Betekenis van de Antwerpse straatnamen + wetens -en bezienswaardigheden
19-04-2017
Markgravelei
MARKGRAVELEI
Wist U dat ... ?
- deze lange, rechte straat, die aan de westzijde vertrekt van de kruising met de Fransenplaats, de Moonsstraat en de Pyckestraat, en aan de oostzijde eindigt bij de kruising met de Korte Lozanastraat en de Karel Oomsstraat, halverwege doorsneden wordt door de brede Jan Van Rijswijcklaan.
- de huidige straatnaam, toegekend in 1846, verwijst naar Willem Van de Werve, heer van Schilde en Markgraaf van het Land van Ryen, de vroegere eigenaar van de gronden, waarop de Markgravelei in de 16de eeuw werd aangelegd.
- de straat aanvankelijk Lange of Grote Lei werd genoemd, en haar ontstaan dankt aan grondspeculant Gilbert Van Schoonbeke (1519-56), die in 1547 het "Goed ter Beke" kocht van de familie Van de Werve.
- er naast sommige straatnamen, vandaag nog alleen de parken Hof van Leysen en het Domein Hertoghe gebleven zijn.
- het Provinciaal Groendomein Hof van Leysen een ideaal plekje is om even te herbronnen.
(foto's van Alfons Van Camp) Hof van Leysen
- er ter hoogte van de Van Schoonbekestraat, een toegangsweg met als adres Markgravelei 86, leidt naar het Torenhof
(foto van Alfons Van Camp)
Het Torenhof
- het Torenhof of de Annonentoren het laatste restant is van de oorspronkelijke bebouwing van het Leikwartier.
- de benaming "Annonentoren" verwijst naar de Italiaanse familie Annoni, die het hof tijdens de 17de eeuw in bezit had.
- tijdens de 19de eeuw het pand bewoond werd door de Théodore Teichmann (1788-1867), provinciegouverneur van Antwerpen van 1845 tot 1862, en diens echtgenote Marie Cooppal (1798-1867). Zij waren de grootouders langs moederskant van Marie-Elisabeth Belpaire (1853-1948), Vlaams schrijfster en voorvechtster voor vrouwenrechten, die hier geboren werd.
- in 1979 werd het aangekocht door de provincie Antwerpen,en werden de vervallen gebouwen in 1982-1984 op de huistoren na gesloopt en vervangen door de nieuwbouw van het Centrum voor Leerlingenbegeleiding, naar ontwerp van architect P. Van de Poel.
- er zich in deze lei, op de hoek met de Van Schoonbekestraat, en Markgravelei 93 deze prachtige Sint-Laureiskerk bevindt, met langs de zijde van de Markgravelei het Christusbeeld.
Sint-Laureiskerk en Christusbeeld (beide foto's zijn van Alfons Van Camp)
P.S. : bijkomende gegevens van onze medewerker en freelancer Frits Schetsken : Sint-Laurentiuskerk nr.93 Vandaag zie je hier de vierde kerk van die naam, steeds genoemd naar de beschermheilige van de Spaanse troepen in de Antwerpse citadel. Zij gebruikten vuurwapens en Laurentius is geroosterd boven een vuur en dan ben je uiteraard beschermheilige tegen dood door vuurwapens. De voorganger van de huidige kerk is in 1824-'25 gebouwd door toenmalig stadsbouwmeester Pierre Bruno Bourla - ja, die van de schouwburg - en net zoals de bijbehorende en nog bestaande pastorie was ook de kerk in neoklassieke stijl. Daarrond lag een kerkhof, waar Bourla in 1866 zelf is begraven, waarna hij weer opgegraven werd op 12 december 1929 om op 4 januari 1930 opnieuw onder de grond te verdwijnen op het Schoonselhof. Bourla's kerk werd rijkelijk voorzien van glasramen door de toenmalige rijke bewoners van deze wijk. Zo schonk graaf Florent Le Grelle de Cock de Rameyen een groot glasraam, waarop Da Vinci's versie van Het Laatste Oordeel staat afgebeeld, vervaardigd door Jean-Baptist Capronnier. Tien andere glasramen werden gemaakt in het atelier van Stalins & Janssens, ook weer topnamen in hun vak. Bij de sloop van Bourla's kerk heeft pastoor Hendrik Meulepas ervoor gezorgd dat die elf glasramen behouden bleven door ze aan te bieden aan de Onze-Lieve-Vrouw van Geboortekerk in Lint. Dat kwam omdat Meulepas van 1906 tot 1911 daar als onderpastoor had gediend. En zo kan je dus in die bescheiden Lintse kerk vandaag glasramen ontdekken van beroemde glazeniers. Na de sloping van Bourla's derde Sint-Laurentiuskerk in 1932 wordt tussen dat jaar en 1941 gebouwd aan de vierde versie (zie foto) van architect Jef Huygh. Als lid van de Pelgrimsbeweging, een kunstenaarsgroep die streefde naar een christelijke kunst en ontstaan is in het Lierse begijnhof rond o.m. Felix Timmermans, heeft Huygh hier een totaalconcept uitgewerkt van gebouw en interieur met een rijke symboliek. De stijl is neobyzantijns, wat wil zeggen dat de kerk een centraalbouw is, dus alles binnenin is gericht op het midden, vanuit het idee dat Christus het middelpunt is van het geloof. Vandaar het altaar in het midden van een cirkel met erboven een grote ronde kroonluchter met 72 lampen, verwijzend naar de 72 discipelen van Christus en dat alles onder een koepel. Die wordt gedragen door vier dubbele pijlers met bovenaan een allegorische uitbeelding van het hoofd van elk van de vier evangelisten, gebeeldhouwd door Rik Sauter. Twaalf kleinere rood marmeren pijlers ondersteun en een cirkelvormige gaanderij en staan voor de twaalf apostelen. Het byzantijnse idee wordt verder ondersteund door mozaïeken binnen en buiten de kerk, o.a. boven de ingang. Naast de rooms-katholieke eredienst wordt gastvrijheid verleend aan de Georgisch-Orthodoxe Kerk, die een beperkte ruimte mag gebruiken, die ingericht is met iconen volgens hun traditie.
- het domein Hertoghe, dat ten einde van de Markgravelei ligt, met de ingang aan de Karel Oomsstraat, samen met het Hof van Leysen een overblijfsel is van het Rond de door Pierre Bruno Bourla gebouwde pastorie aan de Markgravelei 95 speelde zich een belangrijke episode af van de diefstal van het paneel 'De Rechtvaardige Rechters' van Het Lams Gods uit de Gentse Sint-Baafskathedraal in de nacht van 10 op 11 april 1934. Op 1 juli 1934 ontvangt de Gentse bisschop Honoré Coppieters een brief waarin een losgeld van 1 miljoen frank wordt geëist, te overhandigen door pastoor Henri Meulepas van de Antwerpse Sint-Laurentiusparochie. Meulemans en Coppieters kennen elkaar, ze hebben allebei tussen 1911 en 1914 les gegeven aan het Amerikaans college te Leuven. En conservator-kanunnik Gabriël Vanden Gheyn - die over de kunstschatten van de Sint-Baafskathedraal gaat - komt in die dagen maandelijks bij Meulepas eten omdat hij advies geeft over de Byzantijnse bouwstijl van de nieuwe Laurentiuskerk die juist in die dagen gebouwd wordt. Bij de losgeldbrief is ook een stuk krant gevoegd voor Meulepas. Hij moet het losgeld overhandigen aan de pe rsoon die hem het bijpassende stuk aanbiedt. Op donderdag 14 juni 1934 krijgt Meulepas tijdens zijn bezoek aan een Vlaamse Kermis in het Torenhof van de familie Mansion waarvan de baten voor de bouw van de nieuwe kerk zijn bestemd, bericht dat het losgeld zal worden opgehaald. Een kwartier later stopt een taxi, afkomstig van het Zuidstation, nabij de pastorie en belt chauffeur François Compeers aan met het ontbrekende stuk van de krant. Meulepas overhandigt hem het in krantenpapier verpakte losgeld en de taxi met onbekende passagier rijdt weg. Op de hoek van de Broederminstraat en de Brederodestraat stapt de passagier uit en verdwijnt met het losgeld. In het pakje zit echter slechts 25.000 frank en een briefje waarop 225.000 frank wordt toegezegd bij overhandiging van het gestolen paneel. Daar gaat de losgeldeiser niet op in en verdere onderhandelingen slepen aan om uiteindelijk stil te vallen na het onverwachte overlijden van ene Arseen Goedertier. Sindsdien wordt gespeculeerd over de plek waar het nooit teruggevonden paneel van De Rechtvaardige Rechters verborgen is.Leikwartier dat, aangelegd werd tijdens de tweede helft van de 16de eeuw (Bron : Frits Schetsken)
- dit een straat is die gelegen is op het kiel, tussen de Stadionstraat en de Abdijstraat.
- de naam van de straat verwijst naar de marathon.
- dit een hardloopwedstrijd is over een afstand van 42,195 km.
- de discipline verbonden is aan de Slag bij Marathon, uit het jaar 490 voor Christus, die de Eerste Perzische Oorlog in het voordel van de Grieken besliste.
- het verhaal hierin bestaat dat een Griekse soldaat toen van het slagveld in Marathon naar Athene gesneld zou zijn (ongeveer 35 km) om het nieuws van de overwinning van de Atheners (onder leiding van generaal Miltiades) op de numeriek veel sterkere Perzen te melden.
- wist dat deze straat gelegen is in het havengebied bezijden de Loodglansstraat aan de Albertbrug.
- de naam verwijst naar Malachiet wat een mineraal is dat als edelsteen wordt gebruikt.
- het een koper-carbonaatis met de chemische formule Cu2CO3(OH)2.
- het in de natuur veelal samen wordt gevonden met het verwante azuriet (Cu3(CO3)2(OH)2). De kristalstructuur is monoklien en is meestal botryoïdaal van vorm.
- dat deze plaats gelegen is bezijden de Kloosterstraat tussen de nummers 179 en 181.
- de naam van de plaats "makelaren" vewijst naar een eeuwenoud beroep. In de naar middeleeuwen kenden handelssteden met een stapelmarkt makelaars die de transacties tussen koper en verkoper tot stand brachten.
- ze zoals de hieronder afgebeelde foto laat zien hoe deze in korte tijd herschapen werd in een stortplaats.
- ze nu een hele gedaanteverwisseling heeft ondergaan dank zij "Antvest".
zicht op de Makelarenplaats (foto van Alfons Van Camp)
de Makelarenplaats huidige ten dage (foto van Antvest)
- deze straat zich bevindt in de wijk "Zurenborg", tussen de Rolwagen en de Raafstraat.
- de naam van de straat vermoedelijk verwijst naar
Maria Magdalena, of Maria van Magdala
- zij een Bijbelse figuur is uit het Nieuwe Testament, waarin vermeld wordt dat zij behoorde tot de groep van vrouwen die aanwezig waren bij de kruisiging van Christus, zijn graflegging en zijn opstanding.
- deze straat gelegen is tussen de Grote Markt en de Handschoenmarkt.
- er vlak bij de Grote Markt richting Handschoenmarkt, de "Volaertbrug" lag, genoemd naar een eigenaar uit de buurt en de straat die erop uitgaf "Maelderij-" of "Maelerijstraat" heette.
- er over de betekenis van deze naam verschillende hypothesen zijn : nl. maalders in de betekenis van molenaars of schilders, maaldeniers of verkopers van ijzerwaren.
- deze weg is gelegen in het petroleumgebied op het Zuid, tussen de Lakweg en de Kopalweg.
- de naam verwijst naarLysol wat een huishoud-desinfectiemiddel is voor algemene toepassing in schoonmaakmiddelen en als middel om ongewenste luchtjes tegen te gaan.
- de benaming Lysol een samentrekking is van "lysosoom" en "oplosmiddel".
- deze straat gelegen is op het Kiel, tussen de Pierenbergstraat en de Wittestraat.
-de naam van de straat verwijst naar Luxemburg, officieel het Groothertogdom Luxemburg (Luxemburgs : Groussherzogtum Lëtzebuerg; Frans : Grand-Duché de Luxembourg;Duits : Großherzogtum Luxemburg),
- het een land is in het westen van Eureopa dat grenst aan België, Duitsland en Frankrijk.
- de hoofdstad en de grootste stad van het land het gelijknamige Luxemburg is.
- de Luikstraat is gelegen op het zuid aan de gedempte zuiderdokken, tussen de Cockerillkaai en de Waalsekaai.
- de straat deel uitmaakt van het verkavelingsplan dat rond 1875 voor deze wijk werd opgemaakt.
- verschillende straten in de buurt van de Zuiderdokken en van het voormalige Zuidstation werden genoemd naar Belgische steden die in die tijd omwille van economische redenen belangrijk waren voor de Antwerpse haven.
- Luik in de 19de eeuw een belangrijk centrum was voor de wapenindustrie; naamgeving in 1876.
- Luik (Frans : Liège, voor 1949: Liége; Duits : Lüttich; Waals Lîdje) de hoofdstad is van de provincie Luikin België.
- de stad gelegen is aan de Maas ongeveer 30 km stroomopwaarts van Maastricht.
- ze de bijnaam kreeg als La Cité Ardente (De Vurige Stede).
- deze naam echter pas voor het eerst genoemd wordt genoemd in de gelijknamige historische roman van Henri Carton de Wiart uit 1904
-deze straat gelegen is tussen de Schermersstraat en Britselei.
- het straatgedeelte tussen Schermersstraat en Begijnenvest geopend werd in 1847 en de verlenging tot aan de Britselei dateert van 1868.
- de naam van de straat verwijst naar de gezusters Rosalie en Virginie Loveling, die beroemde figuren waren in letterkundige kringen in Noord en Zuid-Nederland.
Rosalie (links) en Virginie Loveling in 1851
(Foto Letterenhuis)
- Rosalie geboren werd te Nevele op 20.3.1834 en Virginie eveneens aldaar op 17.5.1836.
- hun zuster Pauline de moeder was van Cyriel Buysse.
- deze lei gelegen is bezijden de Frankrijklei en tussen de Rubenslei, en één van de verbindingslanen tussen de leien en het Stadspark is.
- ze in 1868 bij de opening genoemd werd naar de eerste Belgische koningin Louise-Marie van Orléans (1812-1850).
- Louise Marie Amélie (foto van History and woman)
geboren werd te Laken, op 18.2.1858 en stierf te Wiesbaden op 1.3.1924.
- zij Prinses van België, Prinses van Saksen-Coburg-Gotha was en het eerste kind van de latere koning Leopold II van België en diens vrouw Maria Henrietta.
Jan August Hendrik Leys bevindt. Hij ook graficus was.
(foto van Alf
- hij geboren werd te Antwerpen op 18.2.1815 en aldaar stierf op 25.8.1869.
Ik ben een gepensioneerde Hoofdinspecteur van eerste klasse bij de politie, officier van gerechtelijke politie en hulpofficier van de Heer Procureur des Konings, van 81 jaar. Mijn hobby's zijn vooral Antwerpen in beeld brengen en voetbal.
