|
De schelp van de Reiziger !!!
Ook wel de kam of mantelschelp genoemd; een tweekleppig weekdier welke in Europa vooral te vinden is in het middellandse zeegebied en de Atlantische oceaan.
Ze valt direct op door haar symmetrische verschijning; ribbels die vanuit een rechte sluiting uitwaaieren naar de uiteinden. De schelp heeft een bol en een plat deel. Met de bolle kant ligt zij op de zeebodem en voedt zichzelf met plankton wat ze uit het zeewater zeeft. Op de karakteristieke ribbel randen van de schelp zitten lichtgevoelige sensoren waarmee ze donker en licht kan onderscheiden. Hiermee kan een eventuele vijand worden ontwaard en als reactie hierop sluit zij de kleppen met volle kracht waardoor ze als het ware kan wegzwemmen. Het geluid wat hierdoor ontstaat is onder water te horen.
De mantelschelp is vernoemd naar Jakob, een apostel van Jezus die van oorsprong visser was. Na de herrijzenis van Jezus vertrok hij naar Galicië (Spanje) om het evangelie te verspreiden. Hij was echter niet succesvol en ging teleurgesteld weer terug naar Jeruzalem. Daar kreeg hij onenigheid met de magiër Hermogenus die zich ergerde aan de populariteit van Jakobus. Hij jutte het volk op door te verkondigen dat Jacobus leugens verspreidde en uiteindelijk veroordeelde koning Herodes hem in het jaar 44 tot onthoofding. Jacobus was de eerste apostel die een martelaars dood stierf.
Twee leerlingen van hem brachten zijn lichaam per bootje naar Galicië. Volgens de legende zou het bootje geen roer hebben en geleid zijn door een engel. Bij aankomst aan de kust van Galicië stak er een heftige storm op. Een man te paard op het strand zag het bootje in nood en reed het water in om de inzittenden te helpen. Bijna werden ook de man en zijn paard door de golven opgeslokt, ware het niet dat door zijn vurige gebeden de storm ging liggen. Eenmaal op het strand zagen zij hoe het paard bedekt was met mantelschelpen. Sinds dien gold de schelp als symbool voor st. Jacobus.
Het graf raakte in vergetelheid tot in de 7de eeuw. Een kluizenaar zou een mysterieus licht hebben zien stralen boven het struikgewas. De plaatselijke bisschop werd verwittigd en tot ieders verbazing ontdekten zij daar het graf van Jacobus. Op het graf werd uiteindelijk een kathedraal gebouwd en er groeide een stadje omheen, Santiago de Compostela. Santiago verwijst naar St. Jacob en Compostella naar veld met sterren het licht dat gezien werd boven zijn graf.
Vanaf de 11de eeuw ontstonden er allerlei pelgrimsroutes naar de grafplaats en werd als belangrijkste bedevaartsplek gezien na Rome en Jeruzalem.
De pelgrims legden hun tocht te voet af en droegen op hun hoed of kleed de Jakobsschelp. Huizen waar de pelgrims welkom waren om te overnachten waren herkenbaar aan zon schelp op de voordeur. De schelp diende ook als kop of bordje waarin de pelgrims gratis voedsel en drank konden krijgen bij de kerken die zij onderweg passeerden.
Ook nu nog worden er pelgrimstochten naar Santiago de Compostela ondernomen, te voet of per fiets. De naamdag van St. Jacobus valt op 25 juli.
De symboliek van de schelp en de pelgrimstocht lijken terug te grijpen op oude Keltisch ritueel waarin de schelp stond voor de ondergaande zon. Men ondernam de tocht westwaarts richting de Atlantische oceaan (vernoemd naar Atlantis), het einde der wereld, om zich aan dood en wedergeboorte te onderwerpen. De tocht had een transformerend karakter.
Volgends andere legendes werd de pelgrimstocht door jonge koppels ondernomen om zich er van te verzekeren nakomelingen te krijgen. De schelp symboliseerde hier vruchtbaarheid. Een voorbeeld hiervan is te zien in het Louvre waar men een afbeelding van Aphrodite kan vinden op een mantelschelp. In Pompeii zijn talloze afbeeldingen van de schelp op de huizen en gebouwen te vinden. Op een fresco is te zien hoe de godin Venus als een volgroeide vrouw uit een mantelschelp herrijst. De schelp heeft in de oudheid vaak symbool gestaan voor de vulva van de vrouw dat associaties met liefde en vruchtbaarheid oproept.
Bron : http://www.ezinenieuwemaan.nl
Met Dank aan Willie Nieuwemaan
|
