Druk oponderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
Categorieën
Natuurvereniging DEN BUNT vzw
Welkom op de blog van Natuurvereniging DEN BUNT. Onze vereniging is gestart in 1981 en bestaat nu dus meer dan 40 jaar en telt ruim 200 leden in de Kempense regio. Alles wat te maken heeft met milieu, natuur en natuurfotografie, activiteiten van onze vereniging...enz. vind je terug op deze blog. En deze blog is er voor en door de leden. Wil je een bericht plaatsen, dan kan dat door mij een mailtje te sturen met de te plaatsen tekst en foto's. Volg ons ook op onze Facebookpagina.
15-12-2022
GOED OM WETEN - KIEVIT
Kan je nu nog kieviten zien?
Op weilanden en akkers zie je in de herfst grote groepen kieviten. In ons land is deze weidevogel een standvogel: kieviten kan je hier het hele jaar vinden. Ten noorden en oosten van ons land en Nederland komt de kievit alleen in de lente en zomer voor, als broedvogel. Die trokken hier in de herfst ook door, en toen was het aantal kieviten in ons land het grootst van het jaar. Helaas worden de aantallen steeds kleiner, en als broedvogel gaat de kievit in ons land hard achteruit. Sommige kieviten trekken helemaal verder naar het zuiden, tot in Noord-Afrika. Andere blijven hier. Wel trekken ze in de loop van de winter met de vorstgrens mee. Bij kou weer schuiven ze op naar Engeland en Frankrijk, bij zacht weer zijn ze hier de hele winter te vinden.
Grote kaardenbol - Dipsacus fullonum – Wild teasel
Aan zijn grote stekelige hoofdjes met daarin lila bloemen is de grote kaardenbol, in de zomer goed te herkennen. Ook de stekelige bladeren en stengels vallen direct op. Deze tweejarige plant wordt soms tot twee meter hoog, staat vaak in ruigten, maar ook wel in bermen en op de hellingen van dijken. Na de zaadzetting sterft deze bijzonder stevige plant af. Rond die periode worden ze nog vaak bezocht door putters en vinken die gespecialiseerd zijn in distel- en kaardenbolzaad. Ze blijven zelfs in de winter nog een hele tijd overeind.
Als mens moet je even twee keer kijken om de honden te spotten middenin de kudde, maar omgekeerd is dat zeker níet zo. Kuddebeschermingshonden zijn altijd alert. Zelfs als ze maar wat lijken te suffen, staan hun zintuigen op scherp. Niets of niemand kan hun kudde ongemerkt benaderen. Iedere beweging zien ze, ook op grote afstand. Ze blijven stoïcijns; hooguit verraadt een spitsend oor of verstrakkende blik dat ze iets opmerken. Vaak blijft het daarbij, omdat het loos alarm blijkt. Maar komt een dreiging te dichtbij, dan laten de honden dat vol machtsvertoon weten: blaffen, grommen, rennen, rondstuiven. ‘Wáág het niet om in de buurt van mijn kudde te komen’, stralen ze uit. Dat doen ze met zo veel overtuigingskracht dat zelfs een slim en sterk roofdier als de wolf liever onverrichter zake afdruipt dan een confrontatie aangaat. Staatsbosbeheer (NL) doet op dit ogenblik testen. De “kuddelijfwachten” zijn onder meer aan het werk op de Veluwe.
De manier van determineren om aan de hand van het soort hout waarop ze groeien aan te nemen om welke soort het gaat, is wetenschappelijk niet geaccepteerd. Professionals weten dat vele soorten paddenstoelen het niet zo nauw nemen met de boom- of houtsoort waar ze normaal gesproken op thuis horen en dat uitzonderingen vaak de regel bevestigen. Ook komt het vaak voor dat de houtsoort waarop de kelkzwammen zitten niet meer zo goed is te herkennen door de staat van verrotting. Alleen met microscopisch onderzoek kunnen de verschillen tussen de Rode kelkzwam en de Krulhaarkelkzwam duidelijk worden gezien.
Rode kelkzwam of krulhaarkelkzwam? (Alle foto's: Karel VERBRUGGEN)
De Azoren - Leo Peeters vertelt…! - Vrijdag 16 december om 19:30 uur
Graag willen we U nog eens herinneren.....
Kom op vrijdag 16 december naar ons lokaal in het oude gemeentehuis van Dessel. Om 19.30u gaat Leo vertellen over de reis die hij samen met Annemie maakte en natuurlijk zijn daar ook prachtige beelden bij!
We hopen dat jij er ook bij bent! Samen genieten is dubbel genieten!
Klik op onderstaande afbeelding om de omzendbrief nog eens na te lezen.(WordDoc)
De Hortus Botanicus is de oudste botanische tuin van Nederland. Aangelegd in 1590 en uitgebreid in de eeuwen daarna, is de Hortus het groene hart van Leiden. Hier kweekte Carolus Clusius de eerste grote tulpencollectie van Europa, en introduceerde Franz von Siebold ongeveer 700 tot dan toe onbekende planten uit Japan en China.
Een eerste, vluchtige winterse kennismaking schept de drang om nog eens terug te komen. En dan brengen we ook ‘meer tijd’ mee, nodig om in deze fascinerende plantenwereld te verdwalen.
Klik op onderstaande afbeelding om Power Point te bekijken (Geluid aan) Daarna klikken op eigen tempo.
Hortus Botanicus in Leiden (Fotografie: Roger DAMEN)
Het is weer paddenstoelentijd, en dat merk je. Een zeer tot de verbeelding sprekende zwam is de biefstukzwam, die parasiteert op bomen. Biefstukzwam komt veelal voor op eik en soms op tamme kastanje. Die moet dan al een eindje heen zijn, maar een oude stronk mag ook. In het vroege stadium zie je dat nog niet, maar uiteindelijk groeien ze uit tot grote, dikke, zachte platen. Een biefstukzwam van vijfentwintig centimeter breed is geen uitzondering. Op de hoed zijn de paddenstoelen donkerrood, en onderaan zie je een dikke laag okergele buisjes. Zo verleidelijk als ze eruit zien om je tanden in te zetten, het eten van een biefstukzwam is niet echt aan te raden. Eiken zitten vol looizuur en dat is niet lekker. Naar biefstuk smaakt hij in ieder geval niet.
Ondanks dat de Europese populatie achteruit zou gaan, wordt de erg zeldzame steppekiekendief de laatste jaren steeds vaker gezien in België en Nederland. Mogelijk als gevolg van het toegenomen aantal vogelaars, maar de soort trekt tegenwoordig ook verder naar het westen dan vroeger. Naast doortrekkende steppekiekendieven worden de laatste jaren ook sporadisch overzomerende en overwinterende vogels waargenomen. In 2017 werd bekend dat er een paartje steppekiekendief in een Groningse akker succesvol heeft gebroed, het eerste broedgeval voor West-Europa.
Bijgaande foto’s zijn gemaakt door Wim MARTENS nabij het hamsterreservaat van Sibbe (tussen Valkenburg en Margraten in Nederlands Limburg).
Na een slepende coronaperiode was voor het bestuur van “Den Bunt” het grote moment aangebroken om een ledenfeest te organiseren. Dit ging door op zaterdag 26 november in de zaal van “Vissersvereniging De Snoekbaars”, gepaard gaande met een wandeling aan de Wurft en een barbecue. Ik koos voor de korte wandeling met onze voorzitter, want die is erg gepassioneerd door het leven van het everzwijn, in de volksmond ook “wild varken” genoemd. Het wild varken is tevens de voorouder van ons varken, het boerderijdier.
Met veel passie en overgave vertelde hij dat het momenteel de paartijd was. De mannekes (keilers) en vrouwkes (zeugen) ontmoeten elkaar nu in de herfst- periode om te paren (bronstijd of beentijd). De keilers leveren hevige gevechten om de berige zeugen een passionele date te bezorgen. Het kan er hevig aan toe gaan om het hart van een vrouwtje te veroveren en het gebeurt niet zelden dat een van beide rivalen het met het leven moet bekopen. Vooral de flanken zijn een gevoelige plaats voor de heren everzwijn, want die zijn volledig onbeschermd. Bovendien groeien er joekels van slagtanden uit hun bek ,die zowel uit hun onder- als bovenkaak te voorschijn komen. Met die scherpe moordwapens kunnen ze behoorlijk wat schade aanrichten. Gelukkig kan elk manneke tijdens de beertijd rekenen op een behoorlijk schild. Er ontwikkelt zich dan een centimeter dik pantser van onderhuids bindweefsel ter hoogte van de borstkas, zodat hun longen en hun hart wat beschermd zijn.
De draagtijd bedraagt 110 tot 120 dagen waardoor de bevalling meestal rond de maand maart plaatsvind, met een gemiddelde van een zestal jongen. Als omnivoor eten ze bijna alles: eikels, beukennoten, kastanjes, wortels en knollen, wormen, kikkers enzovoort. Ze leven meestal in groep en zoeken regelmatig voedsel in landbouwgebieden met als gevolg dat ze soms economische schade aan landbouwgewassen aanrichten. Bovendien veroorzaken ze soms ook aanrijdingen op provinciale en lokale wegen. Tijdens de korte wandeling vertelde Roger nog enkele boeiende verhalen, teveel om allemaal te onthouden en verder te vertellen. Het verder verloop van de dag heeft René reeds uitbundig verteld in zijn verslag. In ieder geval, bedankt Roger en heel het bestuur, voor de prettige dag en de heerlijke barbecue.
Jos HUYSMANS.
Everzwijn of wild zwijn (Foto's: Roger DAMEN - Karel VERBRUGGEN)
Dag van de Vrijwilliger - Maandag 05 december 2022
Vandaag, 5 december, op de dag van de vrijwilliger willen we al onze vrijwilligers (en dan denken we eerst en vooral aan onze bestuursleden natuurlijk, maar ook aan al onze gidsen, alle helpers bij activiteiten....enz.) hartelijk danken voor hun dagelijkse inzet ten behoeve van onze vereniging. Zonder hen stond "Natuurvereniging Den Bunt" niet waar we vandaag staan.
Tijdens onze wandeling op de "Wurft" vorige zaterdag maakte Jef ZOEF mij attent op een zeer speciale boom.... en dat was volgens Jef een "vaginaboom". En ik moet toegeven dat hij wel vergelijkingspunten had! Toch geloofde ik zijn uitleg niet en bij thuiskomst ging ik meteen op zoek naar deze afwijking, en dit is wat ik vond....
Aan stammen van bomen zie je soms opvallende verdikkingen en wratachtige knobbelvormige uitwassen. Ze ontstaan meestal door bacteriewerking, vooral door de soort "Agrobacterium tumefaciens". Deze bacteriesoort is in staat om delen van zijn genoom over te brengen naar cellen van bomen met als resultaat een ongeremde woekerachtige groei van houtweefsel. Dit verschijnsel heeft verschillende benamingen zoals warrelknoest, wortelknol, maserkrop of maserknol.
De weergoden waren ons goed gezind: het was prachtig weer zodat we een mooie herfstwandeling konden maken. Daarna lekker eten en nog wat gezellig nababbelen....
Klik op onderstaande afbeelding om het volledige verslag van René OOMS te lezen.
Besseneters.... (Reactie van Roger DAMEN op artikel over de koperwiek dd 21/11/2022)
Er stond een mooie foto op de blog van een koperwiek die bessen at van de hulst. Koperwieken zijn verzot op deze bessen. In het darmstelsel wordt het vruchtvlees van de bes verteerd, de pit wordt uitgekakt. Mogelijk ontkiemd de pit en groeit daaruit een boompje. Andere bes dragende struiken hebben een soortgelijk verhaal. Bijgevoegd een beeld van een spreeuw die belust is op de bessen van de Zweedse lijsterbes (Sorbus intermedia).
Dit is een kleine tot middelgrote boom met een dichte, ronde kroon en donker glimmende bladeren, die aan de steelzijde gelobd zijn en aan de topzijde ruw getand. Viltige, gelig-grijze bladonderkanten. Scharlaken rode vruchten met een paar kleine lenticellen. Inheems in Scandinavië en het Balkangebied. Wordt aangeplant als sierboom en is bestand tegen vervuilde lucht.
Roger DAMEN
Koperwiek (Foto: Wim MARTENS)
Spreeuw op Zweedse lijsterbes (Foto's: Roger DAMEN)
Afgelopen weekend (11-12-13 nov) hebben wij vertoefd in Belgisch Limburg in de omgeving van Kinrooi. Wij hebben daar mooie wandelingen gemaakt door de natuur. Kijkt U maar even mee.....
Jef ADRIAENSEN
Klik op de "play-knop" om filmpje te bekijken (Geluid aan)
Is dit een “Eutanyacra picta” ….”Ctenichneumon panzeri”…. of “Spilichneumon occisorius” ??
Op 14/11/2022 ging Lief VAN SINAY wandelen in de Looiendse bossen (Retie) met leerlingen van de gemeentelijke basisschool. Onder de schors van een omgevallen den konden ze een mooi insect waarnemen en fotograferen.
Na contact met Fons VERHEYDE (validator sluipwespen op waarnemingen.be) werd het beestje gedetermineerd als een soort sluipwesp met de naam “eutanyacra picta” , een algemeen voorkomende soort in ons land maar voor het eerst genoteerd als “overwinterende waarneming” in de Lage Landen.
Dan stuurde Lief de foto door naar mij voor publicatie op de blog maar toen ik voor alle zekerheid de foto nog eens ging inbrengen op “waarnemingen.be” kreeg ik als antwoord: 100% zeker “ctenichneumon panzeri” ook een sluipwesp.
Bijgevolg ging ik dan maar te rade bij Buntleden Patrick Grootaert (entomoloog of insectenkenner) en Isabelle Van de Velde (bioloog). Identificatie alleen op basis van een foto blijkt bijna onmogelijk.…. want er zijn in Nederland en ons land niet minder dan 4000 soorten sluipwespen waaronder 1500 soorten gewone sluipwespen….. die dan ook nog heel erg op mekaar gelijken. Ze besluiten bijgevolg om een specialist te raadplegen……
…..en dat blijkt dan weer diezelfde Fons VERHEYDE te zijn (wat is de wereld van specialisten toch klein!). Zijn eerste validatie kwam tot stand na raadpleging van de foto op zijn smartphone en in overleg met W. PENIGOT (Frankrijk). Na het herbekijken van de foto op groot scherm en in overleg met G. ORSNES (Noorwegen) leverde dat als 2e determinatie op: “spilichneumon occisorius”.
Besluit: Er valt nog altijd veel te ontdekken in ons landje, wel geen nieuwe voor de wetenschap in dit geval…..maar wel een nieuwe vondst. En last but not least: heel veel dank aan alle medewerkers!!
Afgelopen weekend hebben wij vertoefd in Belgisch Limburg in de omgeving van Kinrooi. Wij hebben daar mooie wandelingen gemaakt door de natuur. Wat mij opviel is dat de meidoorn opnieuw bloeide terwijl de bessen van dit jaar er nog aanhingen(zie foto’s) De natuur is echt het spoor bijster.....
Bever gered uit het kanaal Dessel – Kwaaadmechelen
Onlangs toonden we U beelden van een beverdam in de Molse Nete aan het Molderbroek. Dit is een natuurgebied vlakbij het kanaal Dessel - Kwaadmechelen, tussen Mol en Balen. Naar aanleiding daarvan stuurde Buntlid Isabelle VAN DE VELDE ons een krantenbericht van “Het Laatste Nieuws” waaruit blijkt dat eerder dit jaar een bever werd gered die per ongeluk in datzelfde kanaal gesukkeld was. En zoals je weet: steile betonnen kanaaloevers zijn nefast voor zwemmende zoogdieren. Ze geraken niet meer aan wal. Met de hulp van de brandweer en enkele vrijwilligers van het “Wildlife Taxi Team” kon dit exemplaar toch worden gered. Het dier werd nadien uitgezet in een nabij gelegen natuurgebied. Mogelijks gaat het hier dus om dezelfde bever die nu zijn dam en burcht aan het bouwen is in de Molse Nete.
Klik op onderstaande afbeelding om het volledige krantenbericht van HLN te lezen.
Vuurgoudhaan - Regulus ignicapilla - Common Firecrest
Naast de gele kruinstreep geflankeerd door een zwarte zijkruin, heeft de vuurgoudhaan ook nog een spierwitte wenkbrauwstreep, een zwarte oogstreep en daaronder weer een witte veeg. Mannetjes zijn bovendien veel makkelijker te herkennen doordat de middenkruinstreep donker oranje is, bijna tegen het rode aan. Tot slot, als het te zien is, heeft de vuurgoudhaan een fraaie geelgroene kraag rondom zijn kop.
