te spijzen en hun oorlogen te financieren had de adel steeds meer middelen nodig. Die middelen konden ze niet blijven halen bij hun eigen bevolking omdat daar niets meer te halen viel. Het was in dat kader dat Columbus er door de Spaanse koning op uit gestuurd werd om een nieuwe route naar Azië te ontdekken maar zoals iedereen weet ontdekte hij Amerika.

In naam van god, kerk en koning.

Het was de bedoeling dat Columbus zoveel mogelijk goud en specerijen naar Spanje zou overbrengen. Om deze doelen te bereiken waren alle middelen goed inclusief de genocide op de indianen waarmee hij uiteraard kennis maakte. Op Haïti bv. leefden de Arawaks met ongeveer 250.000 toen Columbus er arriveerde. Op 2 jaar tijd kwam de helft daarvan om door moord, verminking of zelfmoord. In 1515 waren ze nog met 50.000 en in 1550 waren er nog...500.

Enkele citaten uit Zinn's boek illustreren het best wat de Spanjaarden, in naam van de hebzucht, in Amerika vernietigd hebben:

"(bij de indianen) bestaat geen huwelijkswetgeving: zowel de man als de vrouw kiest vrij zijn of haar partner. Zij gaan weer uit elkaar wanneer het hen past, zonder ergernis, jaloersheid of woede.

Ze hadden geen godsdienst(...) Aan goud en andere kostbaarheden hechten ze geen waarde. Het ontbreekt hen aan elke commerciële instelling. Kopen en verkopen kennen ze niet."

Het loont ook de moeite om even stil te staan bij de geschiedenis van de Irokezen die woonden in wat nu Pennsylvania is en boven New York:

"In de dorpen van de Irokezen was het land gemeenschappelijk bezit en het werd collectief bewerkt. Jagen werd in groep gedaan en de buit werd gelijk verdeeld onder de dorpsbewoners. Huizen waren gemeenschapsbezit(...)De Irokezen waren niet vertrouwd met privébezit van grond of huizen(...)

De macht tussen de geslachten was gelijkelijk verdeeld en de Europese idee van mannelijke overheersing en vrouwelijke onderwerping op zowat alle vlakken was opvallend afwezig in de Irokese maatschappij.

Kinderen leerden solidair te zijn met hun stam maar ze leerden ook onafhankelijk te zijn en niet te zwichten voor aanmatigend gezag. Ze leerden dat ieder mens recht had op gelijke waardering en dat alle bezit gedeeld werd.

Dit alles stond in scherp contrast met de Europese waarden(...). De kolonisten kwamen uit een maatschappij met armen en rijken, gecontroleerd door priesters, gouverneurs, mannen."

Slavernij.

Columbus mocht dan al weinig goud en specerijen gevonden hebben maar in plaats daarvan bracht hij indianen over naar Spanje die daar dan als slaven verkocht werden aan de clerus en de adel. Het hoeft ook geen betoog dat de meeste indianen die op transport naar Spanje gingen het einddoel niet haalden en onderweg bezweken.

En vandaag.

De dag van vandaag krijgen de meeste schoolkinderen, zowel bij ons als in Amerika, dit verhaal nog altijd niet te horen. In plaats daarvan wordt een heroïsch verhaal opgehangen over de geweldloze verovering van Amerika door de Europeanen die er de 'vooruitgang' en de 'beschaving' brachten in naam van god, de kerk en de koning.

Meer zelfs: in de VS werd Columbus Day (12 ocotber) in 1937 door president Roosevelt uitgeroepen tot officiële feestdag.

Na 5 eeuwen hebben Europeanen en Amerikanen nog altijd niets geleerd uit hun eigen geschiedenis. De hebzucht, de 'greed', viert meer dan ooit hoogtij. Omwille van het geld, de winst, zijn ze nog altijd tot alles bereid. De overgrote meerderheid van de wereldbevolking leeft nog altijd in diepe armoede.