Paardenbloem, een pest of een zegen !!!

 Ieder die zijn tuin onkruidvrij probeert te houden zal wel eens een zucht van irritatie gelaten hebben bij de aanblik van de paardenbloem, die onuitroeibaar lijkt.
Toch verdient dit kruid meer ruimte en aandacht dan het geval is. Het is één van de waardevolste kruiden die de bodem te bieden heeft. Wist je bijvoorbeeld dat de wortel van het kruid vaste gronden los maakt en voedingsstoffen uit diepere lagen naar boven haalt?

In oude tijden werd het kruid Dens Leonis genoemd, wat vertaald naar het Nederlands “Leeuwentand” oplevert. In het Frans “Dent de Lion” wat nog voortleeft in het Engelse Dandilon.  Het kruid had nog veel meer volksnamen, zoals Pisbloem en Papencruyt.
Het leuke van deze namen is dat ze je gelijk al informatie verschaffen over de werking van de paardenbloem: Ze geeft je kracht, ontwatert en is voor iedereen beschikbaar.

Astrologisch gezien valt de paardenbloem onder de heerschappij van Jupiter. Kruiden die onder Jupiter vallen groeien vaak expansief en de Paardenbloem is daar een goed voorbeeld van. Een enkele bloeiende plant kan in een goed seizoen 5 nieuwe generaties voortbrengen! Het zaad kan zich zonder tussenkomst van insecten voor bevruchting voortplanten. De Paardenbloem bloeit van maart tot november, met april als hoogtepunt.

De karakteristieke pluizenbol werd in de middeleeuwen analoog gezien aan de halo’s waarmee heiligen in die tijd werden afgebeeld en zodoende is er een link gelegd met het spirituele. Jupiter heerst over het element lucht, prachtig gesymboliseerd door het zaad  wat met een zuchtje wind verspreid wordt.
Dit fenomeen heeft kinderen van alle leeftijden en in alle tijden uitgenodigd om met de pluizenbollen te orakelen. Blaas je alles in één keer weg, dan brengt het geluk. Het aantal zaadjes dat je wegblaast staat voor het aantal jaren dat je nog leeft. Paardenbloemen waren ook geliefd om kettingen van te maken. Overlangs gedeelde stengels krullen namelijk op in water. De holle stengels werden als rietjes gebruikt. Maar neem geen paardenbloemen mee naar huis, want dan plas je in je bed!

De Paardenbloem maakt deel uit van een Keltische legende waarin zij gezien wordt als het kind van vader zon en moeder aarde. Elke ochtend als zij wakker wordt opent zij haar bloemblaadjes en volgt zij de zonnestralen van oost naar west om daarna haar bloem stevig te sluiten en terug te keren in de boezem van moederaarde. Daar de wortel van de Paardenbloem diep in de aarde groeit werd er aangenomen dat de plant contact had met de onderwereld en met haar bloem de krachten van de zon kon opslaan. Hierdoor zou het kruid de kennis hebben van leven, dood en hergeboorte. Door regelmatig Paardenbloem tot je te nemen zou je de intuïtie en telepathische krachten in jezelf versterken.

Joviaanse kruiden zoals de Paardenbloem, werden gezien als middel om de lever en het daarbij behorende sanguinische temperament te versterken. De andere temperamenten zouden hierdoor in balans worden gebracht. De kruiden voeden het bloed, hebben een openend en reinigend effect op lever, gal, pancreas en milt en sterken het kritische vermogen van de patiënt aldus Culpeper. Interessant is de benoeming van de werking bij hypochondrie.

Vandaag de dag wordt deze term gebruikt bij mensen die zich te veel zorgen maken over hun gezondheid terwijl er niets aan de hand is. In de tijd van Culpeper gebruikte men het woord in de zin van de letterlijke vertaling uit het Grieks: een ziekelijke conditie onder het kraakbeen. De lever, liggend onder het kraakbeen dat de ribben met het borstbeen verbindt, geeft bij een disfunctie vaak vage klachten: gevoeligheid onder de ribbenkast en vermoeidheid. Omdat er regelmatig geen andere fysieke klachten gevonden worden zijn deze symptomen door artsen nogal eens bestempeld als hypochondrie in de zin van “ingebeelde ziekte”.

Ook nu wordt de wortel van de Paardenbloem nog steeds gewaardeerd als zijnde het beste en veiligste kruid om lever en gal problemen te behandelen. De bladeren van het kruid zijn een uitstekende diuretica welke vooral ingezet worden bij een hoge bloeddruk. Een groot voordeel is dat dit kruid de nieren niet irriteert, voornamelijk de uitscheiding van natrium bevorderd zonder al teveel kalium te verliezen, wat bij andere diuretica vaak wel het geval is. Dit komt omdat het kruid zelf een hoog gehalte aan kalium bevat.
De lever is de ontgifter van het lichaam. Door de lever te stimuleren worden gifstoffen efficiënter en sneller afgevoerd. Met de opvatting dat de meeste ziekten zetelen op vervuiling in het lichaam kan men begrijpen dat paardenbloem in elk kruidenmengsel een plaatsje verdient. Tijdens reinigingskuren neemt zij dan ook een voorname plaats in

De Paardenbloem is een veelzijdig voedingsmiddel. In vroegere tijden was het één van de eerste kruiden die beschikbaar was om als groente te eten. De jonge bladeren smaken in de vroege lente minder bitter en zitten boordevol vitaminen en mineralen, een hoognodige toevoeging na het eenzijdige voedsel van de winter.  De knoppen van de bloem kunnen worden ingelegd in het zuur als een alternatief voor kappertjes. Gekookte bloemknoppen smaken zoals spruitjes. De wortel werd vroeger net zoals van de cichorei gebrand om er surrogaatkoffie van te brouwen.


 

Tot slot nog een gedichtje, want na zo’n verhaal is zij nooit meer zomaar een Paardenbloem:

De gouden pracht is uitgebloeid,
De kleine zonnen zijn vergloeid,
Het zilveren lantaarntje glimt,
Haar licht voordat het dimt,
Door de wind die haar pluisjes verwaait,
En nieuwe gouden zonnen zaait.