Betekenis van de Antwerpse straatnamen + wetens -en bezienswaardigheden
17-05-2017
Prior Peltiersplaats
PRIOR PELTIERSPLAATS
Wist U dat ... ?
- deze plaats gelegen is aan de Zwartzusterstraat, waar vroeger in de jaren 1960 een school was gevestigd en waar de nieuwe politieagenten gedurende 3 maanden hun opleiding kregen.
- op deze plaats zich achterhuizen bevinden, die uitgeven op de binnentuin van de "Calvarieberg" van de Sint-Pauluskerk
zicht op de binnenplaats (foto van Alfons Van Camp)
- in de jaren 1970-1980 ze werden afgebroken en er op de Prior Peltiersplaats, een sociaal wooncomplex kwam.
- de Prior Peltiers, die kloosteroverste was, diegene was die bij de afschaffing van het klooster in 1796 er in slaagde het terug te kopen.
- de kerk door de stad werd aangekocht als nieuwe parochiekerk.
- deze straat gelegen is tussen de Carnot- en de Mercatorstraat.
- ze geopend werdin 1845 als provinciale weg (zie benaming) tussen Berchem (Mechelse Steenweg) en Borgerhout (Ommeganckstraat) en in 1863 verlengd werd met het noordelijk deel tussen Ommeganck- en Carnotstraat.
- er in de straat bevindt zich de Sint-Dominicuskerk.
- deze straat zich bevindt in de studentenwijk en van de Gratiekapelstraat naar Prinsesstraat loopt.
- ze in 1516 geopend werdonder impuls van Arnold van Liere en aanvankelijk zogenaamd "Straat van Graciën" of "Straat van Liere".
- de huidige naam dateert uit de tweede helft van de 16de eeuw en zou herinneren aan een bezoek dat prins Karel, de latere Keizer Karel, bracht aan het Hof van Liere.
- de gebouw aan de noordzijde gedomineerd wordt door de uitzonderlijke lange gevel in traditionele stijl van de Universitaire Faculteiten Sint-Ignatius te Antwerpen (UFSIA)
(foto van Kris Vandevorst - Vl. Gem.)
zicht op de binnenplaats (te betreden via de poort) (foto van Alfons Van Camp)
- deze straat zich bevindt in de studentenwijk en loopt van de Prinsstraat naar het Kipdorp.
- ze voorheen zogenaamd "Koudenberg" of "Paddengracht" werd genoemd.
- laatstgenoemde een stadsgracht was in de 14de tot 15de eeuw.
- in 1856 de naam, als tegenhanger van de Prinsstraat, werd veranderd in Prinsesstraat.
- er aan de gevel van pand nr 14 een gedenkplaat werd aangebracht met de vermelding dat Hendrik Conscience hier in de vroegere herberg "Het Zwart Paard" zijn eerste roman "Het Wonderjaar" schreef.
(foto van Alfons Van Camp)
P.S. : bijkomende gegevens van onze medewerker en freelancer Frits Schetsken :
HENDRIKS FLOP EN HIT In de 19de-eeuwse literaire herberg Het Zwart Paard leest Hendrik Conscience op een avond in 1836 voor de leden van kunstenaarskring De Olijftak het manuscript voor van zijn eerste roman ‘In ’t wonderjaer’. Vrienden overtuigen hem om zijn debuutroman uit te geven en de kunstenaars onder die vrienden zorgen voor tien illustraties, die als lithografie in het boek worden opgenomen. Op 16 mei 1837 komt deze eersteling van de pers bij drukkerij Schoesetters in een oplage van 500 exemplaren. ‘Zo weinig’, denk je? Integendeel, zelfs dat zijn er ruim teveel, er zijn vooraf maar 241 intekeningen van mensen die het boek willen aanschaffen, want de prijs van 4,25 frank is best hoog voor die tijd en dat komt door al die lithografieën. Gustave Wappers heeft er gelukkig voor gezorgd dat Hendrik een subsidie krijgt, wat de drukkosten toch goeddeels dekt.
Aan de overzijde in de Prinsesstraat wordt het jaar daarop bij drukkerij-boekhandel Laurentius De Cort het derde werk van Conscience gedrukt: ’De leeuw van Vlaenderen’. Dat wordt wél een instant succes, binnen drie maanden zij alle exemplaren uitverkocht! En wordt Hendrik daardoor meteen een welstellende Vlaming? Bijlange niet, hij houdt er welgeteld 72 frank winst aan over.
In 1962 zorgt de Vlaamse Toeristenbond voor een gedenkplaat aan de gevel van het huis waar ooit Het Zwarte Paard voor opwinding zorgde. Albert Poels ontwierp deze herinnering. (zie boven afgebeelde foto).
- de Pourbusstraat gelegen is tussen de Leopold De Waelplaats (het plein voor het museum) en de Vlaamsekaai.
- de straat genoemd werd naar de familie Pourbus, die meerdere schilders kende in hun familie, zoals Frans Pourbus ° Brugge 1545 en gestorven te Antwerpen in 1581 na een hartaanval.
- hij een Zuid-Nederlands schilder was die vooral portretten schilderde.
- er nog de zoon Frans (1579-1622) was en vader Frans Pourbus de Oudere (1524-1584).
- deze straat zich bevindt in het Sint-Andrieskwartier, tussen de Klooster- en de Nationalestraat.
- ze vermoedelijk aangelegd werd in de eerste helft van de 14de eeuw op de gronden waar de predikheren van 1243 tot 1249 verblijf hielden; daarna begaven ze zich naar de Dries in de buurt van de Sint-Pauluskerk aan de "nuwe Predicarenstrate".
- circa 1650 de geestelijke gemeente van Sint-Annedael zich ter plaatse vestigde op het voormalige Prekersklooster en van 1843 tot 1939 er een artilleriekazerne stond.
- de vrijgemaakte gronden sedert 1976 volgebouwd werden met sociale woningen naar ontwerp van J. Fuyen en L. Clijmans.
- er op een gevel van de Prekersstraat deze prachtige tekening werd aangebracht.
(foto van Alfons Van Camp)
P.S. : bijkomende gegevens van onze medewerker en freelancer Frits Schetsken
Nr.14 HABBEKRATS Een onafhankelijke erkende jeugddienst met trefplaatsen voor 8- tot 21-jarigen in vier Vlaamse provincies, met name in Gent, Kortrijk, Halle en Antwerpen. Sinds 2008 is in Antwerpen een vroeger stadsmagazijn omgebouwd tot jeugdcentrum met op 2000m² klimmuren, skaterampen, een hoogteparcours, boksring met fitness, cyberroom, kunstenstudio en restaurant Foodprint. Alles onder de naam For Teen’s, wat meteen verwijst naar het huisnummer.
Schuin tegenover Habbekrats op de hoek met de Pachtstraat het oude badhuis van Sint-Andries, nu verbouwd tot appartementen.
- deze plaats zich bevindt bezijden de Minderbroedersrui, tussen de Kleine -en Grote Goddard en de Engelse Beurs.
- er zich bij de ingang van de Minderbroedersstraat eertijds een stenen brug over de rui bevond.
- de oudste benamingen waren "Minnebrugge" (1367-1424), "Drije Marieënbrug" (1466, 1470, 1473) en "Marieënbrugge" (1480). "Pottenbrug", ook "Potten-" of "Kiekenmerckt",en verband houdt met de markten op deze plaats.
- in de 17de eeuw ook de naam "Bruerkensbrug" voor komt naar het klooster der Minderbroeders dat men via deze brug bereikte.
- deze straat gelegen is tussen de Provincie- en de Pelikaansstraat, ten zuiden van de Zoo.
- de oude straat, aanvankelijk tussen steenweg naar Deurne (Carnotstraat) en Kievitsstraat, waarvoor in de tweede helft van de 16de eeuw zowel benaming Ploegstraat als Vossenstraatje gebruikelijk was.
- de naam Ploegstraat afkomstig zou zijn van een hoeve gelegen aan de steenweg naar Deurne.
- de noordelijke kant ingenomen wordt door de achtergevels van de Zoogebouwen.
- deze kaai gelegen is langs de Scheldekaaien, tussen de Sint-Michielskaai en de Ernest Van Dijckkaai en begint aan de trapjes naar het Zuiderterras.
zicht op de Plantinkaai vanaf de trappen naar het Zuiderterras (foto van Alfons Van Camp)
- deze kaai in haar oorspronkelijke gedaante zou dateren van 1548 (het noordelijke gedeelte heette toen "Houtkaai", het zuidelijke ("Hooikaai").
- tot het begin 19de eeuw ze bereikbaar was via drie poorten in de stadsmuur. Na het slopen van deze en het ophogen en moderniseren van de Scheldekaaien werd aan de vernieuwde kaai de naam van Plantin toegekend.
- deze laan zich bevindt tussen de Jan Van Rijswijcklaan en de Kruishofstraat.
zicht op de Populierenlaan richting Jan Van Rijswijcklaan (foto van Alfons Van Camp)
- ze evenals andere straten in de buurt in 1925 genoemd werd naar een boom, nl de
populier.
- de populier een snelgroeiende boom is die tot 4Ometer hoog kan worden. Zijn maximaleleeftijd is ca 200 jaar. De bladeren zijn afwisselen geplaatst. De eindknoppen zijn groter dan de zijknoppen. In de herfst zijn de bladeren goudgeel tot geel.
- er zich in de laan het huis "Guiette" bevindt
(foto van Kris Vandervorst - Vl. Gem.)
- dit huis van bouwheer-bewoner Guiette Les Peupliers genoemd wordt.
- dit een puristisch gebouw is dat samen met een woning in Weissenhofsiedlung te Stuttgart, de enige realisatie is van het Maison Citrohan, één van de vroege theoretische woningmodellen van Le Corbusier, deels geïnspireerd op de traditionele middeleeuwse Vlaamse bouwkunst; tevens het enige nog bestaande werk van Le Corbusier in België.
- bij het ontwerpen van het huis Guiette Le Corbusier de mogelijkheden toonde van het Citrohan-type door de aanpassing aan het beschikbare budget, de wensen van de bouwheer en de bouwreglementen van de stad.
- het ontworpen werd in 1926 als woning-atelier voor kunstschilder René Guiette, gebouwd in 1926-1927 onder toezicht van Paul Smeke en na jaren leegstand gerestaureerd naar ontwerp van G. Baines in 1987.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
P.S. : bijkomende gegevens van onze medewerker en freelancer Frits Schetsken :
In de woning Guiette woont modeontwerpster An Demeulemeester met haar echtgenoot fotograaf Patrick Robyn. Architect Georges Baines heeft voor hen pal naast het woonhuis een harmoniërend atelier gebouwd, het zwarte gebouw links naast het woonhuis op de foto. De keuze voor Baines als architect was bijna vanzelfsprekend. Hij heeft het uit 1926 daterende huis Guiette gerenoveerd en is ook zelf een adept van Le Corbusier. Een van de kenmerken van de woningen en appartementsgebouwen van Le Corbusier is dat ze zo weinig mogelijk plaats op de grond innemen. Hij zette zijn 'woonmachines' zoals hij ze noemde daarom op poten en ook bij dit huis zie je onderaan een aantal spleten, zodat er onder het huis ook nog onbebouwde grond aanwezig is.
HOE DE POPULIER POPULAIR WERD IN ELK HUISGEZIN In Vlaanderen is vooral de Canadapopulier heel bekend. Die kom je tegen als windvanger langs wegen en kanalen en rond boomgaarden en akkers. De Canada buigt namelijk amper door bij sterke wind en breekt niet snel. En juist deze boom is een tijdlang in bijna elk Vlaams huis aanwezig geweest, althans in kleine stukjes verpakt. Het waren de luciferfabrieken die er graag gebruik van maakten. De productie van die lucifers is begonnen in 1835 op de taalgrens in Lessen / Lessines, waar Balthazar Mertens een eerste fabriekje begint. Vijftien jaar later verhuist hij zijn bedrijf naar Geraardsbergen langs de Dender. Nog 20 km stroomafwaarts langs diezelfde rivier begint o.a. Cobbaert in 1860 met een eigen luciferfabriek. Stilaan wordt echter de concurrentie met Zweedse luciferbedrijven heel lastig voor de diverse kleinere Vlaamse producenten, waardoor in 1912 acht bedrijfjes zich vereniging in de Union Allumetière, terwijl de overblijvende zelfstandige ondernemers rond 1920 allemaal opgekocht zijn door Svensk Tändstick Aktiebolaget. Uiteindelijk fuseren Vlamingen en Zweden in 1929 onder de naam Union Allumetière. Na de Tweede Wereldoorlog wordt een grote nieuwe fabriek gebouwd in Geraardsbergen, waar 1600 mensen aan de luciferproductie werken. Het bedrijf beschikt daarvoor over meer dan 2000 hectare populierenbossen. Vanaf 1980 wordt daar het overbekende gele doosje met drie rode vlammen gemaakt onder de merknaam Union Match. Daarvan bestaan er zoveel varianten, dat ze vandaag een thema zijn voor verzamelaars. Alleen worden er sinds 1998 geen lucifers meer geproduceerd in Vlaanderen. De Canada’s daarentegen hebben geen krimp gegeven en stand gehouden.
-deze straat zich bevindt in het Sint-Andrieskwartier of de parochie van miserie, tussen Sint-Andriesplaats en de Steenbergstraat.
- de vroegere benaming Sint-Andriesstraat was en beide namen terug slaan op een publieke pomp met zuil bekroond met Sint-Andriesbeeld (verdwenen in 1904).
- het geboortehuis van Hendrik Conscience zich in deze straat bevindt, waarvan de gedenkplaat op de gevel is aangebracht.
(foto van Alfons Van Camp)
- er aan het nr 17 het geboortehuis van Lode Zielens bevindt, waarvan eveneens een gedenkplaat op de gevel van het huis is aangebracht.
Ik ben een gepensioneerde Hoofdinspecteur van eerste klasse bij de politie, officier van gerechtelijke politie en hulpofficier van de Heer Procureur des Konings, van 81 jaar. Mijn hobby's zijn vooral Antwerpen in beeld brengen en voetbal.
° Brugge 1545 en gestorven te Antwerpen in 1581 na een hartaanval. 
